ICOOPTINDEN HELDER!
door c' ka*»P®*^
Stadsnieuws
KUNSTFOTO
ihone
Bezoekt de Mode-Show
wilt li Uzanl
RIJDT per HILLTAX
SEPTEMBER 1934.
Den Helder als wooiv;
en winkelstad
aen
Voor een MODERNE
Koningstraat 29.
van de Firma S. HERSCHEL,
Uit het politie-rapport.
GEMENGD NIEUWS
Binnenland
Autobus op een
onbewaakte overweg door
sneltrein aangereden.
GROOT succes van de actie der held. courant.
pe inzet van onze reclame-campagne,
,.u-bij we ter kennismaking aan hen, die
óq 9een abonné zi'n> gedurende een
tweetal weken de Held. Courant gratis
Lczenden, heeft reeds onmiddellijk resul
taten opgeleverd in den vorm van een aan-
f 1 nieuwe lezers. Het kon niet uitblijven,
t n de achterblijvers hebben zichzelve
Rechts schade berokkend door zich te ont
houden van het nieuws, dat toch ieder in-
Iwoner weten moet.
Een paar stadgenooten hebben zich ge
roepen gevoeld hun gevoelens omtrent
i0nze stad eens in woorden om te zetten,
en het is met groot genoegen, dat wij een
hunner hier het woord mogen geven. Zijn
beschouwingen vindt men hieronder; wij
hebben zoo het idee, dat velen het er wel
:jnede eens zullen zijn.
Ons nieuwe feuilleton.
Zooals wij Zaterdag mededeelden,
vangt heden ons nieuwe feuilleton over
Hellevoetsluis aan. Onze stadgenoot, A.
t. van Kampen, vertelt hier in een serie
schetsen een en ander uit de kleurige his
torie van Hellevoetsluis, de oude marine-
stad, die sluimert aan de boorden van het
Haringvliet.
Tusschen Den Helder en Hellevoetsluis
bestaat een frappante overeenkomst: het
lóude Nieuwediep, eenmaal de bloeiende
lyoorhaven van Amsterdam, zag zich zijn
ihandel ontnomen tengevolge van het gra-
'ven van het Noordzeekanaal. Eenzelfde
Ijot werd beschoren aan Hellevoetsluis,
Itoen de Nieuwe Waterweg een kortere
en betere verbinding schiep met de tweede
jkoopstad van het land. Nieuwediep en
Hellevoetsluis, ze verdwenen beide als
Ikoopsteaen van de landkaart van Neder
land. Maar éénzelfde belang hield ze
nochtans tezamen; voor beide plaatsen
bleef over de marine.
Hier houdt de vergelijking op: Den
Helder groeide uit tot een belangrijke
plaats, waarop in zekeren zin het woord
welvarend'' mag worden toegepast,
Hellevoetsluis zag ook deze laatste bron
van inkomen (de marine) verdwijnen. Het
zag zich, in den loop van slechts weinig
jaren, ontnomen; zijn bloeiende scheep
vaart op Rotterdam, zijn bezetting van
leger en vloot, zijn loodswezen, zijn op
leiding voor de marine-machinisten, zijn
belangrijk groentemarkt, en als dood
steek: de werf.
Nagenoeg iedere marineman bezocht
het een- of meermalen, hetzij dat hij er
met zijn schip kwam of er geplaatst was.
Zij zullen zeker deze schetsen met belang
stelling lezen.
Clinge Doornbos-avond.
Thans willen we allereerst eenige na
dere mededeelingen doen omtrent den
Clinge Doornbos-avond, dien wij aan
onze abonné s en niet-abonné's aanbie
den. De heer en mevrouw Clinge Doorn
bos zijn van de radio-programma's wel
bekend; bovendien kennen velen den heer
Clinge Doornbos als dageiijksch rijmer in
een onzer groote dagbladen. Ook op dezen
avond komen verrassingen; het is natuur
lijk een avond, die in het teeken der Hel-
dersche Courant komt te staan, 't Pro
gramma? Nieuwe liedjes en liedjes naar
keuze, o.a. de voordracht „De Klok", waar
over Prinses Juliana, voor wie de heer en
mevrouw Clinge Doornbos een paar
maanden geleden optraden, Hoogstder-
zelver bizondere tevredenheid te kennen
gaf. Zooals men weet. begeleidt mevrouw
Clinge Doornbosde Blécourt haar echt
genoot aan den vleugel. Deze avond is
vastgesteld op Woensdag 26 September
a.s. Het is de bedoeling, dat iedereen,
abonné of niet, van deze gelegenheid ge
bruik kan maken, daarom is de entréprijs
uiterst laag vastgesteld op slechts 25 cent
(inbegrip plaatselijke belasting). Met den
kaartverkoop zal Woensdag a.s. een aan
vang worden gemaakt.
