Ipussisaa reiservaringen
c 111
Radioprogramma
Uit bewogen dagen
B
2
Ongeluk met een jacht'
geweer
Ongeluk in de werk'
verschaffing te Lekkerkerk
Uit de memoires van
generaal Kommisarof.
Wat een Jodin in Duitsch'
land niet doen mag.
De kankerbacil gevonden?
De brand in het paleis
van Poe-Ji.
Is de Zuid'Afrikaansche
physiek minderwaardig?
Een jeugdige valsche
munter.
De droogte in Roemenië.
Door een duikboot gered.
De overstrooming van de
Ganges.
Gelukaanbrengende
boom omgehakt.
Ontplofbare stoffen
gestolen.
Godsdienstvrijheid en de
Sowjet-Unie.
T C" «"Te!
Xn tT" S™blwl ÏS ,Het
geen bluschwater in de buurt was kon
geen blusschingswerk worden verricht.
De hofstede is tot den grond toe afge
brand.
Ook het grootste gedeelte van den in
boedel. de landbouwwerktuigen en een
groote partij hooi en stroo, zijn verloren
gegaan. Een honderd kippen zijn in de
vlammen omgekomen. De oorzaak van
den brand is onbekend. De schade wordt
door verzekering gedekt.
Jongen gedood.
De 15-jarige zoon van den schilder M.
uit Lage Zwaluwe. die te Wagenberg
werkzaam was bij het schilderen van een
huis, zag in een van de kamers een twee
loops jachtgeweer staan. Hij pakte het
op, niet wetende dat het geladen was,
waarop het geweer afging en de jongen
in de linkerborst getroffen werd.
Hij werd naar het Ignatiusziekenhuis
te Breda vervoerd, waar hij spoedig is
overleden.
Man gedood.
HELDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1 934.
Dinsdagmiddag is de 45-jarige J. de
Lange, werkzaam in de werkverschaffing
te Lekkerkerk, bij het verplaatsen van
een zware pomp in een schouw, doordat
deze kantelde, te water geraakt. Waar
schijnlijk is hij onder de pomp terecht
gekomen. De L. werd uit het water ge
haald en naar het ziekenhuis vervoerd,
waar hij kort na aankomst is overleden.
DOOK EEN MOTORFIETS OVER
REDEN EN GEDOOD.
Toen de heer v. O. Dinsdagmorgen per
motorfiets door de St. Jansstraat te Bussum
reed, kwam plotseling de 5-jarige G. de B
van achter een wagen te voorschijn. De mo
torrijder remde nog, doch kon niet verhin.
deren, dat hij het kind omver reed. Het kind
kreeg een hersenschuddding. Het is naar de
Majellastichting vervoerd, waar het is over
leden.
AUTO IN EEN SLOOT GEREDEN.
Twee ernstig gewonden.
Dinsdagmorgen is een personenauto,
bestuurd door den heer Erasmus en
waarin voorts de handelsreiziger Derk
sen uit Dordrecht zat op weg van Bres-
kens naar Groede, in een sloot gereden.
Door den schok werd de heer Derksen
door de voorruit geslingerd. Hij liep ern
stige verwondingen aan het hoofd op. De
bestuurder kreeg een lichte hersenschud
ding. Beiden werden naar het zeikenhuis
te Oost burg vervoerd.
Buitenland
De machtige invloed van
Raspoetin.
Reuter meldt uit Helsingsfors:
Het Russische emigrantenblad „Segod-
n.ya" publiceert uittreksels uit de memoi
res van generaal Kommisarof, die hoofd
was van de geheime Russische staatspo
litie bij het uitbreken van den wereldoor
log, waaruit blijkt, dat Raspoetin den
1 saar in 1915 heeft aangeraden een af
zonderlijken vrede te sluiten met Duitsch-
land en Oostenrijk.
De monnik Raspoetin, zoo luiden de
memoires van den generaal, zond een tele
gram aan de Tsarina, waarin hij haar
vroeg alles in het werk te willen stellen
den vrede te verhaasten, daar anders
Ruslands ondergang en die van de Ro-
manoffs onvermijdelijk was. In een op 20
Augustus 1915 gehouden familieraad werd
de wenschelijkheid overwogen, om Groot
hertog Nicol&as de legerleiding uit han
den te nemen, opdat de Tsaar zelf het op
perbevel der troepen op zich zou nemen.
