Met de ondetoceebcotea naaï Dndic
Callantsoog.
Breezand
Anna Paulowna.
Wieringerwaard.
Wieringen.
Schagen.
Texel.
HfcLDERSCHE COURANT VAN PONDERDAr, 8 MAART IV34.
EXAMEN.
KERKNIEUWS.
De moord te Alkmaar.
Burgerlijke Stand van Callantsoog.
over de maand Februari 1934.
GEBOREN: Simon, z. v. J. Baken en D.
Kater.
GETROUWD: H. Hofstra en B. M.
JVader.
OVERLEDEN: Margaritha Pieternella
Philipsen, 45 j., eehtgenoote van Jan
Berkhout.
EEN VERRE REIZIGER.
In Januari van dit jaar vond de heer
!A. Kooij, alhier, een vogel, welke een ring
met inscriptie „307546 Vogelwarte Helgo-
land", droeg. De ring zond de heer Kooi.i
op naar Helgoland en dezer dagen kreeg
hij antwoord. Het bleek, dat de vogel in
Juli 1931 als jong geringd en van Helgo
land losgelaten was. Het is een Noorde
lijke Zeekoet (Urea Aalge), die aan onze
kust overwintert en in. het hooge Noorden
broedt. De leider der „Staatliche Biologi
sche Anstalt", abteilung: Vogelwarte,
Prof. Dr. R. Drost, verzocht om medewer
king met betrekking tot het onderzoek
van verschillende vogelkundige vraag
stukken, zooals: trek, gehechtheid aan ge
boorteland, enz.
BOU W VERG UNMN G EN.
Door Burgemeester en Wethouders de
zer gemeente is aan den heer J. G. van
Barneveld vergunning verleend voor het
bouwen van een dubbele houten zomer
woning, op het daarvoor bestemde terrein
ten Noorden van het dorp.
LEZING MET LICHTBEELDEN.
Naar we vernemen is het bestuur der
V.V.V. alhier er in geslaagd den heer
Jan P. Strijbos bereid te vinden op een
nog nader te stellen avond in de maand
Maart een lezing te houden met lichtbeel
den over een onderwerp betreffende de
vogelwereld. De verdere mededeelingen
zullen t.z.t. bekend worden gemaakt.
BOERDERIJ AFGEBRAND.
Terwijl de heer J. Jongejans met z'n
gezin aan het middagmaal zat, werd hij
gewaarschuwd dat er in een ander deel
van de boerderij, dat gelegen is in het
land aan den Meerweg, veel rook stond.
Toen hij een onderzoek naar de oorzaak
ervan instelde en op den zolder kwam,
moest hij verder opsporen opgeven, want
alles stond daar vol rook en nu er trek
king kwam, was het plotseling een en
al vuur rondom. De bewoners konden
zich haastig in veiligheid stellen. Een
gedeelte van de boerderij was ingericht
voor het bollenbedrijf en het vuur vond
daar zoo gretig voedsel en de felle wind
blies het zoo aan, dat in een half uur
nog maar een paar stukken muur over
waren. Van den inboedel was dan ook
niets te redden. De brandweer kon slechts
de stukken muur omhalen en het laatste
vuur blusschen. Vermoedelijk moet het
ontstaan van den brand gezocht worden
op zolder nabij den schoorsteen. Verze
kering dekt de schade.
LOOP DER BEVOLKING.
Ingekomen: Mej. T. Everts van
Barsingerhorn. G. Clement en gezin van
Krabbendijke. P. J. A. M. Warnar van
Soerabaja. mej. M. M. S. Martins van
Schagen.
Vertrokken: G. W. J. Tuijn en
familie naar Wijk aan Zee en Duin. H.
H. Mugge naar Leiderdorp. Mej. H. J.
van der Waal naar Alkmaar. E. J. Bulder
naar Bandoeng. J. Vlaming en echtgen.
naar Den Helder. J. de Vries naarWon-
seradeel. Mej. J. Tauber naar Purme-
rend. F. de Klerk en gezin naar Wie-
ringexwvaard. J. Bakker en gezin naar
Utingeradeel. J. Jeeninga naar Bandoeng.
Mej. M. F. Duijnhoven naar Den Helder.
J. Vink en gezin naar Noordwijk. A.
Hoogesteger en gezin naar Barsinger
horn. Mej. K. Sanders naar Den Helder.
Burgerlijke Stand van Anna Paulowna.
GEBOREN: Cornelia, d. v. A. A. Be-
zuijen en M. Dogterom. Bernard Johan-
nes, z. v. C. de Graaf en M. L. v. Kerk-
voordo. Cornelis, z. v. S. Koldijk en T.
