Ons dagelijksch brood.
Pas op voor 't koude weer.
Het menu van deze week
Eet ook roggebrood.
IMt bevordert de spijsvertering.
Alleen wit brood slechts voor rieken!
door
TINK BREERAART.
Januner genoeg zijn velen geneigd
rogge- en bruinbrood, dat door de sa
menstelling een andere kleur heeft dan
wittebrood, op den achtergrond te
stellen.
Men verbeeldt zich veelal, dat maag
en darmen niet anders dan wittebrood
verdragen, maar vergeet, dat men zich
zelf hierdoor tekort doet.
WK doelen hierbij natuurlijk op nor
male gevallen en niet op die menschen,
die volgens medisch voorschrift dieet
moeien honden en wit brood is voorge
schreven.
Brood heeft weinig eiwit en zelfs een
base tekort, vooral is dit het geval met
wittebrood. Het volkorenbrood, dat in-
Z3hcerl»eid door de moderne voedings-
specialisten boven alle andere soorten
wordt aanbevolen, bereidt men uit on-
gebuiW meel en heeft een hooger eiwit
gehalte en geringer basen tekort dan
de verfijnde bloem, waarvan men wit
en luxe brood bakt.
Dr. Ragnar Berg. de bekende voedsel-
specialist. geeft de samenstelling van
grof tarwemeel en tarwebloem aan als
volgt:
Water I2 16. 6—8; eiwit 8.8, 0.6;
vet 0.9. 0.0; koolhydraten 68.7, 87.4;
calorieën 32». 863.
Het verbouwen van graanproducten
is in Europa reeds terug te brengen tot
het begin van het bronzen tijdperk.
Ree :s toen werden tarwe, gerst, rogge
en haver tot brooden verwerkt, zij het
op andere wijze dan thans geschiedt.
Horst en haver bleken op den duur
niet geschikt te zijn om tot broodberei
ding te dienen, daar men dit niet luch
tig kon krijgen.
Wetenschappelijk is dit te verklaren
uit het feit. dat deze graansoorten niet
die eigenschappen bezitten, welke noo-
dig zijn om het koolzuur in zich op te
bomen.
Roggebrood werd vroeger veel méér
gogetpn dan thans, nu de „verfijnde"
smaak van veien dit meer geschikt acht
flls voedsel voor hen. die zwaren arbeid
hebben te verrichten.
Uit oen medisch oogpunt gezien, zal
het wittebrood lichter verteerbaar zijn,
vandaar dat het in het dieet voor maag
patiënten wordt opgenomen. In géén
geval is dit brood echter voedzamer, in
tegendeel.
De vraag geldt thans niet alleen meer:
- Hoe groot is het aantal calorieën, doch
van veel meer belang zijn de minerale
zouten, vitaminen e. a. factoren.
Roggebrood en tarwebrood bevatten
v'eel vitaminen, daar het rogge- en tar
wemeel grover zijn van samenstelling
*n niet zóó fijn gemalen is als de tarwe
bloem.
Bii het nuttigen van grof brood zal
men tevens een betere spijsvertering
hfügen, door den prikkelenden invloed,
"te de cellulose op de ingewanden uit
oefent, terwijl het wit brood een ver-
Hagende werking der darmen veroor
zaakt. <fie verstopping tengevolge kan
hebben.
Bovendien heeft het eten van rogge-
en bruinbrood nog een andere goede
werking, n.L doordat men genoodzaakt
j* meer t« kauwen, zullen de speeksel
klieren een verhoogde werking verki y-
*®n en meer speeksel afscheiden net-
*teen r„et het voedsel in de maag komt
e" het verwerken van het voedse. ver
gemakkelijkt.
Wy raden dan ook ieder aan, in
ang van zijn gezondheid, nietfliteen
'•de lekkere land" te bevredigen door
het eten van witbrood en dan nog J
«versch en warm", doch het geheete
gebit aan het werk te zetten om rogg(
®d bruinbrood te vermalen.
Tenslotte willen wii nog cven J1®1
ho<* van Dr. Bircher-Beimcr noemen
over „Moderne Voeding", waarin deze
wit en luxe brood en alles wat met
noem gebakken wordt, kenmerkt als
„gedenatureerde voedingsmiddelen, die
met meer de belangrijke vitaminen en
mineralen van den graankorrel bevat-
Jeiï' omdat de zaadhuis en kiem door
het fyne vermalen er aan ontnomen
zijn.
Hardt n voorzichtig.
Goede voeding een voorname
„beschutting".
door
Dr. J. W. FR EDERIKS.
Het staat zonder twijfel vast dat men
op den duur minder gevoelig voor kou
vatten wordt, wanneer men vaak en
geruimen tijd achtereen in de buiten
lucht komt.
Evenals door andere hardingsmaat
regelen bereikt men hierdoor dat de
bloedvaten a.h.w. worden getraind om
na de inwerking van koude spoedig
weer tot hun normale vullingstoestand
terug te keeren.
