Buitenlandsch Overzicht.
Na het Saarplebisciet
'EUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Zïï HmmA° c""~"
N««. oo,,. en «ss P™"3:t r^rviM; 2-
Demilitarisatie van het
Saargebied geëischt door
Frankrijk.
DE MOORD OP DE
KEIZERSGRACHT
No. 7542
EERSTE BLAD
DONDERDAG 17 JANUARI 1935
63ste JAARGANG
De geweldige overwinning van Duitschland in het Saargebied.
Brengt het rust of onrust in Europa? Wat is het lot der
overwonnenen - Engeland en de Fransche eischen van veiligheid.
De Duitsche
overwinning.
De Fransche
eischen van
veiligheid.
Uitstel van de vergadering van den
Volkenbondsraad van gisteretv
middag wegens moeilijkheden
tusschen Frankrijk en
Duitschland.
Duitschland bereid er in toe te
stemmen.
F e u i i 1 e t o n.
Am s terdamsche I j I
detectiveroman 111
landen f 3.20. Losse nos. 4 ct fr n n «et w vu m °VWlg*
Zondagsblad resp. f 0.50 0 70 f0 70 f l m ™eekabonn™ten
fl70 t0'0, fl.—Modeblad resp. f 1.20, £1.50, £1.50,
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER
Uitgave N.V. Drukkerq v/h. C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
ADVERTENTIE N:
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur) bij vooruitbetaling
10 ct per regel, minimum 40 ct.; bij niet-contante betaling 15 ct per regel,
minimum 60 ct (Adres Bureau van dit blad en met brieven onder nummer:
10 ct per advertentie extra). Bewijsnummers 4 ct
De verrassing van deze
week is natuurlijk de
geweldige overwinning
van Duitschland in het
Saargebied. De meest
optimistische Duitscher en de meest pessi
mistische status quo-er, had niet durven den
ken, dat de uitslag van de stemming een
dergelijk beeld zou geven. De Saarlander
heeft zich al of niet zonder druk, op on
dubbelzinnige wijze uitgesproken voor aan
sluiting bij Duitschland. De toekomst zal
moeten leeren of het ten zegen van Europa is,
of dat de onrust er door toe zal nemen. On
getwijfeld immers zal het machtsgevoel van
Duitschland, door dezen uitslag niet weinig
stijgen en de bitterheid over jarenlang ver
meend onrecht kan daardoor toenemen.
Agressieve leiders zouden daar een verkeerd
gebruik van kunnen maken en dan zal in-
plaats van de rust, de spanning toenemen.
Daar tegenover staat, dat door deze over
duidelijke uitspraak, de taak van den Volken
bond makkelijker is geworden en dat er ook
geen directe wrijving over tusschen Frankrijk
en Duitschland zal ontstaan. Dat is een licht
punt en die zijn er meer, zooals uit verschil
lende perscommentaren, waaruit wq hier
onder een en ander opnemen, blijkt.
Zoo schrijft het Hbl. o.m.:
Een der pijnlijkste problemen uit de na
latenschap van den wereldoorlog wordt nu
geliquideerd. Vijftien jaar nadat het verdrag
van Versailles het Saargebied aan de souve-
reiniteit van Duitschland onttrok, heeft de
bevolking haar recht van zelfbeschikking
uitgeoefend en met een overweldigende meer
derheid van meer dan 90 pet. der uitge
brachte stemmen den wensch te kennen ge
geven om binnen de grenzen van het Duit
sche vaderland terug te keeren.
Gaat het Saargebied in zijn geheel naar
Duitschland terug, dan zal ook de liquidatie
van de flnancieele en economische belangen
welke in den loop der laatste vijftien jaar
zijn ontstaan, op vlotte manier kunnen
plaats vinden. De wolk, die over dit alles
hangt, is echter het lot der 46.000, en hier
blijft ondanks allen waarborg, reden voor be
zorgdheid bestaan.
Over het lot dier 46.000 schrijft ook de
„Nw. Rott. Crt." Aan het eind van een be
schouwend artikel over het resultaat der
stemming, zegt het blad o.m.:
Wat ons nu nog, bij deze algemeene opluch
ting, met bezorgdheid kan vervullen is het
lot van de overwonnenen in het Saargebied.
