ONS FOTONIEUWS
ito-
Op en om het Binnenhof.
Tijdschriften
HELDERSCHE COURANT
■s
Weekkroniek
De topic of the week": hei groote bezuinigingsplan. De
ontvangst lang niet ongunstig. Ookfelle oppositie. - De
moderne kop van jut Spannende dagen op komst. ■-
Critiek erï verantwoordelijkheid
en Weekbladen
Den Haag, 2 Mei '35.
Hèt nieuws van deze week is natuurlek het
eindëlijk bij de Staten-Generaal ingediende
groote en lang verwachte bezuinigingsont-
werp van het kabinet-Colijn. Niet minder dan
ruim 77 millioen zijn door de Regeering
..gevonden" om van het Rijksbudget te wor
den geschrapt. Als een kleine pleister op de
groote wonde worden enkele broodnoodige be
lastingverlagingen in het vooruitzicht gesteld,
ten bedrage van ongeveer 20 millioen.
Ieder belangstellende heeft natuurlijk de
plannen naarstig bestudeerd, om tot de con
clusie te komen
Zou er één vrouw of man in het land te
vinden zijn, die met de voorstellen volledig
accoord kan gaan? Maar de hoofdzaak blijft,
of de meerderheid in het land de noodzakelijk
heid van dergelijke diepingrijpende mutaties
erkent.
Wie dat doet, kan critiek hebben op on
derdeden, doch treedt niet zoo fel op als de
genen, die de geheele bezuingingspolitiek fali-
kant achten. Intusschen zet de Regeering de
puntjes krachtig op de i waar zij in de toe
lichting zegt: „Slechts een opmerkelijk gebrek
aan inzicht of wel een verachtelijke demagogie
kunnen ertoe drijven, eenigen Nederlandschen
Regeerder te verwijten, dat de toestand niet
snel genoeg verbetert, d.w.z. dat hij nog niet
in staat is gebleken het huidige aangezicht
der wereld te veranderen. Ware dit juist, dan
zou men zich er in kunnen verheugen, dat
door een eenvoudige verwisseling van regeer
ders de welvaart kon worden hersteld. De Re
geering is er echter van overtuigd, dat de
groote meerderheid van het Nederlandsche
Volk voldoende gezond verstand en van ouds
her genoegzaam politieke scholing bezit oni
te begrijpen, dat in deze voorstelling slechts
ten ondeskundige critiek tot uiting komt, die
Ir. dezen moeilijken tijd de ontevredenheid
aanwakkert, doch niets ten goede vermag te
keeren. De tegenspoeden, die alle volken te
dragen en waarvan het Nederlandsche volk
ditmaal zijn deel ruim heeft te dragen, zullen
•het dat geduld, met die bezonnenheid en met
dat zelfvertrouwen moeten worden aanvaard,
lie hetzelfde volk in vroegere generaties
•ader nog heel wat ernstiger omstandigheden
getoond heeft te bezitten. Slechts dan kan de
Regeering allengs de maatregelen beramen
Jh doorvoeren, die geschikt zijn om onder be
houd, z--ov°el van het goede in het
historisch gewordene, de voorwaarden te
scheppen, waaronder het Nederlandsche volk
een nieuwe, naar men moet hopen, onbezorg
der toekomst tegemoet kan gaan. Dit proces
zal moeten zijn van langen duur; met de
maatregelen, die in bijgaand wetsontwerp
worden voorgesteld, zal zeker het laatste
woord nog niet zijn gesproken."
De algemeene verwachting is, dat 't groote
bezuingingsplan nog in de huidige zittings
periode in de Tweede Kamer aan de ore zal
komen, wijl het resultaat der deliberatié'n van
zelfsprekend van het grootste belang is ten
aanzien van de begrooting voor het komende
jaar. Van zomervacantie zal ditmaal heel
weinig terecht komen, want ook de Haagsche
briefschrijver van „De Tijd" rekent er zoo on
geveer op, dat het vele dagen en misschien
nachten! durende debat eerst begin Juli
zal aanvangen. De algemeene beschouwingen
zullen van veel meer belang zijn dan die bjj
menige Ryksbegrooting in November. Ditmaal
zal voor langen tijd worden beslist, of de
meerderheid van het Nederlandsche volk de
Regeering bljjft volgen in haar streven naar
„aanpassing", welke het begin moet vormen
naar hoopvoller toekomst.
