Abdijsiroop
^at t wit 11 lexml
Hij
dacht
in een
HELDERSChE COURANT VAN ZATERDAG 23 SEPTEMRFP 1933.
5
HOESTBUI te blijven
Ket proces van der Luhbe te Leipzig.
r„sa.TK,dSür M vMÖKÏ JKS
Het program der productieve
werken.
Heftige tooneelen in het raadhuis
van Hellevoetsluis.
Hervorming van het
Oostenrijksche kabinet.
EEN VIJFTIG-JARIG
HUWELIJKSFEEST VAN EEN
OUDEN REDDER.
Op 4 Oct. a.s. hopen de heer P. de
Wij'1 en zijn echtgenoote te IJ muiden den
dag te herdenken, waarop zij voor 50 jaar
jn den echt verbonden werden. De heer
De Wijn is een betonde persoonlijkheid
bij het reddingwezen en heeft als schipper
van de reddingboot tal van rampen nabij
Op
voor
nen
()^,^'G^7ET-WONINGEN.
°°r 1934 een uniforme ver
mindering „p onderhoudskosten.
van Sociale Zaken
intfir'iblykens (le thans versche-
m stukken, voor bijdragen aan ge-
(f i» 40*) oooi i'liimf i(1° woningwet
Tjit Ti.minder aangevraagd.
kosten va. .worden o.a. onderhonds-
osten van Woningwetwoningen best re-
Binnenkort hoopt de minister
i-Birn.,- j niemve normen voor
lekening daarvan vast te stellen,
v oorshands heeft hij voor
den
staat
de
in
be-
kust medegemaakt. Menigmaal heel,I .25 Iteschlkbattr ?6 pér .2
de redding maatschappij den oud-schipper - - F 111118
voor zijn kordaat optreden met gevaar
voor zijn eigen leven, gehuldigd.
(Hbl.)
1934 tot een
MK. 1)1'YS EN DE S.D.A.P.
Met voorstel om hem te royeer en.
Naar aanleiding van de door ons uit
de „Tel." overgenomen mededeeling, dat
bij het bestuur der ardeeling ti van de
S.D.A.P. in Den Haag een voorstel is
Ingediend om mr. J. E. W. Duys als lid
van die partij te royeeren, meldt „Het
Volk", dat dit voorstel is gedaan door
één lid van de partijafdeeling waartoe
mr. Duys behoort. Het blad voegt er
het volgende aan toe:
„Verlangt degene tegen wien het voor
stel zich richt een nader onderzoek, dan
ls de ledenvergadering gehouden, ter
zake een bijzondere commissie te benoe
men, terwijl in laatste instantie het Partij
bestuur het beslissende «oord spreekt.
„Volledigheidshalve zij nog vermeld,
dat het voorstel van het betrokken lid
dateert van 12 Juli j.l. en derhalve reeds
is ingediend geruimen tyd voor de publi
catie der bekende verklaring van mr.
Duys aan het Partijbestuur."*)
Daarin heeft mr. Duys verklaard,
dat het hem spijt, zijne brochure te heb
ben doen uitgeven.
Een keuze van het meest ge-
schikte uit vele ontwerpen.
De „Nw. Rott. Crt." schrijft:
Omtrent het plan van groote productieve
werken, «aarvan de Troonrede spreekt en
waarvoor de Millioenennota een groote
leening in uitzicht stelt, «anneer de staats-
mlnder zai worden^t^ t^Tvïï
f ui T" ,Vnn ,f 25 tot f 50 woning
minder beschikbaar is.
t't betreflende artikel van de begroo-
nig zal met f 2.100.000 kunnen worden
verhoogd, ten einde daardoor huurver-
aging mogelijk te maken, wanneer de
•Maten-Generaal zich hebben vereenigd
met in het bedoelde ontwerp tot wijzi
ging der Woningwet vervatte voorstellen.
RIJKSSTEUN VOOR WERKVER
SCHAFFING EN
STEUN VERLEENING.
Begrooting voor 1934.
Op de begrooting van het departement
voor Sociale Zaken voor 1934 wordLop de
?°o, '^dragen voor werkverschaffing
I Li.000.000, steuuverleening f 25.000.000,
moreelen steun f 200.000 en als subsidie
voor het Nationaal Crisis Comité f 750.000
uitgetrokken, strekkende tot vervanging
an het eene artikel, waarop voor werk
verschaffing en steuuverleening over 1933
f 3.754.580 is toegestaan.
