HHLDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 30 APRIL 1935.
"ri,,,
Uit het politie^rapp0^
En zóó opgevat, is het ambt van Secretaris
een der mooiste ambten.
Hij kan die taak vervullen door het geven
van adviezen, welke gefundeerd zjjn, onpar
tijdig zjjn, het belang der gemeente voor
oogen houdend.
Hjj kan die taak vervullen met opgewekt
heid; ondanks alle andere drukke werkzaam
heden, elk der wethouders, elk der raadsleden
voorlichtend; hjj kan naast zijn eigenlijke
secretaris-ambt ook de gemeente op
andere wjjze- dienen, b.v. in het vereenigings-
leven.
Hij kan, als „stille kracht", scherpe kan
ten wegnemen, waar deze dreigen aanleiding
tot botsing te geven, kortom, hij kan- op
honderden manieren „behulpzaam" zijn.
De vraag, of Uw scheidende Secretaris aan
deze eischen heeft voldaan, zal door een ieder
der hier aanwezigen met een volmondig Ja
beantwoord worden.
Mjjne Heeren,
Ik ben begonnen met een opsomming van
de data in de loopbaan van den heer Kam
man. ik wil eindigen met een bekorte en
verkorte opsomming waaraan de Kamman in
Den Helder heeft medegewerkt en daarin
niet altijd juist het meest geringe aandeel
had.
De reorganisatie van den e?skundigen
dienst met opheffing v" gemeente
ziekenhuis.
De organisatie v: riddeling en
we*kloosheidsve! z
Het vaststellen .dingsplannen,
met alle de das 'de administra
tieve voorschriften. ..dingen voor de
uitgifte van gronden e
""oorts de electrifica 'ii der gemeente;
de aanleg van de waterleiding in Koegras,
c'.e reorganisatie van de Reiniging;
de concessie voor de radio-distributie;
de diverse verkeersregelingen, welke met
den groei der gemeente gepaard gingen enz.
enz. enz.-
Ik zal hierover niet in détails uitwaden.
Ik ben gekomen aan het slot van datgene,
wat ik wilde zeggen en dat slot is een woord
van dank, van hartelyken, van warmen dank
voor alles, wat gy in het belang der ge
meente met Uw krachten gegeven hebt en
aan dat woord van dank wil ik toevoegen
een wensch, n.1. deze, dat het U en de Uwen
gegeven moge zijn nog vele jaren te genie
te van het zoo welverdiend pensioen.
Coachte Secretaris,
De gemeente heeft het niet bjj dit dank
woord willen laten, maar gemeend U waar
gjj thans in het bezit van een eigen werk
kamer zjjt gekomen het hare te moeten
doen, om deze behoorlijk aangekleed te krij
gen; het is namens ons Gemeentebestuur, dat
ik V hierbjj aanbied een schrijfbureau met
stoel en een boekenkast, de hoop uitsprekend,
dat het U nog vele Jaren gegeven moge zijn
van deze meubelen te genieten, daarbij U
herinnerend aan Uw diensttijd in deze ge-
Toespraak van den heer Blenteker.
Het is thans wederom de heer Biersteker,
die namens den Raad woorden van afscheid
■preekt.
Mijnheer Kamman,
Toen in het begin dezes jaars ons de mede-
deeling gewerd, dat U tegen 1 Mei ontslag had
aangevraagd, had ik reeds gelegenheid met een
enkel woord aan ons leedwezen met dit ont
slag uiting te geven. Leedwezen in dexen zin.
dat Uw leeftijd U noopte tot heengaan uit Uw
ambt, omdat wij U slechts noode missen en lie
ver gezien hadden, dat U nog wat jonger
waart Ik herhaal wat ik toen reeds heb ge
zegd. helaas kunnen wij, armzalige menachen-
klnderen, den tijdwijzer niet terug, zelfs niet
stilzetten. U zoowel als wij allen, moet de
cijns betalen. Gelukkig evenwel, dat U nog
gezond en krachtig bent; ik zeg met opzet
niet. mijnheer Kamman, dat U oud geworden
is. want zoolang het hart nog jong la. zelfs
al zou de tong gaan stamelen, is men niet oud.
Immers, reeds de dichter uit onze kinderjaren,
Van Alphen, zong;
Al ben ik oud, mijn hart is jong,
En heeft geen lust in klagen.
In liederen, die mijn jonkheid zong.
Vindt mijne stamelende tong
Nog dagelijks welbehagen.
Daarom, mijnheer Kamman, is het eérste
wat ik U toewensch: Blijf nog lang Jong van
hart.
Evenwel, als onze Secretaris moeten wg U
missen. Daar dit nu een feit is, acht ik mij
gelukkig U thans namens alle raadsleden te
mogen dankzeggen voor Uw zeer gewaardeerd
werk in onzen Raad en ten behoeve van onze
gemeente.
Reeds is door den Voorzitter een overzicht
van Uw ambtelijke loopbaan gegeven en ik
mag mg daaraan dus refereeren.
Daaruit is wel gebleken, dat U met groote
voldoening op Uw volbrachte levenstaak
moogt terugzien en dat Uw werk in dienst der
gemeenschap niet vergeefsch is geweest, maar
integendeel steeds aangename herinneringen
voor U zal blijven bevatten.
Vooral het feit. dat Uw werk op prijs is ge
steld, moge U op Uw verderen levensweg blij
vend als steun dienen.
