Stadsnieuws
Gemeenteraad van Den Helder
PHILIPS RADIO
Tecbn. Bur. VAN BAAREN
derde blad
helderscf-té courant van donderdag 22 november 1 934.
9
Sint-Nicolaas nummer
Heldersche Courant.
Concert Helders Mannenkoor.
WARME SAOCI1ZENBROOOJES
Visscherij.
*tt?oa* f aan wc en?
Licht op voor alle voertuigen.
Donderdag 22 Nov.
Vrijdag 23
16.30 uur.
16.29 uur.
Een gunstige gelegenheid
om te adverteeren.
Het succes, dat we vorige jaren met onze
Sint-Nicolaas-nummers gehad hebben, èn bij
onze lezers, èn bij onze adverteerders, heeft
ons doen besluiten. Zaterdag' a.s. wederom
met een speciaal Sinterklaasnummer uit te
komen. Het zal een nummer worden, dat zeker,
door haar prettigen inhoud, door onze lezers
en lezeressen verslonden zal worden. Een
nummer, waarin ze niet alleen gezellige lec
tuur vinden, maar ook advertenties van zaken-
menschen, waar men zijn Sint-Nicolaas-inkoo-
pen kan doen. Want die gezellige tijd van
inkoopen is weer daar en reeds lokken de
feestelijk ingerichte étalages tot koopen. Een
merkwaardig verschijnsel is, dat men, niet
tegenstaande vèrmindering van inkomsten,
toch niet graag het feest van den goeden
Sint voorbij zou laten gaan, zonder zijn vrien
den en kennissen verrast te hebben met een
of ander aardig cadeau. En daarvoor behoeft
men tegenwoordig heusch niet zooveel uit te
geven. Men raadplege maar eens de adver
tenties in onze couranten en speciaal in ge
ne 3md Sint-ïtficolaas-nummer.
'oor onze adverteerders vestigen wij er
no j de aandacht op, dat wij op het oogenblik
een reclame-verspreiding, huis aan huis, in
Breezand en Anna-Paulowna hebben, zoodat
onze courant alleen reeds in meer dan duizend
gezinnen in dezen Polder wordt gelezen, waar
door de advertentie dus belangrijk meer
fe dame-waarde heeft.
in ze prijzen zijn evenwel niet
Verhoogd. Vanmiddag en morgenochtend
zal onze advertentie-colporteur nog verschil
lende zaken in de stad bezoeken. Zij, die dus
van deze goedkoope en doelmatige reclame
willen profiteeren, verzorgen spoedig huncopie.
Op 20 dezer slaagde te Amsterdam
voor het Witte Kruis-diploma. onze oud-
Stadgenoote Zr. H. M. Plasmeijer.
Te Amsterdam slaagde op 13 November
voor diploma Verpleegster, onze stadgenoote
Mej. G. Lastdrager.
Aan 't Instituut ..Mercurius", Loods-
/racht 72, Den Helder, siaagde voor 't diplo
ma machine-schrijven de heer J. Stolk,
leerling van b.g. Instituut.
Eenige bewoners van het: Verpleeghuis
aan de Kerkgracht, werden in den gelegen
heid gesteld den Kunstavond te mogen bijwo
nen. Bij deze wordt het bestuur van het Hel
ders Mannenkoor vriendelijk bedankt.
huldiging b. prins.
Met het oog op de huldiging van B. Prins
door de Voetbalvereeniging H.R.C., op nader
bekend te maken datum, deelt het Bestuur
der H.R.C. het volgende mede:
lorporaties en vereenigingen hier ter stede,
dn- op den huldigingsavond blijk van medeleven
willen geven, kunnen zich doen vertegenwoor
digen door ten hoogste drie personen, en dit
schriftelijk opgeven aan het secretariaat van
de H.R.C.. Steengracht 15, alhier, vóór 25
J\ ovembèr.
)e huldiging vindt plaats in .Casino".
lud-leden en oud-donateurs van de H.R.C.,
die in willen teekenen voor aanbieding van een
aandenken hunnerzijds, kunnen daarvoor aan
de navolgende adressen op de daarvoor be
stemde inteekenlïjsten teekenen:
Heldersche Lunchroom.
S. Diedenhoven, Molenstraat 148.
W. Goudswaardt, Dhaliastraat.
mail „piet hein" en „evertsen".
Volledig gefrankeerde stukken bestemd
voor Hr. Ms. „Piet Hein" en „Evertsen" kun
nen worden verzonden naar:
Palermo: 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 Dec., laatste
buslichting hoofdpostkantoor 20.55 u.
Aden: 13 Dec., l.b. hoofdpostkantoor 9 u.
Sabang: 19 Dec., l.b. hoofdpostkantoor
£0.55 u.
Daarna naar Batavia,
propaganda-middagen
en -avonden a.n.vv.b.
Naar wij vernemen zal op Woensdag 28 en
Donderdag 29 November a.s. de A.N.W.B.-
Toeristenbond voor Nederland, in Musis Sa-
crum" alhier, een tentoonstelling van het
Bondswerk houden; kaarten, gidsen, reisboe
ken enz., voor auto-, motor-, rijwiel-, water-,
wandel- en ruitertoeristen, terwijl in de zaal
ook opgesteld zullen zijn, een vélocipède van
pl.m. 1885, wegwijzers uit verschillende Bonds-
tijdperken enz.
