PRINSJESDAG
III
IN DEN HAAG
RUSSISCHE REISERVARINGEN
Marineberichten.
HELDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 18 SEPTEMBER 1934.
Half Nederland reist in de riching Den Haag.
De residentie in feestgewaad. Uniformen-schittering.
Een staalkaart van Holland langs de lijnen. Q
In afwachting van de „sprookjes-koets". Q|
De Troonrede.
door Jhr. Dr. J. C. Mollerus
(door den specialen verslaggever v.d. Heldersche Courant)
V/eer zijn we in Den Haag, om evenals
vorig jaar de plechtige opening van de beide
Kamers der Staten-Generaal te verslaan.
Vandaag is het Prinsjesdag!
Vandaag zal het Parlement in de oude, im
posante Ridderzaal, in Vereenigde Zitting bij
een komen, om de troonrede, door een telg
uit het aloude Oranjehuis te hooren voor
lezen; troonrede, die toezeggingen en beloften
bevat, wetten aankondigt, waarvoor Neder-
Jandsche ministers de volle verantwoording
op zich nemen...
Ministers, feilbare menschen-kinderen, voor
hun feilen verantwoordelijk, die rekenschap
van hunne daden hebben te geven.
Vandaag is de dag, dat de hoogste in de
Staat, het regeeringsprogramma bekend maakt,
het plechtig den volke verkondigt.
Vandaag is de dag, dat ditzelfde staats
stuk door Nederlandsche dagbladen zal wor
den becritiseerd, ontrafeld, goed of slecht be
oordeeld zal worden. Critiek r. dt niet ge
spaard, maar de Nederlandsche criticus, hoeft
niet te vreezen van zijn critiek nadeelige ge
volgen te ondervinden.
Vandaag is de dag, dat het Nederlandsche
volk, van de Dollard tot de Schelde, dat
Maastrichtenaren en Jutters naar Den Haag
trekken om Prinsjesdag luister bij te zetten,
om door hunne tegenwoordigheid te toonen,
dat wij, Nederlanders, het Hoofd van den
Staat weten te eeren en waardeeren.
Vandaag wenscht en hoopt ons volk, dat
het Koningin en verantwoordelijke ministers
en Parlement gelukken moge het „Schip van
Staat" door de gevaarlijke branding, langs ver
raderlijke klippen te kunnen voeren naar vei
lige haven.
Vandaag hoopt het Nederlandsche volk, dat
de Parlementsleden zullen begrijpen, dat zij
allen op den zetel der eere zitten, om uit
sluitend het belang van het vaderland te be
hartigen.
Dan alleen heeft een Parlement recht van
bestaan, dan alleen is dit boven dictatuur te
verkiezen.
Het parlement in de eerste plaats, heeft te
zorgen, dat het devies: „Je Maintiendrai" (Ik
zal handhaven) geen aanfluiting wordt.
Doet het dit, dan heeft vandaag ons volk
en ons vaderland een goeden gelukkigen dag.
....de sprookjeskoets voor de Ridderzaal
Over de gladde stalen spoorbanen glij
den in duizelingwekkende snelheid, vele
extra-electrische- en -stoomtreinen en op
de groote, goed onderhouden landwegen
van Nederland, suizen honderden, mon
sterachtig groote autobussen en auto's.
Op de fietspaden langszij, betrappen vele
bescheiden fietsers de pedalen van hun
vehikel. Alle treinen, bussen, auto's zijn
tot de laatste plaats bezet, met vroohjke,
feestelijk gestemde menschen, met Ne
derlanders, die gekomen zijn uit de verste
hoeken van het Vaderland.
Allen hebben vandaag één richting, één
doel, én ideaal, hun Nederlanderschap te
demonstreeren in de Residentie, in Den
Haag en allen zijn opgewekt.
Bij het station Hollandsche Spoor voor
al lijkt het wel een bijenkorf.
Duizenden en duizenden moeten zich
hier door de halfdonkere tunnels, die voor
zoo n massale volksbetooging te klein zijn,
voetje voor voetje een weg banen, maar,
er zit stemming in deze Nederlanders,
want luide weerklinken tusschen de zware
tunnelwanden de nationale liederen, over
stemmend het geraas der aankomende en
vertrekkende treinen boven de hoofden.