In ons nummer van Donderdag zullen
wij, zoo noodig, nog nadere mededeelin
gen doen betreffende het verloop van den
avond, enz.
Dat onze plaats als woonstad de laatste
20 jaar enorm vooruit is gegaan door de
stichting van fleurige nieuwe wijken met
aardige plantsoenen, niemand is er, die het
tegenspreekt.
Het bouwen van geestdoodende rechte
straten met eentonige huizen heeft opge
houden.
Dank zij de schoonheidscommissie wordt
er geen enkel pand meer gebouwd, dat be
slist leelijk genoemd kan worden, 't Zijn alle
nog wel geen juweeltjes van bouwkunst,
maar de nieuw ontstane stadsdeelen en wo
ningen ademen toch een frisschen, logischen
geest.
Hoewel niet tot d egrootste steden be-
hoorend. kan men Den Helder zeker niet
kleinsteedsch, bekrompen, noemen. Daarvoor
waait hier een te frissche wind. Dat is een
heel verschil met andere steden van onge
veer dezelfde grootte.
In Den Helder leeft men vrijer. De bemoei
zucht strekt zich hier lang zoo ver niet uit
als in die pofferige, knusse stadjes van
Holland.
De steeds wisselende bevolking geeft onze
plaats een zeker cosmopolitisch karakter.
Vele honderden, die er eenige of meerdere
jaren verblijf hielden, vindt men over de
geheele wereld. Overal ontmoet men „oud-
Jutters". Er zijn dan dadelijk genoeglijke aan-
knoopingspunten. Dan wordt het lot der
Jutterij bespiegeld. Steeds komt men tot de
slotsom: ,,'t Was er best leuk!"
Dezer dagen ontmoette ik nog iemand, die
30 jaar geleden hiervandaan naar Kaapstad
Was vertrokken en daar inmiddels was ge
trouwd met een Engelschman. Ze waren met
eenige maanden verlof in Londen en maak
ten van daaruit een trip naar Den Helder.
Op z'n Afrikaansch vonden ze het hier „een
heel schoon plekkieDe Engelschman zei:
,,This is a very nice place". Hun huis in
Transvaal heet „Den Helder". Hun 2e zoon
noemden ze Augustus Helder.
Waardeering genoeg, niet waar?
Maar wij, de tegenwoordige 34000 bewo
ners, weten het heden óók te waardeeren,
al blijft er nog wel eens wat te wenschen.
Strand-, duin- een ruime haven een lange
zeeboulevard de immer wisselende en
daardoor boeiende zee en dan die zeld
zaam mooie zwemgelegenheden aan den dijk
en aan het strand!
En als je nu eens iets moet aanschaffen?
Dan ga je er eens een middagje of een
avondje op uit naar de goed geconcentreerde
winkelstraten.
Dan ga je langs Kanaalweg, Koningstraat
of door de Sluisdijkstraat naar Spoorstraat,
Keizerstraat en Weststraat, waar in alle be
hoeften kan worden voorzien. Of U een
haard wilt koopen of een complete huis
installatie van 3000, een bontmantel, een
hoed. of een radiotoestel, alles wordt U in
rijke verscheidenheid getoond
Reeds geven de étalages U een beeld van
de goede outillage der zaken. Veelal kunt ge
uit het getoonde achter de winkelruiten reeds
uw gading vinden. In de zaken wordt ge over
't algemeen met oplettendheid en vakkundig
geholpen. Trouwens, waar dit niet het geval
zou zijn, komt ge niet zoo spoedig meer
terug. De verstandige zakenman weet dit en
richt zich daar, naar in. Uw belang is zijn
belang!
De straatverlichting is nu ook meer in
orde, zoodat de donkerte U niet in huis be
hoeft te houden. Integendeel, de goed ver
lichte straten lokken tot wandelen. Wel
moest het gemeentebestuur nog eens zorgen
voor een overweg van Krugerstraat naar
Koningdwarsstraat. Dat zou dagelijks dui
zenden 10 minuten omloopen besparen.
