Amsterdamsche Brieven. Marine-brieven uit indië 'T JUTTFRTje ZATERDAG 22 DECEMBER 1934 PAG. 5 de menschen en hun wetgevers te leiden zijn: Beschouw de menscheid als één familie. Laat dat ideaal Uw daden beheerschen. Beoordeel een mensen niet naar zijn stam, maar naar zijn daden. Een land behoort! niet aan één stam, maar aan alle inwoners. Dring noch Uw moedertaal, noch Uw ge loof aan anderen cp. Plaats de naam „mensch" boven de nationale. Patriotisme zij slechts dienst aan een gewestelijke ge meenschap van menschen, nooit haat tot de overigen. Een taal zij slechts middel, geen doel. Gebruik met menschen van andere nationaliteit een neutrale taal Laat Uw godsdienst niet erfelijk, maar oprecht zijn. Behandel andersdenkenden volgens een neutraal-menschelijke en behulpzame moraal. Kweek met leden der menschheid geen verdeelende, doch vereenigende ge voelens. Héér kan ik niet aanhalen. Het zou te veel plaatsruimte vergen. Maar voor hen, die er belang in stellen, is ales en nog veel meer te vinden in „Tragiek en Triomf van Dr. Zamenhof". Dat is de op 15 Dec. j l. uitgekomen uistekende Hollandsché vertaling van het met echt Fransch élan door Dr. Edmond Privat geschreven boekje „Vivo de Zamenhof". Prettige lectuur, zelfs voor hen, die niets van Esperanto willen weten!! Ik zou graag willen eindigen met de volgende woorden van Dr. Zamenhof: Ik ben slechts een Hebreeuwsch, vrij denkend lid der menschheid; maarwat is mooier in de wereld dan volledige na volging van de leer van Christus?" Ik geloof wel, dat ze passen in de sfeer van een goed Kerstfeest, dat ik U allen van harte toewensch. MOLLY KEISER. Schuytstr. 155 Den Haag. Schoon schip maken Zoo tegen het einde van het jaar doen velen, personen zoowel als lichamen min of meer energieke pogingen schoon schip te makenEr ontstaat een neiging tot het opruimen van allerlei rommel en onge rechtigheden. Zoo zou men het debat dat dezer dagen in den gemeenteraad plaats vond over het verlies dat de gemeente heeft geleden op de doorstroomapparaten bij de gasfabriek, een kwestie die w\j in een vorigen brief al eens met een enkel woord hebben aangestipt, als een poging tot schoon schip maken kunnen beschou wen. Men kent de zaak zelf: de leiding der gasfabrieken is op eenkwaden dag, nadat de Electriciteitswerken reeds geruinien tijd met succes bezig waren ge- weést-mét- het plaatsen- van electrische warmwatertoestellen, die zeer goed vol deden, overgegaan tot het aanschaffen van een grooten voorraad op het gas aan te sluiten warmwatertoestellen, die er met kunst- en vliegwerk, en met behulp van hooge provisies, bij het publiek werden ingebracht en diezeer slecht voldeden, zoo dat weldra groote aantallen exempla ren wederom door teleurgestelde gebrui kers wederom werden terug gestuurd. De gemeente leed hierdoor, door toedoen van haar fasfabriek een ernstig verlies en de gas-directeur heeft over een en ander dan ook al heel wat aan critiek moeten hooren. Ook in deze Raadszitting kwam die critiek nogmaals van verschillenden vorm tot uiting. De wethouder voor de Bedreven, de heer Rustige, wel verre van „zijn" directeur tegenover de aanvallen in den Raad te dekken, zooals gemeenlijk wet houders ten aanzien van hun directeuren doen, heeft in zgn antwoord deze cri tiek op de gestie van het gasbedrijf voor het grootste deel onderschreven. Hij sprak van een „mislukte zaak, die niet is goed te praten", van een „groote en ernstige fout" en ging zelfs zoo ver, dat hij zeide dat het verlies ook nu nog zou vermeden zijn indien „de directeur der gasfabriek ver stand van zaken doen had" en eerst eens op kleine schaal een proef had genomen en ..eerst ervaringen had opgedaan. Van enkele zijden, speciaal van die genen in den Raad die zich hebben opge worpen als de vertegenwoordigers bij uit stek van den Middenstand, werd begrij pelijkerwijs deze zaak aangevat om weer eens ,en feilen aanval te doen op het Over- heids-bedrijf als zoodanig. „Dergelijke din gen" zeiden zij, kunnen dan toch maar niet in het „particulier bedrijf" voorkomen. Waarop wethouder Rustige slechts rustig antwoordde, dat „men niet moet zeggen, dat in een particulier bedrijf zulk een ver lies niet mogelijk is": een terecht toege diende terechtwijzing, die door enkele in terrupties vanuit de zaal. „De Handel maatschappij!", „Eigen