RUSSBSCHE REISERVARINGEN
WSMOOP
IPof wilt 11 Imnl
i
I
i
Bakfietsen
BINNENLAND
1
Dankbetuigings-^ m
kaarten V
i
V
Drukkerij de Boer*
BUITENLAND
tweede blad
De muiterij bij de Kon.
Marine in Indië.
1933.
De uitvaart van
Dr. H. P- Berlage
'n Lichtstraal bij KINKHOEST
Hoest- Grisp -Bronchitis -Asthma
Stichting Nationaal
Luchtvaartfonds.
De handelsbetrekkingen
met Japan.
Verkiezingspropaganda
in Duitschland.
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1 934.
tenige grepen uit een
algemeen economisch
overzicht
Een maand reizen in Rusland geeft den be
zoeker nog maar een bescheiden indruk van
wat ginds in Oost-Europa te zien is. Aan af
standen ben ik gewend geraakt sinds „Rijst-
vogel" en „Havik" mij langs de luchtlijn naar
onze overzeesche gewesten heen en weer
brachten, maar men kan, in Rusland rond
trekkend, zich nauwelijks voorstellen niet
buiten de landsgrenzen te zijn geweest. Rus
land, neen, men moet over de Unie van So
cialistische Sovjet Republieken (U.S.S.R.)
spreken met Moskou als middelpunt van
Groot-Rusland en Tiflis als centrum van
Trans-Kaukasië, elk voor zich een socialis
tische Federatie van Sovjet Republieken (S.
F. S. R-L Daaromheen groepeeren zich dan
weder de onafhankelijke Socialistische Sovjet
Republieken (S. S. R.): Wit-Rusland met
Minsk, Oekraine met Kiev, Oezbek met Sa-
markand als centra en tenslotte Toerkestan
met Tasjkent. Trans Kaukasië is weer onder
verdeeld in de onafhankelijke republieken
Azerbeidsjan met Bakoe, Georgië met Tiflis
cn Armenië met Erivan als hoofdplaatsen.
Daarmede is de onderverdeeling allerminst
volledig opgesomd, doch ten einde een zoo
veel mogelijk duidelijk en beknopt overzicht
te krijgen beperk ik mij wat dit betreft
tot het bovenstaande.
De „Sojus Sozialistitscheskich Sowetskich
Respublik", van de Baltische Zee tot aan den
Stillen Oceaan, beslaat één zesde gedeelte der
aardoppervlakte. Polen, Letland, Litauen, Est
land en Finland vormen de Westelijke buren.
In het Zuiden en Zuid-Oosten liggen Turkije,
Perzië, Afghanistan, China, Mongolië, Mand-
sjoerije en Japan. In het Zuid-Westen ligt
Roemenië. De landgrenzen van Rusland zijn
ongeveer 20.000, de zeegrenzen 45.000 km
lang. Alleen de oppervlakte van het Britsche
rijk is grooter dan van Rusland.
Bevolkingsgroepen.
Een groote verscheidenheid van volkeren
bewoont dit onmetelijke rijk. Blijkens de
volkstelling van 1926 waren er 41 verschil
lende groepen met elk meer dan 100.000 ver
tegenwoordigers. Voorts nog een 11-tal met
elk tusschen de 50 en 100.000 representanten
en een 36-tal met elk tusschen 10 en 50.000
vertegenwoordigers. Niet minder dan 319.255
inwoners konden niet bij deze groepen wor
den ingedeeld, terwijl 390.385 buitenlanders
er een woonplaats vonden. Onder de laatstge
noemde groep bevonden zich ruim 92.000 Per
zen, 85.000 Japanners, 81.000 Chineezen,
45.900 Grieken, ruim 10.000 Polen, voorts
Duitschers, Oostenrijkers enz. De kern der
bevolking wordt gevormd door de Wit-Rus-
sen, die zich vanuit het centrum van Rusland
over het rijk hebben verspreid. In 1926 vorm
den zij ruim 43 procent van de bevolking der
Sovjet-Unie. Ten Zuiden van de lijn Lenin-
grad-Kazan ligt het gebied met de grootste
bevolkingsdichtheid, n.1. 3040 inwoners per
vierkante km. Dit gebied wordt in het Wes
ten door de Wolga, in het Zuiden door de
Don begrensd. Enkele gedeelten, zooals het
industriegebied om Moskou en om Leningrad,
zoomede het noordelijk gedeelte der Oekraine
hebben een grooter bevolkingsdichtheid. Het
steppengebied ten Oosten der Kaspische Zee
is het dunst bevolkt. Ter vergelijking van dit
cijfer herinner ik er aan, dat de bevolkings
dichtheid van Java en Madoera 250, van Su-
matra 12, van Borneo 3, van Celebes 8 en
van Nieuw-Guinea 0.5 bedraagt.
