Stadsnieuws
WAAR EN PIN HELPER
PE WOLKEN WORPEN
GENIETEN
m
L
I I
Uit bewogen dagen
tweede blad
heldersche courant van dinsdag 11 september 1934.
hét leger des heils.
de laatste dag van het
muziekconcours te halfweg.
RIJDT PER HILLTAX
Hoofdgracht 24 - Tel. 565
Het Marsdiep over
gezwommen.
In 1 uur en 40 minuten.
1
j
UITNODIGINGS
KAARTEN
Drukkerij De Boer 0
Licht op voor alle voertuigen.
pinsdag 11-Sêpt.
Woensdag 12
19.55 uur.
19.53
Geslaagd voor de 4e klas der Electro-
-r^hn School te Amsterdam de heeren J.
Gernber en J. Boscherung.
Onze vroegere plaatsgenoot D Duran
Jr is geplaatst als opzichter bij den Water-.
staat.
GOEDKOOPE TREIN.
Ter gelegenheid van de opening der Sta-
ten-Generaal zal op Maandag 18 Sept. een
edkoope trein rijden van Den Helder, An
na Paulowna en Schagen naar Amsterdam,
nen Haag en Rotterdam. Men raadplege de
groote billetten aan de stations.
CONCERT HARMONIEKAPEL
„WINNUBST".
De Harmoniekapel «Winnubst» geeft
haar laatste zomerconcert van dit seizoen
op Vrijdag 14 September 1934 des avonds
van 8u. 30 tot 10 uur in het Julianapark
onder leiding van den lieer H. B. Schenkels,
Directeur.
(Stichter: William Rooth).
Naar wij vernemen, zal het Leger des
Heils dit jaar zijn Nationale Aanvrage
houden van 29 September tot 13 Oc-
tober a.s.
Ofschoon het Leger des Heils zich op
geestelijk en maatschappelijk gebied in
gestadigen bloei mag verheugen, en de
sympathie voor zijn arbeid steeds toe
neemt ook in ons land, zijn er toch nog
velen die onbekend zijn met de nooden
aan dien arbeid verbonden.
De Nationale Aanvrage is de groote
collecte, die gehouden wordt tot instand
houding van de vele takken van arbeid
daaronder moet niet slechts verstaan
worden de verzorging van de geestelijke
afdeelingen, maar in 't bijzonder de ver
zorging in de vele Maatschappelijke
Tehuizen, van de duizenden mannen,
vrouwen en kinderen van alle gezindten,
om deze te voeden en te kleeden. Daar
ons Reclasseeringswerk zich in de laatste
jaren sterk heeft uitgebreid, overschrijden
onze uitgaven voor dezen arbeid over het
afgeloopen jaar de ontvangen subsidie
reeds met een bedrag van bijna f 22.000.
Denk daarbij, dat de winter weer in aan-
V>cht is en er dus veel noodig is.
Het is algemeen bekend, dat het Leger
des Heils zijn deuren wijd wil openzetten
en aan hulpbehoevenden de hand wil
reiken. Stel het Leger in staat dok door
uw bijdrage dit jaar nog meer te doen
dan ooit te voren.
Teneinde misverstand en teleurstelling
te voorkomen, gelieve men zich er van
te vergewissen, dat de collectant door
het Leger des Heils (StichterWilliam
Booth) is gemachtigd en men doe dat
ook, al heeft de kleeding van den col
lectant soms eenige overeenkomst met
de bekende uniform van het Leger des
Heils. Al de collectanten hebbeti Vol
machten op naam, geteekend doorKom-
mandant B. Vlas.
Uitslag Eerewedstrijd en van
de winnaars der extra-prijzen.
Het „Sted. Muz. Corps" behaalt
den 2en ©ereprijs en den extra-
prijs van het Marsch-concours.
Zondag j.1. heeft de 4e en laatste dag van
het Muziekconcours, gehouden te Halfweg,
plaats gevonden, waaraan 14 vereenigingen
deelnamen, waarvan 9 voor den Marschwed-
strijd.
De uitslag was 7 le en 7 2e prijzen in den
Concertwedstri jd
Drie corpsen behaalden precies 300 pun
ten. dus het minimum. Het hoogst aantal
punten in de concertwedstrijden over het ge-
heele concours werd behaald door „Crescen
do", Westzaan (dir. Ant. de Vries (348 p.),
welk corps in de sectie Fanfare eveneens op
den len eereprijs (159 p.) beslag legde. Van
de Harmoniecorpsen wist „Forzando", Am
sterdam, dir. Alb, Meijns, zich eerste te plaat
sen doordat het 331 punten toegewezen
krêeg.
Dit corps had echter in den eere-wedstrijd
geen succes, n.1. 135 p., wat te weinig was.