Als de trein van tien uur binnengeden-
"erd is, zien wij vele bekende Heldersche
9czichten. Natuurlijk, Den Helder, de ma-
r'ne.stad moet er bij ziin.
Wanneer eindelijk de treinreizigers zich
00r het hekje van de kaartjes-controlee-
j-ènde spoorkeezen hebben geperst, en op
et ruime, breede stationsplein staan, ade-
mpa ze toch met een „hé, hé" verlicht op.
p café s en hotels waarvan vroolijk de
Plekleur wappert, hebben geen klagen, de
0 lander is gemoedelijk, mist niet graag
zit? e lput... en gezelligjes zie je ze
en met moeder de vrouw, die voor van-
de wasch de wasch en het huis-
U( en het huishouden heeft gelaten.
8j wij vanmorgen om half zeven op
Wa? ,9'n9en door de Haagsche straten,
nn 'Utht tamelijk dicht bewolkt Tot
fleeft°!t ^et cchter droog gebleven en
pen .f ZOn zich veel moeite al die scha-
0 ken op de vlucht te drijven, ten
einde vandaag als Oranjezon te triom-
pheeren, en als het zoo blijft, hoeven wij
niet te klagen. Het is zelfs tamelijk warm.
De straten gaven reeds in de vroegte een
levendig schouwspel. Den Haag staat
vandaag in het teeken van de Oranje
garde. Uit alle plaatsen van Nederland,
zelfs de meest afgelegene, komen zij aan.
Je moet ze zien marcheeren. De meisjes
en dames zijn gekleed in parelgrijze blou
ses en zwarte rokken. De jongens hebben
eveneens deze parelgrijze blouses met een
zwarte broek. Op het hoofd een baret met
breede oranjeveer. Op hun rug een pakje
met etenswaren.
„Al vroeg uit de veeren", zeg ik tegen
een commandant van de Oranjegarde.
„Wij zijn de Leidsche garde, tamelijk
dicht in de buurt dus, maar wij zijn toch
niet de eersten.' Afdeeling na afdeeling
komen aanmarcheeren en begeven zich
naar het Voorhout, dat het centrale punt
is van samenkomst.
Een feestelijke aanblik geeft dit ge
deelte van Den Haag. Overal vlaggen de
menschen. De meesten, die in den vroe
gen morgen voorbij trekken hebben een
klapstoeltje bij zich. Heel wat anders dan
eenige maanden geleden. Toen was er
rouw en somberte over Den Haag, Het
schijnt alsof dit alles nu weggevaagd is,
alsof de tijd weer spoedig zal kenteren,
de zon weer voor Nederland en voor de
wereld zal schijnen; en de zon aan den
hemel wint het ook van de wolken, want
terwijl ik telefoneer breekt zij stralend
door en overgiet Den Haag en het loover
der boomen met een gouden glans.
Het is nog vroeg in den morgen, toch
is het Binnenhof reeds als een openlucht
theater. Voor de anders stille gebouwen
zit een dichte haag menschen. En toch
zal het zeker nog uren duren voor de
stoet aankomt. Vele oude vrouwtjes met
stokken zijn erbij.
Niet alleen enkelingen zijn in massa op
gekomen, maar ook vele Vereenigingen in
den lande hebben hun afgevaardigden naar
Den Haag gestuurd en, voorafgegaan door
wapperende driekleur of Oranje-dundoek
zie je deze door de binnenstad troepen.
Blijkbaar hebben de scholen ook vrijaf,
want wij zien ook dat jong-Nederland, de
spes patriae sterk vertegenwoordigd is. In
enkele stille zijstraten gaan kleine meis
jes... Om het hoofd een lap t'ulle Vitrage
die verder langjs de kleeren neerhangt. Er
achter loopen buurtvriendinnetjes met
oranjesjerpen en vlaggen, als deftige hof-
damesgeleide voor het „kleine koningin
netje voor één dag'' uit de straat. De Ge
neeskundige dienst heeft ook zijn maat
regelen genomen. Want in de binnenstad
tusschen de menschen merken wij meer
dere Roode Kruissoldaten op. Hoewel nog
vroeg in den morgen en het wel eenige uren
zal duren voor de Gouden Koets van het
Paleis naar de Ridderzaal zal vertrekken,
beginnen de menschen zich toch nu reeds
te haasten om een goed plekje te veroveren.