Een felle oppositie staat te wachten, in
hoofdzaak van socialistische zijde. „Het Volk"
liet in zijn beschouwing over het ingediende
ontwerp niets dan de scherpste critiek hooren
„Alles bevordering van werkloosheid, verla
ging van inkomsten, verdere daling der koop
kracht, verdere ruïne van middenstand en
boeren. Maar de „vaste lasten" blijven ont
zien, de kapitalistische eenzijdigheid der aan
passing wordt gehandhaafd. Zal het thans
genoeg zijn Zal het thans overduidelijk ge
worden zjjn, dat de aanpassingspolitiek het
land naar den kelder jaagt? Zal zich nu in
de Kamer eindëlijk een meerderheid vormen,
die aan deze tot den ondergang leidende poli
tiek een halt toeroept? Het worden maanden
van beslissende beteekenis voor het Neder
landsche volksleven", aldus fulmineert het
blad. En het behoeft geen betoog, dat deze
woorden ook buiten socialistischen kring
zelfs héél ver daar buiten.' weerklank zul
len vinden.
De pers der „Regeeringspartijen" is in het
algemeen niet zonder critiek, doch de hoofd
toon laat toch een bemoedigend geluid voor
het kabinet hooren.
Alleen wringt ook hier het alsnog ontbreken
van maatregelen tot verlaging der z.g. vaste
lasten. Naar bekend is bevatte het ingediende
ontwerp oorspronkelijk ook dwang in boven
bedoelde richting, doch men zegt, dat op aan
raden van den Raad van State dat deel uit
het ontwerp werd gelicht. Het zal dan latei-
afzonderlijk worden ingediend. De „Maas
bode" en ook andere katholieke en christelijke
chologische fout". Men hoopt, dat de Regce-
bladen („De Nederlander") acht dit een „psy-
ring het ontbrekende gedeelte van de voor
stellen nog zal indienen voordat in de Tweede
Kamer het afdeelingsonderzoek een aanvang
heeft genomen. De „Maasbode" bracht nog
eens de gestie van Rijkskanselier Brüning in
herinnering, welke zeer sterk op verlaging
van de vaste lasten gericht was. Het blad
schreef o. a.:
„In ons artikel over de Economische Poli
tiek van dr. Brüning (zie ons Avondblad van
19 April 1.1.) wezen wij er op, dat deze groote
Rijkskanselier bij zijn Noodverordening naar
beneden drukte: de rente van vaste rentege-
vende papieren, hypotheken en geld met 25
pet., de huren gemiddeld met 10 pet., de loo-
nen, teruggebracht naar den stand van April
1927, de salarissen andermaal verlaagd met
10 pet., de uitgaven voor de diensten, gas,
water, electriciteit, enz. evenzeer verlaagd.
Dat was inderdaad een krasse aanpassings
maatregel. Maar het is onze stellige overtui
ging, dat wij er ook hier, als men devaluatie
wil voorkomen, onmogelijk aan kunnen ont
komen.
Het was naar onze meening goed gezien
van het kabinet, dat het aanvankelijk soort
gelijke maatregelen welke precies, weten
wij natuurlijk niet in het groote wetsont-
werp had opgenomen, evenals enkele belas
tingverlagingen."
Het blad knoopte aan deze beschouwingen
een artikel over de vraag, of er inderdaad
„keuze" is tusschen „aanpassing" en een ander
middel: de devaluatie, vast. Velen worden in
deze dagen tot kwellenden twijfel gebracht
doordat zjj niet precies weten wat aan de
kwesties nu eigenlijk precies vastzit. Bedoeld
artikel tracht in het kort eenige verheldering
te brengen.
