MARINE-BRIE 'EN UIT INDIË. i tober a.s. een met de nieuwste techni- gci,e vindingen uitgeruste, groote, mo- derne film-studio rijk zijn, waartoe het fabrieksgebouw „Oranje" aan de Ring vaart verbouwd wordt. De exploitee- ,-ende maatschappij, die ook enkele re gisseurs, geluids- en andere technici piet ervaring aan zich verbonden heeft. voorloopig voornamelijk als ver buur-inrichting optreden. Aanvragen van gedadigden die, met behulp van rleze studio, films willen gaan vervaar digen, zijn reeds van verschillende kanten binnengekomen. Mischien is dit dan wel het begin van een voor de hoofdstad nieuwe en belangrijke indu strie! Laat ons het hopenUitbrei ding van onze industrie is, vooral nu het met onze haven (waar we overi gens niet alleen van bestaan kunnen) piet meer rooskleurig gaat voor de stad meer dan iets anders geboden, heiten als de vestiging van een auto mobiel-industrie (de nieuwe Fordfa briek) en nu weer dit eerste stekje voor een mogelijk toekomstige film industrie, zijn ons dan ook boven al les welkom en bieden thans eenig tegenwicht tegen bedroevende feiten ais het langzamerhand totaal verdwij nen van onze vroegere bloeiende siga- renindustrie en het kwijnen van Am sterdam als diamantstad. Het ge meentebestuur, verklaarde wethouder de Miranda onlangs in een interview, doet al het mogelijke om die vestiging van nieuwe industrieën in de hand tb werken en zoo was men dan ook Cine- tone. met een snelle afdoening der keuring van de betreffende studio bouwplannen als anderszins, zeer ter- wille. Of dit „terwille zijn" van adspi- rant-stichters van nieuwe industrieën echter veel zal helpen als men eerst niet ons huidig erfpachtstelsel bij de uitgifte van gronden afschaft of al thans belangrijk „coulanter" maakt, staat volgens steeds meerdere zaken- menschen sterk te bezien,... Een ongelukkig plan. Taxi-stad, film-stad, nieuwe moderne industrieën allemaal best, allemaal een „volledig-terwille-zijn" vaard! Maar laat ons daarnaast toch niet de groote waarde, de rentabili- teitswaarde ook (vla het vreemdelin gen-bezoek), miskennen van bet oude schoon onzer binnenstad. Er zijn zon der twijfel, wat de in zekeren zin tegenstrijdige eischen door het mo derne verkeer en de moderne werk methoden en het behoud van het oude stadschoon betreft, hier en daar com promissen noodzakelijk. Hier en daar moet wel eens een boom vallen, een stukje grachtkade verbreed of een stukje water gedempt worden. Maar laat ïuen op Publieke Werken niet met vondsten en nieuwigheden aankomen die al misschien wel erg vernuftig en effioient schijnen, maar een stuk bekend en klassiek schoon dermate in het hart treffen als dit onlangs het ge val was met een plan tot verbreeding van het stuk Singelkade tusschen Ko ningsplein en Munt, waarop vanouds de bloemenmarkt gehouden wordt. Teneinde den bloemenhandel daar ter plaatse terwille te zijn, werd met dit plan 't idee uitgewerkt een meter hou ten plankier over 't water uit te bouwen waarmede dan dit stukje gracht, dat mede zijn schoonheid aan de harmo nische verhoudingen ontleent, ten eenënmale voor het oog bedorven zou zijn. Dat aanstonds van verschillende kanten dit ongelukkig plan om het felst bestreden werd, mag een geluk kig teeken heeten! Nieuw plantsoen. Zooals behoud van oud stadsschoon, gelijk boven gezegd, ook zeer zeker zijn practische waarde heeft, zoo heeft verfraaiing van nieuwere stadsgedeel ten haar direct practisch nut. De aan leg van een plantsoen ter hoogte van het de Miranda-bad bij den Amstel b.v. waarvoor de gemeenteraad in zijn zit ting van deze week een 127.000 gld. uittrok, zal niet alleen op den duur onze reputatie van de schoonste stad van Europa (zeide Carel Scharten, die nu reeds vele jaren in buitenlandsche steden, en daaronder van de schoon ste! woonde; het in zijn onlangs ge houden voordracht niet ook weer zoo?) helpen handhaven, maar zal ook, door flat er een halve Ion aan arbeidsloon aan verwerkt zal worden, de arbeids- loosheid helpen bestrijden