'Git de h/6tornz
tocvT hellevo<zts^ I
1)
Dan komt er vreugde om een nieuw
gezicht.
En het verleden sluit zijn noorten
dicht.
(Naar Hans Holbein d. J.)
et een variatie op n gevleugelde uitspraak
gouden wij kunnen zeggen: „Hellevoetsluis
eeft zijn plicht gedaan, en het kan gaan'
Met heeft den strijd als een wakker krijgs-
hu 9estreden; het heeft als een strijdbare
zijn kop hoog gehouden. Het heeft ge-
orsteld, en telkens en telkens weer het
afte schaduw-dier, dat men Fatum noemt,
hav 2!,Ch a^9cworpcn. En het stond op, ge-
fie 2 en verzwakt door den kamp, maar
bewust* Uitda9end' en aIti'd weer: zich zelf
Cr kwamen andere tijden, en het
•taan 7 brak Ios' fel' en niet tC Weef"
kracht en de tegenpartij had niet meer die
haakte We'ke haar eertijds onoverwinnelijk
Mijn arm Hellevoet. Nu ligt het daar, ver
laten en eenzaam. De bevolking vertrok naar
oorden waar het leven beter was, en de om
geving plezieriger. Want het is niet prettig
herinnerd te worden aan glorieuze tijden, en
tegelijk het verval zóó nabij te zien.
De haven, eens de hartader der vesting
stad. zij is verzand, en de muren onder-
Schepen gaan voorbij. Een enkele zeeman,
die daar op de golven van het Haringvliet
voorbij gaat, ziet over de reeling geleund, het
stadje in de verte, als drijvend in de blauwe
nevels. En misschien gaan zijn gedachten er
heen, want het zou kunnen dat hij een dier
bare herinnering had aan dat stille plaatsje...
Maar al te spoedig verzinkt het, en alleen
de lichttoren, als een trouwe wachter schijnt
over de kim heen te turen in de verte...
Het is er zéér eenzaam.
Maar wie kan ook fortuinlijk zijn in den
strijd tegen het noodlot, dat komt in ster
renbozen nacht, als een duistere vogel op
zwarte wieken?
Doch ter zake. LI hebt dus gewinkeld 2n
keert welgemoed huiswaarts met een taxi of
de 2-tax. De prijzen vielen mee. Door de
groote concurrentie en den flinken omzet moet
en kan hier voordeelig verkocht worden.
Ook dit seizoen is weer alle aandacht be
steed het nieuwste te brengen tegen aan
lokkelijke prijzen. Een aandachtige beschou
wing zijn de nieuwe' étalages waard. De
middenstand zit niet stil. Denk aan de uit
stekend geslaagde „Hemito" dezen zomer en
zoovele andere uitingen van activiteit. Leest
hun aanbiedingen in de Heldersche Courant.
Dat kan U tijd en geld besparen. Betrekt uw
waren bij den actie ven plaatselijken handel.
Hoe meer ge hier koopt, hoe grooter wordt
de kans en hoe lager dq prijs. Er moet door
straling zijn in de winkels en dat kunt gij.
kooper, bewerken.
Zorgt gij nu voor uw aandeel om Den
Helder steeds meer te maken tot een ge
zellige, comfortabele woonstad.
Licht op voor alle voertuigen, j
Dinsdag 18Sept19.40 uur.
Woensdag 19 19.38
De heer W. Kraak, adjunct-commies
der Inspectie der Directe Belastingen te
Den Helder heeft voldaan aan het examen
voor commies der Directe Belastingen,
Invoerrechten en Accijnsen. j'
Op de gisteren te Utrecht gehouden
examens slaagde onze stadgenoot, de heer
P. Bakker, voor meester-horlogeiHaker
en electro-technisch uurwerkmaker. j
Op de te 'sGravenhage de vorige
week gehouden algemeene vergadering
van den Nederl. Bond van Gemeente
ambtenaren zfin tot eereleden van dien
Bond benoemd Mevrouw H. W. Kam-
man-Wentzel, echtgenoote van den Alg.
Voorzitter, en D. Kooiman, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal.
STEDELIJK MUZIEKKORPS
„DEN HELDER".
v DirecteurJoh. F. Pala.
Populair concert ($e Zomerconcert) op
Donderdag 20 Sept., des avonds van
8 uur tot 9.30 uur, ter sluiting van het
seizoen, in de Muziektent Julianapark.