Dit bedrag blijft zeer verre beneden
het benoodigde, gelijk reeds daaruit blijkt,
dat bij suppletoire begrooting het artikel
met f 42 millioen is verhoogd. Ten einde
een zuiver inzicht te bevorderen van de
eischen, die aan de schatkist worden ge
steld, worden voor 1934 de bedragen aan
gevraagd, die volgens raming noodig
zullen zijn.
DE LEVENSOMSTANDIGHEDEN VAN
HET SPOORWEGPERSONEEL.
Een onderzoek van den B.A.N.S.
Dc Bond van ambtenaren in dienst bij
de Nederl. Spoorwegen heeft, ingevolge
het besluit van een vergadering van April
j.l., een uitvoerig onderzoek ingesteld
naar de levensomstandigheden van de in
financiën eerst maar weer volkomen ge- dezen bond georganiseerde lagere spoor-
wmd *i.i'\ schijnt er vooral&uog niet vee! wegambtenaren.
Daaruit is gebleken, zoo meldt men
ons, dat de hierbedoelde personen, die in
het bedrijf een zekere positie als ambte
naar moeten ophouden, eenvoudig niet in
staat zijn een minimaal ambtenaarsbe-
staan te voeren en mede door de verschil-
vast te staan. All-rlei ontwerpen «orden
in beraad gehouden, maar tot een defini
tieve keuze is het nog niet gekomen. Daar
bij zal inen niet aileen rekening moeten
houden met de economische productiviteit
van de verschillende voorgestelde werken,
Baar tevens met de mate. «aarin hun uit-
veering zal kunnen bij ragen tot de be-;lc"dc loonsverlagingen den rand van den
strijding dor werkloosheid. Met andere afgrond hebben bereikt,
woorden: het percentage van de totale Genoemde bond heeft in verband hier-
IcMleii. dat in Nederland zelf in loonen mee aan de directie der Nederl. Spoor-
wordt omgezet, zal een zeer belangrijke wegen verzocht, bedoelde personen voor
bes issende keuze. er-1 algeheele maatschappelijke inzinking te
behoeden en hun positie te verbeteren.
factor zün bij de beslissende
ken. waarvoor grondstoffen en machines
uit het buitenland dienen betrokken te
worden, zijn ook bli gelijk of zelfs iets
booger rendement, sociaal beoordeeld, vee.
minder aantrekkelijk tian «erken, waarbij
alle gelden of zoo goe<l als alle gelden op
een of andere manier in loonen en salaris-
Hen aan Nederlandsche werknemers «or
den omgezet.
Daarenboven wensc'it men ook de ver
schillende uit te voeren werken zoo ge
lijkmatig mogelijk over het heele land te
verdeelcn.
WH kregen den indruk, dat het in ieder
Burgemeester
gemeen.
dc Geus hand-
Woensdagavond heeft zich in het def
tige raadhuis te Hellevoetsluis een scène
afgespeeld, die wel eenig zal zijn in onze
vaderlandsche historie. De edelachtbare
geval een zeer bclangriik geheel zal wor- heeren van Hellevoetsluis en Nieuwen-
den. waarvan er ongetwijfeld sterke in
vloed zal uitgaan op ons heele bedryfs-
leven.
UITBREIDING VAN DE
ECONOMISCHE BETREKKINGEN
MET RUSLAND?
Een commissie naar Amster
dam verwacht.
Een der berichtgevers van het 11 bid te
hoorn, die in de raadzaal aan het ver
gaderen waren, zijn kort vóór den aan
vang der besprekingen door den burge
meester van Hellevoetsluis daaruit ver
jaagd.
Het betrof hier de waterleiding.
Reeds op 12 Mei j.l. had de directeur
van liet gemeentelijk waterleidingbedrijf
de rekening van dit bedrijf aatiB.enW.
