f2.5 uur Sterrefjjd
van
dat ii ikk
ZATERDAG 6 APRIL 1935
Astronomische verschijnselen in April 1935.
La Lumanta Stelo
PAG. 2
'T JUTTFRTJE
14 APRIL23ul
Zon.
De tijdsvereffening bedraagt op:
1 April +4ml8s; 8 April -f 2m49s; 11
April +lm25s; 16 April +0m7s; 21 April
Im3s; 26 April 2m2s; 30 April 2m40s.
Deze bedragen geven, opgeteld bij den
waren tijd (aangewezen door een zonne
wijzer) den middelbaren tijd (aangewezen
door een klok). De declinatie van de Zon
neemt toe van 4=1 tot +14°7; hierdoor
neemt haar middaghoogte toe van 42°1 tot
56°7 en haar dagboog van I2u54m tot
14u51m (voor 52° N.Br.):
31aan.
3 April NM.; .10 April E.K.; 18 April
V.M.; 26 April L.K.
Planeten.
Mercurius is op 27 April in conjunctie
met de Zon. Door haar nabijheid tot de Zon
is deze planeet ongeschikt voor de waar
neming.
Venus gaat aan het begin van de maand
drie uren en aan het einde van de maand
ongeveer drie en een half uur na de Zon
onder. De helderheid der planeet neemt toe
van 3m4 tot 3mo, haar schijngestalte
neemt af van 0,85 tot 0,76. In den voor
avond is Venus een schitterend verschijnsel
aan den Zuid-westelijken hemel.
Mars beweegt zich terugloopend in de
Maagd en is op 6 April in oppositie. Op
24 April gaat de planeet op een afstand
van 0°9 ten Zuiden van gamma Virginis
voorbij. De schijnbare middellijn van Mars
bedraagt in deze maand ongeveer 14"6; dat
beteekent, dat wij de planeet waarnemen
al3 een schijfje, dat een middellijn van 14.6
boogs heeft. De schijngestalte neemt af van
1.00 aan het begin van April tot 0.97 aan
het einde van April. De planeet is goed ge
schikt voor de waarneming.
Jupiter beweegt zich terugloopend in de
Weegschaal. Aan het begin van de maand
komt de planeet om ruim tien uur 's avonds
op, aan het einde van de maand om ruim
acht uur 's avonds. Jupiter is goed waar te
nemen. Wie in het bezit is van een kijker
(een eenvoudige tooneelkijker is reeds vol
doende) bestudeer» het spel der 4 helderste
manen, welke de planeet omcirkelen. Een
bijzonderheid van de Jupiter-oppervlakte is
de beroemde roode vlek, die echter alleen
in groote kijkers waarneebmaar is, doch
overigens uit afbeeldingen van de planeet
voldoende bekend.
Saturnus beweegt zich rechtloopend in
den Waterman. Aan het begin van de
maand komt de planeet ruim een half uur,
aan het einde van de maand ruim anderhalf
uur voor de Zon op. Saturnus komt dus
langzamerhand uit de morgenschemering
te voorschijn.
Uranus is op 22 April in cujunctie met
de Zon en is dus in deze maand niet waar
te nemer..
Neptunus beweegt zich terugloopend in
den Leeuw. De planeet is als een lichtzwak
sterretje zichtbaar (schijnbare grootte 8 m;
Neptnuns is dus niet voor het bloote oog
zichtbaar).
Het Zodiaeale licht is aan den avond
hemel goed zichtba; r (helling van 50° op
den horizon). Aan den morgenhemel is het
wegens de geringe helling van 30® niet
waar te nemen. Dit matte lichtschijnsel
moet men na het vallen der schemering aan
den westelijken hemel waarnemen. Het
wordt waaischijnljjk veroorzaakt door een
ring an meteoren en kosmisch geruis, die
om de Zon wentelt. Deze ring strekt zich
tot buiten de aardbaan uit. Waarnemers
van dit Interessant verschijnsel in de tropen
vinden het zoo'n opvallend phenomeen,
dat zij het vergelijken met den lichtbundel
van een zoeklicht.
