Afscheid van de mariniers.
KIVEA
Land- en Tuinbouw-
n ieu ws
HELDERSCHK COURANT VAN DONDKRDAG 24 ]ANUARI 1935.
GEMENGD NIEUWS
Ongeveer 35 mille
verduisterd.
Auto ongeluk bij Aimelo.
Ontploffing in een Cubaansche
mijn.
Vijf arbeiders overleden.
Het mijn-ongeluk in Zuid-
Slavië-
De ramp van de Valverde
Weer Japansche stoomschepen
gezonken.
Wildgeworden neger valt
zijn patroon, aan.
Opgesloten omdat men
geen feest wilde vieren.
Tien soldaten doodgevroren.
Petroleumbronnen vernield.
Eeii doodgewaande keert naar
huis terug.
Twintig kinderen door het ijs
gezakt.
i Het proces tegen
Hauptmann.
Kouderecord in Minnesota
Begrooting
landbouwcrisisfonds-
ÏUJUM
Bij den Officier 'am Gezondheid.
De luitenant heeft dus nog wel wat anders
aan zijn hoofd, dan alleen de administratie,
zelfs het oarbieren der mannen geschiedt via
zijn alziend oog.
Waar wij begrijpen, den intendant niet te
lang te mogen ophouden, nemen wij, hem
vriendelijk dankend voor zijn welwillende in
lichtingen, afscheid, orn op onze beurt, ver
volgens den Officier van Gezondheid, Laeroix,
eens onder het mes te nemen.
Als ik naar den Joster wil gaan, zegt de
korporaal, dat ik nog even moet wachten.
De dokter is juisc aan 't verbandles geven.
Door een raam ie ik, hoe Dr. Laeroix voor
een goed gevulde zaal mariniers aanschouwe
lijk cursus geeft. Een marinier is slachtoffer
en iungeert als proefkonijn Geïnteresseerd
volgen allen de experimenten. De mannen
van de Bleïehstrasse behoeven zich niet te
vervelen en menig nuttig uurtje brengen zij
zoo door.
Ik moet nog een kwartiertje wachten en
ga in het vertrek van den onderofficier zitten,
waar zoo'n beetje alle Nederlandsche kranten
ter lezing liggen. De groote krantenman is
hier niet Hearst, maar dominee v. d. Giezen.
Waar die maar kranten kan requireeren,
pikt hij ze mee.
Eindelijk is het lesuur van Dr. Laeroix
hfgeloopen en ik heb gelegenheid hem te in
terviewen.
De geneeskundige dienst wordt behalve
door mij, als officier van gezondheid, waar
genomen door den majoor-ziekenverpleger A.
Kalf en den korpoaal-ziekenverpleger D. J.
Kortman.
Majoor Kan doet dienst op St. Ingbert,
terwijl hier op Saaibrücken de officier van
gezondheid met Kortma den geneeskundigen
dienst waarnemen.
Om den anderen dag ga ik echter, ver
volgt dokter La Cloix, naar St. Ingbert om
bijzonderheden.
Voor de manschappen te Saarbrücken is
een vertrek ingericht voor spreekkamer,
waaraan grenzend een vertrek waar eenige
zieken kunnen worden opgenomen. In de villa
te St. Ingbert is de ruimte wat beperkter,
en moet volstaan worden met een spreekka
mer. De zieken worden hier op hun eigen bed
behandeld, of naar de ziekenboeg te Saar
brücken vervoerd of eventueel in het hospi
taal te Saarbrücken opgenomen
De gezondheidstoestand was over het alge
meen gunstig te noemen, behoudens verschil
lende gevallen van verkoudheden en eenige
andere ziektegevallen van niet emstigen aard
Vrijwel allen konden alzoo voor hun moeilijke
taak wor len gebruikt, vervolgt dr. Laeroix.
Voor den „Abstimmungstag" werden de
Op tijd naar bed.
Maandagnacht werd tegen een caféhouder
en tegen eenige bezoekers van dat café pro
ces-verbaal opemaakt terzake het houden van
bezoekers na sluitingstijd en het na sluitings
tijd als. bezoeker aanwezig zijn.
Diefstal rijwiellantaarn.
Door een bewoner van de Breewaterstraat
werd aangifte gedaan van diefstal van een
rijwiellantaarn. De lantaarn was bevestigd op
zijn rijwiel, dat voor de woning stond.
