Buitenlandsch Overzicht.
WEL KOM THUIS
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
BINNENLAND
No. 7599
eerste blad
WOENSDAG 29 MEI 1935
63ste JAARGANG
COIFFEUR POUR DAMES
SALON MANSHANDEN
Goerings bezoek aan de
Balkan-landen.
Goebbels ontvangtde Berlijnsche
S.A.-Ieiders.
Eden is voldaan over
Genève.
Troepenzendingen duren
voort.
Opzienbarende zuivering.
De nieuwe Duitsche weermacht.
Minister de Wilde te
Haarlem.
De opheffing van de
Armenraden.
COURANT
AnniT^auIowru 3 "1Hantll!n blj VOoruitbet: Hcldcrsche Courant t 1.50; Koegras,
Nedert C Pn W TH f l'65"' bi™ *-
iNcdert. Oost- en Weat-Indië per zeepost t
landen t 3.20. Losse
per zeepost t 2.10, idem per mail en overige
nos" 4 ct' tr- P- P- 6 et. Weekabonnementen 12 ct
M 7tT f0 m f0-70-fl— Meiblad resp.f 1.20. f 1.50. fl.50.
VerscliyntDinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur; P, C. DE BOER
Uitgave N.V. Drukkerij v/h. C. DE BOER Jr.
Bureau; Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-GIrorekening No. 16066.
ADVERTENTIE Ni
20 ct. per regel (galjard). Xngez. metlsd. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele prys. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur) bij vooruitbetaling
10 ct. per regel, minimum 40 ct.; bij niet-contante betaling 15 ct. per regel,
minimum 60 CL (Adres Bureau van dit blad en met brieven onder nummer:
10 ct per advertentie extra). Bewijsnummers 4 ct
Engeland zoekt steun in collectiviteit; de periode van de
geïsoleerdheid is voorbij. Nieuwe koers van de nieuweregee^
ring? - Een échec voor president Roosevelt. - Frankrijk beschermt
zijn franc,
In ons vorig overzicht
moesten we ons uitvoe
rig bezighouden met de
kwestie ItaliëAbessi
nië, thans vraagt
het groote Engelsche
rijk onze aandacht. Engeland, op den keper
beschouwd toch ook, zoo goed als Duitsch-
land, onze buurvrouw. Maar wat zou het niet
prettig zijn als we Engeland als ooster- en
Duitschland als wester-, door het Kanaal ge
scheiden, buur hadden! Want een goede buur
is beter dan een verre vriend!
Maar wij beginnen ook met „als" en
waartegen we In ons vorig overzicht zoo
sputterden. En de werkelijkheid is nu eenmaal
anders.
We moeten het Kanaal over, naar Enge
land, een visite maken. Engeland voelt zich
In het tegenwoordig Europa niet veilig meer.
Het was altyd, krachtens zijn geïsoleerdheid,
als eilandengroep in het vasteland, aangewe
zen op zijn sterke vloot als verdedigings
middel. Maar in dezen üjd laat die vloot het
in den steek. Luchtmacht is in de toekomst
het groote verdedigingsmiddel en op dat ge
bied komt Engeland tekort. Bovendien beseft
het, dat de periode van „splendid isolation"
voorbij is.
En het heeft thans besloten tot een torsche
politiek.
Bal win. de sus. minister-president (want
het staat vast, dat MacDonald heengaat), is
een zeer bezadigd man. Hij is ware van alle
opgewondenheid en van iedere ondoordachte
handeling. Maar h(j sprak stevige taal dezer
dagen in een gehouden rede. Het denkbeeld
van collectieve veiligheid in de uitgebreidste
beteekenis er van, is dat Europa geen oorlog
duldt en dat als een of ander land een oorlog
begint, of met andere woorden aanvaller is,
alle andere landen zich zullen vereenigen om
het te dwingen er mede op te houden, aldus
verklaarde hij, na den nadruk te hebben ge
legd' en de redenen te hebben uiteengezet van
de thans in Europa heerschende beduchtheid.
We zyn, zoo ging Baldwin voort, nog eeni-
germate van de verwezenlijking van deze
veiligheid verwijderd, maar op een beperkt
terrein is er iets van dezen aard vervat in
het denkbeeld van het verdrag van Locarno.