aangeboden doch eerst op 3 Augustus
werd deze rekening, tegelijk met de ge
meentelijke rekening, aan den raad voor-
BwUJn telefoneeroe Woen^agavond: )egd -terwy, de gemeenteraad begin
Naar w y van goed ingehchte zijde ver ,|cp^mber Cün ujtn0odiging kreeg om de
hPn ^ïTnitpidaml's'hen han-1 gemeentelijke rekening te onderzoeken,
den buitenland. 1 n„ rnnd ontving echter geen uitnoodi-
eeonomische commissie
De
raad ontving echter geen
om de rekening van het waterlei-
:i en zo(
toen
nemen heeft
missariaat voor
del besloten, een
naar Amsterdam te zenden dinabedrljf te controleeren en zoo ge
daar de mogelijkheid v^lrefknk 'b/neb,t'u"! beurde het, dat op 15 September,
van de economische betrekkingen lus goedkeuring Van beide rekeningen
hen Sou jet-Rusland en Nederland te geyraagdi er 8tcrIlnlen opgingen,
onderzoeken. „„„'die vroegen, wanneer de rekening van
Verschillende vertegenwoordigers^van water|eidlngbedryf zou kunnen wor
den gecontroleerd.
de Russische handelsorganisaties
deel uitmaken van de commissie.
Men zal ook onderhandelen o\er het
gebruik van de havens van Amsterdam
en Rotterdam.
Begin October zouden verscheidene la
dingen Russisch graan naar Nederland
worden verscheept.
NEDERLANDSCHE BLOEMEN VOOR
RUSLAND.
Dp Izwpstjja meldt, dat hel stoomschip
Koejbysjef te Leningrad (Petersburg) uit
Nederland een eerste party (ongeveer
200.000) hyaclnthen-, tulpen- en narcis-
senbollen heeft aangevoerd voor dc trustó
voor parkaanleg te Moskou en Leningrad.
Del. materiaal is in ruil verkregen van e
firma Lpfèvre legen een partij in het «i 1
groeiende lelies uit het Majopgebergte.
Tevens is een film meegekomen, welkt
"an den tuinbouw gewijd is.
ROGGE- EN GERSTVERBOUWERS.
Er is een steunregeling in voorberei
ding. waarbij den verbouwers van Neder
landsche rogge en gerst bij verkoop dezer
producten een toeslag zal worden betaald.
Naar ons werd medegedeeld, zal deze
regeling voor rogge omstreeks 1 October
cn voor gerst omstreeks 7 October a.s.
Worden bekend gemaakt.
In verband hiermede worden rogge- en
gerstverbouwers in eigen belang aange-
VEESTAPELINKRIMPING.
De drie Centrale Landbouw-organisa-
ties antwoorden den minister, dat zy aan
teeltbeperking en inkrimping van den
veestapel, welke zij als volstrekt noodza
kelijk beschouwen, hare volledige mede
werking zullen verleenen, óók indien di
recte dwangmaatregelen onvermijdelijk
zouden zijn gebleken.
BOTER.
De Crisis-Zuivel-Centrale deelt mede,
dat voor de week van 24 tot 30 September
de prijs van het crisis-botermerk op
J 0.90 per kg en die van de vervoerver-
gunning van buitenlandsche boter op 1
per kg is vastgesteld.
EERSTE KAMER,
Gewijzigd adres van antwoord.
De Eerste Kamer nam in haar verga
dering van Donderdag het gewijzigd adres
van antwoord op de troonrede z.h.s. aan.
Eveneens werd aangenomen een voorstel
van den heer Wibaut tot wijziging van
art. 45 vierde lid van het reglement van
Orde.
TWEEDE KAMER.
Voorzitterschap. Regeling
van werkzaamheden.
De Tweede Kamer ontving haren Voor
zitter, jhr. Ruys de Beerenbrouck, die
bij die gelegenheid een rede uitsprak,
staande. Een aantal wetsontwerpen zul
len worden verzonden naar een commis
sie van voorbereiding; hiervan noemen
wij de voorstellen tot heffing van op
centen op de Gemeentefondsbelastingen,
de Vermogensbelasting over 1934 '35,
Technische herziening van het tarief dei-
Inkomstenbelasting, Heffing van een Cou
ponbelasting, Verhooging van den accijns-
op tabak en nog enkele andere.
Begrooting van Econ. Zeken.
Op de begrooting van Waterstaat is
o.a. uitgetrokken voor onderhoud van het
Noord-Hollandsch kanaal een bedrag van
f 139.000 en f 300.000 als bijdrage in de
kosten van aanleg van kanalen in het
noordelijk deel van Noord-Holland. Aan
gevraagd worden voorts f 10.000 voor
aanleg van een spoorweg over den af
sluitdijk met verbindingen aan de spoor
wegen Amsterdam—Den Helder en Har-
lingenNieuwe Schans.
Bgerootlng van Econ. Zaken.
Op deze begrooting is in totaal voor
Visscherij uitgetrokken f 282.008.