„Tot op zekere hoogte zou men wel het
dilemna kunnen stellen: aanpassingspolitiek
óf devaluatie?
Het doel: op lager kosten en levenspeil te
komen, kan men ten deele althans ook door
devaluatie bereiken. Maar er is daarbij toch
dit groote verschil,: bij aanpassingspolitiek
kan men vrijwel precies zien, wat men doet,
men gaat niet verder, dan men om het doel
te bereiken, noodig acht. Men ziet dus ook,
hoe erg dit alles is. Bij devaluatie ziet men
dit aanvankelijk niet. Omdat de prijzen slechts
langzaam stijgen, ziet men niet, dat in feite
de loonen b.v. verlaagd zijn. Als de Regeering
voorstelt, de salarissen andermaal met 4 pet.
en zelfs de reeds toegekende pensioenen met
10 pet. te verminderen, dan weet men precies
wat dit voor de betrokkenen beteekent. Maal
ais de gulden met 25 pet. gedevalueerd wordt,
dan ziet men niet zoo aanstonds, wat dit be
teekent. De arbeider houdt nominaal zijn loon,
de ambtenaar zijn salaris, de gepensionneerde
zijn pensioen. Wel is de goudwaarde van i.et
bedrag, dat hij ontvangt, met 25 pet. vermin
derd, mrrr hij blijft hetzelfde aantal guldens
ontvangen. Alleen langzamerhand zal het tot
hem doordringen, dat er iets met zijn loon, zijn
salaris, zijn pensioen is gebeurd. De prijzen,
ook die van de eerste levensmiddelen, zullen
gaan stijgen. Dat dit in Engeland na de deva
luatie van het Pond Sterling niet gebeurd is,
bewijst niet, dat dit nu ook bij ons niet het
geval zal zrjn. Toen bleven de prijzen op de
wereldmarkt dalen, in Engeland bleven ze
tamelijk wel onveranderd. Daling van het
Pond en daling van wereldprijzen, vingen
elkaar op. En bovendien: Engeland kan zijn
grondstoffen in zjjn Imperium koopen, en be
taalde deze ook daar in gelijkelijk gedeva
lueerde ponden. Ook daardoor schijnbaar geen
prijsdaling.
Als bij ons de goudwaarde van den gulden
met 25 pet. daalt, beteekent dit, dat de prij
zen van alles wat wij invoeren en dat zijn
vooral grondstoffen en voedingsmiddelen voor
mensch en dier met 25 pet. stijgen. Daar
om zal men thans ook in België, na de nieuwe
devaluatie van den franc, de prijsstijging on
mogelijk kunnen tegenhouden, evenmin als
men dit bij ons zou kunnen doen.
Maar 't groote verschil tusschen aanpas
singspolitiek en devaluatie is dit: bij aanpas
singspolitiek ziet men lederen stap, dien men
doet, en men kan de gevolgen ervan voor een
groot deel nagaan en overzien.
Bjj devaluatie zet men maar één stap: de
wettelijke verlaging van de goudwaarde van
den gulden met een zeker percentage, maar
wat daarvan naar alle kanten de gevolgen
zullen zijn, kan geen sterveling overzien. Zeer
zwaar zullen die gevolgen drukken op be
paalde categoriën der bevolking, terwijl
andere categoriën, als de bezitters van vaste
nootschappen, enz. er zoo al niet aanzienlijk
goederen, van aandeelen in Naamlooze Ven
door bevoordeeld zullen worden (aanvankelijk,
als de prijsstijging nog moet gaan doorwer
ken, natuurlijk wel!) in elk geval er geen of
weinig nadeel van zullen ondervinden.