Na afloop werd de totaal-uitslag van het
geheele concours bekend gemaakt, waaruit
bleek, dat ons „Stedelijk Muziekcorps", hoe
wel dan niet de primus inter pares, toch een
zeer mooie prestatie geleverd heeft.
Men oordeele:
Eerewedstrijd, Harmoniecorpsen, groep A:
le prijs: „Excelsior", Nd.-Scharwoude
(j70 p.2e prijs: „Sted. Muziekcorps' Den
Helder (153 p.); 3e prijs: „Kunst na Arbeid",
Ijmuiden (149 p.).
Fanfarecorpsen, groep A:
le prijs: „Crescendo", Westzaan (159 p.);
e prijs: „Excelsior", Oostzaan (154 p.);
Beide corpsen onder directie van Ant. de
Vries).
3e prijs: „H U. G. O.", Heerhugowaard
(1MP)
wlarschwedstrijd;
'e prijs, hoogste aantal punten en extra-
Pr'js: „Sted. Muziekcorps", Den Helder, 58J4
P' (max. 60 p.
(In totaal hebben er 30 corpsen aan den
maMChwedstri'cl deelgenomen).
Men ziet, een alleszins eervol en bemoedi
gend resultaat voor onze plaatsgenooten. Een
aftelijke felicitatie is zeer zeker verdiend.
Het corps komt hierdoor in het bezit van:
Concertwedstrijd: Zilveren Lauwerkrans.
Eere-wedstrijd: Zilveren Lauwerkrans.
Marschwedstrijd: Zilveren Lauwertak en
s ^xtra-prijs zilveren Lier (een fraai be-
r,er stuk) van den Burgemeester van
A*demmerliede en Spaarnwoude).
v 9®Ven reeds in de „Held Courant
atl Donderdag j 1. een uittreksel uit het
„N.-H. Dagblad over dat concours betref
fende het optreden van het „Sted. Muziek
corps waarin de criticus het geenszins eens
was met de uitspraak der jury. Zeer tot on
zen spijt ontvingen wij veel te laat de nos.
van het „Haarlems Dagblad" en „Het Dag
blad voor Ijmuiden", waarin van dit con
cours zeer uitvoerig gerept wordt en de critici
tot dezelfde conclusie komen als J. S. in het
bovengenoemde orgaan. Beiden vinden, dat
men het corps van den heer Pala in punten
veel te laag gewaardeerd heeft.
We kunnen dat nu niet meer opnemen,
dpch kunnen toch niet nalaten enkele uitla
tingen te citeeren:
Jos. de Klerk, wiens naam een goeden
klank geniet, schrijft in het IJmuider blad van
de „Egmont -ouverture: „Een knappe, wel
begrepen en beheerschte vertolking".
„Harald ,',Over het geheel een pracht-
prestatie".
En verder: „St. Caecilia" bracht van de
„Egmont -ouverture niet veel bijzonders te
recht. Onbegrijpelijke fouten en een opvat
ting die er over het geheel naast was. Dat
dit corps nog met 309 punten op gelijke
hoogte getaxeerd kon worden als het vorige
(is „Sted. Muziekcorps was mij toch een
raadsel na die onmogelijk te aanvaarden ver
tolking van het verplichte werk".
Van „ExcelsiorNd.-Scharwoude, heet
het: „Egmont"-ouverture. „Excelsior" bracht
in het tempo weinig afwisseling; het werd op
gang gebracht en tolde verder maar door".
„Het Menuet des Follets" (Berlioz) genoot
daarentegen een zeer verdienstelijke vertol
king".
En G. J. Kalt schrijft in het „Haarl. Dag
blad o.m. dit: „Joh. F. Pala met Helders
„Sted. Muziekcorps" overtrof „Excelsior"
nog in allesbeheerschende leiding, groote
doorzichtigheid in de stemmengangen, en veel
bravour in het uiterst moeilijke vrije werk
van Xaxier L,eroux (de ouverture „Harald").
„St. Caecilia" gaf bij Beethoven te groote
contrasten in het tempo, enz.
In de eere-wedstrijd krijgt de bariton
saxofonist een pluim voor „zijn fraai be-
heerschten toon" in de ouverture „La Bohé
mienne En de directeur krijgt tenslotte nog
een prachtige beoordeeling.
We hebben nu drie recensenten aan het
woord gelaten en alle drie aanvaarden zij niet
de uitspraak van de jury. Vooral niet ten op
zichte van de „Egmont"-muziek, welke h. i.
een veel hoogere belooning moest hebben ge
had dan 158 punten en gelijk gesteld werd
met de uitvoering van een corps als „St.
Caecilia".
PÖSTZEG ELVEREENIG ING
„HELDER".