WEDER ANTWOORD VAN DE
KONINGIN AAN DE
EERSTE KAMER.
Het weder-antwoord van de Koningin
op het Adres van Antwoord van de
Eerste Kamer, ter beantwoording van de
Troonrede, luidt als volgt:
Myne Heeren,
Terwijl ik dank zeg voor het Adres
van Antwoord op mijn rede ter opening
van de nieuwe zitting der Staten-Gene-
raal, verzoek ik u aan de Eerste Kamer
mijn erkentelijkheid over te brengen voor
de gevoelens, welke zij daarin tot uiting
heeft gebracht.
Met voldoening heb ik haar instem
ming vernomen met mijn bede, dat God
ons volk in deze moeilijke tijden moge
sterken.
SANCHEZ GUERRA. t
Naar Reuter uit Madrid meldt, is San-
chez Guerra, de oud-minister-president,
overleden, nadat hem Donderdag in den
loop van den dag de heilige sacramenten
waren toegediend. Hoewel oonstitutioneel-
monarchist, zegt Reuter, was Guerra in
ruime mate verantwoordelijk voor de op
komst van de republiek.
is
Dit leidde tot onaangename discussies,
inet het resultaat, dat men besloot een
commissie van drie leden te benoemen,
die alsnog de rekening van het water
leidingbedrijf zouden hebben te onder-
zoeken.
Deze raadscommissie was op het raad
huis van Hellevoelsluis bijeengekomen
om te vergaderen, docli de eerste woor
den waren nauwelijks gesproken, toen
plotseling de burgemeester van Helle
voetsluis de raadszaal binnentrad, op de
edelachtbare heeren toeliep en met ver
heffing van stem uitroept: Er uit! Jullie
hebben hier niets te vertellen; dit is myn
gemeentehuis en mijn raadzaal!!»
De heeren voelden er niet voor en
hieruit ontstond een formeelevechtpartij,
doordat een der raadsleden (mr. Nygh)
in de raadzaal aan den eenen kant van
de deur trok om deze open te krygen,
terwlil aan den anderen kant burgemees
ter De Geus zich heldhaftig verdedigde
om de deur gesloten te houden. Het recht
was ten slotte bij den best gespierden
edelachtbare, in dit geval mr. Nygh, die
den burgemeester met deur en al de raad
zaal binnentrok.
Het laatste woord is natuurlijk over
deze zaak nog niet gesproken; de com
missieleden hebben zich tot den commis
saris der Koningin In do provincie Zuid-
Holland, tot den minister van Binnen-
1101 - - lot den officier van
JAPAN EN RUSLAND.
Ongerustheid te Tokio over
Russische troepen-concentraties.
Reuter meldt uit Tokio:
In politieke kringen maakt men zich
zeer ongerust over een concentratie van
Russische troepen aan de Russisch-
Mantsjoerijsche grens. Meer dan 300
vliegtuigen zijn daar samengetrokken.
Het doel van deze concentratie
bekend.
is nog on-
DE SOWJETREGEER1NG
W A ARSCH U WT JAPAN.
De Sowjetregeering heeft den Japan-
schen gezant te Moskou medegedeeld
dat zij betrouwbare berichten heeft ge
kregen, volgens welke Mandsjoekwo voor
nemens is, den bij verdrag geregelden
status quo bij den Oosterspoorweg te
schenden. Zij acht dit ontoelaatbaar en
stelt de Jupansche regeering daarvoor
verantwoordelijk, evenals voor toebereid
selen om zich van den spoorweg meester
te maken. Zij heeft haar gezant te Tokio
opdracht gegeven, bij de Japansche re
geering een analoge verklaring af te
leggen.
De Japansche regeering heeft haar
minister van Buitenlandsche Zaken op
dracht gegeven de onderhandelingen
ever den Oost-Chineeschen spoorweg af
te breken, tenzij de Sowjets den aange
boden prijs aanvaarden.
LLOYD GEORGE EN MACDONALD
OVER HET HITLER REGIME EN
OVER I)E NATIONALE
REGEERING.
Lloyd George, die te Barmouth het
woord heeft gevoerd, schreef de moeilijk
heden in Europa toe aan het niet nakomen
door de overwinnaars uit den wereldoor
log, van de beloften in het Vredesverdrag.
Hij meent, dat, als het regime-Hitier ten
val zou worden gebracht, het communis
me in Duitschland zijn intrede zou doen.