V. d. Kreeke. Minke, d. v. S. IJ. Zuidema
en F. Buwalda. Martinus Johannes Maria,
Z. v. J. G. van den Berg en R. C. Verresen.
ONDERTROUWDJ. Blok en G. Lips.
GETROUWD: J. Vlaming en G. van
Baar.
OVERLEDENO. Stevens, 2 maanden.
POLITIE.
Gevonden: een nummerplaat, G 83761.
EEN KIJKJE IN HET RIJK DER
EEUWIGE STILTE.
Evenals verleden jaar heeft Mevrouw
Vorstman, daarin gesteund door den heer
N. Raap, er voor geijverd werkloozen en
schoolkinderen te kunnen laten genieten
van een prachtige, leerzame film. Ditmaal
zal Maandag in de zaal van den heer Slik
ker vertoond worden de zeer geroemde
film: „De eeuwige stilte", een verhaal in
beeld van de Zuidpoolreis van den ontdek
kingsreiziger Scott. 's Morgens mogen de
werkloozen een gratis-vertooning bijwo
nen, 's middags de kinderen der hoogste
klassen en 's avonds kunnen andere be
langstellenden tegen entree ervan genie
ten. Daarvoor worden nu reeds kaarten
ten verkoop aangeboden en men rekent er
natuurlijk op, dat velen de bijzondere ge
legenheid om deze mooie film te kunnen
zien zullen benutten, vooral als men weet,
door z'n entréegeld mede mogelijk te ma
ken, dat weer eens een lichtpuntje ge
bracht kan worden in het troostelooze be
staan van onze werkloozen en aan de kin
deren een leerzaam genieten kan worden
hcrri'1.
DISTRICTSVERGADERING
„DE TIJDGEEST".
Dinsdagavond hield de coöperatieve
verbruiksvereeniging „De Tijdgeest te
Winkel hare districtsvergadering voor
Anna Paulow na, Wieringerw aard en Oude-
sluis in de zaal van den heer C. Slik kei.
De zaal was stampvol. Bijna 300 per
sonen waren aanwezig.
Als de voorzitter, de heer Ham, ue
vergadering met een kort woora bee
geopend, geeft hij het woord aan m j.
Mantel, van Deventer, die in een vlot^'
onderhoudend betoog eene uiteenzetting
<raf van het doel en de beteekenis der
coöperatieve oiganisatie. Dedirecte voor-
deelen welke de coöperatie biedt, behoe
ven daarbij niet te worden onderschat,
doch veel hooger staat de maatschappe
lijke waarde welke uitgaat van de her
vormende kracht, die is gelegen in den
ombouw en verbetering van het productie-
en distributiestelsel. Spreekster rede werd
met groote aandacht gevolgd en met een
daverend applaus bekroond.
De behandeling van het jaarverslag gaf
slechts tot enkele opmerkingen aanleiding.
Medegedeeld werd, dat de leden ïaads-
leden voor de wijken Wieringerwaard.
(de heeren A. Blaauboer en N. Boerman)
en voor Kleine Sluis (de heeren H. Busé,
J. Swierts en K. Meerboer), welke dit jaar
moesten aftreden, weer zonder tegen-
candidaten waren herkozen.
Een viertal taarten werd onder de aan
wezigen verloot, evenals een aantal arti
kelen uit de manufacturen-afdeeling.
Naast een propagandistische film, werden
bovendien nog een komische en een
teekenfilm vertoond.
Door een aantal gedienstige geesten
werd koffie, biskwies en aan de heeren
bovendien sigaren rondgediend.
De vergadering, die een zeer gezellig
karakter droeg, werd omstreeks twaalf
uur door den voorzitter gesloten.
WIJKVERPLEGING.
De vergadering van de Commissie voor
Wijkverpleging in Anna Paulowna en
Wieringerwaard werd door burgemeester
Lovink geopend met een bijzonder woord
van welkom aan de nieuwe bestuursleden,
dokter de Vries en den beer D. Kaan, bei
den van Wieringerwaard.
Onder de ingekomen stukken was een
schrijven van de afd. W.W. van het Witte
Kruis, hetgeen vermeldde dat de heer
Sleutel als bestuurslid voor de comm. v.
Wijkverpleging had bedankt. Voorzitter
wees op de verdiensten van den heer Sleu
tel voor de wykverpleging. Vanaf de op
richting, vijftien jaar lang, is hij penning
meester geweest. Besloten werd als bewijs
van waardeering voor het vele, belange-
looze werk door den heer Sleutel gedaan,
hem een ruststoel aan te bieden.
Daar het nieuw gekozen bestuurslid be
zwaar had de functie van penningmeester
over te nemen, werd de heer C. Liefheb
ber daarmee belast, die dus voortaan secr.-
penn. zal zijn.