Het is nu eenmaal het leven, mijnheer Kam
man: Wjj ouderen moeten teren op onze her
inneringen. Geldt voor de jeugd, dat die op
de vleugelen van het idealisme wordt gedra
gen, voor den ouderdom kunnen slechts de
herinneringen ons schragen.
Gelukkig de mensch, die ouder geworden,
herinneringen heeft, waarop hjj mag terug
zien met voldoening. In veel opzichten, mijn
heer Kamman, mag U met blijdschap terug
blikken in hetgeen voorbij is, en daarmee
wenschen wij U van harte geluk. Natuurlijk
zijn er ook in ons leven wel eens teleurstellin
gen geweest, doch wie kent die niet? Niette
min blijft het onze plicht, de zonzijde van het
leven te zoeken en daarop te letten. Dit alleen
kan ons tot dankbaarheid stemmen en ons
steunen in ons verder leven. Wij allen hebben
noodig, ook als men ouder wordt, levenslust en
levensmoed. Dan brengen de herinneringen de
onmisbare levensvreugde, 't Is als met oude
vrienden, die zich steeds weer verheugen over
vroegere gebeurtenissen. Wat is het niet pret
tig een oud vriend te ontmoeten, zoodat tel
kens een: „Zeg, weet je nog wel van toen", je
doet glunderen van plezier.
Als een simpel bewijs van onzen dank. mag
ik het genoegen smaken, U namens den Voor
zitter van den Raad en alle 21 Raadsleden een
stoffelijk blijk van onze hoogachting en waar
deering aan te bieden.
Langs diplomatieken weg kwamen wij te
weten, dat U prijs stelt op het bezit van een
Encyclopaedie. Ik heb het genoegen U hierbij
dit boekwerk ter hand te stellen Het zijn de
0 deelen van „Het Zoeklicht". In het eerste
deel vindt U op het schutblad een opdracht,
met de handteekeningen van ons allen. Al ver
laat U Uw ambt, toch blijft ook voor U nog
een levenstaak; men kan zich in zoo velerlei
opzicht nog nuttig maken. Daarnaast zult U
dan ook nog tijd vinden voor navorsching en
bestudeering van zaken, die U interesseeren.
Wij hopen, dat dit boekwerk U herhaaldelijk
aangename verpoozing zal brengen, voor U
een vriend zal zijn, die aangename herinne
ringen opwekt.
Voor U, Meevrouw Kamman, heb ik het ge
noegen U deze tinnen vaas bloemen aan te
bieden. U moge hierin zien een uiting van
sympathie en waardeering, niet alleen tegen
over Uw man, doch ook tegenover U. Al mo
gen wjj U dan niet als secretaresse dank zeg
gen, wel mogen wij U als de vrouw van onzen
geachten Secretaris huldigen en aan onze er
kentelijkheid op deze wijze uiting geven.
We weten toch maar al te zeer, dat een
goede vrouw voor den man een steun is en
hem ook voor de goede uitoefening van zijn
taak kracht verleent.
Mevrouw en Mijnheer Kamman, als tolk van
den geheelen Raad, wensch ik U een zonnigeu
levensavond, met en voor elkaar.
De heer Kamman spreekt woorden
van dank.
Daarna krijgt de heer Kamman het
woord. Spr. dankt allen voor het cadeau en
de hartelijke woorden en hoopt, dat bij het
werk, dat nog middellijk en onmiddellijk op
sociaal gebied te doen valt, zeer veel werk
is er nog voor spr., hij veel nut van 't cadeau
moge hebben.
Ook den heer Biersteker dankt spr. voor
de hartelijke woorden. Hij stelt het cadeau
op hoogen prijs en spr. hoopt nog zeer veel
voor het algemeen belang te kunnen doen. Ook
voor de hartelijke woorden aan spr. echt-
genoote gericht dankt spr. met ontroerde
stem.
Voortgaande, zegt hij het volgende over de
gemeente en zijn werk.
Nu ik dan op het punt sta den dienst dezer
gemeente te verlateD en daarmede tevens af
scheid te nemen van de gemeente-administra
tie, waarin ik ruim 47 jaren gewerkt heb. en
wel ruim 32 jaren als gemeente-secretaris en
de overige Jaren als ambtenaar ter secretarie,
moge ik betrekkelijk deze gemeente enkele op
merkingen. die uiteraard zeer beknopt zullen
zijn, geven.
Toen ik hier op 1 Mei 1919 mijn functie aan
vaardde. bedroeg het inwonertal der gemeente
ongeveer 28000 Den Helder verkeerde toen in
een tijd van voortdurende depressie voor wat
de financiën betreft, want in de na-oorlogsche
jaren werd er, niet het minst ten gevolge van
door de Hooge Regeering voorgeschreven
maatregelen, hoe langer hoe meer van de
werkzaamheid der gemeentebesturen en daar
mede van de kassen der gemeenten gevraagd.
Een gevolg daarvan was de noodzakelijkheid
van het heffen van hooge belastingen, en
daarmede in verband was de bevolkings-aan-
was geting en weinig stabiel, ofschoon er ook
in die jaren reeds een tendenz van vooruit
gang in het bevolkingscijfer te co natstee ren
viel, zci,oat in 1930 dat cijfer pl.m. 30000 be
droeg.