De stemming heeft een zeer smalle strook
van overwonnenen overgelaten. Maar die er
zijn, zijn daardoor nog te duidelijker aan te
wijzen. Grootmoedigheid hebben de nationaal-
socialisten als overwinnaars nog nooit ge
toond, het vae victis hebben zij totnogtoe
ronduit tot parool gekozen.
Er zijn zekere waarborgen voor de oppo
sitie en de, door afstamming in gevaar ver
keerenden gevraagd, voor de overdracht van
het Saargebied aan Duitschland. Berlijn
heeft die voorwaarden aanvaard. Het is de
taak van den Volkenbondsraad streng daar
aan de hand te houden. Reeds kan Duitsch
land niet meer zoo onverschillig zijn voor de
meening der buitenwereld, dat men het niet
zou kunnen nopen daarmede rekening te hou
den
Tal van bladen, in het bizonder ook de bui-
tenlandsche, wijzen er op, dat deze stemming
met beteekent een instemming met de hui
dige regeering, doch de uitspraak voor een
eigen vaderland. Men heeft „voor Duitsch
land" gestemd, „niet voor Hitier". Vooral in
onzen tqd, die zich in zoo menig opzicht ken
merkt door een ziekelijk nationalisme, is het
bedenkelijk dat men zelfs voor Duitschland
gestemd heeft, niettegenstaande Hitier. Wij
moeten niet vergeten, dat het nationaliteits
gevoel in Duitschland, nog zoowat negentig
procent grooter is dan in eenig ander land.
Wij geven hieronder nog eenige buitenland-
sche persstemmen, waarin deze meening ook
naar voren komt.
De Fransche pers toont geen groote ver
rassing over de resultaten van het plebisciet.
De Saar zal tot Duitschland terugkeeren,
schrijft de Temps, en men heeft het recht
daaruit te concludeeren, dat de groote Euro-
peesche gebeurtenissen, welke men verwacht,
thans zoo min mogelijk moeilijkheden zullen
ondervinden.
De Paris Midi verzekert, dat de vrede ge
red is. Frankrijk zal zorgvuldig de neutrali
teit in acht nemen, waartoe het zich verbon
den heeft.
De Paris Soir schrijft: Laten wij ein
delijk kunnen constateeren, dat de Saar-
kwestie inderdaad de laatste hindernis is
geweest, welke aan de toenadering tus
schen Frankrijk en Duitschland in den
weg heeft gestaan.
De Libre Belgique verwacht, dat Hitier,
wiens prestige aanzienlijk versterkt wordt, nu
waarschijnlijk met meer gezag dan vroeger,
zijn verzoeningspolitiek met Frankrijk zal
kunnen doorzetten. Hitier moet echter eerst
bewijzen, dat hij van de overwinning in de
Saar geen misbruik zal maken en geen
schandelijke repressailles zal toelaten tegen
de Saarlanders, die hem hebben bestreden.
De Nation Beige is verrast door het hooge
percentage van stemmen voor Duitschland
uitgebracht. Er zijn in de Saar nog commu
nisten en socialisten, die zuchten over het
lot van Thalmann, er zijn ook nog katholie
ken, die den moord op Probst en Klausenef
niet hebben vergeten, maar wat den door
slag heeft gegeven, is het feit, dat de Saar
landers een vaderland wilden hebben, een va
derland, dat zij konden beminnen. De Volken
bond is geen vaderland. Daarom hebben zij
gestemd voor Duitschland, ook met Hitier.
Volgens de Times
heeft sir John Simon
zijn medeministers dezer
dagen doordrongen van
het feit, dat, wat de
vestiging van den vrede
in Europa betreft, veel van Groot Brittan-
nië's houding zal afhangen, maar zij zouden
van meening zijn, dat eerst het bezoek van
Flandin voorbij moet zijn, vóór een alge
meene bespreking over de Europeesche situa
tie doei zal treffen.