Op de van 69 September j.1. te Am
sterdam gehouden Nationale Postzegel-
Tentoonstelling, georganiseerd door de
Nederlandsche Vereeniging van Post
zegelverzamelaars, ter gelegenheid van
haar 50-jarig bestaan, verwierven de
heeren G. H. van Grunningen en J. G. J.
Polling met hun ingezonden collecties
ieder een zilveren medaille.
De heer v. Grunningen had Deensch
West-Indië, de heer Polling zijn verzame
ling le emisie (zegels van 1852) van Ne
derland ingestuurd.
Te betreuren is het, dat niet alle leden
van de Postzegelvereeniging „Helder",
wier verzamelingen in aanmerking kwa
men voor mededinging op deze tentoon
stelling, geëxposeerd hebben. Zeer zeker
zouden ook zij, ondanks het feit, dat er
128 inzendingen waren van de grootste
verzamelaars in ons land, voor een be
kroning in aanmerking zijn gekomen.
Verheugend was het, te mogen consta-
teeren, dat er enkele inzendingen waren,
waarvan de bedoeling was, te demon-
streereix, welke groote waarde het post-
zegelverzamelen heeft voor onze jeugd.
Naar Duinoord 20 ct p.p. Stadsritten 10 ct. p p.
Naar Huisduinen 15 ct. p.p. IBuitenritten 5 ct p. km
StandplaatsJULIANAPARK tegenover „Bellevue".
Op dat gebied hadden o.a. een verzame
ling van mevr. M. J. Baronesse van
HeerdtKolff en de brochures van den
heer mr. J. H. van Peursen (o.a. Wilent
van Oranje, Columbus, Simon Bolivar)
steeds groote belangstelling.
MARINE-SANATORIUMFONDS.
M.S.F. vlaggetjesdag.
De opbrengst van den vlaggetjesdag!
welke werd gehouden ten bate van het
Marine-Sanatoriumfonds op Zaterdag
September j.1., is f 362.03.
Vorige jaar was de opbrengst f 500.22-
Een bijzonder woord van dank hiervoo(
aan de collectrices, die ondanks het zeer
warme weer onvermoeid hebben mede
gewerkt, om het M.S.F.-vlaggetje te verj-
koopen.
Jammer is het, dat de opbrengst zooh
veel beneden het, vorig jaar is gebleven!.
Hiervoor zullen natuurlijk wel eenige
oorzaken te vinden zijn, zooals de velé
speldjesdagen, die te Den Helder wordeh
gehouden, bezuiniging, enz. enz.
Bij onze wandeling door de stad zageo
wij echter ook nog wel eens een Marine
uniform, waarop het M.S.F.-vlaggetje niet
werd gedragen.
Dit vooral is jammer, omdat wij huö
steun in de eerste plaats noodig hebbeiji
(waar bleven de Marine-Dames om tp
collecteëren wil het M.S.F. ook de sym
pathie van het publiek behouden.
Hun aantal is gelukkig niet groot ep
de verkoop van het M.S.F.-vlaggetje oj>
Hr. Ms. schepen en inrichtingen heeft,
ons dan ook zeer verblijd.
Aan allen, die het M.S.F.-vlaggetje
kochten, onzen hartelijken dank.
Voor de toestemming van Zijn Excel
lentie den Vice-Admiraal, Commandant
der Marine te Willemsoord, om te mogeji
collecteeren op Hr. Ms. schepen en inj-
richtingen, alsook voor de volle mede
werking, welke wij mochten ondervindefi
van de Commandanten der verschillend^
schepen en inrichtingen, is het bestuut
zeer erkentelijk.
Namens het Bestuur:
J. BROEKHUIZEN,
Penningmeester
OPENBARE LEESZAAL EN
BIBLIOTHEEK.
Gedurende de maand Augustus werd dé
Leeszaal bezocht door 1363 mannen en 58
vrouwen, totaal 1421 bezoekers.
Uitgeleend werden 777 studiewerken, 1879
romans en 1742 kinderboeken, totaal 439jS
banden.
Aangeschaft werden de volgende werken:
Bavirick, Christus en de mystiek van het\
Oosten; Birkner, De vier gelukskinderen van
het kasteel Klaverbad; Bock 6 Eisenboci\,
Neuzeitlicher Körperschulung; Ehrenburg,
Tweede scheppingsdag; Grosheide, Koite
Christelijke encyclopaedie; Kagawa, Een tar
wekorrel: Knickerbocker, Komt er oorlog in
Europa? Werf el. Barbara, oder die Frommlg-
keit; Weickmann, Repareer zelf; v. Wijhe~~
Smeding, Ik verwacht het geluk; Wyrobowa,
Glorie en ondergang der Romanows; Zernike,
Het buurmeisje; v. d. Hoop, Homo sexuali-
teit; Premsèla, Geboorteregeling; V alkhof f.