De Tsaar zelf, zijn moeder en groothertog
Dmitri Pavlovitsj waren echter hiertegen.
Toen stond Raspoetin van zijn stoel op,
omhelsde den Tsaar en zeide: „In naam
van den Almachtige, zeg ik U, ge moet
zelf de legerleiding op U nemen, want al
leen daardoor kan Rusland en de dynastie
Romanoff gered worden."
De geweldige invloed van Raspoetin
blijkt uit het feit, dat de Tsaar terstond
opsprong en verklaarde, dat de zaak hier
mede definitief beslist was. Hij zou ter
stond het opperbevel op zich nemen. De
memoires verhalen daarna over een ge
heime vergadering, waaraan werd deelge
nomen door den Tsaar, Groothertog Nico-
laas en eenige leden van de regeering en
de Doema, waarin alle aanwezigen een
eed van geheimhouding moesten afleggen
en waarin de Tsaar z'n plan ontvouwde
rm/L Wonderlijken vrede met
Duitschland en Oostenrijk.
Den ernst van dit plan beseffende, be
sloot een der aanwezigen zijn eed te bre
ken en de geallieerden in te lichten; 24
uur na de vergadering was de Fransche
regeering in het bezit van de volledige
feiten en werden reeds de noodige stap
pen getroffen om het plan te verhinderen.
EEN DOODVONNIS.
Een krijgsraad te Weenen heeft twee
roovers Bendinger en Eggerl, wegens
een aantal moorden en moordpogingen
veroordeeld. Bendinger werd ter dood
W jaar EgSeH die ïonS is kreeg
sche'partijbeh°°rden M de °°mmunisti-
De „Frankische Tageszeitung", een der
door Julius Streicher uitgegeven nieuws
bladen, bracht het volgende berichtje, dat
een schel licht werpt op de maatschappe
lijke positie, waarin de Duitsche Joden
thans verkeeren.
Een Joodsche huiseigenares aldus
luidt het bericht verwijdert voortdu
rend in het parterre van haar huis, waar
in vele huurders wonen, de voor deze
huurders aangehechte biljetten, waarop
spreekavonden werden aangekondigd en
zij geeft als reden hiervoor op, dat op deze
biljetten staat: „De Joden zijn ons on
geluk".
Zoolang dit inderdaad waar is zoo
gaat het artikel voort en dat zal eeuwig
zijn, zal de Jodin moeten dulden, dat deze
biljetten in haar huis zullen worden op
gehangen. Haar zü hierbij medegedeeld
dat op het afscheuren en beschadigen van
partij-ambtelijke aanplakbiljetten er
daartoe tellen ook deze spreekbeurtaan
kondigingen zeer zware straffen
staan"....!
Bestrijding met succes mogelijk?
Uit Berlijn wordt aan de „Nw. Rott.
Crt." gemeld, dat er heel wat opschud
ding is teweeggebracht door de mededee-
ling, dat dr. von Brehemer van de Biolo
gische Reichsanstalt te Berlijn-Dahlem,
die de leider is van het anatomische labo
ratorium van dit instituut, de kankerbacil
zou hebben ontdekt.
Dr. von Brehmer is, na een arbeid van
lange jaren, tot de conclusie gekomen, dat
kanker door een bacil wordt verwekt eu
dus niet door een virus, zooals veelal door
de moderne geneeskunde werd veronder
steld. Door talrijke proeven, welke intus
schen door bekende geneeskundigen er.
bacteriologen zijn gecontroleerd, heeft hij
getracht het bewijs te leveren, dat zich
een bepaalde bacil bevindt in het bloed
van aan kanker lijdende menschen en die
ren, en gezonde dieren ziek worden, mits
zij met dezen bacil worden geïnfecteerd
Hij is er in geslaagd dezen bacil zicht
baar te maken met een microscoop. Hij
heeft culturen van deze bacillen gekweekt.
Hü heeft dieren met aldus verkregen ba
cillen geïnfecteerd en vastgesteld, dat
deze dieren kanker kregen en voorts heeft
hij ook uit het zieke weefsel van deze die
ren nieuwe culturen gewonnen. Deze on
derzoekingen hadden ten gevolge, dat ook
een serum kan worden gevonden, waar
mede de kanker met succes kan worden
bestreden.
De brand in het Mantsjoerijsche keizer-
paleis is volgens berichten uit Chinee-
sche bron nog niet geheel gebluscht.
Overigens zijn zeer met elkaar in tegen
spraak zijnde berichten in omloop.
