Stadsnieuws
De officieren van „De Zeven Provinciën0
Duitsche Reisbiljetten
goedkoopje
LJ^stbrug VELTHUYS
Belangrijk bericht
BONTWERKEN
J. J. H. KOOPMAN,
q en ondergang van Zon
en tijd van hoog water
RJ,,<Sche Reismarken
Visscherij.
technisch installatie-bureau
H. K. VAN RITBERGEN
Met de Kannibalen
op stap.
Wij deelen mede, dat
onze magazijnen weder
om den geheelen dag
geopend zijn 1
Uit het politie-rapport.
REPAREEREN EN
MODERNISEEREN VAN
BONTWERKERIJ
WESTSTRAAT 14.
PREDIKBEURTEN
nFRPË blad
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG II AUGUSTUS 1 934.
Zomertijd.
Zon
op: ond:
20.31
20.29
20.27
20.25
20.23
20.21
20.19
en Maan
(T exel)
Maan
op: ond.:
7.52 20.53
9.03 21.04
p 10.15 21.16
W 15 11-29 21.30
p 16 12.47 21.47
V 17 14.07 22.10
Z 18 15.28 22 43
A«S*
Z 12
M 13
5.36
5.37
5.39
5.41
5.42
5.43
5.45
Hoogwater
sm. nam.
10.54 12.11
11.25 11.42
12.00 12.15
12.31 12.45
1.00 102
1.18 1.34
1.53 2.15
Licht op voor alle voertuigen.
Zaterdag U Aug.
Zondag 12
Maandag 13
21.03
21.01
20.69
Te Wageningen slaagde voor de
akte l.o. landbouwkunde, onze vroegere
Stadgenoot, de heer J. H. Wessel.
25-JARIG JUBILEUM
P. W. LEVERING.
j>e vaderlandsche driekleur wapperde
wederom van den grooten gashouder der
Gasfabriek. Dit geschiedde ter eere van
den magazijnmeester P. W. Levering,
wonende Begoniastraat 24, die Donderdag
zijn 25-jarig jubilé als zoodanig vierde
bij de Water- en Lichtbedrjjven.
's Morgens te plm. half twaalf ver-
eenigden zich de leden van het personeel
der bedrijven ten kantore daarvan eh was
niede aanwezig de heer P. S. v. d. Vaart,
Wethouder der Water-en Lichtbedrijvf n,
als vertegenwoordiger van het Gemeente
bestuur.
Nadat de jubilaris met enkele familie
leden was aangekomen, werden allen
welkom geheeten door den w.n. Directeur
H. Pouwels en gewaagde deze verder van
de groote verdiensten van den jubilaris
en prees hem om zijn groote werkkracht
en «nverflauwden dienstijver.
Hierna werd het woord gevoerd door
den Wethouder der Bedrijven, die ver
klaarde met genoegen de hem opgelegde
taak te kunnen vervullen, omdat hem
gebleken was, dat de jubilaris zijne
werkzaamheden met lust en ijver en naar
belmoren uitvoerde en nimmer aanleiding
had gegeven tot klachten of anderszins.
Als gezamenlijk geschenk van het
Gemeentebestuur en het personeel der
bedrijven overhandigde hij aan den jubi
laris een gouden horloge met inscriptie
en sprak do hoop uit ,dat het hem gegeven
moge zijn de Gemeente nog vele jaren
te kunnen dienen.
De heer Kemp nu het woord verkrij
gende, gewaagde van de groote vriend
schappelijke samenwerking gedurende
deze 25-jarigé periode en roemde den
werklqst van den jubhaires, daqr deze
door de steeds grooter wordende ver
scheidenheid der in het magazijn aan
wezige artikelen en de voortschrijdende
techniek steeds paraat moet zijn. Namens,
het personeel werd door spr. met zijne
hartelijke gelukwenschen een bloemen
mand aangeboden.
Verder werd het woord gevoerd door
den heer Spoelstra, als Voorzitter van
den Alg. Bond van G»meente-personeel,
waarvan de jubilaris lid is, de heer Snel
en v. d. Wal, die op de meest hartelijke
wijze spraken over de voortreffelijke
samenwerking en hem hunne geluk-
wenschen aanboden.
Getroffen dankte de jubilaris met
enkele woorden voor de hem gebrachte
hulde en verzocht vooral den «heer Wet
houder zijn dank aan het Gemeentebestuur
te willen overbrengen.
