Radio-programma
Op en om het Binnenhof.
Tjihqinia- OiqcVigtt&ïr
NOCH ZOT
bulTENLAMD
in platte doosjes van 70stuks Weent
HELDERSCHE COURANT VAN ZATERDAG 1 NOVEMBER IW
Binnenland
Het zinken van den
notorschoener Jupiter
uit Delfzijl.
Een onderhoud met de bemanning.
Een gefantaseerde
berooving.
Doodvonnis wegens
landverraad.
De onvindbare misdadiger
Weekkroniek
DE HANDIGSTE VERPAKKING VOOR DEN VESTZAK
>P@T
O
Men meldt uit Umuiden aan de Nw. Rott.
Crt.
Wij hadden een onderhoud met den stuur
man en de andere leden der bemanning van
den Nederlandschen motorschoener Jupiter
uit Delfzijl, welke Zondagavond op de Noord
zee is gezonken. Men deelde ons mede, dat
de Jupiter een best schip was, in 1931 ge
bouwd en behoorende aan de reederij Oosting
te Delfzijl.
De Jupiter, die 600 ton d.w. groot was. was
Zondagmorgen elf uur met een lading haring
van Yarmouth naar Larvik in Noorwegen
vertrokken. Het schip was niet geheel be
laden. Reeds des avonds begon de lading
over te gaan, waardoor het schip slagzij
kreeg. Kapitein Komdeur en een der opva
renden waren vóór het vertrek nog in het
ruim geweest en hadden de lading geïnspec
teerd, waarna de luiken waren gesloten. De
slagzij werd al gauw zoo groot, dat het dek
gelijk met de zee lag en de 7 opvarenden,
waarvan 3 Duitschers waren, konden niets
anders doen, dan in allerijl het schip verlaten
en in de boot gaan. Niets konden zij mede-
nemen.
Toen zij, het was 's avonds 8 uur, in de boot
gingen, is een der opvarenden nog door een
geluk aan den dood ontsnapt. Hij kwam in
de zee terecht, maar wist zich aan de boot
vast te grijpen. Tot boven zijn middel hing
hij in het water, toen hjj door een golf werd
opgenomen, die hem juist in de boot smakte.
Het was een hachelijk oogenblik met een
goeden afloop.
Men kan zich voorsteden, dat de op
varenden, die geen extra-goed hadden kunnen
aantrekken, bij koud en guur weer geen pret-
tigen nacht hadden in de boot en blij waren,
toen de morgen daagde. Eenige booten heb
ben zij gezien, aan boord waarvan men hen
niet heeft opgemerkt. Zoo voer een Engelsche
boot voor hen uit, die later vóór hun boot
draaide en k— c!e Engelsche
kust.
Zoo gin,ae u_. .j en de verkleumde
en verhongerde mannen zagen zeer op tegen
een tweeden nacht in de open boot. Gelukkig
daagde nog voor het duister inviel redding,
daar zij werden opgemerkt aan boord van den
Duitschen motorharinglogger Hazen BV 7,
thuisbehoorende te Vegesack. Om 5 uur
Maandagavond werden zij opgenomen op den
logger en vonden daar, zooals onder de zee
lieden gebruikelijk is, een liefderijke behan
deling. Daarover waren de opvarenden van
de Jupiter zeer te spreken.
Daar de Duitsche logger geen radiozendin-
stallatie had, werd uitgezien naar een ander
visschersschip, dat wel van zulk een instal
latie was voorzien. Men ontmoette den mo-
torlogger Braunfeld uit Emden en dit schip
heeft toen uitgezonden, dat de Hazen de be
manning van de Jupiter aan boord had en
wenschte over te geven. De Duitsche politie-
kruiser voor het visscherij toezicht Weser,
welke juist eenige dagen te LJmujden had
vertoefd, nam de boodschap in ontvangst en
zette koers naar de Hazen, van welke logger
de kruiser Woensdagmiddag half drie de be
manning van de Jupiter heeft overgenomen.
Om half tien 's avonds kwam de Weser te
IJmuiden aan. In het Koning Willemshuis
deden de opvarenden zich te goed aan brood
met spiegeleieren, waarna de stuurman wat
nieuwe kleeren ging koopen.
De stuurman zei ons voorloopig binnen te
blijven, hij wilde Kerstmis graag thuis vieren
en zoo'n nacht en dag op zee in een open
boot zijn niet te vergeten. Het weer was
Maandag nog slechter dan Zondag, er stond
een zware zee en het was een geluk, dat men
geen tweeden nacht in deze omstandigheden
moest doormaken.
TRAGISCH ONGELUK.