Dit harden dient echter te geschie
den in overeenstemming met de
eischen van het gestel, anders bestaat
het gevaar, dat men kwaad doet, in-
plaats van goed. Vooral niet meer
jonge menschen dienen voorzichtig te
zijn by het invoeren van veranderin
gen in hun levenswijze, dit geldt trou
wens niet alleen van harding, doch ook
van veranderingen van diëet b.v. En
zelfs als men jong is, blijft het de
vraag, of men er tegen kan om van
vandaag op morgen te gaan slapen met
open raam, koude afwasschingen toe
te passen en geen warm ondergoed te
dragen. Harding is. zooals wii reeds
zeiden, hetzelfde als training, men
dient dus geleidelijk te werk te gaan
en rekening te houden met het indivi-
dueele gestel.
Het vermogen van het lichaam, om
op prikkels te reageeren. wisselt meer
malen op een dag, dikwijls zelfs van
uur tot uur. De bloedverzorging van
de huid. vermoeienissen, het spijsver
teringsproces, opwinding e.d. hebben
grooten invloed op het weerstands
vermogen tegen koude. Hiermee hangt
ook samen, dat kouvatten niet altyd
de bekende verkoudheid veroorzaakt,
doch de meest verschillende aandoe
ningen, o.a. blaasratarrh en rheuma-
tiek. Het is dan ook niet mogelijk, een
behandeling aan te geven, die alle ge
vallen helpt.
Een zweetkuur heeft soms hetzelfde
resultaat als beweging in de frissche
lucht. Wel moet er onder alle omstan
digheden worden gestreefd naar een
goede bloedsomloop en stofwisseling.
Het toepassen van droge of vochtige
warmte zou men een algemeen wer
kend middel kunnen noemen, doch ook
hierbij zijn de resultaten niet bij ieder
mensch dezelfde. Zelfs voor een me
dicus is het niet gemakkelijk om da
delijk het juiste middel te kiezen, als
hij den patiënt niet kent van jaren
lange waarnemingen als huisdokter.
Juist thans, nu wy ons nog in den
overgangstijd bevinden, is het dubbel
zaak om het lichaam tegen kouvatten
te beschermen. De aandoeningen, wel
ke daarvan het gevolg zyn. treden nu
bijzonder vaak en in ernstiger vorm
op. Het zijn meer de weersveranderin
gen dan de koude op zichzelf, waar
voor wij moeten oppassen: onder be
paalde omstandigheden zyn geringe
afkoelingen reeds voldoende om sto
ringen in den bloedsomloop te ver
oorzaken en zoo tot kouvatten te lei
den Een van de voornaamste bescher
mingsmiddelen is natuurlijk warme
kleeding. Gebreide wollen goederen
zijn het meest aan te bevelen, want
daar kan de wind niet doorheen blazen,
terwij! zij toch los genoeg van samen
stelling zijn om de lucht toegang tot
de huid te verschaffen.
Behalve een goeden bloedsomloop is
echter ook een goede samenstelling
van het bloed noodzakelyk en om dit
te bereiken, moet de voeding de juiste
samenstelling hebben. Wy belmoren
niet te vee! zout te gebruiken en niet
meer dan 70 a 80 gram eiwitten per
Ze Deze hoeveelheid kan men het
beste voor één derde gebruiken in den
vorm van vleesch. visch en eieren (nor
maal een ons vleesch en een e. per
dag) en voor tweederden in den vorm
van groenten, brood, boter, kaas en
melk. Men ziet dus, dat men volstrekt
geen dure spijzen noodig heeft om
zich goed te voeden. Aan den anderen
kant behoeft iemand, die zooveel ge
geten heeft, als hij maar wilde, niet
goed gevoed te zijn.
Alle eenzijdigheid in de voeding is
verkeerd. Niet alleen dienen bij eiken
maaltijd voor alle voor de gezondheid
noodzakelijke bestanddeelen aanwezig
te zijn. doch het eten mag ook niet
eiken dag eender zijn. Afwisseling in
het menu is voor een gezonden eetlust
van evenveel belang als de smakelijke
toebereiding der spijzen.
Aardappelen kunnen bijv. gepoft of
gebakken worden, terwijl in de schil
gekookte aardappelen veel meer voe-
dingszouten bevatten dan de op de
bruikelijke wijze gestoomde.
Veel voedingstoffen bevat ook de
suiker, die licht verteerbaar en ver
sterkend is, zoodat aan zoete spijzen
meer waarde moest worden toegekend
dan als regel geschiedt. Zij zorgen
voor grootere afwisseling in het menu
en zijn in den regel zeer goedkoop.
Hoe de bokser wordt gewekt.
Het dienstmeisje: Een...twee.
drie.vier.vijf. zes.
(„Berlinske Tidende").
Zondag:
Celeri-soep,
Biefstuk.
Snijboonen,
Citroen-pudding.
Maandag:
Kalfspoulet met kerrysaus,
Worteltjes,
Aardappelpuree of rijst.