Het vraagstuk van den abortus provocatuS.
Ten geschenke ontvangen:
Andreas, Door het oog van de meesters;
Rempel, De Sovjethei ontvlucht; Smeding,
Het ontstaan der Zeeuwsche luchtlijn; Pro
vinciaal waterleidingbedrijf van Noord-Hol
land; verslag over 1933.
Aan een vijftal leden van de Zwemclub
«De Frissche Morgen" n.1. Mej. Nel Bruin
en de heeren M. Boogert, O. Bais, J.
Kwast en D. Geervliet is bet gelukt het
Marsdiep over te zwemmen.
Aangelokt door het bijzonder gunstige
weer van Zaterdag j.1. en niet afge
schrokken door de hevige onweer- en
regenbuien van Zaterdagnacht, startten
Zondagmorgen te 6 uur 55 min., even
voorbij de filiaal-inrichting van het Meteo
rologisch Instituut aan den Heldérschen
Zeedijk, bij den doorsnee-Heldersche beter
bekend als «De Windwijzer», genoemd
vijftal, gevolgd dooreen vlet bemand met
eenige roeiers en den bekenden en actie
ven Badmeester van «de Frissche Morgen»
den heer R. Horn, als controleur en na
getuurd met den kijker door vele trouwe
leden van de F. M.
Het tij was gunstig, er liep nog een
navloed, en er werd met een forschen slag
gezwommen.
Tijdens hun overzeeschen tocht werden
de zwemster en de zwemmers toegewuifd
door de bemanningen van de Douaneboot
«Zeemeeuw» en het Vliegkampbootje,
alsmede door de passagiers van de naar
Den Helder vertrekkende «Dr. Wage-
maker» van de T. E. S. O.
Het mocht de dame en de vier heeren
gelukken te 8 uur 35 minuten de Texel-
sche kust, nabij 't Horntje te bereiken en
hiermede was hun poging volkomen ge
slaagd te noemen. Voorwaar een schitte
rende prestatie.
Op den Texelschen Zeedijk werd het
badpak weer met het Zondagsche pakje
verwisseld en in de boot werd de terug
tocht aanvaard en onder het zingen van
het bekende Clublied bereikte men te
ongeveer 10 uur het Clubgebouw aan den
Zeedijk, hartelijk toegejuicht door de vele
aanwezige leden.
Zij nog medegedeeld dat het' reeds de
vierde keer was, dat de heer Boogert
deze trip maakte, terwijl wij wel met
zekerheid kunnen mededeelen, dat de
17-jarige Mej. Nel Bruin de jongste zwem
ster is, welke ooit dezen tocht heeft vol
bracht.
EEN MISVERSTAND OF EEN
FLAUWE AARDIGHEID.
Zaterdagavond waren een viertal vis-
schers uit den Ouden Helder op den dijk.
Zij zagen aan den horizont op den Ra-
zenden Bol een mast boven watersteken;
hoewel het tamelijk heiig was, meenden
zij door den kijker daaraan een vlag te
zien vastgemaakt. De mannen begaven
"zich in zee en zwoegden verscheiden
uren tegen den stroom alvorens zij de
bewuste plaats bereikt hadden. Toen
bleek, dat zij te doen hadden met een
in zee drijvende plank, voorzien van een
mast en een vlag, zoodat zij een ver-
geefschen tocht hadden gemaakt. Eerst
diep in den nacht kwamen zij aan den
wal terug; het buitengewoon zware on
weer, dat hier Zaterdag boven de kust
woedde, overviel de mannen toen zij nog
,op zee waren, zoodat van een veelbewo
gen Zaterdagavond mag worden gespro
ken. Sommigen waren niet eens van olie
goed voorzien toen de zware regenbui
losbrak 1 Jammer voor hen, dat hun
moeizame tocht door de branding ver-
geefsch wast
JAZZCONCERT STEÏNROTH—RIJF.
De Musis-Sacrum-directie opende het
seizoen met een twee-vleugels-concert,
uitgevoerd door de heeren Steinroth, lid
van de stafmuziek en Ryf, lid van het
bekende trio-Ryf, dat al 5 jaren werk
zaam is op de mailbooten van de Rotter-
damsche Lloyd. Zaterdagavond was de
belangstelling gering, Zondagavond was
het veel beter, zoodat de belooning van
het initiatief wel niet groot, maar dan
toch bevredigend genoemd kon worden.