Ter weerszijden van den weg, die de
stoet zal gaan, staat massaal, bijna onbe
wegelijk, de volksmenigte te wachten op
de Gouden Koets, de koets uit het sprookje,
waarin twee vorstinnen zitten, een Moe
der en een Dochter.
Een Moeder en een Dochter bleven ge
spaard voor Nederland... maar twee leden
van hét Koninklijk Huis gingen heen, Wer
den door den onvérbiddelijken dood, die
ook de machtigen der aarde niet spaart,
weggeroepen, Van de'zijde hunner dier
baren...
Een oude, lieve Moedér en een Man in
de kracht van zijn leVen, ontvielen Konin
gin en Prinses.
Eenzaam, ondanks hun hooge positie,
stonden die Vrouwen maar Nederland
heeft veel leed verzacht, het volk der lage
landen, dat zelden of nooit met zijn aan
doeningen te koop loopt, heeft in die
droeve dagen alles gedaan, om die twee
treurende vrouwen te doen voelen, dat Zij
niet eenzaam waren in hun leed, in hun
smart. Ontroerende blijken van liefde en
trouw heeft het volk toen gegeven. Zoo
straks zal de Koningin door deze men-
schenmassa trekken, dan weer zullen de
wuivende, groetende banieren, de spon
tane juichkreten van het volk hun weer be
wijzen, dat Nederland één gezin is, één
van denken waarin de leus wordt aange
heven: Oranje en Nederland één!
1 Het is overweldigend druk nu in de
straten van de binnenstad. Met moeite
komen de menschen soms vooruit.
De politie heeft buitengewone maatre
gelen moeten nemen om het voetgangers
verkeer zooveel mogelijk in goede banen
te leiden, maar het rijverkeer staat zoo
goed als geheel stop. Paarden, rijtuigen,
ja zelfs trams en rijwielen zijn onbekende
dingen geworden in de binnenstad. Alleen
een enkel hofrijtuig zie je nog eens door
schieten, maar verder is het voor koetsiers
en chauffeurs hier niets gedaan.
De rijweg is natuurlijk geheel vrij ge
houden voor den stoet waarmee de Ko
ningin zich naar de Ridderzaal begeeft.
Alleen een of ander nieuwsgierige journa
list zie je hier als een eenzame ©vei de
gladde asphaltbaan 2weven.
Zonder de minste stoornis bereikt de
„Heldersche Courant het plein voor de
Ridderzaal.
Gewoonlijk is het plein voor de Ridder
zaal een rustige binnenplaats, waar hon
derden duiven rustig plegen neer te strij
ken, om gevoederd te worden.
Maar hedenmorgen is het hier een va
et vient van de hoogsten in den lande.
Voor meerdere leden van de Tweede Ka
mer is het vandaag de dag, dat ze zich
eens in uniform kunnen steken en een
beetje onwennig loopen ze op de Ridder
zaal toe. Je kunt zoo echt zien, dat ze het
zelf ongewoon vinden. De echte militairen;
die aan uniform gewend zijn, stappen veel
vrijer.
In de Ridderzaal wordt niemand zonder
een toegangsbewijs binnengelaten. Streng
wordt hier de hand aan gehouden; niet
alleen de boden der Eerst en Tweede Ka
mer loeren met argus-oogen of de legiti-
matiekaart in orde is, maar ook de politie
ambtenaren letten streng op, dat er geen
ongewenschte personen binnenkomen.
Stram staat de eerewacht, die gevormd
is door een afdeeling van het Koninklijk
Nederlandsch Indische leger.
Vanmorgen vroeg zijn ze aan het sta
tion aangekomen. De stafmuziek van het
vijfde regiment Infanterie uit Amersfoort,
is eveneens aanwezig om straks plechtig
het Wilhelmus in te zetten.
Het publiek op het Binnenhof geniet
zichtbaar van deze gratis openlucht revue
die, in tegenstelling met een schouw
burg-revue, geen figuranten, maar kop
stukken ten tooneele voert.