Op de avonden zal een lezing over het werk
Van den Bond worden gehouden en de Bcnds-
film worden vertoond.
De tentoonstelling is, evenals de film
avonden, toegankelijk tegen betaling van 20
cent.
De entreegelden zullen dienen ter verster
king der fondsen ter oprichting van het
Bondsmuseum.
Wij verwachten, dat velen, die niet dage
lijks in de gelegenheid zijn met- hetgeheel»
Bondswerk kennis te maken, maar toch den
bekenden en zoo nuttigen „Bond van de weg
wijzers" kennen, deze gelegenheid zullen aan
grijpen de mooie kaarten en gidsen, andere
boekwerken en nuttige voorwerpen voor weg
gebruikers en toerist te bezichtigen en wat
meer te vernemen omtrent den voortreffe-
lijken, baanbrekenden Bondsarbeid.
GRATIS KOOPDAG.
Evenals vorig jaar heeft de Firma Beem-
aterboer ook dit jaar weer besloten een gratis
koopdag te houden. Zooals U zich misschien
herinneren kunt is de gratis koopdag van het
vorig jaar een groot succes geweest. Toen
werd als die gratis koopdag aangewezen 25
November, een Zaterdag. Dien dag was voor
bjjna 500 gulden gekocht1
Dit jaar wordt op dezelfde wijze een re
clamedag gehouden. Er zijn 27 enveloppen ge
maakt, waarin de datums van 22 November
tot 22 December, zonder de Zondagen. Van
die 27 enveloppen zijn 26 direct verbrand, in
bijzijn van Notaris J. W. J. Schreuder, die de
overgebleven ééne envelop verzegeld in be
waring heeft. Niemand is bekend met den in
de envelop vermelden datum en eerst op 24
December zal de envelop geopend worden en
de juiste datum bekend zijn. De spanning voor
den uitslag zal dus weer van dag tot dag toe
nemen.
De frischheid, welke van deze zaak uitgaat
zal zeker bij het publiek in den smaak vallen.
Kosten nog moeiten worden gespaard om de
Heldersche ingezetenen aan goede artikelen te
helpen op goedkoope wijze. Steeds heeft de
firma het nieuwste voorradig tegen zeer lage
prijzen.
Wij gelooven dan ook wel, dat ook nu weer
de gratis koopdag een succes zal worden.
Een moderniseering van de etalages, waar
voor de heer H. J. Lücker, Hartestraat zoogde
ging aan de voorbereidingen gepaard.
Een avond, waarop zoowel de ern
stige, als de lichte muze vertegen
woordigd was, en die diverse da
capo's bracht.
Laat ons beginnen met den lezers mee te
deelen, dat deze uitvoering- gegeven werd
Dinsdagavond in „Casino", en dat zij, zooals
trouwens gewoonlijk, uitstekénd bezocht was.
Het programma was wel gevarieerd, want
behalve het optredende koor, dat logischer
wijze het grootste brok van het menu inslikte,
was er een dames-duet, en een vioolsolist.
Het is begrijpelijk, dat, waar het een con
cert van „Mannenkoor" betreft, onze ver
wachtingen eenigszins hoog gespannen waren,
om réden dat wij weten tot welke top-presta-
ties het koor soms plotseling ih staat blijkt
te zijn, en- het auditórium iets bijzonders wéét
te bieden.
Doch terzake: het koor ving het eerste
gedeelte van het program (dat in sterke
tegenstelling niet dat van na de pauze na
genoeg geheel uit religieuze nummers be
stond) aan met het zoo bekende Heinze-lied
„Omhoog". Dit kón een uiterst dankbare ouver
ture zjjn, tenminste, indien men goed inge
steld is, en niet meer „zoekt". Het nummer,
dat de zaal direct „pakte", en het feit be
slecht deed zijn, was het niet. Er was nog
te veel weifeling tusschen de partijen onder
ling, te veel onvasts om het tot een kloek
en vastomlijnd begin te maken. Dit is juist
het gevaar van deze overbekende nummers,
die zoo vaak de programma's der koren sie
ren, dat ze zóó bekend zijn, dat ook de leek
er direct de onnauwkeurigheden uithaalt, en
ze accentueert.
Volgden 2a. „Anima Christi" en 2b. „Haec
Dies", waarvan het 'laatste met den eersten
prijs bekroond werd als verplicht concours
nummer te IJmuiden. Beide kerkelijke com
posities verschillen totaal in karakter, en het
was interessant ze beide in één nummer te
geven, juist, teneinde het contrast te doen
uitkomen, tusschen de blijde vreugde-hymne
van het Haec Dies, Waarin de geloovige zijn
overtuiging uitjubelt, en het andere, dat ge
tuigt van een devote Christus-adoratie, en
van uiterst verheven allure is. Het was Haec
Dies dat voor het koor het pleit wony-ten met
een bijzondere geestdrift uitgevoerd werd, be
duidend beter dan het Anima Christi, waarin
men evenals in „Omhoog den juisten toon nog
niet gevonden had.