De bevolking behoort tot twee rassen, het
Blanke of Kaukasische en het Mongoolsche
ras. Het eerste is te verdeelen in Indo-Ger
manen en Germanen.
Van de Indo-Germanen zijn de slaven het
talrijkst. Deze kunnen onderverdeeld worden
in Groot-Russen (speciaal in het Wolga- en
boven Dongebied), Klein-Russen of Oekrai-
ners (in het bijzonder in de Oekraine en in
het Westen tot de Karpaten), zoomede de
Wit-Russen (op de grenzen van Polen en Li
tauen). Onder de Germanen nemen de Duit
schers een eerste plaats in. Hun aantal is
groot in de mijnbouwstreken van het Oeral-
gebergte. Tot het Blanke ras behooren ook
de Semieten, die vooral in het Zuid-Westen
sterk vertegenwoordigd zijn. Het Mongool
sche ras wordt gevormd door Samojeden en
Lappen in het N.W. en N.O.-gebied, de Kal-
mukken in de omgeving der Kaspische Zee,
de Kirgiezen bij de Kaspische Zee en ten
Oosten van den Wolgamond en de Tartaren
|n het Kama-gebied. Deze gemengde bevol
king is eenerzijds een gevolg van de uitge
breide woonruimte, maar anderzijds van het
feit, dat Rusland een doorgangsland is tus
schen Azië en West-Europa.
t ^°'9ens de laatste gegevens (Prawda 27
Juli 1933) telde de Sovjet-Unie 190 nationa
liteiten, waarvan enkele groepen zeer weinig
vertegenwoordigers telden, zooals de Gagau-
sen, de Wodas, de Sajaten, de Zwarte Tar-
aren enz. Het aantal Nederlanders wordt op
ca. 1500 gesteld.
Middelen van bestaan.
De aanwezigheid van grondstoffen van al-
erhande aard, de ca. 100 millioen ha der beste
celaarde, gevoegd bij de omstandigheid, dat
vrijwel alle klimaten in dit rijk zijn te vinden,
vormen onbegrensde mogelijkheden. Dat deze
iet, of op onvoldoende wijze zijn benut, blij-
Ve hier onbesproken. De landbouw en de
veeteelt hebben zich vooral ontwikkeld op het
vergangsgebied van de wouden en steppen.
s-r'>gt het gebied der Zwarte Aarde, be-
aande uit humus, föss en verweerd ge-
cente. Hoe zuidelijker men komt des te min-
er v/°rdt de kwaliteit van den grond, als
gevo.g van de veelal heerschende droogte.
oor de revolutie van 1917 overheerschte het
yroot-grondbezit. Daarna heeft men hieraan
b 6Cn einc'e ge™aakt. In 1931 waren
-U procent der landbouwbedrijven met
c Pr°cent der oppervlakte van het rijk in
Wo *\ct'eve bedrijven omgezet. De veeteelt
t gewoonlijk gecombineerd met het land-
merk Cdni^ "^geoefend. West-Rusland ken-
u 2'ch door het rundveebedrijf, evenals
en won- en Wolgagebied, Noord-Kaukasië
5^ est-Siberië. In de Kaspische en Ponti-
tje'e st,ePPen vindt men de paardenfokkerij en
hondcf' V3n ^camee'en' geiten, rendieren en
T»
o en, Ruiden van de moerassige hoogvenen
genen a s)welke in het hooge Noorden lig-
De r°/,i men Pe'srijke tvoudgebied aan.
Ra naa3jw°uden reiken tot de lijn, Leningrad-
VolkT*^"j^renburg. Dit gebied is zeer dun be
hoor exPl°itatie is nog primitief. De
Producten zijn hout en pelzen. In hoofd
zaak van beren, vossen, wolven, marters en
hermelijnen. Het loofwoudengebied ligt bin
nen de lijn Leningrad-Kazan-Charkow-Kiew-
Lemberg. De bevolking is hier zeer dun ge
zaaid. Geleidelijk aan begint het cultuurland
zich uit te breiden, zoodat naast hout, koren,
vlas en boter geproduceerd worden.
