SOLIDE LIGSTOEL
De Rijkswerf te Hellevoetsluis
f 1.35
J. Dunselman
TWEEDE BLAD
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 6 MEI 1933.
11
JiTJsJ
'Ufof wilt 11
*Woot gaan we firn?
5
Z4J die
gaan
sterven
groeten U
nimmmrimiwnwuNtMiHHi
TTTRT
De kabinetscrisis.
aardige
Pakjes,
BEousjes,
SSipovers,
Broekjes
en alles wat daarbij behoort.
Vooral zeer laag in prijs,
toch goed!.
Kleeding magazijnen.
Keizerstraat 24
Verminderde productie van
zeegras.
Saneeringsplan voor het bloem-
bollenbedrijf.
Het Nederlandsch-Duitsche
handelverdrag.
Het conflict bij de K.L.M.
MIJNHARDTs
Zenuw-Tabletten 75«
Laxeer-Tabletten 60«
Hoofdpijn-Tabletten 60
A.S. HUIZENVEILING
-De Rijkswerf te Hellevoetsluis wordt opoe-f
heven, dat is een vaststaand feit. Oók liier!
in Den Helder zullen wij de gevolgen van
deze opheffing ondervinden. Het doet ons i
gezien het groote belang dat men hier bij deze i
kwestie heeft, genoegen onzen lezers bii-1
gaand artikel over genoemde werf te kunnen I
aanbieden. Het is van de hand van den heer s
S. de H. verschenen in het Aprilnummer I
van het tijdschrift „Ons Zeewezen", waarvan 1
ue redactie zoo vriendelijk was ons toe te
staan, het artikel in zijn geheel over te nemen.
Een terug
blik op ver
schillende
werkzaam
heden.
Zooais men weet is door den Minister
van Defensie besloten de Rijkswerf te
Hellevoetsluis op te heffen. De redenen
daartoe zijn, dat de rentabiliteit niet vol
doende wordt geacht en dat men voor ge
brek aan werk vreest.
Op deze redenen zal hier slechts kort
worden ingegaan. Want een bespreking
voert al heel snel op het terrein der poli
tiek hetwelk in dit blad met een bordje
„Verboden Toegang prijkt". Wat de ren
tabiliteit aangaat moet men zich allereerst
voor oogen houden, dat. de Rijkswerf tot
voor enkele jaren „Marinewerf heette, en
dat nog steeds de Marine voor een groot
deel het doen en laten van de werf be
paalt. Dit maakt, dat men gedwongen is
steeds een eventueele mobilisatie in het
oog te houden en dat aldus veel inrich
tingen en bepalingen bestaan, die renta
biliteit in den gewonen zin des woords ver
hinderen. Zoo kan men het personeel niet
uitzetten of inkrimpen naar gelang van
de onderhanden of te verwachten werk
zaamheden. En wat de loonen aangaat
het personeel is overheidspersoneel!
Gebrek aan w erk dreigt inderdaad. Door
de sterke bezuiniging bij alle Staatsdien
sten worden alle herstellingen en nieuwe
aanschaffingen tot een kleinst mogelijk be
drag teruggebracht. De Marine vaart min
der. Bij herstellingen aan Marine-schepen
wordt meer dan vroeger gebruik gemaakt
van de bemanningen der vaartuigen. Maar
dat maakt werfmenschen overbodig.
De werf te Hellevoetsluis bestaat bijna
800 j.1 Aan schrijver dezes is de volledige
geschiedenis van deze drie eeuwen werf-
bedrüvigheid niet bekend. Wel worde hier
even in de herinnering geroepen, dat Ad
miraal de Ruyter veelal de reed© van
Goeree opzocht. Stadhouder Willem III
vertrok naar Engeland uit Hellevoetsluis.
Het huis, dat hem aldaar onder-dak bood,
staat nog bekend als het „Prinsenhuis".