en vele ge- '"eentearbeidrs van plantsoenen voor ^vloeiing naar de Reserve behoeden. i'e zijn overigens met ons arbeids- loozen-cijfer de laatste maand eindelijk «ts (een goede duizend) teruggeloopen wi met dingen als vlak voor den boeg "Sgende uitvoering van de spoorweg- Plannen-Oost, dè doorwerking van ne uitbreiding van het Douwes-plan in de diamantnijverheid voor oogen, begint er dan toch eenig licht aan den horizont te schemeren Wat evenwel, dit, tenslotte nog problematisch, licht, - geen aanlei ding voor de redeneering kan zijn, dat we eigenlijk toch niet in de „bijzondere omstandigheden" verKeeren die een opnieuw ter sprake brengen van de kwestie der gemeenteloonen wettelijk, volgens de belangen van de bestaande overeenkomst, rechtvaardigen; bijzon- aere omstandigheden, die de meerder- beid van B. en W. als bestaande aan neemt. B. en W. hebben, naar men weet, reeds in het Georganiseerd Overleg voorstellen tot loonsverlaging aanhangig gemaakt. Hoe dat G. O. op die voorstellen zal reageeren is op het oogenblik nog niet bekend, wel werd reeds bekend, dat in de voorvergade ringen van vertegenwoordigers der bij bet G. O. aangesloten organisaties deze voorstellen unaniem verworpen werden: tot het onderhandelen over voorstellen „die het beginsel der tegen woordige salarisregeling niet aantas ten zou men eventueel wel bereid wil len bulijven. Wij krijgen de geheele zaak nu over veertien dagen, niet reeds over een week zooals aanvanke- ijk bepaald was, - in den Raad. En bet zal daar ongetwijfeld heet toe gaan. niet alleen tusschen de diverse frac ties onderling, maar, naar wij geloo- ven, ook in den boezem van bepaalde fracties zelf. Zoo is het o. i. bijvoor beeld lang niet uitgesloten, dat het in de S.D.A.P.-fractie min of meer zal spannen en we in zekeren zin een her haling zullen beleven van het., drama 13 Mei 1933. Beste Jan, Zoo is dan de „majoor" Stam (wie kent hem nu anders in de marine) spoe dig aan het einde van zijn zeer verdien stelijk werk bij Zeemacht, en kan ik niet nalaten hem in mijn brief aan jou even te memoreeren. Weet je nog wel hoe of we onze eerste schermlessen van hem ontvingen, hoe of hij ons fanatiek wist te maken voor het „N.O.C.", en te dien einde rondjes stond, te tellen (ik meen het waren er 23) rond het sport terrein op de werf voor de tien kilo- mterloop, hoe hij de afstandsmarsch voor de proef altijd zelf meemaakte, hoe hij de ziel was van bijna alle wed strijden van Zeemacht, kortom Jan, ik weet zeker, dat er velen van ons zijn, die, wanneer ze „de groote kruizen" op spelden en daarbij het blauwe lint heb ben, steeds weer denken aan den schei denden voorzitter van Zeemacht, die hen het eindelooze klimtouw in joeg tot ♦weemaal toe, en die kritisch stond te kijken, als we badend in ons transpl- reerscl, de worstelproef stonden (of lagen) af te leggen. Ik vernam, dat aan Stam het eere-voorzittersohap van de Matine-Sportvereeniging is aangebo den en zoo zal deze allerWege gewaar deerde kracht nog niet geheel voor de vereen iging verloren zijn. Onze vorige stelling-commandant, de Vice-Admiraal Quant hield, volgens de berichten, welke ik uit Holland kreeg, een verkiezingsrede voor de partij van „Nationaal Herstel'. Zijne excellentie zal in Nieuwediep een groot gehoor gevonden hebben, en bet was zeer goed gezien van de leiding van deze jonge partij, om onzen vorigen admiraal daarvoor aan te zoeken. Want een populairder iemand had in onze Jutterij deze rede niet kunnen houden. Overigens wij spraken in onze jonge jaren anders weinig over politiek zijn we hier in Indië zeer benieuwd hoe deze nieuwe partij zich in de Tweede Kamer zal houden. Direct een zetel in de Kamer is een goed begin, maar de Vrijheidsbond voor oogen houdende (en niemand zal kunnen ontkennen, dat het meerendeel der stemmers op deze nieuwe partij gerequireerd is uit den Vrijheidsbond), denk ik, dat haar een zelfde wordingsgeschiedenis staat te wachten, in ieder geval is het ook een partij, die het