Buitenlandsch Overzicht.
WELKOM THUIS
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Gebruikt in Uw soepen HONIG's BOUILLONBLOKJES - 6 voor 10 cent
ZATERDAG 30 MAART 1935
63ste JAARGANG
Eden's bezoek aan Moskou
NIEMEÜER's
Groote Vlootkredieten in
de Ver. Staten.
De Japansche begrooting voor
het jaar l935-'36.
De strijd om de kerk in
Duitschland.
Het aftreden van de Poolsche
regeering.
Versterking van de Australische
kustverdediging.
Na het vonnis van Kowno
COURANT
p ')L>r maanden bij vooruitbet.: Heldersche Courant t 1.50; Koegras,
Nederi n en Te~" 165= "tanend f 2.-,
i e3t-Indlè per zeepost f 2.10. idem per mail en overige
S3e noa' 4 - fr- P- P- 6 ct. Weekabonnementen 12 ct.
^.ndagsblad resp. fo.50. f 0.70, f 0.70, f 1._ Modeblad resp. f 1.20. f 1.50, tl.50,
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER
Uitgave N.V. Drukkerij v/h. C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
ADVERTENTIE Ni
20 ct. per regel (galjard). Ingez. metlsd. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur) by vooruitbetaling
10 cL per regel, minimum 40 ct.; bij niet-contante betaling 15 ct. per regel,
minimum 60 ct. (Adres Bureau van dit blad en met brieven onder nummer:
10 ct. per advertentie extra). Bewijsnummers 4 ct
Een weinig zeggende en toch veel beteekenende verklaring van
den Enge'schen minister van buitenlandsche zaken. Hoogere
politiek van Duitschland, naar aanleiding van het proces Kowno.
De Belgische regeering op het pad van Devaluatie?
dig geworden Litauen een uitweg naar zei
te geven. Aangezien de heeren te Versaillei
aarzelden met de definitieve beslissing en ooi
Polen zijn hand naar Memel scheen uit té
.J itn.iAM, 1» 'O A non
Van den anderen kant waren nagenoeg alle
socialistische Kamerleden en Senatorc/., die
de vergadering bijwoonden, de meening toe
gedaan, dat de socialistische parlementsleden
Vriendschappelijke besprekingen met
.1 Jfi "v:V 'Ij.V
dig geworden Litauen een uitweg naar zeq.
te geven. Aangezien de heeren te Versaillerf
aarzelden met de definitieve beslissing en ook
Polen zijn hand naar Memel scheen uit td
strekken^ voerden de Litauers in '24
staatsgreep uit en bezetten Memel, na eeng
schynverzet van de Fransche bezettingstroe
pen. De mogendheden legden zich wel bij hei
voldongen feit neer doch plaatsten het Me
mel-gebied als autonoom land binnen het kaj
der van de Litausche souvereiniteit.
Sindsdien is er voortdurend tusschen de
Litausche regeering en de bevolking van het
Memelland conflict geweest, hetwelk in
scherpte toenam toen de nat.-soc. revolutie
in Duitschland zegevierde. Een der uitingen^
van dit conflict was het in December II. in
gespannen proces tegen 126 Memellandsche;
Nazi's, beschuldigd, door een gewapenden op
stand het Memelgebied te hebben willen los
scheuren van Litauen om het in te lijven bij
Duitschland een soortgelijke actie dus als
die der Nazi's in Oostenrijk.
Het is uit den aard der zaak moeilijk na
te gaan of dit politieke proces volkomen op
faire wijze is gevoerd schrijft het blad.
Het overtuigend bewijs, dat de vervolgde
Nazi's werkelijk een opstand tegen het Litau
sche gezag hebben voorbereid, lijkt niet ge
leverd.
Het zware vonnis, hetwelk gewezen is, is
dan ook veeleer in de eerste plaats een poli
tiek vonnis re achten en levert als zoodanig
welkom agitatiemateriaal voor degenen in
Duitschland, die aansturen op herziening van
de politieke toestanden, zooals die na Ver-
sailles in Oost-Europa zijn ontstaan.