De pefro/eumproductie der Sovjet-Unie be
droeg in 1930 circa 8.8 procent der wereld
productie. Ter weerszijden van het Kaukasus-
gebergte liggen rijke petroleumgebieden. Bij
Bakoe ligt het oudste gebied en voorts bij
Tiflis en Grozny aan de Noordzijde. Rusland
is na de Vereenigde Staten van Noord-Ame-
rika en Mexico het voornaamste petroleum-
gebied.
Uitgestrekte mijngebieden liggen in het
Oeralgebergte met Sverdlovak (Jekaterinen-
middengedeelte aan de Oostzijde van het
burg) als centrum. Ijzer, koper. goud. platina
en edelgesteenten vormen er de hoofdpro
ducten. Het Duitsche element overheerscht in
dit gebied. Rijk aan ijzerertsen is ook het
Donetz-plateau, waar de Dnjepr en de Don,
met hunne typische versnellingen, doorheen
stroomen. Naast ijzererts nemen mangaanerts
en kalizouten een belangrijke plaats in. In Eu-
ropeesch Rusland wordt de voorraad ijzererts
op 1600 millioen en in Aziatisch Rusland op
27 millioen ton geschat. Ongeveer 30 procent
van de wereldproductie aan mangaanerts komt
uit de Sovjet-Unie, waardoor dit land onder
de produceerende landen de eerste plaats in
neemt. Alhoewel de koperrijkdom zeer belang
rijk is, is de productie in verhouding gering,
evenals van lood en zink. De goudwinning is
belangrijker. De productie van dit metaal be
draagt ongeveer 4.4 procent der wereldpro
ductie, waardoor Rusland de vierde plaats in
neemt op de wereldlijst der produceerende
landen. De bekendste vindplaatsen liggen in
het Oeral- en Kaukasusgebergte, bij den mid
denloop der Jenissei, in Oost-Siberië enz.
Platina wordt ook in het Oeralgebergte ge
wonnen, evenals kwikzilver. Laatstgenoemd
product komt ook nog voor in het Donge
bied, Siberië en Russisch Turkestan. Kolen
mijnen liggen op het Donetz-plateau en in de
randgebieden. De kolenvoorraad wordt op
milliard ton geschat.
Verkeerswegen.
Voor een handelsverkeer zijn goede ver
keerswegen van het grootste belang. Het
grenzen aan zeeën beschouwt men daarbij als
een voordeel voor een land. Voor Rusland is
dat voordeel zeer betrekkelijk niettegenstaan
de het aan een viertal zeeën grenst. Zoo is de
Noordelijke IJszee maanden achtereen ontoe
gankelijk door ijsgang, nog daargelaten, dat
het ongunstige klimaat in Noord-Rusland niet
bevorderlijk is voor een zich ontwikkelend
verkeer. Ook de Oostzee heeft het euvel van
het dichtvriezen, al is het voor korteren tijd.
Ja, zelfs de Zwarte Zee vriest ook nog dicht.
De Kaspische Zee is geen „zee" in de gewone
beteekenis van het woord. Deze waterplas is
een groot zoutmeer, hetwelk niet met de wer
kelijke zeeën in verbinding staat. Zoo ziet
men, dat de zeewegen-aan-de-buitenzijde van
Europeesch Rusland groote bezwaren heb
ben.
Aan groote rivieren ontbreekt het dit land
zeker niet. De Wolga, de grootste rivier van
Europa, is echter allerminst een ideale ver
keersweg. In de zomermaanden is de water
stand door geringen regenval somtijds zeer
laag, terwijl in de winterperiode het Wolga-
verkeer maanden achtereen door ijsgang be
lemmerd is. Ook in het voorjaar, wanneer de
ijsmassa's smelten, is de Wolga niet goed be
vaarbaar. Het stroomgebied der Wolga ligt
in het belangrijke landbouwgebied, industrie
gebied en het houtrijke gebied van Rusland en
de beteekenis dezer rivier zou oneindig veel
grooter zijn, indien niet - naast de reeds ge
noemde bezwaren de uitmonding in een
afgesloten watervlakte, de Kaspische Zee,
plaats had. Aan deze groote bezwaren is te
gemoetgekomen door het kanalennet van het
Wolga-brongebied naar het Onega en Lado-
ga Meer, waardoor een verbinding ontstond
van de Wolga naar de Finsche golf. Reeds
Peter de Groote nam tot het graven dezer ka
nalen het initiatief. Leningrad (St. Peters
burg), gesticht in 1703, had er zijn snelle op
komst aan te danken.