Het door de beide heeren gebrachte con
cert was eén' imitatie naar wat op dit
gebied gepresteerd wordt door de IIol-
landsche pianisten Beuker en Denus, die
o.m. bekend zijn geworden doordat ze
eens den beroemden Franschen chanson
nier-filmspeler Maurice Chevalier opeen
tournooi vergezeld en begeleid hebben.
In vergelijking met hun werk kunnen
we zeggen, dat hier techniek en begaafd
heid won, maar bravour en uitbundig
heid, kenmerken van de jazz, ontbraken.
Show was wel aangekondigd, doch daar
van hebben we niets ontdekt. Te roemen
viel voorts het voortreffelijk samenspel,
een juiste interpretatie van de geschreven
nummers. Wat we misten waren de vrije
arrangementen, den Schwung, dien we
van den jazzpianist verwachten mogen.
Muzikaal was het geheel natuurlijk goed,
de namen van de musici stonden daar
bij voorbaat borg voor.
Het concert werd met succes bekroond,
getuige het hartelijk applaus van de aan
wezigen, De entr'acte muziek werd door
middel van de geluidinstallatie van den
heer de Zeeuw gegeven, in het cachet
van dit concert ware beter geweest, als
er een aardig orkestje had gezeten.
VERSLAG VAN DE
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS.
Over de manad Juli 1934.
Mannen.
Aanbiedingen kwamen in van:
2 bakkers (1 ben. 18 j.), 9 bankwerkers
(4 ben. 18 j.), 1 boekdrukker, 1 bollenarbei-
der, 3 chauffeurs, 2 colporteurs, 3 electri-
ciens, 24 grondwerkers, 2 hulp-fitters, 1 in
casseerder, 6 kantoorbedienden (2 ben. 18 j.),
3 kellners, 5 kleermakers, 1 kok, 21 landar
beiders, 2 letterzetters, 2 loodgieters, 10
loopjongens (ben. 18 j.), 4 machinisten, 1 ma
gazijnbediende, 1 matroos, 9 metselaars, 1
monteur, 9 opperlieden, 5 schilders, 1 siga-
renmakersleerling (ben. 18 j.1 slager, 1
smid (ber 18 j.1 stoker, 13 straatmakers
(ben. 18 j.5 tellers, 17 timmerlieden, 56
transportarbeiders, 78 I. werklieden (5 ben.
18 j.). Totaal 301 personen.
Aanvragen kwamen in om:
1 bankwerker, 1 chauffeur, 1 colporteur, 22
grondwerkers, 1 hulp-fitter, 3 kantoorbe
dienden (1 ben, 18 j.), 1 landarbeider, 2 loop
jongens (ben. 18 j.), I motordrijver, 5schil
ders, 1 kleermaker, 1 sigarenmakersléerling
(ben. 18 j.4 straatmakersleerlingen (ben. 18
j.5 tellers, 39 transp.arbeiders, 2 tuinlieden,
3 ijsventers, 35 werklieden (3 ben. 18 j,).
Totaal 128 personen.
1 bankwerker, 1 chauffeur, i colporteur,
22 grondwerkers, 1 hulp-fitter, 2 kantoorbe
dienden, 1 kleermaker, 1 landarbeider, 1 loop
jongen (ben. 18 j.5 schilders (1 uit Alk
maar), 1 sigarenmakersleerling (ben. 18 j.),
4 straatmakersleerling (ben. 18 j.), 5 tellers,
39 transportarbeiders, 2 tuinlieden, 3 ijsven
ters, 34 leerling-werklieden (2 ben. 18 j.).
Total 124 personen.
Welke zonderlinge dingen bij het zware onweer
Zondagnacht gebeurden. - Altijd op post. - Als de
"lucht potdicht is. - Een autobestuurder, die brokken"
maakt, vliegt er leelijk in, want't weerbericht liegt niet
v,
Zondagmorgen, na het hemelvuurwerk,
heel in de vroegte, zat ik weer in 't obser
vatorium.
't Was nog een half uur voor den vast-
gestelden tijd, dat de waarnemingen ver
richt moesten worden, maar de observa
tor was erg nieuwsgierig, hoe de instru
menten gereageerd hadden op de zware
onweersbui, die alle Heldersche menschen
's nachts uit hun bed had geroffeld.
Moet je verbeelden, om 23.40, zonne
tijd, sta ik hier in 't observatorium, dat is
dus zomertijd 's nachts tien voor één.
't Was bijna bladstil, de winddruk
meter geeft slechts 2 meter per seconde
dat is niets daar kan je gerust een
lucifertje bij opsteken. Maar in ééne. In
één ondeelbaar oogenblik, kijk maar op dit
diagram, daarop heeft de wind 't zelf met
een pen geregistreerd, vliegt deze pen met
een kolossalen ruk de hoogte in, tot... 21
meter druk, dat geeft volgens de schaal
van Beaufort n 9, en dat beteekent: „Een
kolossaal zware stormstoot, die, als hij een
beetje lang aanhoudt, in staat is, boomén
te ontwortelen zware takken als luci
fers te doen afknappen. Gelukkig heeft
deze wind maar 59 seconden geduurd en
dat is juist het opmerkelijke, even later
was de windkracht weer zoo goed als
nihil, maar 't was een heele zware stoot.