beste met de Marine voor heeft en daar gaat het tenslotte bij ons maar om. Ik las in het Juttertje van het kolos saal aantal spaarders van de Nutsspaar- bank. Werkelijk een succes voor den heer Witsenburg, die naar ik meen een stuwende kracht in dit bedrijf is. ja, ik kan je verzekeren, dat een zekere gêne bij mij tegenover hem bestond als ik „wang"-deelen (geld, geachte lezer) van de spaarbank af ging balen, ter wijl ik hem weer opgewekt in het ge- DH kon kijken, als ik mijn luttele waarvan indertijd het Raadslid Mr. van den Bergh met nog twee lotgenooten, het slachtoffer werd. Men is vooral be nieuwd naar de rol die wethouder Po lak in verband met zulk een drama eventueel zal spelen. Een gemakke lijke rol zal het in geen geval zijn (hij zit nog altijd met de „ongedekte" 5 millioen op de a.s. begrooting), ook al wordt hij dan door zijn voorganger Wibaut gecomplimenteerd! Geluidsfilm. „Och, dat geeft toch immers niet, want hij speelt een Rus!" („Ric et Rac"). spaarduitjes kwam brengen, zooveel persoonlijk element wist deze man in de Nutsspaarhank te leggen, en blijk baar dus met succes. De berechting van de dienstweige raars van de „Piet Hein" heeft thans ook plaats gehad. Er zijn, ondanks de verdediging, zware poffen gevallen en vrees ik, dat er bij de behandeling van de muiterij op de „Zeven Provinciën" nog veel erger klappen te wachten zijn, een en ander zal in September plaats vinden, waartoe de Zeekrijgsraad waar schijnlijk naar Batavia zal verhuizen. Ondanks alles is het toch een heel ding voor die gezinnen (en in Nieuwediep zullen er daarvan ook nog wol een groot deel zitten), waarvan het hoofd hier in Indië gedegradeerd werd, maar per slot zijn die mannen en vaders toch oud en wijs genoeg om de gevolgen van hun afbrekend werk te kunnen hebben overzien. Ik wilde nu maar, dat al die zaken zoo spoedig mogelijk afgehan deld werden, want zoolang die berech ting nog niet heeft plaats gehad:, blijft de kritiek bestaan en die is, zooals ik al meermalen in mijn brieven deed uit komen, hier in Indië lang niet malsch. Het eskader is nog steeds niet terug op Soerabaja en dat duurt nog wel even ook. De geheele kampong Darmo, Goe- beng en Ketabang ziin om zoo te zeg gen „vrij van echtgenoot"; het begint daar heusch wel iets op Saba in de „Boven windsche" te lijken, daarvan varen immers ook de mannen voor jaren op de Amerikaansche koopvaar dij. zonder op hun hooge eiland terug te komen, en waar die arme vrouwen maar alleen zitten, met als eenigste verzetje een Hollandsch oorlogsschip dat er zoo eens per jaar met den gou verneur van Curagao aan boord op in spectiereis komt. Uit de brieven, die we uit Holland krijgen, merken we, dat jullie niet te klagen hebben over slecht weer, in tegendeel een heerlijke Lente door maakt. Dan wordt ons werk ook direct veel aangenamer, als je niet steeds in die gure Nieuwediepsche kou op de ree, in het Schulpen gat of bezuiden de „ballen" hoeft te varen. En dan is trou wens heel Den Helder veel prettiger, je vrouw kan weer eens met haar kroost in het „Boschje" zitten, je kunt 's avonds weer eens een wandelingetje langs den dijk maken en 's Zondags morgens buitenom naar Huisduinen, een kopje koffie achter de ruiten van het Badhuis en binnendoor terug. Ach, kerel, als ik dat allemaal weer voor me zie, dan krijg ik heusch weer Heimweh, wil je dat wel gelooven. De wedstrijd HollandBelgië, welke wij met 21 verloren, kwam ditmaal Lier Phoni-zender uitstekend over, ik wilde dit speciaal nog eens memoree ren. omdat het 10 Mei 1933 tien jaren geleden was, dat de radiotelefonisch' verbinding met Holland van hieruit tot stand kwam. en werd dit feit 'v'er in' alle stilte herdacht met een kransing. ging op het graf van den beroemden ingenieur De Groot Voor Nieuwediep is er nog een spe ciaal tintje aan, omdat de „Zeven Pro vinciën" op haar thuisreis naar Hol land destijds een van de geslaagde proefstations was ter verkrijging van de eerste rechtstreeksche ra. ia-verbin ding met