Een der eerste dingen, welke de mogendhe
den, aën Locarno deelnemend, moeten doen,
is te trachten (en Hitier heeft er zich in be
ginsel mee vereen igd), om het denkbeeld na
te streven in het kader van Locarno een spe
ciaal luchtpact op te nemen, dat een verdrag
tot beperking zal kunnen meebrengen en naar
ik hoop zal medebrengen
De oorzaak van de vrees in Europa is te
genwoordig niet leger of vloot, maar de mi
litaire luchtvaart. Beperking of ontwapening
of een luchtaccoord zijn van vitaal belang,
omdat er tijd noodig is om een leger te mobi-
liseeren, maar niet voor het mobiiiseeren van
een luchtmacht Beperking van de luchtmacht
zelfs tot een hoog cijfer zou een eind maken
aan den wedloop in luchtbewapening.
Baldwin betreurde met name, dat de Ver-
eenigde Staten geen lid waren van den Vol
kenbond, want hy had altijd geloofd, dat de
grootste waarborg tegen een oorlog, in welk
deel van de wereld ook, een nauwe samenwer
king zou zijn tusschen het Britsche Rijk en
de Ver. Staten.
En Eden, de jonge diplomaat, die inzake
het geschil ItaliëAbessinië zulke opmerke
lijke successen behaalde, liet zich in denzelf
den geest uit.
De vriendschap met de Vereenigde Staten
is eën eerste vereischte, zoo zeide hij. Op het
Stakman Bossestr. 65 - Tal. 514
PERMANENT-WAVE I 2.50 en 3.50
oogenblik bestaat deze en groeit nog steeds.
„Alles wat kan dienen om deze aan te wak
keren, zal worden gedaan".
De buitenlandsche politiek der Britsche na
tionale regeering, zoo zeide Eden verder, is
onveranderlijk gebaseerd op den Volkenbond,
welke niet alleen de uitdrukking is van een
ideaal, doch het practisch instrument voor de
regeling van geschillen tusschen de volkeren.
Dat Eden inplaats van Sir John Simon mi
nister van buitenlandsche zaken wordt, wordt
thans niet meer betwijfeld. In politieke krin
gen verluidt, dat MacDonald niet, zooals alge
meen verwacht, den tot dusver door Baldwin
be)cleeden post van „Lord President of the
Coüncil zal innemen, maar dat hij minister
zonder portefeuille wordt. De „Daily Tele-
graph meent, dat MacDonald de functie van
lord-zegelbewaarder krijgt, waardoor hij aan
de regeering zijn ervaring in de binnen- en
buitenlandsche politiek ter beschikking kan
stellen, zonder met werk overladen te worden.
Maar Reuter bericht positief, dat Mac-
Donalds aftreden op 7 Juni vaststaat en Bald
win de portefeuille zal overnemen. En Bald
win is merkbaar ongerust over den gang van
zaken. Hjj heeft hoe is het mogelijk!
niet al te veel vertrouwen in Hitier.
De volgende week komen Duitsche gedele
geerden naar Londen om over een vlootverge-
lijk te spreken. Van Engelschen kant deelt
men mede, dat deze „conversaties" geen offi
cieel karakter zullen dragen. Leden van de
regeering zullen er niet aan deelnemen. Met
de Duitschers zal zeker te praten vallen, le
zen wjj in de N. Rott. Crt. Hitier heeft som
mige opvattingen uit Mein Kampf, tegenover
de werkelijkheid geplaatst, verzacht. Verscher
pen zal hy er zeer zeker geen. En hij heeft
daar de meening verkondigd, dat men de
vriendschap van Groot Brittanje voor Duitsch
land altijd had kunnen verwerven met een ge
matigde vlootpolitiek. Hij heeft het vroegere
Duitschland daarom zijn maritieme eerzucht
verweten. Terecht. Anderen hebben reeds, toen
het nog tyd was, op het ontzaglijke gevaar der
vlootpolitiek van Wilhelm II en von Tirpitz
gewezen. Daarom en nog om tal van andere
redenen van politieken, financicelen, persoon
lijken aard, mag men aannemen, dat Berlijn
er nu werkelijk heel wat intooming der be
geerten van zijn marine voor over zal hebben,
om Engelsche vriendschap terug te winnen.
Maar het is te Londen ook al weer reeds
gezegd: Op leger of vloot komt het niet in de
eerste plaats aan. Het leger kan men niet by
verrassing in beweging brengen; daarvoor is
een mobilisatie noodig. En de vloot kan men
niet tegen alles gebruiken. Maar de luchtvloot
dat is het criterium. Of met Berlijn op dit
punt evenzeer te praten zal vallen? Londen
heeft reeds gewaarschuwd, dat dit de hoofd
zaak is.