Van 15 tot 23 April zijn er vallende
sterren waar te nemen, die tot den zwerm
der Lyriden behooren. Haar radian (uit-
stralingsplek) ligt op de grens van de
sterrenbeelden de Lier en Hercules. In den
regel is de zwerm weinig talrijk; er zijn
echtor uit de astronomische litteratuur
jaren bekend met zeer rijke Lyridenregens.
Sterr inbeelden.
De Melkweg loopt in ..et midden van de
maand, om 10 uur 's avonds, laag boven
den Noordelijken horizon van het W.Z.W.
naar het N.N.O.
Boven het Zuiden staat het sterrenbeeld
de Maagd (Viergo), waarin de heldere ster
Spica prijkt (helderheid lm2); spectraal-
type B3; de parallaxe bedraagt 0"022, de
afstand bedraagt dus ruwweg 150 licht
jaren).
De ster gamma Virginis is reeds voor
kleine kijkers een prachtig object. Het is
een dubbelster en wel één der fraaiste van
den geheelen hemel. De beide componenten
helderheid 3m6 en 3m7; schijnbare afstand
6"6) wentelen in ongeveer 180 jaren om
elkaar. De parallaxe van het stelsel be
draagt 0"10, zoodat de afstand ongeveer
33 lichtjaren bedraagt.
Laag boven den Zuidelijken hemel staat
het sterrenbeeld de W: terslang of Hydra.
Twee graden ten Z. van mu Hydrae staat
de bekende planeetnevel N.G.C. 3242, die
op het eerste gezicht eenige gelijkenis met
Jupiter vertoont.
Tusschen de sterrenbeelden de groote
'eer en de Maagd bevinden zich twee
kleine sterrenbeelden, n.1. de Jachthonden
en het Hoofdhaar van Berenice. Alpha van
de Jachthonden (ook wel genaamd; „Cor
Caroli") is een heldere dubbelster. Verder
bevat dit sterrenbeeld twee prachtige
extra-galactische objecten, te weten de bol
vormige sterrenhoop Messier 3 N.G.C.
5272; hechte klimming 13u?7m6; declinatie
28®53'; afstand 33000 lichtjaren)
en de beroemde spiraalneve Messier 51
h .G.C. 5194; rechte klimmmg 13u25m7;
decli 47°43'; afstand ruim twee mil-
lioen ichtjaren).
Bijna alle hemelicïiamen, sterrenwolken
en nevelvlokken, die wij in kleine kijkers
waarnemen kunnen cehooren tot het Melk
wegstelsel af galactisch stelsel. Extra-ga
lactische objecten bevinden zich buiten de
ruimte, die in het Heelal ingenomen wordt
door de sterren en gasr.evels die tezamen
het Melkwegstelsel vormen. Mesiser 51 en
Mesiser 3 zijn zulke extra-galactische ob
jecten.
De kleine Bee- bevat de dubbelster pi
Ursea Majoris. De poolster of Polaris
(alpha van den kleinen Beer) staat slechts
1=4' van den noordelijken hemelpool en
nadert dezen laatsten tot op 26'5 in het
jaar 2095.
Tusschen de groote Beer en de kleine
Beer en de Lier slingert zich het sterren
beeld de Draak Draco). Tusschen Pola
ris en gamma van den Draak bevindt zich
de blauwachtig witt- planeetnevel N.G.C.
6543.
In het verlengde van den staart van
den grcten Beer bevindt zich Arkturus,
de helderste ster van Boötes de Ossen-
hoeder). De schijnbare grootte van Ark
turus bedraagt 0m2; haar spectraaltype is
K; haar parallaxis bedraagt 0"10 wat over
eenkomt met een afstand van 33 licht
jaren.
Copyright Redactie „Hemel en
Dampkring" en „De Jutter".
Nou is 't voorjaar hè. Brrr, je kunt je
pulloovertje wel weer aantrekken en de
dames hun skisokkies want 't is weer koud.