In een rede te Kilmarnock heeft Mac-
Donald het bestaansrecht der nationale
regeering verdedigd.
UITBREIDING VAN HET
JAPANSCHE LEGER.
Weder-Inslelling van 4 divisies.
Reuter meldt uit Tokio, dat de militaire
autoriteiten hebben besloten om goed
keuring te vragen van de wederinstelling
van vier leger-divisies, die in 1925 zijn
afgeschaft, teneinde te kunnen voldoen
aan de verplichtingen, die voortspruiten
uit het protocol over Mantsjoerije en
„Vele jaren aan de borst te sukkelen en
's nachts hoestbuien die wel een half uur
duurden, dat was mijn vroeger leven.
Slapen deed ik weinig en eten, ho maarl
Radeloos klaagde ik mijn nood aan een
Duitsche vriend. Deie raadde mij Abdij
siroop aan. Ik lachte erom, maar kocht
den volgenden morgen Abdijsiroop. Na
gebruik van 3 lepels van dat wondermid
del, voelde ik al verlichting en na 5 fles-
schen was ik heelemaal genezen, zoodat
ik mij nu weer prettig voel, goed slaap,
kortom een gelukkig mensch ben."
(Origineel ter inzage) L. K. te *s-H.
Bij: Hoest-Griep
AKKER'»
Bronchitis- Asthrnn
„Voor de Borst"
Alom verkrijgbaar.Thans Fl. 1.-, Fl. 1.50, Fl.2.75
Gebruik buitenshuis Abdijsiroop-Bonbons
per doos 35 cl, per dubbele doos 60 ct.
-ABDIJSIROOP-BONBONS (Gestolde Abdijsiroop» -
andere doeleinden. Tenzij er onverwachte
dingen gebeuren, zouden echter voor 1935
geen credieten voor deze uitbreiding toe
gestaan behoeven te worden.
Dollfuss zou de heele leiding
van de uitvoerende organen op
zich nemen.
Wolft' meldde vannacht uit Weenen:
Bondskanselier Dollfuss heeft tenge
volge van de gebeurtenissen de laatste
dagen besloten zijn kabinet te hervormen.
Men kan zeggen, dat de daarop betrek
king hebbende plannen zoover gevorderd
zijn. dat over eenige uren een besluit zal
worden genomen.
De bondskanselier wil zijn kabinet tot
een kabinet van vooraanstaande figuren
maken. De leden van het kabinet zullen
hun mandaten in den Nationalen raad
neerleggen. Dollfuss wil zelf de heele lei
ding van de uitvoerende organen van den
Staat overnemen. Dit schijnt er op te wij
zen, dat Fey, de tot de burgerwachten be-
hoorende minister van de veiligheid, niet
tot het nieuwe kabinet zal behooren.
Zonderlinge
beklaagde.
houding van den
Apathie? Suf-
vermoedelijk 111
held. Of mogelijk opzet? i nistiscbe partij
Hij zegf geen communist te zQn.'Vjntèr
Het proces betreffende den brand van
bet Duitsche rijksdaggebouw is Donder
dag te Leipzig aangevangen. Wy hebben
reeds medegedeeld, dat de beklaagde allen
rechtsbijstand heeft geweigerd. Zelfs mr.
Stomps, door de familie aangezocht om
als zijn verdediger op te treden, kon eerst
geen toegang tot den verdachte krijgen.
Van de vijf beklaagden, die Donder
dagmorgen in de rechtszaal werden ge
bracht, is van der Lubbe degeen, die er
het slechtst uitzag. Hy was ook de eenige,
die met geboeide handen voor zyn rech
levensbeschrijving van hem aan de Duit-
Ische verschaft; hieruit blijkt, dat hij
Maart 1931 de commu-
heeft verlaten. In den
van dat jaar behóórde'hij blijk
baar weer tot een groep internationale
communisten. („Het Volk" deelt omtrent
hem mede, dat hy behoort tot een klein
groepje van „individueele communisten",
die sterke bestrijders zijn van de offici-
eele, die zij voor even groote steunpilaren
van het kapitalisme uitschelden als de
communisten de sociaaldemocraten; dit
zou dan wel v. d. Lubbe's houding ver
klaren, die telkens maar antwoordt, dat
hij geen communist is).
Uit het verhoor blijkt voorts, dat v. d.