De bespreking met de Fransche ministers
zou overigens niet als die van Rome na voor
afgaande onderhandelingen over bepaalde
punten loopen, slechts koestert men de hoop,
dat zij waarde voor de Britsche staatslieden
zal hebben bij het besluit omtrent den eerst-
volgenden stap naar een algemeene Europee
sche regeling.
Volgens het bericht van den Londenschen
redacteur van de Manchester Guardian zou
het kabinet echter op zekere punten reeds
veel verder gegaan zijn en n.1. reeds hebben
besloten toe te treden tot het consultatief
pact van Rome aangaande Oostenrijks onaf
hankelijkheid. Dit zou een tamelijk onver
wachte stap zijn, daar noch Frankrijk, noch
Italië Groot Britannië erom gevraagd heb
ben en men aannam, dat dit land niet ver
der dan zijn vroegere verklaringen over het
behoud van Oostenrijks onafhankelijkheid zou
willen gaan.
Verder nieuws in de mededeelingen van
dezen schrijver is het volgende. De Britsche
regeering had gehoopt, dat de Fransche re
geering de verbetering der betrekkingen van
Frankrijk tot Italië en die tusschen de
kleine entente en Italië samen met het
Fransch-Russisch verdrag voldoende verster
king van Frankrijks veiligheid zou achten
om de Duitsche herwapening te aanvaarden
op voorwaarde, dat Duitschland naar Genève
zal terugkeeren om mee te doen aan een ont
wapeningsconventie, die inspectie en con
trole zou insluiten.
Sir-John Simon zou nu tot het inzicht
gekomen zijn, dat de Fransche diploma
tieke successen van den laatsten tijd
door de Fransche regeering nog geen vol
doende versterking der Fransche veilig
heid geacht worden om tot de omschre
ven houding over te gaan, tenzij zij nog
meerdere waarborgen verkrijgt.
Als altijd zou zij die waarborg van de Brit
sche regeering verwachten. Nooit bevredigd
in de eischen over de Fransche interpretatie
van Groot Britannië's verplichtingen inge
volge deze overeenkomst, vraagt zij nu de
Britsche regeering om een nieuwe definitie
van haar verplichtingen in dit opzicht, in de
hoop dat deze positiever zal uitvallen. Onder
dit nieuwe aspect, besluit de man van de
Manchester Guardian, heeft de Britsche re
geering gfclferen het probleem beschouwd, en
het is op dit punt, dat zij met het oog op het
a.s. bezoek der Fransche ministers, geen be
sluit genomen heeft.
De vergadering van den Volkenbondsraad
waarin het rapport van de commissie-Aloisi
over den terugkeer van het Saargebied naar
Diutschland zou worden aangenomen gaat
vanmiddag niet door en is uitgesteld, omdat
de Duitsche regeering verlangde dat gelijk
tijdig de datum van overdracht van het be
stuur over het Saargebied aan Duitschland
zal worden vastgesteld. Daar de Franschen
hiertegen nog bezwaar maken zal de com
missie-Aloisi thans eerst nog in onderhan
deling met de vertegenwoordigers der Duit
sche en Fransche regeering moeten treden.
Minister Frick acht inleving bij het
rijk binnen één maand mogelijk.
Minister Frick heeft, naar het D.N.B.
meldt, in een interview met een vertegen
woordiger van de Amerikaansche Associated
Press o.a. gezegd:
De regeering is in staat het Saargebied
in het Rijk op te nemen binnen het daar
voor vastgestelde minimum van tijd, d.w.z.
binnen een maand.
De regeering is bereid met Frankrijk te
onderhandelen over oeconomische kwesties,
die in verband met de overdracht kunnen
rijzen.
De gouwleider, Bürckel, heefl elke activiteit
van S.A. en S.S. binnen 40 km van de grens
van het Saargebied ten strengste verboden.
Het inwisselen van de ongeveer 900 mil-
lioen frank, die in omloop zijn in het Saar
gebied, zal geen moeilijkheden opleveren.
Terstond na de inlijving van het Saar
gebied zal de regering uitgebreide maat
regelen nemen ter bestrijding der werkloos
heid.
