Slaapkamers
Me»
De tekst van het
Du itsche antwoord
niet bevredigend
SVEN HED1N
Voor meubelen
naar Van Willigen
tweede blad
BUITENLAND
heldersciie courant van zaterdag 16 februari 1935.
BINNENLAND
Er is gewoon Krentenbrood
en er is Krentenbrood van
Alleen „lucht'Locarno" vindt weerklank
Londen ontsticht over den geest
van het antwoord.
Abbessynië protesteert.
Tegen Italiaansche mobilisatie
60 modellen dressoirs
Goedkoop en goed
De socialistische betooging op
24 dezer te Brussel
verboden.
Rijksmiddelen in Januari
De gehuwde onderwijzeres.
Witte spatborden voor fietsen.
Nationaal herstel en de
raadsverkiezingen.
Urgentie-program.
Het vertrek van de
mariniers.
De afscheidstoespraak van
GeneraaLmajoor Brind.
De terugkeer van de mariniers
Aankomst heden om 8 u. 8
aan het Maasstation.
Eerste Kamer.
Begrooting buitenlandsche
zaken aanvaard.
milt 11 Imtil
*Wacvt aan wc hm.1
KRXGEE,
van Galenstr. 71 - Tel. 399.
o
Vrede en vettigheid.
Het Dultsche antwoord op het Londensche
communiqué, zooals het door den minister van
Buitenlandsche Zaken, Von Neurath, aan den
Britschen ambassadeur Sir Eric Phipps en
aan den Franschen ambassadeur Franqois
Poncet is overhandigd, luidt als volgt:
De Duitsche regeering weet zich verbonden
met de Koninklijke Britsche en de Fransche
regeeringen in het gemeenschappelijke op
recht streven, de verzekering te bevorderen
van den vrede, waarvan het behoud evenzeer
in het belang van Duitschland is als dat van
de andere Europeesche staten.
De Duitsche regeering juicht Let voor
dacht schenken aan de middelen, waarmede
het gevaar van een bewapeningswedloop zal
kunnen worden bestreden, nu dit gevaar een
maal is ontstaan doordat de sterk bewapende
staten niet z(jn overgegaan tot de b(j verdra
gen voorziene ontwapening. Zy is ervan over
tuigd, dat alleen de geest, die ook tot uiting
komt in het Brltsch-Fransche communiqué,
van vrije overeenstemming tusschen souve-
reine staten kan leiden tot blijvende interna
tionale regelingen op het punt van bewape
ning.
De Duitsche regeering juist het voor
stel toe, de beveiliging tegen aanvallen
uit de lucht te verbeteren door een zoo
spoedig mogelijk te sluiten conventie,
tengevolge waarvan de onderteekenaars
verplicht zullen zyn terstond hun lucht
macht aan te wenden in het belang van
het slachtoffer van den niet geprovoceer-
den aanval uit de lucht.
Zy is principieel bereid haar luchtstrijd
krachten te gebruiken als afschrikwekkend
middel tegen verstoringen van den vrede.
De Duitsche regeering is van oordeel, dat
onderhandelingen in grooteren kring, die niet
voldoende voorbereid zjjn, naar de ervaring
heeft geleerd en uit den aard der zaak wrij
vingen met zich meebrengen, die in het be
lang van het sluiten van een zoodanige, in
haar uitwerking volkomen nieuwe luchtcon-
ventie moeten worden vermeden.
Vóórdat de Duitsche regeering zal deelne-
nemen aan zoodanige onderhandelingen, acht
zij het wenschelijk een reeks principieels voor
afgaande quaesties in afzonderlijke bespre
kingen met de betrokken regee-ingen op te
helderen.
Londen ontstemd over verwaartoo-
zing der overige quaesties.
Het Duitsche communiqué heeft in poli
tieke en diplomatieke kringen een weinig
gunstigen indruk gemaakt Er wordt verwon
dering uitgedrukt, dat in het antwoord met
geen enkel woord melding wordt gemaakt
van het verdrag ten opzichte van Oostenrijk
en van het Oostelijke Pact en evenmin over
een mogelijken terugkeer van Duitschland
naar den Volkenbond. Eveneens is er ontstem
ming gewekt over de Duitsche beschuldiging
in de nota over het falen van de overwin
nende landen om hun bewapeningen te beper
ken. In de Fransch-Britsche nota aan de
Duitschers was zorgvuldig vermeden op
eenigerlei wijze te dulden op de manier waar
op Duitschland de bepalingen van het verdrag
had overtreden en deze totaal onnoodige aan
val op de goede trouw van Groot-Brittannië
en Frankrijk duidt op een ernstig gemis aan
tact.