De 42-jarige arbeider Maas te Rucphen,
welke werkzaam is op de suikerfabriek te Put-
tershoek, kreeg Dinsdagavond tijdens zyn
werkzaamheden een slag met een roerlepel
tegen het onderlyf. M. werd zoo ernstig ge
wond, dat hij naar het ziekenhuis te Dordrecht
moest worden vervoerd. Daar is hy gisteren
overleden. Hij laat een vrouw met acht kin
deren na.
DE UIVER IJM. 384.
De directie der N.V. Ijsfabriek voor de
vischhandelsvereeniging en Koelhuis IJsvries
te IJmuiden, heeft den stoomtreiler Erica
IJm. 384 van de visschery-maatschappij Bata
via aangekocht. De directie van de nieuwe
reedery heeft als hulde aan de koene vlucht
van Parmentier en zijn makkers het schip den
naam gegeven van Uiver IJM. 384. Het schip
is voorzien van radio, het is Dinsdag naar zee
vertrokken.
Woensdagavond heeft een man, die in een
café aan den Schiedamschen dyk te Rotter
dam nog al veel verteringen had gemaakt,
toen het op betalen aankwam, verteld, dat hij
geen geld had, omdat hjj was beroofd. 'De
caféhouder haalde er een agent bjj, die den
man mee nam naar een politiebureau
Daar herhaalde hij dat hy was beroofd en
hij deed een heel omstandig verhaal omtrent
allerlei bijzonderheden. En midden in zyn ver
haal moest hy even onderbreken, omdat de
telefoon ging. Het was een mededeeling, dat
in Den Haag een motorfiets was gestolen De
klager had een motorfiets bij zich van het
zelfde merk en bij onderzoek bleek, dat deze
fiets precies aan het opgegeven signalement
beantwoordde.
Bovendien bleek, dat de klager juist uit
Pen Haag was gekomen. Het onderzoek kreeg
o die manier een andere wending en tenslote
bakende de man, dat de berooving gefingeerd
v.as en dat hij de motorfiets in Den Haag
ad gestolen. Hij is opgesloten.
de
EEN 100-JARIGE REDDER.
Uit Ameland wordt medegedeeld, dat
oud-roeier van de Noord- en Zuid-Hollandsche
Reddingmaatschappy J. E. de Vries op 17
November lOOjaar hoopt te worden. Hy heeft
gedurende vele jaren bij schipbreuken op de
kust van Ameland moeilijke en gevaarlijke
tochten met succes medegemaakt.
ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Donderdag is de 55-jarige vee-opzichter
Roosdorf uit Winterswijk op den onbewaakten
overweg in den Klaashofweg, met zijn njwiel
onder een passeerenden trein geraakt. In ho-
peloozen toestand is R. per ziekenauto naar
het ziekenhuis te Winterswijk vervoerd.
MISHA NDELIN G.
Donderdag heeft een ondersteunde bij Maat-
a- »i/»h be
den
van
man
en
Donaeruag aeai ecu
schappelgken Steun te Amsterdam zich
klaagd. dat hij z.L te weinig steun ontvangt.
De man is daarbij in woede ontstoken en den
portier te lijf gegaan. Toen een agent
politie het gebouw binnenkwam om den
te verwijderen nam de werklooze een stoel
wilde den agent daarmee aanvallen. Ten slot
te is hij overmeesterd en naar een politie
bureau gebracht. Daar is procesverbaal tegen
hem opgemaakt.
JEUGDIGE VANDALEN.
De Zuilensche politie heeft 16 jongens van
10 tot 19 jaar aangehouden, die bezig waren
buiten dienst gestelde spoorwegrrj tuigen,
staande op het rangeerterrein aan den Am-
sterdamschenstraatweg even voorbij Utrecht,
te vernielen.
DE INBRAAK IN DE KINKERSTRAAT
TE AMSTERDAM.
Twee gearresteerden bekennen.
Van de drie gearresteerde personen, die in
het Bureau Overtoom te Amsterdam zijn op
gesloten en verdacht worden de Zaterdag j.1.
in een goudsmidswinkel aan de Kinkerstraat
gepleegde inbraak op touw gezet en uitge
voerd te hebben, hebben twee een bekentenis
afgelegd. De derde blijft nog ontkennen, doch
ook tegen hem bestaan ernstige aanwijzingen.
Het drietal is ter beschikking gesteld van de
Justitie. In de fabriek, waar een der verdach
ten werkzaam Is, zijn eenige van de gestolen
goederen gevonden. By een tweeden verdachte
heeft men het een en ander thuis aange
troffen.
Binnenland
Verscheidene lieden veroordeeld.