Vorig jaar maakte de heer Schaper een
uitzondering op den regel, die de sociaal
democraten volgden, hoewel, naar ver
luidt, ook de heer Van Kol reeds blijk ge
geven had die gedragslijn niet goed te
keuren.
Dit jaar zal Schaper niet komen, ook
hij is weggeroepen van deze wereld.
Hoofd-officieren en oud-gouverneurs,
van Indië, alsmede gezanten in vreemde
uniformen, hebben door hun zwaar met
zilver en goud bestikte gala-kleeding veel
bekijk.
De „Sprookjes Gouden koets" is er nog
niet en toch is nu reeds het aspect won
derlijk vreemd-sprookjesachtig.
Het schittert van goud, zilver, ridder
orden.
De leden van den Hoogen Raad, de
Raad van State allen trekken in hun uni
formen op naar het Ridderpaleis.
De ministers verschijnen nu ook in vol
ornaat op het Binnenhofv— Ook eenige
oud-ministers merken wij op. Ook deze
hebben, volgens de etiquette, het recht op
dezen dag de goudgestreepte witte minis
terspantalon te dragen, als teeken, dat ook
zij eens verantwoordelijk waren voor den
gang in landszaken.
De genoodigden in hun schitterende
galakleeding zijn het ridderpaleis binnen-
getreden, hebben zich naar de voor hert
gereserveerde plaatsen begeven.....'. -
Buiten, langs den geheelen weg, die de
koninklijke stoet zal volgen, staan ook
menschen, burgers in uniformen. Hier zijn
alle nationale uniformen vertegenwoor
digd. Stoere Markers in hun wijde broe
ken, met hooge mutsen. Volendammer-
meisjes met vriendelijk blozende gezich
ten. Zeeuwsche boeren en boerinnen met
fijne kanten witte kappen. Vrouwen met
de gouden Friesche kap op. Zij allen
vormen met elkaar, waardige vertegen
woordigers van Nederland. Vol verwach
ting staan zij tusschen de menigte en
turen den weg af om de komst af te
wachten van de Koningin en de Prinses.
li
„Hoor je in de Ridderzaal alle móge
lijke talen spreken hier langs den weg,
dien de stoet straks zal volgen, wordt het
Nederlandsch „gehutspot". Echt onver-
vnlscht Jordaansch mengt zich met
Friesch, Brabantsch, Zeeuwsch.
Met bussen en treinen zijn de noorder
lingen, de Grunnengers gekomen; „Wie
gaon naar de Staten-Generaol en naori de
.Keuninginne en de Prinses kieken!" „Ain-
maol in t jaar mag een mensch, dat wel
hebben en Juliaantje is een aordige Prin-
sesse!
't Is vreemd, de naam Juliaantje is nu
pok in iederen mond...,,.
Ontegenzeggelijk is de kroonprinses
door haar ongekunstelde vriendelijkheid
populair.
Heel uit de verte dreunt plots kanon
gebulder. In de saamgepakte menigte, langs
den weg, die schouder aan schouder tegen
elkaar staan, komt plotseling deining.
Halzen rekken zich. De kreet: „Zij
komen!" plant zich voort.
Het is ieder jaar bijna hetzelfde schouw
spel en toch het voorbijtrekken van die
Gouden Sprookjeskoets geeft ieder jaar
weer opnieuw emotie. Men weet het
het kanon heeft het verkondigd, luid en
hoorbaar: Het Nederlandsche Staatshoofd,
vergezeld van Haar Dochter, rijdt naar de
Landsvergadering om die plechtig te ope
nen.
De stoet wordt geopend door het deta
chement huzaren, 55 ruiters onder bevel
van een ritmeester. Dan volgen in gala-
livrei de rijknechten-majoors en 2 rij
knechten te paard.
Naast de portieren gaat een lakei. Ook
Volgen galarijtuigen met groot-officie
ren. Zeven galakoetsen rijden aanstonds
weg. Dan volgt de gouden koets, ge
trokken door acht paarden. Overal don
derend gejuich. De honderden leden
van de Oranje-garde onder leiding van
de garde commandant van Amsterdam,
brengen een eerbiedigen groet. Ook op
het Binnenhof wacht een eerewacht van
deze garde, totaal 150 gardisten.
