Buitenlandsch Overzicht.
Stelt prijs op kwaliteit, vraagt ïïlljliftjl
'EUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
GEMENGD NIEUWS
EtKSlE BLAD
63ste JAARGANG
De oorlog tusschen Bolivia
en Paraquay.
De Britsch-Indische wetgevende
vergadering verwerpt het
denkbeeld van federatie.
LafFe overval.
Ernstige vechtpartij.
Oneerlijke concurrentie.
Brandstichting om wat te
heieven.
Het ongeluk bij de
Velzerpont.
Meineed'gen in ae
moordzaak-de Bie.
DEMOORDCP DE
KEIZERSGRACHT
COURANT
Anna elulowna.8 Breezlnd Vounxat 1
Neder, Oost- en West-lndiè per zeepost 72 lO^lde' bin"enland 2—
landen t 3.20. Losse no« 4 n r per mal' eD overige
******1 reeTTo.» f 0 70 i 0 70 'l
f i 70 f 1Modeblad resp. f 1.20. 11.50. f 1.50.
VerschyntDinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER
Uitgave N.V. Drukkery v/h. C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekenlng No. 16066.
ADVERTENTIE N:
20 ct per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele pr\js. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop. te huur) by vooruitbetaling
10 ct. per regel, minimum 40 ct.; b(j niet-contante betaling 15 ct. per regel,
minimum 60 ct. (Adres Bureau van dit blad en met brieven onder nummer:
10 ct per advertentie extra). Bewijsnummers 4 ct
Wat zal Duitschland doen? Een tede van Benesj. over de
toekomst van den Volkenbond. Japan en de vlootconferenne
groote vlootbouw in het vooruitzicht gesteld.
De vraag biyft voor-
loopig nog onbeantwoord
welke houding Duitsch
land in zal nemen, ten
opzichte van de uitnoodi-
ging tot terugkeer naar den Volkenbond. Al
twijfelen we er niet aan dat Duitschland geen
afwijzende houding in zal nemen, verrassingen
t>lijven niet uitgesloten. Aan den terugkeer
van Duitschland zijn tal van consequenties
verbonden voor de groote mogendheden, die
men natuurlijk wel onder het oog heeft ge
zien, doch die toch nog tot onaangenaamheden
kunnen leiden. Tien dagen is Hitier nu in de
afzondering gegaan, om zich te bezinnen over
zijn houding. Hy mag niet gestoord worden.
Wat zal het resultaat van de overpeinzing
zijn?
Toen het Londensche communiqué ver
scheen, was de internationale beteekenis er van
nog moeilijk te voorspellen, schreef de „Nw.
Rott. Crt" Donderdagavond in een hoofdarti
kel. Voor Duitschland had het. ondanks eenige
zeer aantrekkelijke bizonderheden, groote be
zwaren, zegt het biad.
De ergste daarvan was de eisch van een
oostelijk pact, ais voorwaarde voor de afschaf
fing van deel V van het verdrag van Versail-
les. Mjn weet hoe fei Duitschland gekant is
tegen dit pact. Goering is nog pas naar Polen
geweest, om de nieuwe vrienden nog eens te
stijven in hun verzet er tegen. Men moet ech
ter ook in Duitschland beseffen, hoe moeilijk
deze voorwaarde uit het communiqué verwij
derd zal kunnen worden. Want Frankrijk zit
er aan vast. Laval heeft de Kleine Entente
beloofd, de herbewapening van Duitschland
niet te zulten goedkeuren, dan nadat Duitsch
land het oostelijk pact aanvaard heeft. En
noch Benesj noch Titulescu zijn er de men-
schen naar om Laval gemakkelijk zijn woord
terug te geven gesteld, dat Laval daarom
zou vragen.
Frankrijk zal daarmede te voorzichtiger zijn
omdat het loslaten van het oostelijk pact diep
wantrouwen, by Rusland zou wekken. Rusland
Is toch al erg ontevreden over hetgeen te Lon
den is gebeurd.