Het Duitsche Front zal niet in zijn geheel
opgaan in de nat. soc. partij. Ieder lid zal
het recht hebben zich al of niet als lid der
N.S.D.A.P. op te geven.
Geen represailles.
Officieus wordt uit Berlijn medegedeeld,
dat men van Duitsche zijde niet verwacht,
dat groote groepen Saarbewoners naar
Frankrijk zullen vluchten, aangezien hiertoe
niet de minste aanleiding bestaat. Gouwlei
der Bürckel heeft nadrukkelijk verklaard dat
geen enkelen aanhanger van den status quo
ook maar een haar zal worden gekrenkt.
Ook de Duitsche vloot leeft mee.
Admiraal Förster, chef van de vloot, heeft
aan Bürckel de uitnoodiging van de vloot
overgebracht om 25 arme Saarlanders in
April een week op een zeereis te onthalen
met inbegrip van het vervoer per spoor naar
Wilhelmshaven en terug.
Het politic-incident.
Het D.N.B. meldt uit Saarbrücken: De
chef der Saarlandsche politie, majoor Hen-
nessy, heeft Maandagvond de raddraaiers
van een muiterij onder de polite in de ulanen-
kazerne, de „emigrantencommissarissen"
Grumbaeh, Gericke en Christ, ontslagen en
gevangen laten nemen. Onder misbruik van
zijn macht heeft thans de Fransche direc
teur van binnenlandsche zaken Heimburger
deze commissarissen uit hun hechtenis ont
slagen en ze in hun ambt hersteld.
Het D.N.B. voegt daaraan enkele stekelige
opmerkingen aan het adres van Heimburger
toe, noemt hem een propagandist van het
niet meer bestaande eenheidsfront en zegt
dat men de Saarduitsche bevolking niet meer
kan blootstellen aan de willekeur van zulk
een man.
Max Kraan te Forbach.
Max Braun, de leider van de autonomisten,
heeft gisterennacht nog te Saarbrücken door
gebracht. Hij bevindt zich thans te Forbach
in Frankrijk.
Duitsche persstemmen.
In de Völkische Beobachter schrijft Alfred
Rosenberg onder het hoofd: Voor het eeuwige
Duitschland:
„Wat Zondag in het Saargebied is gebeurd,
bestond niet alleen uit de 90 procent stem
men voor Duitschland, maar leverde voor de
gelieele wereld het bewijs wat grooter was:
de Duitsche gedachte of de afzijdige gevoe
lens, al waren die nog zoo sterk persoonlijk
of in partijpolitieken zin gekleurd.
Het Berliner Tageblatt schrijft:
Ons eerste woord is natuurlijk voor d< Saar-
bevolking, die 15 jaar lang onder moeilijke
omstandigheden haar trouw aan het rijk is
blijven verpanden, maar een grootere triomf
zou het zijn als de stemming van Zondag
slechts het voorspel zou beteekenen in een
nieuwe ontwikkeling der betrekkingen tus
schen Duitschland en Frankrijk. Dat Duitsch
land daartoe bereid is heeft Hitier Dinsdag
morgen in ondubbelzinnige woorden verkon
digd en in vele landen buiten Duitschland
wordt dezelfde hoop gekoesterd. Wij hopen
dat een van die landen Frankrijk is en het
zijn zeker niet de slechtste Franschen, die
met ons verwachten, dat de uitslag der
stemming een barrière heeft omgegooid, die
den werkelijken vrede tot nu toe de pas af
sneed.
De Deutsche Allgemeine Zeitung verwacht,
dat de groote overwinning de houding der
wereld tegenover het nieuwe Duitschland zal
veranderen.
Engelsctie persstemmen.
Financial Times noemt de algemeene
uiting van tevredenheid, niet slechts in
Duitschland, doch ook in Frankrijk, waar
men een tegenovergesteld gevoel had kunnen
verwachten, en in de neutrale landen op
merkelijk.
De Daily Herald zegt: De „stem des
bloeds", zooals Hitier het noemt, heeft ge
sproken. De vaderlandsche gevoelens zijn
sterker gebleken dan alle klasse-politieke en
andere overwegingen. In internationaal op
zicht beteekent de oplossing van de Saar-
kwestle een belangrijke gebeurtenis.