En nu zyn de opgeroepen vrijwilligers voor
de luchtvloot bij duizenden gekomen. En Eden
kent zijn Duitsche pappenheimers; het kon
dus wel eens een heel andere buitenlandsche
politiek worden als straks het kabinet gere
construeerd is.
Zorgen voor
president
Roosevelt.
Roosevelt is in een
moeilyk parket gekomen,
doordat het Hoogste
Amerikaansche Gerechts
hof de National Recove-
ry Act in strijd met
de grondwet verklaarde. Het betreft hier
paragraaf drie van de N.R.A., krachtens
welke bepaling het Congres den president de
bevoegdheid heeft gegeven, codes voor de in
dustrie uit te werken. Het Hof heeft ver
klaard, dat deze bevoegdheid niet voldoende
is omschreven. Daar bovendien de door den
president genomen maatregelen indirect in
vloed uitoefenen op den handel tusschen de
staten, moeten de staten ook de controle uit
oefenen.
Deze uitspraak verwekte groote conster
natie in Amerika, die als een nederlaag voor
de regeering beschouwd wordt. De vrees is
nu gewekt, dat het Hoogste Gerechtshof even
eens de Agricultural Adjustment Administra-
tion, welke instantie belast is met de contróle
van de landbouwproducttie, in strijd met de
grondwet zal verklaren, hetgeen eveneens niet
te overziene gevolgen zou hebben.
Vertrouwen
wekkende
maatregelen
van Frankrijk
handhaaft
Frankrijk
den frank.
Reuter meldt uit Pa
rijs. dat de Bank van
Frankrijk haar disconto
van 4 verhoogd heeft
tot 6 het tarief voor
de beleening van baren
goud van 5% tot 7 de rente voor maand
geld van 4 tot 6 en de rente voor beleening
op effecten van 4% tot 6%.
De Bank van Frankrijk is vorige week
Donderdag begonnen met het disconto van
2% tot 3% te verhoogen, waarop Zaterdag
een verdere verhooging tot 4 is gevolgd.
Eerst dus een verhooging met een half per
cent, toen met een vol percent en thans met
twee percent. Er zit een vertrouwen wek
kende clmiax in de Fransche maatregelen ter
verdediging van de valuta.
Een verhooging van het disconto met twee
volle punten is wel een zeer krachtige maat-
trent het lot van den franc kan opheffen, wat
regel, die ongetwijfeld alle onzekerheid om-
ook het lot van deze regeering moge zijn.
Frankrijk is vastbesloten zijn franc op de
tegenwoordige goudpariteit te handhaver Het
is dé wil van de overgroote meerderheid van
het volk, geen Fransche regeering zal daar
tegen in durven gaan.
o-
Of: hoe slecht is toch de
menschheid!
U weet, Goering, Hitiers vriend en rechter
hand en mede opbouwer van het nieuwe
Duitsche rijk, is nog &ls maar aan 't huwe
lijksreizen. En u weet ook, dat de menschheid
verschrikkelijk slecht en wantrouwig is. En
nou zou je zoo zeggen; wat kan ons die hu
welijksreis nU schelen? Maar neen hoor, ze
zijn maar steeds aan 't zoeken, of er niet
wat achter zit. Slechte menschen in Sofia
zeggen: d'r zit politiek achter; nog slechtere
zeggen: hij komt spionneeren in Bulgarije en
Zuid-Slavië. De Fransche bladen zeggen, dat
het over een geheim verdrag gaat en dat
Duitschland probeert vasten voet te k rij ge*
op den Balkan om zoodoende Italië tegen te
werken en dan de conferentie van Rome te
doen mislukken. Nou vraag ik u: kan het
slechter? Hoe komt een mensch aan zulke
gedachten, na.ar aanleiding van een dood
gewoon huwelijksreisje
In tusschen schijnt Goering wel een beetjë
het land te hebben aan de Franschen. Luis
tert u maar naar dit bericht uit Belgrad»
vaii 28 Mei:
In de reisplannen van Goering is ander
maal een wijziging gekomen. Oorspronkelijk
was hij van plan van het vliegveld in Zenum
over Belgrado naar Skoplje te reizen. Daar
echter in Belgrado juist de feesten werden
gehouden in verband met het bezoek van
het Fransche marine-eskader, maakte Goe
ring den omweg over Sofia.