In de politieke oordeelen van het commu
nistische Moskou is van ouds een element van
onberedeneerde gevoeligheid aanwezig. Dat is
afkomstig uit den tijd toen Moskou in alles
een samenzwering van de mogendheden tot
een interventieoorlog zag. Men had zijn er
varingen, uit den burgeroorlog, en men wist
zelf wat samenzweren was. Het wantrouwen
der Russen lijkt ten deele verwant met hét
wantrouwen, dat de tegenwoordige Duitsche
regeering tot hara krampachtigen wapenings
ijver dreef: Zij konden zich niet verplaatsen in
de lijdzaamheid der anderen. Als men zooveel
macht heeft om zijn stelsel te doen zegevieren
of anderen naar zijn hand te zetten, is het on
denkbaar, dat men die niet zou gebruiken. Dat
is de redeneering. In ieder geval heeft Mos
kou, zoodra de verzoening tusschen Duitsch
land en de rest van Europa begon, die altijd
met fel wantrouwen waargenomen. Toen was
Duitschland zijn vriend, en was dit dus de ver
rader. Het verdrag van Londen van 1924,
waarbij de verzoening op den grondslag van
het plan Dawes tot stand kwam, wekte te
Moskou verbittering.
van de vrijheid van meening en het
antisemitisme dan daargelaten bezig is ziin
eigen leerstellingen te vergeten, bleek ons
weer uit een beschouwing van de Völkische
Beobachter. „Er bestaat geen voor alle volken
gelijkelijk geldend begrip van veiligheid. De
veiligheid wisselt al naar de situatie en ieder
volk heeft zijn eigen begrip ervan", zoo zegt
het blad. Hier staat het oude, feodale niet
het liberale! individualisme tegenover den
gemeenschapszin. Dat is het kenmerk van de
heele buitenlandsche politiek van Duitschland
op dit oogenblik. Geen algemeene pacten,
slechts bilaterale verdragen. Dit is precies het
tegenovergestelde van de Nederiandsche poli
tiek die tot leiddraad heeft: Geen eenzijdige
groepeering. slechts aansluiting in algemeen
verband. Deze tegenstelling karakteriseert
reeds de Duitsche opvatting.
Maar Duitschland worstelt nu om een koers
voor zijn internationale politiek te vinden.
Voor 10 dagen heeft Hitier alle audiënties af
gezegd, m zich geheel aan de beraadslagin
gen daarover te kunnen wijden. Uit die wor
steling kunnen verrassingen te voorschijn
komen voor de wereld, aangename maar ook
onaangename.
De toekomst
van den
Volkenbond.
Het zat echter de Fransche diplomatie
waarschijnlijk niet veel moeite kosten, de ge
voelens der Russen weer tot bedaren te bren
gen. En zeker zal Parijs zich daaraan alles
gelegen laten liggen.
Hoezeer het Duitsche nationaal-socialisme
de geestelijke gelijkschakeling, de onder-
Een van de warmste
voorstanders voor den
Volkenbond is ongetwij
feld de Tsjecho-Slowaak-
sche minister van bui
tenlandsche zaken, Be
nesj. Donderdagavond heeft hij te Praag ge
sproken over de toekomst van den Volkenbond
Wij ontleenen aan deze rede het volgende:
Bij het bestaan van en aan den bloei van
den Bond is geheel Tsjechoslowakye geïnte
resseerd, omdat deze beantwoordt aan zijn
politieke behoeften, zijn democratische ten-
denz en sociale denkbeelden. Dit geldt niet in
de laatste plaats voor de Duitschers. Deze
schen ons en Duitschland bestaan op vrede-
lievenden aard en volgens de beginselen van
den Bond worden opgelost.
Houden zy zich dit steeds voor oogen, dan
zullen de Duitschers hier tot de overtuiging
komen, dat wij hen niet, wanneer zulks ver
meden kan worden, in conflict willen brengen
met onze Duitsche buren en dat wij, wan;» er
er toch een conflict mocht rijzen, dit onder
alle omstandigheden krachtens de beginselen,
die Genève aangeeft, uit den weg zullen rui
men. Dat is de buitenlandsch-politieke kant.