Lubbe niet naar het buitenland is gegaan
landsche Zaken en
justitie gewend om hen v
',,n de hoogte te stellen.
hen van het gebeurde
"den. in afwachting ilczcr regeling, nogj op de hoogte
niet tot verkoop over te gaan.
S1DKY PASJA AFGETREDEN.
Sidky pasja, de Egyptische premier
afgetreden. Sedert de beroerte, die hij in
Januari gehad heeft, laat de gezondheids
toestand van Sidky pasja te wenschen.
Reeds een maand lang had de premier
dan ook het voornemen af te treden. Het
is mogelijk, dat hij ook de leiding van
zijn partij zal neerleggen.
De afgetreden premier is 64 jaar oud.
Naar de „Times" uit Alexandrië ver-
neemt.zou de reden van Sidky pasjas
aftreden niet in zijn ziekte gezocht moe
ten worden, doch is hij heengegaan om
dat de Koning weigerde bepaalde eischen
in te willigen. Deze sloegen vermoedelijk
op volledige ministerieele vrijheid van
handelen, welk Sidky pasja vroeger van
den Koning had gevraagd. Met den pre
mier heeft dan ook het heele ministerie
zijn ontslag ingediend.
DE VOLKENBONDSVERGADERING
EN HET JOODSCHE VRAAGSTUK.
Naar aanleiding van een telegram uit
Genève, waarin melding wordt gemaakt
van het voornemen der Nederlandsche re
geering om het vraagstuk der Joodsche
vluchtelingen op de agenda der Volken-
bondsvergadering te plaatsen, meldt het
Nederl. Correspondentiebureau, dat de
regeering voornemens is, ter gelegenheid
van de a.s. Volkenbondsvergadering met
andere regeeringen overleg te plegen om
trent het plaatsen van dit vraagstuk op
de agenda dier vergadering.
FASCISTISCHE ORGANISATIE IN
CANADA.
Tn Canada is een fascistische organisa
tie gesticht, die 25.000 leden telt en is ge
vormd uit de vroegere „Labour Clubs
Quebeo. De leden dragen een uniform,
dat vrijwel gelijk is aan dat der Duitsche
Nazi's.
om daar de politiek en de partijen te
ters verscheen. Hij zonk dadelijk, nadat j bestudeeren, doch uitsluitend om het
hij in de beklaagdenbank had plaats ge- i buitenland te leeren kennen, dat hy wel
nomen, als een zoutzak ineen en bleef verteld heeft overvallen te zyn, toen hij
gedurende den ganschen dag deze houdingnaar -Rusland wilde reizen, doch dat dit
bewaren. Op de hem gestelde vragen I Praa,.lesva". ?m 7 aren dat- hy nim-
antwoordde hij of in 't geheel niet ofmer«mderdak heeft genoten van in Co
rnet zeer zachte stem, zoodat men hemn^I-sociohsten en zich ook nooit a
uiterst moeilijk kon verstaan. Het scheen zoodanig heeft uitgegeven. A g -
inderdaad of hij volkomen apathisch was, ">ige uit Sakse:n een spoorwegarbeider
hij bekommerde zich weinig om de vra-31 ,.-f pn (nar.
gen, die hem werden gesteld en was niet j-^u8- H t H
te bewegen tot het doen eener uitgebreide jvoor rne^ e i vprkiMird'
verklaring F,,n paar maal schoot hij inleen nationaal-sociahst, had verklaard,
lach en toen de presi-'dat er voor 1 October
verklaring. Een
een hysterischen
aént hem vroM J S I uitbreken, beginl v. d. Lubbe te 1
Drnp.psvnflrpn was.
procesvoeren was.
Ongeveer 80 journalisten woonden het
proces bij, aan een speciaal voor hen
gereserveerde tafel; de overige zaten op
de tribune. Behalve de vrouw van Tongier,
een der andere beschuldigden, is onder
de toeschouwers ook de halfbroeder van
van der Lubbe, Peute. De verdachten
worden ervan beschuldigd, door een en
dezelfde voortgezette handeling, gedeel-
burgeroorlog zou
lachen,
aarom
at heett
dit te beteekenen?
Van der Lubbe verklaart: Wegens het
proces.
De voorzitter: Vindt u zoo komisch?
Verdachte Van der Lubbe: Ja.