Het is niet ondenkbaar, dat Berlijn dé
historie van het Kovno-proces aangrijpt om,
door een beroep op de gegarandeerende mo
gendheden, de geheele quaestie van het Me
melstatuut aan de orde te stellen, hetgeen
een nieuwe poging tot loswrikking zou be-
teekenen van een deel van het gebouw van
Versailles.
Van den anderen kant waren nagenoeg alle
socialistische Kamerleden en Senatorc/., die
de vergadering bijwoonden, de meening toe
gedaan, dat de socialistische parlementsleden
slechts dan in een devaluatie van den frank
zullen kunnen toestemmen, wanneer door de
regeering volledige uitleg is verstrekt in de
openbare vergadering van het parlement over
de fe'/jn, d'ie deze devaluatie onafwendbaar
zouden maken, alsmede over de maatregelen,
die getroffen zfln om de verantwoordelijk
heid in dezen vast te stellen en de belangen
van de arbeiders te vrijwaren.
Een uiting van ongerustheid 7
Het huk van Afgevaardigden te Washing
ton heeft een wetsontwerp aangenomei. waar
bij machtiging wordt gegeven om 38.000.000
te besteden voor werken ten behoeve van de
maritieme verdediging, waarvan 26.000.000
voor werken aan de westkust der V. St. en by
Pearl Harbour (Hawaï-eilanden).
Verscheidene millioenen zyn bestemd voor
munitieopslagplaatsen en duikbootbases in (Je
Panamakanaal-zone.
Voorts heeft het Huls van Afgevaardigden
een wetsontwerp aangenomen, waarbij de
sterkte van het korps zeeofficieren met lOoO
officieren wordt uitgebreid. Ook wordt er een
korps adspirant-vliegers ingesteld om tege
moet te komen aan het tekort aan marine
vliegers.
Het is nog nacht in
de Europeesche politiek.
Een nacht zonder de
glans van de sterren of
het licht van de maan,
dat de wereld niet zoo
duister doet zyn. Al is er weinig uitgelekt van
het onderhoud tusschen de Engelsche minis
ters en Hitier. er is toeh wel zooveel bekend,
dat er een diepgaand meeninsgverschil was
tusschen de standpunten van Simon en dat
van den Duitschen Führer. Eerst als de con
ferentie van Stresa, in he'. begin van de vol
gende maand, achter den rug ia, zal ei meer
bekend zyn over de houding van de mogend
heden f"-""0"pr Duitschlend.
„...i JOHN SIMON,
de Engelsche minister van buiten
landsche zaken.
In het Engelsche Lagerhuis heeft Simon
Donderdag een verklaring afgelegd over zyn
bezoek aan Beriyn. Hy heeft daarin weinig
gezegd. Simon heeft de diplomatische metho
de om met veel woorden niets te zeggen.
De minister wilde slechts In ryn verklaring
waarschuwen, om niet te veel waarde te hech
ten aan de vele onofficieeit geruchten, die no
pens het resultaat van Berlijn in omloop zyn
gekomen. 'Zonder thans een volledige verkla
ring af te leggen, kon spr. wel zeggen, dat
alle onderwerpen, die 'n het Fransch-Engel-
sche memorandum van 3 Februari opgesomd
zgn, ook inderdaad besproken waren en men
kan in zooverre van een belangrijk resultaat
spreken, dat wij het Duitsche standpunt en
omgekeerd de Duitsche regeering het onze nu
goed hebben leeren kennen.
Spr. mocht echter niet verhelen, dat tus
schen beide zienswyzen een zeer bel-jigryk
verschil van inzicht bestond. Aan de conferen
tie te Stresa zouden slechts Engeland, Italië
en Frankrijk deelnemen, zooals steeds in de
oorspronkeiyke bedoeling had gelegen.