Doch ook van binnenlandsch-politiek
standpunt ebben de Duitschers bij de eerbie
diging van Genève's beginsoer belang. Im
mers in de praktijk beduidt dit, dat de min
derheden-rechten worden gerespecteerd, gelijk
de Volkenbond zulks verlangt en waartoe
Tsjechoslowakije z heeft verplicht
Om de waarde den Bcnd te toetsen,
wilde Benesj zijn passiva en activa vaststel
len, er van uitgaande dat zijn .1ocl beslaat in
het waarborgen van den internationalen vrede
en internationale orde en veiligheid, alles ten
dienste van zijn leden.
Ik sluit mijn oogen niet, aldus Benesj, voor
alle echecs, die de ontwapeningsconferentie
tot nog toe heeft geleden, maar ik wil op een
groot resultaat wijzen: heden ten dage is de
ontwapening geen kwestie meer van een of
andere afzonderlijke staat, maar een inter
nationale zaak, terwijl de overtuiging, dat zij
als zoodanig moet worden opgelost, algemeen
post heeft gevat.
Weegt men de tekortkomingen tegen de suc
cessen van den Bond af, dan moet men vast
stellen, dat de balans ongetwijfeld actief zoo
wel in theoretisch als in practisch opzicht is.
Een zwakke zijde Win den Bond acht
Benesj de betrekkingen tusschen de groote
mogendheden en de kleine staten. De eerste
laten zich door de kleine niet graag over
stemmen en de laatste weer zijn g veel
minder van plan het hoofd te buigen onder
den druk van de grooten. In dezen strijd voor
en tegen de internationale democratie gaat
men aan beide kanten vaak over de schreef.
Japart wil artikel 19 van het Verdrag
van Washington in dier voege herzien,
dat Singapore en Hawaii binnen het sta
tus quo-gebied vallen.
Verder verklaarde de minister, dat Japan
na 1936 jaarlijks 54.000 ton nieuw materiaal
moet bouwen ter vervanging van het ver
ouderen. In de huishoudelijke vergadering van
het parlement verklaarde minister van ma
rine Osoemi, dat Japan bereid is een nieuw
verdrag inzake den Stillen Oceaan te sluiten;
admiraal Jamamoto heeft te Londen een plan
hiertoe uitgewerk, dat de Japansche voorstel
len in bijzonderheden uiteenzet.
Op verzoek van Engeland is dit plan als
voorbeeld genomen voor een eventueel ver
drag, doch de Japansche regeering is niet aan
dit plan gebonden.
Men moet zich voor de toekomst op een
verdragloozen tijd voorbereiden.
Indien noodig, zal de marine een verder
bouwplan uitvoeren, voor de twee komende
jaren zal het eerste en tweede vlootplan wor
den uitgevoerd.
De mogelijkheid bestaat, dat nog een derde
plan noodzakelijk zal zijn, dat in het jaar 1937
zal worden uitgevoerd.
De verwezenlijking van het plan zou een
aanzienlijke versterking van de vloot betee-
kenep.
mentaire commissie voor de Britsch-Indische
grondwet. Dit amendement geeft te kennen,
dat het plan voor een al-Indische federatie
in den grond ondeugdelijk en volkomen on
aannemelijk is voor het Britsch-Indische volk.
Het beveelt verder de Britsch-Indische regee
ring aan de Engelsche regeering den raad
te geven geen wetgeving voor te bereiden op
den grondslag van dit plan.