Reuter meldt uit Berlijn:
Het volksgerecht heeft talrijke lieden wegens
landverraad ter dood veroordeeld. Anderen
zijn veroordeeld tot tuchthuisstraffen.
De namen der veroordeelden zijn niet be
kend gemaakt.
De persdienst van de justitie deelt mede dat
deze vergrijpen voor 2 Mei j.L hebben plaats
gehad en volgens de oude wetten zijn berecht
EET GANS 1
De Litausche regeering heeft een origineel
besluit genomen, om te trachten den tot stil
stand gekomen uitvoer van ganzen goed te
maken, door alle ambtenaren van rijks- en
half officieele instellingen te verplichtten in
overeenstemming met hun inkomen een aan
tal ganzen te consumeeren, welke zij tegen
den geldenden markptrijs moeten koopen.
INVOER VAN
„SCHOONHEIDSMIDDELEN".
In de afgeloopen negen maanden van 1934
heeft China voor bijna 2 millioen dollar
„schoonheidsmiddelen" uit het buitenland in
gevoerd.
HONDERDJARIGE MAAKT HAAR EERSTE
TREINREIS.
De vorige maal ging zij per ossen
wagen.
Een honderdjarige vrouw heeft voor de
eerste maal in haar leven een treinreis ge
maakt, n..l van Bombala in Nieuw-Zuid-
Wales naar Newton bij Sydney, waar haar
kleindochter woont. Toen zij in 1839 met haar
ouders naar Sydney ging, werd de reis ge
maakt met een ossenwagen.
EEN MOTORSCHIP GEZONKEN.
De bemanning door een Deensch
schip gered.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
is 300 meter ten Zuiden van het Elbe-licht-
schip n een Duitsch (aanvankelijk werd ten
onrechte gedacht, een Nederlansch) motor
schip, tengevolge van een ontploffing aan
boord gezonken. De uit drie koppen bestaan
de bemanning kon door het Deensche stoom
schip Phoenix worden gered en is naar Cux-
haven overgebracht. Het schip was afkomstig
uit Haren aan de Eems.
0
V. D. verneemt uit Stockholm:
Ook Zweden heeft nu zyn „gemeenschaps-
vijand nr. 1", naar wien het geheele land op
zoek is.
De man heet Bengtsson, en van hem is be
kend, dat hij bij zyn vele vergrijpen nooit ge
weld gebruikt, maar een rustig optreden, ge
volgd door een snelle vlucht, prefereert. Zyn
specialiteit is het inbreken in de bagagebu-
reaux van spoorwegstations. Het aantal in
braken, dat hy heeft gepleegd, is moeilijk te
schatten en het is zelfs gewoonte geworden,
iedere misdaad, waarbij de dader ontsnapt, op
zijn rekening te schrijven.
Intusschen is iemand er in geslaagd, den
bandiet te zien te krijgen. Deze man ontdekte
in de bosschen van Fylkesboda bij Kristian-
stad een tent, waar hij twee mannen aan den
maaltijd zag. Hy bracht onmiddellijk rapport
uit aan de politie, maar toen de arm der ge
rechtigheid op het tooneel verscheen waren
de vogels gevlogen. In de tent vond men een
paar gemakkelijke sofa's, een aantal geweren
ammunitie en een groote hoeveelheid dynamiet!
Het Binnenhof ontwakende I - De Regeering ziet nog geen
kans voor een actieve welvaartspolitiek. - Minister Marchant
verklaart door de radio de oude spelling voor overwonnen 1 -
Optimisme, dat de realiteit niet kent?
Den Haag, 1 November, '34.
November is in het landen de dag,
waarop de groote parlementaire najaarscam
pagne beginnen zal, gaat aanlichten.
A.s. Dinsdag vangen in de Tweede Kamer
de algemeene beschouwingen over de Rijks-
begrooting voor '35 aan. Het Regeerings-
antwoord op het V. V. der Lagerhuizers
kwam reeds binnen, zoodat niets meer het
„Tot den aanvang!" in den weg zal kunnen
treden.
De bedoelde Memorie van Antwoord heeft
—•zooals wel verwacht kon worden, in de
groote lijn weinig nieuws gebracht, wel op
meer ondergeschikte punten.