Een schrijven van het hoofdbestuur be
richt, dat de subsidie van de provincie
waarschijnlijk aanzienlijk verlaagd zal
worden. Aangedrongen werd op beper
king der uitgaven en als gevolg daarvan
werd besloten het salaris van de wijkzus
ter tijdelijk met 7 te verlagen.
Het verslag van de commissie tot na
zien der rekeningen van den penn. ver
meldde voor de wijkverpleging: ontvang
sten 2383.79, uitgaven 2925.76, dus na-
deelig saldo 541.97; voor de tuberculose
bestrijding ontvangsten 1930.28°, uitga
ven 1878.31°, batig saldo 51.97. De
commissie vond de post voor het gebruik
van de auto door de zuster te hoog. Be
sloten werd daarvoor te laten inschrijven.
Uit het jaarverslag van den heer Liefheb
ber memoreeren we: Er zijn 553 leden, 377
in A. P. en 176 in W.W. Ontvangen con
tributie 727.75. De wijkzuster heeft 145
gezinnen bezocht en 3577 bezoeken afge
legd. Twee t.b.c. patiënten verblijven tij
delijk in een sanatorium. In vijf gevallen
is tot ontsmetting voor t.b.c. overgegaan.
Zoowel in A. P. als in W.W. is een Emma-
bloemcollecte gehouden.
Na benoeming van afgevaardigden voor
de algemeene vergadering en een com
missie tot nazien der rekeningen volgde
sluiting.
Het tweetal dat was opgemaakt voor
len kaasmaker, uit de 38 sollicitanten
luidde als volgt: no. 1. Joh. Reitsma, 2e
kaasmaker te Warns (Fr.); no. 2. A. v. d.
Meer, 2e kaasmaker te Juiianadorp.
Benoemd werd de heer Joh. Reitsma uit
Warns (Fr.).
Voor de betrekking van opzichter, als
mede bediening electrisch gemaal, hebben
zich 275 sollicitanten opgegeven.
Burgerlijke Stand van Wieringerwaard
over de maand Februari.
GEBOREN: Reijer Willem, z. v. Kr.
Rezelman en M. v. Ham; Roelof, z. v. R.
Slagter en J. Wielink.
GETROUWD: J. Braaf en H. Buter; J.
P. Raven en N. Wit.
OVERLEDEN: Geertruida Wijker, 78
jaar, echtgenoote v. J. Smit.
Hlppolytushoel.
NOGMAALS „CINEMA DE HAAN".
Hoewel wij in ons verslag van Dinsdag
j.1. getracht hebben zoovolledig mogelijk
te zijn, is ons thans gebleken, dat wij zoo
in den feestroest zijn opgegaan, dat wij
een zeer voornaam punt over het hoofd
hebben gezien.
De scheppers van dit theater, zeer ze
ker één der mooiste uit Noord-Holland,
zijn in de eerste plaats de architecten
Peters en Baanders, die thans ook in Den
Helder hun kantoor hebben. Wij kunnen
niet nalaten deze heeren alsnog te com
plimenteeren, zoo ook de uitvoerders van
dit monumentale werk, dat een ieders be
wondering afdwingt.
Naar wij vernemen heeft Ds. J. F.
Fischer te Slootdorp, Wr. Meerpolder, be
dankt voor 't op hem uitgebrachte beroep
als predikant bij de Ned. Herv. Gemeen
te te WinsumBaard (Fr.).
ONDERHAXD3CHE VERKOOP.
Mej. de wed. J. P. Maars te Hippolytus-
hoef, heeft haar woonhuis annex bierbot-
telary met inventaris onderhands ver
kocht aan den heer S. de Jongh Wz. te
Polder Waard Nieuwland, alhier.
Mej. de wed. J. M. Tysen te Hippoiytus-
hoef heeft hare boerderij met aanbehoo-
rend erf en land, staande in de Elft, on
derhands verkocht aan den heer S. Ellez.
Wagemaker, alhier.
Den Oever.
NIEUWBOUW.
Men deelt ons mede dat de bouw van
een nieuw burgerwoonhuis aan de Zwin
straat te Den Oever, voor den heer Jn.
Stadig, Beltstr., H.hoef, bij openbare aan
besteding is aangenomen door den aan
nemer de heer W. Jz. Hermans te Den
Oever, als laagsteinschrijver.
In café „De Beurs" werd Woensdag 7
Maart een afdeeling van de Nederlandsche
Vereeniging van Huisvrouwen opgericht.
Bij de opening kon de waarn. voorzitster,
Mevr. Bronder, een groot aantal dames
welkom heeten. Na een aardige causerie
van Mevr. Van Gilse, lid van het Hoofd
bestuur, die doei en streven van de Ver
eeniging uiteenzette, werd tot oprichting
overgegaan.