Nadat van de geboden gelegenheid den
jubilaris en familie te feliciteeren druk
gebruik was gemaakt en een sigaartje
was aangeboden, was deze intieme plech
tigheid weder geëindigd en werd de
jubilaris in de gelegenheid gesteld deze
herdenking in huiselijken kring verder
te vieren.
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandagmor
gen is alleen geopend de apotheek van A. P.
noolmans, Spoorstraat.
Van Maandag 13 Augustus tot 20 Augus-
us wordt avond- en Zondagdienst waarge
nomen door W. H. Kingma. Kanaalweg.
POLIKLINIEK OOG-, KEEL-, NEUS-
EN OORZIEKTEN.
afwezigheid van den Officier
van Gezondheid der le klasse Dr. W. F.
•van Waveren, is de polikliniek voor
lKgt neus- en oorziekten van
i°t en met 17 Augustus a.s. gesloten.
..HELDERS MANNENKOOR".
l Prijzen, op Zondag 24 Juni j.1. door
tt Vengenoemd koor op het Concours te
muiden behaald, zijn heden ter bezich-
Sct!ngL Sesteld in de étalage van de Was-
c 1.e.n-'1 Ververij en Chem. Wasscherij
^iom N.V., Keizerstraat 31.
ALG. BEGRAFENISVER.
eeriit'L^6 Algemeene Begrafenis Ver-
van 97 Kr "^en Heider" is met ingang
Zuring verleg. Koninklijke g0ed-
korting
STRANDFEESTEN UITGESTELD
TOT MAANDAG.
De door Helders Belang V.V.V. uit
geschreven strandfeesten, welke heden
middag 2 uur waren vastgesteld, zijn uit
gesteld tot Maandagmiddag.
POLITIEOPLEIDING.
Voor hen, die zich willen bekwamen voor
het examen ter verkrijging van het Politie-
diploma, bestaat, zooals uit een advertentie in
dit nummer blijkt, daartoe gelegenheid bij den
Politievakcursus van den Algemeenen Neder-
landschen Politiebond, gehouden te Den Hel
der.
Aanvang cursus 1 September a.s.
Bizonderheden omtrent aanmelding en ver-
eischten vindt men in de advertentie.
KONINGINNEDAG 1934.
Door het Oranje-comité alhier (de be
sturen der beide Oranjevereenigingen) is
besloten den verjaardag van H. M. de
Koningin niet onopgemerkt te laten
passeeren, doch deze op een bescheiden
wijze te herdenken, o. m. door kinder
spelen en een kinderzanguitvoering.
Kinderen van 8—14 jaar, die aan deze
zanguitvoering willen meedoen, worden
daartoe uitgenoodigd op Dinsdag 14 en
Donderdag 16 Augustus, des middags om
half vier, in het gebouw te komen van
den R.-K. Volksbond aan de Molengracht,
alwaar onder leiding van den heer
J. Asma de repetities worden gehouden,
Men zie de advertentie in dit nummer,
GOEDKOOPE TREIN MET
REGENVERZEKERING.
Zondag 19 Augustus zal een goedkoope
trein loopen van Den Helder, Anna
Paulowna en Schagen naar Amsterdam,
Den Haag en Rotterdam, en terug.
Prijzen voor dezen trein zijn (heen en
terug) van Den Helder naar Amsterdam
f 2.60 2e kl., f 1.80 3e kb; Den Haag
f 3 60 2e kb, f 2.50 3e kb; Rotterdam
f 4.— 2e kb, f 2.80 3e kl.; voor Anna
Paulowna en Schagen zijn deze prijzen
resp. f 2.20, f 1.50, f 3.20, f 2.20, f 3.60,
f 2.50. Vertrek Den Helder 7.06, Anna
Paulowna 7.18, Schagen 7.30; terug resp.
te 22.50 Schagen, 23.02 Anna Paulowna,
23.15 Den Helder (vertrek C. S. 21.54).
Voor verdere bizonderheden raadplege
men de advertentie.
NAAR DUITSCHLAND MET
REISCHEQUES.
Ons berichtje over het reizen naar
Duitschland met reismarken en reis
chèques, opgenomen in ons nummer vari
Donderdag, behoeft eenige aanvulling en
verbetering.