Heden nu werd hij uit Sofia komende in
Skoplje verwacht. Op het laatste oogenblik
is echter gebleken, dat de autobussen, welke
Goering en zijn gevolg van Skoplje naar Sa-
rajewo zouden brengen, en van waar hy dan
per trein naar Dubrovnik zou gaan, te lang
waren en onmogelijk den weg langs de
scherpe bochten zullen kunnen afleggen.
Goering besloot daarom van Sofia onmiddel
lijk naar Mostar te vliegen, van waar hij da»
per auto naar Dubrovnik zou reizen. Hg
blijft daar tot den 6den Juni en pas op de»
terugtocht zal hij Belgrado bezoeken.
Dr. Goebbels heeft als gouwleider van Berlyn
gisteravond 1400 S.A.-leiders uit Berlyn uitge-
noodigd om in het Volkstheater een voorstel
ling van de operette Frau Luna, van Paul
Lincke, bij te wonen. Tot de aanwezigen be
hoorden de opper-groepsleider von Jagow en
prins August Wilhelm van Pruisen. Na de
pauze hield Goebbels een toespraak, in welke
hij aan den tijd herinnerde toen ieder lid der
beweging ieder ander nog kende, maar thans
zyn te Berlijn alleen 400.000 ingeschreven leden
der party. De oude S.A.-mannen weten echter
dat de koers dezelfde gebleven is, ook al heeft
niet ieder hem altijd onmiddellijk begrepen.
De S.A. is de draagster van het vertrouwen
der partij gebleven, en zij zullen vast en sterk
blijven, zooals zij op 30 Juni vorig jaar be
wezen hebben. Toen hoopten andere bonden op
ontbinding van de S.A., maar dat waren de
mannen die 13 jaar tegen ons en slechts 2 jaar
met ons meegestreden hadden. Met u vereenigd
willen wy het Derde Rijk verder opbouwen en
ik dank u allen voor uw trouwe opkomst. Ik
heb een vroolrjke operette gekozen om u een
aangenamen avond te bezorgen, omdat een
gepaste ontspanning na uw zware taak de
beste afleiding is.
De Engelsche minister Eden is te Londen
teruggekeerd. By zijn terugkomst zeide hy
tot een journalist: „Ik gelopf, dat wy alle
reden hebben om tevreden te zijn met het re
sultaat van de besprekingen van den raad
van den Volkenbond in de afgeloopen week.
De moeilijkheden, welke in verband met de
vrije stad Dantzig gerezen waren, zijn uit
den weg geruimd. Het Hongaarsch-Zuid-Sla-
vische conflict is gelukkig geëindigd, de Ita-
liaansch-Ethiopische geschillen zullen gere
geld worden. In deze gevallen werd het aan
zien van den Volkenbond bewaard en weder
om werd zijn nut bewezen in de regeling van
internationale geschillen langs vreedzamen
weg. Alle regeeringen, welke hiertoe mede
werkten behooren we oprecht dankbaar te
zyn".
Intusschen schijnt Italië door te
gaan met troepenzendingen.
Het Italiaansche Staatsblad publiceert een
decreet, gedateerd 24 April, betreffende het
onder de wapenen roepen van de onder-offi
cieren en militaire specialisten van de lich
ting 1912.
Van de zyde. van het departement van Bui
tenlandsche Zaken is verklaard, dat men zal
doorgaan met het zenden van troepen naar
Oost-Afrika, indien men dit noodig oordeelt.
De overeenkomst, die te Genève tot stand is
gekomen, brengt dus geen enkele wijziging
in de mobilisatie der Italiaansche troepen. De
troepen zouden echter kunnen worden terug
geroepen, indien de verzoeningscommissie er
in slaagt een accoord te bereiken inzake het
incident te Oeal-Oeal en indien ook de andere
kwesties tusschen Abessinië en Italië zouden
zyn geregeld.
Het transportschip „Gange" heeft Napels
verlaten met bestemming naar Oost-Afrika
met meer dan 2000 soldaten en groote hoe
veelheden oorlogsmateriaal. Nieuwe transpor
ten worden te Napels in gereedheid gebracht.
Italië houdt vast aan zijn oorspronkelijke
voornemen tot het naar Oost-Afrika versche
pen van de onlangs opgeroepen lichting 1913
en van twee divisies fascistische militie.
Vereeniglng van oude bosjewieken
ontbonden.