Meer dan 70 dames gaven zich als lid
op. Mevr. Bronder werd bij acclamatie tot
presidente gekozen. Verdere bestuurs
leden zi.jn de dames RoggeveenStam
mes, Wynia, DekkerStammes, M. de
Veer, uit Schagen, Breebaart—v. d. Horst
uit Callantsoog en BorstSleutel uit Ha
ringhuizen.
Met een verzoek aan de aanwezigen om
nog meer leden te werven, sloot de voor
zitster deze gezellige bijeenkomst.
EEN TJALK OPGEGRAVEN.
Eenige arbeiders waren in den P. H.
Polder te Texel aan 't graven van een
sloot, die gemaakt werd van Oedelem naai
den P. H. Polder. Eensklaps ontdekten ze
in den grond iets hards. Bij nader onder
zoek kwam men tot de ontdekking dat
daar in de grond een tjalk verzakt was.
Daar de P. H. Polder reeds in 1769 werd
ingepolderd, en in 1846 opnieuw inge
dijkt, moet dit schip reeds geruimen tijd
geleden, toen de zee daar nog stroomde,
gestrand zijn. De omtrek van de tjalk is
nog heel goed waar te nemen, 't Geheel
steekt een halven meter boven de opper
vlakte van de sloot uit.
LANDBOUWFILM.
9
De film van de N.V. Chilisalpeter Han
del Mij., die Dinsdag in Pen's Bioscoop
zaal liep, heeft bijzonder veel belangstel
ling getrokken. In de middaguren werd
ze gegeven voor de leerlingen der hoog
ste klassen van de verschillende scholen
in onze gemeente, des avonds voor oude
ren. Een korte toelichting werd gegeven
door den heer M. van Heel, die werd in
geleid door den heer v. d. Meulen.
Spr. deelde eerst het een en ander mede
over Chili, het land waar de ruwe salpeter
wordt gevonden; de plaats waar men de
salpeterlagen Vi tot 3 meter onder de op
pervlakte aantreft, ligt wel in de meest
dorre streek der geheele aarde. Regenen
doet 't daar zoo goed als nooit; 't is nu al
52 jaar geleden, dat daar de laatste regen
bui is gepasseerd. Plantengroei komt dan
ook op deze helling van het Andes-ge-
bergte in 't geheel niet voor; 't is dan ook
wel eigenaardig, dat deze woesternij een
bergplaats van de meest kostbare mest
stof is geweest. Verder deelde spr. 't een
en ander mede over 't winnen van de
ruwe salpeter: de lagen worden door
boord en dan met dynamiet losgemaakt;
met spoor en vrachtauto's wordt daarna
de ruwe salpeter naar de kristallisatie
bassins gevoerd.
De waarde van Chili-salpeter moet, ver
volgde spr., ver boven andere stikstof-
meststoffen getaxeerd worden; vooral om
dat ze naast het hoofdelement, de stikstof,
een vrij hoog procent jodium, borium,
natrium en kali bevat. In 't kort werd de
gunstige werking van deze stoffen op
plantengroei en onderhoud van het men-
schelijk en dierlijk organisme uiteengezet.
Vooral jodium, waarvan de onderzoekin
gen nog in het beginstadium zijn, is on
misbaar voor plant, mensch en dier; dit
kwam vooral in de oorlogsjaren in
Duitschland aan den dag, toen geen Chili
salpeter kon worden ingevoerd. Een ge
brek aan borium treedt bij verschillende
planten duidelijk op; bij suikerbieten o.a.
in den vorm van hartrot.
Het aanwezig zijn van een vry hoog
procent natrium bracht eveneens een
groot voordeel, deze stof oefent door zijn
groote oplosbaarheid vooral zeer gunstige
resultaten uit, terwijl ze op de werking
der aanwezige kali de meest gunstige
resultaten heeft.
De N.V. Chilisalpeter Handel Mij.
brengt thans onder den naam van Chi-
leensche Salpeter een meststof in den
handel, die iets duurder is. Deze bevat
naast 13 tot 20 pet. stikstof, ook een hoog
procent (6 tot 10 pet.) kali, en is daarom
voor onze kalkarme landeriien zeer ge
schikt.
De prijs van de Chili-salpeter is thans
zoo laag gesteld, dat het gebruik van deze
prima meststof voor de landbouwers geen
bezwaar meer vormt.
Hierop werd de film gegeven. Ze voerde
ons naar de landbouwbedrijven in ver
schillende streken van ons land. Men ziet
de meest moderne en ook de meest primi
tieve wijze, waarop de landbouw in Neder
land wordt uitgeoefend. Overal heeft men
vooral opnamen gemaakt van de gunstige
resultaten, verkregen met de bemesting
met Chilisalpeter. De laatste acte van de
landhouwfilm bracht de verschillende
typen van boerderijen op het doek; dit
gedeelte vooral is interessant.