De beide groote stroomen Dnjepr en Don
monden uit in de Zwarte Zee.
Het vervoer op de binnenwateren heeft
zich sterk ontwikkeld, al is de belemmering
door vorst in de wintermaanden hoogst na-
deelig. In het hooge Noorden vormen de ri
vieren feitelijk de eenige gelegenheid voor
verkeer over grooten afstand. De lengte der
bevaarbare binnenwateren bedroeg in 1929
niet minder dan 68.365 km, waaronder de ka
nalen een lengte hadden van 5464 km.
De spoorwegverbindingen (bijna alle breed
spoor, 1,524 m) van Noord naar Zuid zijn de
lijnen: a. LeningradKiev—Odessa; b. Le
ningrad—Murmansk; c. Moskou—Archangel;
d. Moskou—Charkov—Sebastopol en e. Mos
kou—Rostov—Bakoe. De belangrijkste spoor
wegverbindingen van West naar Oost zijn: a.
Leningrad Wologda Perm Siberië
Wladiwostok; b. Sebezb (grens Letland)
Moskou—Samara—Orenberg—Turkestan; d.
Shepetovka Kiev Kursk - Saratov
Uralsk.
Aan het einde van 1928 bedroeg de lengte
van het in gebruik zijnde spoorwegnet 77619
km. Dat beteekent 0.4 km op 100 vierkante
km-oppervlakte.
Het wegvervoer ondervindt op vele plaat
sen moeilijkheden door gebrek aan goede
wegbedekking, vooral in het Noorden van
het land. Het luchtverkeer ontwikkelt zich
krachtig en biedt een uitkomst voor moeilijk
bereikbare gebieden.
mogen sedert 16 Juli
j.l. niet rrj^fifcop rijwiel-
pade
De regeering publiceert een regel'
matig overzicht van de gebeur'
tenissen op de vloot in begin
WITBOEK VERSCHENEN.
Ook zijn voor hen verboden wegen,
welke uitsluitend openstaan voor
motorrijtuigen en rijwielenen
tenslotte: ze moeten een rem
hebben.
|NMwj
LHJ
Zoo juist is verschenen het Wit
boek der Nederlandsche Regeering,
dat een uitvoerig verslag geeft van
de ongeregeldheden bij de Koninklijke
Marine in Nederlandsch-Indië in het
begin van 1933, welke haar hoogte
punt bereikten in de muiterij aan
boord van Hr. Ms. »De Zeven Provin
ciën».
Het eerste hoofdstuk behandelt de
geschiedenis van de salariskorting,
welke de onmiddellijke aanleiding tot
die gebeurtenissen was, het tweede
de ongeregeldheden in de vlootbasis
Soerabaja.
Daarop volgt het verslag van de
muiterij, terwijl het vierde hoofdstuk
een overzicht geeft van de aan de
ongeregeldheden gewijde beraad
slagingen in de beide Kamers der
Staten-Generaal.
De salariskorting.
De salariskorting maakte deel uit van
de bezuinigingsmaatregelen, waartoe het
Nederlandsch-Indische gouvernement zich
als gevolg van de economische crisis zag
gedwongen. Bij twee voorafgaande salaris
herzieningen, midden 1931 en begin 1932,
was gebleken, dat deze bij het Europee-
sche marinepersoneel groote onrust ver
wekten, welke o.a. tot uiting kwam in
de bladen der personeelsbonden, waarvan
de hoofdbesturen in Nederland zetelden.
Naast het Europeesch personeel diende
op de vloot in Nederlandsch-Indië een
belangrijk percentage lnlandsche schepe
lingen, die in het algemeen weinig con
tact hadden met hun Europeesche col
lega's, doch in hun personeelsbonden
gaarne hun voorbeeld volgden.
Eind 1932 werd de korting op de sala
rissen der Indische landsdienaren van
10 tot 17 °/o opgevoerd. Voor de toepas
sing van een overeenkomstige korting op
de bezoldiging van het marinepersoneel
moest overleg worden gepleegd met de
Nederlandsche Regeering; dit overleg
was vóór het eind van dat jaar nog niet
afgeloopen. Daarom werd aan het per
soneel bekend gemaakt, datdebestaar.de
korting voorloopig zou worden gehand-
hrafd. Dit werd beschouwd als een bewijs,
dat de Regeering was gezwicht voor den
door de personeelsbonden uitgeoefenden
drang.