Meer en meer biykt, zegt de diploma
tieke correspondent van Reuter te Lon
den, dat het ernstig verschil van inzicht,
dat te Beriyn aan den dag zou zyn ge
komen en waarvan Sir John Simon biy-
kena bovenstaand bericht gisteren in het
Lagerhuis melding heeft gemaakt, be
trekking heeft gehad op fundamenteele
kwesties en zich niet beperkt heeft tot
enkele ter sprake gekomen punten.
Klaarblijkeiyk heeft het bezoek aan Berlijn
de kloof, die er tusschen Groot-Britannië en
Duitschland bestaat ten aanzien van de col
lectieve veiligheid niet kunnen overbruggen.
De besprekingen te Beriyn hebben de Brit-
sche ministers niet gunstig kunnen stemmen
voor het idee van een algemeene conferentie.
Men voelt meer voor diplomatieke stappen
van langen adem, welke minder moeiUjk zou
den zyn geworden door het persoonUjk con
tact met Hitier.
Er wordt geen enkel bel&ngryke ontwikke
ling van de zaken verwacht voor de byeen-
komst te Stresa; voorts schynt men nog
geen plannen te maken voor wat er na Stre
sa zou kunnen volgen.
De verontwaardiging
van Duitschland over
het vonnis te Kowno
doet een weinig belache-
ïyk aan. Immers het
Duitschland van heden is nu juist niet zoo
preutsch in het berechten van zaken van ver
meend politiek verraad, denken we slechts
aan 5 Juli van het vorige jaar. Er zit dan
ook meer achter de demonstraties tegen het
vonnis van Kowno. Een nieuwe onzekerheid
voor Europa, een nieuw gevaar voor den
vrede.
Het Hbl. schreef er Donderdagavond in 'n
hoofdartikel o.m. over:
De aan zekerheid grenzende waarschijnlijk
heid, dat Duitschland er niet aan denkt zich
door een Oostpact, waarbij ook Rusland is
aangesloten, de handen te laten bir.den ter
zake van zyn Oostpolitiek, geeft byzondere
beteekenis aan de anti-Litausche betoogin
gen, welke thans „spontaan" in geheel
Duitschland worden gehouden van den krijgs
raad te Kovno.
Deze betoogingen toch betreffen in de kern
van de zaak het Pan-germaansche ideaal
van een Groot-Duitschland, omvattende alle
Dultsch-sprekende stammen in en buiten de
huidige Duitsche grenzen. Dit ideaal wordt
geschaad geacht door het vonnis van Kovno,
hetwelk een phase vormt in de politiek van
Litauen om de Duitschers van Memel te assi-
mlleeren en te absorbeeren ln de Litausche
meerderheid.
Voor een juist begrip van hetgeen de
naaste toekomst kan brengen, is het willicht
goed er aan te herinneren dat het Memelge
bied (gelegen ten noorden van Oost-Pruisen)
door het verdrag van Versailles van Duitsch
land werd losgemaakt (evenals de Vrye Stad
Dantzig), met de bedoeling om het zelfstan-
Onze regeering zal
niet zonder zorg ver
nemen dat België ook
den gouden standaard
heeft losgelaten en ons
land dus nog meer ge
ïsoleerd komt te staan met zyn handhaving
van het goudpeil van den gulden.
Donderdagavond meldde de Brusselsche
corr. van de „Nw. Rott. Crt." nog* aan zijn
blad:
Vanochtend zyn de socialistische fracties
van Kamer en Senaat bijeen gekomen voor
een bespreking van den financieelen en poli-
tieken toestand. Minister Vandervelde zette
den tegenwoordigen toestand uiteen.
Talrijke Kamerleden en Senatoren meng
den zich in het debat, waarna met 54—11
stemmen en zes onthoudingen de volgende
motie werd aangenomen:
„de socialistische fracties van het parle
ment spreken haar vertrouwen uit ln de so
cialistische ministers en besluiten de bespre
kingen na de voorlezing van de regeerings-
verklaring en de toelichting, die door de re
geering zal worden verstrekt, te zullen voort
zetten."