Nog eenige Fransche uitlatingen.
De Parijsche bladen geven algemeen uiting
aan den wensch, dat Duitschland thans in
den raad uiting zal geven aan zijn vredeswil
en de beloften van zijn leiders dienaangaan
de zal nakomen. Bérenger, de voorzitter van
de Senaatscomissie van buitenlandsche
zaken schrijft in de Agence Economique
Financière:
Frankrijk is zoo min gekwetst in zijn
waardigheid, als in een irredentisme, daar
het dit in geen enkel opzicht goedkeurt.
Frankrijk ziet met belangstelling de gevol
gen van de stemming tegemoet voor een
algemeenen toestand van vrede in Europa
en met name voor de Fransch-Duitsche be
trekkingen.
De indruk te Brussel.
De Brusselsche correspondent meldt aan het
blad:
Al heeft het hooge perceritage van de partij
gangers van den terugkeer van het Saargebied
naar Duitschland velen verrast, toch kan niet
worden gezegd, dat in Belgische officieele
kringen en ook daarbuiten, het resultaat van
het plebisciet wordt betreurd. Naar den indruk
te oordeelen, dien ik hedenochtend opdeed, is
men te Brussel vrijwel algemeen de meening
toegedaan, dat de oplossing, door de volks
stemming aan het Saarprobleem gegeven, nog
de beste is, die men in de huidige omstandig
heden mocht verwachten. Nu in geen enkel
kiesdistrict een sterke minderheid tot uiting
kwam, acht men het gevaar voor het voort
bestaan van een centrum van agitatie in dit
deel van West-Europa voor geweken, wat den
vrede ten goede moet komen. Men is blij deze
dreigende onweerswolk van den politieken ge
zichtseinder te zien verdwijnen.
De redevoering van Hitier, onmiddellijk na
de bekendmaking van het resultaat der volks
stemming uitgesproken, blijkt in Belgische
officieele kringen een gunstigen indruk te
hebben gemaakt.
Een Amerikaansch oordeel.
De Amerikaansche ondersecretaris van
Staat, Philips, heeft zijn voldoening uitge
sproken over het resultaat van de volks
stemming in het Saargebied. Hij is van oor
deel, dat het resultaat der stemming zal
bijdragen tot bevestiging van den vrede in
Europa,
Japansch oordeel over de stemming
in het Saargebied.
De Japansche bladen spreken in hun com
mentaar op den uitslag van het plebisciet in
het Saargebied de hoop uit, dat de sombere
stemming, die zoo lang de Fransch-Duitsche
betrekkingen had beheerscht, nu zal worden
verdreven en dat er dus door de stemming
een eind zal komen aan de atmosfeer van
ongerustheid in Europa.
Flandin over den uitslag.
D. N. N. meldt uit Parijs:
Op een vraag naar zijn meening nopens het
resultaat van de volksstemming heeft minister
president Flandin verklaard: Frankrijk heeft
als basis van zijn internationale politiek de
inachtneming van gesloten verdragen gemaakt.
Het kan zichzelf bq de strikte toepassing der
verdragen slechts gelukwenschen.
Geen Franschman zal er aan denken het
resultaat van de stemming te kleineeren of
te bestrijden. De Volkenbond die in zijn rol van
bewaarder van den vrede en de organisatie
der internationale veiligheid kort geleden een
groot succes heeft geboekt, heeft nu de taak
het proces voor den terugkeer van het Saar
gebied tot Duitschland door te zetten.
Frankrijk, dat meermalen teleurgesteld is,
hecht meer gewicht aan daden dan aan woor
den. Als wjj de liquidatie van het Saarregiem
ter hand nemen dan hebben wij het recht ook
van de Duitsche regeering denzelfden goeden
wil en nauwgezette inachtneming van het
volkenrecht te verwachten, dat de basis voor
de oprechte samenwerking der volkeren moet
vormen.
Max Braun naar Parijs,
Max Braun, de leider van het Eenheidsfront
in het Saargebied, zal Vrijdag een rede te
Parijs houden. Het conservatieve blad de
„Ami du Peuple" eischt dat dit niet zal
worden toegestaan.