„In Epiphania Domini" een lied, dat ge
tuigt van de goddelijke verrukking op het
„Drie Koningen"-feest ging eveneens uitste
kend, en zoo was men er reeds spoedig in ge
slaagd de schaduw van het begin te verdrij
ven.
Nummero 6 was „Vrede" van Richard
Hol,
en vormde het voornaamste gerecht der vo
cale" schotel. Hiermede werd de kwaliteits
curve belangrijk omhoog gebracht en gaf
zoowel toehoorders, als zangers en dirigent
vreugde. „Vrede" gnig met tenor- en bariton-
soli. plus een kwartet, terwijl het accompag
nement aan den vleugel door mej. Aafje
Kamp verzorgd werd.
Het was hier dat bleek welk een waardevol
bezit eeen 18-karaats tenorpartij vormt, zon
der welke deze compositie „valt". „Vrede"
eischt naast een absoluut begrijpen een
warm enthousiasme, en beide kon men onmis
kenbaar constateeren. Het werd een triomf
voor den dirigent, die het geheele verdere
vocale gedeelte overtrof. Het solowerk vol
deed uitstekend, hoewel het jammer was,
dat de bariton-partij hier en daar te veel
vibreerde. Mej. Kamp begeleidde voor
treffelijk, domineerde slechts in de inter-
mezzi en begreep het bescheiden-illustreeren-
de van haar taak.
Enfin, er waren bloemen en een geestdrif
tig applaus, en allen zonder uitzondering kon
den tevreden zijn.
Na de pauze deed men een gelukkigen
zwenk naar de „note-gaie" en werd nog ge
zongen het welhaast klassiek geworden „Nim-
met Nacht" (dat natuurlijk buiten genoemde
„note" valt!) en „Ik heb m'n wagen volge
laden" met ,,'t Looze Visschertje", beide laat-
sten gezet in een komisch arrangement, dat
als finale van den avond, enorm insloeg, en
gedeeltelijk gebisseerd moest worden.
En nu wat de vrouwelijke solisten
betreft.
Het waren de dames BoerdijkSok (so
praan) en GünthertBreet (alt), beiden wel
bekend voor Den Helder, die tot tweemaal
toe het podium betraden. Vóór de pauze
ging Verdi's „Recordare Jesu Pie". Het kwam
ons voor dat men aanvankelijk niet feilloos
harmonieerde, waaraan een zekere nervosi
teit natuurlijk niet vreemd geweest kan zijn,
en dat ook het nummer in kwestie de ver
tolksters niet geheel lag. Het werd echter
dubbel goed gemaakt door een drietal num
mers na de pauze, waarvan vooral het „Gruss
an Maria" warm en met kleur gezongen werd.
Emiel Hulllebroek's .Speldenwerksterslied"
ging er n a t u u r 1 ij k in, en gaf aanleiding
tot een da capo. En ook deze dames werden
in de bloemetjes gezet, ieder met een prachti
ge herfst-bouquet.
En tenslotte komen we dan op het zeer bij
zondere optreden van den heer
Lou Biloen,
solo-violist, die bij zijn eerste optreden een
Preludium en Fuga van Bach gaf. Het was
juist gezien van den heer Leewens, bij dit
nummer een korte explicatie te geven, die,
A.s. Zaterdag
bij ZEGER HOUTER
gezien het. technisch bijzondere van dit werk,
wel: effect sorteerde. Er werd verteld op
welke wijze .de oude meester deze muziek
zelf speelde (met een gebogen en slapharige
strijkstok) ep hoe men in deze dagen het
zelfde resultaat tracht te verkrijgen. De so
list speelde uitstekend, en reeds bij de eerste
stréken bleek dat hij zijn instrument volko
men beheerschte, en dit nog wél met een
flair, die benijdenswaardig was. Deze typi
sche Bach-muziek welke een enkel simpel
motief aangrijpt, en daarop een legio varian
ten gééft, is vtin een prachtig gehalte, doch
is voor den dilettant niet' te spelen. En daar
om was het aart één kant jammer, dat de heer
Biloen, die het tegendeel van den dilettant
is, juist met dit nummer niet zijn succes be
haalde. Wil inen deze muziek niet meer in de
twintigste éèuw Heeft nien zich al te veel
aan het hedendaagsche genre verloren
Doet dit steeds herhalen van een motief het
niet meer?
Wat zijn publiek-succes betrof: dit ver
kreeg de heer Biloen door zijn vertolking van
Bizet's „Carmen" in de bekende bewerking
van Sarrasate. Met den heer Leewens aan den
vleugel wist hij de passie aan deze specifiek-
Spaansche muziek te geven die met-één de
geheele zaal vol enthousiasme voor den solist
zette. Feilloos gaf hij deze compositie, met
haar felle contrasten van teedere nuanceering
en uitgelaten hartstocht. Het was een hoogte
punt van den avond, en men dwong den heer
Biloen een gedeelte te bisseeren.