Is dus ons volk sterk genoeg wij zijn het
in dit opzicht met den vroegeren Rijkskanse
lier dr. Brüning volkomen eens om de wer
kelijkheid te kunnen en te durven zien, dan
valt aanpassingspolitiek verre te verkiezen
boven devaluatie. Wil of kan het de waarheid
niet zien, dan zal de aanpassingspolitiek door
fel aangroeienden tegenstand onmogelijk blij
ken, maar dan zal men ook staan voor dat
middel, waaraan dan niet meer te ontkomen
valt: de devaluatie en de gevolgen daarvan
zullen voor velen op den duur feitelijk veel
erger zijn.
Mundis vult decipi: de wereld wil bedrogen
worden. Zal dit oude woord ook hier thans
weer bewaarheid worden?"
Het best over het ingediende bezuinigings
plan is de liberale pers te spreken. Men weet,
dat ook in de Kamers reeds sinds jaren de
liberalen sterk op krachtige bezuinigingen
hebben aangedrongen. Het Kabinet Ruys III
verloor geheel en al de sympathie der fractie-
Bierema juist voornamelijk door het uitblijven
van effectieve besnoeiingen, 't Valt daarom
goed te begrijpen, dat bladen als de „N. R.
Crt." en „Handelsblad" de Regeeringsplannen
toejuichen (voorzoover dit woord in de ge
geven omstandigheden gebruikt kan worden!).
Zeer geestig hekelde 't Rotterdamsche orgaan
de wijze, waarop dr. Colijn dag aan dag
„de klappen krijgt"
„Maandenlang hebben we 't van alle kanten
gehoord", aldus het blad, „Coljjn doet niets.
Colijn bezuinigt niet. Colijn spreekt wel mooi
over aanpassing, maar zelf begint hij er niet
mee. Colijn houdt zich schuil. Van tevoren
wist men zelfs al te vertellen, dat, als er dan
eindelijk een bezuinigingsontwerp zou inge
diend worden, dat by lange na niet ver ge
noeg zou gaan. Colijn, Colijn, Colijn! was de
kop van jut, waar alle slagen op neer kwamen.
Nu treedt dan Colijn voor het voetlicht met
een ontwerp, om zooveel te bezuinigen op
den gewonen dienst uit te sparen, zou wellicht
een betere uitdrukking zijn, want er lijkt nog
al wat tusschen geschoven, dat slechts op
uitstel van betaling uit de gewone middelen
neerkomt dat er nog 2J millioen zal over
blijven, om een begin te maken met een ver
mindering van de hoogopgedreven lasten,
waaronder een geheel economisch leven ge
bukt gaat.
Dus zal er nu een juichkreet opgaan?
Och lieve, maak u maar geen illusies. De
zelfden, die vóór het ontwerp er was van on
geduld trippelden, zullen nu hun verontwaar
diging luchten. Een orkaan zal woeden over
Colijn's hoofd. Een voor één zullen alle be
zuinigingsvoorstellen onder de loupe worden
genomen, en zal er schande over worden ge
roepen. Men behoeft maar even terug te den
ken aan het verzet van enkele jaren geleden,
toen één professor in de kindergeneeskunde
op het spel stond, om zich een denkbeeld te
vormen van wat zich nu zal openbaren.
Schande! Colijn wil nog meer op het onder
wijs bezuinigen. Schande! Colijn wil wel geen
universiteit opheffen n.b. er was al een
comité van protest in de maak! maar dan
toch, waar mogelijk, het aantal hoogleeraren
inkrimpen, en zoo de wetenschap te kort doen.
Schande! Colijn wil allerlei subsidies voor nut
tige instellingen verminderen. Schande! Colijn
wil nogmaals de salarissen en tractementen
der ambtenaren korten. Schande! Colijn wil
op justitie bezuinigen en onze rechtsze
kerheid verminderen. Schande! Wat Colijn al
lemaal op het gebied van defensie en water
staat doen wil, schande! Schande! Schande!
Colijn zal opnieuw van alles de schuld dra
gen."