Heel ver aan het andere einde van de
lijn davert gejuich, gejubel, dat aanzwelt
gejubel dat ook oprecht gemeend is, om
dat het geldt de Landsvrouwe, die zich
CHRONISCHE HOOFDPIJNEN.
Een kwelling van 20 jaar geëindigd
De dame, die dezen brief schreef, is
geen uitzondering. Honderdduizenden
hebben geleden zooals zij. En allen kon
den hun pijnen kwgtraken, indien ze
slechts haar goede voorbeeld wilden
volgen.
„Twintig jaar lang werd ik gekweld
door hoofdpijnen, duizeligheid en maag
pijnen, zonder dat ik hiervoor eenige
verlichting kon vinden. Sinds ik Kru-
schen Salts gebruik ben ik steeds voor
uitgegaan en tegenwoordig heb ik nooit
pijn. Ik gebruik nog steeds Kruschen
Salts; er gaat geen morgen voorbij, dat
ik ze niet inneem en dat houd ik nu al
4 jaren vol.''
Mevr. J. G. te A.
Kruschen vat altijd het kwaad bij den
wortel aan. De oorzaak wordt weggeno
men en die is bijna altijd constipatie.
Maar Kruschen is geen enkelvoudig zout.
Iedere „kleine, dagelljksche dosis" Kru
schen Salts is een combinatie van 6
zouten en oefent een milde werking uit
op verschillende, inwendige organen:
spoort ze aan tot regelmatig werken en
op een wijze, zooals de natuur dat heeft
bestemd.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijg
baar bij alle apothekers en drogisten
0.90 en 1.60 per flacon, omzetbelas
ting inbegrepen. Let op, dat op het etiket
op de fieseh, zoowel als op de buitenver
pakking, de naam Rowntree Handels-
Maatschappij Amsterdam voorkomt.
(Adv.)
door Haar hoogen plicht laat leiden bij
alles wat Zij doet.
De Koningin van Nederland is een ge
boren Vorstin, die hoog boven alle partij-
gedoe staat, die alleen Neêrlands belang
behartigt voor de eer der natie waakt,
^oor het geluk van Haar volk arbeidt,
En het volk langs den weg ziet de
Vorstinnen voorbijrijden in de Gouden
Koets, Hoef getrappel ketst over het as-
phalt, Het publiek ziet nog even een glimp
van het gevolg... dan is het sprookje
voorbij.
De ministers en alle uitverkorenen voor
de Ridderzaal, zijn naar binnen gegaan.
In de groote zaal valt nu doodsche stil
te. De Kamerleden, die zooeven nog ge
zelligjes met elkaar stonden te „buren"
zijn naar de voor hen bestemde zetels ge
gaan.
Ze weten het: de Koningin gaat komen.
Luide klinken op het plein voor de Rid
derzaal de militaire commando's.
Stram staat de eerewacht.
Plechtig zet de kapel het „Wilhelmus"
in. De kamerheeren zijn nu ook binnenge
treden in de Ridderzaal,
Als de Koningin en de Prinses het Bin
nenhof betreden, daalt het vaandel en
brengen de eerewachten de militaire hon
neurs.
Op het bordes wordt de Koningin
begroet door Officieren der Zeemacht
van Haar militaire huis, Wij merken op
den adjudant in bizonderen dienst, vice-
admiraal C. C. Zegers Rijser, J. J,
Rambonnet en Jhr. G. L. Schorer, Schout
bij-nacht, Jhr. J. C. F. van Mühler en de
Adjudan en in gewonen dienst.
Hare Majesteit de Koningin, voorafge
gaan door de commissie van in- en uitge
leide betreedt de aloude Ridderzaal.
Langzaam schrijdt Ze naar den troon
jwaarboven een baldakijn. I
Alle aanwezigen verheffen zich eerbie-
P'9-
Vorig jaar was er één zetel meer onder
Jezen troonhemel.
Vorig jaar! Er is veel, heel veel gebeurd
in het afgeloopen jaar.