Daarna, onmiskenbaar ten gevolge van de
nieuwe wet op de flnsincieele verhoudingen
tosschen het Rijk en de gemeenten waar
naar door vele gemeenten en niet het minst
door de onze al zoo vele jaren smachtend was
uitgezien en den daarmede voor deze ge
meente belangrijk beteren toestand in finan
cieel opzicht, met als gevolg lagere belastin
gen, steeg het bevolkings-cjjfer gestadig, en
wel in die mate dat thans het getal 35000 on
geveer bereikt is.
Ondanks het feit, dat ten gevolge van de in
1931 opgetreden wereldcrisis en de in verband
daarmede noodzakelijk geachte Regeerings-
en andere maatregelen de zorg voor het slui
tend maken der begrootingen voor 1934 en
1935 weer belangrijk grooter was geworden
dan in de onmiddellijk voorafgaande jaren,
kan momenteel toch gezegd worden, dat Den
Helder ook nu nog. in verhouding tot andere
gemeenten in een financieel gunstigen toe
stand verkeert. Immers in bijna alle gemeen
ten van eenigen omvang zijn de belastingen
belangrijk hooger dan hier en tal van die ge
meenten zagen zich genoodzaakt om zich te
plaatsen in de 3e klasse der gemeentefondsbe
lasting. terwijl voor Den Helder nog de twee
de klasse geldt.
liet is dan ook voor onze gemeente wel heel
jammer, dat, ten gevolge van de onlangs door
de Wetgevende macht en Regeering getroffen
maatregelen, de zware financieele zorgen van
vroeger dreigen terug te komen. Doch ook
hier moge gelden, dat buurmans leed troost,
want de meeste andere genieenten zijn er wat
dat betreft niet beter aan toe. en gerust mag
gezegd worden, dat de financieele misère,, die
de onze tegemoet gaat, niet aan de handelin
gen van ons gemeentebestuur te wijten is.
Inderdaad dreigen er voor zoo goed als
alle gemeenten ontzaggelijk zware zorgen,
zóó zwaar zelfs, dat, tenzij er van bovenaf
andere maatregelen worden getroffen, dan
die waaronder we thans leven, er geen uitko
men meer mogelijk is. Een gevolg daarvan zal
dan zijn, dat de Regeering zich genoodzaakt
zal zien nog steiker dan thans reeds geschiedt
de gemeentelijke autonomie te beknotten.
Ik hoop ten zeerste, dat de gemeenten daar
voor gespaard mogen blijven, temeer omdat,
ik stel er prijs op dat bij deze gelegenheid nog
eens te verklaren, de meeste gemeentebestu
ren het niet verdiend hebben, om onder een
onverbiddelijk strenge curateele hun overigens
zoo schoone en voor het geheele staatsbestel
zoo belangrijke taak te moeten vervullen.
Speciaal het gemeentebestuur van Den Hel
der heeft dat niet verdiend, want het heeft,
ondanks moeilijke jaren, die de gemeente
voorheen doormaakte en ondanks de geringe
financieele draagkracht der bevolking, in de
jaren die ik hier heb mogen werken en waar
over ik dus oordeelen kan, ontzaggelijk veel
voor de ingezetenen gedaan, en daarbij de ge-
nieente-financiën gezond gehouden.
Een korte beschouwing daaromtrent volgt
hier en wel eerstens over het Grondbedrijf.
Toen ik hier mijn functie aanvaardde waren,
in den tijd dat mijn ambtsvoorganger, de te
genwoordige Directeur-Generaal van het On
derwijs, Prof. van Poelje hier Secretaris was
en zeer zeker mede door diens krachtigen aan
drang daartoe, de voorbereidingen voor de op
richting reeds getroffen. Die oprichting heeft
er wel zeer toe bijgedragen, dat de gemeente
het, aan de hand van een toentertgd mede tot
stand gekomen schitterend uitbreidingsplan,
in de macht had om den uitbouw der stad op
zeer doelmatige en hygiënische wijze te doen
geschieden, en tevens heeft zjj er toe geleid,
dat de particuliere grondspeculaties bijna ge
heel zijn voorkomen.
Gememoreerd worde verder, dat de ^erate
gronden in 1918 in het bedrijf werden 'inge
bracht; dat aanvankelijk werd bepaald, dat de
gronden alleen maar in erfpacht konden' wor
den verkregen, doch in 1923, 'mede oniddt ge
bleken was dat er groote bezwaren bestonden
tegen het verkrijgen van hypotheek op hui
zen op erfpachtsgrond, van koers werd ver
anderd in dien zin, dat naast uitgifte in erf
pacht ook koop van grond mogelijk werd ge
maakt.
Voorts, dat er in 1926 op initiatief van de
Vereeniging van Nederlandsche gemeenten in
Den Haag, onder presidium van den heer'Bak
ker Schut, Directeur van de Stadsbezittingen
aldaar, eenige vergaderingen, die ik namens
de gemeente mocht bijwonen, werden gehou
den, waarin verschillende aangelegenheden,
ook weder de kwestie van de aversie tegen het
verleenen van hypotheek op erfpachtsgrond,
werden besproken, en welke vergaderingen tot
gevolg hadden, dat er in deze gemeente een
nieuwe verordening op het Grondbedrijf werd
vastgesteld. In die nieuwe verordening 'werd
de bepaling opgenomen, dat voortaan de Raad
de eindbeslissing omtrent de waardebepaling
der gronden zou hebben, en ofschoon Gedepu
teerde Staten bij herhaling getracht hebben,
dat stuk der bij de Grondwet en de Gemeente
wet aan den Raad toegekende autonomie te
niet te doen, is die bepaling overeenkomstig
de eindbeslissing der Kroon in onze verorde
ning gehandhaafd.