Een wettelijk verbod van particuliere mili
ties is in voorbereiding, om nu eens iets te
noemen. Dit voornemen zal stellig door velen
met ingenomenheid zyn begroet, want on
danks het uniformverbod zijn verschillende
extremistische politieke groepen nog steeds
bezig in den wapenhandel te oefenen, zij het
dan op particulier terrein. Zulke dingen kun
nen in een rechtsstaat niet worden geduld,
want dat „soldaatje-spelen" heeft niet anders
dan een revolutionnair karakter. Van fascis
tische zijde wordt wel beweerd, dat men klaar
wil zijn om eventueel de wettige Regeering
te steunen als zij eens in groote moeilijkheden
mocht komen te verkeeren, doch men voelt
wel, dat dergelijke argumenten geen steek
houden. De Overheid heeft middelen genoeg
om onder alle omstandigheden de orde te
handhaven en behoeft geen hulp te acceptee
ren van gewapende vrijcorpsen. Hoe eerder
men dergelijke eigengereid optreden den kop
in drukt, hoe beter het is.
Op de Memorie zal ik thans niet diep in
gaan. De Regeering houdt vast aan het
systeem van aanpassing, waardoor zij weinig
geneigd is maatregelen te nemen, welke een
kunstmatige welvaart in het leven zou kun
nen roepen, een welvaart, die gebaseerd is
op speculatieve gronden. In de Kamer zal
over deze dingen straks natuurlyk het noo-
dige worden gezegd en wat de „Regeerings-
partijen betreft, van Katholieke zijde mag
hier en daar onmalsche critiek worden ver
wacht. In de Katholieke pers leest men zoo
nu en dan vertogen, welke van weinig in
genomenheid met de gestie van het Crisis-
Kabinet getuigen. De Haagsche briefschrijver
van de „Tijd" b.v. ziet in het liberale element
in het Ministerie de groote oorzaak van de
weinige activiteit, welke er z.i. van uitgaat.
En hy betreurde het destijds opnemen van
een liberale en het niet slagen van een parle
mentair Kabinet op rechtschen grondslag.
Dr. Colyn zal in de Kamer bij de verde
diging van zijn beleid nog wel nader en dui
delijker ingaan op allerlei critiek. Er wordt
beweerd, dat 't bij de algemeene beschouwin
gen spannen zal, maar als men dan vraagt:
hoezoo? dan krijgt men in negen van de 10
gevallen een weinig duidelijk bescheid. La
ten we den loop der dingen maar kalm af
wachten!
Aan het begin dezer week heeft Minister
Marchant er voor gezorgd, dat het bekende
spellingvraagstuk weer eens het onderwerp
van veler gesprekken was. Over beide Ne-
derlandsche zenders sprak Z.Exc. een radio
rede uit, getiteld: „De laatste spellingsronde".
En het Is niet uitgesloten, dat velen, die mi
nister Marchant j.1. Maandavaond hebben be
luisterd, toen hij zijn van 100 pet. optimisme
ten aanzien van de invoering der nieuwe spel
ling getuigende rede uitspraak, een en ander
hebben gevoeld als een soort „verlengstuk"
aan de bekende interpellatie-Tilanus in de
Tweede Kamer, welke immers een brokje
strijd bëteekende tusschen vóór- en tegen
standers van de nieuwste spellingshervor
ming. Het eenige en zeker niet onbelang
rijke! verschil maakte immers uit het feit,
dat de tegenstander van den minister niet
was het feitelijk op dit speciale terrein on
deskundige christelyk-historische Kamerlid,
doch een taalgeleerde van den allereersten
rang: Professor dr. J. Huizinga, hoogleeraar
aan de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte
te Leiden.
Zooals men weet zond zijne hooggeleerde
kort geleden aan den heer Hövelaar te Hil
versum, den „vader" der eveneens bekende
commissie-Overdiep, op diens verzoek een
openbaar schrijven, waarin de professor on
omwonden zijn meening te kennen geeft over
den spellingstrijd.
Minister Marchant nu wijdde zijn radio-rede
bijna volkomen aan dien brief, waardoor zfln
woorden een scherp karakter verkregen, om
dat naar men zich zal herinneren prof.
Huizinga zeer positief stelling nam tegen
hetgeen door den gewindsman gedurende
enkele maanden zoo hartstochtelijk wordt
verdedigd.
De Minister noemde het epistel eenvoudig
„een brief vol misverstand". Z.Exc. liet er
„geen stuk aan heel en verborg zijn gering
schatting voor een dergelijk stuk werk in het
geheel niet. Geen enkel argument bleek eeni-
gen indruk te hebben gemaakt, de minister
voelde zich zonder meer overwinnaar op het
gansche terrein. Dus ook wat de invoering
van de „examenspelling" betreft. „De stryd
is gewonnen!", aldus riep hij uit, en vermoe
delijk tot ergernis der tegenstanders van de
nieuwe spelling, die zich geenszins als ver
slagen beschouwen. Trouwens, wat bedoelde
Z.Exc. met „laatste ronde"? Er moet dus
nog „gevochten" worden, of achtte Z.Exc.
zijn radio-speech als de overwinnende eind-
phase Maar nogmaals de tegenstan
ders geven nog geenszins krimp, getuige o.a.
het naar aanleiding der radiorede versche
nen verweerschrift van prof. Taverne.