Programma
1. L'Entree des Gladiateurs,
Marche Triomphale C. Wittman.
2. Dichter und Bauer, Ouverture par. Suppë.
3. Alte Kameraden, Marsch C, Teiké.
4. Wiener Praterleben. Wals. S. Translateur,
5. Cotonel Bogey, Marsch. Ken. J. Atford,
6. Orphée aux Enfers, Ouverture
Jac. Offenbach, arr. L. E. Luger.
7. Frissche Morgen, Marsch, )oh. F. Pala,
8. Les Cloches de Corneville,
Fant. sur 1'Opéra .H. Planguettje,
9. Tot Weerziens. Marsch Willy Schootemcyar
®<ggxag>Qg><ggX3g>cgg>QC)C3g>(g6)<gg><3e><3gKQC)<g£)(i
Ga naar
op Donderdag 27 September a.s.
van 3-5 uur, in „Casino"
Nadere bijzonderheden worden nog bekend gemaakt
■1*1
-tS
Eenige maanden geleden heb ik, na een af
wezigheid van ongeveer 14 jaar m'n ouijie
„Heimat" weer eens bezocht, en dat is eigeti-
lijk niets bijzonders. Want het zal met1 nkij
wel zijn als met ieder ander: het bloed kruipt,
waar het niet gaan kan, en wij allen, zonder
uitzondering, behouden steeds een zwakke
plek voor dat deel van moeder aarde, walar
we geboren werden, en voor het eerst de
sterren en de maan zagen, en daarbij fanta
seerden, dat de eerste verloren gegane gou
den knikkers waren, en de tweede een spleet
je in het azuren hemeldak, waar de kinder
tjes van de maan naar beneden konden glu
ren. Aldus: ik pakte m'n tasch, treinde! naar
de Maasstad, nam daar een ticket voor de
oude en roemruchte vestingstad, en arriveerde
na de klassieke boemelreis tegen het vallen
van den zoelen zomeravond.
Ik had reeds van ontelbare zijden gehoord,
dat ik er niet heen moest gaan. Dat de straat-
steenen je aanvlogen, en dat het jammer van
den tijd en het geld was. Trouwens, wat zou
je daar nu in hemelsnaam moeten zoeken!
In dat gat! Dat de straatsteenen je aanvlö-
gen, ik geef het toe. Maar dat het jammer èn
van den tijd èn van de moeite was, neen, dat
niet!
Ik heb er rondgeioopen, en het beeld, dat
nog slechts vaag in den mist van m'n onder
bewustzijn ronddreef, klaarde op. En zoo
werd het een hartelijke en lieve ontmoeting
daar tusschen ons beidjes: een wederzien na
vele jaren van het rustieke stationnetje, van
het in malschen zomertooi begroende laantje
en het wereld-bekende „kippebruggetje
Het was er allemaal nog net zoo, alsof ik
er een paar dagen geleden nog geweest was,
of ik maar even weg was geweest, en toch,
en toch: het was anders, volmaakt anders.
Het Is paradoxaal, en het klinkt dwaas, maar
het is zool
Toen ik 't verliet was ik nog jong, doch hoe
herinner ik me het drukke en beweeglijke
leven dat daar heerschte. Dat va et vient van
Onze stadgenoot, de heer E. Baarda,
is gisteren te Amsterdam geslaagd voor
het diploma met aanteekening van den
Alg. Ned. Politie-bond.
LOTEN DORUS RIJKERSFONDS.
In aanvulling op onze mededeelingen be
treffende den lotenverkoop voor het Helden
der Zee-fonds „Dorus Rijkers" berichten wij
nog, dat loten voor den prijs van 1.
ook te onzen kantore verkrijgbaar zijn.
INSCHRIJVINGEN HANDELS
REGISTER
Nieuwe zaken.
Den Helder: N. V. Parfu m e r i e
»Apollor, Alexander Glück, Eindhoven.
Filiaal gevestigd te Den Helder, Keizer
straat 28.
Wijzigingen.
Den Helder: R. J. Zoetelief, Kanaal-
weg 113115, winkel in ijzerwaren en
galanterieën. Filiaal gevestigd te Den
Helder, Spoorstraat 94.
R. W. Dallinga, Reigerstraat 1721,
slagerij. Overgegaan aanF. J, Boersema.