En hiermede zijn wij aan het einde van ons
verslag van dit concert, waarop het koor
eenige opvallende prestaties leverde, en hier
mede beweest, dat het nog niets van zijn
oude faam ingeboet heeft.
I b
„MARDE LOÜISE' EN „BOEI IE".
IN CASINO.
l. fi
Casino geeft ter gelegenheid van de inge
bruikname der nieuwe klapstoolen, '.wee bui
tengewone voorstellingen. Zondag brengt het
gezélschap Frits Schakels de zoo populair ge
wórden Revue-operette „Marie Louise". Even
als de operette „Rqse Marie" en „Bloemen
van Hawaiï", welkè ook hier een groot suc
ces hadden, geeft dit gezelschap een pracht
volle vertooning van deze boeiende operette.
Het ensemble is hiervoor uitgebreid met zeer
goede krachten, en o.a. werken mede, de be
kende zanger en zangeres, Emile van Bosch
en Lilly Cassanj, Frits Schakels, Alex de
Meester. Emmy Emmerants en vele andere
artisten van naam. Er is een dames- en
heerenkoor, een ballet en het orkest staat
onder leiding van den auteur Renée de Vos.
Aan costumeering en décors is de grootste
zorg besteed.
Maandag komt het gerenommeerde gezél
schap van Cor van der Lugt Melsert met de
475e opvoering van het beroemde successtuk
van Brusse's „Boefje", waarin Annie van Ees
haar vermaarde rol van Jan Grovers, het
boefje, vervult. Een buitengewoon mooie
voorstelling, waarvan vele ingezetenen reeds
kunnen meespreken. Het groote gezelschap
van Cor van der Lugt treedt hierin op, ter
wijl alle bijbehoorende décors worden meege
bracht. Al met al: 2 keurige voorstellingen,
welke speciaal Worde* gegeven op de eerste
avonden dat Casino geïnstalleerd is met ge
makkelijk zittende kiapfauteuils ten gerieve
van onze schouwburgbezoekers(sters). Voor
prijzen zie men de "advertentie.
Het artikeltje over de wolhandkrab hadden
we juist geschreven toen we een bericht uit
de Allgemeine Fischereizeitung overgenomen
door „Onze Zoetwatervisscherq" lazen, dat
verondersteld wordt, dat snoek en aal als vij
anden van de Chineesche krab zijn opgetreden
en dat het aantal dezer lastige emigranten
geducht schijnt gedund te zijn.
Terwijl men verleden jaar aan een stuw in
de Midden-Elbe tot 50.000 pond krabben
ving, werd daar in den loop van dezen zo
mer nog maar 2500 pond buitgemaakt.
De lage waterstand zou hier voor de krab
ben gevaarlijk zijn geworden.
Snoek en aal zouden ook veel krabben heb
ben opgeruimd. Aan de Boven-Elbe zou ook
vermindering der krabbenplaag zijn waarge
nomen.
Wie heeft bij het schoonmaken van snoek
wel eens krabbenresten gevonden? Het blad
vraagt gaarne bericht hierover.
Het adres is: „Onze Zoetwatervisscherij",
te Arnhem.
Het is te wenschen dat de natuur weer
doende is het evenwicht weer wat te her
stellen
De berichten omtrent de toeneming van het
aantal wolhandkrabben waren inderdaad zóó
onrustbarend, dat we meenden er in 't bijzon
der aandacht op te moeten vestigen en het
blijft geboden zooveel mogelijk van deze last
posten te vernietigen.
Daarom blijve het devies:
„Dood aan de wolhandkrab!"
EEN AARDIGE ST. NICOLAAS-
PRIJSVRAAG VAN DRUKKERIJ
„HET NOORDEN".
Drukkerij „Het Noorden" heeft gemeend het
feest van den Spaanschen bisschop niet te
mogen passeeren zonder een prijsvraag uit
te schrijven, waarvan men de byzonderheden
in een advertentie in dit nummer kan lezen.
Het is een z,g. letter-puzzle, „de" puzzle van
dezen tijd, waaraan voor de goede oplossers
behalve een 4-tal hoofdprijzen ook nog 10
troostprijzen zijn verbonden. De uitslag zal 6
December in de etalage der firma worden
bekend gemaakt.
1 I I I 1 Over dien muur
-y!j-Jj—Jj—j—van tot heden onbereik-
JII. bare, verre gewesten,
- af
helpt U de wonder-mooie, grandiose
Eén draai aan de knopen de geheele
wereld meldt zich In Uw huiskamer.
Over dien muur van geldelijke en
andere bezwaren, helpt U
Breewaterstraat 5 - Telefoon 461
U koopt bij VAN BAAREN zoo'n grandiose
PHILIPS RADIO, op gemakk. voorwaarden,
terwijl U kostet. advies geniet zelfs na afloop
fabrieksgarantie.
Vergadering van den Raad dezer gemeente,
op Dinsdag 20 November, des avonds 8 uur,
ten raadhuize.
Aanwezig alle leden. Op de publieke tri
bune is de belangstellin ggroot.
Notulen.
Deze geven aanleiding tot eenige rectifica-
bune is de belangstelling groot.