Hoe wenschelijk het is, dat de Volkenbonds
raad ten spoedigste een beslissing neemt in
zake de teruggave van het Saargebied blijkt
ten duidelijkste uit de stemming in Berlijn en
uit de commentaren der bladen.
Maar ook al beheerscht men zich heden
nog, het valt niet te ontkennen, dat de open
bare meening in hooge mate geprikkeld is
door de jongste berichten uit Genève, die van
verdaging van een beslissing en van Fransche,
door Sowjet-Rusland en Tschechoslowakije
ondersteunde, nieuwe pogingen tot uitstel
spreken met het doel blijkbaar het recht van
den Volkenbond om den dag der officieele be
vrijding vast te stellen, tot op zekere hoogte
te misbruiken voor het doorzetten van onver
wachte bijeenkomstige eischen aan het Duit
sche rijk.
Het is mogelijk, dat deze onrust wat
zal afnemen, als men straks verneemt,
dat de Duitsche regeering gelijk wij uit
goede bron weten, harerzijds door bemid
deling van haren consul in Genève reeds
de verzekering heeft doen afgeven, dat
Duitschland inziet, dat het Saargebied,
daar het nu eenmaal tot de gebieden op
den linker Rijnoever behoort, na de
teruggave aan Duitschland, te beschou
wen zal zijn als deel uitmakend van de
z.g. neutrale onbewapende zone gelijk in
het verdrag van Versailles is overeen
gekomen.
Men vestigt in Berlijn verder alle hoop op
Engeland, van welk land men meent te we
ten, het eveneens door deze nieuwe
moeilijkheden ontstemd is en het voornemen
heeft daartegen onmiddellijk een protest in te
dienen.
De Duitsche pers is het er over eens, dat
de dag der bevrijding met den grootst moge-
lijken spoed en op een zeer dichtbijzijnden
datum moet vastgesteld worden en dat ook
de internationale troepen weer spoedig ver
dwijnen moeten.
10
Met deze woorden verliet Middernacht het
vertrek, knikte den jongen Heeringa vriende
lijk toe, en daalde de trap af. Buiten geko
men, haalde de detective diep adem. De at
mosfeer van die jonggezellenkamer onder de
dakpannen, het heele huis der Heeringa's, hoe
smaakvol en kostbaar overigens ingericht,
deed Middernacht denken aan een grafkelder,
het was er onheilspellend, als in het konings
graf van een Egyptischen vorst, tot mummie
vergaan, roerloos liggend temidden van schat
ten die tot niets nut zijn.
Buiten scheen de zon en rumoerde het volle
leven, buiten daverde de arbeid, en lag de we
reld open, voor ieder, die haar zonder booze
gedachten tegemoet treedtbuiten was de
waarheid, maar achter de muren lokte het
verderf
De detective wandelde in gedachten voort,
hij begaf zich regelrecht naar de woning van
de soubrette, die in een artistenpension op
de Prinsengracht haar bivak bleek te hebben
opgeslagen.
Een dienstmeid met een laag poeder en
rouge op haar bruut, dom gezicht, deed open
op Middernacht's bellen. Een eigenaardige
lucht van gebraden uien en patsjoelie walmde
den detective uit de gang tegen.
.Juffrouw Basquette thuis?"
Voordat de meid kon antwoorden, klonk een
rauwe stem achter haar:
„Niks hoor!"
Het was de pensionhoudster in eigen per
soon, die deze mededeeling deed.
De detective schoof de gepoederde dienst
bode op zq en trad de gang binnen.
Tegenover hem stond een gezette vrouw
van een jaar of vijftig. In haar goeden tijd
was ze misschien knap geweest. Vage sporen
van verdwenen schoonheid vielen in haar paf-
bleek gezicht nog wel te onderkennen, voor
den scherpen waarnemer, die in haar onmid
dellijk de gewezen varièté-artiste zag, van
haar spaarpenningen een pension begonnen,
zooals zoovelen van haar collega's, en haar
laatste dagen slijtend temidden van het ru
moerige volkje, dat op de variété-planken de
wereld vermaakt.