De heer Velthuys, van het Reisbureau
t.o. de Postbrug, verzekert ons nl. ten
stelligste, dat bonafide reizigers absoluut
geen last hebben met hun reischèques,
zoodat zij van deze voordeelige wijze van
reizen gaarne gebruik maken. De heer
Velthuys spreekt uit de praktijk. Zijn
reisbureau heeft tal van stadgenooten
met reismarken en reischèques geholpen,
die niet anders dan plèizier daarvan ge
had hebben Ook van het overleggen yan
kwitanties aan de douane is hen niets
gebleken. De eenvoudigste en secuurste
weg, 1 om zonder eenige last Duitschland
binnen tè komen en er weer uit te ver
trekken is, dat men aan de grens zijn
geldswaardige papieren iaat „Bescheini-
geti"f Men krijgt dan een bewijs, waarop
het bedrag aan geld is vermeld, dat men
meegenomen heeft over de grens. Is dit
bydrag, na zijn reis dus verminderd, en
blijkt er dus in geen enkel opzicht sprake
té zijn van deviezensmokkelarij, dan komt
men zonder eenigen hinder weer terug
in Nederland.
Ons berichtje hierboven genoemd zou
wellicht bij den niet aandachtigen lezer de
meening hebben kunnen doen postvatten,
dat er gevaren aan verbonden waren om
met reischèques naar Duitschland te gaan.
En dat is geenszins het geval.
Hoewel de visschersvloot haast alle
dagen buitengaats was, was toch de visch-
aauvoer niet bijster groot.
De Noordzeevisscherij is nog altijd
schraal.
De prijzen voor de visch daarentegen
zijn ongetwijfeld gunstiger als ze geweest
zijn, waarmede nog niet gezegd is, dat
het normale niveau bereikt zou zijn, want
zoo is het niet, maar er is eenige ver
betering te bespeuren, vooral vóór tong
en tarbot, wat vermoedelijk wel verband
houdt met het badseizoenwant het uit
te voeren contigent fijne visch, in hoofd
zaak naar Frankrijk, is helaas nog niet
verbeterd. Toch schijnt er wel eenige
verbetering te komen in het visscherij-
bedrijf.
Het is echter te betreuren dat de vis-
schers zoo weinig rekening houden met
de belangen van de plaatselijke visch-
handel, want nauwelijks wordt er genoeg
verdiend om niet voor steun van de
Gemeente in aanmerking te komen, of
men beproeft zijn geluk op IJmuiden, en
al is de markt daar niet beter, zoodat het
den visscherman geen voordeel oplevert,
voor onze plaatselijke kooplui is die
handel verloren.
Men bedenke toch eens dat de visch-
handelaar toch al een moeilijken tijd door
maakt, door de verschillende handelsbe
lemmeringen en verminderde koopkracht;
ook ontvangt de koopman geenerlei steun.
Wanneer men hen nu ook nog de visch
onthoudt zoodat hij zijn orders niet of
slechts ten deele kan uitvoeren, maakt
men het hem schier onmogelijk om zich
staande te houden. En (wij wezen daar
al meerdere malen op) ook de visscher
man is het meest gebaat bij een flinke
vlotte markt. Als de visscherman echter
zijn waar naar elders brengt, lijdt onze
vischmarkt een kwijnend beslaan, tot
schade en nadeel voor alle bij de visscherij
betrokkenen.
Garnalen visscherij. Naar wij vernemen
wordt er sinds eenigen tijd weer op
garnalen gevischt welke in litten levend
naar Amsterdam worden vervoerd.
De prijs f 1.75 per lit is nog wel niet
hoog, maar blijkbaar kon men er toch
wel voor visschen, en het is nog vroeg
in den tijd om de garnalen levend te
kunnen vervoeren, maar het begin is er;
hopen we dat vele visscbers er een boter
ham mee kunnen verdienen.
Botvisschery is nog van weinig oe-
teekenis.
WACHTSTRAAT 14 - DEN HELDER
EEN VIJFENTWINTIG-JARIGE.
Als krantenman kom je achter veel gehei
men. Want een geheim was, dit 25-jarig jubi
leum. waarover we het even moeten hebben.
Ofeigenlijk kun je van geheim niet zoozeer
spreken, wel van een verzwegen jubileum.
Maar dan is er in zulke gevallen altijd wel
iemand, die het aan de groote klok hangt en
wereldkundig maakt. In dit speciale geval
was het iemand, die blijkbaar vele aange
name herinneringen had aan heerlijke koppen
koffie en belegde broodjes. Om kort te gaan:
de welbekende lunchroom van den heer Le;>-
sen, in de Spoorstraat, herdenkt a.s. Zondag,
12 dezer, haar 25-jarig bestaan.