Binnenland
EDUARD BENESJ,
Minister van Buitenlandsche Zaken,
Tsjechoslowakije.
toch hebben er belang bij, dat onze staat naar
buiten toe de vredespolitiek volgt en dat de
betrekkingen met de nabuurstaten en in de
eerste plaats met Duitschland worden gere
geld in den geest van .vriendschappelijk naast
elkaar leven en dat alle kwesties, die tus-
Herziening en reorganisatie zyn kwesties
van opvoeding en van stelselmatige voorbe
reiding. Deze is in een tijd, waarin enkele
groote volken overgaan tot een absolutisti
sche dictatuur en militaire inst< ïg buiten
gewoon moeilijk, maar naar mijn vaste over
tuiging, besloot Benesj, zijn wij nog niet aan
het slot van alle groote omwentelingen in de
tegenwoordige wereld gekomen en daarom
geloof ik dat de toekomst aan den Bond be
hoort.
De Japansche minister van marine heeft
verklaard, dat het mogelijk is, dat Japan op
de komende vlootconferenttie zal verzoeken,
dat de Britsche en Amerikaansche vlootbasis
Singapore en Hawaii niet verder versterkt
zullen worden.
Een van de warmste voorstanders voor
den Volkenbond is ongetwijfeld de Tsjeche-
Slowaaksche minister van butienlandsche za-
De Japansche minister
Japan en de van marine heeft ver
klaard, dat het mogelijk
is, dat Japan op de ko
mende vlootconferentie
zal verzoeken, dat de
Britsche en Amerikaansche vlootbasis Singa
pore en Hwaiï niet verder versterkt zullen
worden.
en de
vloot'
conferentie.
DE VEREENIGDE STATEN EN
RUSLAND.
Een verandering in de diplomatieke
besprekingen.
Het dep. van Staat te Washington heeft
naar men weet bekend gemaakt, dat
het Amerikaansche consulaat te Moskou en
eenige ander consulaire posities van de V. St.
in de Sowjetrepubliek zullen worden opgehe
ven. Het departement voegde aan deze mede
deel ing toe, dat men de opheffing dier posten
volstrekt niet moet beschouwen als een be
wijs, dat er een verandering is gekomen in
de diplomatieke betrekkingen der belde lan
den.
Ook Italië heft het embargo tegen
Bolivië op.
Ook de Italiaansche regeering heeft thans
aan het volkenbondssecretariaat medegedeeld,
dat zij evenals de regeeringen van Engeland,
Frankrijk en Zweden overeenkomstig het
advies van de commissie van 23 uit de bui
tengewone Volkenbondsvergadering voor het
Chaco-geschil besloten heeft tot opheffing
van het verbod van wapenlevering aan Boli
vië, dat de aanbevelingen der buitengewone
Volkenbondsvergadering heeft aanvaard.
Naar Reuter uit New Delhi meldt, heeft
de Britsch-Indische wetgevende vergadering
met 74 tegen 58 stemmen een amendement
aangenomen, dat door Jinnah, den aanvoer
der van de onafhankelijke moslimparty was
ingediend op de regeeringsmotie nopens het
rapport van de Engelsche gemengde parle
Naar eerst thans bekend wordt, is Dinsdag
avond tusschen 10 uur en half 11 te Rijke
voort (N.-Br.) een overval gepleegd op den
23-jarigen B. A., door den 20-jarigen B. 'en
den 20-jarigen landbouwersknecht C., beiden
uit Beugen.
Het slachtoffer is overvallen toen hij alleen
naar huis ging. Hy werd zoo ernstig aan het
hoofd gewond, dat hij bewusteloos ineen zonk.
Eerst toen gingen B. en C. op de vlucht. Na
eenigen tijd keerde bij A. het bewustzijn terug
en kon hij strompelend een naburig café be
reiken. Na door een verpleegster verbonden
te zyn is A. door een dokter naar het Zieken
huis te Boxmeer vervoerd.
De politie heeft B. en C. denzelfden nacht
van hun bed gelicht.
In de vischhalien te Ymuiden.
Donderdag heeft in de vischhalien te IJmui-
den een ernstige vechtpartij plaats gehad.