„Politie," zei Middernacht kortaf. „En geen
kunsten! De juffrouw moet mij een paar in
lichtingen verschaffen. Dien mij aan."
„Een-hoog. derde deur links," antwoordde
de pensionhoudster laconiek, „maar ik heb
anders alleen fatsoenlijke menschen in mijn
huis."
„Daar twijfel ik geen oogenblik aan," grin
nikte de detective, en liep zonder verdere
plichtplegingen de trap op. Hq tikte op de
deur in de donkere gang. „Binnen!"
Ida Basquette, revue-ster met een schoone
stem onberispelijke vormen, een groote dosis
brutaliteit, en niet veel meer hart dan de
crême-pot, die ze in haar wei-gemanicuurde
hand hield toen Middernacht binnentrad, had
blijkbaar een anderen bezoeker verwacht. Zq
slaakte in ieder geval een gilletje, en deed
erg verwonderd.
„Wie is meneer?", vroeg ze aan een dienst
bode of kamenier, even opgedirkt als het
exemplaar beneden. „En wat wenscht meneer,
Nellie?"
Het meisje lachte nerveus en zweeg.
„Ray is mijn naam, Norman Ray, detec
tive."
Onmiddellijk liet de revuester haar thea
trale houding varen. Zij verbleekte onder haar
rouge, maar zij beheerschte zich, terwijl zq
haar bezoeker een stoel bood.
Zij was een vrouw van een jaar of vijf-, zes-
en-dertig, maar gaf zich uit voor tien jaar
jonger, en leidde met behulp van verf en
massage de meeste menschen om den tuin,
vooral de meeste mannen. Van figurante in
allerlei theaters waar revues worden gege
ven, had ze het door brutaliteit en de finan-
cieele hulp van toegewqde beschermers, ge
bracht tot diva, maar zij was nu op een leef
tijd gekomen, waarop de verliefdheid van
dwazen als Jan Heeringa haar goed te stade
kwam.
„Waarmee kan ik u van dienst zqn?" vroeg
zij. „Ik ben niet erg lekker, u moet mij ver
ontschuldigen. Soms heb Ik last van hoofd
pijnen en dan houd Ik het bed, en laat me
door niemand storen. Maakt u het kort alstu
blieft.'
„Juffrouw Basquette," zei de detective, „als
ik u was, zou ik een andere houding aanne
men. Uw kwalen interesseeren me niet. En u
zou mij ook niet interessseeren, wanneer u
niet..."
„Wanneer ik wat niet?"
„Wanneer u niet de vriendin was van Jan
Heeringa."
„O! is het dat? Nou, die jongen verveelt
mé al lang. Maar ik kan hem niet kwqt ra
ken. Wij vrouwen hebben wat te verduren.
„Dat hq u verveelt, wil ik wel aannemen.
Maar hij zal u wel voor uw gezelschap en...
h'm... voor uw verveling... betalen."
„Meneer!!"
„Ik en u, juffrouw I f uette. U en
uw methoden."
„Mag ik u verzoeken, onmiddellijk mijn ka
mer te verlaten."
„Zeker, zeker... Maar u gaat méé. Het bu
reau Stadhouderskade is het dichtstbij!"
De vrouw trok zenuwachtig aan het kanten
zakdoekje, dat ze tusschen haar handen hield.
Zij keek den detective angstig aan, en aar
zelde. Zij was brutaal, maar ze wist hoever
ze gaan kon. Van de politie moest ze niets
hebben, als die in de modder van het verleden
ging roeren, nou, dan kon er wel's zoo een en
ander te voorschijn komen.
„Wat wilt u van mij weten?" vroeg ze ge
dwee.
„Zoo, dat klink beter. Wel, in de eerste
plaats: hoe lang duurt die verhouding al met
dien jongen Heeringa? Heeft hij u nogal veel
cadeaux gegeven?"
„Eerst wel. Ik ken hem een goed half jaar.
Maar den laatsten tijd zit hij nogal krap. Zijn
vader is er op tegen, dat hij met mij om
gaat."
„En den laatsten tijd geeft hij u dus niets?"