Binnef 'and
Een jaar en acht maanden geëischt.
De rechtbank te Leeuwarden behandelde
gisteren de zaak tegen een 56-jarigen zaak
waarnemer te Bergem, thans gedetineerd.
Hem is ten laste gelegd verduistering in
dienstbetrekking, door op verschillende tijd
stippen gedurende de jaren 1931, 1932 en 1933
in zijn qualiteit van secretaris-ontvanger van
het waterschap Eernewoude, zich verschillen
de geldsbedragen tot een gezamenlijke waarde
van ongeveer f 35.000 wederrechtelijk toe te
eigenen. Deze gelden zou verdachte hebben
ontvangen deels van het rijk en van de ge
meente Tietjerksteradeel als subsidie voor de
uitvoering van waterbouwkundige werken,
deels van de ingelanden, als verschuldigden
omslag van gemeld waterschap.
De officier van Justitie vorderde een jaar
en acht maanden gevangenisstraf met aftrek
der voorloopige hechtenis.
DE BRAND AAN BOORD VAN DE
„TABIAN".
Onderzoek door den Raad voor de
Scheepvaart.
De Raad voor de Scheepvaart heeft een
onderzoek ingesteld naar d' oorzaak van den
brand aan boord -an het motorschip „Tabian"
van de Stoomvaartmaatschappij „Nederland"
op 21 December, tusschen Cadix en Londen.
De inspecteur-generaal, de heer C. Fock,
meende, na den gezagvoerder U hebben ge
hoord, te mogen concludeeren, dat met ken
nis van zaken is gehandeld. De Raad zal later
uitspraak doen.
Een doode, twee licht gewonden.
Gisteravond is op den straatweg van Almelo
naar Borne, nabij het buurtscnap Zinderen,
een ernstig auto-ongeluk gebeurd, dat aan
den 'eer D. Knoef, leerhandelaar te Enschede,
het leven heeft gekost.
Op dat tijdstip reed op genoemde weg een
vrachtrijder uit Oldenz-.al met eenige wagens,
beladen toornen. Hij hoorde plotseling
een gew\ .1 slag achter zich en bemerkte,
dat een auio tegen den achtersten wagen
was gereden.
De gevolgen waren ontzettend. De auto was
van voren geheel in elkaar gedrukt en de be
stuurder ïat bekneld achter het geheel ver-
noodige voorzorgsmaatregelen genomen om
bij eventueele ongevallen direct te kunnen
ingrijpen. Zoo werd het hoofdkwartier van
den geneeskundigen dienst dien dag overge
plaatst naar St. Ingbert, omdat dit meer in
het centrum van het gebied ligt, dat door de
Nederlanders moest worden bewaakt, zoodat
dus spoediger per auto de plaats van het on
geval kon worden bereikt. De korpl.-verpleger
werd te Blieskastel gestationneerd met de
noodige hulpmiddelen, omdat dit een belang
rijk centrum voor dien dag was. Ingrijpen is
echter gelukkig niet noodig gebleken, daar
alles bij de stemming rustig is verloop en.
Wij hopen dat allen weer gezond en wel
in het vaderland over eenigen tijd terug zul
len keeren, aldus besloot de dokter zijn ;n-
interessante gegevens.
Alles is vlot verloopen het is op rolletjes
gegaan. De Duitsck post gaf echter veel
vertraging, dus werd door den Commandant
een postzak in Den Haag aangevraagd en alle
brieven, niettegenstaande ze in Duitschland
geschreven waren, werden met een Holland-
schen postzegel van 6 ct. voorzien en in den
postzak gestopt, welke verzegeld werd. In
zeer korten tijd bereikten de brieven van St.
Ingbert en Saarbrücken het vaderland. Ser
geant Bergman fungeerde op voortreffelijke
wijze ais facteur.
Afscheid.
Nu zijn we aan het eind van ons verhaal...
We gaan Saarbrücken verlaten...
Nog eenmaal wenden wij onze schreden
naar de kazerne in de Bleichstrasse, waar we
van noog tot laag, altijd zoo vriendelijk, zoo
gastvrij en voorkomend behandeld werden.
Er is een zekere weemoed in ons hart, als
we denken, dat dit alles straks tot het ver
leden zal behooren. Maar ook vreugde en
trots, dat wij, Nederlander zijnde, van deze
marinetroepen hebben kunnen constateéren,
dat het right men in the right place zijn.