Plannen tot opheffing begonnen al in
de 19e eeuw op te duiken. De jaren vóór
den Oorlog brachten velerlei werk. Toen
tertijd' bestond onze .jhome-fleet" uit veel
meer schepen dan thans en Hellevoet was
standplaats van o.a. twaalf torpedobooten.
f>an was er de monitor „Reinier Claes-
zen", speciaal voor het Goereesche Gat ge
bouwd. Dit schip had de hebbelijkheid
slecht te sturen en maakte veel averij! Een
groot werk uit die dagen was de groote
overhaal van. den monitor. Alles werd
grondig nagezien, er hadden verbouwin
gen plaats, de gesehuttoren werd vervan
gen door een kanon achter schild, enz. En
tóen alles klaar was, kwam bericht uit
Den Haag, dat men het schip voor den
verkoop gereed moest maken
Toen kwam de mobilisatie. En daarmee
vier jaren van zeer groote drukte. Vaak
moest- tot diep in den nacht gewerkt wor
den. Een Duitsche onderzeeboot, gestrand
op de Ribben, en na drie dagen vlot ge
maakt, werd binnengebracht. Bii die ge
legenheid werd een merkwaardige ontdek
king gedaan. Vóór den oorlog had n.L de
Hoofdingenieur van de werf voorgesteld
dien toegang naar zee te dempen, en daar
voor in de plaats een kanaal naar de koop-
vaardiihaven te maken. Het plan was ge
heim. En toch stond in rood' op een dei-
kaarten van de duikboot het kanaal inge-
schetst als „geplanter Kanal"!
En toen de Duitschers België ontruim
den, in 1918, kwam een heeie vloot torpe-
dfobootjes en andere scheepjes vluchten,
welke naar Hellevoet werden verwezen. Ze
werden geïnterneerd en de mannen aan
boord gingen direct aan het werk om de
schepen in orde te brengen. Alles werd
schoongemaakt en nagezien. Daar viel de
beslissing, dat alles aan België moest wor
den uitgeleverd. Men heeft toen de Duit
schers in een gebouw aan den wal ge
bracht, opdat ze niet hun schepen zouden
v,ernielen, waardoor het Nederlandse-li
Gouvernement in groote ongelegenheid
zou zijn gekomen.
Na den oorlog werd het beduidend kal
mer. Er vloeiden vele werklieden af. In
1921 verdween ook ce Marine uit Helle
voetsluis. Er kwam een kalmte, die be
angstigend werd. Soms hadden de men
skien maanden vrijwel niets te doen.
In 1928 werd' door Minister Lambooy
wederom een opheffingspoging gedaan,
welke echter door de Kamers slecht ont
vangen werd.
Omstreeks dien tijd werd de werf van
Marinewerf tot Rijkswerf omgezet. Alle
Rijksdiensten zouden van haar gebruik
kunnen maken. En zoo kwam een laatste
opbloei, welke nu door de crisis kortweg
nfpfpsnoden is
Wat nu in jaren niet meer gebeurd vas,
werd nu gedaan: het bouwen van schepen,
hoewel van klein formaat.
Voor hiervan meer wordt meegedeeld,
zal eerst een korte schets A'an de inrich
tingen worden gegeven.
Van het Haringvliet komt men door een
kort kanaal, dwars door het stadje, en
met grachtkarakter, via een sluis m liet
natte dok, na nog een drijvende brug te
zijn gepasseerd. De sluis is geen schut
sluis, maar dient tot regeling van oen
waterstand van de werf (in verhand o.a.
met het dokken). Het natte dok heeft een
iangwerpigen vorm met één rechten en
ëén gebogen kant. Zoo zijn er als het vat
een kade en een baai. De laatste neem
in hoofdzaak opliggende schepen op. ce
eerste is aanlegplaats voor schepen, me
voor een kort bezoek komen. En hele
maal aan het eind van het natte dok ng-
ffen de droge dokken, twee achter elkaar
Ze zijn door draaideuren verhonden
Één schipdeur geeft toegang tot beide
dokken, welke gegraven dokken zijn,
zwaar bemetseld, en dateeren de van meer
dan een eeuw geleden. En toch zijn ze nog
steeds in zeer goeden staat en uitsteken
bruikbaar. Ieder dok kan schepen van ca
70 m lengte en 15 m breedte opnemen.
Veel schepen van die afmetingen telt de
Marine niet meer....
Aan werkplaatsen zijn er achtereenvol
gens de bankwerkerii, de ketelmakerij en
gieterij, de scheepsbeschieterswerkplaats,
de houten scheepmakerij, de ijzeren
scheepmakerii, de takelaarswerkplaats, de
smederij, de monteurswerkplaats en de
zeilmakerij. Vlak bii het Directiegebouw
staat het torpedo-atelier. En dan is er ten
slotte de schilderswerkplaats.