Hulp!", nog eens, óok terecht, en op snedige wijze onderstreept werd Hoé het schip nu bij de gasfabrieken ten slotte schoon zal gemaakt worden: in détails is men.het daar nog niet over eens. Wat er gedaan zal worden zal nu in de Commissie van Bijstand nader besproken worden. In alle geval zullen maatregelen genomen worden, zij zijn tendeele reeds genomen, dat een dergelijke fout door de gas-directie niet meer zal gemaakt wor den. Maar misschien, plannen in die richting zijn ten stadhuize, reeds in groote lijnen uitgewerkt, zal men tenslotte wel tot een maatregel komen, die ten eenen- male den concurrentie-strijd tusschen gas en electriciteit in den gemeentelijken boe zem, die van dit alles de grondoorzaak was, uit de wereld zal helpen. Niet uit gesloten toch is het, dat het op den duui zal komen tot één vereeniging van de Gas- fabrieken en de Gemeentelijke Electrici teitswerken. In de eerste instantie zal dan begonnen worden met een vereeniging van de administratieve diensten, waardoor, en ook dit jè een voordeel!, een belang rijke besparing kan verkregen worden. Daarna volgt dan mogelijk een vereeni- §iug, althans een nauwere samenwer king tusschen de beide technische dien sten Hét feit van den dag. Van schoon schip maken en de Neder- landsche Handel Maatschappij gespro- henNaar men weet heeft de directie van deze, onze grootste handelsonderne ming, die enkele jaren geleden Amsterdam met haar monumentaal, door de Bazel ge bouwd kantoor-paleis aan de Vijzelstraat, zeer zeker in schoonheidkundigen zin ver rijkt heeft, onlangs óp krachtdadige wijze het reoganisatie-mes in den opzet van haar onderneming gezet. Alhoewel de Snip- vlucht deze dagen de aandacht van het publiek sterk boeit, een soort echo van de Uiver-stemming hing in de stad!, toch vormde deze „Handel Maatschappij reorganisatie" in onze stad, die altijd voor alles zaken en handelsstad is en: blijft, weL.Mt ondéW"erp.''vaS:Kët géSpfëk:..-.V In' de ëerste instantie en door het groote publiek werd, kan men zeggen, deze min of meer onverwachte en zeker onverwacht- zware operatie, nogal optimistisch be schouwd. Men beschouwde haar als een moedige en flinke geste van de nieuwe directie, die nu maar eens zeer terdege schoon schip wenschte te maken, al was het dan ook tenkoste van niet minder dan drie kwart van het bezit der aandeelhou ders. Deze optimisten wezen verder op het feit, dat, indien de betrokken directie niet vast overtuigd ware geweest, dat we nü dan toch wis en zeker over het laagste punt heen waren en we, economisch ge sproken, in alle geval niet verder zouden „zakken",' zij met dit ingrijpen niet nü al voor den draad zou gekomen zijn, maar nog verder zou hebben afgewacht In tweede instantie en door de meer in gewijden werden echter al spoedig minder optimistische beschouwingen geleverd Er zijn er onder hen zelfs die mompelen van een handige manier om de tantièmes der directie veilig te stellen en die daar enboven het gevaar niet denkbeeldig ach ten, dat met een en ander een groot deel van de belangen van dezen grondpijler van ons nationaal economisch bestel aan buitenlandsche machten wordt overgele verd...... Het is hier de plaats niet dieper op de zaak in te gaan, maar dit vooraan staande feit van den dag moest toch even worden aangestipt Hollandsché oriënteering. Indien de pessimisten gelijk hebben, zou dus het economisch leven, in onze stad,. voor zoover zich dit in het groote gebouw in de Vijzelstraat concentreert, zich in dezen Kersttijd zeer sterk, véél te sterk, zeggen zij. 'haar het buitenland zijn gaan oriënteeron. Precies hét omgekeerde zien we in dezen zelfden tijd, die als al tijd een der hoogtepunten van net uit- gaans-leven is, gebeuren in de amuse- ments-wereld, nauwkeurige! gezegd in de bioscoop-wereld. Daar oriënteert men zich juist nu wel bijzonder sterk naar de zuiver nationale zijde. Zoowel in Tuschinsky als in Royal draait thans weer een nieuwe Hollandsché film en men mag slechts ho pen, dat deze energiek doorgezette poging om onze jonge eigen film-industrie „er in te brengen met succes bekroond moge worden. Ongetwijfeld -valt er in de- -elkaar sedert kort snel opvolgende nieuw uitge brachte Nederlandsche films een stijgende ljjn te ontdekken (de twee allernieuwste mogen er inderdaad in alle opzichten zijn!) en dat