Heeft het Grondbedrijf, zooals ik zoóeven
opmerkte, ten aanzien der stadsuitbreiding
en ten aanzien der grond-speculatie gunjstige
resultaten opgeleverd, ook ten aanzien van de
financieele uitkomsten valt over de exploita
tie van dit bedrijf niet te klagen. Ininieis be
droeg bij de laatst gehouden vjjfjaarlijksche
schatting, dat was naar den toestand op 1
Januari 1932, de boekwaarde der gronden
1 2.133.615.terwijl de schattingswaarde
door den Raad, overeenkomstig het advies der
Commissie van deskundigen, werd bepaald op
1 2.146.979.En sedert is de verkoop zoo
wel als de uitgifte in erfpacht (bezwaren
tegen hypotheek op erfpachtsgrond hoort men
tegenwoordig niet meer) nog enorm toegeno
men. zoodat ni.i.. ondanks den achteruitgang
van de cultuurwaarde, het financieele resul
taat zeer zeker nog goed zal zjjn.
Omtrent het Grondbedrijf zg verder nog
medegedeeld, dat er in totaal werd ingebracht
118 H A. grond, werd verkocht 12 H A., in
erfpacht uitgegeven 28 H.A., voor aanleg van
straten gebruikt 30 H.A.. voor sportvelden
8 H.A.; zoodat er nog beschikbaar is 40 H.A.
Een en ander in ronde getallen.
Mede in verband met den evengenoemden
verkoop en erfpachts-uitgifte van grond wer
den er. sedert ik hier werkte, ongeveer 3000
nieuwe huizen bggebouwd, waarvan vanaf
1 Januari 1929 tot heden 2135, terwjjl het aan
tal nieuwe straten, die werden aangelegd be
draagt 70.
Voorts werden de navolgende nieuwe qpert-
bare werken, bedrgven. gebouwen e.d.i tot
stand gebracht:
het Spuikanaal met annexe werken;' het
Electriciteitsbednjfhet nieuwe Raadhuis, de
nieuwe Zeevaartschool; de scholen voor [Pro-
testant christelijk onderwijs aan den Kassei
weg, aan de Weststraa: en te Koegras; de
Rooniach Katholieke scholen aan den Polder
weg en de Javastraat;; de Bgzondere neutrale
school; de Handelsschool, de Kweekschool
voor onderwijzers: de cursus voor Oude
Talen: de Pontonbrug bij de Koojj; de weg
langs de Duinen naar Callantsoog; de weg
door Dirks-Admiraal naar Koegras; de nieuwe
Postbrug. annex de verbetering van het Ko
ningsplein; het Park aan de Timorlaan; de
Bebossching en verdere aanleg tot wandelpark
van de Donkere Duinen; verschillende stuitjes
plantsoen en perkjes in de stad: de gipote
verbetering van verschillende straten dooi* het
aanleggen van trottoirs, enz.
Dan nog werd met het Rjjk gecontracteerd
over de opneming van zieken in het Marine-
Hospitaal. omdat het voormalige ziekenhuis
aan de Kerkgracht niet meer aan de eischen
des tjjds voldeed, en met het Provinciaal wa
terleidingbedrijf over het leveren van water
aan de gemeente, omdat de gemeentelijke
prise d'eau aan de allengs gegroeide behdefte
aan meer water niet meer voldoen kon.
Verder verleende de gemeente hare mede
werking aan de oprichting van het Marine
monument op het Havenplein, aan de uitbrei
ding der exploitatie-mogelijkheid van Huis
duinen als badplaats, aan het totstandkomen
van moderne naadlooze wegen over Bihnen-
haven. Zuidstraat. Weststraat en Hoofdgracht
en aan de oprichting van het eerlang te ont
hullen Redding-monument op het Westplelft,
met het daarbij te plaatsen borstbeeld van
wijlen Z.K.H. Prins Hendrik, in verband
waarmede het Westplein in een zeer mooi
plantsoen is herschapen.
Ten slotte moge ik hieraan nog toevoegen,
dat juist dezer dagen is komen vast te staan,
dat binnenkort zal worden overgegaan tot de
stichting van een nieuw gebouw voor de school
voor buitengewoon lager onderwijs, welke
school vanaf haar oprichting is gehuisvest ge
weest in het voormalige Raadhuis.
Mij dunkt, dat iedereen het er over eensi zal
zjjn. dat ik straks niet te veel zeide met te
beweren, dat onze gemeente ontzaggelijk veel
voor hare ingezetenen en ik moge er (aan
toevoegen „voor de aantrekkelijkheid ;der
stad" heeft gedaan, maar nu rest mij gog,
om met cijfers te doen uitkomen, dat, ondanks
het vele dat er is tot stand gekomen, de ;ge-
meente-financlën tot nu toe gezond zijn ge
bleven.
Bij de behandeling der begrooting voor 1935
in dezen Raad werd werd door een der raads
leden reeds betoogd, dat de schuldenlast dezer
gemeente per inwoner belangrijk lager is dan
die van zoo goed als alle andere gemeenten
van dezelfde grootte of grooter.