Hartelijk namen wij afscheid van de heeren
officieren en manschappen. Enkelen begelei
den ons tot de poort... geven ons de groeten
mee voor Den Helder en dan gaan wij.
Moge spoedig de tijd aanbreken dat com
mandant de Brnijne, zijn officieren en man
schappen naar het Vaderland kunnen terug-
keeren. Moge de beslissing, aan de Saar ge
vallen, vrede, vreugde en geluk voor onze
arme zieke wereld inluiden. Mogen de over
winnaars aan den Saar zonder revanche de
overwonnnen de -ïand reiken en allen samen
bouwen aan een gelukkige samenleving!
Saarbrücken, Januari 1935.
bogen stuur. Met eenige moeite slaagde men
erin, de>' ongelukkige tt bevrijd n, die daarop
werd binnengebracht in eer nabrjzijnd boeren
huis. Twee geneesheeren, die spoedig ter
plaatse waren, konden slechts den dood van
het slachtoffer consiateeren.
De verdere inzittenden van den auto, me
vrouw Knippers ut Borne, die verwondingen
aan gelaat en been had gekregen en haar
zoontje, dat aan het gezicht gekwetst was,
konden gemakkelijk uit den wagen worden
gehaald. Na te zijn verbonden zijn zij naar
huis vervoerd.
Buitenland
DE .AFFAIRE STAWISKY.
De minister van justitie heeft naar aanlei
ding van een vraag van de enquete-commissie
in de zaak-Stawisky medegedeeld, dat de
Fransche spaarders ten naaste bij 47 millioen
francs verloren hebben in de zaak-Stawisky.
DE OVERSTROOMINGEN IN DEN STAAT
WASHINGTON.
In het N.W. der Unie hebben groote over
stroomingen plaats gevonden. Uit Seattle in
den staat Washington wordt thans gemeld,
dat groote schade is aangericht. Er zijn vijf
dooden. De schade loopt in de honderddui
zenden dollars. De overstroomingen zijn het
gevolg geweest van het plotseling invallen
van den dooi.
HET SPOORWEGONGELUK OP DE LIJN
MOSKOU—LENINGRAD.
Gisteren is te Leningrad het proces begon
nen tegen zeven spoorwegbeambten, die er
van beschuldigd worden, in het begin dezer
maand op de lijn MoskouLeningrad een
groot spoorwegongeluk te hebben veroor
zaakt waardoor 27 personen werden gedood
en 60 gewond.
Het proces zal waarschijnlijk drie dagen
duren. De openbare aanklager heeft tegen
drie beambten de doodstraf geëischt. In de
acte van beschuldiging wordt verklaard, dat
de beambten door onvoorzichtigheid en onbe
kendheid met de voorschriften het ongeluk
hebben veroorzaakt.
EEN RAADSELACHTIGE VEEZIEKTE
BRITSCH-INDIE.
In de dorpen Rampoerin en Barthosa in
Bihar (Br.-Indië), heerscht, naar Reuter
meldt, een raadselachtige veeziekte, waaraan
reeds vele dieren gestorven zijn. Deze ziekte
is waargenomen bij vee, dat graast in de ge
bieden die tengevolge van de groote aard
beving van verleden jaar bedekt zijn met
lava en zand. Men neemt aan, dat het gras
hierdoor is aangetast en ook het voorkomen
van giftige zwammen in deze streken hieraan
moet worden toegeschreven.
MEXICAANSCHE ROOVERBENDEN
PLUNDEREN DORPEN.
Volgens de regeering heerscht
overal rust.
Een groote rooverbende overviel het
plaatsje Monte Blanco in den staat Vera
Ciuz, vermoorde vier inwoners en plunderde
alle huizen leeg. Hetzelfde lot onderging het
dorp Chocoman.
Het ministerie van oorlog publiceert op
nieuw een verklaring, dat in het heele land
rust heerscht, dat de bendenovervallen van
geen beteekenis zijn en dat de berichten
daarover sterk overdreven zijn.
OUD-MINISTER BETROKKEN BIJ
W.AFENSMOKKELARIJ.
De Spaansche minister van justitie zou
gisteren het dossier betreffende de wapen-
smokkelarij aan den president van de Cortes
overhandigen. Het schijnt, dat eenige oud
ministers bij de affaire betrokken zijn.