Veel droefs... maar Nederland is zich-
feelve gebleven.
Met een glasheldere stem, die tot in alle
hoeken, van de eeuwenoude zaal weer
klinkt, leest de Landsvorstinne de volgen
de troonrede:
Dank aan het Nederlandsche Volk.
In deze tijden van zware beproeving,
zoo voor het Vaderland als voor Mijn
Huis, mij wederom in Uw midden bevin
dend, is het Mij eene behoefte allereerst
uiting te geven aan Mijn warmen dank
voor de treffende bewijzen van genegen
heid en verknochtheid, die Ik gedurende
de laatste maanden uit alle kringen van
ons Volk heb ftogen ontvangen.
De economische toestand.
Meer nog dan een jaar geleden onder
vinden ook wij de gevolgen van de geeste
lijke en economische ontreddering, waar
onder de geheele wereld heeft te lijden.
De toestand van het bedrijfsleven
zoo hier te lande als in Nedérlandsch-
Indië is zeer zorgwekkend. Alle be
drijfstakken ondergaan den druk der tij
den; vele er van zijn zelfs zeer zwaar ge
troffen. De verhoudingen in de landen,
waarmee wij economisch het nauwst ver
bonden zijn, doen voorts de vrees op
komen, dat nog zwaardere druk te ver
wachten is.
Voortbrenging handel en verkeer zoe
ken tastend den weg in de wanorde van
de talrijke en vaak meest onverwachte
verschuivingen op economisch gebied.
Onder deze snel wisselende omstandig
heden moet in het Regeeringsbekid kracht
Eenige grepen uit een
algemeen economisch
overzicht
De Apenkolonie in Sukhum.
Wanneer men per Zwarte Zeeboot reist
van Batum naar Yalta, op het Krimschie-
eiland gelegen, dan komt men na Poti aan
gedaan te hebben, in Sukhum. Dit plaatsje
heeft een dubbele reputatie. In de eerste
plaats is het er nooit winter zooals wij ken
nen, omdat het geheel en al is afgesloten
voor al te strenge koude door hooge berg
ketens. Maar in de tweede plaats heeft het
een zekere vermaardheid verkregen door een
apenkolonie, welke daar huist. Het klimaat
schijnt deze dieren niet al te veel nadeel te
berokkenen. Trouws de talrijke sanatoria
wijzen er wel op, dat men zich in een ge
zonde streek bevindt. De gemiddelde jaar
temperatuur bedraagt 15 graden C, (59 gra
den F.), De plaats zelf is het centrum van
een tabaksdistrict, De botanische tuin, die nu
een proefstation vormt voor wetenschappe
lijke onderzoekingen op het gebied der accla
matie, heeft er krachtig toe bijgedragen om
tal van subtropische planten aan een nader
onderzoek te onderwerpen, Door een weten
schappelijk instituut te Moscou is in Sukhum
de meergenoemde apenkolonie gestaionneerd.
Doel en resultaten.
Het grootste gedeelte van het terrein, waar
deze apen leven, is een vlakte, die met
boomengroepen en struiken begroeid is. Bij
het binnentreden blijkt een gedeelte der apen
in kooien geborgen te zijn, terwijl een ander
gedeelte in grootere omrasterde volières keft,
waar deze dieren zich bijna geheel vrij voe
len. Het acclamatieproces heeft hier plaats,
In 1930 n.1., na het gereed komen der eerste
volière, werden tegen den tijd dat het kou
der werd, als proef een viertal apen buiten
gelaten, Alle vier werdzen ziek en zij stiérven
aan longontsteking.
Het volgende jaar werden een tiental jonge
apen, waarvan er acht in Sukhum geboren
waren, gedurende de lente, den zomer en
den herfst in de volière gelaten, Daarna werd
een vergadering van wetenschapsmannen bij
eengeroepen, teneinde zich nader te beraden.
Besloten werd deze tien apen ook gedu
rende de koudere maanden in de volière te
laten, doch een schuilplaats in te richten
tegen wind, regen, sneeuw en vorst. Men
bouwde daartoe houten huisjes, in de boomen.