Deze motie was ingediend door de Waal-
sche Kamerleden Mathieu, Merlot en Pierard.
Tydens de besprekingen is er nadruk gelegd
op het feit, dat mr. van Zeeland, alvorens tot
de definitieve samenstelling van het nieuwe
kabinet over te gaan, de formeele verzekering
had bekomen, dat zijn regeering op den prin-
cipieelen steun van de drie groote politieke
partijen mocht rekenen.
De ministeries van oorlog en ma
rine kr(jgen te zaraen beschikking
over 40.6 pet. van de totale begrOO-
ting.
De door het parlement goedgekeurde be
loopt een totaal bedrag van 2.190.644.000 jen,
waarbij is inbegrepen een leening ten be
drage van 750.357.000 jen tot dekking van
het tekort.
Deze begrooting is 78.511.000 jen hooger
dan die van het loopende jaar doch de dek
king van het tekort is 34.690.000 jen lager
dan het jaar tevoren. Een bedrag van
68.319.190 jen is uitgetrokken voor de dek
king van de schade, die is ontstaan door de
natuurrampen.
Het ministerie van marine krygt de be
schikking over een bedrag van 530.193.000
jen, het ministerie van oorlog over 491.277.000
jen, het ministerie van financiën 463.813.000
jen.
Voor den opbouw van verschillende nieuwe
industrieele ondernemingen in het byzonder
voor de wapenindustrie, hebben het ministerie
van marine 130.225.000 en het ministerie van
oorlog 207.116.000 jen uitgetrokken.
De ministeries van oorlog en van marine
krijgen te zamen de beschikking over een be
drag van 1.021.470.000 Jen of 46.6 procent
der totale begrooting. In 19301931 bedroe
gen de oorlogsuitgaven slechts 27 procent
van de totale begrooting of 442.859.000 Jen.
Litwinof. Een Loearno voor
Verre Oosten?.
Reuter meldt uit Moskou:
Volgens goedingellchte kringen zou Litwinof
by zyn besprekingen met Eden den wensch te
kennen willen geven dat Engeland Polen er
;toe brengt t.ot het Oosteiyk pact toe te tre
den. Voorts zou hy het denkbeeld van een
Locarno voor het Verre Oosten willen oppe
ren, waardoor Rusland garanties krygt voor
zyn Oost-grenzen en Engeland mogelykheden
krygt voor een entente tusschen Japan en
Amerika.
Volgens een vooraanstaande Russische per
soonlijkheid zou er gedurende de Britsch-
Russische besprekingen naar gestreefd wor
den geschillen van secondairen aard uit den
weg te ruimen en de vriendschap tusschen
beide landen te verstevigen.
De receptie by Litwinof.
Donderdagavond heeft Litwinof een receptie
gehouden ter gelegenheid van Eden's bezoek.
Hij zeide by die gelegenheid o.a. dat nimmer
sedert den wereldoorlog er zulk een groote
vrees ten aanzien van den vrede had bestaqn.
Toch wenscht een overweldigende meerder
heid van de staten de handhaving van den
vrede. Er kunnen misschien eenige uitzonde
ringen zyn, maar de punten van gevaar zyn
duidelyk aangewezen. Onmogelyk is het met
eenige nauwkeurigheid te zeggen, welke
staat of welke staten het eerst of het zeerst
met gevaar worden bedreigd, en het zcu na-
ief zyn te gelooven, dat de verwekkers van
het gevaar ons precies zouden vertellen, op
welke punten wy ons moeten beschermen.
Gelukkig geeft men er zich algemeen reken
schap van, dat het oorlogsgevaar, dat boven
Europa en dientengevolge boven de geheele
wereld dreigt, slechts bezworen of vermin
derd kan worden, door maatregelen, welke
slechts door collectieve samenwerking van
alle staten en in het byzonder van de groote
mogendheden kunnen worden genomen.
Litwinof eindigde *yn toespraak met een
toast op den Engelschen koning en het Engel
sche volk.