In een asphaltmijn te Havanna heeft Dins
dag een hevige ontploffing plaats gevonden.
Zes arbeiders zijn om het leven gekomen.
EOOZE OUDJES.
In een dorp nabij Etampes (Frankrijk),
heeft Dinsdagavond een 60-jarige vrouw een
aantal schoten gelost op haar ouden vriend,
den 65-jarigen chemicus en ingenieur Broc-
quet, zonder dezen te verwonden. De aan
gevallene sloeg daarop met eenige aan den
muur hangende paradesabels op de vrouw
los, overmeesterde haar en wierp haar ver
volgens uit het raam. De oude man zakte
uitgeput ineen. Tezamen met de vrouw, die
reeds in 1930 getracht had hem vitriool in
het gezicht te werpen, is hij naar het zie
kenhuis overgebracht. Van heiden is de toe
stand zorgwekkend.
Door gebruik methylalcohol.
Te Oslo zijn vijf arbeiders om het leven ge
komen tengevolge van het gebruik van me
thyl-alcohol. Zij hadden bij het opstapelen van
leege vaten op het terrein van een fabriek, die
deze vaten opkoopt voor den uitvoer van
traan een vat aangetroffen waarin zich nog
eenige vloeistof bevond welke den reuk van
alcohol had en daarvan gedronken. Blijkens de
verschijnselen die zich bij hen voordeden was
het de zeer vergiftige methyl-alcohol geweest.
Het aantal slachtoffers.
Het aantal dooden tengevolge van het mijn
ongeluk bij Sajetsjar bedraagt, naar men
thans definitief heeft kunnen vaststellen,
twaalf.
Over de oorzaak van het ongeluk is nog
niets officieel bekend gemaakt. De geredde
mijnwerkers verklaren evenwel, dat de exploi-
sie *e wijten is aan cefecte mijnlampen, waar
van er ook thans nog een groot aantal in ver
waarloosden toestand verkeeren. Bovendien
had het werk den voorgaanden dag, een feest
dag, stilgelegen, zoodat de schachten niet ge
lucht waren.
Bij het begin van den arbeid had geen ana
lyse van de lucht plaats gehad. Waarschijnlijk
heeft zich echter methaangas opgehoopt, dat
door een defecte mijnlamp is ontvlamd, en
zoodoende het ongeluk heeft veroorzaakt.
De ontploffing was zoo hevig, dat zij op een
afstand van 13 KJW. kon worden gehoord. Het
transport naar de ziekenhuizen leverde tenge
volge van de hooge sneeuw vele moeilijkheden
op.
De petroleumlading yan de Valverde
buiten gevaar.
De bemanning gered.
Het tankschip Valverde heeft radiogra
fisch bekend gemaakt, dat weliswaar de
machinekamer door den brand is ver
nield, de olielading is echter gered.
De Engel sche kruiser Frobisher, die met
een snelheid van 36 knoopen de Valverde te
hulp snelt, zal het sclJp vermoedelijk na mid
dernacht bereiken.
Verder wordt uit Hamburg gemeld, dat het
stoomschip Saarland van de Hapag, van den
kapitein van de Valverde bericht reeft ont
vangen. dat hij de hulp van de Saarland niet
meer noodig heeft, daar de bemanning van
de Valverde door andere in de nabijheid zijnde
schepen aan boord s genomen. De Saarland
heeft daarop zijn reis oortgezet.
De derde machinist van de Valverde is over
leden aan kwetsuren, die hij had opgeloopen.
De overige leden der bemanning zijn gezond
en in veiligheid.
De brand aan boord van de Valverda is
thans vrijwel bedwongen; verder gevaar is
afgewend.
Twintig menschen vermist.
Bij Horisjima (het eiland Hori) is dezer
dagen een Japansch stoomschip omgeslagen
en gezonken. Van de bemanning worden 11
koppen vermist.
Van een ander Japansch stoomschip, dat
zich in de haven van het eiland bevond,
wordt gemeld, dat het in een taifoen is ver
gaan. Daarbij zijn, naar men vreest, negen
menschen verdronken.