Een agent van het staatsvisschershavenbe-
dryf, K. genaamd, wilde zekeren W., een
wachtsman op een stoomtreiler, verbalisee
ren, omdat deze een zoodje visch zou hebben
weggenomen. Er ontstond een woordenwisse
ling, waarop de agent W. wilde medenemen
naar het politiebureau. Hierop bemoeide de
zoon van W. zich met de zaak, waarop een
vechtpartij ontstond tusschen W. Jr. en den
agent. De agent rolde over de daar staande
vischkisten en verfoor zyn gummistok, die
W. Jr. wilde grijpen. De agent J. kwam zyn
collega te hulp en greep den gummistok,
waarop hy met twee gummistokken W. Jr.
te lijf ging. Hij werd echter door W. Sr. en
nog een ander persoon in den rug aangeval
len, zoodat het er voor de agenten ernstig
uitzag, daar K. door den val verwondingen
had opgeloopen. Tenslotte kwam er hulp tn
den persoon van den halchef, den heer H.,
die met zijn gummistok de vechtersbazen
flinke klappen toediende, die daarna alle drie
in arrest werden gesteld. Beide agenten had
den verwondingen opgeloopen.
Communistische lectuur in den
auto van een naar Duitschland rei
zend correspondent gestopt.
De rechtbank te Groningen heeft Donder
dag uitspraak gedaan in de zaak tegen den
39-jarigen autoverhuurder L. H., te Boertan-
ge, tegen wien vorige week wegens oneerlijke
concurrentie een gevangenisstraf van 1 jaar
was geëischt, de maximum straf voor dit mis-
dryf. Hy had zyn verbolgenheid over het feit,
dat zyn concurrent P. Blaauw de voorkeur
kreeg voor een rit naar Duitschland, daar
door geuit, dat h^ onder de kussens van diena
auto communistische lectuur had verborgen
en toen aan de douane medegedeeld, dat BL
communist was ey verboden lectuur in
Duitschland smokkelde. Het gevolg was, dat
B. werd gearresteerd en pas werd vrjj gelaten,
toen zyn onschuld was gebleken, H. ontkende.
Hy werd overeenkomstig den eisch veroor
deeld tot 1 jaar gevangenisstraf.
Boerdery aangestoken In den ont
trek van Veendam.
De rechtbank te Groningen heeft Donder
dag uitspraak gedaan in de zaak tegen den
39-jarigen bakkersknecht M. K., en den 34-
jarigen typograaf W. T. E„ beiden te Veen-
dam, die, daar zy behoefte gevoelden eens
wat te beleven en omdat zy zoo graag een
brand zagen, verscheidene boerdery en in
vlammen deden opgaan. Tegen beiden was 2
jaar en 6 maanden geëischt. De rechtbank
veroordeelde - E. overeenkomstig dezen eisch.
Verd. K. stond tevens terecht wegens brand
stichting in een hooimijt by de boerderij van
R. Nieboer te Wildervank; tegen hem werd
deswege 6 maanden geëischt Ten aanzien
van dezen verdachte achtte de rechtbank een
onmiddellijk onderzoek naar zyn geestesver-
mogens gewenscht.
De pontwachter veroordeeld tot
2 maanden hechtenis
De Haarlemsche rechtbank heeft Donder
dag uitspraak gedaan in de zaak tegen den
58-jarigen pontwachter S., die veertien dagen
geleden terecht stond wegens het veroorzaken
van dood door schuld.
De Officier van Justitie was van meening
dat het ongeluk aan de schuld van den pont
wachter te wijten is geweest en eischte twee
maanden hechtenis. De rechtbank deed heden
uitspraak en veroordeelde hem conform den
eisch tot twee maanden gevangenisstraf.
Tegen één verdachte 4 jaar
geëischt.
Voor de rechtbank te 's-Hertogenbosch is
vandaag behandeld de meineedzaak tegen
den 25-jarigen arbeider M. H. v. H. uit Oss,
die in de moordzaak tegen P. de Bie op
17 December 1934 had verklaard: enkele
dagen na den moord heb ik de Rut gespro
ken. Ik heb aan H .v. d. Putten (bijgenaamd
de Rut) in de cel niet gezegd, dat ik B. de
Bie en P. de Bie samen heb gezien. Verd.
hield vol, dat hij dit in de maréchaussée-
kazerne niet gezegd heeft.