In zyn antwoord zeide Eden, dat de be
angstigende situatie in Europa niet anders
verbeterd kan worden, dan door een openhar
tig uitwisselen van meeningen door persoon-
ïyk contact tusschen de groote mogendheden.
O
Krachtig optreden tegen de oppositie.
Op een groote vergadering te Keulen, ge
organiseerd door den nazi-leider in het Ryn-
land, Grohe, is een krachtig optreden van
Hitier tegenover de oppositie gevraagd. Het
nationaal-socialisme, 8 klus Grohe, heeft de
natie veroverd by besluit van het Duitsche
volk en de stem es volks is de stem van God.
Er mag geen compromis worden aangegaan
met menschen, die beweren, dat zy indivi
dueel God's stem vertegenwoordigen.
Julius Streicher voerde het woord over het
jongste manifest van de oppositie. Zy be
schimpen ons, aldus Streicher, en bedoelen den
Führer, zy besch'mpen Rosenberg en bedoelen
het nationaal-socialisme. Er moet strei g recht
gedaan worden aan deze farizeeërs, deze imi
tatie-heiligen, die de actieve Christenheid sa-
boteeren, mei. hun zinlooze vroomheid. De
ware Christus was een strijder.
DE KONINGIN-MOEDER VAN IRAK
PLOTSELING OVERLEDEN.
De Koningin-Moeder van Irak is Woens
dag, geheel onverwachts, aan een hartver
lamming overleden. Woensdagavond heeft, in
tegenwoordigheid van koning Gazi en de le
den van de regeering, de begrafenis plaats
gehad, in de koninkiyke graftombe, naast het
graf van koning Feisoel.
Koningin Hoesaimah was 50 jaar oud.
Kolonel Slawek kabinetsformateur.
Gelijk reeds gemeld is, is de regeering afge
treden.
De voorzitter van het regeeringsblok, kolo
nel Slawek, zal naar men waarschynüjk acht,
opdracht krygen een nieuwe regeering samen
te stellen. Deze regeeringswijziging staat ln
verband met de aanvaarding van de nieuwe
constitutie.
Slawek is reeds tw_emac.l minister-presi
dent geweest en is een eer intiemste mede
werkers van aarschalk Pilsoedski. Hy was
een der opstellers van de nieuwe grondwet.
Nadei worcit gemeld, dat het nieuwe kabi
net reeds gevormd is. Minister-president Is
Slawek. Alle overige ministers blijven in het
ministerie zitUng houden.
Het parlement heeft besloten tot goedkeu
ring van de door de Australische regeering
voorgestelde versterking der kustverdediging,
speciaal te Sydney, Newcastle en Darwin.
Hiervoor zullen o.a. verschillende zware ka
nonnen worden aangekocht, voornamciyk 9-
dulms-kanonen. die in Engeland zyn oesteld
en ln den loop van dit jaar in Australië wor
den verwacht.
Het Memellandsche directorium heeft be
sloten, dat van de ambtenaren, die door den
krygsraad te Kowno veroordeeld zyn, terstond
de salarissen ingehouden worden.
Aan de universiteit te Kowno hebben zich
ongeregeldheden voorgedaan in verban met
het feit, d' t prof. Stankevicius dr. Neumann
en eenige andere beklaagden in het Memel-
land-proces verdedigd heeft. Toen d. hoog
leeraar de gehoorzaal wilde betreden, tot het
houden van zyn gewone college, versperden
eenige studenten hem den toegang. Hy werd
uitgescholden en eerloos verklaard.
De groote ontstemming in Duitsch
land.
De opgewondenheid over het vonnis van
Kowno is in Duitschland zoo groot, dat men
ln sommige kringm niet g.rust is omtrent de
gevolgen, die het zou kunnen hebben, als deze
vonnissen inderdaac. zouden worden voltrok
ken.
Wachter,
wat is er van
den nacht
Duitsche
politiek.
België op het
pad der
Devaluatie
Feuilleton.