Die schuldenlast is thans in
totaal 6.979.304.
waarvan ten laste der z.g. ren
dabele bedrgven 3.976.214.—
a. gebouwde eigendommen met inventaris
enz. enz. (volgens de in dit voorjaar gèdane
nieuwe schatting voor de
brandverzekering) 3.545.830.
b. boekwaarde Grondbedrijf
plm2 000.000.—
c. reserves en beschikbare
middelen der bedrijven 1,087.276.
d. gereserveerd bedrag der in
1920 aangegane 2 mill.
leening355.344.
e. gereserveerd bedrag der in
1932 aangegane 1 mill.
leening100.633.
Alzoo voor de z.g. niet renda
bele zaken3.003.090
Bovendien bezit de gemeente een massa
straten, wegen en pleinen, die weliswaar on
der de niet rendabele zaken worden gerang
schikt, doch die voor de gemeente wel degelijk
waarde hebben, n.1. in dier voege dat zjj voor
het verkeer en het gemeenteleven in het alge
meen onmisbaar zijn, en wier aanleg, als ze
niet reeds bestonden, groote sommen zou
kosten.
Tegenover dezen schuldenlast staat een be
zit van;
Totaal 7.089.083
Verder heeft de gemeente voor woningbouw
van het R(jk aan voorschotten ontvangen een
zoodanig bedrag, dat daarvan nog rest een
som van 2.562.964.als gemeenteschuld,
waartegenover een bezit staat van 929 wonin
gen. Alzoo drukt er op elke woning gemiddeld
een schuld van 2.759.hetgeen weliswaar
een zoodanig hoog bedrag is, dat de exploitatie
ervan een vr(j belangrijk verlies oplevert, doch
waar tegenover het groote voordeel bestaat,
dat het exploitatieverlies, waarin meteen de
aflossing verdisconteerd wordt, voor 44 door
het Rjjk wordt gedragen, zoodat de gemeente
slechts 14 ervan betaalt, terwijl zij, wanneer
de algeheele aflossing zal zijn geschied, het
onbezwaard bezit dezer woningen zal verkre
gen hebben.
Zoo heeft de gemeente Den Helder, door
sobere financiering in schier alle onderdeelen
van haar taak (ik herinner me, in 1927 een
staatje te hebben opgemaakt van vergelijking
der bedragen, die in onze gemeente met die,
welke in andere gemeenten voor ónderwijs,
politie, armenzorg, enz., enz. per inwoner
werden uitgegeven, uit welk staatje bleek,
dat bjjna geen enkele andere gemeente op
eenig onderdeel zoo zuinig had geleefd als
Den Helder en dat voor alle onderdeelen
te zanien alle andere gemeenten beduidend
meer hadden uitgegeven dan de onze),
door behoorlijke afschrijving op hare bedrijven
en door andere doelmatige maatregelen ter
beperking harer uitgaven, gepaard aan een
belastingheffing, die zich goed aanpaste aan
de noodzakelijkste te doene uitgaven zich tot
nu toe behoorlgk door de stormen der tjjden
kunnen heenslaan.
Mijnheer de Voorzitter, heeren Wethouders
en heeren Raadsleden, ik hoop dat het U moge
gelukken om onze steeds sobere, maar toch
nioeilgke tgden die haar reeds in de nabije toe
komst te wachten staan in alle opzichten op
een behoorlijk peil te houden. En vooral ook
hoop ik. dat er ten aanzien van Uw taak'zeer
spoedig een kentering komt. opdat binnenkort
weder, op het voetspoor van de artt. 143 en
144 der Grondwet, kan gezegd worden, dat aan
het hoord der gemeente staat een Raad en dat
aan hem de regeling en het bestuur van de
hulshouding der gemeente wordt overgelaten,
met andere woorden, dat de gemeentelijke
autonomie, zooals Grondwet en Gemeentewet
deze wenschen, weder geheel hersteld worde
en er dus aan de tegenwoordig gevolgde me
thode van alles en nog wat van bovenaf ge
decreteerd te krjjgen, een einde kome.
Moge het U allen en moge het onze ge
meente en hare bevolking tot in lengte van
dagen goed gaan!
Ik dank U allen zeer voor de prettige' be
jegening. die ik in zoo ruime mate éétj en
kele maal heeft daaraan wel iets gehaperd,
maar we weten, dat nu eenmaal hier oj»j het
ondermaanache niets volmaakt is vaji U
heb mogen ontvangen, doch vooral aan' U,
mijnheer de Voorzitter, met wien ik schier
dagelijks heb samen mogen werken en U,
heeren Wethouders, zeg ik hartelijk dank voor
de van U ontvangen voortdurende, door geen
enkele dissonant verstoorde, hartelijkheid en
vriendschap.
Dankbaar ben ik mede hen, die m(j. eiken
dag weer. in mijn taak bijstonden, dat z(jn de
ambtenaren, met inbegrip van de boden, ter
gemeentesecretarie. Zij toch hebben mjj het
werken hier tot een lust gemaakt, omdat zij
als het ware steeds hun best deden, niet al
leen voor de gemeente, doch ook om mjj in
alles met voorkomendheid te behandelen. Ik
stel er dan ook prjjs op, bjj deze gelegenheid
te zeggen, dat onze secretarie een uitnemend
korps ambtenaren bezit, menschen die ik in
de voortdurende waardeering van het Gemeen
tebestuur harteljjk aanbeveel.