Toen op 26 Januari 1933 het bericht
werd gepubliceerd, dat de korting op de
bezoldiging van het Europeesche marine
personeel in Indië werd verhoogd tot
14 °/0, steeg de onrust.
Op Maandag 30 Januari volgde een
uitgebreide collectieve dienstweigering
van Europeesche korporaals en manschap
pen aan boord van een aantal schepen
en bij inrichtingen aan den wal; de marine
autoriteiten hadden verschillende voor
zorgsmaatregelen genomen en zich de
steun van eenige compagniën landmacht
militairen verzekerd. De dienstweigeraars
konden, voor zoover zij volhardden, door
eigen personeel worden gearresteerd.
Bij deze dienstweigering waren slechts
Europeesche korporaals en manschappen
betrokken; de onderofficieren, die voor
een deel in hun bonden aan de agitatie
vooraf hadden deelgenomen, onthielden
zich geheel van alle onkri.igstuchtelijke
gedragingen.
Dienzelfden dag werd bekend gemaakt,
dat de korting op de salarissen der ln
landsche schepelingen op 17 pet. zou
worden gebracht, in overeenstemming
met de korting voor de overige lands
dienaren.
Als gevolg daarvan weigerde een groot
aantal lnlandsche schepelingen op 2 Febr.
1933 aan het werk te gaan. Zij konden
zonder daadwerkelijk verzet worden ge
arresteerd.
De onlusten waren hiermede bedwon
gen. Het aantal arrestanten bedroeg in
totaal ongeveer 600.
„De Zeven Provinciën".
Hr. Ms. »De Zeven Provinciën» was
begin Januari 1933 van Soerabaja ver
trokken voor een reis rond Sumatra. De
stemming aan boord werd door den com
mandant goed geoordeeld, ook nadat de
berichten over de verhoogde salariskor
ting en de daarop gevolgde dienstwei
gering der Europeanen waren bekend
geworden.
Naderhand is gebleken, dat na dit
laatste bericht een gezamenlijke dienst
weigering is beraamd, welke achterwege
is gebleven, omdat blijkbaar de meesten
de consequenties niet aandurfden.
Het Witboek behandelt daarna uit
voerig de bekende gebeurtenissen van
2 en 3 Februari 1933 bij Koetaradja en
de muiterij, welke gebeurtenissen nog
zeer onlangs in alle onderdeelen zijn be
licht bij de behandeling van de zaken
voor den Zeekrijgsraad.
Daarna komt ter sprake
de actie tegen de muiters.
In den ochtend van 10 Februari be
vond Hr. Ms. »De Zeven Provinciën»
zich aan den Westelijken ingang van
Straat Soerida. Nadat het eskader ten
opzichte van het schip zijn positie had
ingenomen, werd door het leidende vlieg
tuig de sommatie afgegeven, waarbij
voor de overgave lien minuten tijd werd
gelaten. Op het derde sommatiesein werd
requ gegeven.
Op de brug van het muitende schip
bevonden zich nagenoeg alle leiders der
muiterij. Over het algemeen meenden zij,
dat de sommatie slechts een intimidatie
beteekende, en dat niet tot een ernstigen
aanval zou worden overgegaan. Een der
leiders liet nogmaals het. reeds meermalen
uitgezonden telegram betreffende hun
bedoelingen seinen, waaraan werd toe
gevoegd: »Ons niet hinderen». Twaalf
minuten na het laatste sommatiesein
werd een bom geworpen, jagersgewijs
richtend op een punt 10 m voor den boeg
met de bedoeling om het schip ter hoogte
van de brug te treffen.
Het werpen van de bom.
Het werpen van een bom met het doe
om te treffen en niet eerst van een waarl
schuwingsbom is een gevolg van een
samenloop van omstandigheden.
Te Oosthaven, waar een deel der vlieg
tuigen den vorigen dag reeds was aan
gekomen, konden twee vliegtuigen niet
starten. Het van elders komende vlieg
tuig van den leider moest onderweg een
noodlanding maken. Hierdoor ging de
leiding over op den officier, gezeten in
het eenig overblijvende Dornier-vliegtuig
van de voor de actie aangewezen groep.