De wonderlijke belevenissen
van dr. Kaiserlien
door
WILL AMBERG.
II.
„Kunt u alles, wat u daar beweert, nu ook
bewijzen?" vraagt Kaiserlien, die nog lang
niet overtuigd schynt te zijn, droog.
Ina Heldt lacht ecnigszins geheimzinnig. „U
bent op 12 November 1901 geboren, niet
waar?"
„Dat klopt," moet Kaiserlien verwonderd
toegeven.
„Dan heb ik het bewys al!" zegt zij met een
triomfantelyk lachje. „Ik ben namelyk van
morgen op het Bevolkingsbureau geweest. De
dr. Kaiserlien, die zich anderhalf jaar geleden
ms huurder by mevro cv Reinhart aanmeldde,
heeft opgegeven, dat -lij op 12 November 1901
Reboen is! Wilt u een neg duidelijker bewijs,
daltic man niet werxc'yk dr. Kaiserucn heet,
nocr: zich slecKi tyde'bk dien naam heeft toe-
Re,.-f end?"
>,U schynt vanochtend al heel wat gepres
teerd te hebben," zegt Kaiserlien met iets van
»aardeering in zyn stem. En dit ontwykende
antwoord op de zakelyke mededeeling van zyn
"ecretaresse bewyst, dat hy zich by haar ar-
Rumenten neerlegt.
„Ja," antwoordt zy kort, en met dezelfde
koppigheid als die van haar chef tot haar
eigen advies terugkeerend, laat zy er op vol
gen: „De politie zou zooiets echter nog ge-
makkelyker kunnen vaststellen dan u en ik".
Een tydlang zwegen zy. Aan de naburige
tafeltjes klinkt het gerinkel van glazen; er
wordt gelachen en gepraat. Dit is niet de ge
schiktste omgeving om met zyn gedachten
alleen te zyn; Kaiserlien verlangt naar het
halfduister van zyn studeerkamer in de villa
aan het meer, waar hy rustig, zonder ge
stoord te worden, op en af zou kunnen loo-
pen, zyn aandacht geheel concentreerend op
de zaak, die hem bezighoudtMaar dat
was voorloopig voorby.
Hij fixeert Ina Heldt, doch deze staart
peinzend naar buiten, naar het troostelooze
front van het Anhalter station aan de over-
zyde van het Askanische plein.
zy voelde zich blykbaar gekrenkt omdat
hy weigerde op haar advies in te gaan. Edoch,
hy was nu eenmaal vast besloten zonder po
litie de zaak tot een goed einde te brengen;
dat moest zy goed begrypen zonder zich on-
middellyk verongelykt te voelen.
„Misschien is het niet ongewenscht de ad
vocaten Vogt en Arnheimer eens op te zoe
ken," zegt hy eindelyk op goed geluk en
slechts met het doel haar tot een antwoord
te dwingen.
„Daarmee bereikt u niets!" antwoordt zy
kort.
„zy zouden in ieder geval een beschry-
ving van die beide kerels kunnen geven en
daarmee waren zy dan al een heel stuk ver
der. Bovendien zou ik wel eens opheldering
willen hebben over dit punt: Hoe komt het,
dat die beide advocaten niet bemerkt hebben,
dat hun cliënten een valschen naam hadden
aangenomen? Zou hier misschien ook van een
samenwerking tusschen die heeren sprake
zyn?"
„Stelt u zich nu eens voor, dat u een ad
vocaat noodig zoudt hebben om uw belangen
te behartigen", meent Ina Heldt hem opnieuw
te moeten onderwyzen, „en u zou zich by
hem onder den naam Muller of Meier laten
aandienen. Dacht u dan heusch, dat die man
eerst eens ging onderzoeken, of uw naam wel
juist is? En zou u zoo'n onderzoek van hem
verlangen? Als u ln zoo'n geval een verkeer
den naam opgeeft, dan is dat gewooniyk ln
uw eigen nadeel en niet in dat van den advo
caat. Ik ben er van overtuigd, dat die beide
advocaten zelfs op dit oogenblik nog niet we
ten, dat hun vroegere cliënten Stolzenberg efl
Kaiserlien onder een valschen naam optra
den."