En ook mjjn mede-hoofdambtenaren dezer
gemeente wil ik gaarne van deze plaats en bjj
deze gelegenheid dankzeggen voor den vriend-
schappeijjken omgang, dien ik steeds met hen
mocht hebben en voor de welwillende houding,
die er bjj voortduring tusschen ons bestond.
Moge het hun gegeven zijn hun taak in deze
gemeente nog jaren in gezondheid en met op
gewektheid te verrichten.
En ten slotte wil ik niet nalaten, ook de
overige leden van het gemeentepersoneel al
hier, de autoriteiten en ambtenaren van an
dere overheidsdiensten, waarmede ik in aan
raking kwam en alle andere ingezetenen dezer
gemeente met wie ik, hetzij in onmiddellijk
hetzij in verwijderd verband, af en toe te ma
ken had, de stenografen en de pers, dank te
zeggen voor alle van hen ontvangen hartelijk
heid en vriendelijkheid!
"Het officleele deel van de plechtigheid was
hiermee g: Jiadigd.
DE RECEPTIE.
Prof. van Poelje en D?n Helder.
Na afloop van de raadszitting had een druk
bezochte receptie plaats, waar als eerste
spreker optrad de oud-secretaris van deze ge
meente, prof. mr. G. A. van Poelje, secre
taris-generaal van het Departement van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen. Spr. wil
hier hedenmiddag niet des heeren Kamnian3
lof komen zingen, zoo zegt hij; hij wil slechts
constateeren. dat de heer Kamman gedurende
geheel zijn ambtelijke loopbaan getracht heeft
een goed ambtenaar te zijn. Ons Nederlandsch
ambtenarencorps verdient onvoorwaardelijk te
worden geprezen voor zijn absolute integriteit,
zijn onomkoopbaarheid en eerlijkheid. Wie het
beschuldigt van corruptie, maakt zich schul
dig aan laster, zegt spr. En de heer Kamman
is een zuiver exempel van dien ambtenaren
stand. met zijn beste krachten heeft hjj de ge
meente gediend. Dit te constateeren is geen
lof die wjj brengen. Ais er een nieuw huis
wordt gebouwd, is het volstrekt niet vreemd
als er aan de fundamenten drie maanden
wordt gewerkt, terwjjl de afwerking veel meer
tjjd vergt. Zoo kan men ook de ontwikkeling
van Den Helder beschouwen, van een min of
meer bekrompen plaats is zü ""vorden tot de
moderne stad die wii I' n. En de
vergelijking doortrekk- t spr., dat
tjjdens zjjn 3-jarig si de funda
menten gelegd zijn, waarop thans de heer
Kamman heeft voortgebouwd. Met groote
vreugde heeft spr. dan ook gedurende zgn ver
blijf alhier mogen constateeren wat in die ja
ren tot stand kwam. Aan de afwerking heeft
de heer Kamman thans vele jaren gewerkt en
nu laat hjj den arbeid aan anderen over. Aan
zijn opvolgers de taak om te zorgen, dat ook
in deze tijden van crisis het peil der afwer
king behouden blijve. Dit kin voor wat Den
Helder betreft, juist omdat de fundamenten
degeljjk zjjn, omdat het overtollige geld i"
vastgelegd in soliede werken, en omdat de ad
niinistratie goed is. Ik prjjs hiervoor niet den
heer Kamman, zegt spr., dit is natuurlijk niet
het werk van één nian: het is het gevolg van
samenwerking van allerlei dingen en allerlei
omstandigheden. Maar niettemin verheug ik
mjj er over, dat het zoo is, en ik feliciteer je
er mee, zegt spr. tot den heer Kamman, dat
gij in dezen toestand uw werk aan een opvol
ger kunt overdragen.
Hulde van de Heldcrsche hoofd
ambtenaren.
Namens de hoofdambtenaren voert de heer
Van Dalen als oudste het woord, mede
namens den directeur der Zeevaartschool, den
oud-commissaris van politie en den oud-ge
meente-architect, den heer Kasteljjn.
Scheiden is pijnlijk en de band die ons bond
aan U was niet knellend, zegt spr. Wjj wisten
dat U ons steeds met raad en daad ter zijde
stond. Wg' danken U voor al die welwillend
heid en hopen, dat u nog tal van jaren nioge
profiteeren van Uw pensioen.
Spr. overhandigt den heer Kamman een klok
en aan mevrouw Kamman bloemen namens de
hoof dam btenaren
l>e Secretarie-ambtenaren aan
het woord.
Volgende spreker was de heer W e s s e 1, wd.
secretaris.
Deze zegt:
Hooggeachte heer Kamman,
Op mjj rust de taak om bjj Uw afscheid als
Secretaris van Den Helder namens de ambte
naren van de secretarie en de boden, en de
oud-ambtenaren Fray en Bakker, enkele woor
den tot U te zeggen. U hebt zestien Jaren aan
het hoofd van onze gemeente-administratie
gestaan. Verschillenden van ons hebben al die
jaren onder U gewerkt. Voor Uw leiding heb
ben wjj alle waardeering gehad. U was voor
ons steeds een voorbeeld van plichtsbetrach
ting, van een harden werker.
En al die jaren hebt U zich doen kennen
als een chef, die zgn ambtenaren een goed
hart toedroeg. Dat U warm voelt voor Uw
mede-ambtenaren, behoeft eigent yk niet ge
zegd te worden, want U had steeds lust om
naast Uw omvangrijken en drukken arbeid als
Secretaris van Den Helder, als Voorzitter van
den Nederlanilschen Bond van Gemeente-amb
tenaren voor de belangen der ambtenaren in
het algemeen, op de bres te staan
In de afgeloopen jaren hebt U ook belang
stelling getoond in ons particuliere leven; in
het lief en leed van onze gezinnen. Ook Mevr.