Een dag of wat geleden scheen het zonne
tje zoo lekker boven op me toen ik m'n
brief voor de krant aan 't schrijven was en
vandaag is 't weer zoo koud, dat je wel bij
de kachel kruipen kunt.
Arme buurvrouw, dat menseh heb de
kachel al weggehaald, omdat 't zoo'n mooi
weer werd en nou t ze net as d'r hondje
te bibberen van de kou. Maar daarvoor is
't nou ook April, en 't is de eerste April al
zoo mooi begonnen toen die racket het ver
tikte om de lucht in te gaan. Zou 't nou aan
die racket of aan den len April gelegen
hebben.
Nou met den meester hebben we ook één
April gehad, want toen we op school wa
ren, toen hadden we sommetjes en allemaal
van die gewone, en ongewone en driedub
bele breuken, en toen komt de meester
met zoo'n sommetje waar een dooie onge
wone driedubbele breuk uit moest komen
enne, ik kon 'm d'r niet uit krijgen en toen
zette ik maar 1 April als uitkomst en toen
had ik weer een stelletje strafregels te
pakken. Net zoo als die groote meneer die
in de krant mag schrijven d'r van zegt:
Honi soit qui mal y pense, dat wil nou net
zoo veel zeggen als, men denkt wat men
d'r van denken wil, ik heb tenminste zoo
eens iets gelezen en 't Nederlandsche ellef-
tal heb ook weer eens gewonnen van de
Belgen, want die hebben op hun knikker
gehad met 42 en nou hebben ze dan weer
eens gewonnen, nou en toen zalle ze wel
weer gefeest hebben net zoo as die twee
ouwe menschen in 't woonwagenkamp, die
50 jaar lang met z'n tweetjes in een woon
wagen door 't land hebben getrokken, nu
weer hier en dan weer daar en nooit eens
met hun tweetjes in een eigen huis, zooals
u en ikke.
Dan zalle die menschen toch een hoop
meegemaakt hebben hè als ze zoo overal
geweest zijn en altijd maar in hun kraken
de wagen over de wegen. Ze zallen 't dan
wel fijn gevonden hebben toen al die menee-
ren kwamen feliciteeren en met Winnubst
muziek maken en dat scheepje waar de
krant een inzameling voor heb gehouden is
nu ook klaar en 't is toch maar weer alle
maal mooi voor die arme man voor mekaar
gekomen hè tot z'n nieuwe broek toe en al
die menschen, die wat gegeven hebben, wel
erg dankbaar zijn.
In de krant heb gestaan dat door de
radio een esperanto-operetfe concert ge
geven wordt. Nou dat zal wel mooi worden,
want Esperanto is zoo iets als alle talen
door mekaar, en daarop gaan ze nou ope
rette zingen, wat un weer net zooiets is als
ze hier in de Jutterij ook wel doen. As u
nou goed oplet dan zai u misschien wel
zoo iets hooren in 't esperanto van:
Wiese-wiese-wiese-wiese-wiese wok wok
wok
Kabeljouwitharinggaaneerdraadje
Kabel-kobel-label-lobbel falderalderaldera
Geefzemydantochamarlieverulteenvaatje.
Ik geloof dat 't zooiets is, maar precies
weet ik 't toch niet, maar as u 't niet snap
dan moetu de rest d'r maar denken en
ze gaan nou ook Zwitsersche feesten geven
maar as daaf ook Zwitsersche kaas opkomt
daiï gaan ik d'r vast niet heen, want die lus
ik niet.
Herschel heb nou ook weer een mode
show gehouwen hè en toen ie dat de vorige
keer deed toen heb k d'r r.og een heele ro
man van gemaak' en daaiom zal ik d'r
deze keer maar niks van schrijven, een vol
gende keer dan maar weer dan droom ik er
misschien nog wel eens van en dan ken je
d'r ijd goed over schrfjven hè en en de
Marinekapel heb io: z'n laatste wintercon-
eert gegeven in Kassienoo en dan zullen ze
wel weer gouw bij de Marinesocieteit tus
schen de musschen zitten te spelen, dan
kenne alle menschen weer goed luisteren,
maar dan mag 't wel een beetje ueter weer
worden.