Kaiserlien moet toegeven, dat zy zoo geen
streep verder komen. Nochtans dient er toch
iets te worden gedaan. Er moet toch ergens
een draad zyn, welke hem op het spoor brengt
van de verdwenen oplichters. Men verdwynt
nu eenmaal niet zonder meer. Het kwam er
slechts op aan een of andere list te vinden,
waartegen zy niet zouden zyn opgewassen.
Detective romans bevatten gewooniyk dui
zend mogelykheden om op het spoor van een
misdadiger te komen: een handig opgestelde
advertentie in een van de bladen of een zorg
vuldige bewaking van de grensstations, welke
gepasseerd kunnen zyn. Bij dat laatste kwam
het er alleen maar op aan, dat men er eenig
idéé van had welk grensstation by oplichters
de voorkeur geniet. Hy zou ook by de expe
diteurs kunnen informeeren, of zy wellicht
koffers uit de perceelen Kantstraat 132 en
Kurfürstendamm 140 hadden vervoerd en
waarheenAlles kleine karweitjes... maar
kleine karweitjes, die intusschen heel wat
geld zouden kosten.
Gelddat wekt herinneringen op aan
de prozaïsche dingen van dit leven. Hij neust
behoedzaam in zyn portefeuille.
Honderd mark en wat klein geld heeft hij
nog bij zich, dat is niet veei. En daarmee
zullen geen geweldige resultaten te bereiken
zynMaar gelukkig speelt ook nu voor
hem het geld geen rol... Hy heeft nog
altijd zyn welvoorziene bankrekeningHy
zou dus iets moeten opnemenEn dat kon
hy beter vandaag doen dan morgen.
„Het beste dunkt het me, dat ik onmiddel-
lyk by de bank wat geid ga halen," zegt hy
luid.
Ina Heldt kijkt hem opmerkzaam, byna
medelydend aan.
„Wilt u nu naar de bank?"
„Ja. Als ik me haast, zal het loket nog wel
open zyn".
„Zal ik met u meegaan?" vraagt zy, Dat
klinkt nogal vermakeiyk, zoo, alsof zy meent,
dat hy zonder haar assistentie zyn boodschap
niet goed zal doen.
„Dat is niet noodig," weert hy vriendelyk,
maar gedecideerd af. „Als u den middag by
uw ouders wilt doorbrengen, heb ik daar geen
bezwaar tegen", voegt hy er, even minzaam,
aan toe. „Alleen zou ik u willen verzoeken
mij tegen 6 uur in het hotel hier op te bel
len, zoodat wy onze plannen voor morgen
kunnen bespreken".
„Ik zal u zelfs vanmiddag om 3 uur al
opbellen," kondigt zy aan en daarvoor heeft
zy haar bepaalde reden.
TWEEDE DEEL.
I.
Het noodlot is een zeer eigenzinnig ding,
dat zich niet door wiskundige berc' üngen
en logische analyses laat beheerschen. Vol
gens de wetten der logica zou Kaiserlien's lot
zich in ieder geval geheel anders hebben moe
ten ontwikkelen, dan dit in werkelijkheid het
geval was geweest. Hy was eenig kind, voort
gekomen uit het huwelijk van een nuchter
denkenden, organisatorisch aangelegden
grootindustrieel en een fynzinnige, teerge
voelige schrijfster. Dat men hem een zeer
kostbare opvoeding gaf, dat zyn jeugd be
spaard bleef voor de zorg om het dagelijksch
brood, dat alles was nog een gevolg van het
millieu, waaruit hij was voortgekomen.