Tot slot werd een komische teekenfilm
gegeven, die eveneens betrekking had op
de prima kwaliteit van de Chilisalpeter.
HET TEXELMUSEUM.
De voormalige U.L.O. school aan de
Nieuwstraat te Den Burg is thans inge
richt voor museum. De bezittingen van
het Texelsch Museum zijn daar thans
ondergebracht. In de zooveel ruimere
lokalen komt alles veel beter uit dan in
het oude gebouw, terwijl het van buiten
af veel gemakkelijker te bereiken zal zijn.
Naar wjj vernemen, zal de volgende week
de officieele opening plaats hebben.
In dit museum zullen een paar poppen
geplaatst worden in Texelsche kleeder
dracht. Door de dames mevr. Mulder—
v. Gelder en mevr. Dros—Donker zijn
deze poppen, die eerst naar de tentoon
stelling gezonden worden, aangekleed.
Dezer dagen hebben we het Texelsch
paartje kunnen bekijken. De dames heb
ben eer van haar werk. Tot in de klein
ste bijzonderheden is de voormalige
Texelsche kleeding nagebootst. Onder
zoowel als bovenkleeding, alles is volgens
oude modellen vervaardigd.
CURSUS JEUGDIGE WERKLOOZEN,
Over bovenstaanden cursus, waarvoor
in de laatste raadsvergadering een kleine
subsidie werd verleend, vernemen we liet
volgende:
Een 40-tal jeugdige werkloozen gaf zich
reeds voor dezen cursus op. De lessen
zullen gegeven worden in een der lokalen
van de voormalige R.K. school aan de
Molenstraat te Den Burg en wel op twee
avonden in iedere week. De lessen worden
gegeven door den heer J. Buisman (motor
cursus), H. Schrama (huisvlijt) en W.
v. Heerwaarden Hz. (meetkunde). Deze
heeren hebben zich voor 't geven van
deze lessen belangeloos beschikbaar ge
steld.
Den Hoorn.
Onze plaatsgenoote mej. Klazina Lap
Pd., is 2 Maart geslaagd in het Diacones-
senhuis te Amsterdam, voor diploma zie
kenverpleegster.
De Cocksdorp.
A.s. Zondag 11 Maart zal Ds. Plug te
De Cocksdorp zijn afscheidsrede houden
als predikant der Ned. Herv* gemeente
aldaar.
ARRONDISSEMENTSRECHTBANK
TE ALKMAAR.
Meervoudige Strafkamer.
Zitting van Dinsdag 6 Maart. Uitspraken
vorige zitting.
Petr. Herm. van V., Amsterdam (ge
detineerd) oplichting. Eiscli 1 jaar gev.,
6 maanden gevangenisstraf.
Jac. v. d. G., Alkmaar, mishandeling,
f 10 boete of 10 dagen.
Hendrik Izak M., chauffeur. Bergen.
Hooger beroep vonnis Kantonrechter
Alkmaar, ter zake overtr. art. 22 M. en
R.-wet, 40 boete of 30 dagen. Vonnis
bevestigd, doch opgelegd 25 boete of
10 dagen.
Jan Willem de Gr., chauffeur, Enkhui-
zen, toebrengen van ernstig lichamelijk
Letsel (schuldmisdrijf). Eisch 100 boete
of 60 dagen. Vrijgesproken (verdediger
was mr. v. d. Loos).
Pieter O., koopman, Amsterdam, dief
stal van motorliandsclioeneu, 2 maanden
gevangenisstraf.
Arie K. en Klaas St., Egmond aan Zee.
Hooger beroep vonnis K.G. wegens stroo-
perij, 14 dagen principieele hechtenis.
Vonnis bevestigd, doch aan KI. St. opge
legd 20 boete of 8 dagen. Lantaarns
worden teruggegeven, omdat verbeurd
verklaring niet op de wet steunt.
Een Urker oproerkraaier.
De Urker visscher Andreas V., reeds
eenmaal opgeroepen, doch verhinderd
wegens ijsgang, verscheen heden in zijn
traditioneel gewaad personolijk voor de
strafkamer, ten einde zich te verantwoor
den terzake het hem ten laste gelegde feit
van opruiing, door tegen zekeren Fokke
Hoekstra, wiens kuilnet gevaar liep in be
slag genomen te worden, toe te brullen:
Fokke, geef je kuilnet niet af, ik zal je
komen helpen, verzet je er tegen, want
de minister heeft zijn bloedhonden losge
laten. De rijkspolitie, met de uitvoering
der wet belast, was natuurlijk niet ge-
stièht over deze brute inmenging en nam
de vrijheid tegen den losmondigen
visscher proces-verbaal op te maken ter
zake het hierboven gereleveerde mis
drijf, gepleegd op 31 Augustus op liet
IJselmeer.