De meeste dezer werkplaatsen ziin voor
zien van verouderde werktuigen, hoewel
moderniseering op bescheiden schaal
plaats gehad heeft. In het algemeen heeft
de langdurige onzekerheid omtrent het lot
van de werf verlammend gewerkt op het
instand' houden van de inrichtingen, aan
gezien men er tegen opzag veel geld uit
te geven voor een bedrijf, dat wellicht al
snel zou verdwijnen. Een ander gevolg
was, dat nooit op grondige wijze de platte
grond herzien is. En zoo liggen de ver
schillende werkplaatsen ver uiteen en is
aan transportmiddelen van de een naar de
andere en van alle naar de dokken, niets
aanwezig, hetgeen niet gunstig inwerkt op
snelheid van werken en op kostprijzen. Ja,
zelfs de dokken zijn niet eens voorzien
van behoorlijke hijschinrichtingen! Aan
kranen zijn vier stuks aanwezig: een drij
vende bok van 25 ton hijschvermogen, een
vaste 5-tons kraan met handbeweging en
twee kleine 2-tons handki-aantjes met wei
nig sprei. De bok is van 1874 en heeft ook
handbeweging.
En toch is met deze onvoldoende inrich
ting heel wat werk verzet. In de laatste
vijf jaar is gebouwd een achttal vaartuig
jes. Eersteling was een sleepboot van 60
pk voor den Torpedodienst in Nieuwediep.
Daarop volgde een groote directiemotor
boot voor het Korps Pontonniers en Tor-
pedisten te Gorinehem. De volgende op
dracht betrof een motorvlet van den Wa
terstaat; dan werden gebouwd twee motor-
booten voor den Rijkshavendienst (reeds
beschreven in dit Tijdschrift), gevolgd
door weer een motorvlet. Het voorlaatste
scheepje was de motorvlet „De Pionier"
voor de Genie. En in afbouw is de „Sper
wer", voor de visscherij-inspectie op de
Zeeuwsche stroomen.
Voor de Rijkswerf te Willemsoord werd
een groote geconstrueerde mastbok aan
gemaakt, terwijl op het gebied van con
structiewerk ook kapspanten voor de
groote hal van de Eilandenbeurs te Nieuw
Helvoet werden gebouwd.
Voor de Marine werden vele paravanes
(mijnenafweertuig) vervaardigd.
Voor het Loodswezen werd'en tientallen
tonnen en boeien in elkaar gezet. Deze
werden op voorstel van den toenmaligen
Ingenieur voor het eerst gelascht, inplaats
van geklonken.
Voor de .Genie is een vijftiental groote
zoeklichten aangemaakt. De lampen hier
voor, en ook de spiegels, kwamen van el
ders, doch de rest, zoomede de montage
van alle onderdeelen, was het werk der
Rijkswerf.
Van belang is ook het veranderen van
de machine-installatie van de Pantserboot
„Friso". De oude motoren en hulpmoto
ren met hun leidingen, enz., werden uit-
gesloopt en nieuwe machines met biibe-
hooren ingebouwd. Het spreekt vanzelf,
dat ook de Afdeeling Scheepsbouw hierbij
ruim te doen had, want, behalve dat de
fundatiën geheel vernieuwd moesten wor
den, bleek ook de vernieuwing van vele
huidplaten noodig. Een dergelijke ver
bouwing van de Pantserboot „Brinio" is
nog onderhanden. Bii de „Friso" had' de
verandering veel succes; op den proef
tocht bleek het schip harder te loopen dan
ooit te voren.
Een andere verbouwing betrof het
Stoombetonnings- en Gastransportschip
„Vlissingen". Hiervan wei-den in vier en
een halve maand tijd in de 40 huid- en
sohotplaten vernieuwd, zoomede talrüke
spanten. Ook overigens werf het vaartuig
deugdelijk nagezien en onderhanden ge
nomen.
Op twee kleinere hetonningsschepen
had' vervanging van de motoren plaats, ge
paard1 gaande met verbouwing van de
fundatiën.
Vernieuwing van eenige platen had
voorts plaats op de Stoomloodsboot No. 17,
welke in den Nieuwen Waterweg in De
cember 1931 werd aangevaren. Ware de
stoot iets voorlijker aangekomen, dan zou
het schip naar alle waarschijnlijkheid ge
zonken ziin. Nu was. het na zes weken
weer geschikt om zee te kiezen.