Kamman leefde daar in mede. Ik weet dat
uit ervaring. Wjj zijn U beiden daar dankbaar
voor.
Mjjnheer Kamman, wij verliezen in U' een
chef met een opgeruimd, gelijkmatig hunjeur.
Wij danken U voor de wjjze, waarop U.ons
altijd bent tegemoet getreden, voor het góede,
dat wjj van U hebben mogen ondervinden.
De jaren van samenwerking met U hebben
banden gelegd van genegenheid, welke wjj
later waard eerend zullen gedenken.
Het scheiden van het ambt, dat U lief was
en van het werk, dat Uw volle belangstelling
steeds bezat, zal U ongetwijfeld zwaar vallen.
Het is een geluk voor U. dat U Uw bondswerk,
waaraan U Uw hart verpand hebt, behoudt,
zoodat het neerleggen van Uw ambtelijke
functie niet beteekent een werkeloos terug
treden. De overgang zou voor U. met Uw
groote werklust en werkkracht, naar ik geloof,
te groot zjjn.
Mijnheer Kamman, wjj wenschen U toe, dat
het U en Mevr. Kamman gegeven mag wor
den nog lange jaren van Uw vrijheid te genie
ten. Wjj wenschen U en de Uwen voor het
verdere leven alle goeds toe.
Wij hebben gemeend deze woorden te moe
ten doen vergezeld gaan van een tastbaar aan
denken, waaraan ook bijgedragen is door den
heer Brinkman van de Verificatie. Het is mg
een genoegen U dat hierbjj te mogen overhan
digen. Wjj hopen dat U deze sigarenkist jaren
lang gebruiken mag.
(Bedoelde sigarenkist is voorzien van zilve
ren beslag, waarop is gegraveerd een afbeel
ding van het H^ldersche Raadhuis. Aan de
binnenzgde is zg voorzien van een inscriptie).
Neder). Koud van Gemeen te-ambte
naren.
Namens dezen Bond, waarvan de heer
Kamman algemeen voorzitter is, spreekt de
heer N. Vos, lid van het hoofdbestuur.
Dit is een moeilijke dag voor den heer
Kamman, zegt spr., nog dezen winter spra
ken wij over Den Helder en wat er in al die
Jaren is gedaan. Het is met trots dat men
dan zeggen kan: ik heb daaraan meegedaan.
Uw besluit om ontslag te nemen was moe
dig. zegt spr.; Uw tjjd was nog niet voorbij.
De woorden van den Voorzitter en den heer
Biersteker deden nijj goed.
Nu heeft Kamman Den Helder losgelaten,
maar onze Bond laat U niet los, zegt spr.
Wij vragen U thans voor het maatschappe
lijk leven. Wij dragen onzen voorzitter op de
handen en hopen, dat hjj nog vele jaren zijn
kracht mag geven aan den Bond.
Namens den Bond biedt spr. bloemen aan.
Afdeeling Noord-Holland.
De heer G. 8 ij d z e s spreekt namens de
afdeeling Noord-Holland; zij stelt het op hoo
gen prijs dat gij geen afscheid als voorzitter
hebt genomen. Ook deze spr. biedt bloemen
aan.
Afdeeling Witte Krui».
Dr. W J. Bakker spreekt namens het
Witte Kruis, waarvan de heer Kamman Jaren
lang bestuurslid was en 10 jaren lang voor
zitter is. Belangrijke bestuiten werden ge-
nomen in deze periode.
Spr. biedt namens het Witte Kruis een
bureaulamp aan.
Bond van Gem.-ambtenaren.
Namens de onderafdeeling van den Bond
v. Gem.-ambtenaren voert de heer Bok het
woord. De heer Kamman is hiervan jaren
lang voorzitter. Gelukkig mogen wij U als
voorzitter behouden, zegt spr. Ook deze
onderafdeeling huldigt met bloemen.
Moderne en confessioneel,,
De heer Zondervan spreekt
de afd. Den Helder van de moderne
fessioneele bonden en wijst er 0p
heden juist 16 jaar geleden is. ,iat
Kamman beëedigd werd. Ook hier
die de hulde onderstreepen.
•>o
nai«en,
Tx <*>1-
d.at het
bi heCf
bl0emen
De heer Van der Hoeven
namens het politiecorps en roemt de
samenwerking met den secretaris, De
brigadier en oudste agent zjjn hier 1UJate
middag mede aanwezig. Spr. biedt
boekwerken aan, waaronder een Wo,i!0tlige
T"»fi ...,.1 T)AA1U O.V WWk Va
°"der»%
Prof. van Poelje en aan mevr v Vat|
K&m
Het openbaar
bloemen.
De heer Avenarius voert namens 1
onderwijzend personeel het woord. Ov ,l>!'
algemeen is het contact tusschen den
secre-
los. Maar wij weten dat onze belai^'''^
U veilig zjjn en in onze harten neemt 'iij
taris en het onderwijzend personeel ta
een
groote plaats in, zegt spr.