Zondagavond heeft een 18-jarige neger uit
Brazzaville (Fransch Congo), die door een
gepensionneerd ambtenaar uit de Fransche
koloniën was meegebracht en huisknecht was
op diens landgoed te CarorsGu.. tot dusver
onopgehelderde oorzaak zijn patroon en diens
vrouw aangevallen. Hij bracht den oud-amb
tenaar met messteken ernstige verwondingen
toe en doodde diens vrouw. Toen de politie den
dader wilde grijpen moest zij zich in acht ne
men voor vergiftige pijlen, die de neger van
uit zijn barricade afschoot, totdat de boog on
der zijn handen brak.
Het schijnt dat de jonge neger door den
omgang met stamverwante inlanders uit
Ubangi-land, die bij het te Cacors liggende
Afrikaansche regiment waren ingedeeld, deze
oorlogszuchtige neiging heeft gekregen en
niet kon wachten, tot hij bij het leger was in
gedeeld om van de wapens gebruik te maken.
Reuter meldt uit München:
Twee personen, die niet hebben deelgeno
men aan de officieele viering van de stem
mingszege in het Saargebied, zijn in de gevan
genis opgesloten.
Een hunner, een 35-jarige gehuwde landar
beider uit Scheuer, heeft geweigerd zijn huis
met Vlaggen te versieren, ondanks de daartoe
strekkende order die de burgemeester per ra
dio höd laten omroepen.
De: ander is een 42-jarige fabrieksarbeider
uit Riegling, die „geen uiting had gegeven aan
zijn geestdrift" toen er op het dorpsplein eeni
ge reusachtige nationaal-socialistische vlag
gen werden geheschén.
Daar hij bovendien smalende opmerkingen
heeft gemaakt over Hitier en het nationaal-
sociajistische bewind, zal hij ten spoedigste
naarj het concentratiekamp Dachau, nabij
Münqhen, worden overgebracht.
I
Dojor de hevige koude is een patrouille van
10 Servische soldaten op een berg in het voor
malige Montenegro doodgevroven. De mannen
zijn waarschijnlijk in den mist verdwaald en
hebban daarop den nacht op den open berg,
op eén hoogte van 2600 M., moeten doorbren
gen.
Een millioenen-schade.
Men meldt uit Boekarest:
Tej Pascov bij Morenië zijn twee petroleum-
bronhen van de Petrolul Romaneaska, waar
van jeen een productie van drie en de andere
een Opbrengst van een wagon per dag gaf, ge
heel j door brand vernield. De schade loopt in
de niillioenen.
i i.'
Mjax Holenstein, een Zwitser, die in den
wereldoorlog in het Oostenrijksche leger had
meegevochten, werd reeds twintig jaar ver
mist en daarom allang voor dood gehouden.
Dezer dagèn is hij teruggekeerd naar Ar-
bonj in Zwitserland, waar zijn oude moeder
woont. In de eerste jaren van den oorlog
wer<j hij door de Russen gevangen genomen
en als gevangene naar Siberië gevoerd.
Eenige jaren geleden werd hij pas vrijgela
ten. Hij hoorde toen tot zijn groote verwon
dering, dat de oorlog al afgeloopen was! Na
eenige jaren rondgezworven te hebben heeft
hij jujn geboortedorp weer bereikt.
I
Uit Saaibrücken wordt gemeld, dat een
ernstig ongeluk Maandagmiddag op de z.g.
Tabjakvijver te St. Arnual is gebeurd. Een
aantai kinderen vermaakte zich daar met het
schaatsenrijden. Drie Engelsehe soldaten
spoorden hen door het uitloven van geld tot
het I houden van een wedstrijd aan. Ongeveer
twintig kinderen verzamelden zich op het ijs.
Plotseling brak dit door de sterke belasting
en de kinderen vielen in het ijskoude water,
dat;ter plaatse gelukkig niet erg diep is. Een
Engelsehe soldaat trachtte de kinderen aan
land te trekken. Dit gelukte echter slechts
ten i deele. Een ongeluk was niet te vermijden
geweest, wanneer er niet nog van andere
zijde hulp was gekomen.
Eén tramconducteur, wiens zoon eveneens
door het ijs was gezakt, ging op zijn buik
liggen en schoof naar de open plek. Het ge
lukte hem een aantal kinderen te redden.
Ook een 16-jarige scholier hielp bij het red
dingswerk, zoodat alle kinderen weer aan
land konden worden gebracht.
DE HURRY ON.
De bemanning gered.
i
Volgens het laatste bericht uit Halifax is
de heele bemanning van de Hurry on, het ge
strande Nieuw-Schotlandsche vaartuig, gered.
TREIN ROOF.