Uit andere verklaringen zou moeten
blijken, dat een man zich als nationaal-
socialist had uitgegeven en nachtverblijf
had genoten, dat hy niet zou hebben
d. Lubbe was.
uezenue vuuiiKeieibu ucuiucuub, hpfaald niet v d Lubbe was.
telijk gemeenschappelijk, getracht te heb- zegt' de communistische doel-
Kom flo nfAnrlwat van hftt, DllltSGn6 TUK i a.
ben de grondwet van het Duitsche rijk
op gewelddadige wijze in gevaar te bren
gen. Zij worden dus beschuldigd van
hoogverraad. De stichting van den Rijks
dagbrand is volgens de acte van beschul
diging begaan met de bedoeling door dezen
brand te trachten een opstand te onder
nemen.
Van der Lubbe wordt bovendien be
schuldigd van een poging tot brandstich
ting in het raadhuis en het gebouw van
de gemeentelijke diensten. Ook deze brand
stichtingen zouden begaan zijn met het
voornemen een opstand te veroorzaken.
Van der Lubbe erkent vrijwillig afstand
tc hebben gedaan van het rechtzeen ver
dediger te mogen aanwijzen. Dan wordt
uitvoerig zyn levensgeschiedenis nage
gaan; de pas, die bij zijn arrestatie op
hem «'erd gevonden, is zonder twyfel
echt, op een fotografie, die hij eveneens
by zich droeg, is hij afgebeeld met een
reisgenoot, die de vuist opheft bij wijze
van roodfrontgroet. Dit wyst er op, dat
hij ook communist was. De naam van
der Lubbe stond op de pas met twee
puntjes op de li, vandaar dat men eerst
aan de echtheid ervan twijfelde.
Buitenlandsch Overzicht pag. 1
FeuilletonJ
Radio-programma „2
Van links en rechts „2
Belangrijke hervorming van het
Oostenrijksche kabinet J
Onregelmatigheden bij de mili
taire administratie te Breda „2
Het program der productieve
werken 5
Een voorstel om mr. Dutjs te
royeeren als lid der S.D.A.PJ
De Volkenbondsvergadering en
het Joodsche vraagstuk5
Het Amerikaansche vlootpro-
gramma wordt onvoorwaardelijk
uitgevoerd5
Een spoor in het drama der Lind-
berghs?
Rijkssteun voor werkverschaffing
en steunverleening,5
Verdere opheldering in de moord
zaak te Oss6
Een hevige typhoon heeft in
Zuid-Japan zeven dorpen ver
woest ,6
De beide verdachten in het be-
roovingsgeval te Wateringen zijn
tot 8 jaar gevangenisstraf ver
oordeeld jpqr 6
De politie, alhier, heeft in de
Brouwerstr. een opslagplaats voor
gestolen rijwielen ontdekt. Twee
jeugdige dieven en een heler zijn
gearresteerd. 9
Omtrek-nieuws10
Marktberichten 11
Marineberk hten11
Sportnieuws6
v. d.
einden goed te keuren, doch zwijgt op
verdere vragen hardnekkig. Vrijdagmor
gen voortzetting van het proces.
Dc tweede dag.
Onuer groote 'belangstelling is Vrijdag
het proces inzake den Rijksdagbrand
voortgezet. De houding van Marinus van
der Lubbe bleef even apathisch als den
eersten dag van het proces. In de verkla
ringen van den deskundige dr. Bonnhöffer
en den commissaris der recherche Heisig
trok het voornamelijk de aandacht, dat zy
v. d. Lubbe toerekeningsvatbaar achtten
en hem beschouwen als een werktuig van
communistische agitatie. „De partij zou
echter steeds op den achtergrond zyn ge
bleven, terwijl Marinus zoo fatsoenlijk
was de schuld op zich te ne"1.cn',
De president geeft al spoedig den des
kundige dr. Bonnhöffer het woord tot het
uitbrengen van een rapportover \erdaihte
V De^deskundige verklaart het volgende:
Ik heb v. d. Lubbe herhaaldelijk nauwkeu-
Deze rig onderzocht.