De bewuste Urker, 'n gunstig uitziende
stoere visscherman, bleek thans in heel
wat meer deemoedige stemming te ver-
keeren. De zenuwachtige toestand waar
in hü verkeerde, was oorzaak van zijn
onoordeelkundig optreden en hü verklaar
de thans spijt te hebben van het gebeurde.
Majoor van Drimmelen, belast met het
Zuiderzee politietoezicht, een der politie
mannen in kwestie, gaf heden verslag van
het voorgevallene en bevestigde voorts
het door hem opgemaakte proces-verbaal.
Verdachte had in zijn overspanning ook
nog een Nederlandsche vlag in een roode
veranderd, teneinde van zfin momenteele
communistische gezindheid blijk te geven.
Later is zijn kleur weer afgezakt en had
hij zijn verontschuldiging aangeboden.
Mr. Schenkeveld opponeerde voor den
visschersman als raadsman en verdediger
en had ook nog een getuige-deskundige
doen dagvaarden.
Pleiter trachtte twijfel te wekken, of de
verdachte wel opzettelijk was komen aan
varen, ten einde zich in het conflict der
politie met Fokke Hoekstra op bovenom
schreven wijze te bemoeien.
De heer Rikel Brants, getuige-deskun
dige, voorzitter der Urksche visscherii-
belangen, gaf op verzoek van verdediger
een duidelijke uiteenzetting van den toe
stand der visscheriibelangen in verhand
met het noodige consent, dat echter niet
Van onzen bijzonderen medewerker.
IV *j
Op den dag van het vertrek zullen
eenige gasten ons uitgeleide doen tot de
Baai van Cascaes.
De Minister van Marine toonde zich een
enthousiast bewonderaar der booten, en
wilde niets liever dan een tocht onder wa
ter mede maken; de Nederlandsche Zaak
gelastigde zal gaarne van de partij zijn.
Te 2 uur 's middags zal op Hr. Ms. „K.
XV" de standaard van den Minister om
hoog gaan, nadat Zijne Excellentie met
zijn Staf zich heeft ingescheept.
„Los voor en achter", het bezoek aan
Lissabon is geëindigd, met 13 mijlsvaart
gaan wij de Taag af, om buiten de terri
toriale wateren de gasten het onderwater-
bedrijf te toonen.
Van de Onderzeedienstkazerne waait
het sein „Goede reis", vanaf de gistfabrek
wordt gesalueerd met de Nederlandsche
vlag.
Weldra komt het sein „klaar maken
voor onderwater" en „verspreiden", de
beide booten gaan op eenigen afstand van
elkaar onder water.
Ziine Excellentie is niet te vermurwen
de centrale te verlaten, alles schijnt hem
belang in te boezemen; het dieptesturen
heeft zijn bijzondere aandacht. Weldra
klinken onderwater kloksignalen, de com
municatie tusschen beide booten wordt
tot stand gebracht. Het sein „A quelle
profondeur êtes vous?" met als antwoord
„80 mètres, and still going strong" leidt
tot Zuidelijke uitbarstingen van spontani
teit. Aan het einde van den tocht worden
de gasten afgehaald door een Portugee-
sche onderzeeboot.
De Ministervlag wordt neergehaald, en
opgeborgen in een daartoe behoorende
hoes. Vlak voor het afsteken der sloep
wordt de vlag aangereikt. Zijne Excellen
tie blijkt echter niets van dit ceremonieel
gemist te hebben, want op het moment
dat de vlag wordt overgegeven aan den
stuurman van de sloep, griipt hij in, neemt
de vlag over, en werpt deze terug aan
boord van de „K. XV", met enkele harte
lijke woorden te kennen gevend, dat deze
als souvenir bedoeld is.
De gasten waren vele malen „En-
chanté" over den tocht; zij wuiven en
zwaaien tot de booten uit zicht raken.
De koers wordt gesteld naar Kaap St.
Vincent, met bestemming naar de Mid-
dellandsche Zee. Het weerbericht is niet
ongunstig, hoewel het weer, dat de Golf
van Biscaije bood, niet te verwachten is;
in de Middellandsche Zee waait het hard.
De weerberichtendienst is in deze streken
niet zoo goed verzorgd als meer naar het
Noorden, plaatselijke berichten zijn
schaarsch.
De bergen kunnen een verraderlijke rol
spelen, door een onderbreking van de
bergketens kan de wind ongenadig hard
doorstaan. Weldra blijkt, dat de weer
goden besloten heebben de koppen bij el
kaar te steken en deze twee notedopjes
hun vet te geven; in de Golf van Biscaiie
waren zii aan het oog ontsnapt.