Maandagnacht hebben drie bandieten den
postwagen van den boemeltrein op de lijn
Dortmund-Rauxel overvallen. Zij maakten
twee geldkisten met 8,450 mark buit en zijn
onherkend ontkomen.
I
O
Briino Hauptmann, die zich te Flemington
moét verantwoorden in de zaak Lindbergh,
zou; afkomstig zijn uit Dogneaca, een Roe-
meensche provincie. In deze provincie leeft
thans nog een kleine Duitsche minderheid.
Hauptmann zou er nog school zijn gegaan,
voojr dat zijn familie naar Berlijn verhuisde.
A'ls nieuw bewijsstuk is het pleisterafdruk
geproduceerd van den voetindruk bij den
kerkhofmuur of kerkhofomheining, waar
HaUptmann of tenminste de inontvangst-
nen)er van het losgeld zich zou hebben be
vonden op den avond van de uitbetaling. Do
verdediger van Hauptmann hield vol, dat dit
niet; een voetindruk is geweest van Haupt-
maón.
Be ladder als bewijsstuk.
i
De ladder, waarover in het proces-Haupt-
majjm al zooveel te doen is geweest, is giste
ren; ondanks het heftige verzet van de ver
dediging, die betoogde, dat zij in stukken
gezaagd is en door vele handen gegaar is,
alsbewijsstuk toegelaten. Het O. M. had ver
klaard, dat hij de bewaring van de ladder na
gegaan had, van het oogenblik van het mis-
.drijif tot op heden.
Hauptmann gelooft in zijn vrijspraak.
Hauptmann heeft een manifest in de bladen
geplaatst weten te krijgen, waarin hij ver
klaart er volkomen in te vertrouwen, dat hij
zal worden vrijgesproken, omdat het O.M. er
niet in is geslaagd, het bewijs te leveren van
zijn schuld. Hij verklaarde voorts de hoop te
koesteren, dat de wereld hem zou vergeten,
zoodra het proces achter den rug was en het
hem mogelijk zou maken, met zijn gezin
weer in rust en vrede te leven.
Weer een bewijs (ogen Hauptmann.
Een deskundige, die naar alle waarschijn
lijkheid de laatste getuige a charge was, heeft
gisteren verklaard, dat een plank, die gebruikt
is voor de ladder, waarmede de ontvoering
van het kind van Lindbergh heeft plaats ge
had, past in een gat in den zolder van het
huis van Hauptmann.
45 gr. C. onder nul.
In Minnesota is een temperatuur van ruim
45 gr. C. onder nul geregistreerd, waarmee
het record over 50 jaar is geslagen.
Het aantal dooden ten gevolge van de vorst
in de Ver. Staten, dat gisterenmorgen 70 be
droeg, blijft toenemen.
In New York ligt een laag sneeuw van
20 cm dikte en het sneeuwt nog steeds door.
OP ZOEK NAAR HEN NIEUWSTEN
STAATSVIJAND ROBINSON.
Gisteren hebben politiebeambten te Hous-
ton, in Texas, een automobiel gevonden, die
herkend was als dien van den gangster Th.
Robinson, die sedert 10 October j.1. gezocht
wordt in verband met de ontvoering van
mevr. Alice Stoll uit Louisville (Kentucky).
Men geloof, dat Robinson als vrouw verkleed
heeft weten t neotsn cmfwyp shrdlu cmffCVX
heeft weten te ontsnappen. Eo n bediende van
een benzinetankstation deelde de politie mede,
dat een vrouw den auto had verlaten even
voor dat de politieambtenaren ter plaatse ar
riveerden.
JAPANSCH STOOMSCHIP MET 20 MAN
GEZONKEN.
Uit Japan wordt gemeld, drt het Japansche
stoomschip Nagasaki Maroe, metende 600 ton,
in een storm is geraakt en met zijn bemanning
van 20 koppen is gezonken.
Het voorloopig verstag.
V.erschenen is het voorloopig verslag van
de Tweede Kamer inzake de begrooting van
het landbouwcrisisfonds voor 1935.
De steun aan den landbouw.
Vrijwel algemeen was men van oordeel, dat
steunverleening aan den landbouw in den
ruimsten zin des woords noodzakelijk is en
binnen afzienbaren tijd ook nog niet kan wor
den gemist.