Nadat de wachtmeester der maréchaussée
Kurfs was gehoord, zeide de vertegenwoor
diger van het O.M., dat het voor hem vast
staat, dat verd. meineed heeft gepleegd, maar
dat het niet te bewijzen is. Daarom vroeg
hij vrijspraak.
Vervolgens stond terecht een broer van
verd., J. H. v. W., die onder eede verklaard
had, G. de B. met verd. dien avond niet te
hebben gezien. Verd. herhaalde thans geen
meineed te hebben gepleegd.
Het O.M. achtte meineed bewezen ca
eischte 4 jaar gevangenisstraf.
Uitspraak 21 Februari.
Feuilleton.
Amsterdamsche
detective-roman
20)
„Precies, die aap van een jongen Zooals je
weet, doet hy niet veel andera dar boemelen
en fuiven. Zyn vader heeft wei geprobeerd hem
tot rede te brengen, maar het is een hopeloos
gevaL De jongen drinkt, hy kent alle popu
laire danswijsjes uit zyr hoofd, en hoe losban-
diger het gezeiscnap zich gedraagt, waarmee
hij omgaat, hoe liever het hem is. Maar hy is
niet aityd zoo geweest. Integendeel. Een
maand of Uen geleden was hy nog een kalme,
prettige jongen. Hy speelde tennis en hockey,
en blonk boven velen uit. Hy had zelfs een
kans in het Nederlandsch Hockey Elftal .e
komen, en op hei tennisveld was hy vooral in
een dubbel heel goed. Met mejuffrouw Lien ter
Willigen, „Zus" wordt ze meestal genoemd,
vormd hy een sterk paar. en..."
„Ter zake. ter zake." viel de uetecLve den
ander ietwat ongeduldig in de rede. „Ik tennis
ook heel graag, maar we zitten hier niet om
een boom over sport op te zetten.
Neen, maar op het tennisveld maakte Jan
Heerlnga kennis met Zus ter Willigen, en zy
Waren weldra zoo goed als verFofd.
„Het schynt dat deze jongeman altyd en
overal het geselschap van dames noodig heeft,
merkte de detective op
Precies Maar in leder geval is mejufrrouw
ter WillSn een vlot en beschaafd meisje, en
Sn^de familie Die aap had het slechter
kunnen treffen, maar hy .vaardeerde zyn ge
luk niet Of liever, nij veranderde als een blad
op een boom toen hij die tooneelspeelster leer
de kennen. Het mesije was werKelyk aol op
hem. Zy is een vriendin van Annie Heeringa,
en alles had zoo prettig en goed kunnen zijn.
Misschien had Zus ter Willigen één gebrek,
een gebrek dat meer voorkomt by moderne,
jonge meisjes."
„En welk gebrek was dat?" vroeg de scherp
toeluisterende detective toen de advocaat aar
zelend ophield.
„Ze /as wat, hoe zal ik het zeggen, wat
romantisch, wat overdreven in sommige op
zichten."
„Dat is niet bij uitstek een gebrek van mo
derne meisjes," meende Middernacht. „Ro
mantisch aangelegd zyn de meeste vrouwen
aityd geweest."
„Ja, maar de meisje van dezen tijd bren
gen de romantiek li. praktyk. Zij durven, zoo
als zij dat believen te noemen, te léven. Zy
matigen zich rechten aan, zij zyn zelfbewust
en onafhankelyk, zij zijn roekeloos. Zus ter
Willigen was geheel en al zulk een modern
meisjes."
„W&s? Is ze dat nü niet meer?"
„Ze heeft een lesje gehad en is veranderd.