Voldoening in Italië.
Italiaansche politieke kringen begroeten
met voldoening de principieels bereidverkla
ring der rijks regeering om in onderhandelin
gen te treden over de punten van het Lon
densche program. Men gaat er evenwel nog
niet in bijzonderheden op in.
De regeering van Abessynië heeft aan die
van Italië een telegram gezonden, waarin zij
protesteert tegen de mobilisatie van Italiaan
sche troepen. Zij voegt er bi), dat er geen
concentratie van Abessynische troepen bi)
Oeal-Oeal heeft plaats gehad.
Abessinië geeft Frankrijk schade
vergoeding.
In welingelichte Fransche kringen wordt
verklaard, dat de Fransche regeering alle
voorzorgsmaatregelen getroffen heeft, opdat
de incidenten geen invloed zullen hebben op
den toestand in de grensgebieden tusschen
Abessinië en Fransch-Somallland.
De Abessijnsche regeering heeft overigens
de Fransche eischen naar aanleiding van het
vermoorden van den Franschen bestuursamb
tenaar en 18 inboorlingen ingewilligd. Zij heeft
zich wifplicht tot schadevergoeding en terug
gave/van de gestolen wapenen en van het vee
en iLvendien maatregelen getroffen tot ver-
zelling van den vrede in het grensgebied.
GROOTE MEERDERHEID VOOR FLANDIN
1 N.a ultvoerige rede van minister-presi
dent Flandin in de Fransche Kamer over de
werkloosheidsbestrijding door de regeering-
werd de motie van wantrouwen met 444 tegen
124 stemmen aangenomen.
De correspondent van de „Nw. Rott. Crt"
seint:
Geheel onverwachts heeft de regeering Li
den gisterenochtend gehouden ministerraad be
sloten, de groote socialistische demonstratie,
die op 24 dezer te Brussel moest worden ge
houden, te verbieden.
De regeering is van oordeel, dat deze betoo
ging als een bedreiging van gezag en dus als
revoluUonaire daad dient beschouwd te wor
den. Alle noodige maatregelen zullen getroffen
worden, om dit verbod te doen eerbiedigen en
de orde in het land te handhaven.
DE HERZIENING VAN DEN WERK-
LOOZENSTEUN IN HET HOOGERHUIS.
Het Hoogerhuis heeft het wetsvoorstel in
zake den steun aan de werkloozen Donderdag
ook aangenomen. De koninklijke goedkeuring
zou gisteren worden verleend.
De opbrengst der Rijksmiddelen in Januari
was wat de directe belastingen betreft, in
kohier gebracht, f26.234.625 (v.j. f 30.327.528);
aan overige middelen f 31.199.530 (f25.554.075);
speciaal invoerrechten en accijnzen brachten
meer op.
DE HEER BRAAT EN DE N.S.B.
Niet toegelaten als lid.
Het oud-Tweede Kamerlid, de heer A. Braat
had zich aangemeld voor het lidmaatschap van
de N.S.B.. De Nw. Rott. Crt. ontvangt thans
een mededeeling van de zijde van de N.S.B.,
behelzende, dat de heer Braat niet toegelaten
is als lid.
Met ingang van 1 September 1.1. werd als
eerste voor ontslag als onderwijzeres aan de
o.l. school te Zaandijk voorgedragen mevr.
MeertensVan der Meulen, op grond van de
overweging, dat deze leerkracht gehuwd was.
De betrokkene is tegen dit ontslag in beroep
gegaan bü Ged. Staten, die dit beroep echter
gisteren hebben verworpen.
Op het departement van waterstaat is een
wijziging van het Motor- en Rijwielreglement
ontworpen, ten doel hebbende voor te schrijven,
dat rijwielen moeten zijn voorzien van een
achterspatbord, waarvan een gedeelte van ten
minste 30 cm, gemeten van den onderkant af,
geheel helder wit is gemaakt, zulks met be
houd van het achterlicht, en dat driewielige
bakfietsen aan weerszijden vooraan een wit
licht moeten voeren, benevens een rood licht
achteraan. Het plan is thans bij Ged. Staten
der provinciën om advies. De voorschriften
zijn, zooals men begrijpen zal, ontworpen ter
verhooging van de veiligheid op den weg bij
donker.