Vele leden konden geheel instemmen met
het streven van de regeering tot vermindering
van den geboden steun, waar dit slechts mo
gelijk is.
Verscheidene deze leden zouden echter wen-
schen, dat deze vermindering van den steun
zich in een versneld tempo voltrok, daar op
den duur de steunverleening aan den land
bouw niet in den tegenwooi digen omvang te
handhaven is. De landbouwsteun verhoogt de
kosten van het levensonderhoud of houdt in
ieder geval de noodzakelijke kostendaling
tegen.
Op den weg der verlaging van den land
bouwsteun moet worden voortgegaan, zoo ver
dat mogelijk is, zonder dat de instandhouding
van het landbouwbedrijf in gevaar wordt ge
bracht.
Andere leden meenden, dat een dergelijke,
ook door hen gewenschte verlaging van steun
niet mogelijk is, zonder het voortbestaan van
het landbouwbedrijf in gevaar te brengen.
Men moet allereerst de voorwaarden schep
pen, waaronder die verlaging wel mogelijk is.
Een belangrijke vermindering der produc
tiekosten kan alleen worden bereikt door ver
laging van pachten, hypotheekrenten en alle
andere op den landbouw rustende vaste las
ten. En welke maatregelen wil de regeering
nemen inzake verlaging van distributiekos-
ten?
Weer andere leden zagen in het streven
naar vermindering van den steun aan den
landbouw een gevaar. Het is er nog ver van
daan, dat de bedrijven in het algemeen loo-
nend zijn. In de veehouderij en vooral in den
tuinbouw worden nog steeds zware verliezen
geleden.
Sommige leden meenden, dat de steun aan
den landbouw hem bevoordeelt boven de ove
rige bedrijfstakken, welke h. i. onvoldoenden
steun ontvangen. Hiertegen kwamen de leden
zoo juist aan het woord, met kracht op. De
industrie wordt niet minder gesteund, door
tarieven en contingenteeringen. Volgens ver
scheidene dezer leden zou de regeering moe
ten trachten, den landbouwsteun nog te ver-
hoogen.
De vaste lasten.
Verscheidene leden wenschten een duidelijke
uiteenzetting van de voornemens der regee
ring op het punt van verlaging van de vaste
lasten van den landbouw. Verscheiden andere
leden voegden daaraan toe, dat zij verlaging
vooral noodig achten, omdat nu de landbouw
steun voor een niet gering deel ten goede
komt aan personen, voor wie deze niet be
stemd is. Deze leden drongen ook aan op
spoedige indiening van het ontwerp-nachtwet.
Volgens weer andere leden kan tegen een
zekere, onder de tegenwoordige omstandig
heden zeer matige pacht en rentevergoeding
geen bezwaar worden gemaakt. De pachten
zijn reeds zeer sterk gedaald. Deze leden
waarschuwden tegen den aandrang tot her
ziening van het pachtrecht om crisisverschijn
selen tegen te gaan en voorts tegen het stre-
l
ven om van overheidswege in te grijpen in het
hypotheekwezen. Ook de rente van hypothe
caire credieten daalt, zij het wellicht neg niet
zoo snel, als wenschelijk ware. Werd het ver
trouwen van het beleggénd pubüek geschokt,
dan zouden zij, die hun geld nog in den land
bouw willen beleggen, daarvoor een hoogere
in plaats van een lagere rente verlangen.
In ieder geval meende men, dat de regee
ring door overleg met de geldschieters in
hoofdzaak de hypotheekbanken, zeker iets
zou kunnen hereiken. Mocht dat niet geluk
ken, dan zou de regeering 'voor steun aan be
drijven, waarop voor hypotheekrente en voor
pacht te hooge lasten rusten, als voorwaarde
moeten stellen, dat deze lasten tot een rede
lijk bedrag worden teruggebracht.
Meer en sneller moet worden gestreefd naar
uitbreiding van de teelt van granen en voe
dergewassen. Het scheuren van graanland
door scheurpremies moet worden bevorderd.
Graanteelt.
Verscheiden leden zouden wenschen, dat de
heffingen (invoer- of monopolierechten) op
granen en aanverwante artikelen zoodanig
zouden worden verhoogd, dat daardoor de ver
bouw van granen en voedergewassen auto
matisch loonend werd. Het verkregen hef
fingsbedrag zou ten minste 100 millioen groot
zijn. Dit zou in de eerste plaats moeten wor
den besteed voor restituties aan andere be
drijven, welke daardoor in moeilijkheden zou
den komen, en voor steunverleening aan de
veehouderij en andere niet-loonende bedrijfs
takken.