Intusschen kan niet betwist worden, dat
mr. Marchant reden heeft omtrent de uitein
delijke spelling optimistisch te zyn, waar hij
kon verklaren, dat „het overgroote deel van
het Onderwijs" de spelling-Marchant (noem
haar toch de spelling-van Ginneken!, aldus
verzocht Z. Exc., ondanks het feit, dat deze
taalkundige het „vaderschap" ontkent)
heeft aanvaard. De minister zei, zich aldus
niet te kunnen voorstellen, dat het over
groote deel des volks ook niet volgen zou
(hierin kon hij zich wel eens geducht ver
gissen!). Doch ten aanzien van deze dingen
meende de bewindsman allerduidelijkste tee
kenen te mogen zien. „Tallooze periodieken"
(aldus Z. Exc.) volgen den nieuwen koers
veel adverteerders ln dagbladen en mede een
deel dier dagbladpers zelf. Ook noemde mr.
Marchant de K.LM., waar de energieke direc
teur op zyn kantoren alle overtolligheden in
de schrijftaal doet weren. Dat déze dingen
het spreken van „de laatste ronde" aanne
melijk maken, zal er bij velen niet zoo grif
ingaan......
Maar nu even over de bestrijding van prof.
Huizinga.
Zooals reeds gezegd: de minister toonde
bitter weinig respect voor de geopperde on
overkomelijke bezwaren. Hij begon met een
„formeele onjuistheid" te constateeren. De
prof. had geschreven: „Gaan Ministerraad
en groote bladen om, dan zal het pleit ten
gunste van de ministerieele beschikking be
slecht zijn".
„De geleerde maakt een tegenstelling, die
niet bestaat!" zoo riep de minister uit, want
de Ministerraad is het steeds met den Minis
ter van Onderwijs eens geweest. Ook is van
mr. Marchant nimmer aandrang uitgegaan,
om de spelling thans reeds in den staatsdienst
ingevoerd te krijgen, want de nieuwe schrijf
wijze grijpt in de wetgeving veel dieper in,
aldus Z. Exc. Hij wees erop, dat b.v. mede
Economische Zaken mee is gegaan ten aan
zien van het land- en tuinbouwonderwijs, wel
een bewijs dus, dat de minister van Onderwijs
niet alleen stond.
Het sterkste was mr. Marchant ongetwij
feld, toen hij zijn hooggeleerden opponent kon
verwijten, dat dezegeen uitweg ziet uit
den spellings-chaos en den loop der dingen
maar aan de toekomst wil overlaten. „Hij ziet
geen behoorlijke oplossing!" zoo concludeerde
Z Exc. terecht. En hij vroeg zich af, of de
Regeering zich dan maar onmachtig moet
verklaren? De bewindsman meende in tegen
deel, dat zij dient te onderzoeken of een op
lossing inderdaad niet mogelijk is. En dat is
dan nu geschied, met het bekende gevolg.
De schryfwijze-Van Ginneken wil slechts over
bodige wetenschappelijk niet te verdedigen
letters verbannen. Dat er nog dubla zijn blij
ven bestaan, achtte de minister niets erg,
want ook De Vries en Te Winkel kent ze
(paardestal- of paardenstal). Nogal uitvoerig
weidde de bewindsman uit over het verleden,
hoe 't vroeger is gegaan met Siegenbeek, die
weer heeft moeten wijken voor De V. en Te
W., na veel strijd en geharrewar. „De vereen
voudigde spelling bracht het in twee maanden
verder dan De Vries en Te Winkel in tien
jaar!", aldus voorts Z.Exc.
De meening van onze taalgebruikers van
den eersten rang" de bona fide schrijvers
verklaarde Z. Exc. te kunnen missen, want
de letterkundigen, voorzoover kunstenaars,
zijn taalhervormers, zijnde grootste zon
daren tegen de oude spelling. Laten zij dus
niet opkomen voor handhaving van de con-
fectie-spelling!
Met groote stelligheid verzette de minister
ZONDAG 4 NOVEMBER.
Hilversum, 301 m.
8.30 VARA. 12.00 AVRO. 5.00 VARA. 6.00
VPRO. 8.00 AVRO.
8.30 Gramofoonpl.
8.35 Tuinbouwpraatje S. S. Lantinga.
9.00 Voetbalnieuws.
9.03 Orgelspel J. Jong.
9.30 Declamatie A. Bouwmeester, en Gramo
foonpl.