Het hoofdbestuur van het Verbond voor
nationaal herstel heeft besloten, dat het ver
bond mede zal doen aan de a.s. gemeenteraads
verkiezingen. Het hoofdbestuur heeft daarbij
tevens besloten, aan de afdeelingen van het
verbond de vrijheid te laten, een gedragslijn
te volgen, welke in verband met de plaatselijke
omstandigheden het meest wenschelijk geacht
wordt, zulks onder nadere goedkeuring van
het hoofdbestuur.
Het hoofdbestuur heeft in verband met deze
verkiezingen, ter bestrijding van Marxisme en
partij-politiek, io urgentie-punten opgesteld.
Deze punten doet het hoofdbestuur vooraf
gaan van een inleidende beschouwing, waarin
opgemerkt wordt, dat het zich in tal van ge
meenten openbarende wanbeleid aan dezelfde
oorzaken moet worden toegeschreven. Deze
oorzaken kunnen niet in enkele maanden wor
den weggenomen. Ook in de huishouding der
gemeente zullen Marxistisch en egoistisch
drijven belet moeten worden en moet in op
rechtheid aan het gemeenschappelijk welzijn
gearbeid worden. Ook in de gemeente worde
een bezielende actie gevoerd voor trouw aan
het Oranjehuis, nationale saamhoorigheid, on
geacht rang en stand en tot behoud van ons
zelfstandig volksbestaan.
De Opperbevelhebber, Generaal-Majoor J.
E. S. Brind, C.B., C.M.G., D.S.O. heeft op
Woensdag 13 Februari te Saarbrücken een
afscheids-inspectie gehouden over het geheele
Nederlandsche Contingent, waarbij door den
Generaal de volgende toespraak in het En-
gelsch is gehouden:
Kapitein de Bruyne, Officieren, Onderoffi
cieren en Manschappen van het Nederland
sche Korps Mariniers en van den motordienst.
Ik ben vandaag hier gekomen om U vaar
wel te zeggen voor den aanvang van het ver
trek van de Internationale Troepen in het
Saargebied en ik wil een paar woorden tot U
spreken voor gij naar Uw eigen land terug
keert.
Ik heb het als een groot voorrecht be
schouwd deze Internationale Macht te mogen
commandeeren, die de eerste van dien aard
was onder leiding van den Volkenbond. Het
was een macht, georganiseerd om den vrede
te bewaren gedurende een tijdvak van twijfel
en spanning en ik ben er trotsch op te we
ten, dat zij haar taak goed volbracht heeft.
Ik hoop, dat gij het ook zult beschouwen als
een voorrecht om Uw land in zulk een troe
penmacht te hebben mogen vertegenwoor
digen.
Thans wil ik het woord richten meer in het
bijzonder tot U en U allen danken, Comman
dant, Officieren, Onderofficieren en Manschap
pen, voor al Uw steun en medewerking mij
en mijn staf gegeven in den tijd dat wij in
het Saargebied waren; die medewerking hebt
gij getoond:
in de eerste plaats door Uw goede krijgs
tucht en Uw goed gedrag, door Uw goede
ondergeschiktheid en de zorg, waarmee gij
mijn orders hebt uitgevoerd;
in de tweede plaats door Uw medewerking
tot een goede verstandhouding met de inwo
ners van het Saargebied, zoodat onze aan
wezigheid hier hen zoo min mogelijk tot last
is geweest en in het onderhouden van goede
betrekkingen met de andere contingenten van
mijn troepen.
Ik ontving van alle zijden woorden van
waardeering en gelukwenschen aangaande het
gedrag der troepen, wat mij veel genoegen
heeft gedaan en ik dank U voor Uw steun en
daarvoor, dat gij mij mfln taak zoo aangenaam
hebt gemaakt.
Wij vertrekken allen naar onze verschillen
de haardsteden en ik hoop, dat wij allen op
dezen tijd zullen terugzien, niet alleen als op
een bijzondere, maar vooral als op een aan
gename ondervinding en als op een tijdvak,
waarin wij tenslotte iets konden doen om den
vrede te bewaren en vriendschappelijke ver
houdingen te scheppen tusschen menschen
van verschillende natiën.