Weer aarzelde de vrouw, maar ze achtte
het blijkbaar verstandiger er geen doekjes om
te winden.
„Vanmorgen zond hjj me bloemen en dit
ringetje. De steen is echt, hè?" vroeg ze,
en strekte haar elegant handje naar den de
tective uit.
„De steen is echt," knikte deze. „Voor-
loopig zult u hem dus wel weer in genade
aannemen."
„Wat moet een vrouw, die alleen staat, al
niet doen?", zuchtte de artiste. „Wat al niet,
meneer Ray. Maar de steen is echt, niet
waar?"
„Niet alleen echt, maar heel zuiver ook.
Die ring moet den jongen Heeringa zeker 'n
driehonderd gulden gekost hebben."
„Die lieve jongen! Maar u bent toch, hoop
ik, niet hier gekomen om dien ring?"
De detective was niét gekomen om den
ring. Maar de royale gift interesseerde hem
toch. Jan Heeringa kon dus een duren ring
cadeau geven, en hij had zich wel gewacht
erover te spreken met Middernacht. Niette
min het was een privé-aangelegenheid. En
misschien had hq, verliefde dwaas die hij
was, het sieraad op afbetaling gekocht bij
een juwelier, die hem crediet had willen ge
ven.
Middernacht keek de dame tegenover hem
strak aan.
„Vertelt u me nu eens," zei hij langzaam,
„wat er dien avond gebeurde toen de huis
knecht van de familie Heeringa vermoord
werd."
Ida Basquette werd doodsbleek. Zq trilde
als een espenblad, zette haar scherpe nagels
in haar handpalmen en antwoordde met
moeite:
„Als u alles precies weten wilt, zal ik het
u zeggen. Maar het is het is niet van be
lang. Werkelijk niet. Neen, Nellie (dit tot het
meisje, dat zich wilde verwijderen) blqf maar
gerust. Het is heelemaal geen geheim, en jq
mag het ook hooren, wat mij betreft. Dien
avond, dien afschuwelijken avond, nam Jan
mij mee naar zijn huis. Dat is waar. Hq
wilde mij het collier laten zien, dat zijn zus
ter zou krijgen. Een prachtstuk naar wat
ik er van gehoord heb, bedoel ik."
„Wat gebeurde er in het huis?"
De ster van de revues was verstandig ge
noeg om b te zeggen nu ze a had gezegd. Zij
kende den detective van naam. en zijn repu
tatie kende zij ook. Het kwam haar het ver
standigst voor open kaart te spelen en zich
zelf zoo mooi mogelijk voor te doen zij
meende het immers goed met alle menschen,
detectives niet uitgezonderd.
„Jan nam mij mee naar de kamer waar het
collier was, hij wilde het juist uit de brand
kast halen toen wij plotseling naderende
voetstappen hoorden, het was de oude huis
knecht, en Jan was bang voor hem. De man
isis zoo lang bq de familie geweest, dat
hq iets in de melk te brokken had. Jan zei,
dat hij zeker met den ouden heer zou spre
ken over mijn aanwezigheid in hun huis, en
dat hij niet wou dat ik gezien werd."
„Verder?" vroeg Middernacht, terwijl de
artiste weer aan haar kanten zakdoekje trok.
,Jan ging naar boven. Ik had mij achter de
portières verborgen, en dacht dat de huis
knecht was heengegaan. Ik kwam dus te
voorschijn, en juist op dat oogenblik trad
de oude man binnen."
„Wat gebeurde er toen?"
„Hij... hij beschuldigde mij van allerlei lee-
lijks. Ik was een vampier, zei hq, ik maakte
den jongen ongelukkig. Hq pakte me bq een
arm, we stonden naast een schrijftafel en ik
moest me vastgrijpen om niet te vallen.
Een paar boeken vielen daardoor op den
grond."
„Wat zei de oude man?"
„Hij dreigde me, en wou dat ik den zoon
van zijn meester zou laten loopen. Toen
kwam Jan binnen. Die was woedend en stuur
de den huisknecht de kamer uit. Ze hadden
woorden."
„Verder, verder."
(Wordt vervolgd).