is op zichzelf al een verheugend feit. Een nieuwe, flink op-groeiende indu strie, kunnen we in dezen tijd, nu oudere industrieën aan het kwijnen zijn, men denke alleen maar aan onzen scheepsbouw best gebruiken! Anti-la waa i-st r(jd. Heelemaal schoon schip maken, - laat ons nog even bjj dit onderwerp blijven, kunnen wij voor de jaarswisseling met hetovertollig stadslawaai ongetwijfeld niet. Maar we kunnen in alle geval voor 1935, als laatsten stoot, nog een flinke energieke poging doen het lawaai-euvel weer eenigermate te keeren. Die poging wérd dan ook, het mag dankbaar ge constateerd worden, door onze ijverige verkeers-politie gedaan. Zoo werden er door haar van 4 tot 15 December niet minder dan 120 processenverbaal opge maakt tegen bestuurders van motor-voer tuigen, die „zonder dat de veiligheid van het verkeer zulks eischt, signalen gaven" en daarmede dus het nieuwe anti-lawaai artikel van de Motor- en Rijwielwet over traden; daarnaast werden dan nog 20 pro- cessen-verbaal opgemaakt wegens het sig nalen geven met dubbeitoonigen hoorn en veertien wegens Onvoldoende geluid dem pende knalpotten. De voor geplaagde stad-zénuwen wel dadige anti-lawaai-campagne van de ver keerspolitie zal, wij vernemen het met dankbaarheid!, in hét nieuwe jaar krachtdadig, zjj het dan ook met de noodigestilte!, worden voortgezet. Zij zint reeds op nieuw* middelen, even tueel zelfs nieuwe wettelijke bepalingen, om ook paal en perk te kunnen stellen aan het overvloedige lawaai, dat auto hoorns plegen te maken, die verkocht wor den onder garantie dat zij zelfs op eënige kilometers afstand hoorbaar zijn!, Een novum! Met groote-trom-reclame, met veel uiterlijk lawaai, haalt men de belang stelling voor ons tooneel niét op. Daartoe moeten andere, meer intieme meer per soonlijke methoden gebruikt'Worden. Al dus redeneerden de leiders van. de nog niet lang geleden op initiatief van de Amster damsche Tooneel vereeniging gestichte Tooneel Unie. En Zij stelden een jeugd- debat-avond in, waarop in den Schouwburg de „jongeren" na afloop van de voorstel ling in debat zouden kunnen treden met den betrokken regisseur. Inderdaad een novum! De eerste van dergelijke avonden heeft thans, na afloop van een voorstel ling van Gele Koorts door het gezelschap van Van Dalsum plaats gehad en is inder daad een groot succes gebleken. Regisseur Defresne, die zich willig beschikbaar had gesteld om als doelwit te dienen voor het trommelvuur van vragen, van op- en aanmerkingen, die de jeugdige tooneellief- hebbers vanuit de zaal naar het tooneel afschoten, had waarlijk geen lichte taak met het zich zoo goed mogelijk dekken en het afvuren van tegenargumenten! In alle geval blijkt er onder de jeugd, on danks de bioscopen, de sport en de dan cings, nog enthousiasme genoeg voor de vaderlandsche tooneelspeelkunst te zijn overgebleven. Het i3 goed dat men dit enthousiasme tracht te mobiliseeren en nog te versterken met middelen als deze debat-avonden. Maar wil men daarvan practische resultaten zien, wil men de opleving van „het todneel" "werkelijk be vorderen, dan zal men daarnaast noodza kelijkerwijze moéten komen tot verlaging der entree-prijzen, waartoe de overheid in de eerste plaats kan meewerken. Drie, vier, vjjf gulden voor een eenigszins be hoorlijke plaats, dat is voor de ouderen in het meerendeel der gevallen al veel te veel en voor de jongeren zéér zeker! Zon, en hulst. Kerstboom-markten in alle wijken; roo- de lichtjes in de étalages; de 'bekende pot ten van het Leger des Heils op de hoeken der staten de uiterlijke teekenen van Kerstmis zijn overal weer aanwezig. Zij beheerschen volkomen het stadsbeeld, be halve dan op eén punt van de- stad, dèt aan het begin van de Noorder-Amstellaan, waar dezer dagen het, door een aantal leden geschonken huldeblijk aan den A. N. W. B. werd onthuld, bestaande uit een monumentalen... zonnewijzer, die aan zou en zomer en niet aan winter. Kersttijd en hulst met roode besjes herinnert Laten we hopen, dat deze brief tot een goed einde komt, want het is weer van cholera-typhus injectie geweest, en is dus het linkerarmpje „bezig" met stijf worden. Ja, dat gaat hier in de Oost maar regel matig zoo door en als we nog eens na veertig dienstjaren gepensionneerd worden en dan ook gevoeglijk meer als de ons toe komende pikol rijst