J. Heijdenrijk, Hoofdgracht 2. Brood-,
koek- en banketzaak. Overgegaan aan:
G. J. Straatman.
H. A. Tijdeman, Sluisdijkstraat 121,
electro-technisch bureau. Filiaal Spoor
straat in opgeheven.
MODESHOW IN „CASINO"
DOOR DE FIRMA H. SPRUIT.
Hier volgen nog enkele bijzonderheden
over de te houden modeshow op Dinsdag
25 Sept.
De restauratie van de zaal is juist ge
reed gekomen en deze maakt thans een
keurig effect. Er zal door de fa. Heydanus,
Molengracht een palm- en bloemversie-
ring worden aangebracht.
Ditmaal zullen 4 mannequins de laatste
creaties der Herfst- en Wintermode de-
monstreeren onder begeleiding van een
strijkje.
Zoo'n middagje is gezellig en op het
gebied van modellen en prijzen valt veel
te zien. Velen zullen dan ook eens een
kijkje willen nemen.
Tijdens de vorige show door de firma
Spruit ter gelegenheid van de „Hemito"
kon. aan alle belangstelling wegens plaats
gebrek niet voldaan worden. Ook met
het oog op het aantal te bestellen thé's
is het raadzaam tijdig de kaart voor een
thé complet aan te vragen in de zaken
van de firma Spruit. Het houden van
dergelijke middagen is een teeken van
activiteit, die oriëntatie op het gebied
der mode vergemakkelijkt. Den Helder
gaat met z'n tijd mee.
Stadsritten v.af 10 ct. p. p. Buitenritten 5 cf. p. K.M
Standplaats: Julianapark tegenover „Bellevue".
v. d. WIJST, Hoofdgracht 24. Tel. 505.
MEVR. ESTHER DE BOER—VAN RIJK
IN „PENSION ZONNESCHIJN".
Hierboven de titel van een nieuw stuk
met Mevrouw de Boervan Rijk in de
hoofdrol, welk stuk Zondag a.s. in „Casino"
ten tooneele zal worden gebracht.
De zoo populaire 8l-jarige geeft een
sublieme vertolking van Mevr. Zonderland,
terwijl o.a. medewerken: Willem van der
Veer, Fie de Vries de Boer, Jaap van
der Poll, MiekeFlinkVerstraete.Adolphe
Hamburger e.a. Als bijzonderheid wordt
erop gewezen dat de auteur van „Pen
sion Zonneschijn", Oor Hermus zelf de
regie in handen heeft.
Voor de plaatsbespreking, welke reeds
morgen begint, en voor de prijzen, ver
wijzen wij naar de advertentie.
KOVACS LAJOS IN DEN HELDER,
Men schrijft ons
Het nieuwe najaarsseizoen breekt weer
aan, verlangend zien vele luisteraars in
Nederland het tijdstip tegemoet waarop
Kovacs met zijn band binnen de muren
van hun stad lauweren zal komen oogsten.
Want het dient gezegd, waar Kovacs
komt, brengt hij met zijn ensemble de
aanwezigen in vervoering.
Dit keer heeft Den Helder de primeur
nl. op 1 en 2 October a.s. komt de be
roemde band in ons midden, dus vanuit
Den Helder zal de victorie klinken;
Casino zal weer daveren van het applaus.
Met de band komen tevens verschillende
verrassingen. En het zijn werkelijk ver
rassingen, verrassingen waarover geheel
Den Helder nog lang zal napraten. Wij
behooren tot de bevoorrechten die weten,
welke die verrassingen zijn en wat den
AVRO-luisteraars te wachten staat en
wij kunnen verzekeren, het is iets bij
zonders. Velen zullen zeggen, »wij gaan
niet heen, wij krijgen toch geen plaats,"
niets is minder waar, want ieder kan,
practisch gesproken, zich van plaatsen
voorzien, want Kovacs blijft 2 dagen
achtereen in Den Helder concerteeren.
Wij willen de zaak niet vooruit loopen,
maar wij kunnen de Kovacs en verrassing
liefhebbers aanraden, Maandag 1 October
en Dinsdag 2 October a.s., reeds vrij te
houden, want vanuit Den Helder moet
de victorie klinken.
De bijzonderheden, zoomede tijd van
plaatsbespreking worden volgende week
per advertentie bekend gemaakt.