het moederland. Nu zijn we een behoorlijk eind in de richting en zjjn de gewone telefoongesprekken met Holland, vanuit je „kantoor" hier. naar liet toestel in je gezellige huiskamer thuis, heel gewone dingen (c:e wij al leen nog maar niet doen omdat ze een beetje prijzig zijn). Wat menigeen in ons marinestadje ook zal interesseeren is, dat de Kweek school voor Inlandsche schepelingen gesloten is. Wanneer hii weer geopend wordt weet ik niet, voorloopig zit er alleen een bootsman als beheerder, welke de eenigste marine-uniform draagt, die de Makasser inwoners te genwoordig zien. Ook zijn er daar in Makasser ernstige plannen tot het aan leggen van een vliegveld, om dan later Makasser een van de kopstations te doen ziin van de K.N.I.L.M. en de lucht- route naar Holland. De promotor van dit plan is de plaatselijke commandant te Makasser, de op Soesterberg en in den Nederlandsohen Voetbalbond wel bekenden overste Stom, welke over dit onderwerp een zeer goede lezing hield. Nu we toch over de luchtvaart bezig zijn, wat een akelige indruk maakte hier in Indië dat K.L.M.-conflict tus schen vliegers en directie. Een, ten minste geruststellend woord sprak de lieer Plesnian, toen hij bekend maakte, dat de K.L.M. menschelijkerwijs ge sproken zou zorgen haar geregelds diensten te onderhouden, dus ook de Indië lijn, want vooral nu de buiten landsche concurrentie zijn Londen Australië lijn op pooten tracht te krij gen is een uiterste waakzaamheid van onze Hollandsche mannetjes noodig en moet de goede naam, die wij op de In ternationale handelsluchtvaart hebben, vrij blijven van dergelijke onverkwik kelijke zaken. Vandaag heerschte er diepe rouw over de groep jagers, want de secre taris reikte de belastingpapieren uit, verschrikkelijk gewoon. Toch wordt in Indië de levensstandaard ook een boel lager. Ik kreeg van mijn huisbaas be richt, dat de huur wederom omlaag ging, wat nu in dit .jaar dat ik in de Oost ben, al voor den derden keer is. en ookhet Java bier kost tegenwoordig nog maar 28 eent de flesch. hetgeen de fle-sch in aanmerking genomen de prij- Dito benadert). De winkel van „Kurke-Jan", je weet zen van onzen oud-leverancier Evert wel die fotozaak op Toendjoean is eenige maanden geleden nog veel grootscher opgezet, overgeplaatst naar het Simpangplein met twee ingangen en een heeleboel étalageramen. Toch was dit blijkbaar een noodsprong ge weest, want thans heeft de weeskamer er zijn vendutie papier voor de ramen gehangen, echter is de zaak zelf veel kleiner opgezet naar een van de hoek huizen op de Darmo boulevard ge plaatst, wat voor ons Kodak amateurs op Darmo een groot gemak beteekent. Nog even dit over de „Dienstweige ring". In de strafgevangenis te Malang, waar er verscheidenen waren opgeslo ten, heerschte tijdens de behandeling van de zaak van twee raddraaiers, een kwartiermeester en een konstabel, een vrij nerveuse stemming, men ver wachtte straffen van 68 jaar. Het is echter voor de angstigen nogal meege vallen en was de maximum straf slechts drie. Ik had het daareven over onze belas tingen, ook gemeentebelasting moeten •wij als getrouwden aan den wal wonen de betalen, en ziet nu hoe prettig de woorden van wethouder Van Gennip waren toen de tractementsverlaging der gemeente-ambtenaren ter sprake kwam: „Op ons rust de moreele plicht, om „die korting toe te passen, want wij „kunnen het tegenover onze „BE- „ROOIDE" (hoofdletters van uw brief- schrijver) gemeentenaren niet verant woorden onze ambtenaren in een hof „van Eden te laten leven". Ziezoo, kameraad, ik heb betoel woord gehouden en ditmaal een langen brief geschreven, dat zal je den volgen i keer wel weer moeten bezuren. Saluut, HEN k Mevrouw tot nieuwe dienstbode, die baar uitgangsavond heeft: En blijf niet te lang uit, Marie, want je moet cm uur 's morgens opstaan! Marie: O, mevrouw, maar dan ben ik beslist thuis, hoor! hom tneb on ziin vin-1 ..Zoo. nooit van gehoord.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1933 | | pagina 19