Deze lunchroom werd 12 Augustus 1909
opgericht door den vader van den tegen-
woordigen eigenaar, den heer F. W. J. Les
sen. In 1915, toen deze stierf, werd de zaak
voortgezet door den heer D. Reoshof, zij had
toen evenwel weer het karakter van een melk
inrichting. In 1919 kwam de tegenwoordige
eigenaar, de heer Bram Lepsen, zoon van den
oprichter, in de zaak. Zooals men zich zal
herinneren is een jaar of 4 geleden de zaak
verbouwd en gemoderniseerd; het is nu een
goed beklante, gaarne bezochte lunchroom,
tevens restaurant, geworden, die een gezellig
onderkomen biedt aan talloozen die er komen
verpoozen. Vooral de handelsreizigers komen
er uitrusten en zich mef spijs en drank laven.
Nu het feit eenmaal wereldkundig is ge
maakt, zal het Zondag zeker aan de noodige
belangstelling niet ontbreken.
Klaar achter...... rijden maar. De reis naar
het zuiden begint. Voorop opoe Geervliet,
dan twee bussen met bezadigde menschen,
als nummer vier de kannibalenwagen, ten
slotte de meisjescar.
Onder oorverdoovend lawaai, uitgeleide
gedaan door heel pilodistrict en voorzien van
een hoeveelheid proviand, schijnbaar genoeg
voor een wereldreis, trekken we door de Hel-
dersche straten en zetten dra koers naar
Schoorl, onder de duinen door. Het eene lied
volgt het andere op en al gauw hebben bus-
sisten een paar bekende liedjes met vrije tekst
geleerd. Af en toe probeert de chauffeur de
radio aan het woord te laten komen, maar
zonder succes.
Bij den kruiser van Petten moet even ge
stopt: worden, het strand bestormd, een foto
gepleegd en een jodenkoek verslonden. Ver
der weer. In Schoorl rijden we te ver. Voor
de generale staf heeft kunnen beraadslagen is
het verboden duin al door de pilose kanniba
len ingenomen. Gelukkig laten ze er zich
gauw Uitjagen, waarna we over den straat
weg naar De Roode Leeuw terugwandelen.
natuurlijk onder het noodige gekanker van
eenige gauw ontevreden leden. Gauw ontbij
ten, even den speeltuin onveilig maken en
dan weer door. Troes door naar de heide bij
Hilversum.
Daar aangekomen is er in een minimum
van ;ijd geen jongen meer te zien. Onze groote
stille heide is overstroomd door een bende
jongens. Na herhaald toeteren komen ze lang
zaam aan weer bij elkander, de zakken vol
eikels en jonge kastanjes, waar straks menig
voorbijganger nog pleizier van zal beleven.
Nog wat drinken en eten en verder gaan we
weer, door Hilversum heen en bewonderen
het nieuwe raadhuis.
Bij een overweg moeten we even stoppen.
Een moeder, die met een paar spruiten langs
komt, maakt haar kroost opmerkzaam op het
aardige gezang uit bus vier. Als ze echter
opeens de woorden goed verstaat weet ze
niet gauw genoeg weg te komen en verdwijnt
in den tunnel.
m vier uur arriveeren we in Oud-Valke-
veein. De jongeren overrompelen, na gelaafd
te ;zijn, den speeltuin, en waar ze aan de
vele werktuigen hun hart konden ophalen. In
de jlachspiegels van het doolhuis lachen we
ons scheef om de mooie figuren die we daar
in slaan.
Énkele ouderen zullen even hun moede
bodies opfrisschen met een heerlijk zeebad.
Betalen een kapitaal geld, waden ongeveer
driehonderd meter door een dikke laag mod
der en staan dan nog pas tot hun knieën in
het water. Evengoed toch opgefrischt, maar
dan onder de douche, die na lang pompen een
zielig straaltje water geeft.
Om half zes vertrekken we weer en zul
len op den grooten straatweg een ijssie pik
ken! Verliezen echter den wagen die het ijs
vervoert en staan een tijd te wachten. Rijden
een half uur later door en hooren verderop
dat de bus bij het viadukt staat te wachten.
Pikken daar de ijsbus op en nemen een ijssie,
Onderhand hebben eenige zorgzame moe
ders; kans gezien de dorst van hun en hun
spruiten te lenigen met het restant ranja dat
achter in één der wagens staat. Of er genoeg
overblijft voor de anderen blijkt hun niet te
interesseeren.