Ik kijk op het diagram, waarop de wind
zelf zijn nukken neerpent, en zie vol ver
bazing wat de stormwind even voor de
onweersbui neerpende.
't Gebeurt vaak als een onweersbui
voorbijtrekt, zegt de heer Van Dok, maar
het weer in den nacht van heden behoor
de zeker tot iets dat in Den Helder zelden
of nooit voorkomt. Ik zag de bui uit het
Noorden komen, langzaam dreef ze naar
het Westen, en bleef als een verwijderd
onweer boven zee hangen. De donder was
niet van de lucht en hoogstens 3 a 4 se
conden was er geen bliksem.
De bui trok uit het Noorden, naar het
Westen boven zee. Om half twaalf des
nachts zag ik haar langzaam in het Wes
ten verdwijnen. Om twaalf uur 's nachts
denk, ik, dat buitje hobbelt best de zee
in; maar in eene: Rang! Keert de heele
zaak zich om en om half een 's nachts bè-
gon een schitterend vuurwerk met bom
men en granaten, zooals weinig hier ver
toond is. Er waren lichtstralen, die 3 se-j
conden aanhielden.
Om één uur noteerde ik tusschen slag
en weerlicht nauwelijks één seconde, i
Moet u het barometer-diagram ook eens
zien. Dit maakte een heel enhobbel
niet langzaam en gestadig, maar plots en
de windrichting heeft ook allergekst ge
daan.
Tijdehs dit onweer, tijdens den betrek
kelijk korten duur van dit hemelvuiir-
werk, liep de wind eerst naar 't Noorden,
toen Noord-Oost, vervolgens West, even
later weer Oost, toen Zuid-Oost, liep ver
der snel naar het Noorden en pas, nadat
hij Noordwest woei kwam er rust in den
windstand.
Kijk maar op dit diagram; in zoowat een
uur tijd heeft de wind als de draaimolen
op de kermis rondgezwaaidlaat maar
waaien, pierewaaien.
Teekent de wind dat allemaal zelf dan?
De observator knikt. Ik doe het ten
minste niet! Een enkele keer teeken ik wel
eens, voor mijn pleizier. Gisteren heb
ik b.v. nog deze penteekening van het ob
servatorium gemaakt.
Die jut ik voor de Heldersche krant,
zeg ik. Maar u moet mij toch eens vertél
len, wie de wind teekenen en schijven
heeft geleerd en hoe die instrumenten
werken.
Dat is een heel werk en u zult geduldig
alles moeten toehooren en gadeslaan, in
een paar seconden gaat dat niet, voorat
nu niet, want: het is tijd om de waarne
mingen te beginnen.
HOOFDSTUK III.
Een observator van het meteorologisch
station, heeft altijd regelmatig zijn werk.
Evenmin als een boer het in zijn hoofd
krijgt om Zondagmorgen te zeggen: van
daag melk ik de koeien maar eens niet,
daar ik een vrijen dag wil hebben, kan
een observator, op een eenzame post, op
Zondag naar eigen believen zijn waarne
mingen uitstellen en een vrijen dag nemen.
Zal een het melken stakende boer, dien
Zondag door angstig loeien der beesten
er aan herinnerd worden, dat de natuur
even goed zijn rechten doet gelden; bij
den observator is dit eveneens het geval.
Zon, maan, wolken, sterren, mist, regen
kennen geen Zondagsrust. Een boer heeft
dit nog voor, dat hij door zijn knechten
de koeien kan laten melken, maar het
weer observeeren en de fijne ingewikkel
de instrumenten behandelen, dat kan niet
iedereen. Daarvoor is ervaring en kennis
noodig.
De observator in Den Helder heeft dan
ook slechts éénmaal in de veertien dagen
een vrijen dag. Dan komt een hulp-obser
vator en doet deze zijn dienst. Verder
moet hij bijna altijd in actie zijn, want er
hangt zeer veel af van zijne weerkundige
waarnemingen. De internationale lucht
lijnen vooral, kunnen de weerberichten
niet missen.
Als een signaal voor een trein op on
veilig staat, zal de machinist zich wel
wachten, door dat onveilig signaal heen te
rijden.