Op de hondewacht begint het al, na de
luwte van St. Vincent aanwakkerende
Oostenwind met vrij veel zee. De barome
ter begint te dalen, eenige uren later gaat
deze met dezelfde snelheid weder stijgen,
zoodat blijkbaar een actief minimum werd
gepasseerd wind en zee nemen toe, op
de dagwacht gaat een reddingboei ver
loren, eerste teeken van veel overkomend
water. De oppasser heneden is gelukkig
zeevast, hoewel hü met geen mogelijkheid
bevaren genoemd kan worden. In de Golf
van Biscaije waren de slingerlatten door
loopend opgetuigd, waarschijnlijk afgaan
de op de reputatie, echter in dit weer
zochten theekopjes en bordjes speelsoh
een uitweg naar beneden, gehoorzamend
aan de eeuwige wet der zwaartekracht
ongehinderd door slingerlatten of andere
nuttige uitvindingen. Boterhammen wer
den zonder menscheliike hulp gesmeerd
en belegd, echter niet volgens de ons be
kende nonnen.
Wind en zee nemen hand over hand
toe, stormkracht wordt bereikt. Het is een
fantastisch gezicht de andere boot haar
neus er in te zien steken, ver slaan de
schroeven boven water, bii het opheffen
van den kop zijn er momenten, dat wij
de kingston van tank I kunnen bewon
deren. Het aantal omwentelingen is reeds
lang tot een minimum teruggebracht, de
peiling van een licht op 15 mijl qand
verandert per wacht negen graden, het
behoud bedraagt een half a driekwart mijl
per uur.
Het blijkt echter, dat de booze opzet der
weergoden bezig is te gelukken. De ach-
terduikroerleiding heeft het zwaar te ver
antwoorden. als dit zoo doorgaat is averij
onvermijdelijk.
Wij maken ons los van de geweldige
dynamiek der golven, en begeven ons in
de welhaast statistische rust der hekbuis-
kamer. Het is nauwelijks te gelooven, dat
Natuur en Techniek hier een verwoeden
strijd voeren, een strijd om het behoud
of de vernietiging van het werk van men-
schenhanden.
Zwaar werkt de stuurleiding elk oogen-
biik dat de roeren, opgelicht door de hoo
ge zee, het water weer bereiken. Stutten
en schoren worden geplaatst om de schade
tot een minimum te beperken.
De draadlooze is druk in de weer, beide
booten blijken met dezelfde moeilijkheden
te kampen te hebben, dezelfde maatrege
len te hebben genomen.
Onder lij van de kust, op weg naar
Cadiz. De stuurleiding heeft het niet ge
houden, hoewel de schade mee blijkt te
vallen, het eigenlijke herstellingswerk zal
niet meer dan eenige dagen vorderen,
echter het woord onderzeeboot is in-
haerent aan weinig ruimte het demon-
teeren en weder monteeren van onderdee-
len die in den weg zitten, zal meer tijd
vorderen.
Telegrammen zijn heen en weer ge
gaan, het voorgenomen verblijf te Cadiz
werd gemeld en goedgekeurd.
De eisch van veiligheid geschiedt om
de duikroerleiding ook buitenboord te
onderzoeken, waarvoor dokken noodzake
lijk is. Een voorloopig onderzoek en de
betrekkelijk lichte aard der beschadiging
doen echter hopen een hoop die be
waarheid werd dat hier niets nieuws
aan het licht zal treden.
Ondanks de opgeloopen schade luidt
het eenstemmig oordeel: „Prachtige zee
schepen, geschikt voor elk weer af te
rijden, na voorziening in deze averij en
opheffing der oorzaken een stap vooruit
in de goede richting. Eenige dagen op
onthoud, een groote teleurstelling, hut
never say die, we komen er wel.
Het derde artikel werd opgenomen in
ons nummer van Zaterdag 3 Maart.
B.
meer werd verleend na de afsluiting van
het IJselmeer. Men moest toen in 't bezit
zijn van een groote vischacte. Voorts wa
ren de visschers verplicht hun visch-
methode te wijzigen, wat groote kosten
meebracht. Omdat de visschers niet in het
bezit waren van een vergunning '32, wer
den zij niet in de gelegenheid gesteld, ten
einde een vergunning '33 te verkrijgen.
Tot het geven van voorlichting werd
ook nog gehoord de technisch visscherij-
opziener, de heer v. d. Good, die moest
erkennen, dat de visschers met al die
wetswijzigingen slecht waren ingelicht, en
dienaangaande veel verwarring heerschte.