De keizer van Mantsjoekwo, Poe-ji,
woonde zelf de blusschingswerkzaam-
heden bij en sprak den brandweerlieden
zijn dank uit voor hun opofferend werk
Omtrent de oorzaak van den brand zijn
nog geen officieele mededeelingen ver
strekt. Brandstichting wordt niet onmo
gelijk geacht.
VROUW VERMOORD HAAR MAN.
Te Wittenberg is de deken der advo
caten, Calbus, door zijn vrouw ver
moord, terwijl hij in het bad zat. Zij
sneed het lijk in stukken, doch de moord
werd ontdekt. Het was een zeer slecht
huwelijk en de vrouw had gedurende
een twist haar zelfbeheersching ver
loren.
Twee geneesheeren, de bekende dr. C.
Louis Leipoldt en dr. Carl Bremer, lid van
den Volksraad, hebben te Kaapstad een ver
gadering belegd, waarop een onderwerp is
behandeld over: „Is die volk van Suid-Afrika
fisiek minderwaardig?"
Beide sprekers waren het in hoofdzaak met
elkaar eens, dat er een verontrustende ach
teruitgang bij een groot deel van het volk is
waar te nemen, welke men niet kan en mag
wegredeneeren. Dr. Leipoldt behandelde
voornamelijk den lichamelijken achteruit
gang en dr. Bremer besprak de noodig ge
achte stappen en wees op den lichtkant van
het vraagstuk.
De voeding aldus dr. Leipoldt is ge-
brekkig. Meel, dat uiterst belangrijke voe-
dingsstoffen bevat, is duur en schaarsch in
Zuid-Afrika en wordt door minder doeltref
fend voedsel als pataten en mielies vervan
gen. Dan wees hij op de ontstellende feiten,
zooals het huwen in 1930 van 398 meisjes be
neden den leeftijd van 14 jaar. In één jaar
zijn niet minder dan 20.000 Afrikaners, man
nen en vrouwen, in de gevangenis terecht ge
komen en een samenleving welke zulke din
gen duldt, heeft dat aan zich zelf te wijten.
Het malaria-sterftecijfer is thans nog niet
kleiner dan jaren geleden, terwijl het ziekte-
cijfer voor malaria tweemaal zoo hoog is als
in 1914! Jongens zijn op negenjarigen leef
tijd groot en grof, maar ook uit hun krach
ten gegroeid. Na onderzoek van duizenden
kinderen was dr. Leipoldt van meening. dat
het derde geslacht in het land achteruitgang
\ertoont, maar dat het vierde en vijfde ge-
sl3cl,t verbetert. Nieuw bloed is een nood
zakelijkheid. Hij verklaarde ook het eenige
u een gezin in den re9eI cen vloek voor
zichzelf en voor anderen.
Dr. Bremer maakte een vergelijking tus-
schen de bezittende en niet-bezittende klasse.
Personen van de bezittende klasse legqen
meermalen eigenschappen aan den dag, welke
van hen „armblanken 'zouden hebben qe-
^4-,W,anne" z'i niet in zulke goede om
standigheden hadden geleefd. Hij achtte de
kern gezond en de toekomst, ondanks de fei-
tenniet zoo duister. Het percentage licha-
e 'k ongeschikten is bij de bezittende klas
se grooter dan bij de niet-bezittende klasse
en mits deze laatste goede voeding krijgt,
toont zij betere physleke eigenschappen dan
de bezittende klasse.
BOKSEN IN HET ITALIAANSCHE
LEGER.
Boksen zal volgens een onlangs genomen
besluit als geregelde lichaamsoefening in de
voorschriften voor het leger worden opge
nomen.
KINDERVERLAMMING IN
DENEMARKEN.
Reuter meldt uit Kopenhagen:
In Denemarken is een epidemie van kin
derverlamming uitgebroken. In Faaboorg zijn
Maandag 120 en in Odense 34 nieuwe geval
len geconstateerd.
Tweehonderd soldaten in het garnizoen
van Odense zijn gevaccineerd en de zieken
huizen liggen vol patiënten.
Binnenkort zal te Muskogee de zaak
voorkomen tegen den jongsten valschen
munter van Amerika, den 14-jarigen Clin-
ton Hayes, die de leiding had over een
bende schooljongens, welke zich bezig
hielden met het maken van valsche mun
ten. Hiertoe kwamen de jongens bijeen in
den kelder van een oude kerk.