Zooals reeds gezegd: Er komen op het
Binnenhof dagen van allesbslissende betee
kenis. Wat zou de benarde toestand in het
land eerder en vlotter „beheerscht" kunnen
worden indien er eens een overgrootc eensge
zindheid bestond ten aanzien der crisisbestry-
ding, welke uan ook! Het v.are te wenschen*
dat de komende debatten die ongetwijfeld
door een buitengewoon groot deel van het Ne
derlandsche volk met ongekende belangstel
ling gevolgd zullen worden een groote mat*
van verheldering brachten, waardoor iedeB
met een normaal verstand begiftigd landge
noot kan weten wat precies aangaande het
streven der Regeering de waarheid is. Nog
nooit werd het woord „demagogie", d. i. volks
misleiding zoo veelvuldig gebruikt als in dez*
dagen en helaas! er zijn redenen voor!
Men kan met de Regeering fundamenteel van
inzicht verschillen, maar dat heeft slecht*
waarde als men dan ook volledig op de hoogt*
is van de ware drijfveeren der regeerders. En
van vele criticasters, die fel ageeren tegen d*
gestie van het Kabinet-Colijn, kan dat zekeS
Iniet gezegd worden. Critiek mag een makke-
lijke endankbare zaak worden genoemd,
doch heel anders is het met de vruchtbar*
1 critiek gesteld.
Men behoeft waarlijk niet te dweepen met
methoden la Duitschland om tot het inzicht
te komen, dat de onbekookte critiek een voor
het volk gevaarlijk wapen is, dat veel schad*
kan toebrengen. Maar het daarom onderdruk-
jken van elke vrije meeningsuiting beteekent
het badwater èn het kind wegwerpen.
We mogen blijven vertrouwen, dat een in
groote meerderheid nuchter volk als het Ne
derlandsche tenslotte zal weten wat het wil,
namelijk: niet „duizelig" worden en met voor
zichtige passen het brokkelige pad volgen,
dat langs gapende afgronden leidt en wel
moet voeren naar een beter oord
Parlementariër,
Verschenen bjj Van Loghum Slaterus N.V,
te Arnhem: het April-nummer van „Critisch
Bulletin". C. Houwaard schrjjft over: Allerlei
over D. H. Lawrence. Anthonm Donser tertelt
een en ander over het boek van J. K. van Eer
beek: „Strooschippers". Verder wordt bespro
ken het boek van Helman: „Orkaan bQ
Nacht"; „Culinaire Tierelantijnen" var J. W.
t F. Werumeus Buning; het n.euve boek va*
1 Jo van Ammers Küller: „Heeren, Knechten
Vrouwen" en andere.
Verschenen als no. 40 in de „Jeugdbiblio
theek": „Het Raadselachtige Kompas", doof
Hans de la Reine Box, een spannend jongens-
verhaal over kampeeren, zeilen en roeien op
de Loosdrechtsche plassen, over benzine-dief-
stal, over onweer en brand en last not least
i over een geheimzinnig kompas, dat echter hö-
laas weer verlortn gaat.
De illustraties van Frans Mas.dos Tzn. zij*
duidelyk, maar af en toe wat houterig.
Prijs ing. 0.25, geb. 0.40.
In de omstreken van Heemskerk is men thans druk bezig met den pluk van
- aardbeien uit de zoogenaamde stoombroeikassen.
De Amerikaansche kapiteins Orville
Anderson (1.) en R. P. Williams in den
open gondel van hun ballon, waarmede
zij een succesvollen tocht naar de stra
tosfeer maakten.
Hitier tijdens zijn groote rede tot de jeugd in De laatste bewerking voor
BerttjMchen L
Op den len Mei brachten, volgens oud gebruik, de koorknapen van
het Magdalena. College te Oxford, vanaf den toren van het gebouw
een Latijnsche hymne ten gehoore, onder groote belangstelling, j
Vermoedelijk door een defect aan de rails kwamen Woensdagavond twee treinen op het station te Nijmegen met elkaar
in botsing, waardoor veel materieele schade werd veroorzaakt. Een overzicht van de opruimingswerkzaamheden.