Hoogere heffingen op granen zullen ook lei
den tot een zoo intensief mogelijk gebruik van
onzen bodem.
Verscheidene leden waarschuwden ernstig
tegen deze denkbeelden.
Eerder dan graan zou men, indien verschui
ving noodzakelijk is, andere producten moeten
kiezen, welke minder nadeel voor de gemeen
schap opleveren. Voorts zou verdere uitbrei
ding van de graanteelt ernstige schade berok
kenen aan handel en scheepvaart.
Hiertegen voerden voorstanders van verder
gaande agrarische autarkie aan, dat hoogere
graanrechten niet noodzakelijk tot lastenver
zwaring behoeven te leiden.
Verscheidene leden drongen er op aan, den
export van landbouwproducten
in den ruimsten zin en in het bijzonder dien
van tuinbouwproducten, zooveel mogelijk te
bevorderen.
Gevraagd werd, welk resultaat de pogingen,
om met de Balkanlanden compensatietrans-
actiès af te sluiten, opgeleverd hebben.
Van verschillende zijden werd aangedron
gen op
maatregelen ten behoeve van d«
kleine boeren,
vooral in de zandstreken. Zij behooren o. m.
in de gelegenheid te worden gesteld om, waar
dit mogelijk is, een zekere oppervlakte te be
telen met suikerbieten, aardappelen of vlas.
Verscheiden leden waren van meening, dat
bij het thans gevolgde systeem van steunver
leening een te ver gaande reglementeering
plaats heeft en dat daardoor dieper in het be
drijfsleven wordt ingegrepen dan strikt nood
zakelijk is.
Van verschillende zijden werd er bij de re
geering op aangedrongen, de belangen der
landarbeiders zoo goed mogelijk te behartigen.
Over de instelling van den
crisis-controledienst
was men niet algemeen tevreden.
Verscheidene leden meenden, dat de be
voegdheden van de commissies en de ambte
naren voor de crisistuchtrechtspraak te uit
gebreid zijn en dat sommige beslissingen te
ver gingen.
Sommige leden waren van meening, dat
verdere steunverleening aan den verbouw van
suikerbieten hier te lande niet verantwoord is;
in ieder geval behoort h. i. de
suikerbietenteelt
zoo snel mogelijk aanmerkelijk te worden in-
gekrompen.
Gaarne zou men van den minister verne
men, welke politiek de veehouderijcentrale
in dé toekomst wil volgen, voor wat betreft de
varkensteelt.
Gevraagd werd, of de regeering een bere
kening zou willen overleggen van de opbrengst
van den bacon-export naai- Engeland en van
de daaraan verbonden kosten. Men zou gaarne
vernemen, of de pogingen om het Nederland
sche vleesch met het Deensche te doen con-
curreeren, geslaagd zijn en of er gegronde
hoop bestaat, dat dit in de toekomst ook zal
geschieden.
Verscheidene leden stelden de vraag, of
geen maatregelen getroffen kunnen worden
tegen den nog steeds aanmerkelijken invoer
van vleesch.
Met betrekking tot de voorgenomen af
slachting van vee vroegen verscheidene leden
opnieuw, of deze volstrekt onvermijdelijk is.
Vele leden waren van oordeel, dat deze be
grooting een voor den
tuinbouw
zeer ongunstigen indruk maakt. Indien het
onmogelijk mocht zijn, meer dan 7y2 mil
lioen beschikbaar te stellen voor steun aan da
groente- en fruitteelt, zoo werd o. a gevraagd,
is het dan niet mogelijk, een regeling in te
voeren, waardoor de prijzen op de binnenland-
sche markt althans eenigermate loonend zou
den worden?
Verscheidene leden waren van meening, dat
de verschillende ten aanzien van bloembollen
voorgestelde heffingen op het bloembollenbe-
drijf, dat tot nu toe hoegenaamd geen finan-
cieelen steun van de regeeiing heeft ontvan
gen, te zwaar zullen drukken. Op verlaging
werd dan ook aangedrongen.
Van verschillende zijden werden ernstige
bezwaren ingebracht tegen de regeerings-
maatregelen op het gebied van de pluimvee
houderij. Op het terrein van de teeltregeling