M'n brleffie wordt deze keer niet zoo
heel lang. Ik ben een beetje laat en deze
brief moet weg, dus daarom zal ik maar
weer zeggen tot de -olgende ke^>' hè.
Daaaag,
Dank je wel voor die prachtige taart
op mijn verjaardag, hoor! Maar vertel mij
eens, wat betekende die electrise lamp er
boven
„Wel, veertig kaars!"
„Toen je 10 gld. on me leende, zei je,
dat je het geld maar voor korten t(jd noo-
dlg had."
„Dat is zoo. Binnen een kwartier had ik
alles al uitgegeven."
-■
De vorige week was mijn hoofdonder
werp weer: Esperanto op de scholen. Maar
wat geeft het eigenlijk, dat gewdne men
schen dergelijke vraagstukken behandelen?
In ieder geval is het stellig belangrijker,
dat iemand als het Haagsche gemeente
raadslid, Mej. Loeff, in een gemeente
raadsvergadering een warm pleidooi hield
voor het invoeren van Esperanto op dq„
scholen, waarbij zij vooral de nadruk legde
op het practisch nut en de vredebevorde-,
rende gedachte ervan. In antwoord daarop
beloofde het gemeentebestuur behandeling
van de kwestie bij de herziening van het
leerplan. En de wethouder van Onderwijs,
de heer van der Bilt, verklaarde zich be
reid tot medewerking voor het geven van
speciale cursussen op de gemeentescholen
(wegens ontoereikende geldmiddelen voor-
loopig kosteloos). Men kan deze cursussen
dus als proeven beschouwen, die zonder
twijfel belangrijk materiaal voor eventu
eel verdere stappen op zullen leveren. Wat
de Esperanto-examens van de Nederland
sche Esperanto Examen-Commissie aan
gaat, deze zullen voortaan als officieel be
schouwd worden. De heer van Andel, in
specteur van het gymnasiaal en middel
baar onderwijs zal ze als speciale verte
genwoordiger van de regeering bijwonen
en de diploma's mede onderteekenen.
Maar nu moet ik Uw aandacht nog voor
iets anders vragen en wel voor een folder
in het Nederlandsch en Esperanto uitge
geven door den Bond van Nederlandsche
Vereenigingen voor Vreemdelingenverkeer,
Lange Voorhout 102, Den Haag. Het is
eigenlijk een propaganda voor 8-daagsche
abonnementen op de Nederlandsche Spooi-
wegen. Door tal van aantrekkelijke af-
beeldingen: kleederdrachten, bosch en hei
de, bollenvelden, molens, stadsgezichten,
moderne bouw enz., worden vreemdelingen
zoowel als landgenooten opgewekt
kennis van „het land van Rembrandt e
verrijken. Ik hoop, dat de Esperantisten
er veel van zullen bestellen (ze zijn koste
loos te verkrijgen) om ze aan de diverse
buitenlandsche vrienden te sturen! M
schien is de uitwerking dan wel even
groot, als toen indertijd het Bureau voo
Vreemdelingenverkeer een Esperanto
chure uitgaf en de wereld inzond,
werd daarna zoo overstelpt met aanvragen
uit alle werelddeelen, dat de Direc e
zich genoodzaakt zag in allerijl Esperea f
te gaan leeren! Hoe dan ook, het zal ze*
zijn nut hebben, dat zooveel mogeifl^
spoorwegambtenaren deelnemen aan
Internationale Esperanto-Cursus
spoorweg-, tram- en ander verkeerspe
soneel, van 2—12 Mei a.s. onder
van Andreo Cseh in het Esperanto-r*
te Arnhem. De Directie van de N®,a
landsche Spoorwegen verleende r
medewerking, door aan 25 con<^uc "ln(je
extra vacantiedagen te geven, ten
de deelname te vergemakkelijken.
MOLLY KETSE^.
2e Schuytstraat 1*>.
Den Ha