We rijden dan weer door en moeten op
den Diemenschen weg voor een overweg
wachten. Zien daar de Diesel passeeren en
houden uitverkoop bij den zure-haring-man.
Rijden dan ineens door naar de Hertenkamp
in Alkmaar. Daar wordt halt gehouden en het
restant proviand opgemaakt. Bij het verdee-
len van het restant ijs hebben we zeker drie
honderd ijssies getapt. Bij navraag blijkt ech
ter, dat van de 135 opvarenden er maar 100
heusch nog heelemaal niets gehad hebben,
echt waar meheer! Natuurlijk heeft de kanni-
baleribus heelemaal niets gehad. Die knapen
zullen thuis wel een aanval op den brood
trommel hebben gedaan, want onderweg heb
ben zij nergens iets van gehad. Arme jon
gens!
Dan gaan we op de thuisreis. Langzamer
hand \yordt het stiller in bus vier. De lichten
mogen niet aan, op sommige banken is het
een wirwar van armen, beenen en hoofden.
Bij de Kooy wordt overal gemaakt, er komt
weer leven in de brouwerij. Ze rekken zich
eens gqed uit en trekken de jassen aan.
Dei qntvangst is weer af. In dichte rijen
staanj de menschen langs den weg en verdrin
gen iich om ook iets van onzen feestelijken
intocéitie zien. (Dit is iets overdreven, hoor!)
We hepbep allemaal een fijnen dag gehad,
ópp'e 1 Geervliet gaat nooit verloren en lang
zal 'zet leven!
j Wollem.
1! t
Den Helder vóór
twintig jaren. - Bloem'
lezing uit oude Helder-
sche Couranten.
Dinsdag 11 Augustus 1914. Dit num
mer bevat de namen van de leden van het
opgerichte steuncomité! Het Comité werd
daags na de totstandkoming ten raadhuize
geïnstalleerd (dat was dus 8 Aug. 1914).
Vastgesteld werd dat de ingekomen steun
dienen zou voor lien, die door mobilisatie
schade leden en steun noodig hadden. De
inzameling zou zoodanig gëschieaen, dat
men giften ineens kon gevèn en zich ver
plichten kon tot een wekelijksche bijdrage
Van de Vereeniging van Koffiehuishou
ders, enz. was bericht ingekomen, dat zij
haar kassaldo, zijnde 76.60, aan het
Comité zou afdragen. Ook de Aannemers-
bond stelde 50.— beschikbaar uit zijn
kas en meerdere volgden. De gemeente
werd in 33 wijken verdeeld, Wélke elk
door twee personen met een lijst zouden
worden afgeloopen. Penningmeester was
de heer van de Bilt, het tegenwoordig
Kamerlid.
Een officieele mededeeling van dit
Steuncomité bevat een oproep aan de bur
gerij.
Hoezeer in die eerste dagen ieder tracht
te zoo goed mogelijk elkander te helpen,
bewijst het volgende bericht:
Een huiseigenaar hier ter stede deelde
aan een paar bewoonsters mede, dat zij in
deze tijdsomstandigheden geen huurpen
ningen behoefden te betalen, daar zij ver
stoken waren van inkomsten door het op
komen hunner mannen, die te Oldenzaal
waren geplaatst. „Een goed voorbeeld,"
plaatste de redactie boven dit bericht. In
derdaad, jammer, dat het bericht niet
den naam van dezen inwoner van onze
stad vermeldt!
Uit Haarlem werd aqn de redactie ge
schreven: Zelfs Haarlems burgers, die
in gewone omstandigheden in niet al te
besten reuk staan bfj de militairen van
wege hun, spreekwoordelijk geworden,
stijfheid, doen thans wat zij kunnen om
het den militairen zooveel mogelijk naar
den zin te maken. Den armen soldaten,
waaronder ook zeer velen van het regi
ment uit Den Helder afkomstig, wordt
gratis zeep, handdoeken en lectuur ver
strekt; de verschillende militaire tehuizen
zorgen voor versnaperingen, die ook al
^oor niets worden aangeboden.... Dage
lijks melden zich hier zeer vele burgers
aan voor vrijwillige dienstneming bij het
leger, voor den tijd dien de oorlog duurt,
en zulks tegen vergoeding van handgelo
hoven vrije kleeding en voeding. In de
soldatenverblijven heerscht over het alge
meen een zeer opgewekte geest"
Dit karakteriseert wel zeer sterk den
algemeenen geest die vooral in de eerste
uagenj der mobilisatie heerschte, waarbij
alle geschillen ter zijde waren gezet en in
vóllen omvang de z.g. „go Isvrede"
heerschte. Helaas heeft die idyllische toe-
stónd niet lang geduurd.