Abortus,
Door de politie werd een vrouw aangehou
den en voor onderzoek in bewaring gesteld,
die verdacht wordt zich te hebben schuldig
gemaakt aan het misdrijf, bedoeld in art.
250bis van het Wetboek van Strafrecht.
Mishandeling.
Door een persoon werd aangifte gedaan,
dat hij Zaterdagavond is mishandeld. Een on
derzoek wordt ingesteld.
Buitenlandsch Overzicht pag. 1
feuilleton1
Radio-programma2
De K.L.M. maakt een Kerstvlucht
naar West-lndië3
Vrijdagavond zijn te Utrecht twee
menschen door een auto overre
den en gedood2
De sluiting van de zitting der
Staten-Generaal1
De mijnwerkersstaking in België
voorkomen1
De staking in de Amerikaansche
textiel-industrie1
Ruslands toelating tot den Vol
kenbond goedgekeurd. Nederland
stemt tegen3
De opening van de Staten-Gene
raal 7
Drie bekende wielrenners bij
Schoorldam verongelukt 6
Autobus bij Noordwijkerhout te
gen een boom gebotst. Eén doode
en tien gewonden6
Japan wil het vlootverdrag op
zeggen 3
Omtrek-nieuws6
Marktberichten 7
Marineberichten 7
Sportnieuws8
Zondagmiddag werd bij de politie aangifte
gedaan van een geval van mishandeling. Een
onderzoek wordt ingesteld,
Diefstal.
Door een persoon werd aangifte gedaan
van ontvreemding van een fototoestel, dat hij
in een autobus had laten liggen. Een onder
zoek wordt ingesteld.
Baldadige Jeugd.
Tengevolge van stoeien op den openbaren
weg viel een jongen door een groote spiegel
ruit van den winkel van Postma aan de Bree-
waferstraat. De daders werden door een in
de nabijheid surveilleerenden politieagent aan
gehouden en naar het Hoofdbureau van Poli
tie overgebracht. Proces-verbaal wordt tegen
hen opgemaakt.
Vernieling.
Zaterdagnacht werd een ruit van een per
ceel aan den Polderweg vernield. Een onder
zoek wordt ingesteld.
BIJ HET BADEN VERDRONKEN.
Gisteravond is bij het baden in den
Rijn bij Remk'um de ongeveer twintig
jarige M. P., uit Amsterdam, verdronken.
Zijn vrouw, die ook aan het baden was
en evéneens in nood kwam te verkeeren,
is door een schipper gered.
Betrekkelijk goed afgeloopen.
Gisterenmorgen om 8 uur is op den
onbewaakten overweg bij de pastorie te
Spankeren een autobus van den garage
houder Aandewiel aldaar door den snel
trein Zutfen-Arnhem gegrepen en totaal
vernield. Van de twee passagiers kreeg
mevr. Ort te Spankeren lichte kneuzingen.
Zij kon naar haar woning worden ver-
de soldaten en matrozen, die er in groote
hoeveelheid in stelling lagen; de haven boor
devol oorlogsschepen, en de ploeterende be
volking, die met alles wat marine en leger
betrof, meeleefde.
En nu: een oude vestingstad, die zijn plicht
gedaan heeft, en. haar poorten mag sluiten.
Want het einde komt, als het er nog niet is,
en met wel haast aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid zal dit het besluit zijn van
een roemruchte historie. Tenzij...
Doch daar later over.
Dien avond laat heb ik geloopen langs den
ruischenden stroom van het Haringvliet, dat
daar sinds onheugelijke tijden z'n stoere gol
ven naar zee rolt, en onder de sterren, die
fonkelden als oude, vertrouwde wachters; en
ik voelde den weemoed, die toch wel een
ieder zal hebben, als hij ziet, dat de plaats,
waar zijn gelukkigste en meest zorgelooze
jaren werden doorgemaakt, ten doode staat
opgeschreven.
En dienzelfden avond, dwalende door de
verlaten en donkere straatjes van Hellevoet
sluis besloot ik een schets te schrijven over
het stadje. Te schrijven over zijn grootheid,
en over zijn verval. En zoodoende verzamel
de ik gegevens, die mij door oud-Hellevoeters
gegeven werden, kwam op buitengewoon for
tuinlijke wijze in het bezit van een oude kro-
nyk, en voegde daarbij m'n eigen herinnerin
gen. Ik zal trachten naast een zekere vroo-
lijke beschrijving, ook het een en ander be
treffende de geschiedenis der stad te geven.