Ik voor mij zal altijd terugzien op dezen
tijd met trots en met gevoelens van dank
baarheid voor U allen.
Ik wensch U goede reis en behouden aan
komst in Uw Vaderland en alle goeds voor
de toekomst.
Ik zal mij steeds met warmte herinneren
Kapitein de Bruyne, de Koninklijke Neder
landsche Mariniers en den Motordienst.
Vaarwel, goede reis ik dank U. (Deze
laatste woorden werden in het Nederlandsch
uitgesproken).
Een bezoek aan Thionville.
Het Nederlandsche contingent van de inter
nationale troepen uit het Saargebied is giste
renmorgen om vijf uur te Thionville aange
komen, waar de mariniers door het 168ste re
giment infanterie onder leiding van eerste-
luitenant Chateignon werden verwelkomd. De
Nederlanders werden op het perron met mili
taire muziek ontvangen. Aan een diner, dat
door de Fransche militaire autoriteiten werd
gegeven, heeft ook de gouverneur van Metz,
generaal Guitry, deelgenomen.
door
Dr. GEORG JENSEN.
IL
De karavaan des doods.
Door heel Afrika en Azië loopt een woestijn-
gordel: van het noordoosten naar het zuid
westen. Daar zyn: de Gobi, de Takla-Makan
in Oost-Toerkestan, het Roode Zand en het
Zwarte Zand in Russlsch-Toerkestan, de Ke-
wir en andere Perzische woestijnen, de Ara
bische zandvlakten en tenslotte de Sahara.
De verschrikkelijkste van deze woestijnen
is de Takla-Makan, die zich uitstrekt ten Zui
den van Tarlm tot aan de geweldige berg
keten van Kwenloen. Hij was in 1895 nog
een volledig onbekende landstreek. Sven He-
din nam zich voor hem in zijn geheel te door
kruisen, bijzonderlijk omdat hij in Kasjgar
had hoóren spreken over een oude stad, die
middenin deze woestijn onder het zand be
graven zou zijn. Tusschen de ruines van to
rens muren en huizen moesten de gouden
staven en de klompen zilver voor het opra
pen liggen. Verder zouden tn deze woestijn
onophoudelijk de stemmen van pesten k m-
ken' ^Ïen0 ïts
dan betooverd en door ae tenslolte
dieper de woestijn in geiom.
van dorst om te komen. Zoo Iets werd vei
eeuwen geleden al door den beroemden Vene-
tiaanschen wereldreiziger Marco Polo verteld.
Het hoofdkwartier van de expeditie werd
het dorp Merket aan de rechteroever van de
Jarkent-Darja. Hier stelden Hedin en zijn
trouwe begeleider Islam Bai, een Mohamme-
daansche karavaan-aanvoerder uit Osj, de
troep samen. Met veel moeite kroeg men acht
mooie kameelen bij elkaar, verder ijzeren
waterreservoirs en zakken van geitenleer,
ook levensmiddelen in overvloed. Behalve Is
lam Bal zouden drie dienaren mee gaan: de
kameelenleider Mohammed Sjach, de trouwe
Kasim en tenslotte een man uit Merket, die
beweerde de woestijn goed te kennen en daar
om Joltsji: wegwijzer, gedoopt werd.
Men voorzag zich van 455 liter water, ge
noeg voor 25 dagen, kocht drie schapen, tien
kippen en een haan, en brak op 'smorgens
de 10de April 1895.
In goed orde verliep alles tot op de elfde
dag. Nog altQd kwam men van tijd tot tijd
straoompjes tegen, zag men planten en stond
men op vasten grond. De 22e April eerst werd
de zaak ernstig. Toen Hedin op die dag het
terrein overzag, ontwaarde hij voor zich niets
dan geel zand in de vorm van barre duinen.
Die avond kon de karavaan nog bij een
meer halt houden. Menschen en dieren dron
ken zooveel ze wilden. Joltsji, de gids, ver
klaarde, dat Chotan-Darja niet meer dan 4
dagmarschen ver lag en dat men naar water
zou kunneu graven, nog voor dat de rivier
Het detachement mariniers, dat dienst heeft
gedaan in het Saargebied tijdens het ple
bisciet, zal, zooals gemeld, heden te Rotter
dam terugkeeren.