Deze laatste officier de jongste der
oorspronkelijke groep nam dan ook
de leiding op zich. Hij was volgens zijn
verklaring den vorigen dag niet bij de
bespreking geweest, doch wel terzake in
gelicht. Vóór het vertrek van Oosthaven
was aan alle betrokkenen bekend ge
maakt, dat na 7 h de toestand intrad
waarbij het muitende schip als vijand
beschouwd moest worden. Toen hij de
leiding op zich nam met de daaraan ver
bonden werkzaamheden, als hulprun ma
ken, seincommunicatie zoeken met het
eskaderschip en het muitende schip en
sommatietelegram uit het hoofd opstel
len waarin hij volkomen is geslaagd
realiseerde hij zich dat er een zekere
tegenspraak bestond tusschen eenerzijds
de juist ontvangen order om het muiten
de schip als vijand te beschouwen en
anderzijds het werpen een waarschuwings-
bom. Hij kwam tot de conclusie, dat aan
de laatst ontvangen order de voorrang
moest worden gegeven.
De bom trof het schip nabij de brug,
doodde 23 en verwondde 13 personen,
richtte groote verwoestingen aan en ver
oorzaakte een begin van brand. De meeste
leiders der muiterij werden gedood.
Onmiddellijk werden de machines ge
stopt en de witte vlag geheschen. Er ont
stond een paniek en het schip werd zon
der tegenstand aan de bevoegde macht
overgegeven.
Hr. Ms »De Zeven Provinciën» keerde
op eigen kracht met het eskader naar de
baai van Batavia terug.
De crematie van het stoffelijk
overschot.
Donderdagochtend 10 uur is het stoffelijk
overschot van dr. P. H. Berlage van diens
woning aan den Violenweg per rouwauto naar
Westerveld overgebracht. Op de kist waren
bloemen gelegd van de familie. Voorts waren
er eenige kransen o.a. van „Architectura et
Amicitiawaarvan dr. Berlage eere-voorzit-
ter was, en van het Nederlandsch Instituut
van Architecten. In den stoet reden slechts de
naaste familieleden van den overledene mede.
Onder buitengewoon groote belangstelling
is Donderdagmiddag in het crematorium te
Westerveld de verassching geschied. De be
langstelling was zoo groot, dat het cremato
rium geheel bezet was en honderden niet kon
den worden toegelaten.
De kist was gedekt met een paars kleed met
grijs afgezet, vanwege de familie verstrekt.
Het orgel werd op verzoek van de familie
bespeeld door dr. Joh. Wagenaar. Bij het bin
nenkomen van den stoet deed deze een impro
visatie hooren.
Prof. R. N. Roland Holst heeft een rede
uitgesproken.
Als oudste vriend van Berlage had de fami
lie hem opgedragen, een kort woord aan zijn
nagedachtenis te wijden.
Het zal mij niet mogelijk wezen de tolk van
uw aller, zeer verschillende gevoelens te zijn,
zoo zeide spr. o.m. Maar één oppermachtig
gevoel bindt ons toch te samen, het gevoel van
groote dankbaarheid, dat een zoo prachtig
overtuigd, strijdbaar, rijk en daadkrachtig
léven, tot op zeer hoogen leeftijd onwankel
baar is gebleven, om toen zonder strijd en
zonder lijden, zacht en bevredigd uit dit leven
weg te glijden.
Wie Berlage heeft gezien, zooals hij neerlag
in diepe rust, werd herinnerd aan de schoone
woorden van Paulus: „Ik heb den goeden strijd
heb het geloof bewaard".
Na de rede van prof. R. N. Roland Holst
gestreden, ik heb den wedloop volbracht, ik
daalde de kist, waarbij dr. Wagenaar speelde
„Wenn ich einmal soll scheiden", van Bach
en bij het verlaten van het crematorium
speelde dr. Wagenaar het slotkoor uit de
„Mattheas Passion".
HET NIEUWE QUARANTAINE
STATION VAN ROTTERDAM AAN DE
BENEDEN-HEYPLAAT.
Een der modernste, best inge
richte en fraaiste stations ter
wereld.
Donderdagmiddag heeft de minister voor
oeconomische zaken, professor Slotemaker de
Bruine, in tegenwordigheid van tal van auto
riteiten de nieuwe quarantaine-inrichting aan
de Heyplaat *f fideel geopend. Dit quarantai
nestation, dat een van de modernste en het
best ingerichte stations van Europa en waar
schijnlijk wel het fraaiste van de geheele
wereld is, beteekent opnieuw een belangrijke
verbetering van de outillage van de Rotter-
damsche haven, zij het dan ook. dat al dade
lijk bij de opening onomwonden de wensch
te kennen is gegeven, dat het nimmer dienst
zal behoeven te doen.