Ingekomen stukken.
Goedkeuring van de Kroon en Ged. Staten
op enkele raadsbesluiten. Dit geeft geen aan
leiding tot duscussie; wel de navolgende:
Goedkeuring van Ged. Staten op het raads
besluit van 28 Aug. tot beschikbaarstelling
van een bedrag van 3462.voor den bouw
van 4 woningen aan de Wachtstraat en tot
verhuren dier woningen. De heer Schoef-
felenberger protesteert hiertegen, daar
hij het bedrag te hoog acht. Uit de hierop vol
gende discussie blijkt, dat de heer Sch. niet
begrijpt, dat het hier slechts gaat om goed
keuring van een bepaalde, aanvankelijk uit
getrokken som, die niet in haar geheel be
steed werd.
Ook bij de tweede goedkeuring meent de
heer Schoeffelenberger te moeten
protesteeren. Deze betreft opheffing van de
o.l. school no. 3 aan de Schoolstraat. De heer
Schoeffelenberger begrijpt niet, dat
nu nog een dure school is gebouwd, waar deze
werd opgeheven. De Voorzitter ant
woordt, dat de heer Sch. zelf aan dit laatste
beeft meegewerkt, waartegenover de heer
Schoeffelenberger blijft protesteeren
en zich boos maakt als de Voorzitter met de
verdere agenda wil doorgaan. Hierop neemt
wethouder de Boer het woord. Met alge-
meene stemmen, aldus de wethouder, ook die
van den heer Sch., is indertijd besloten tot
opheffing van school 3. De Raad kon toen
niet anders, aangezien er geen leerlingen
meer waren. Daarna is gekomen het vraag
stuk der B.L.O.-School; ook dit voorstel is,
met de stem des heeren Sch., aangenomen
De heer Schoeffelenberger be
weert, dat dit onder protest is geschied, het
geen de wethouder ontkent. (Het blijkt, dat
dit protest in-officieel, nl. als ingezonden
stuk in de Held. Crt. heeft plaats gehad).
Deze beide kwesties veroorzaken nogal wat
roerigheid in den Raad. Thans worden de
andere Ingekomen stukken afgehandeld, alle
goedkeuringen op raadsbesluiten.
Herbenoeming Burgemeester.
Onder de Ingekomen stukken is een schrij
ven Van den Commissaris der Koningin, -be
treffende de herbenoeming van den Burge
meester, rnet ingang van 15 November, en
de mededeeling, dat de heer Driessen op 25
Optober jl. de noodige eeden in handen van
den Commissaris der Koningin heeft afgelegd.
Naar aanleiding hiervan zegt de heer
Biersteker het volgende
M. d. V. Het zij mij vergund U namens den
Raad, ik ben overtuigd namens allen te spre
ken, U geluk te wenschen met uw herbenoe
ming. In de achter U liggende 6-jarige pe
riode hebt U wel een moeilijke en zorgvolle
taak te verrichten gehad. De toekomst is
voor ons allen nog een vraagteeken. Wij wen
schen u toe, dat het U gegeven rr.oge worden
in de komende periode met wijs beleid veel in
het belang onzer gemeente tot stand te bren
gen. Uw taak is, we zijn ons hiervan vol
komen bewust, vaak riet gemakkelijk, voor-
ai ook tengevolge van de steeds wisselende
behoeften, voortvloeiende uit de verrassende
levensomstandigheden. Ik durf U wel de ver
zekering te geven, dat de Raad bereid zal
zijn U, in het behartigen der belangen van
onze gemeente, steeds de noodige medewer
king te verleenen. Wij hopen zeer, dat in
onderling overleg en door wederzijdsch vertrou
wen in de komende periode aan de ontwikke
ling onzer gemeente onder uw leiding mag
worden voortgebouwd.
De Burgemeester dankt den spreker
voor deze woorden.
De heer Schoeffelenberger wil
naar aanleiding van de herbenoeming ook
iets zeggen. Spr. zal aan de taak, welke de
voorzitter als burgemeester vervult, geen af
breuk doen, maar onze burgemeester heeft
een temperament, dat hem vaak niet den tijd
gunt behoorlijk kennis te nemen van de stuk
ken. We weten allemaal wel, het heele
systeem van burgemeestersbenoemingen
De Burgemeester: Ik zal u helpen,
mijn heer Schoeffelenberger: deugt niet!
De heer Schoeffelenberger: Neen,
want dan zouden heel wat burgemeesters
zetels op meer democratische wijze worden be
zet. Wat deze herbenoeming betreft, eens
deels kan spr. medegaan daarmee, alleen zou
ik den wensch naar voren willen brengen, dat
onze burgemeester
De Burgemeester: Beterschap be
looft! (Hilariteit).
De heer S(choeffenberger: Eenige
meerdere gemoedelijkheid wordt u zeker toe-
gewenscht!
Rijks vergoeding voor scholen.