10.00 VARA-Orkest o.l.v. H. de Groot.
10.30 Wr. D. M. Lévy: Het sprookje van den
ritueelen moord.
10.50 Vervolg orkestconcert.
11.15 A. Pleysier: Rusland.
11.30 Vervolg orkestconcert.
12.00 Klokkenspel en Uurslag v. d. toren der
O.L.V. Maria Hemelvaart-Kerk te Zwolle.
12.00 Gramofoonpl.
12.30 Omroeporkest o.l.v. 1'reep.
I.30 Uit Bern: Verslag v. d. voetbalwedstrijd
„Zwitserland-Holland", door H. Hollander.
3.50 Uit het RAI-gebouw: Reportage v. d.
Zesdaagsche.
4.15 Gramofoonmuziek (Om 4.45 Vaz Dias).
5.00 Orgelspel C. Steyn.
5.10 J. Huy (saxofoon) en J. Jong (plano).
5.20 Vervolg orgelspel.
5.30 Voetbalnieuws.
5.50 H. Wiggelaar (viool) en C. Steyn (orgel)
6.00 Ds. E. D. Spelberg (causerie), B. Ver
hoeven (orgel), To v. d. Sluys (zang) en J.
Fletkamp (fluit).
6.10 Dr. N. A. Bruining: Tien jaren Vrijz.
Prot. Uitzendingen in Nederland.
6.35 Vervolg concert.
6.45 G. J. Ligthart: De VPRO en zyn propa
ganda. Hierna orgelspel.
7.00 Kerkd. uit „Leeuwenbergh" te Utrecht:
Sprekers: Ds. B. J. Aris en Ds. F. Dijkema.
8.00 Vaz Dias.
8.15 Omroeporkest o.l.v. N. Treep, m.m.v. H.
Cals (sopraan).
9.15 Radio-Journaal.
9.30 „Melodieën van Montmartre" o.l.v. Mr.
H. M. Merkelbach.
10.00 Uit het RAI-Gebouw, A'dam: Report.
v. de Zesdaagsche.
10.20 Gramofoonpl.
II.00 Vaz Dias.
11.1012.00 Uit Carlton, A'dam: Melle
Weerma and hls Red-White-Blue Aces.
Huizen, 1875 m.
8.30 NCRV. 9.30 KRO. 5.00 NCRV. 7.45
11.00. KRO.
8.30 Morgenwijding o.l.v. Dr. J. G. Geelker
ken, m.m.v. G. Matter (sopraan) en C.
Kloppenburg (orgel).
9.30 Gramofoonpl.
10.30 Hoogmis.
12.00 Lezing.
12.15 Gramofoonpl.
1.00 Lezing.
1.20 Orkestconcert en lezing.
4.00 Ziekenlof.
5.00 Gewijde muziek.
5.20 Kerkdienst uit de Ned. Herv. Kerk (Mar
tinikerk) te Groningen. Spr.: Ds. J. Ver
meulen. Hierna gewijde muziek.
7.45 Sportnieuws.
7.50 Lezing.
8.10 Vaz Dias.
8.15 Gramfoonpl.
8.20 Concert.
8.50 Gramofoonpl.
9.00 Orkestconcert m.m.v. solisten.
9.50 Pianorecital.
10.00 Lezing.
10.15 Orkestconcert.
10.30 Vaz Dias. Gram.pl.
10.40—11.00 Epiloog.
MAANDAG 5 NOVEMBER.
Hilversum, 301 m.
Algemeen programma* verzorgd door de
AVRO.
8.00 Gramofoonpl.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonpl.
10.30 Pianorecital A. Heksch en voordracht
Rie Beyer.
12.00 Ensemble Rentmeester en gramofoonpl.
2.00 Orgelconcert P. v. Egmond Jr., m.m.v. J.
v. Kempen (tenor).
3.00 Voordracht Kommer Kleyn.
3.304.00 Vioolrecital Boris Lensky. A. d.
vleugel: E. Veen.
4.15 Gramofoonpl.
4.30 Max Tak: „Radio Remaco".
5.30 Tuschinski's Select Salonorkest o.l.v.
Max Tak.
6.45 Omroeporkest o.l.v. A. v. Raalte, m.m.v.
A. Roodenburg (viool).
9.00 „De Staatsman thuis", hoorspel van Me
lis Stoke. Regie: Kommer Kleyn.
9.30 De Ramblers o.l.v. Theo Uden Masman.
10.00 Uit het RAI-Gebouw, A'dam: Reportage
van de Zesdaagsche.
10.20 Gramofoonpl.
11.00 Vaz Dias.
11.10—12.00 Uit „The House of Lords", Den
Haag: Het Ensemble Chas Daisy.