IjJii de advertentierubriek: Het Sub
comité voor het inzamelen van gelden
maakt bekend, dat op Woensdag en Don
derdag 12 en 13 Augustus door dames
en heer en aan de ingezetenen dezer ge
meente lijsten zullen worden aangeboden
voor giften in eens of voor een wekelijk
sche, óf maandelijksche bijdrage. Helpt
naór riw vermogen.
Hét bestuur der Algemeene Heldersche
Winkeliersvereeniging brengt het navol
gende ter kennis van de leden: De jaar-
lijksóhe Algemeene Openbare vergadering
wórdt voorloopig tot nadere kennisgeving
uitgesteld. Maatregelen zijn genomen om
zóóveel mogelijk inlichtingen te verschaf
fen aan winkeliers, die zulks met 't oog
op de moeilijke tijdsomstandigheden wen-
s'hen. Daartoe wordt iederen dag (be
halve Zondag) van 2 tot 3 uur zitting ge
houden ten kantore van den penning
meester Keizerstraat a517. Met nadruk
doet het Bestuur een beroep op de samen
werking van alle winkeliers om elkander
zooveel mogelijk behulpzaam te zijn.
Sub-0omité voor hulp in de huishou
ding. -j- Gezinnen, die behoefte hebben
aan etejn, kunnen zich ten spoedigste aan
melden! bij Mevrouw de BoerJongkeer,
Koningstraat 28—30.
Steuncomité voor de door mobilisatie
getroffen gezinnen (Sub-comité voor on
derzoek en uitkeering).
Ondei-geteekenden, vormende bovenge
noemd sub-comité, deelen bij dezen aan
belanghebbenden mede, dat dit comité
dagelijks zitting heeft, behalve des Vrij
dags, Zaterdags en Zondags, in het Ge
bouw yan Gemeentewerken, Kerkgracht
alhier, en wel des voormiddags van 9 tot
12 uur én namiddags van 2 tot 6 uur. Be
langhebbenden kunnen aldaar een aan
vraag tót ondersteuning invullen.
Steuncomité. 10 Aug. Ingekomen het
kasgeld: van de afd. Helder van de Ver.
van Café- en Restauranthouders en Slij
ters 76.66.
Men verzoekt ons de aandacht er op te
vestigeij dat de steungelden die hier ter
plaatse ingezameld worden alleen bestemd
zijn vooy gezinnen in de gemeente Helder.
„Neemt in voorraad"! adverteert een
firma, en zij voegt er bij: „Geen prijsver-
boogingi'.
EEN GECOMPLICEERDE
AANRIJDING.
Woensdagmorgen had op de Boerhaave-
straat een aanrijding plaats tusschen een
vrachtauto en een met een paard bespan
nen voertuig. Beide voertuigen reden in
dezelfde richting.
Vermoedelijk door onvoldoende uitwij
ken van den autobestuurder bij het in
halen van de bespanning, kwam de auto
met het paard in aanraking, dat hierdoor
op hol sloeg. De bestuurder van de be
spanning kwam tegen een lantaarnpaal
te vallen en brak een vinger. Na ver
bonden te zijn in de Lidwinastichting kon
hij huiswaarts keeren. Het paard werd
spoedig gegrepen. Verdere persoonlijke
ongelukken hadden niet plaats. Proces
verbaal wordt opgemaakt.
DE OUDERLIJKE WONING
ONTVLUCHT.
Door de politie werd een minderjarig
meisje, wonende te Nijmegen, aangehou
den, wier terugbrenging door de ouders
was verzocht. Zij is op transport gesteld
naar Nijmegen, teneinde aan hare ouders
te worden afgegeven.
NOG SLECHTS KORTEN TIJD TEGEN
LAGE ZOMERPRIJZEN.
Alle-dag-kerk.
Van Dinsdag t'm. Vrijdag in de
Westerkerk, 'sav. van 78 uur.
Ned. Herv. Gem. (Nw. Kerk. Weststrnat)
Geen dienst.