Met haar ouders maakte ze een reisje van
een paar weken, naar de Rivière. lederen dag
schreef ze Jan Heeringa een brief, naar wat
my verteld is, een brief die voor een jong
meisje wat al te vrijmoedig was. i^eze brie
ven, gericht tot den man van wien ze hield,
en dien ze beschouwde als haar toekomstigen
echtgenoot, waren zooal niet compromittee-
rend, dan toch op het randje. Het noodlot
wildé dat Jan Heeringa ir de veertien dagen
van haar afwezigheid die Ida Basquett leerde
kennen, een vrouw die nota bene tien jaar
ouder is dan hij zelf."
„Laten we zeggen vyftien!"
„En behalve met haar, maakte hy kennis
met allerlei individuen die van den nacht een
dag maken. Kijk eens hier Ray, ik ben zelf
niet altijd zoo'n brav- Hendrik geweest, maar
wat voor eizier er op den uur in te vinden
is om aityd maar vermaak en vrouwen na te
loopen, gaat boven imn verstand. En voor
die verlepte, geraffineerde actrice gaf hy een
lief, mooi, rijk en verstandig meisje als Zus
ter Willigen, op."
„Onderschat vrouwen als die juffrouw Bas-
quette niet, van Dorsten. De jongen staat on
der haar suggestie."
„Dat .oet el. We belegden onder elkaar
een familieraad en probeerden Jan tot inkeer
te brengen. Maar het gelukte ons niet: hij was
oud en -wijs genoeg om voor zichzelf te den
ken, vond hij. Toen sprak ik onder vier oogen
met hem, als man tegenover man, maar dat
maakte het nog erger. Hy zei, dat ik my niet
moest verbeelden, dat ik den baas over hem
kon spelen, omdat ik toevallig met zijn zuster
verloofd was, en dat ik me maar met myn
zaken moest bemoeien. Toen liep hy weg en
smeet de deur achter zich dicht. In kon verder
niets doen dan myn handen in onschuld was-
schen."
„En wat deed juffrouw ter Willigen?"
,,Wy hielden alles zoo lang m-jgelyk voor
haar verborgen. Maar haar vader kwam het
te weten, en hy was er van overtuigd, dat
Jan Heeringa naar den kelder zou gaan.
Hy was verstandig genoeg om het meisje niet
te bevelen onmiddellyk met dien jongen te
breken, mr r hy verborg haar niets van de
waarheid. Het meisje wachtte een poosje,
maar toen zij zelf inzag, dat het mis ging met
Jan Heeringa, tschreeef ze hem af. Hel deed
haar veel verdriet, en ze zag er een poos
slecht uit, maar tenslotte berustte ze en haar
gevoel van eigen /aarde behield de overhand."
„Ook d&t is een eigenschap van nee moder
ne meisje!'' ze de detective.
„Ja, maar daarmee had ze die dwaze brie
ven niet terug. Ze begon er zich rekenschap
van te geven, dat »e die nooit had moeten
schrijven, en ze vroeg den jongen schrifteiyk
ze haar te rétourwcren."
Hij weigerde. Het ongeluk wilde, dat hy
haar kort, zakelijk briefje ontving, terwyl hy
juist weer woorden met -ijn vader had gehad
over zyn schulden. Misschien ook irriteerde,
ondanks alles, de zakelykheid van haar toon
hem. In ieder geval: hy veigerde. zyn stop
woord dat ze „allemaal tegen hem zijn", was
blykbaar voldoende motief. Hy zei kort en
goed dat hy er niet over dacht <?- brieven
terug te geven. Ze warer van hém, vond
hy
„Een mooi standpurt."
„De jongen was veranderd als een blad op
■een boom. Ik denk dat zyn mooie vrienden
hem hadden aangeraden de brieven te behou
den. Zus ter Willigen was natuurlyk veront
waardigd, en bed/oefd tegelyk. Ik hoorde dat
allemaal weer van Annie Heerenga, die Zus'
beste vriencru gebleven was. Annie probeerde
Jan-lief tot andere gedachten te brengen,
maar dat hielp haar niet."
„Zoo", zei de detective, ietwat ongeduldig.
„Het is alles heel interessant, maar in hoe
verre..."