Bij de aankomst zal kolonel Dorren, com
mandant van de mariniers, aanwezig zyn. On
middellijk na aankomst marcheert de troep
langs den korsten weg naar de kazerne aan
het Oostplein, waar vice-admiraal J. de
Graaff op de binnenplaats van de kazerne uit
naam van den minister van defensie de man
schappen zal toespreken.
In den loop van de volgende week wordt het
detachement onbonden en keeren de verschil
lende manschappen naar hun onderdeelen in
Den Helder, Vlisslngen, enz. terug.
Maandag défilé voor de Koningin.
Naar de „Nw. Rott. Crt." verneemt, heeft
de Koningin den wensch te kennen gegeven
het Saardetachement, dat Zaterdag a.s. uit
het Saargebied zal terugkeeren, te inspectee-
ren. Deze inspectie zal plaats heebben Maan
dag 18 Februari te 11 uur voor het paleis
Huis ten Bosch in Den Haag.
Het detachement, waaronder medegerekend
het gedeelte motorcompagnie uit Haarlem,
zal staan onder commando van den kapitein
der mariniers M. R. de Bruyne.
Na de inspectie zal het detachement voor
H. M. defileeren.
DE INTERNEERENGSINRICHTCNG VOOR
BEPAALDE VREEMDELINGEN.
Naar verluidt, zou de in het nummer van
Donderdag bedoelde intemeeringsinrichting
voor bepaalde vreemdelingen in de nabijheid
van Beilen worden gevestigd.
Eerste Kamer over de houding der
regeering.
De Eerste Kamer zette Vrijdag de behan
deling voort van de begrooting van Buiten
landsche Zaken.
De heer Kranenburg (v. d.) zegt ver
trouwen te hebben in dezen minister, met
wiens beleid hij zich in hoofdzaak kan ver
eenigen. Wat de houding der regeering betreft
ten aanzien van Ruslands toetreding tot den
Volkenbond, moet spr. een woord van critiek
laten hooren. In het beleid der regeering ziet
spr. niet anders dan een afwijking van de
koelheid van hoofd en de nuchterheid van oor
deel, die dit beleid over 't algemeen kenmerkt.
De heer v. Lanschot (r.k.) heeft met
genoegen geconstateerd, dat in de Tweede
Kamer tevredenheid en waardeering heerschte
ten opzichte van 's ministers beleid. Niet
anders is het in de Eerste Kamer. Wat de
quaestie van Rusland betreft was voor spr.
hoofdbezwaar de zaak van den godsdienst.
In de quaestie der wapenfabricage is her
haaldelijk ons land ter sprake gebracht. De
regeering stelle dienaangaande een onder
zoek in.
Wat de verhouding Nederland-België be
treft, de regeering moet voorzichtig ziiu; we
willen niets anders dan vriendschappelijke be
trekkingen.
Spr. betoogt, dat de Volkenbond nu wel zijn
reden van bestaan heeft getoond. Onze mede
werking ten aanzien van het Saargebied is
zeer verstandig geweest.
De heer De Savornin Lohman (c.h.)
is van oordeel, dat de regeeringspersdienst
meer kan doen tegen onjuiste berichten en
artikelen in het buitenland.
Er loopen geruchten over spoedige hervat
ting der onderhandelingen met België. Spr.
vertrouwt, dat geen verdrag zal worden ge
sloten dat over het algemeen niet op instem
ming in Nederland kan rekenen.
De heer Heerkens Thijssen (r.k.) be
spreekt de Belgische enclaves in Brabant.
De heer Steger (r.k.) bestrijdt eveneens
de toelating van Rusland tot den Volkenbond.
De heer Knottenbelt (lib.) erkent, dat
ernstige critiek gerechtvaardigd is ten op
zichte van binnenlandsche toestanden in Rus
land. Ten aanzien van de toetreding tot den
Volkenbond hebben we echter met de interne
verhoudingen niets te maken.
Wat betreft de wapenfabricage en het zen
den van troepen naar de Saar, deelt spr. het
standpunt van den heer Van LanschoL Ook
spr. hoopt, dat de besprekingen met België tot
een goed resultaat mogen leiden.
De heer Polak (s.d.) bespreekt de ge
dragslijn der regeering ten opzichte van de
Sowjet-Unie.