Ned. Herv. Gem. (Westerkerk. Westplein)
's Morgens 10.30 u., Ds. F. W. J. v.d.
Poel.
Geref. Kerk (Julianapark).
's Morgens 10 uur, Ds. Joh. Meynen
's Avonds 5.30 uur, Ds. H. Steen
1 van Aridijk.
Kerkdienst (Chr. Mil. Tehuis, kanaalweg)
i's Morgens 10 uur, Ds. H. Steen
's Avonds 5.3Ó uur, Ds. Joh. Meijnen
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 u,
Ds. N. v.d. Kraats
Chr. Geref. Kerk (Steengracht).
's Morgens 10 uur en 's middags 5 uur
de heer J. Rebel.
Herst. Evang. Lnth. Gem. (Weezenstr.)
's Morgens 10.30 u., Ds. C. C. G. Visser
van Rotterdam.
Doopsgez. Gem.
's Morgens 10 uur, Ds. P. J. Smidts
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 u., Ds. J. W. v. Petegem
van Den Hoorn.
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78).
's Morgens 10 uur, kerkdienst.
Past. Th. Moleman.
Evangelisatiegebouw, Vijzelstraat:
Zondagmiddag 4 uur, straatpredikihg
Molenplein. Verschillende sprekers.:
Bijeenkomst 's avonds 8 uur.
Verschillende sprekers.
Leger des Hells.
10 uur v.m. Heiligings-Samenkomst
3.30 Openluchtsamenkomst.
8 uur n.m. VerloSsings-Samenkomst
Hersteld Apostolische Zending Gemeente
Sluisdijkstraat hoek Schagenstraat
's Morgens 10.30 uur, dienst
Kerk van Jezus Christus, Janzendw.str. 8
's Morgens 9.30 en 's avonds 5 uur
Samenkomsten.
HUISDUINEN
Ned. Herv. Gemeente.
's Morgens 9.30 u., Ds. M. v. Wichen
Het vonnis van het Hoog Militair Gerechtshof.
Wij géven hieronder de hoofdzaken van
de motiveering van het vonnis van het
Hóóg Militair Gerechtshof tegen deoffi-
ciereh van De Zeven Provinciën:
Na^r 's Hofs oordeel behoort onder de
woorden „in het belang der zaak gevor
derde maatregelen van geweld naar ver
mogen aan te wenden" in verband met
den verderen inhoud van artikel 143 te
worden verstaan het door den wetgever
tot rechtsplicht verheven gebod aan den
meerdere om aan een door een'mindere
gepleegd misdrijf, waarvan de meerdere
getuige is, met de hem ten dienste
staande middelen een einde te maken,
waarbij ten aanzien dier middelen sleóhts
in zooverre een beperking isgesteld.dat
geweld wordt aangewend, indien en voor
zoover het noodzakelijk is.
Deze opvatting houdt in, dat de omvang
der aan te wenden middelen wordt be
paald, eensdeels door hetgeen in feite
beschikbaar is, anderdeels door den ernst
van den door het misdrijf in leven ge
roepen ongeoorloofden toestand en hier
uit volgt, dat het eigen oordeel van den
meerdere in zooverre is uitgeschakeld,
dat hij, en zulks op grond van zijn plicht
om aan het misdrijf een einde te maken,
de beschikbare middelen heeft aan te
wenden, naarmate de feitelijke toestand
eischt.
Het opzet in het onderwerpelijke artikel
kan dus, met uitsluiting van de besproken
bestanddeelen van het misdrijf, slechts
gericht zijn op het nalaten.
Hieruit volgt, dat een meerdere, ge
tuige zijnde van een door een mindere
gepleegd misdrijf, wetende dat bepaalde
maatregelen, ook die van geweld, hem
ten dienste staan, desbewust nalaat die
maatregelen te nemen, strafbaar is, in
dien de rechter van oordeel is, dat die
maatregelen op dat oogenblik vereischt
waren om den ongeoorloofden toestand
te beëindigen.
Deze opvatting volgt geheel uit de be
woordingen en het systeem der wet en
vindt bevestiging in de geschiedenis van
de totstandkoming van het onderwerpe
lijke wetsartikel.
Hun verweer kan dezen beklaagden
dus niet baten, daar ten processe is ko
men vast te staan, dat zij niet bij machte
waren, aan de muiterij een einde te maken
zonder toepassing van geweld, zoodat de
vraag óf het belang der zaak toepassing
van geweld vorderde, bevestigend moet
worden beantwoord.