Daarna echter gebeurde er iets, dat, wanneer
het menschenleven louter op verstandelyke
overwegingen gebaseerd was, in zyn levens
loop een ingrypende verandering teweeg had
moeten brengen: de nauwelyks twintigjarige
verloor kort na elkaar vader en moeder en
dat wel juist op een tydstip, dat de inflatie
om zich heen begon te grypen en menig
knap financier slapelooze nachten bezorgde.
De student Heinz Kaiserlien, wiens eenig
contact met geld en geldswaarden 'tot op dat
oogenblik slechts daarin had bestaan, dat hy
maandelyks de hem door zyn vader gezon
den chèque verzilverde, was plotseling eige
naar geworden van een omvangryk vermo
gen. Duizenden anderen, die meer dan hy van
belegging, beurszaken, speculatie en econo
mie begrepen, zouden dit vermogen tydens
de inflatie tot den laatsten cent hebben verlo
ren; zy zouden geen rustig uur meer hebben
gekend, pandbrieven, aandeelen en obligaties
hebben verkocht om dekking te zoeken in
de een of andere buitenlandsche valuta, zy
zouden dagen achtereen hebben geconfereerd,
met bankdirecteuren en andere financieele en
economische experts, beursnoteeringen en
wisselkoersen hebben verslonden om dan in
December 1923 na de volkomen stabiliseering
tot de ontdekking te zyn gekomen, dat ook
hun dagelijksche zorg en voortdurende vrees
hen niet voor een totale verarming hadden
kunnen behoeden. En het moest daarom als
een der vele onberekenbare grillen van
Vrouwe Fortuna worden beschouwd, dat
juist Heinz Kaiserlien, die tegenover het
financieel-economtsch raadsel der inflatie
hulpelozer stond dan de eerste de beste boe
renjongen dat juist deze Heinz Kaiserlien
die, voor menigeen zoo noodlottige jaren, ge
heel zonder kleerscheuren doorkwam. Hoe
vreemd het ook klinken moge, zyn besluite
loosheid bleek voor hem van meer beteeke
nis dan zyn prijzenswaardigste initiatief, zyn
totaal gebrek aan economische speculatieve
begaafdheid. Anderen verkochten hun bezit
tingen, omdat deze niets opbrachten; hy kon
daar niet toe besluiten, omdat hy er tegen
opzag een notaris in den arm te nemen. Dui
zenden verkochten hun oude obligaties en
aandeelen om hun heil te zoeken in een deel
name aan lucratiever schynende, nieuwe on
dernemingen; hij achtte zich tegenover zijn
overleden vader verplicht de effecten te be
houden, welke deze sedert jaren in zyn bezit
had gehad. Anderen meenden den nood der
tyden te kunnen weerstaan door alles, wat
maar eenigszins waarde had, te gelde te ma
ken; hij echter zette zich in het hoofd in eer»
mooie omgeving een rustig tehuis met een
keurig ingericht laboratorium te bouwen en
juist in Januari 1923 slaagde hy er in be
slag te leggen op het perceel bouwterrein
aan het Starnbergermeer, waar hij nog dat
zelfde jaar voor een geweldig bedrag in
waardelooze papieren marken zyn villa liet
verryzen. En toen dan de valuta eindely'.: ge
stabiliseerd werd. bleek de balans voor Kai
serlien boven verwachting gunstig: hy was,
evenals voorheen eigenaar van een aantal
perceelen bouwterrein, waarvoor hy een goe
den prijs kreeg, toen hy deze later toch, op
Ina Heldt's advies, besloot te verkoopen. Zijn
oude effecten bleken, in tegenstelling met de
aandeelen van jongere ondernemingen, nog
kerngezond en bovendien was hij, zonder dat
hij het eigeniyk zelf wist, tegen een spotprijs
in het bezit gekomen van een prachtige villa.
Zoo kon Kalserlein zich dus geheel aan de
wetenschap geven zonder dat hy door finan
cieele zorgen werd gekweld; hij was meestal
in Starnberg, waar hij experimenteerde, zich
aan zijn uitvindingen wijdde en artik' n er
brochures schreef. (Wordt verve >d).