Bij zjjn arrestatie constateerden de
ambtenaren van het departement van fi
nanciën, dat de jongens, quarters (kwart-
dollarstukken) en nickels (vijf-cents-stuk
ken) uit een legeering van tin en lood
maakten, waarbij zij gebruik maakten
van hun schoolkennis, terwijl ook het ma
teriaal uit het school-laboratorium ge
bruikt werd. De buren dachtten, dat ze
met chemische experimenten bezig waren.
Hayes maakte ook valsche cheques.
Hii heeft bekend, dat zijn kameraden
een kleine drukpers voor hem gekocht
hadden, waarmee hij de cheques maakte.
Daarna zette hij er de handteekenkingen
en endossementen van personen uit deze
stad op.
Groote brand.
De ontzaggelijke hitte, welke geduren
de de laatste dagen in Roemenië heerscht
was oorzaak, dat Dinsdag brand ont
stond in de kolenopslagplaats van den
Roemeenschen maritiemen dienst in het
fort in Constanza.
Ongeveer 800 wagonladingen staan in
brand, en in weerwil van het krachtig
ingrijpen der brandweer, woedt het vuur
nog met groote hevigheid voort, en zijn
reeds ongeveer 25 wagonladingen ver
brand.
Bij Asken, een eilandje bij Stockholm,
is onlangs een groote motorboot, die aan
een bioscoop-directeur behoorde, op een
rots geloopen. Terwijl de boot aan het
zinken was en de pasagiers en beman
ning aanstalten maakten, te trachten naar
de kust te zwemmen, doemde niet ver er
vandaan plotselng een duikboot op. De
commandant had het zinkende schip
door zjjn periscoop ontdekt en kwam
dadelijk te hulp. Nauwelijks was de be
manning op de duikboot in veiligheid, of
de motorboot verdween in de golven.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
overstroomingen in Bihar en Orisse ze
ven dooden hebben geëischt, 7500 huizen
hebben vernietigd, 5000 huizen ernstig
hebben beschadigd en in totaal ongeveer
300 dorpen hebben geteisterd.
Onlangs is een oude eik, die jaren
lang, tegenover het Lafayette-Theater in
Harlem, een wijk in Groot-New-York,
stond en voor de neger-acteurs altijd een
talisman, waaraan ze tooverkracht toe
kenden, is geweest, omgehakt.
Ze geloofden, dat als zij den boom aan
raakten, ze spoedig een engagement kre
gen. Er was altijd een groep werklooze
neger-acteurs om den boom verzameld en
dit was bekend bij de impressario's zoo
dat de eik een vaste plaats werd voor
ieder die iemand voor een negerrol noo
dig had. Vele bekende neger-acteurs
schrijven hun succes toe aan den boom.
Toen hij omgehakt was, ontstond er een
levendige handel in stukken splinters
van den gelukboom. Men bood zelfs vier
a vijf dollars voor een flink stuk van
den boom.
In Los Angeles en Hollywood is groote
opwinding veroorzaakt door het bericht,
dat een reusachtige hoeveelheid ontplof
bare stoffen is gestolen.
De geheele politie was gealarmeerd, om
negen ton dynamiet op te sporen, welke
eenigen tijd geleden uit een fabriek van
ontplofbare stoffen ziin gestolen.
De geheele partij zou onlangs naar Hol
lywood zijn gebracht.
Reuter meldde Dinsdag uit Athene:
Alhier is groote verontwaardiging ont
staan wegens een bericht uit Moskou, dat
de historische Grieksche kerk van Sint
Nicolaas aldaar op last van de Sowjet-
autoriteiten moet worden afgebroken.
De kerk en de bijgebouwen, die even
eens moeten worden afgebroken,behooren
tot het beroemde kloostpr op den berg
Athos. De geestelijkheid der kerk en de
Grieksch-Orthodoxe kerk hebben bij de
Sowjet-regeering geprotesteerd op grond
van het feit, dat deze order der autori
teiten een schending beteekent van de
waarborgen, die gegeven zijn voor de
godsdienstvrijheid in de Sowjet-Unie en
voor de bescherming van minderheden en
buitenlandsche kerken.
VRIJDAG 7 SEPTEMBER.
Hilversum, 1875 M.
8.00 VARA, 12.00 AVRO, 400 VARA, 8.00
VPRO en AVRO, 11.0012.00 VARA.