Zij hebben ook volmondig erkend dat
zij opzettelijk het nemen van maatregelen
van geweld hebben nagelaten.
Slechts éénmaal heeft een zestal offi
cieren aanstalten gemaakt tot het nemen
van maatregelen van geweld, te weten
bij een poging om gewapenderhand de
door de muiters bezette brug te her
overen, doch zij zijn toen onmiddellijk
teruggedeinsd, nadat van de zijde der
muiters één schot gelost was.
Uit het bovenstaande volgt, naar het
oordeel van het Hof, dat de aan alle be
klaagden ten laste gelegde overtreding
wettig en overtuigend is bewezen.
Hun aller gedrag tijdens de muiterij
heeft zich gekenmerkt door een vrijwel
volkomen defensieve houding en zelfs in
de weinige gevallen, dat van een begin
van offensief optreden blijkt, zooals bij
den aanval op de brug en het eptreden
van D. en D. v. S. bij een ontmoeting
met een aantal gewapende, aan de zijde
der muiters staande Inlandsche schepe
lingen, werd van iederen maatregel Van
gewelf afgezien.
Die houding wordt wel zeer duidelijk
geaccerituëërd door het feit, dat in den
eersten nacht, zonder dat eenig offensief
optreden had plaatsgevonden, de offi
cieren met de. leiders der muiters in
onderhandeling zijn getreden en de hun
gestelde voorwaarden hebben geaccep
teerd.
Alle beklaagden waren zoozeer ingesteld
op deze houding van lijdelijkheid, dat
zelfs de verdediging van het achterschip
geheel onvoldoende was georganiseerd,
de door hen uitgezette schildwachten
geen of althans geen nauwkeurig om
schreven consignes hadden en zelfs indien
de muiters in strijd met de afspraak tot
het achterschip doordrongen, zij van de
schildwachten der officieren geenerlei
geweld ondervonden.
Het Hof overweegt, dat erkend moet
worden, dat gedurende de laatste jaren
dóór verschillende autoriteiten moeilijk
heden zooveel mogelijk werden omzeild,
hetgeen uiteraard gepaard ging met een
zekere verslapping in de handhaving van
de krijgstucht, en bovendien aan deze
beklaagden door hun commandant is voor
gehouden, om bij onkrijgstuchtelqk gedrag
van minderen veeleer met tact en over
reding dan met strengheid en geweld op
te treden, doch vooreerst op beklaagden
krachtens art. 12 van het reglement be
treffende de krijgstucht de verplichting
rustte, zelfstandig op te treden en zij over
het hoofd zien, dat zij hadden moeten
begrijpen, dat de in het telegram en het
persbericht vervatte aanwijzingen werden
gegeven door personen, die volkomen
onbekend waren met den toestand aan
boord.
Het is den Hove ten eenenmale onaan
nemelijk voorgekomen, dat beklaagden in
werkelijkheid hebben gemeend, dat de
autoriteiten er hun goedlc "iring aan zou
den hechten, dat zestien gewapende offi
cieren zich niet met geweld hebben verzet,
toen hun minderen zich gewapend tegen
over hen stelden, met het schip onder
stoom gingen en eischten, dat zij zich in
een bepaald gedeelte van het schip zouden
ophouden.
Het hof verwerpt dit verweer dan ook
als volkomen ongegrond. Ook het verweer
op de leiding, door v. B. gegeven, faalt
ten eenenmale.
Het riemen van maatregelen van geweld
wordt in artikel 143 tot rechtsplicht ver
heven en de toestand was zoodanig, dat
beklaagden onmogelijk te goeder trouw
zouden hebben kunnen meenen, dat een
bevel oin geen geweld aan te wenden,
gerechtvaardigd was.
Daarbij is ook van militair oogpunt
beschouwd op onvergeeflijke wijze ver
zuimd, te bedenken dat dit lijdelijke op
treden onberekenbare schade moest toe
brengen aan de handhaving der tucht,
welke onvergelijkelijk beter zou zijn ge
diend door een krachtig en vastberaden
optreden, zelfs al ware daarvan het gevolg
geweest dat aan de zijde der loyale op
varenden slachtoffers waren gevallen.
Overigens moet het verweer in dit op
zicht ook daarom verbazing wekken om
dat bij geen der beklaagden het besef
blijkt te hebben bestaan, dat door krach
tig optreden van enkele meerderen of