In de tweede helft van December begon het
koud te worden en er viel zelfs eenige
sneeuw. Met groote belangstelling werd door
doktoren en verzorgers de gezondheidstoe
stand der apen gadegeslagen. Deze voelden
zich blijkbaar uitstekend. Wel verwonderde
de aanwezigheid van sneeuw deze dieren in
hooge mate, zoodat zij bij hun wandelingen
de witte plekken met groote angstvalligheid
vermeden. Een enkele maal trapten zij in
het ongewone, witte dek en sprongen dan
gepaard gaan met behoedzaamheid en
voorzichtige aanpassing
De financiën, Bezuiniging.
Onveranderd handhaaft de Regeering
hare overtuiging, dat moet worden ge
zorgd voor gezonde publieke financiën.
Daar verhooging van de reeds zoo zwaar
drukkende belastingen zonder gevaar
voor ineenstorting niet mogelijk wordt ge
acht, zullen de uitgaven, teneinde binnen
de grenzen der beschikbare middelen te
blijven, nog verder verlaagd moeten wor
den. Voorstellen om daartoe te geraken
zijn in bewerking.
Bevordering binnenlandsche
handel en industrie.
Nu in het afgèloopen jaar het resul
taat van onze politiek inzake de handels
verdragen niet geheel bevredigend is ge
weest en de vooruitzichten dienaangaande
eer slechter dan beter zijn, zal met
handhaving zooveel mogelijk van onzen
export steeds grootere aandacht moe
ten worden geschonken aan behoud en
verruiming van den afzet in het binnen
land.
De aan het bedrijfsleven opgelegde en
wellicht nog op te leggen crisisregelingen
zullen tot het strikt noodzakelijke worden
beperkt en niet langer dan onvermijdelijk
noodig worden gehandhaafd. Op ver
laging van heffingen, uit deze regelingen
voortgekomen, blijft de aandacht der
Regeering onophoudelijk gevestigd.
Oost-lndië en Curagao.
Voor Nederlandsch-lndië zal bij voort
during worden gestreefd naar bevordering
van den uitvoer en naar aanpassing van
de productie bij de mogelijkheden van af
zet, Ook de industrialisatie van dit deel
van het Rijk zal, waar mogelijk, geleidelijk
worden bevorderd. Het is verheugend, dat
in het afgesloten zittingsjaar verschillende
maatregelen getroffen konden worden, die
Nederland innauwere economische aan
raking brachten met Nederlandsch-lndië
en Suriname; in die richting zal worden
voortgegaan.
Voor Cura^ao, waar de financieele en
economische toestand de tijdsomstan
digheden in aanmerking genomen vrij
gunstig kan worden genoemd, bleek de
mogelijkheid van soortgelijke maatregelen
nog niet aanwezig te zijn.
De defensie.
Met groote bezorgdheid voor de toe
komst der menschheid moet worden vast
gesteld, dat bijna allerwegen de drang naar
sterke bewapening herleefd is. De Regee-
omhoog Hoe het zij: de geheele kolonie
trotseerde het winterseizoen.
In Februari 1932 werd een dergelijk resul
taat bereikt. Het acclamatiseeringsproces
verliep uiterst gunstig. In een koude Februari-
nacht van 1932 werd zelfs een kerngezonde
aap geboren. Men overwoog moeder en kind
in een afzonderlijke ruimte te brengen. Het
mocht evenwel niet gelukken het tweetal te
bemachtigen en uit vrees, dat het jonge dier
nadeel zou ondervinden van de achtervolging,
staakte men de pogingen, Bij de komst van
het warme weder was de vrees geheel ver
dwenen en tevens het bewijs geleverd, dat
niet alleen de oudere dieren, maar ook een
jong exemplaar gedurende de koudere maan
den in Sukhum buiten kon blijven.
De aap a's medisch object.