Hli
zijn,
gaf bliik,
;e zeker
erg
zelfs.
zeker
Ook
Puntjes, zouden er, volgens vanjiej Lubbe, lac]lte hy bii situaties,
in het Berlynsche asyl op zijn gezet
Enkele brieven, die worden voorgelezen
moeten voorts ook bewijzen
Lubbe communist was. Ook is hy in
bezit geweest van de sovjetster en een
communistisch lidmaatschapsboekje. De
Lcidsche politie heeft een uitvoerige
die'hem om de een of andere reden komiek
dat van der voorkwamen. Het was mogelijk, met hem
't te spreken over het delict en over zyn le-
dioch in. vele dingen was hij terug-
ven.
houdend', vooral over zyn laatsten
van Nederland naar Berlijn.
tocht
De directe aanleding voor het onderzoek
was 'n hongerstaking, waartoe v.d. Lubbe
indertijd in het huis van bewaring wilde
overgaan, omdat hli wenschte, dat de zaak
bespoedigd zou worden. De verdachte heeft
ons toen ook de motieven van zyn handel
wijze opgegeven en er toen geen twyfel
over laten bestaan, dat het ging om een
actie, welke voortvloeide uit communisti
sche opvattingen. Hij heeft een voorbeeld
willen zijn voor anderen die op gelijke
wyze hadden moeten optreden. Ik heb
geen reden om aan te nemen, dat er bij
hem sprake zou zijn van een psychische
storing.
Wel toerekenbaar.
Het rapport eindigt met de conclusie,
dat er geen psychische momenten zyn
vastgesteld en' dat er geen aanleiding is
een psychisch gebrek vast te stellen. Van
der Lubbe was slagvaardig en normaal.
De volgende getuige is de commissaris
der recherche Heisig, die in Nederland een
onderzoek heeft ingesteld naar Van der
Lubbe's leven. Getuige zegt in Leiden en
omgeving de communisten te hebben op
gezocht, die als vrienden van verdachte
werden aangewezen. Aldus kwam hli ook
by een student, van Alberda geheeten.
Deze verklaarde een aanhanger te rijn van
het z.g. internationale cummunisme, dat in
geheel Nederland ca. 20 en in Leiden vijf
leden telt. Dit is het individueel commu
nisme. waarvan hierbo"*"
Hy nam ue aviiuid op zich.
Van Alberda, vervolgde Heisig. is tot de
overtuiging gekomen, dat Van der Lubbe
een geschikt sujet voor de communistische
partij was, om speciale acties te onderne
men. De partij heeft Van der Lubbe immer
naar voren geschoven en is zelf op den
achtergrond gebleven. En Van der Lubbe
was zoo fatsoenlijk sfo^ cop
zich te nemen.
Over de houding v«... .v zyn
arrestatie zeide Heisig: Aanvankelijk
waren er bij het verhoor kleine moeilijk
heden, omdat Van der Lubbe nog opge
wonden en uitgeput was van de gebeur
tenissen. Maar heel vlug, reeds tegen 12
uur 's nachts, was hij bereid te spreken.
Het was opmerkelijk met welk een be
langstelling hij zelf over het gebeurde
sprak en hoe hij mij alles nauwkeurig
verklaarde. Toen het proces-verbaal van
zijn verklaringen aan hem werd voorge
legd, verzocht hy hier en daar correcties
aan gte brengen en verklaarde hy elke
verbetering, waarom hij er de voorkeur
aan gaf, dat die lezing werd gegeven.
Deze belangstelling bleef voortduren,
zoolang hij bij de politie was
Terugkomende op het eerste verhoor
zeide Heisig, dat verdachte niet terneer
geslagen was en openhartig en vrij heelt
bevestigd, dat hij den brand had gesticht
en ook daarvoor wilde opkomen. Hy
vroeg of de zaak ook in de Nederland
sche bladen zou komen. Toen ik dit be
vestigd antwoordde, zeide hy verheugd:
»Zoo is het goed«. Hij heeft door zijn
daad de arbeiders willen aanvuren, die
reeds te lang gedraald hadden. Om de
bestaande staatsorde ten val te brengen,
moest gewelddadig opgetreden worden.
Het doel van den strijd noemde hij een
arbeidersregeering.
Zonderlinge houding van verdachte.
Tegen het einde van de ochtenzitling
ontstond een «ogenblik van spanning,
toen de president voorlezing deed van
een telegram van de Telegraphen Union,
waarin gezegd wordt, dat et*n Neder-
landsch nieuwsagentschap het bericht
verspreidde, dat bij de familie van v. d.
Lubbe in Nederland vrees bestond, dat
de brief betreffende de verdediging door
mr. Stomps niet in v. d. Lubbes handen
was gekomen. Het telegram vroeg den
senaatspresident in het openbaar een
desbetreffende vraag aan v. d. Lubbe te
stellen, ten einde het wantrouwen, d: t 111
dezen bestaat, weg te nemen.