Huizen, 1875 m.
NCRV-programma.
8.00 Schriftlezing en meditatie.
8.159.30 Gramofoonpl.
10.30 Morgendienst o.l.v. Ds. J. Fokkema.
11.00 Chr. lectuur.
11.30 Gramofoonpl.
12.30 Concert door G. de Knegt-Ter Haar
(zang), H. Berghout (cello) en R. Beute
(piano).
2.00 Voor de scholen.
2.35 Gramofoonpl.
2.45 Wenken voor de keuken.
3.15—3.45 Kniples.
4.00 Bijbellezing Ds. G. J. Duyvendak, m.m.v.
sopraan en orgel.
5.00 Blaassextet o.l.v. P. v. d. Hurk m.m.v. F.
Kloel? (orgel).
6.30 Vragenhalfuur.
7.00 Ned. Chr. Persbureau.
7.20 Causerie H. Amelink.
7.30 Vragenhalfuur.
8.00 Vergadering van de Vrije Universiteit in
de Noorderkerk te Zeist. Sprekers en koor-
concert.
10.30 Vaz Dias.
10.4011.30 Gramofoonpl.
DINSDAG 6 NOVEMBER.
Hilversum, 301 m.
AVRO-uitzending. 5.306.00 VPRO.
8.00 Gramofoonpl.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonpl.
10.30 Arnhemsch Strijkkwartet.
11.00 Kook- en bakpraatje mevr. R. Lotge-
ring-Hillebrand.
11.30 Vervolg kwartetconcert.
12.00 Gramofoonpl.
12.15 Ensemble „Lismonde" en gramofoonpl.
2.00 Voordracht Stlne Versluys-Lercu en gr Dl
3.00—4.00 Kniples.
4.15 Gramofoonplaten.
4.30 Radio-kinderkoorzang o.l.v. J. Hamel.
5.00 Voor kleine kinderen.
5.30 Jeugdhalfuur v. d. VPRO door Ds. B. J.
Aris.
6.00 Omroeporkest o.l.v. Gerharz.
7.00 C. V. Bos (piano) en J. M. v. Veen (viool)
7.30 Engelsche les Fred Fry.
8.00 Vaz Dias.
8.05 Het AVRO-Aeolian-Orkest.
9.15 Uit „Tivoli", Utrecht: Bruckner's „Gros-
P' Gr t" Leidln^: J' Wagenaar.
10.15 Uit het RAI-Gebouw, A'dam: Report.
v. d. Zesdaagsche.
10.35 Gramofoonpl.
11.00 Vaz Dias.
1110 2100 Uit „Botte des Matelots", Den
Haag: Het orkest Marco Majo.
Hulzen, 1875 m.
KRO-uitzending.
8.00—9.15 en 10.00 Gramofoonpl.
11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 Gramofoonpl.
1.00 Orkestconcert.
1.50 Reportage.
2.00 Vrouwenuur.
3.004.00 Modecursus.
4.15 Gramofoonpl.
5.00 Orkestconcert en gram.pl.
6.40 Esperanto.
7.157.45 Lezing.
8.00 Vaz Dias. Gramofoonpl.
8.15 Orkestconcert m.m.v. sopraan, in h„
pauze: gramofoonpl.
10.00 Populair concert.
10.30 Vaz Dias.
10.3512.00 Gramofoonpl.
zich tegen de meening van prof. Huizing
dat „gelukkig de talen (zyn), waar de uit-
spraak zoo ver van de schryfwyze i3
weken, dat aan spellinghervorming nauwelyka
ernstig kan worden gedacht" (Fransch, En-
gelsch).
Hierop meende de bewindsman niet minder
dan o.m. aldus te moeten antwoorden: „Prol
Huizinga kent het terrein niet, waarop hij
de marschroute aangeeft". Voorts:: Prof
Huizinga heeft aangetoond, dat geleerden
niet weten wat ze behooren te weten". En
ook: „Prof. Huizinga kan onze adviseur niet
zyn" (wyl h(j zakelijkheid mist).
Bepaald bescheiden klonken deze woorden
van een niet-hooggeleerde geenszins en even
min: Bijster beleefd!
In 't algemeen verdedigde de minister zfln
spelling tegen de bewering, dat onze taal
door de zuivering er armer op zou worden.
„Ik heb tal van goed gestyleerde geschriften
ln de vereenvoudigde spelling gelezen," verze
kerde de spreker, want schrijftaal en spreek
taal behooren onafscheidelijk verbonden te
zijn. De vereenvoudigers zien de anthitheae
niet. Evenmin worden „kostbare taalmidde
len" prijsgegeven. Maar de tegenstanders der
vereenvoudiging willen geen oplossing! aldus
Z. Exc., men wil van het oude woordbeeld
eenvoudig niet scheiden. Mr. Marchant noem
de het geval-prof. Huizinga een „interessant
psychologisch geval", een typisch stukje con
servatisme. Een betere qualificatie had Z.Exc.
blijkbaar niet over voor het optreden van den
professor.