Een eigenaardige opdracht was om
het Lichtschip No. 7 (Noord-Hinder) van
nieuwe masten te voorzien. Het was n.1.
noodig gebleken om de zendcapaciteit van
den radiozender te vergrooten, omdat
meer en meer deze zender als radio-peil
baken door de zeevaart wordt gebruikt.
De antenne moest nu 25 m hoog komen.
Van de gelegenheid, dat het schip binnen
was, werd gebruik gemaakt, om het goed
np te zien en te herstellen, wat daarom,
vroeg. Het heele nieuwe tuig werd in tien
dagen gemaakt en aangebracht, wat rooi
de zeer kleine ploeg takelaars een schit
terende prestatie was.
En onderwijl kwamen geregeld Marine
schepen en vaartuigen van andere Depar
tementen voor herstellingsbeurten en
dokkingen binnen. Het Wachtschip te
Vlissingen, de ex-kruiser „Noord-Bra
bant", was het grootste dier schepen. Het
kon juist de sluis passeeren en paste pre
cies in de dokken, die toen samen dienst
deden. De merkwaardigste booten, die op
visite kwamen, waren de veerponten
Moerdijk" en „Willemsdorp".
Men ziet, er was veel en velerlei te doen.
En met het bovenstaand is lang niet alles
vermeld. De uitgebreide herstellingen aan
schepen in conservatie, het gereed maken
van Hr. Ms. „Gouden Leeuw" voor het
(vertrek naar Indië (gedeeltelijk ook in
Nieuwediep), de talriike onderhoudswerken
aan de gebouwen en machines van de werf
zelve, waartoe in de eerste plaats het ha'l
vernieuwen van de tusschendeuren dei
dokken en dan het maken van nieuwe
groenharten vloeddeuren, dat alles gaf
vele handen werk en vele monden brood.
Ook indirect!
Nu zal dit binnenkort tot de geschie
denis behooren en daarmee zullen de
meesten der ongeveer 300 man van het
personeel in de zorgen geraken en met
hen vele middenstanders. Het fleurige
Hellevoetsluis van eertüds zag het Gar
nizoen, een groot deel van het Loodswe
zen, de Marine met haar opleidingen en
wachtschepen verdwijnen. Thans gaat het
laatste levenbrengend bedrijf ter ziele. In
1936 zou het drie eeuwen bestaan hebben.
Een klein woord van vaarwel bii dit
verscheiden is gemotiveerd. En wij be
denken, dat nu weer een stukje Marine-
geschiedenis afgesloten wordt en weer een
Marinestadje als zoodanig ophoudt te be
staan. Jammer! Want men kan verwoed
ontwapenaar ziin.... toch hangt met de
Marine een goed deel Nederlandsche glorie
samen. Jammer óók. dat nu opnieuw vele
menschen slachtoffers van de crisis
worden.
Overleg van dr. Colijn met Ka
merfracties van links en rechts.
Naar de „Nw. Rott. Crt." verneemt,
heeft dr. H. Colijn in verband met de hem
verleende opdracht tot vorming van een
parlementair kabinet, zich gewend tot de
navolgende Tweede Kamerfracties: de
roomsch-kaholieke, de anti-revolutionaire,
de chr.-historische, de liberale en de vrijz.
democratische, met verzoek, zoo mogelijk
voor a.s. Dinsdagavond, hun opvatting te
mogen vernemen over een door lym ont
worpen regeeringsprogram.
HET TWEEDE KAMERLID
L. DE VISSER VOOR
DE RECHTBANK.
Het Tweede Kamerlid L. de Visser,
voorzitter van de Communistische partij,
Holland, zal op 18 dezer voor den politie
rechter te Tiel terechtstaan, terzake dat
hij in een openbare vergadering van ge
noemde partij op 11 April j.1. te Tiel ge
houden, zich op beleedigende wijze heeft
uitgelaten over den Duitschen rijkspresi
dent Hindenburg.
VEETEELT-UITVOER TOT OP EEN
DERDE GEDAALD.
De waarde van den Nederlandschen uit
voer van veeteelt-voortbrengselen, die in
het eerste kwartaal van 1929 nog 98r/2
millioen gulden bedroeg, was in het afge-
loopen eerste kwartaal gedaald tot 38 mil
lioen gulden, dat is 61 pet. lager dan 4
jaar geleden.
TUINBOUW-DEBACLE.
De geldelijke omzet der coöperatieve
veilingen van groenten, fruit en bloemen
daalde van 100 millioen gulden in 1928 tot
65 millioen in 1932. Noord- en Zuid-Hol
land kwamen van 77 op 46 millioen of
40 pet. minder.