Spr. komt vervolgens nog op het gevai-
Spancier. Het optreden tegen dezen man
noemt spr. een ongehoorde wandaad en was
alleen mogelijk in een land, waar al onze
begrippen van moraal en recht opzy gescho
ven zijn. Spr. is erkentelijk voor de stappen,
die de regéering gedaan heeft, al had hij lie
ver gezien, dat met de vuist op tafel was ge
slagen, al zou dat ook niet geholpen hebben.
De heer De Jong (r.k.) zegt dat we voor
het ruilverkeer z(jn aangewezen op den be-
staanden toestand. Eén der hulpmiddelen
voor onze welvaart is versterking van den
consulairen dienst door aanstelling van be
roepsconsuls. Wy hebben menschen noodig,
die hun geheelen persoon kunnen geven voor
dat werk.
De heer Anema (r.k.) waardeert zeer
hoog het beleid van dezen minister. Wat de
deelneming aan de ordehandhaving in het
Saargebied betreft, betoogt spr., dat ons land
wel degelijk belang heeft bij internationale
orde.
Wat het luchtpact betreft, daarbij is Neder
land ten nauwste betrokken. Zou Duitschland
of Engeland de aanvaller zijn, dan zou onzo
neutraliteit bijna zeker geschonden worden.
Spr. komt vervolgens op de Russische
quaestie.
REGEERING NIET GEESTDRIFTIG VOOR
EEN INTERNATIONALE 1'OLITI-
MACHT.
In de Vrijdag gehouden vergadering van
de Eerste Kamer is de begrooting van Bui
tenlandsche Zaken goedgekeurd. Aan de debat
ten en de rede van minister De Graeff ont-
leenen wij het volgende:
De heer Fock (lib.) bespreekt de wen
schelijk, dat Nederland ambassadeurs in plaats
van gezanten krijge.
Spr. bepleit voorts verbetering van den
consulairen dienst.
Inzake de toelating van Rusland tot den
Volkenbond verklaart spr., dat de regeering
de algemeene opinie niet kan kennen.
Maar de minister-president heeft later het
desbetreffende argument losgelaten. Hij heeft
zich toen op de meerderheid van het parle
ment beroepen. Met dit standpunt is spr. het
eens.
De heer Smeenge (lib.) zegt, dat stuk
ken Nederlandsche grond worden doorsneden
door het Schoonebeeekerdiep en, bij de Duit
sche grens liggende, eigenlijk van ons land
zijn afgeraakt. De minister houde zich hier
mee bezig. Welk resultaat hebben besprekin
gen over den plaatselijken toestand opgele
verd?
De minister van Buitenlandsche
Zaken aan het woord.
De minister van Buitenlandsche Zaken, de
heer De Graeff, dankt de heeren Kranen
burg, Van Anema en Van Lanschot voor hun
vertrouwen, in zijn beleid geuit Dit is hem
een groote steun bij zijn taak, die haar eigen
aardige moeiten over verantwoordelijkheid
meebrengt.
De toelating van Rusland tot den Volken
bond en de houding der regeering daarbij
zijn door vooral door het kabinet overwogen.
Inzake de Belgische quaestie moet spr. een
groote mate van terughoudendheid betrach
ten.
Erkenning van Rusland de jure.
Spr. handhaaft zijn houding. Na de houding
der Nederlandsche regeering te Genève is er
nog een belemmering te meer om tot erken
ning de jure over te gaan.
In hooge mate betreurt spr., dat de heer
Polak zich zoo heeft uitgelaten over een
naburige bevriende mogendheid.
Spr.'s kijk op den Volkenbond is anders dan
die van den heer Briët.
Regeerin gspersdient.
De regeeringspersdienst is geheel nieuw en
heeft tyd noodig om te groeien. Des heeren
Briët's eisch, dat elk onjuist bericht aan
stonds tegengesproken moet worden, gaat
veel te ver. Over de activiteit van dien dienst
is spr. zeer tevreden.
Dat vele sprekers het met den neer Briët,
betreffende het zenden van mariniers naar
het Saargebied niet eens zyn, doet spr. ge
noegen.
bereikt was. Hedin beval zijn helpers toch
water voor tien dagen mee te nemen, want
het zou kunnen tegenvallen. Als men de
reservoirs half zou vullen, zouden zelfs de
kameelen in de woestijn twee maal kunnen
drinken.