8.00 Gramofoonpl.
10.00 Morgenwijding VPRO.
10.15 Declamatie A. Bouwmeester.
10.30 Orgelspel J. Jong.
11.00 Vervolg declamatie.
11.20 Gramofoonmuziek.
12.00 Gramofoonmuziek.
12.30 Kovacs Lajos en zijn orkest.
2.30 Voordracht A. v. d. Moer.
3.00 Gramomfoonpl.
4.15 Gramofoonpl.
4-3° Voor de kinderen.
5.00 Grammofoonpl.
5-55 Causerie over de VAR A-Knipcursus,
6.00 De Flierefluiterso.l.v. J. v. d. Horst, Klein
VARA-Ensemble o.l.v. F. Bakels en De No
tenkrakers o.l.v. D. Wins.
7.30 De 16 September betooging.
7.57 Herh. SOS-berichten.
8.00 Lezing Ds. Visser.
8.30 Uit het Kurhaus, Scheveningen: Residen
tieorkest o.l.v. C. Schuricht, Toonkunstkoor
en solisten.
9 00 Lezing Dr. W. R. M. Noordhoff.
9.30 Vervolg Kurhaus-Concert.
10.15 Vaz Dias. Vrijz, Godsd. Persbureau.
10.50 L. Willink: Berkely Square.
11.0012.00 Gramofoonpl.
Huizen, 301 M.
Algemeen Programma, verzorgd door
KRO.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonpl,
11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 Schlagermuziek en gramofoonpl.
.151-45 en 2.00 Gramofoonpl.
3-00 Solistenconcert en gramofoonpl.
5.00 Lezing.
5-30 Schlagermuziek en gramofoonpl.
7-15 Causerie, gramofoonpl.
8.00 Orkestconcert.
8.30 Vaz Dias.
8.35 Orkestconcert m.m.v. pianosoliste.
.20 Concert.
9.5° Orkestconcert.
10.30 Vaz Dias.
10.35 Concert.
I-I512.00 Gramofoonmuziek.
ZATERDAG 8 SEPTEMBER.
Hilversum, 1875 M.
V AR A-ui tzending.
8.00 Gramofoonpl.
10.00 Morgenwijding VPRO.
den
10.15 Voor Arb. in de Continubedr.VARA-
tooneel o.l.v. W. v. Cappellen, de Notenkra
kers o.l.v. D. Wins en Janny van Oogen (de
clamatie).
12.00 De Notenkrakers o.l.v. D. Wins.
I.00 Klein VARA-ensemble o.l.v. F. Bakels.
2.00 Zenderverzorging.
2.15 Vervolg ensemble-concert.
3.00 F. Faulhaber: De beteekenis van het Es
peranto voor de Arbeidersklasse.
3.Ï5 De Flierefluiters o.l.v. J. v. d. Horst.
3.45 Zenderverwisseling.
4.00 Vervolg De Flierefluiters.
4.40 Literaire causerie A. M. de Jong.
5.00 Gramofoonpl.
5.15 Uitzending voor de mijnwerkers m.m.v. het
VARA-tooneel o.l.v. W. v. Cappellen, A.
Bouwmeester (voordracht), J. Jong (orgel)
en Chr. v. d. Bilt (toespraak) en gramof.pl.
7.00 VRO.
8.00 Herhaling SOS-berichten.
8.03 Gramofoonpl.
8.25 Causerie over den Knipcursus.
8.30 Bonte Avond, m.m.v. het VARA-orkest
o.l.v. H. de Groot, de Flierefluiters o.l.v.
J. v. d. Horst, De Notenkrakers o.l.v. D.
Wins,VARA-tooneel o.l.v. W. v. Cappellen, J.
Jong (orgel), C. Steyn (accordeon) en K.
Pruis en Sylvian Poons (conferenciers). Om
10.00 Vaz Dias, VARA-Varia.
II.30—12.00 Gramofoonmuziek.
Huizen, 301 M.
KRO-prigramma.
8.00915 cn 10.00 Gramofoonpl.
11.30—12.00 Godsd. halfuur.
12.15—1.45 Schlagermuziek en gramofoonpl,
2.00 Voor de jeugd.
2.30 Gramofoonpl.
3.00 Kinderuur.
4.00 Toespraak.
4.20 Orgelconcert en gramofoonpl.
5.00 Orkestconcert en lezingen.
7.15 Causerie.
7.35 Gramofoonpl.
8.00 Schlagermuziek.
9.30 Voordracht.
9.45 Zang.
10.00 Gramofoonpl.
10.30 Vaz Dias.
10.35 Zang.
10.5012.00 Gramofoonpl.
Eenige grepen uit een
algemeen economisch
overzicht
Naar Leninqrad.