De Sukhumsche apen worden gebruikt als
medische objecten. De genomen proeven be
wezen, dat apen de meeste ziekten, welke
menschen hebben te doorstaan, te boven kun
nen komen. Het ziektebeeld en de daarmede
gepaard gaande verschijnselen bij deze die
ren komt vrijwel geheel overeen met die bij
menschen. De apen worden kunstmatig in
gespoten. Nauwkeurig wordt daarbij nage
gaan, en aanteekening gehouden van de hoe
veelheid injectiestof, de plaats, waar de in
spuiting geschiedt, den tijd, die verloopt tus
schen het oogenblik der injectie en het op
treden van het ziekteverschijnsel, de veran
dering der verschillende organen, enz. Zoo
zijn ziekten als tuberculose, syphilis, boosaar
dige gezwellen, suikerziekte, storingen in de
geslachtsorganen, groeistoringen en bloed
ziekten bestudeerd. Herhaaldelijk komt het
daarbij voor, dat de verschijnselen bij de
apen niet overeenstemmen met die, welke
men bij menschen kan waarnemen. Het op
sporen der oorzaken daarvan is een der be
langrijkste vraagstukken. Geleidelijk aan
wordt de beschikking verkregen over zeer
uitgebreid materiaal, Een en ander is ver
zameld in een museum, hetwelk verschillen
de afdeelingen telt. De pathologische afdee
ling bevat materiaal ter bestudeering van de
ziekteleer der apen. Daarnaast is een phy-
siologische afdeeling, waar de resultaten zijn
ondergebracht op het gebied van voeding,
zenuwstoringen, voorstelling, enz. De derde
afdeeling dient voor de studie van de ont
wikkeling der apen, voor de vergelijkende
morphologie en embriologie. Sedert 1932 is
volgens een nauwkeurig omschreven plan de
onderzoekingsarbeid ingedeeld. Ginds, in
Sukhum, verwacht men, dat niet alleen de
Sovjet-Unie resultaten zal weten te boeken
van dit wetenschappelijk centrum, maar dat
ook andere landen daar. an profijt zullen
trekken.
ring zal doen wat binnen haar vermogen
ligt om mede te werken aan de beteuge
ling van dat streven. Zij is echter tevens
verplicht met dit verschijnsel rekening te1
houden bij de uitvoering vari hare aanvan-'
kelijke voornemens met betrekking tot de
nationale verdediging.
Een waarschuwing.
De talrijke en zware tegenslagen op eco
nomisch gebied, gepaard aan verschillende
gebeurtenissen op ander terrein, roepen
licht geestelijke verwarring te voorschijn.
Des te meer is het noodzakelijk, dat de
Regeering zoo hier te lande als in de
overzeesche gewesten ernstig aandacht
blijve schenke aan handhaving »an de ze
delijke volkskracht en aan versterking van
de eendracht des volks, opdat het vast
beraden stand houde te midden der be
proevingen.
Wie zich toeleggen op het zaaien van
wantrouwen en verdenking, wie het ge
zag der Overheid ondergraven, zijn werk
zaam tot verderf van het land en zullen
met beslistheid worden wederstaan.
Veel zal in het komende zittingsjaar
wederom van Uwe werkkracht worden ge
vorderd. In de onwrikbare overtuiging, dat
het geloof in Gods Almacht ons Volk den
noodigen levensmoed geven kan en met de
bede, dat het Hem behagen moge Zijn
zegen te schenken op Uwen in eendrach
tige toewijding aan het Vaderland te vol
brengen arbeid, verklaar ik de gewone
zitting der Staten-Generaal geopend.
Hr. Ms. torpedoboot jagers „Evertsen" en
„Piet Hein", in observatie te Nieuwediep, zullen
in November naar Oost-lndië terugkeeren.
Officier van den marinestoomvaartdienst ie kt.
J. A. de Veer is aangewezen om uit Oost-lndië
naar Nederland terug te keeren en zal 26 Sept.
aan boord van het m.s. „Chr. Huygens" van
Tandjong Priok vertrekken.
Officier van den M.S.D. ie klasse W. F. H.
Riecker, aangewezen om uit Oost-lndië naar Ne
derland terug te keeren, is 12 September met het
m.s. „Batoeran" van Tandjong Priok vertrokken.
Luitenants ter zee 3e kl. A. J. Schouwcnaar en
P. A. Stroeve, zoomede officier van den M.S.D.
3c kl. 11. ten Sande, zijn aangewezen voor den
dienst in Oost-lndië en zullen 26 Scpt aan boord
van het s.s. „Johan de Witt" van Amsterdam hun
bestemming volgen.