Toen de laatste stukken effen leemgrond
(tamarisken) achter de vorschers lagen, kre
gen ze alleen nog duinen te zien, zonder een
spoor van vegetatie. Een beklemmende zig-
zagreis begon. De kameelen zonken bij iedere
stap een eind in het zand. De menschen
moesten Scheppen gebruiken om de dieren
het voorwaarts gaan mogelijk te maken.
Stormen gierden over de woestijn en de zand
wolken maakten van den dag een nacht.
Op 25 April ontwaakten de leden der expe
ditie midden in een storm en omgeven door
zandlawines. Toch besloot men op te breken.
Maar toen de waterzakken opgeladen wer
den, klonken ze zoo hol, dat Hedin den voor
raad onderzocht. En toen ontdekte hij, dat
er nog voor ten hoogste twee dagen genoeg
was. Joltsji had het bevel om voor tien dagen
water mee te nemen genegeerd! Hy hield
ook nu nog vol, dat de tocht naar de rivier
niet meer dan twee verdere dagmarschen
zou eischen. Voorzichtigheidshalve vermin
derde Hedin de waterrantsoenen, de kamee
len kregen niet meer.
Intusschen bleef men zich te midden van
zand bevinden. Nergens in den omtrek was
leven te bekennen en niets wees er op, dat
men de rivier naderde. Eenige kameelen kon
den het al niet meer volhouden. Zij stortten
neer, kwamen niet meer overeind en ween
den. Dat laatste gebeurt alleen, wanneer een
kameel met den dood worstelt. Overdag ont
zettende hitte, 's nachts vorst.
Na eenige dagen was de karavaan byna
in een lijkstoet veranderd. Het water was
nagenoeg op, gevallen van delirium deden zich
voor en het graven van bronnen had niet het
minste resultaat. Op zeker moment stiet men
op een vochtige leemlaag, maar daaronder
was weer zand.
Om de kameelen nuttelooze last te bespa
ren zette men den tocht met slechts de onont-
beerlijkste objecten voort. Iedere dag bracht
stormen, de meeste dieren stierven, waaron
der de schapen en het water was tot de
laatste druppel gebruikt.
Het kampement van den eersten Mei noemt
Hedin nu nog het dooden-kamp.
Mohammed Sjach en Joltsji lagen al op
sterven. Men trachtte het bloed van den
haan te drinken, maar braakte het onmiddel
lijk uit. Hedin heeft later voor de familie
van Mohammed Sjach en Joltsji gezorgd,
want die overleefden de reis niet.
Islam Bai en Kasim hielden zich het langst
overeind, maar konden eindelijk ook niet meer
voort. Heding kroop alleen verder; van loo
pen was geen sprake meer.
Hoewel hij wist, dat de kans op redding
uiterst gering was, deed hjj met ijzeren
energie zijn uiterste best. Eindelijk zag hij
in de verte een woud verrijzen. Dat moest de
oever van de Chotan-Darja zijn. Hij slaagde
er in het rivierbed te vinden, maar het was
zoo droog als de woestijn achter hem. De
meeste menschen zouden zich in zoo'n geval
nu maar hebben neergelegd om te sterven;
Hedin kroop verder en werd gered door
een wilde eend. Deze vloog vlak naast hem
op en beroerde het watervlak van een poel,
vlak naast den stervende. Was de eend niet
opgevlogen, dan zou Hedin de poel niet ge
vonden hebben.
Hij bevatte uitstekend bronwater. Na zelf
te hebben gedronken ging Hedin die weer
loopen kon met zijn laars vol water naar
Kasim. Deze was nog in leven, maar kon niet
opstaan. Daarna ontmoette Hedin herders,
die hem brood gaven en een karavaan, die
hem eveneens bijstond. Islam Bai werd door
deze karavaan nog levend aangetroffen. Zoo
overleefden alleen Hedin, Kasim en Islam
Bai het vreeselijkste avontuur met de dooden-
karavaan. Het grootste gedeelte van de uit
rusting ging verloren. De meeste instrumen
ten werden gelukkig later gevonden.