VriidaK '29 Juni rtrt
Het Lufthansa-toestel naar Be wjj
gereed. Met elf 1passa;Rje 1 i(jerzee en
den vaderlandschen bodem. vnorHat
Veluwe RlUden onder onsdoor en vo
wij het beseffen wordt om 19.15 u
sche grens gepasseerd. In hevoorste Re
deelte van de cabine - de rookafdeeung
zitten eenige Engelschen va
pijpje te genieten. Geregeld houdt de ma
conist met behulp van kleine •wtegj' T
op de hoogte, waar we ons bevinden. le^
gen negenen gaat een transpart
schuwen, dat Tempelhof in z'ch s' k
uurtje later rusten wu in de piotenjca
mers, met het vooruitzicht den volgenden
dag in Rusland te zijn. m
Zaterdag 30 Juni 1934, s och ends om
7.20 wordt de reis voortgezet. Eli Pas°a
giers schepen zich in. De huizenmassa s
van Berlijn liggen weldra achter ons.Na
twee uur vliegen bereiken wu de Oostzee
kust, met haar typische landtongen. De
torens van de vrije stad Danzig dienen
als baken en verder gaat het over net
Friesche Haf naar Königsberg, onze eer
ste landingsplaats. Wü stappen over en
om bil' elven wordt de reis voortgezet.
Een smakelijke folder van de Deruiuft
geeft ons een duidelijk beeld van het at
te leggen traject. Het Kurische Haf, de
duinenformaties en het bekende station
Rossitten voor zweefvliegers, vragen onze
aandacht, voordat wii de hoofdstad van
Littauen, Tilsit, bereiken. Vandaar gaat
het over de hoogvlakte naar Letland, waar
Mitau ons herinnert aan de vroegere resi
dentie der Hertogen van Kurland, waar
na te ca. 1 uur in Riga wordt neergestre
ken. 't Is er een zeer bescheiden bedoe
ning op net vliegveld. Een andere ma
chine brengt ons dan in anderhalf uur
naar Tallinn (vroeger Reval), waar de
trein ca. 12 uren voor noodig heeft. De
vleigterrein-accomodatie is al uiterst pri
mitief. In een één-motorige machine
wordt de reis voortgezet. De cabine biedt
maar ruimte voor vier personen, twee aan
twee achter elkander. Bij Narwa aan de
Finsche kust overschrijden wii de Rus
sische grens en twee uur na ons vertrek
uit Tallinn slaan wii op het vliegveld te
Leningrad. Een ware ontgoocheling.
Daargelaten nog, dat de Intouristgids, die
ons zou afhalen, niet aanwezig was, kan
van een stationsgebouw op het vliegveld
nauwelijks gesproken worden. Een hou
ten keet was ons toevluchtsoord. Zoo goed
en zoo kwaad als het ging werden onze
relaties in gebroken Duitsch onderhou
den met eenige ambtenaren, die onze pas
sen inspecteerden, de koffers, aanteeke-
ning hielden van het geld, hetwelk wii bii
ons hadden en van de sieraden, waarna
wii per auto naar Leningrad reden, naar
het Staatshötel „Europa".
St. Petersburq. Eeniqe
alqemeene opmerkinqen.
Ruim twee eeuwen geleden, in 1703,
stichtte Peter I aan den oever van de
Neva een stad, St. Petersburg, die in 1714
de plaats innam van Moscou, als hoofd
stad van het Russische rijk. Het „Venetië
van het Nooorden" trok daardoor vele of
ficieele personen uit regeringskringen
en uit den adelstand, waardoor de stad
een voornaam uiterlijk kreeg. Bii het be
gin van de 19e eeuw was St. Petersburg
dan ook niet alleen het administratieve
middelpunt van het Russische rijk, maar
evenzeer een industrieel en handelscen
trum. De ligging aan de Baltische Zee
was een belangriike factor voor de ont
wikkeling der stad als uitvoerhaven. Maar
daarnaast heeft deze stad zich geken
merkt door gewichtige politieke gebeur
tenissen. Vanaf de Decemberstrubbelin-
gen in 1825 tegen Alexander I tot Lenin's
optreden en de omverwerping van het
Tsarenregime heeft St. Petersburg in de
politieke belangstelling gestaan.