OVERSCHRIJDING VAN BEGROO-
TINGSPOSTEN DOOR NOOD
LIJDENDE GEMEENTEN.
Een circulaire van de regeering
aan de colleges van Ged. Staten.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft het volgende aan de colleges van
Ged. Staten geschreven:
Bij de beoordeeling van raadsbesluiten
tot wijziging der begrooting van verschil
lende gemeenten, welke rijksonderstand
genieten of genoten hebben, is mij meer
malen gebleken, dat uitgaven worden ge
daan, welke een goedgekeurde begroo-
tingspost overschreden, zonder dat spra
ke kon zijn van een buitengewoon geval j
van dringenden spoed, als voorzien in i
artikel 248, 2e lid der Gemeentewet.
Zijn deze overschrijdingen in normale
gevallen reeds hoogst ongewenscht, zij
zijn bij „noodlijdende" gemeenten geheel
ontoelaatbaar te achten.
Het ligt voor de hand dat deze over
schrijdingen, voor zoover zij althans
geen betrekking hebben op betalingen,
welke ingevolge het Kon. besluit van 28
Maart 1925 (St.bl. 125), tot regeling van
de wederzijdsche betalingen tusschen het
Rijk en de gemeenten plaats hebben,
voordat de goedkeuring op het besluit
tot begrootingswijziging is verleend, niet
in het bedrag van den rijksonderstand
kunnen worden opgenomen.
Herman Njptls'
I Evenmin kan ik toelaten, dat derge-
i lijke onrechtmatige uitgaven naar een j
volgend dienstjaar worden verschoven,
tengevolge waarvan zij hoogst waarschijn
lijk direct of indirect toch weder voor
rijksrekening zouden komen.
Het vorenstaande geeft mij aanleiding
de medewerking van uw college in te roe
pen. teneinde te verkrijgen, dat deze on
rechtmatige uitgaven in het vervolg uit
de rekeningen der betrokken gemeenten
worden geweerd.
Oorzaak: een infectieziekte, niet
de afsluiting van de Zuiderzee.
Niettemin tegemoetkoming aan de
pachters.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Duys:
Is het den minister bekend, dat tenge
volge van de afsluiting van de Zuiderzee
de productie van zeegras zeer ernstig is
teruggeloopen en de gevolgen hiervan
voor de zeegrasvisschers van zeer ern-
stigen aard zijn?
Zoo ja, is de minister niet van oordeel,
dat het niet billijk is, dat de Staat voort
gaat met van deze zeegrasvisschers de
pacht, die zij aan den Staat hebben te
betalen, tenzij dan hoogstens voor een
zeer gering bedrag, in te vorderen?
Is de minister niet van oordeel, dat
het reduceeren dezer pacht met 30 40
pet., zooals onder anderen het bestuur
der registratie en domeinen van plan is,
op verre na niet voldoende is, om deze
zeegrasvisschers in de door hen geleden
schade tegemoet te komen, en, zoo ja, is
de minister bereid een reductie van ten
minste 80 pet. toe te passen?
heeft de minister van financiën ge
antwoord:
1. Het is den ondergeteekende bekend,
dat de productie van zeegras over 1932
belangrijk minder is dan gewoonlijk. De
oorzaak hiervan is, naar den onderge
teekende is gebleken, niet de afsluiting
van de Zuiderzee, zooals in de vraag
wordt gesteld, doch een infectieziekte,
die ook in andere landen langs de zee
kusten is geconstateerd.
2/3. Hoewel derhalve de praemisse,
waarvan in de vragen wordt uitgegaan,
onjuist is en hoewel de betrokken pachters
volgens de pachtconditiën ten deze geener
lei aanspraak op tegemoetkoming in de
geleden schade kunnen doen gelden, is
hun in dit bijzondere geval een pacht
somvermindering over 1932 toegekend
van 40 pet. Voor het nemen van een
grooter deel van het risico voor rekening
van den Staat bestaat geen aanleiding.
De voorzitter van de voorloopige com
missie van advies ter voorbereiding van
eventueel te treffen maatregelen tot steun
en saneering van het bloembollenbedrijf
deelt mede, dat deze commissie dezer dagen
een saneeringsplan heeft opgesteld dat
Donderdag in groote trekken door den
minister van oeconomische zaken en arbeid
is goedgekeurd. Het plan komt in hoofd
zaak op de volgende punten neer
A. De uitvoerprijzen worden gestabi
liseerd, geldend voor den geheelen uit
voer in 1933, als volgt: hyacinthen 19,
18, 17, 16, 15, 14 en 13 cM. resp. f 9,
f 7.50, f 6.25, f 5, f 4.50, f 3.50 en f 2.75.