„In hoeverre heeft het iets te maken met
wat dien nacht van den moord gebeurde, wil
je vragen? Daar koir. ik nu aan. Annie
smeekte me haar te helpen die brieven mach
tig te worden. Ze vond, zeer terecht, de hou
ding van haar broer schandelyk, en ze wist
dat hy de brieven bewaarde in zijn vak van
haar vaders brandkast. Ik vroeg haar waar
om ze zelf de brieven niet wegnam, zij wist
de combinatie van de brandkast en de sleutel
van héér ak paste ook op dat van Jan. Maar
zy durfde niet, ze was, geloof »k, een beetje
bang voor haar broer, en ze vond dat het meer
op myn w g lag in te grypen."
„En je stemde toe?'"
„Ja, i- meende er goed aan te doen. Dat
meen ik nog. Tusschen Jan en my was de
breuk reeds een voldongen feit, na dat ge
sprek over de tooneelspeelster, en het kon
me weinig schelen of hy me nog meer zou
verwyten of niet"
„Ik zou in jouw plaats niet anders hebben
gehandeld. Gaf juffrouw Heeringa je de sleu
tels?"
„Ja, zoowel van het huis als van de brand
kast."
„En de lettercombinatie van de brand
kast?"
„Gaf ze me ook op."
„De bankier schijnt op de geheimhouding
van die lettercombinatie weinig prijs te stel
len. Een zorgelooze manier van doen, voor
iemand van zijn positie."
„Hy vertrouwde zijn kinderen, en Jan wks
te vertrouwen... tot hij die actrice ontmoette".
„In ieder geval je ging de brieven zoe
ken?"
„Ja. Alles ging van een leien dakje. Ik
had een electrische zaklantaarn by me en
opende de brandkast zonder moeite. Ik haalde
de brieven uit het vak en ging denzelfden
weg dien ik gekomen was. Den volgenden
morgen zocht ik tijdig Jan Heeringa op, en
vertelde ik hem vierkant in zyn gezicht wat
ik gemeend had te moeten doen. Eerst was
hy woedend, maar naderhand trok hy wat
bij. Hy zei, dat Zus ter Willigen de brieven
toch wel van hem zou hebben gekregen, maar
dat hy haar eerst eens een poosje had willen
straffen voor haar harteloosheid. Hij had den
moed h&dr harteloosheid te verwyten, stel je
voor! Enfin hij had niet veel tijd, want hy
verwachtte zijn vriend Snoeck:.."
„Aha!"
„Tegen lunchtyd kwam hy by my op kaïi-
toor aanzetten, erg uit zyn humeur. Ik maaktJ
hieruit op, dat hy ruzie met Snoeck had ge
had."
„Komt uit."
„Hy zei, dat hij geld noodig had. Inmiddels
had ik telefonisch van zijn vader het ontzet
tende nieuws van den moord vernomen en
Jan, die alweer een paar glazen port gedron
ken scheen te hebben, vroeg of ik wist wat
het voor my beteekende als het (tekent wm-d,
dat ik als een dief het huie was binnengeko
men. Hij haspelde den moord, het collier en
myn verloving met zijn zuster door elkaar,
hy verklaarde weer pleintig, dat de heele
wereld tegen hem was, maar het eind van het
lied was, dat hij mij vijfhonderd gulden te leen
vroeg."
„Afdreiging, dus!"
„Niet precies. Maar het scheelde toch niet
veel. Ik gaf hem driehonderd gulden, niet zoo
zeer omdat ik bang was dat hij zijn mond zou
open doen, dan wel uit voldoening, dat de
vrede tusschen ons weer geteekend was. Ik
houd veel van zyn zuster, Ray. en zy is, on
danks alles, dol op haar broer. Ik hoopte, dat
de zaak hiermee, wat de veete tausschen ons
betreft, afgeloopen zou zyn, maar het schijnt
een ingewikkelde geschiedenis te worden. En
dat is al wat ik te vertellen heb, Ray."
„Waarom vertelde je met dit alles niet
dadelijk?" vroeg de detective.
21)
(Wordt vervolgd).