De
"anie,
De heer L u y c k x spreekt namens de R v
Middenstandsvereeniging „De Hanze"
overhandigt een ets van Den Helder n
beide raadhuizen in vogelvlucht. 1,6
Prot fl" "iidervvjj^
Het is de heer Eijlders, die namens
chr. schoolver. „Laat de kinderkens tot m
komen" het woord voert. Wjj zij„ erkentehfc
voor het feit, dat de secretaris de man Jj!
dien men altjjd te spreken kon krijgen Wj
behoefden nooit te vragen aan den bode 1 'J
is hij gemutst U was altjjd dezelfde en ook
het chr. onderwijs heeft daarvan geprofiteerd
Spr. overhandigt een vaas met bloemen
Anna Paulowna en allantsoo.
Burgemeester L o v i n k die met den
gem.-secretaris van Anna Paulowna. den heer
Keizer, mede tegenwoordig was, voert namens
de Gemeenten Anna Paulowna en Callants
oog Het woord. Burgemeester Breebaart. dij
heden zelf zjjn afscheidsvergadering in den
Raad van Callantsoog heeft, ia daardoor ver-
hinderd hier aanwezig te zijn. Wjj danken
voor de vriendschap en de voortdurende goede
samenwerking tusschen Den Helder en de
plattelandsgemeenten, zegt spr. en voor Uwe
medewerking daaraan.
Gemeente-werklieden.
Het is de heer Helder, die namens de
drie bonden van overheidspersoneel; moderne
en twee confessioneele, het woord voert om
den heer Kamman voor zjjn democratische
gevoelens jegens het personeel te danken.
Dankwoord van den heer Kamman.
Na deze rjj van sprekers krijgt tenslotte de
heer Kamman zelf het woord voor eea
dankwoord.
Het was spr. een groote vreugde dat de
heer van Poelje, dien spr. ruim 23 jaar heeft
gekend, hier tegenwoordig heeft willen zijn,
Spr. heeft in die 25 jaar mogen profiteeren
van zgn ruimen blik. Ik wist wel dat er heel
wat gebeurd is ln die 16 jaren hier in Den
Helder, zoo zegt hjj. maar ik ben geviej4. dat
het Juist prof. Van Poelje was, die zei, dat het
goed was zooals het was. Want juist hij is zoo
bjj uisttek bevoegd. Hjj was mjjn voorganger
en heeft mjj bg verschillende gelegenheden
goeden raad gegeven.
Tot den heer v. Dalen zegt spr. in zjjn offi-
cieele rede reeds met lof over de lioofdambte-
te hebben gesproken. Er was wei eens wrij
ving en verschil van inzicht niaar het werd
steeds in der minne geschikt.
De heer Wessel sprak namens de ambtena
ren. Gaarne wil spr. nog eens herhalen de
woorden van warme vriendschap waarvap spr.
de meest aangename herinneringen houdt.
Ook de boden hebben niets dan vriendelijk
heid aan spr. betoond. In 't bijzonder de
vrouw van den bode de Rug ter dankt spr.
voor haar goede zorgen.
Den heer Vos dankt spr. voor zjjn jaren
lange vriendschap. Wat het Witte Kruis be
treft, ik ben bljj dat ik dit werk nog maf
voortzetten, zegt spr.
Spr. beantwoordt dan nog den Voorzitter
van de onderafdeeling van den Bond, d»n
heer Bock, den heer Zondervan, die nameitf
de moderne en confessioneele bonden sprak,
den Commissaris van Politie, de heere®
Avenarius, Eylders, Luyckx. Lovink, Held«f
en Sydzes. Tot de werklieden zegt spr.
hopen dat zg erin slagen te redden wat
redden is van hun materieele en
Hiermede is dan ook deze afscheidsrecep
afgeloopen, die het ambteljjk leven van f
heer Kamman afsluit.
VIEUDAAGSOHE REIS NAAR VAI.KE'
BURG MET DE PINKSTERDAGEN-
Door D. Kos' Passage- en
Reisbureau
Koningstraat 76, alhier, ia een aardig
steruitstapje georganiseerd, dat niet
voorziet in een bezoek aan één van de ni
plekjes van Nederland, n.1- ^nicli-
maar ook een prachtig gedeelte van
land en België den deelnemers zal I<lten„Tari
OM. zal een dagtocht per touring-' 1
door de Ardennen worden gemaakt
ook een dagtocht per touring-car na
Rijn- en Ahrdal op het programma nf<
Men zie verder de advertentie in
en wende zich voor bijzonderheden
noemd reisbureau.
BRANDJE HOUTHANDEL OORTG^"
reS had 0P
Zaterdagmiddag ongeveer half begi»
de werf van de firma Oortgijae" e 0p
van brand plaats. Eenige kin 1 jljtten
de werf aan 't spelen waren, or iet
rook door de reten van een deur va
keeten kwam.
Gelukkig kon de brand, die 0 (jjn»
in een hoop mot van een der 7'^ jugcbt
met een paar emmers water gc "SC
den. De inmiddels gewaarschuv ^rd
kon dan ook, na het terrein geinspcv
hebben, weer vertrekken.
.ii 1
•dM'
lde'n<
twee ^11
Kra"'Sf
Zondagmiddag geraakten niet
meisjes, die op de Ketzersg ,r j,et t
karretje aan het spelen waren 0.,
dersche kanaal. De kinderen, w.ater
gegeven oogenblik geheel om v—
vonden, werden door een '»e gefei'
Keizersgracht, genaamd H "a