De heer Brants was in Den Haag op
diverse ministeries op audiëntie geweest,
teneinde besprekingen te voeren in het
belang der Urker en andere visschers en
het gevolg was, dat de visscherii gedu
rende eenigen tijd oogluikend werd toe
gestaan.
De officier hield een welwillend gesteld
requisitoir en wilde zich in casu bepalen
tot het requireeren van een voorw. straf,
mede ter bijzondere preventie. Gevorderd
werd 6 maanden gev. voorwaardelijk met
3 proefjaren.
Mr. Schenkeveld was nogal content en
was zoo genadig een flink deel van zijn
pleidooi te schrappen en achtte het alsnu
alleen nog noodig de kwestie van acte en
vergunning meer uitvoerig toe te lichten.
Pleiter schilderde treffend de verbitterde
stemming, die was ontstaan onder de Ur-
kers en daarop komende op de materieele
feiten, die een ongewenscht gevolg waren
der geschapen omstandigheden. Verdach
te kwam niet op voor zichzelf, doch voor
een collega, die onrecht werd aangedaan.
Voorts viel pleiter aan de dagvaarding,
die naar zijn meening niet was in over
eenstemming met de feiten en achtte pi.
ten dien aanzien de dagvaarding niet vol
ledig en concludeerde pi. ontslag van
rechtsvervolging subsidiair refereerde hü
zich san het oordeel der rechtbank.
Op enkele punten van pleiters betoog
w»rd door den officier gerepliceerd en
(loer verdediger op zijn beurt weer beant
woord.
(Vervolg van Dinsdag).
Zooais door praemature publicaties was
te verwachten, was de z.g. publieke tri
bune propvol met nieuwsgierigen naar de
behandeling van een zoo zeldzaam voor
komend sensatieproces.
De eerste getuige was natuurlijk de
criminal-anatomist Dr. Hulst, wiens ka
rakteristieke verschijning steeds duidde
op de lugubere omstandigheid, dat op den
achtergrond een iük staat.
De deskundige bevestigde hier zijn
uiteraard griezelig rapport met de con
clusie, dat de verslagene Jan Oldenburger
overleed als gevolg van het hem aange
dane uiterlijk geweld, aangezien andere
physieke afwijkingen niet werden aange
troffen. De slag werd vermoedelijk ont
vangen in gebukte houding.
Daarop werd gehoord verdachte Dirk
Gr., die niet ontkende geslagen te hebben.
Hij kende den verslagene zeer oppervlak
kig en was met hem in aanraking geko
men omdat hij een huishoudster zocht, op
welke betrekking reflecteerde mej. A. de
Haan, de huishoudster van Oldenburger.
De man scheen wel zenuwachtig, dat de
juffrouw zou vertrekken. Op 2 Januari
kwam de juffrouw met de bus en tot 8
Januari hadden zy' genoeglijk samen ge
leefd. In den nacht van de misdaad was
hij met zijn huishoudster op visite geweest
bij zijn broer op het Zeglis. Thuisgeko
men zaten ze nog wat te praten en hoor
den zü een knal. Aanvankelijk hoorden zii
niets, doch eensklaps werd een ruit kapot
gegooid. Dirk Gr. wapende zich toen met
een stuk hout en ging, voorzien van een
zaklantaarn, naar beneden. Bedoeld stuk
hout, beslagen met twee uitstekende ijze
ren hengsels, was ter zitting aanwezig.
Buiten gekomen zag Dirk Gr. een persoon,
die, naar hij dacht, een wapen in zijn han
den had en in zijn schrik en overspanning
sloeg hü op hem los. De man kwam wel
op hem toe, maar zeide niets.
Verdachte ontkende een bepaalden opzei
te hebben gehad den man te vermoorden,
maar hü was bevreesd voor een aanval.
Ben jy zoo'n bange kerel? vroeg nii".
Ledeboer, de president.
Ik heb niet eens gezien, wat ik in m'n
handen heb gehad, repliceerde de ver
dachte.
Het gezicht van dien man was ver
schrikkelijk, zei verdachte half huilend,
ik heb niet gewild dien man dood te slaan.
De zwaarte van het massieve stuk hout
had volgens Dr. Hulst veel hijgedragen
om de kracht van den slag te bevorderen
Verdachte verklaarde geheel uitzinnig
met het stuk hout naar het politiebureau
te zijn gerend. Hij wist niet hoe hü op hel
bureau was gekomen en had daar gezegd
dat er in de Bloemstraat wat w as gebeurd
en daar een man lag.
De 34-jarige Annegie de Haan, de be
wuste huishoudster en ongewilde oorzaak
van het bloedige drama, was eenige jaren
huishoudster geweest bii Oldenburger.
Had men aanvankelijk trouwplannen, la
ter werd de verhouding minder prettig als