Dinsdag:
Garnalenbroodjes,
Varkensrollade,
Savoye kool,
Aardappelen.
Woensdag:
Koud vleesch,
Bloemkool,
Aardappelen,
Vruohtenvla.
Donderdag:
Bloemkoolsoep met groenten,
Gestoofde kalfscarbonade,
Princessehoonen.
Vrijdag:
Aardappelsoep,
Gebakken schol.
Salade.
Gebakken aardappelen.
Vrijdag II:
Kaassoufflé.
Roereieren,
Spinazie,
Aardappelen.
Gewelde boter.
Zaterdag:
Gebakken spek.
Gestoofde bietjes,
Aardappelen,
Havermout-crême.
Citroen-pudding.
Sap van 3 flinke citroenen, 6 eieren,
200 gram lichte basterd suiker, 1 dX
witte wiin, 15 gram gelatine.
De eierdooiers worden met de ge
zeefde citroensap en de suiker gedu
rende 5 min. zeer goed geklopt, zoodat
ze mooi schuimig worden en daarna de
wyn er bij gevoegd.
Het gemakkelijkst is om een email
steelpannetje, dat niet te klein mag
zyn, voor dit doel te gebruiken. De
eiermassa moet nu op het vuur gezet
worden, waarbij liefst een asbest
plaatje onder de pan komt, en onder
flink kloppen tot een dikke schuimige
massa tot op het kookpunt gebracht
wordt, daarna wordt de pan van het
vuur genomen en de gelatine, die voor
af 15 min. in koud water heeft geweekt,
uitgeknepen en roerende opgelost.
Het laatste komt het stijf geklopte
eiwit bii de puddingmassa, die men laat
bekoelen en daarna in een met eiwit be
smeerde puddingvorm doet of in een
kristallen schaal, waarin de pudding
dan tevens wordt opgediend.
Om het zakken van het eiwit te voor
komen. moet men van tyd tot tyd roe
ren, totdat de massa drillerig wordt.
Kalfspoulet met kerrysaus.
400 gram kalfspoulet, 40 gram bloem,
50 gram boter, 1 fl. theelepel kerry, 1
eierdooier, en sap van Yi citroen, L.
kokend water en zout.
De poulet wordt gewasschen en op
gezet met L. kokend water en zout,
daarna zachtjes gaar gekookt.
Voor de saus wordt de boter gesmol
ten en met de bloem en de kerry ver
mengd, waarna de bouillon langzaam,
steeds roerende bijgevoegd wordt, ter
wijl men moet zorgen, dat zich géén
klontjes vormen, daarna de saus 10
min. zachtjes koken. Mochten er wel
licht toch klontjes in gekomen zyn, dan
wordt alles even gezeefd en daarna
weer aan de kook gebracht, terwijl het
vleesch er in verwarmd moet worden.
Naar verkiezing kan men de saus af
maken met een eierdooier en citroen
sap.
Men geeft hierbij droge rijst of aard
appelpuree.
In het laatste geval moet men zorg
dragen, dat de puree mooi luchtig is,
hetgeen men verkrijgt door deze met
de garde flink op te kloppen.
Garnalen-broodjes.
6 harde broodjes, 200 gram garnalen,
30 gram bloem, 35 gram boter, 2Yz dX
melk, eierdooier, peper, zout, sap van
een halve citroen, 1 eetlepel fijn ge
hakte peterselie, 50 gram boter.
Men sniidt het bovenste kapje van
de broodjes af en haalt het brood er
voorzichtig uit, zoodat de buitenste
korst overblyft, en besmeert dit met
een deel der 500 gram boter.
De 35 gram boter wordt gesmolten
en hierdoor roert men eerst de bloem,
daarna de melk, bii kleine scheutjes
tegelijk, voegt peper en zout bii en
alles 10 min. laten doorkoken.
De eierdooier wordt geklopt, hierbij
voegt men voorzichtig eenige lepels van
de saus en doet daarna alles terug in
de pan, waarna de goed in warm water
gewasschen en uitgelekte garnalen,
citroensap en peterselie door de saus
worden geroerd, die nu echter niet
meer mag koken, daar de garnalen dan
minder smakelijk worden.
Met deze ragout vult men de uitge
holde broodjes, legt het kapje er weer
op, besmeert ze met de boter die van
de 50 gram is overgebleven en plaatst
ze op een bakblik in den oven oro
bruin en knappend te worden.
Vruchten-sla.
L. melk, 2 eieren, 45 gram custard
poeder, 75 gr. suiker, 3 eetlepels fram
bozen jam.
Men brengt de melk met de stoker
aan de kook, doch houdt een half kopje
achter om de custard poeder aan te
maken, waarbij men tevens de goed ge
klopte dooiers voegt en daarna lang
zaam in de kokende melk giet, even
laten doorkoken en in een vlaschotel
doen. nadat het geheel ©enigszins is
afgekoekl.