Mr. Marchant besloot met verheugd te con
stateeren, dat bij alle verzet de voor
standers zich gelukkig hebben georganiseerd
(„Spellingvrede"). „Intelligente, met het be
drijfsleven bekende lieden, zien het belaitg
van de nieuwe schrijfwijze in", verzekerde de
minister, er voorts nog op wijzend, dat con
tinueering van het verzet alleen kan leiden
tot een langer durende verwarring.
Of de ministerieele rede veel heeft bijge
dragen tot bereiking van den spellingvrede
waag ik te betwijfelen. Daarvoor wars zij te
scherp en te „onvriendelijk", om 't maar eens
zacht uit te drukken, 't Is zéér de vraag, in
hoeverre „de massa" met het nieuwe mee wil
gaan. Een desbetreffende enquete onder de
„Haagsche Post"-lezers schijnt een overwel
digende meerderheid voor behoud van het be
staande te hebben opgeleverd. De resutlaten
worden eerst aan 't eind van deze week ge
publiceerd. Ik althans zou minister Mar-
chant's optimisme momenteel niet gaarne wil
len deelen! Parlementariërs.
3 November. Gelukkig voor ds
menschheid, die het reeds te lang zonder con
ferenties had moeten stellen, is er weer eens
een conferentie in Londen. Nu eens over de
vloten. Zooals dat met een internationale con
ferentie usance is, is zij na anderhalven dag
op het doode punt gekomen. Dan naïeveling,
die hiervan schrikken mocht, diene het tot
troost, dat een conferentie zóó hoort te be
ginnen.
Wij kunnen dan daarna de volgende phasen
verwachten:
De Amerikaan Norman Davis en de Japan
ner Matsoedeira hebben samen golf ge
speeld.
Matsoedeira en de Engelschman Wilson
hebben samen geluncht.
Norman Davis en Wilson hebben op snip
pen gejaagd.
De conferentie is op het doode punt
Matsoedeira doet nieuwe voorstellen, die
hierop neerkomen, dat hij hetzelfde eischt
als eerst, met iets erbij.
Norman Davis en Wilson hebben geluncht
en aan correspondenten verzekerd, dat de on
derhandelingen nog niet zijn begonnen.
Matsoedeira verklaart, dat Engeland een
prachtig land is, dat het hem verheugt er te
zyn, dat hij bewondering en liefde gevoelt
voor het Engelsche vlok, zijn geschiedenis en
zijn vorstenhuis.
Matsoedeira zegt, dat Japans vloot geen
kubieke meter bij die van Engeland mag
achterblijven.
Norman Davis verklaart aan de pers, dat
Amerika den Japanschen eisch van rechtsge
lijkheid en pariteit nimmer zal inwilligen.
Norman Davis verklaart aan de pers, niets
aan de pers te hebben verklaard.
Norman Davis verklaart aan de pers, dat
zyn verklaring aan de pers, niets aan de pers
te hebben verklaard, niet moet worden uitge
legd als een tegenspraak op het bericht, dat
Amerika den Japanschen eisch van rechtsge
lijkheid en pariteit nimmer zal inwilligen.
Matsoedeira herhaalt, dat Japan niets min
der dan volledige gelykheid der globale ton
nage kan accepteeren.
Amerika en Engeland wachten nieuwe Ja-
pansche voorstellen af.
Norman Davis en Wilson hebben geluncht
met Matsoedeira. Indigestie. De conferentie is
°P het doode punt.
Matsoedeira verklaart optimistischer te zijn
gestemd dan ooit. Hij heeft nieuwe voorstellen
ingediend, die weer ongunstiger zijn dan dé
vorige. Ze zyn alle verworpen.
De heele conferentie heeft golf gespeeld.
Men besluit, voor een week rust te nemen.
Matsoedeira spreekt met belistheid de g«"
nichten over zijn concessies tegen.
Matsoedeira doet concessies.
Matsoedeira verlangt tegenprestaties.
De conferentie is op het doode punt.
Norman Davis en Matsoedeira hebben sa
men golf gespeeld.
Da capo al fine.
n °P een dag zullen wy vernemen, dat de
conferentie het erover eens is, dat zy het ner
gens over eens zal worden. Zij zal dan, zoodis
men dat wel eens noemt, op het doode punt
gekomen zijn.