Het geheel stelt in staat om zieken behoor-
leder, wiens kinderen aan Kinkhoest
lijden^ moet gebruik maken van
Akkers Abdijsiroop, op bijzondere
wijze bereid met die bestanddeelen.
die rechtstreeks op een Kinkhoest-
aanval inwerken. Abdijsiroop werkt
grondig, want ze bevrijdt de adem
halingsorganen van slijm en andere
ziekte-verwekkende stoffen. Akker's
Abdijsiroop verruimt de ademhaling,
neemt benauwdheden weg, heelt de
aangedane en ontstoken plekken.
Geef dus in vol vertrouwen aan
Uw kleine en groote kinderen bij:
AKKER'
Bovengenoemde prys wordt verhoogd
met byslag voor Omzet-belasting.
lijk geïsoleerd te verplegen, hetzij afzonder
lijk, hetzij op een gemeenschappelijke zaal, en
om grootere en kleinere groepen van perso
nen onder te brengen en hun daarbij eenvou
dig comfort aan te bieden.
WEGENBELASTING IN HET
VERKEER NEDERLAND—BELGIË.
Aangezien gebleken is, dat een onjuiste
meening is ontstaan over de betaling van we
genbelasting in het verkeer met vrachtauto's
tusschen Nederland en België, deelt de B. B.
N., Bond van Bedrijfsautohouders in Neder
land, het volgende mede:
Vrij algemeen is onder verladers van goe
deren per auto de gedachte verbreid, dat Ne
derlandsche motorrijtuigen voor goederenver
voer in België onderworpen zijn aan betaling
van wegenbelasting, terwijl Belgische vracht
auto's onbelemmerd en onbelast in Nederland
zouden kunnen komen, om daar (onder onge
lijke concurrentievoorwaarden derhalve) aan
Nederlandsche ondernemers het vervoer te
ontnemen. Deze opvatting is ten eenen male
onjuist.
Sedert 16 Juli j.l. moet voor een Nederland
sche vrachtauto in België weliswaar wegen
belasting worden betaald tot een bedrag van
16 of 20 franks per dag (al naar het eigen
gewicht van het voertuig), maar omgekeerd
zijn de Belgische motorrijtuigen voor goede
renvervoer in Nederland ook onderworpen
aan een heffing.
Deze heffing wordt opgelegd krachtens ar
tikel 5 der wegenbelastingwet. Voor 3 dagen
is verschuldigd 1/40 van de jaarbelasting,
welke voor de onderwerpelijke motorrijtuigen
op 120.,is bepaald. Dit 1/40 is een mini
mum, zoodat de belasting ten minste 3.—
bedraagt.
f 100.000 bijeen.
Donderdag is ten overstaan van de
notarissen Dénis en Waldorp te 'sGra-
venhage, de oprichtings-akte verleden van
de Stichting Luchtvaartfonds.
Hierdoor is het bekende Pelikaan-
Comité aan het einde van zijn werkzaam
heden gekomen en is thans bezig te
liquideeren
Hoewel te zijner tijd nadere bijzonder
heden over de Stichtings-akte en over
de ingekomen gelden zullen worden ge
publiceerd, kan thans reeds worden mede
gedeeld, dat dank zij de bijna allerwege
ondervonden medewerking, een totaal be
drag van circa f 100.000 kan worden
bijeengebracht.
Controle op dien uitvoer naar
Java van Japansche ongebleekte
katoentjes.
Aneta meldt uit Batavia: Het Japan
sche persbureau Rengo meldt: De uit
voer van katoenen manufacturen, spe
ciaal in effen grijs, van Japan naar Ned.-
Indië, is kortgeleden zoodanig toege
nomen, dat de Nederlandsche autoriteiten
hierdoor gealarmeerd zijn en aan de
Japansche regeering controle hebben
verzocht. Vreezende, dat een ongecontro
leerde uitvoer van onbedrukte katoenen
manufacturen de onderhandelingen van
de Bataviasche conferentie zou belem
meren, besloot de Japansche regeering,
de handelsbeschermingswet toe te passen
op die Japansche exporteurs, die manu
facturen uitvoeren, hierbij vooruitloopend
op het nieuwe handelsverdrag tusschen
Japan en Ned.-Iridië te sluiten.