Tulpenenkele en dubbele 12 cM. op
f 2.10; 11—12 cM. op f 1.40; 10—11 cM.
op f 1.10.
Darwin en andere late tulpen zift 12
cM. op f 1.60; zift 11 cM. op f 1.10 en
zift 10 cM. op f 0.75.
Narcissen soorten welke groote bollen
voortbrengen, dubbelneus I f 2.40, dub-
belneus II f 1.50rond I f 1.25, rond II
f 0.60 per ton 15 ct. per kg.
Soorten, welke kleine bollen voort-
brengeu, dubbelneus. I f 1.50, dubbelneus
II f 0.80, rond I f 0.40, rond II f 0.25
rer ton 18 ct. per kg.
In zeer bijzondere gevallen kan aan
buitenlandsche groothandelaren-weder-
verkoopers een korting van 5 pet. worden
toegestaan. Op den buitenlandschen om
zet zal een heffing van waarschijnlijk
niet hooger dan 3 pet. geschieden.
B. Vaststelling van minimum binnen
landsche prijzen als volgt: Hyacinthen
maten als boven, resp. f6, f 5, f 4, f 3.25,
f 2.75, f 2.25 en f 1,75. Tulpen, soorten
als boven, resp. fl.40, f 1.f 0.75, f 0.90,
f 0.65 en f 0.50. Narcissen, soorten welke
groote bollen voortbrengen, per ton 10
cent per K.G., soorten welke kleine bollen
voortbrengen, per ton 12 cent per K.G.
Een nader te bepalen percentage lever
baar en plantgoed zal zonder vergoeding
moeten ingeleverd. Er zal een belangrijke
inkrimping worden opgelegd van alle in
1933 op te planten bloembollen.
Er mag niet geteeld of geëxporteerd
worden dan op een door den voornoem
den regeeringscommissaris te verstrek
ken teeltbewijs, resp. exportbewijs.
De regeering zal maatregelen nemen,
waardoor voorkomen wordt, dat de prijs
voor het binnenland buiten verhouding
tot dien voor het buitenland zou op-
loopen.
Tevens zullen maatregelen getroffen
worden, dat de noodige gelden zullen
beschikbaar worden gesteld om de lever
bare bollen, die overgebleven zijn, nó den
normalen verkoop en na de inlevering
zonder vergoeding, op te koopen. Aan
gezien de gelden, benoodigd voor het
opkoopen van het vrije surplus lever
baar, waarschijnlijk niet van regeerings-
wege zullen kunnen worden verstrekt,
zullen deze gelden gevonden moeten
worden in de hierboven bedoelde heffing
op den export.
Er zal ten spoedigste tot registratie
van de te velde staande hyacynthen, tul
pen en narcissen worden overgegaan.
Het ontstellende resultaat voor
den haringhandel.
Men schrijft aan de „Nw. Rott. Crt.":
Eerst gisteren bereikte ons eindelijk,
nadat door belanghebbende reeders en
handelaren verzocht was inlichtingen te
mogen ontvangen over het verkregen re
sultaat onZer afgevaardigden voor het han
delsverdrag met Duitschland, een officieel
communiqué van den directeur-generaal
van handel en nijverheid.
Bii <?e eerste ondarhawielingen was de
kans voor een verlaging van het absurd
hooge invoerrecht al gebleken uiterst ge
ring te ziin; wel werd toen reeds de ver
wachting uitgesproken, dat door de Duit
sche regeering rekening zou worden ge
houden met den grooteren inhoud van de
z.g. Schotsche ton, welke 120 kg netto ha
ring, en de Nederlandsche ton, welke
slechts 100 kg netto haring inhoudt en
voor welke beide soort tonnen toch het
zelfde invoerrecht moest wrden betaald,
hetgeen onbillijk is.
De stelligste verwachting werd dan ook
gekoesterd in kringen van belanghebben
den, dat, ook al zou het invoerrecht niet
worden verlaagd, deze onbillijkheid toch
zoude verdwijnen en het invoerrecht voor
het Nederlandsche fust met 20 pet. zou
worden verlaagd.