St. Petersburq. Leninqrad.
Het in 1924 gehouden Partijcongres der
Bolsjewieken veranderde den naam van
de stad in Leningrad. De ontwikkeling
der stad is buitengewoon snel gegaan.
De bevolking bedraagt meer dan 3.2 mil-
lioen zielen. Maar in enkele maanden is
dat getal al weder sterk verouderd Naar
de bevolking is Leningrad in grootte de
vijfde stad van Europa. De bevolkingstoe
name bedraagt per jaar ca. 19 procent.
In dat opzicht neemt deze stad de eerste
plaats in de wereld in. Leningrad is een
wetenschappelijk en industrieel centrum
van de eerste orde. Een bewind van twee
honderd tsaristische jaren is in de stad
terug te vinden. Ik neem aan, dat alle
woehngen zoowel die onder het oude als
onder het nieuwe regiem veel schoons
hebben verwoest. Maar in dat opzicht staat
Rusland niet alleen! Zeker is het, dat den
toerist nog een reeks van monumenteï
HetVriTeHteVar?-get00nd kunnen morden
^„tsky-plein, waar vroeger de
„guards parade hielden is thans met
bloem- en grasperken bedekt en heeft in
zijn midden een verzamelgrafvoor velen
de overwinning van AlexanrW t x?
Mis. zijn ,945 ramen lTr,l"TS
In een aantal dezer haim deuren.
»«m v,„ 5J ColS* he' M«-
bezoekers trekt 'iv„ a, n millioen
rondkeek tro^inh dat de i!" de troonzaal
genomen was terwih ir00n zelf weg-
een collectie 'wapens ac_hte.rgrond
zooals die door de boer6" aan£ebracht,
bruikt. In het midden a 6n WOrden gel
waren geharnaste ruiters eenf'^ ZaaI
T8ar,sl"e de Weren, fi
sche uiting van het huidige bewind. Aan
het Winterpaleis is het beroemde Russi.
sche museum, de Hermitage, verbonden.
Op 25 October 1917 werd het paleis door
de Russische revolutionaire arbeiders be
stormd en genomen. De voorloopige re
geeringen, die van I ebruan tot October
van dat jaar het Tsaristische bewind had.
den vervangen en waarvan de laatste on
der Kerensky stond, verdedigde er zich
gesteund door cadetten, maar moest wn!
fen waarna Lenin er zich vestigde.
De Hermitage met zijn rijke kunstver
zamelingen is bewaard gebleven. Het
staat op dezelfde hoogte als het Louvre
of het Kritische museum. Het bevat kunst
schatten vanaf de Egyptische mummies,
zes duizend jaren oud, tot scheppingen
uit de 20ste eeuw. Rubens, van Dijk,
Titian, Leonardo da Vinei, Botticelli,
Rembrandt, Frans Hals en tientallen
andere meesters zijn er vertegenwoordigd
door hunne kunstwerken. De Russische
meesters zijn tezamen gebracht in het
fraaie Russische Museum. Het gebouw
zelf, een schepping uit het jaar 1823 van
den architect Rossi, is op zichzelf een
kunstwerk. In de onmiddellijke omgeving
van het Winterpaleis ligt het 530 meter
lange gebouw van den Generalen Staf
eveneens een schepping van Rossi uit
1828 en het Admiraliteitsgebouw van den
architect Zakharov. Bij dit laatste bouw
werk begint de hoofdstraat van Lenin
grad, de 25 October-boulevard, met een
lengte van 4.5 km. In de onmiddellijke
omgeving van ons hotel ligt de Kazan-
Kathedraal, een bouwwerk van den ar
chitect Voronikhin, uit het jaar 1811,
thans een museum. Wij bewonderen het
prachtige standbeeld van Peter I, een
schepping van den beeldhouwer Falco-
nette, hetwelk staat op een granieten blok,
hetwelk een bewegende golf voorstelt.
Dit groote stuk steen is afkomstig uit de
omgeving van de Finsche golf en met
groote moeite naar Petersburg gebracht.