op hebben, dan hebben we heel wat prikken gehad, want de pok ken injectie's zijn er ook nog en mocht je eens een dysenterietje oploopen en wie doet dat niet in de Oost dan komen er nog een stuk of wat gaten bij. Zoo onder de microskoop moeten we dan welhaast er uit zien als kippengaas, maar in ieder ge val houdt het ons vrij van alle mogelijke booze kwalen. In tegenstelling met de tra ditie, die beveelt dat de eerste regenbui op Sinterklaasavond valt, zitten we nu medio November al dik iri de natte moesson, het geen een strop voor alle vacantiegangers, maar voor ons achterblijvende Soerabaja- nen, maakt het buitje regen dat er valt de zaak belangrijk frisscher. Van hoogerhand zijn de zwarte schoenen dan ook alweer da gelijks toegestaan en zelf zorgen we een extra wit pakje in de „vangsi" klaar te hebben, want als'zoo'n- tropische bui-je-te- pakken krijgt, terwijl je b.v. net met den beenenwagen onderweg bent van de On- derzeebootdokken naar de instrumentma kerij, dan ben je net precies doornat en o kameraad dat is zoo gevaarlijk hier in de tropen om kletsnat te blijven rondlooperi. Door een van de bestuursleden van Zee macht heb ik me nu eens haarfijn laten uitleggen, wat er eigenlijk loos is met de voetballerij hier op Soerabaja. Nu dat is niet zoo een twee drie uitgelegd, maar het komt in hoofdzaak op het volgende neer. De belangstelling voor de voetballerij hier werd steeds minder, en dit vond in hoofd zaak zijn oorzaak dat de Soerabajaansche Voetbalbond eigenlijk alleen meer ver eenigingen in Soerabaja kende zoodat men steeds plaatselijke ontmoetingen had, en ook steeds weer dezelfde. Het was den eenen Zondag Thor tegen Zeemacht, maar spoedig daarop weer omgekeerd en zoo was het mét al die andere vereenigingen net zoo. Men heeft nu bij wijze van proef competitie-indeelingen gemaakt, waarbij, evenals zulks in Holland het geval is, ook vereenigingen buiten Soerabaja aan dee! kunnen nemen. Voorloopig zijn-er-ongeveer een dertig deelnemers, o.a. uit Malang, Passaroean, Biltar,. enz. Je begrijpt wel, hoe dit de animo bevordert. Deze deelne mende eltfallen zijn thans in drie groepen gesplitst ik meen drie groepen van 9 elf tallen, en hieruit worden dan van iedere groep de drie besten genomen, die later een eerste klas competitie zullen vórmen. Voor alsnog maakte Zeemacht in de tweede groep een uitstekend figuur. De twee eer ste wedstrijden werden gewonnen, de eer ste met 41 tegen Blauw Wit uit Passa roean, de tweede met 60 tegen Anasher, een Arabierenclug hier uit Soerabaja, Naar Passaroean gingen reeds een hon derdtal supporters van Zeemacht mee. De animo om te spelen en te kijken wordt in derdaad veel grooter. En het is te hopen voor de mannen van sergeant Ales dat ze zich tot de bovenste drie zullen weten te handhaven. Zoo staan de zaken met de voetballerij. Dat weet je dus ook weer. Op den Dienst Conservatie is in navol ging van een der mailbooten een zangclub opgericht; eenmaal per weeek wordt er ge studeerd. Dat belooft aardig te zullen wor den en unnen we naast ons fanfarekorps ook trots zijn op ons korps zangers, het welk door een ieder zeer zeker op prijs zal ...worden.gesteld. De marine Caruso's oefe nen in de groote nieuwe goedang van de „D.C.". Om de accoustiek daar wat te ver beteren zijn er geschutschijven neergehan gen rondom de artistén. Nu ik moet je zeg gen, ik nam destijds deel aan de afstands- marschen hier in Soerabaja en dan werd er op de lange tochten óok wel eens gezon gen, maar het programma leek me toen zeer beperkt en nu zal je zien dat er heel wat meer liedjes in dé marschen komen. Vanwege het Amerikaansche vlootbe- zoek in Priok er komt tegenwoordig nogal eens een vreemd oorlogsschip in deze contrijen, zijn de jagers naar Priok toe. De „Uiver" is vertrokken, nageoogd en gevolgd in gedachte door vrijwel geheel Indië. Dat zal me overmorgen een ont vangst worden op Schiphol. Trouwens de heer Prins wordt tot zeker in de „Jutterij" ook nog eens gehuldigd, in zijn radiotoe spraak hier op Darmo groette hij speciaal de „Nieuwediepers", hetgeen natuurlijk hoogelijk op prijs werd gesteld, want je begrijpt, van de marine waren daar heel wat menschen aanwezig. Ziezoo, nu weet je weer het een en ander. Salem aleikum. HENK.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1934 | | pagina 21