Er is verder onder de ingekomen stukken
een beschikking van den Minister van On
derwijs, K. en W., waarin wordt bepaald, dat
de gemeente over 1934 van 1 September af,
aanspraak, kan maken op rijksvergoeding,
a. voor school 6, van de jaarwedde voor
een vijfde(n) onderwijzer(es) van bijstand,
mits het aantal leerlingen ten minste 236 be
draagt;
b. voor elk der scholen 8 en Tuindorp, van
de jaarwedde van een zesde(n) onderwij
zer (es) van bijstand, mits het aantal leerlin
gen ten minste 286 bedraagt.
Als voorwaarde wordt gesteld, dat de te
benoemen extra leerkrachten worden betrok
ken uit het personeel der opgeheven school 3.
De heer Biersteker drukt zijn blijd
schap uit over deze beau geste van de re
geering. Er blijkt uit, dat ook Den Haag onze
onderwijs-poütiek waardeert en er sanctie aan
hecht, en dit stemt tot groote voldoening.
Adres Held. Bestuurdersbond.
Adres met memorie van toelichting van
den Helderschen Bestuurdersbond, waarin den
Raad wordt verzocht, er bij de Regeering op
aan te dringen, dat in den steun aan werk-
loozen eenige noodzakelijke verbeteringen
worden aangebracht, welke verbeteringen
dienen te bestaan uit:
1. verhooging van de thans algemeen te laag
geachte steunnormen;
2. verhooging der percentages der uitkeerin-
gen, in het bijzonder voor de arbeiders
met lage loonen en groote gezinnen;
3. verstrekking van een toeslag op de uit-
keeringen gedurende de wintermaanden;
4. maatregelen, ten einde de werkloozen op
ruimere schaal van kleeding en dekking
te kunnen voorzien;
5. ruimere beschikbaarstelling van goed
koope boter en beschikbaarstelling van
goedkoope aardappelen;
6. hulp aan de jeugdige werkloozen door ar
beid en steun.
(De meerderheid van het College van B.
én W. stelt voor, waar zij zich in het alge
meen met het aanbrengen der hier gewensch-
te verbeteringen kan vereenigen aan het
verzoek te voldoen.)
De heer Schoeffelenberger is ver
baasd, dat hier nog van een „meerderheid"
wordt gesproken, waar men had mogen ver
wachten, dat het volledige College zich wel
voor dit adres zou hebben uitgesproken. Wie
is die conservatief in het College, die hier
tegen is? vraagt spr.
De heer E ij 1 d e r s daarentegen was ook
verbaasd, dat er een meerderheid was, n.1.
een merderheid vóór adhaesiebetuiging. Ook
spr. vraagt: wie vormt hier de minderheid?
De moderne vakbeweging is druk bezig
handteekeningen te verzamelen op een peti
tionnement aan de Regeering voor een betere
regeling der werkloozenzorg. Heel Nederland
wordt opgetrommeld ter teekening, het zijn
de bijzondere tijdsomstandigheden, die bijzon
dere maatregelen noodzakelijk maken. Dat de
tijdsomstandigheden ernstig zijn is ons allen
bekend. Dat regeering, particulieren en ker
kelijke instellingen doen wat hun hand vindt
om te doen, is te prijzen.
Dat het N.V.V. handteekeningen verzamelt
op een petionnement is verklaarbaar, maar
als de Heldersche Raad zou besluiten dit pe
titionnement mede te onderteekenen, is dit
onverklaarbaar.
Laat mij eerst iets zeggen over de verklaar
baarheid van 'tN.V.V., om daarna aan te t,oo-
nen de onverklaarbaarheid, indien de Raad
zou besluiten zijn goedkeuring te geven aan
het adres van den Helderschen Bestuurders
bond.
Dat het N.V.V. thans zijn leden oproept
om te adresseeren inzake verstrekking van
goedkoope margarine, aardappelen, kleeding
en schoeisel, is overigens alleszins verklaar
baar.
Het had in dit opzicht jegens de werkloo
zen nog wat goed te maken.
Toen in 1932 de Regeering de vakcentrales
vroeg om zitting te nemen in een Commissie
van Advies voor Consumentenbelangen, wei
gerde het N.V.V. Toen de regeering in dat
zelfde jaar een een commissie in het leven
riep voor steun in natura, weigerde het
N.V.V. opnieuw. Bij de oprichting van het
Nationaal Crisis-Comité, toen de regeering
750.000.beschikbaar stelde voor kleeding
en schoeisel, heeft het N.V.V. officieel wel
niet geweigerd, maar het ging niet van har/3,
verschillende plaatselijke afdeelingen hebben
ook hieraan geen medewerking willen ver
leenen. Wat er dus gedaan is in genoemd tijd
perk ter verstrekking van goedkoope mar
garine, vleesch in blik enz., is buiten het
N;V.V. omgegaan. De stoel van de grootste
vakcentrale stond ledig. Men liet het aan an
dere vakcentrales over in die commissies de
belangen der consumenten, ook der werkloo
zen te verdedigen.
Wanneer dus het N.V.V. thans zijn leden
voor deze belangen mobiliseert, komt het niet
bepaald vroeg. Maar men kan zich troosten
met de gedachte: beter laat dan nooit.