Toen in de „N.R. Ct." dan ook het re
sultaat, door onze onderhandelaars bereikt,
werd gepubliceerd en waaruit bleek, dat
het invoerrecht op haring was terugge
bracht tot 65 pet. van 9 mark, was men in
reeders- en handelaarskringen ofschoon
niet voldaan, toch ingenomen met het be
haalde succes.
Officieele bevestiging van bedoeld be
richt bleef evenwel uit en meer en meer
kwam men in belanghebbende kringen tot
de conclusie, dat hier of daar iets moest
haperen.
En wat blijkt nu tot aller ontsteltenis?
Onze onderhandelaars schijnen zich te
hebben vergist met „netto" en „bruto" ge
wicht.
De 100 kg ton netto werd verwisseld met
100 kg bruto en hierop werd een verlaging
toegestaan ad 65 pet. per 9 mark, zoodat
het resultaat is, dat men voor het groote
Engelsche fust een invoerrecht heft van
9 mark en voor het 20 pet. kleinere fust
Hoe bedroevend zulk een resultaat dan
M. 8.19 moet betalen!
ook voor onzen handel moge ziin, een nog
grooter teleurstelling trof belangheb
benden.
In het communiqué wordt vermeld, dat,
gezien de niet gestabiliseerde valuta van
de overige naar Duitschland haringexpor-
teerende landen, de Duitsche regeering
zich niet gerechtigd achtte, thans in ©en
verdrag met Nederland het invoerrecht op
haring definitief vast te leggen.
Thans staan de reeders aan het begin
van het seizoen; over enkele maanden be
gint de groote uitvoer naar Duitschland.
Voor tienduizenden menschen beteekent
diit al dan niet werkloosheid.
De reeders dienen nu te besluiten al dan
niet ter haringvisscherü uit te varen.
Duitschland betrekt nagenoeg 60 pet. van
onze vangsten. Dit alles is uit den treure
aan onzen regeeringsondërhandelaars be
kend gemaakt, doch men heeft het niet
noodig geacht een deskundige bii bedoelde
onderhandelingen te Berlijn aanwezig te
doen zijn; men was immers voldoende op
de hoogte!
Ernstig protesteert het blad tegen de
houding onzer onderhandelaars.
Van andere zijde verneemt het blad, dat
de Reedérsvereeniging voor de Nederland
sche haringvisscherü en de Bond van Ne
derlandsche haringexporteurs tegen a.s.
Woensdag een spoedeischende ledenverga
dering in Den Haag hebben belegd met
als onderwerp: Protest tegen het handels
verdrag Nederland—Duitschland.
DE ZAAK-SNEEVLIET.
Het verzoek om Invrijheid
stelling afgewezen.
Het Gerechtshof te Amsterdam heeft
Donderdag het verzoek om invrijheidstel
ling van den heer Sneevliet afgewezen.
De directeur van de K.L.M., de heer
Plesman, deelde Donderdagmorgen mee,
dat bij de K.L.M. ook toen nog geen enkel
bericht van de Vereeniging van Verkeers
vliegers 'is ingekomen, zoodat de directie
over het conflict nog geen nadere mede-
deelingen .kan doen.
Ruim 2 maanden geleden door
Ned. Ver. van Verkeersvliegers
uitvoerige missive met grieven
en wenschen bij K.L.M. dlreptie
ingediend.
Aneta meldt uit Bandoeng:
Het A.I.D. de Preangerbode schrijft
dat het dreigende conflict bij de K.L.M.
al reeds lang in breeden kring werd ver
wacht. Als gevolg van de steeds lager
gewaardeerde arbeidsprestaties zond de
Nederlandsche Vereeniging van Ver
keersvliegers, waarvan de piloot Beek
man voorzitter is, ruim twee maanden
geleden een uitgebreide missive aan de
directie, waarin uitvoerig en op zeer be
zadigde wijze vele bezwaren werden uit
eengezet tegen de verslechting van de
arbeidsvoorwaarden, het gebrek aan sa
menwerking tusschen pilotenen directie,
en het nooit vooraf bespreken van nieuwe
plannen van de leiding der K.L.M., zoo
dat de vliegers telkens voor een fait
accompli werden gesteld, waarbq meer
malen orders niet konden worden opge
volgd. Tenslotte zqn enkele wenschen
geformuleerd, die men wilde zien inge
willigd. Indien dit niet geschiedde, zoo
deden de piloten weten, zouden zij hun
dienstverband beëindigen. Alle leden heb
ben dit stuk onderteekend.