Een vliegenier in den cockpit, die door
de lucht suist, zal,: als hij een weerbericht
opvangt, dat op die en die plek in de lucht
een zware mistbank hangt, zoodat het
daar potdicht is, als het even mogelijk is,
een omtrekkende beweging maken, of bo
ven de nauwkeurig aangegeven mistbank
koersen.
Herinneren we ons slechts den tocht van
de „Pelikaan": AmsterdamSchiphol was
potdicht! We hoorden reeds het ronken
der motorenmaar dalen was niet mo
gelijk. De weerberichten kwamen binnen:
Den Helder was nog niet heelemaal pot
dichtHet gerucht liep dan ook reeds,
dat naar Den Helder gekoerst werd, toen
jSmirnoff nog een klein gaatje zag......
Veiligheid in luchtverkeer wordt door
de weerkundige waarnemingen ten zeerste
bevorderd.
Het typische is, dat soms, na jaren, nog
navraag wordt gedaan, zegt de Helder
sche observator.
Het gebeurde, met dien gestolen jas;
waarover u vorige week schreef, en waar
voor de recherche onze hulp inriep, is
slechts een feit uit vele.
Op den grooten weg bij het Noord-
Hollandsch-Kanaal b.v. had een auto
brokken gemaakt, heele leelijke brokken,
Pas eenige dagen later werd de dader ge
vonden en door de politie verhoord. De
chauffeur beweert tot zijn verontschuldi
ging, dat alles had tegengewerkt, ,,'t Was
slecht weer geweest, heiig, 't wegdek nat
en vochtig, hij kon er niets aan doen, alles
was tegen geweest en tegen de natuur kon
hij niet op." Er was geen zicht!
De politie komt bij ons: Kunt u ons nog
even opgeven welke weer het was? Of er
wolken waren? Of 't. uitzicht goed was,
het wegdek droog?
Ik haal mijn rapport-boek voor den dag.
Dien dag, op dat uur had ik een 7 aan-
geteekend voor zicht, die zeven beteekent,
dat iemand tien tot 30 kilometer voor zich
uit kan kijken.
Een nul had ik aangeteekend voor weg
dek, hetgeen beteekent: Toestand droog.
De windrichting was Noord, en de wol
ken had ik genoteerd met het cijfer 3, dat
wil zeggen, de hemel was slechts voor een
vijfde deel bewolkt! De conclusie was dus,
dat van alle beroerde weersomstandig
heden, die de chauffeur als aanleiding tot
de aanrijding had opgegeven, gelogen wa
ren, want volgens mijn rapport-boek was
er helder zicht, droge grond, weinig wind,
weinig wolken, dus die meneer vloog er
leelijk in. Vooral zicht is in dit geval van
beteekenis, het wegdek kan natuurlijk
even verder wel anders geweest zijn,
t Lijkt wel of het weer bij jullie op
school is, merk ik op, op de school krijgen
de leerlingen cijfers voor hun werk en
jullie beoordeelen met rapport-cijfers het
werk van het weer.
Zoo is het ook, als het weer slecht werk
levert, wordt deze schande voor het nage
slacht bewaard, maar, als het zich netjes
gedraagt, weten ze over honderd jaar, dat
het een reuze pluim kreeg,
(Wordt vervolgd).
Vervolg van het verslag der werkzaam
heden van het Steuncomité, uitgebracht in de
vergadering van 9 September 1914, waarvan
Zaterdag het eerste gedeelte werd opgenomen.
De alg. penningmeester, de heer W. Bier»
steker, bracht vervolgens verslag uit. Ont
vangen werd tot 1 September 4329.30 be
nevens 812.57 van vereenigingen en kerk
genootschappen, samen 5141.87. Een we-
kelijksche steun was door velen toegezegd en
werd trouw betaald. De uitgaven beliepen tot
l Sept. 1036.11H-
In het volgend nummer vinden wij een be
redeneerd verslag van den penningmeester
omtrent de ingekomen giften. Dit verslag
geeft een aardigen kijk op den gemoedstoe
stand en den geest van hulpvaardigheid, die
toen de burgerij bezielde. Allen voelden als
bij intuïtie, dat het toen niet de tijd was om
meeningsverschillen te bespreken: hoog en
laag, jong en oud, ieder leed onder de ge
volgen van den orologstoestand, en niemand
kon toen vermoeden, dat men nog slechts
aan het begin der narigheden stond
Ook wij zullen wederom in onze volgende
kroniek uit de toelichting van den penning
meester een en ander overnemen.