Het is echter onverklaarbaar als wij zou
den besluiten, mede een adres te richten aan
een regeering, die alles doet om ons door de
moeilijke tijdomstandigheden heen te helpen.
Bovendien is de Raad niet het aangewezen
lichaam. Indien hij aan de Regeering vraagt,
zooals dat in de punten 1 t.m. 6 wordt ver
meld, dan is hij ook verplicht om bij de re
geering aan te toonen, waaruit dit bestreden
dient te worden. Wanneer wij als raadsleden
aan het College van B. en W. bij de begroo
ting posten willen verminderd zien van de
ontvangsten, luidt het van de bestuurstafel:
„Wijst gij dan de dekking aan". Dit is de
Heldersche Raad verplicht tegenover de re
geering. Het is heel gemakkelijk om te roe
pen: „geef, geef, geef", indien er niet te ge
ven is. Men mag niet het onmogelijke van
een regeering eischen, en bovendien: wij heb
ben nog volksvertegenwoordigers in Eerste
en Tweede Kamer, die ieder op hunne wijze
de regeering den nood van land en volk voor
houden.
De werkloosheidsvoorziening in de Tweede
Kameer, wodt in verschillende toonaarden
naar voren gebracht, zooals spr. aan de hand
van citaten der Handelingen aantoont. En is
het particulier initiatief blind voor den nood
der tijden? aldus gaat de heer Eijlders vooit.
Neen en nog eens neen.
Wat ziet men? Loonen en salarissen naar
de laagte, daartegenover belastingverhooging,
dus het gaat dubbel. Maar de liefde voor de
met minder aardsche goederen bedeelden
wordt door het Nederlandsche volk betoond.
De inzamelingen van kerkelijke en particu
liere instellingen zijn in de laatste jaren aan
merkelijk grooter geworden, een bewijs van
saamhoorigheid en medegevoel. De crisis,
die niet nationaal, haar internatioaal is ,is
voor deze crisis-egeering uitermate moeilijk
en daarom mag men van haar niet het onmo
gelijke eischen.
Ik eindig met het woord van den Minister
van Financiën (den crisis minister Oud)
„De toestand is door en door ernstig, maar
niet wanhopig, mits men ernstig den toestand
onder de oogen ziet en het ook aan het volk
zegt, hoe het is. Daarmede doet men het een
dienst en voorkomt verbittering. Doet men dit
niet, dan zal de ontstemming straks grooter
zijn."
Spr. zal tegen dit petitionnement stemmen.
De heer Biersteker is eveneens tegen
het voorstel van B. en W.
Wij kunnen niet onze stem aan dit adres
geven. Het komt ons voor, dat de belangen van
al onze landgenooten met de noodige zorg en
aandacht moeten worden behandeld. Al blijft
er natuurlijk altijd wat te wenschen over, zoo
mag niet worden nagelaten voor het huidige
ministerie bewondering te uiten. In meerdere
gevallen heeft dit blijk gegeven de teekenen
des tijds te begrijpen en de behoeften van al
len te willen behartigen. Het gaat niet aan,
om de voorstelling te voeden, alsof er geen
andere zorgen zijn als die der werkloozen.
Een regeering heeft rekening te houden met
Donderdag 22 Nov.
Feestavond R. K. Kerkkoor ,.8t. CaeciM'j
R. K. Volksbond, 8 u.
Doopsgezinde Kerk, 78 u.
Vrijdag 23 November.
Doopsgezinde Kerk, 7—8 u.
Zaterdag 24 Nov.
Propaganda-feestavond Zeevaar tschoolvcrce-
nigitig, Musis, 8 u.
vragen van mogelijkheid. Wij laten de voor
ziening in aller behoeften gaarne aan het
rijksregeeringsbeleid over.
Een tweede argument voor ons om tegen te
stemmen is, dat het o.i. onjuist is dat een
lager regeeringslichaam, als de gemeenteraad
aandrang uitoefent bij een hooger regeerings
lichaam om voorziening van eenzijdig voor
gestelde belangen, uitgedrukt in 'n petitionne
ment van een groep betoogers. Daardoor zou
de Raad zich eventueel identificeeren met een
groep van Rijksonderdanen. Dit nu lijkt ons
in strijd met een logische opvatting van het
regeerings-apparaat.
Het vraagstuk is van zoo'n veelzijdigen aard
dat men maar niet met een handomdraaien
moet gaan beweren, of dit zoo gemakkelijk is
op te lossen.
Wij gevoelen zeer de noodzakelijkheid van
een behoorlijke voorziening in den nood waar
in een groot deel onzer medeburgers verkeert;
we willen daarover nu niet discussieerne. Bij
het behandelen van dit moeilijke vraagstuk
mag evenwel niet een politiek sentiment be
slissen, doch moet rekening worden gehouden
met de noodzakelijke bewaring onzer volks
kracht.