Buitenlandsch Overzicht
Feuilleton
Radio-programma
Van links en rechts
,,De Zeven Provinciën" uit bezui
nigingsoverwegingen vervangen
door de Pelikaan"
Het noodweer in Z.-Limburg
heeft groote materieele schade
veroorzaakt. Een uur lang vielen
hagelsteenen zoo groot als knik
kers
Door bandieten is te New York
een tienjarig meisje ontvoerd en
na eenige dagen teruggebracht
Een verklaring in het Lagerhuis
over de afschaffing van den eed
van trouw in Ierland
Het conflict bij de K.L.M. Ruim
2 maanden geleden grieven en
wenschen bij de K.L.M.-directie
ingediend
Het verzoek om invrijheidstel
ling van Sneevliet is afgewezen
Overschrijding van begrootings-
posten door noodlijdende gemeen
ten. Ontoelaatbaar zegt de ml-
nister van Binnenlandsche Zaken.
Vechtpartij tusschen communisten
en fascisten te Amsterdam
Amerika heeft, volgens betrouw
bare gegevens, 17 millioen werk-
looozen
De verminderde productie van
zeegras moet niet toegeschreven
worden aan de afsluiting van de
Zuiderzee
Opening van het gebouw van
de Heldersche eierveiling
Het eerste HollandIndië vlieg
tuig te Boedapest
Liefdesdrama te Nieuw-Wolda.
Twee jonge menschen ernstig ge
wond
De moord op den landbouwer te
Numansdorp. Tegen den 25-jari
gen varensgezel 20 jaar gevan
genisstraf geëischt
Dr. Colijn onderhandelt over zijn
regeeringsprogram
Een saneeringsplan voor het
bloembollenbedrijf
Marktberichten
Marineberichten
Omtrek nieuws
pag. L
l
2
2
1
2 en 6
- 3
H J
H 5
5
9
6
5
m 5
n
n
10
Zaterdag 6 Mei.
Soiree Gymn.-ver. „Pro Patria", Casino
8 uur.
Zondag 7 Mei.
Operette-uitvoering Ver. Maria Congre
gatie R.K. Volks 8 uur.
Woensdag 10 Mei.
Tooneelvoorstelling „Zomerzotheid", Ca
sino 8 uur.
Donderdag 11 Mei.
Lezing met lichtbeelden Ned. Ver. tot be
scherming van dieren, Musis Sacrum 8 u.
Uitvoering Handelsschoolvereeniging,
Casino 8 uur.
Bij Apoth. en Drogisten^
Het juiste adres
voor aankoop van Huizen.
Makelaarskantoor „Vraag en aanbod"
Plantsoenstraat 3 Telef. 300.
Inlichtingen zonder kosten.
De heeren Duymelaar en Smirnoff, als
oudsten in het bedrijf, zijn onlangs door
den heer Plesman ontvangen. Zij wezen
op het groote risico en noemden als voor
beelden de ramp van de »Ooievaar« te
Bangkok en het avontuur van Van Dijk
boven de Golf van Bengalen. Zq dienden
het verzoek in, om het minimum-salaris
voor jonge, piloten op f 225 per maand
te stellen. Thans zijn» er die f 140 ver
dienen. Het vorig jaar bedroegen de sa
larissen der oudste piloten f 13.000 per
jaar, thans zqn de salarissen veel minder
Bovendien worden de eischen van den
dienst steeds zwaarder en wordt het reis
schema telkens versneld.
De piloten hebben hun ontslag
aanvrage verzonden.
De piloten van de K.L.M., die Dinsdag
avond hebben besloten tegen 1 Juli a.s.
hun dienstverband met de K.L.M. te be
ëindigen, hebben gisteren aan dit besluit
uitvoering gegeven.
De ontslagaanvragen zijn gisteren aan
de directie van de K.L.M. verzonden.
PERSONEEL VAN REVOLUTIONAIRE
RICHTING BIJ DE ARTILLERIE-
INRICHTINGEN.
Mag niet tegelijkertijd een
leidende functie in openbare
lichamen bekleeden.
Naar van bevoegde zijde wordt verno
men, heeft de directie van de artillerie-
inrichting aan de Hembrug van den minis
ter van defensie een brief ontvangen,
waarbij de leden van het personeel, die