Juist, omdat er zoo verbluffend weinig be
kend is van die oude plaatselijke toestanden.
Het is hier dan tevens de plaats diegenen
te danken, welke mij de gegevens verstrek
ten, die zoo waardevol voor mij waren. Ik zal
geen namen noemen, maar een ieder voor
zich weet wie ik bedoel.
Rest nog één opheldering: deze feuilletons
werden geschreven, voornamelijk voor hen,
die op Hellevoetsluis leefden en werkten, en
nu de Jutterstad bevolken, en dat zijn er niet
weinig. Dan voor al de marinemenschen, die
er welhaast zonder uitzondering in stelling
gelegen hebben, en er diverse herinneringen
aan hebben. En ten derde omdat èn Helle
voet èn Den Helder beiden zoo'n frappante
overeenkomst vertoonen in geschiedenis,
zeden en opvattingen.
En dan misschien ook nog wel, omdat ik
er zelf zoo'n genoegen in had!
Velen zullen af en toe lachen en zich ver
bleekte en bijna al weer vergeten toestanden
voor den geest halen. Dat zal dan goed zijn,
want wie was ook weer die oude Griek, die
zei, dat de herinnering de moeder de vreugde
was?!
Het is niet zoo héél veel, dat bekend is uit
de grijze oudheid van dit groote dorp, het
welk daar ligt op de vette kleigronden van
het Zuidhollandsch landschap.
Plinius, de Romeinsche historicus, heeft, in
opdracht van den Caesar, er een aantal was
tafelen aan gewijd, en in het bijzonder hem
is het te danken, dat er nog wat geschied
kundig waardevols bekend is, dat wellicht an
ders voorgoed vergeten, en in de werveling
der tijden verloren gegaan was.
Het is niet Plinius, doch een andere, jon
gere kronyker, die het volgende opmerkt be
treffende de ligging van het onderhavige
dorp-stadje:
„Van het Weergors en het Fort Helvoet-
sluis te zamen, welke beiden worden gevon
den in den Lande van Voorne aan de Oost
zijde van den lande van Flakkée; waarvan
het Weergors, voor zooverre het thans dien
naam draagt (de schrijver heeft het over de
jaren 1750), is gelegen ten Oosten en Wes
ten van het voornoemde Fort. en waaruit dus
vanzelven volgen moet, dat hetzelfde Fort,
zich in het midden van het Weergors be
vind; leggende verder ten Noorden en Zui
den aan Nieuw-Helvoet en de Rivier van
Flakkée, het Haringvliet genaamd; voorts is
hetzelve omvangen van den Zuid- en Guach-
sen-Dijk, alsmede van den zoogenaamden
weggespoelden Weergorzen Zeedijk, en de
Streuten".
Zoo werd dus de ligging aangegeven een
dikke twee honderd jaren geleden, en het is
zeer juist ook.
Dezelfde penvoerder slaat er ten overvloe
de de „Staat van Holland" op na, en citeert:
„Helvoetsluis legt tusschen het groote en
kleine Weergors. niet verre van Nieuw-Hel
voet.
Het legt niet verre en ten Zuiden van dit
dorp, doch eigenlijk niet in den Polder van
dien naam, maar in die van het Weergors;
hebbende ten Noorden den Langenhoekschen
Polder van Nieuw-Helvoet, of anders ge
naamd het Haring-Vliet".
Ondanks de omstandigheid, dat er die
dagen, naar Oudhollandsche opvattingen grof
geld verdiend werd. de wegen en dijken, zijn
de de eenige wandel- en vervoer-mogeiijk-
heden, zagen er bij lange niet rooskleurig uit,
en met comfort en service op dit gebied, was
het eerlijk gezegd treurig gesteld.
De kronyker zegt het in de direct aange
haalde regels niet al te duidelijk, doch wij
moeten afgaan óp verhoudingen in d i e tij
den, toen men de zaken, als ze niet a I te on
gunstig waren, (naar onze opvattingen ten
minste!) „goed" placht te noemen.
Men wist niet beter, en dus.
„Wat de ligging aangaat, daarvan kan niet
anders opgegeeven worden, dan dat geene,
t welk wij van de voorige in dit Deel voor-
koomende Dorpen en Ambachten gezegt heb
ben (aanvankelijk waren namelijk de omlig
gende dorpen besproken
(Wordt vervolgd).