De heer Van L o o zal. na de kernachtige
betoogen van de vorige sprekers, een ander
geluid laten hooren. De heeren maken van dit
voorstel heel wat anders dan er in staat. Wat
hier gevraagd wordt, kan ieder raadslid on
derschrijven, zoolang de politiek er buiten
blijft. Er wordt iri het adres niets geëischt, al
leen maar gevraagd, en wie dit doet, komt er
immers niet op aan. De heer Eylders heeft
misschien gelijk als hij zegt: het N.V.V. heeft
destijds niet deelgenomen aan ons petionne
ment, maar dit doet toch aan de bedoeling e'u
beteekenis der vragen geen afbreuk? Als men
om verhooging van de normen voor ondersteu
ning vraagt, zit daarin toch geen politiek?
Ook de tweede vraag wordt herhaaldelijk en
door katholieken en door antirevolutionairen
gesteld, en evenmin zijn de overige vragen
revolutionair. Laten we toch oppassen niet
aan mode-dingen mee te doen. Tegenwoordig
heet je revolutionair als je je pet niet af
neemt voor een vlag. Deze vragen zijn heele-
maal niet buitengewoon, en wie ze stelt, laat
ons koud. Wij gaan er mee accoord en men
kan toch de menschen geen slachtoffers ma
ken van dergelijke overwegingen.
Een andere vraag is of het soms vrome
wenschen zijn. Maar ook al zou de regeering
er geen gevolg aan geven, dan is het toch
goed dat dergelijke dingen naar voren worden
gebracht.
De heer R a n merkt op, dat het Katholiek
Werkliedenverbond uitvoerig geadresseerd
heeft voor verhooging der steunnormen. Spr.
persoonlijk heeft het hier bedoelde petitionne
ment niet geteekend en wensent ook niet de
consequenties te aanvaarden van dit adres.
Hij zal dus tegenstemmen.
De heer Boogaard is over de woorden
van den heer Eylders niet al te verwonderd.
Immers, het bloed kruipt waar het niet
gaan kan. Dat we thans reeds onder dwang
staan van den Haag, daarvan krijgen we op
deze agenda nog weer voorbeelden. Het
N.V.V.wil eenvoudig een uitspraak of inder
daad de regeering handelt in den geest van
den volkswil al dan niet. De anderhalf mil-
lioen handteekeningen op het petitionnement
spreken wel anders. De heer Eylders zegt, dat
het N.V.V. in zekere richting stuurt. Maar wij
hebben toch onze vertegenwoordigers in de
Kamers? En ageeren R. K. en Chr. Nat. Vak
verbond niet voor hetzelfde? Zij dienen zich
bij de gestie der regeering neer te leggen,
krachtens hun inzichten.
Wij, die dagelijks in aanraking komen met
werkloozen, hebben een anderen kijk op het
vraagstuk. Had de regeering die ook, zij zou
niet zoo dictatoriaal optreden. Als men voor
allerlei doeleinden gelden beschikbaar stelt,
dan meenen wij, dat het toch de allereerste
taak is van een regeering om de volkskracht
intact te houden. De heer Eylders spreekt van
het Crisiscomité, dat daarvoor zorgt. Weet de
heer Eylders wel, dat men van dien kant
hoogstens eenmaal per jaar een of ander
kleedingstuk krijgt. Zoo'n steun is toch ten
eenenmale onvoldoende. Het is juist de Raad,
die in een geval als het onderhavige uitspraak
kan doen of men het eens is met de landspoli-
tiek al dan niet.
Dat de heer Biersteker spreekt als hij deed,
verwondert spr. niet; hij komt niet uit een ar
beidersmilieu. Van den heer Eylders, die wel
uit arbeiderskringen komt, verwondert het
spr. wel. „Voor Den Helder is het niet noo-
dig," zegt deze heer. Goed en wel, maar bij
Den Helder begint ook niet de victorie, er
zijn nog meerdere gemeenten in ons land. Het
is het goed recht van het N.V.V. aan te drin
gen op verbetering der uitkeeringen.
De heer Schoeffelenberger merkt
op, dat we midden in de algemeene beschou
wingen zijn terecht gekomen. Noch van het
adres noch van het petitionnement verwacht
spr. iets. Deze regeering legt ze beide naast
zich neer. De praktijk zal dat wel uitwijzen.
Waar is de christelijkheid van den heer Eyl
ders thans? vraagt spr., nu hij zich op deze
wijze uitlaat. „De Regeering zou geen geld
hebben!" Er zijn nog aantallen millionnairs in
ons land en menschen met groote inkomens.
Als men van hen allen slechts 1 hief, had
den we het benoodigde geld al en de men
schen zelf zouden er niet armer van zijn ge
worden. pr. wyst op de enquête van den mid
denstand, die in Amsterdam is ingesteld over
het verbruik. Stapels consumptie-artikelen
worden vernietigd, waar anderzijds de groot-
ste armoede wordt geleden. Nog heden sprak
spr. iemand, die in geen drie dagen warm
eten had gehad. En zulke gevallen zijn er bij
massa's.
De Voorzitter beantwoordt de verschil
lende opmerkingen. De minderheid in het Col
lege werd gevormd door wethouder Smits.
Spr. zelf is van meening. dat het werkloos
heidsvraagstuk er niet een is van de gemeen
ten. maar rijkszorg, en spr. kan dan ook het
betoog van den heer Van Loo volkomen on
derschrijven.