Het departement van oeconomische
zaken vat deze inededeeling op als een
bewijs, dat de te Batavia verkregen op
klaring door onderlinge besprekingen
der delegaties thans ook in Japan tot
resultaten heeft geleid. Dit zegt echter
niet, dat thans reeds alle moeilijkheden
zouden zijn opgelost, doch het bewijst,
dat de eenige mogelijke weg, die tot
regelmatige onderhandelingen kan leiden,
wordt ingeslagen.
KONINGINNEDAG.
Uitzending naar Indië.
Op uitnoodiging van de directie der
Phohl zal de heer D. Hans op 31 Aug.
a.s. een toespraak houden tot de Indische
luisteraars naar aanleiding van den ver
jaardag van de Koningin,
Buitenlandsch Overzicht pag. tl
feuilleton11
Radio-programma2
Noch spot, noch zot Z
Groote hoeveelheid valsche rijks
daalders in Indië ontdekt
Reeds voor f 16.000 opgespoord. tl
Het betalingsverkeer met Duitsch-
land. Niet als een onvriendelijk
heid tegenover Duitschland be
doeld 2
Bij een veerboot-ongeluk op de
Ganges zijn 170 menschenlevens
te betreuren
De Italiaansche troepen zijn van
de Oostenrijksche grens terugge
trokken H
Beantwoording van de vragen van
den heer Wijnkoop over de positie
van de kuilvisschers op het IJssel-
meer2
Prof, Vening Meinesz met de
K. XVIII naar Ned. Indië, voor
zwaartekrachtonderzoek,10
Treinontsporing bij Sneek. Geen
persoonlijke ongelukken, doch
aanzienlijke materieele schade 10
Het onderzoek naar de oorzaak
van het spoorwegongeluk geëin
digd. Wagenbestuurder en hoofd
conducteur schuldig geacht10
De nieuwe kruiser „De Ruytec"
zal dit jaar nog van stapel loopen10
Geweldige overstroomingen in
Roemenië. Een schade van hon
derden millioenen Lei 6
Uittreksel uit het Witboek der
Nederlandsche Regeering over de
muiterij bij de Marine in 1933 5
De radio-rede van Hitier 6
Omtrek-nieuws 7,
Marktberichten7,
Marineberichten 10
Sportnieuws10
DE NEDERLANDSCHE REISWEEK.
Woensdag is ten kantore der Neder
landsche Reisvereeniging het 20.000ste
legitimatiebewijs voor de Nederlandsche
Reisweek afgegeven.
DE HANDELSBESPREKINGEN MET
JAPAN.
Dreigement van Japansche be
langhebbenden met boycot.
Aneta meldt uit Batavia:
Naar aanleiding van het bericht van
het Japansche persagentschap Rengo,
luidende »dat exporteurs van ongebleekt
katoen in een vergadering op 15 Aug.
hebben besloten tot een verkoopverbod
van manufacturen, welke onder onge
bleekt katoen vallen te verstaan, tot de
onderhandelingen tusschen de Neder
landsche en Japansche delegatie zijn be
ëindigd», wordt van de zijde van de Ne
derlandsche delegatie opgemerkt, dat
hier blijkbaar een misverstand in het
spel is, aangezien geen onderhandelingen
worden gevoerd tijdens een boycot-actie.
Goeringl.
De Volkische Beobachter bevat een
bekendmaking van Goering aan het
Duitsche volk om na den dood van Hin
denburg niet te versagen maar met ver
dubbelden ijver in zijn geest te werken
te strijden en te overwinnen. Door zich
aan het hoofd van Duitschland te stellen
heeft Hitier zoowel den laatsten wil van
wijlen den generaal-veldmaarschalk al3
den wil van de natie vervuld. De beste
en sterkste man die duizendmaal getoond
heeft, terecht leider te zijn, wien de liefde
en het vertrouwen uit elk Duitsch oog
tegemoet blinken, is de eenige die ge
roepen is Duitschland lichte toppen tege
moet te voeren. Niemand mag Zondag
ontbreken om hem zijn stem te geven.
De Evangelische kerk,
De rijksbisschop en de behoeder van
de rechten van de Evangelische Kerk
hebben een bekendmaking uitgevaardigd,
waarin zij opwekken aan de stemming
van Zondag deel te nemen. „Ons volk
staat met vast vertrouwen aan het begin
van een nieuwe levensperiode. Wij zijn
allen getuige van deze geweldige omwen
teling, die wij beschouwen als een gena
dige besehikking van de voorzienigheid.
Een zoo duidelijk ingrijpen van de God
delijke bestiering in ons volk dwingt on»
tot volledige overgave, tot volledig ver
trouwen".