Maar ook de St. Isaac's Kathedraal kan
ons bekoren. Het 11 111 hooge gebouw
wordt door 112 graniet-kolommen gedra
gen. Met uitzondering van de Alexander-
en Trajanus-kolommen in Rome zijn deze
de grootste, welke bekend zijn. De hoogte
bedraagt ca. 15 meter, iedere kolom weegt
100 ton. Deze kerk kan 12000 personen
bevatten. Het inwendige is versierd met
fraai marmerwerk. Tegenwoordig bevat
deze kerk het Anti-religieus museum. De
Academie der Wetenschappen herbergt
het wetenschappelijk leven der Sovjet
Unie. Het gebouw dateert van 1787 en is
een schepping van den architect Guaren-
gui. Het instituut telt circa 8000 leden.
Onder dezelfde groep van belangrijke ge
bouwen behooren de Openbare biblio
theek, het Simolny Instituut, tal van be
roemde theaters, de „Cultuurhuizen",
scheppingen van het huidige bewind, de
openbare parken enz. Daarnaast is Le
ningrad een industrieel centrum, waar
voor slechts gewezen behoeft te worden
op de groote Putilov-fabrieken voor ma
chines van verschillenden aard.
Een stad als Leningrad, waar wij meer
dere dagen vertoefden geeft veel beziens
waardigs, uit het verleden en uit het
heden. Over enkele monumenten maakte
ik in het bovenstaande eenige opmerkin
gen. Over het bezoek aan Peterhof en aan
de Petrus en Paulusvesting wil ik nog
iets meer vertellen. Daarover rapporteer
ik in een afzonderlijke Reisherinnering.
Zaterdag 5 September 1914. Mededeeling
van de redactie: Parijs. Naast onze groote
kaart van het Duitsch-Belgisch-Fransche oor
logsterrein, geteekend op een schaal van 1 op
120.000, die thans een oppervlakte beslaat van
35 M-, heben wij terwille van een duidelijker
overzicht, een detailkaart van Parijs opge
hangen, aangevende de forten en batterijen,
rondom Parijs gelegen. Men kan verwachten,
dat binnenkort dit terrein in den strijd zal
worden betrokken.
Julianadorp. Donderdagmiddag kregen
wij hier hoog bezoek, van Z.K.H. Prins Hen
drik, om het dorp te bezichtigen; bezocht wer
den de school, waar de kinderen door Z.K.H.
werden toegesproken, de kerk, de huizen der
bouwvereeniging en de proeftuin; vooraf was
de boerderij van den heer J. van der Veer aan
het N.H. Kanaal bezocht, voor die gelegen
heid waren de koeien van v. d. Veer op het
erf gehaald. Het een zoo goed als het andere
werd met groote belangstellinq door Z.K.H.
aanschouwd.
Ter navolging. De vorige week is door het
personeel van 's Rijks Marinewerf te Amster
dam besloten, 2 percent van hun wekelijksche
verdiensten af te dragen aan het Koninklijk
euncomité. Op enkele uitzonderingen na
voldoen allen gaarne hieraan. Wegens de
moeilijkheden, die aan het inzamelen der gel
en verbonden zijn, heeft de directie op zich
genomen de bijdragen van het loon in te hou-
en en wekelijks aan het Steuncomité op te
zenden.
Onder Marine en Leger een bericht van den
vo 9er>den inhoud: In verband met ontvangen
opmerkingen van onze geabonneerden, berich-
en wij, dat van hoogerhand verboden is be
nenten op te nemen betreffende bewegingen
j schepen, enz. enz.
it de advertentierubriek: Bekendmaking,
n ergeteekenden berichten hiermede hun
lentèle, dat zij tengevolge van de stijging
r grondstoffen, genoodzaakt zijn met in-
mal??uVallj September a.s. de prijzen van
hr^ '/'r waterbrood, bruinbrood, rogge
krentebrood en beschuit, te verhoogen
kers^Cn Cen' Vo,9en de namen van 19 bak-
jKy9ieniS,che Luxe-Broodbakkerij H. Wit-
aeïu9' hoofdgracht 38. Bericht aan onze
91 e clientèle, dat voorloopig, zoolang onze
rr°"aad no9 ^rekt. de prijzen van ons
verhoogd zullen worden, doch
het Bruinbrood, Roggebrood en
(per 14 stuks) met i cent wordt ver-
sr4,'". '/"Ct bruinbrood, Roggebrood en
hoogd f stnks) met i cent wordt ver-
bl9®teekende advertentie van den volgen-
1- inh?ud; ..Wie in dezen tijd kousen of
sokken breit
tijd
voor militairen of mingego'
ede
medemenschen, doet een zeei goed werk"«