feuilletonPag. t
Buitenlandsch Overzicht X
De rykate erfdochter ter wereld i*
Woensdag te Ncw-York gehuwd
Bizonderheden over de ramp van het
Amerikaansche luchtschip „Macon" 8
Nog enkele bizonderheden over de
rechtszaalc Hauptmann9
Een bende jeugdige dieven, jongens
van H tot 18 jaar te Oinniken gear
resteerd T
Hr. Ms. „Van Ghent" en ,JCortenaer"
zijn Donderdag te Athene aange
komen 18
Benadeelt Rusland landen die tegen
haar toelating tot den Volkenbond
itemden T Vragen van een Kamerlid 1
De tekst van het Duitsche antwoord
op de Londensche nota. Londen ont
sticht over den geest van het ant
woord J
De heer en mevr. VisserEooft gaan
met April opnieuw naar de Karako-
8
Het Saardetachement mariniers dat
hedenavond te Rotterdam terugkeert
zal Maandag voor de Koningin defi
leeren
0
De pest in den Prcanger. 8500 sterf
gevallen in drie maanden e
Er is een voorstel in den maak om
voor de rijwielen witte ach ter spatbor
den voor te schreveng
Gisteren is een Engelsch watervlieg
tuig by Messina brandend neerge
stort. De acht inzittenden zyn omge
komen 8
Omtrek-nicuws8
Marktberichten1B
Marineberichtenït
Sportnieuws „18
Zaterdag 16 Februari.
Gymnastiekuitvoering ,fro PatriCasino,
8 uur.
N. J. V., gebouw U.S.O., Kanaalweg, 8 uur.
Feestavond Bond van Technici K.M., Musis
Sacrum, 8 uur.
Zondag 17 Februari.
Populaire Soriée, Musis Sacrum, 8 uur.
Voordrachtenavond Vereen. „De Graal", R. K.
Volksbond, 8.15 uur.
Roy Forest, Casino, 8 uur.
Donderdag 21 Februari.
Filmavond v. Zonnestraal", Musis Sacrum,
8 uur.
Rehobothkerk, Prof. Dr. J. Waterink, voor het
V.U.-comité, over „Jeugdcrisis of aftake
ling".
Zaterdag 23 Februari.
Bal-Masqué Select van het Dansinstituut Po
lak, Musis Sacrum, 8 uur.
Het Lucht-Locarno.
Spr. weet van het lucht-Locarno niet meer,
dan wat de beide desbetreffende regeeringen
erover hebben geopenbaard. De regeering kan
er nu nog geen oordeel over uitspreken. Voorts
geldt het voorloopig nog slechts een initiatief.
Dit initiatief is zeer by zonder gelukkig. Wij
moeten de Engelsche regeering er dankbaar
voor zijn.
Een internationale politiemacht.
De regeering is nooit bijster enthousiast
geweest voor zulk een internationale politie
macht, welke in tijd van vrede reeds zou moe
ten zijn ingericht.
Alle voortvarendheid zal spr. betrachten in
zake de Belgische enclaves. De zaak door mr.
Smeenge besproken, zal spr. onderzoeken. Dat
hy subsidies voor Nederlandsche vereenigingen
in Duitschland moest schrappen, is te be
treuren.
Voor Spansier is gratie verzocht. De regee
ring kon geen vlammend protest uiten, zooals
de heer Polak wenschte, omdat het een rech
terlijk vonnis betreft.
Consulaire Dienst.
Verbetering van den consulairen dienst wars
wenschelijk. Maar men kent den financieelen
toestand.
Spr. heeft moeten afzien van een streven
naar afschaffing van het onderscheid tus
schen ambassadeurs en gezanten over de ge
heele linie.
De heer Steger (r.k.) repliceert.
De Kamer neemt de begrooting van Bui
tenlandsche Zaken zonder hoofdelyke stem
ming aan.
Hierna komt de begrooting van Binnen
landsche Zaken aan de orde.
De begrooting voor Blnnenlandschs
Zaken.
De heer W i b a u t (s.d.) bespreekt, wat
gebeurd is tusschen de regeering en het be
stuur der provincie Noord-Holland nopens de
ambtenaarssalarissen.
Spr. keurt voorts af 's ministers optreden
tegenover de gemeenten.
Wat betreft de gemeenten, die geen steun
behoeven, haar begrootingen worden niet bjj
den raad ingediend dan na vooronderzoek door
Ged. Staten. Zoo wordt het besciiikkingsrecht
der gemeenten op zyn kop gezet.
Gloednieuw is de belastingtheorie der regee
ring, dat het volkomen rechtmatig is om aan
de gemeenten belastingen te onttrekken, welke
tot dusver te haren behoeve konden worden
geheven.