In dit nummer (van 10 Sept. 1914) vinden
we voorts nog een paar typeerende ingezon
den stukken. De heer M. Tückermann,
Hoofdgracht 33, doet een beroep op de kinde
ren van Den Helder om speelgoed af te staan
voor de kinderen der Belgische vluchtelingen,
die. in grooten getale toevlucht zochten in
het gastvrije Nederland, dat gelukkig buiten
den oorlog gebleven was en, naar men vurig
hoopte, ook blijven zou. En een marine-on
derofficier doet een beroep op de vrijwillig
dienende militairen bij land- en zeemacht om
wekelijks flinke sommen aan het Steuncomité
at te dragen. Verschillende werklieden, de
Rijkswerf te Amsterdam, dc Hembrug, had
den al het goede voorbeeld gegeven. Ge
vraagd werd een vast bedrag van 3 pet. van
het loon af te dragen aan het Steuncomité,
Vrouwen,
Aanbiedingen kwamen in van:
5 aardappelschilsters, 13 dagdienstboden,
21 dagmeisjes, 5 dienstboden, 4 huishoudsters,
2 hulpen in de huishouding, 1 kantoorbedien
de (ben. 18 j.2 mangelmeisjes, 1 noodhulp
dienstbode, 1 naaister. 2 waschvrouwen, 16
werksters, 5 winkeljuffrouwen 4 ben. 18
jaar).
Totaal 78 personen.
Aanvragen kwamen in om:
19 dagdienstboden, 9 dienstboden, 24 dag
meisjes, 1 huishoudster, 1 mangelmeisje, l
noodhulp-dienstbode, 10 werksters, 3 winkel
juffrouwen (2,ben,-18 j
Totaal 68 personen,
Geplaatst werden:
5 dagdienstboden, 16 dagmeisjes, 4 dienst
boden, 1 noodhulp-dienstbode, 9 werksters,
1 winkeljuffrouw (ben. 18 j.).
Totaal 36 personen.
SCHOOLSPAREN.
De Directie van de Nutsspaarbank
schrijft ons:
Nu de scholen weer gaan beginnen,
brengt de Spaarbank de schoolspaar-
trommels voor het, gebruik in gereedheid,
d.w.z. zij vermeldt in de deksels dezer
trommels de namen der kinderen, dia
dit jaar aan het sparen zullen deelnemen.
Zoodra dit is geschied, gaan de trommels
naar de scholen en worden daar aan da
de goede zorgen van het onderwijzend
personeel toevertrouwd.
Het stelsel: „Sparen door de kinderen
op school in schoolspaartrommels", waar
mede door de Spaarbank hier te Den
Helder in 1931 een aanvang werd ge
maakt, blijkt bij voortduring in de practijk
uitstekend te voldoen.
Vóór de vacantie werd aan elf scholen
door ruim 1100 kinderen gespaard, In
totaal staat op dit oogenblik op de spaar
bankboekjes dezer kinderen ca. f 4000,
of gemiddeld f 3.60 per boekje. Dit
resultaat, bereikt mede dank zij de zeer
welwillende medewerking van de zijde
van het personeel der scholen, zal onge
twijfeld de verwachting van menigeen
verre overtreffen. Vele kleintjes maken
ook hier een groote.
Voor hen, die met het stelsel niet be
kend zijn, moge de volgende toelichting
dienen
De school ontvangt van de Spaarbank
een metalen spaartrommel, waarin elke
leerling een vakje kan krijgen, ter op
berging van kleine bedragen, welke anders
allicht verloren dreigen te gaan aan niet
noodzakelijke of zelfs ongewenschte uit
gaven. Op geregelde tijden telt de Directie
der Spaarbank het aldus door elk kind
bespaarde geld na en schrijft dit in op
een spaarbankboekje, waarna er 3 procent
rente over wordt vergoed.
Het boekje neemt het kind mee naar
huis. Over het saldo-tegoed op het boekje
kan, indien zulks eerder of later noodig
blijkt te zijn, op vertoon van het boekje
terstond geheel of gedeeltelijk ten kantore
der Spaarbank worden beschikt. Steeds
wordt aanteekening gehouden van het
geen het kind in de spaartrommel werpt,
terwijl het geld in de spaartrommels tegen
diefstal is verzekerd.
Het is onze overtuiging, dat met dit
schoolsparen een goed Werk wordt ver
richt. De kinderen leeren vroeg het
sparen. Juist het wekelijks mee
brengen van een kleine som, hamert in
het gemoed van het kind „dat sparen
doet vergaren". Zoo ergens, dan geldt
hier: „Jong gewend, oud gekend".
Moge het bovenstaande een aansporing
zijn voor de ouders om hun toestemming
te verleenen, wanneer één dezer dagen
hun kind weer met de vraag thuis komt
„of het op school mag sparen".
"^en bedenke, dat hier twee factoren
sam nwerken: een onderwijzer met hart
voor het beginsel en een spaarbank, be
reid om hen bij het sparen in school
zooveel mogelijk den arbeid te verlichten.
De eerste toch offert een gedeelte »an