Op instigatie van het Centraal Comité der
Communistische Partij is de „Vereeniging van
oude bolsjewieken"; die in 1917 werd opge
richt en waarvan alleen sociaal-democratische
communisten lid waren, die tusschen 1903 en
1917 wegens politieke aanslagen, moorden en
andere delicten veroordeeld werden, ontbon
den. Deze ontbinding heeft in Moskou groot
opzien gebaard.
Alle archieven der vereeniging zullen aan
het archief der partij worden overgedragen.
Tot de leden der Vereeniging behoorden Sta-
lin, Worosjilov en andere leidende persoon
lijkheden der Sowjet-regeering en van de
Komintern.
Tegelijkertijd met de opheffing der Ver
eeniging publiceert heden de „Pravda" een
artikel, waarin gezegd wordt, dat in de Ver
eeniging bepaalde elementen waren, die door
hun betrekkingen of hun stellingen getracht
hebben, deels het prestige der partij, deels
dat der regeering te schaden,
PLAN VOOR EEN NIEUW BRITSCH
SLAGSCHIP.
De marine-medewerker van de „Daily Tele-
graph" meldt, dat op het oogenblik plannen
voor een nieuw slagschip worden uitgewerkt,
dat den naam „Koning George V" zal dra
gen.
De uitvoeringsbepalingen van de wet op den
algemeenen dienstplicht bevatten, naar de
Berlijnsche correspondent van de Neue Zllricher
Ztg. aanstipt, een verrassing: de vierjarige
diensttijd voor militaire vliegers en het perso
neel van de vloot. Weliswaar kan volgens de
bepalingen van de wet zelf in vredestijd niemand
worden gedwongen langer dan een jaar actie
ven dienst te doen, maar tot vlieger of tot
matroos worden slechts zy toegelaten, die
vrjj willig een diensttijd van vier jaar aangaan.
Zoowel by het luchtwapen als bij de marine
hebben zich reeds zooveel vrijwilligers aange
meld, dat hun aantal veel grooter is dan de
beschikbare plaatsen.
Nieuwe hoofdstad van Noord'Rhodesia.-
Gisteren had de inwijding plaats van Lusaka
de nieuwe hoofdstad van Noord-Rhodesia, ge
legen op een plaats waar vier jaar geleden
de leeuw nog vry rondliep.
De nieuwe stad is niet slechts een der meest
gezonde plaatsen van het land het malaria
gevaar is er tot een minimum beperkt ook
is zij gelegen vrijwel iitt het midden van het
uitgestrekte gebied, dat vandaar uit wordt
geregeerd.
Verplaatsing van de oude hoofdstad Living-
stone werd voor het eerst negen jaar geleden
voorgesteld. In Augustus 1931 werd de eerste
steen voor de nieuwe stad gelegd, en thans
telt deze stad tal van moderne gebouwen en
een uitgestrekt wegennet.
Minister De Wilde heeft Zaterdag een be
zoek gebracht aan Haarlem om het huis aan
de Paviljoenslaan te bezichtigen, dat door het
Rijk zal worden aangekocht voor ambtswo
ning van den Commissaris der Koningin. De
minister heeft dit onderzoek ingesteld in ge
zelschap van den Commissaris jhr. mr. dr.
A Röell.
KLOOS' EN VAN DEYSSEL'S
EEREDOCTORAAT.
De Senaat der Universiteit van Amsterdam
heeft gisterenmiddag in eene openbare zitting,
gehouden in de Aula van het Universiteits
gebouw in de Oude Manhuispoort, welke werd
bijgewoond door vele autoriteiten en bekende
figuren uit de wereld der letterkunde, het
doctoraat honorls causa In de letteren en wijs
begeerte, wegens zeer uitstekende verdiensten,
verleend aan Willem Johannes Theodoor Kloos
en Karei Joan Lodewjjk Alberdlngk Thljm,
(Lodewjjk van Deyssel),
De plechtigheid werd verricht door prof. dr.
A. W. de GrootLodewjjk van Deyssel sprak,
mede namens zijn vriend Kloos, woorden van
dank.
DE BROCHURE VAN MR. MAUCHANT.
„Zwak verweer", aldus betitelt het „Han
delsblad" mr. Marchants brochure (elders aan
gehaald), waarin hy zyn houding tracht te
rechtvaardigen. Het blad schryft:
In mr. Marchants brochure „Tot verweer",
die overigens weinig nieuws bevat na wat er
reeds omtrent de gedragslijn van den schrij
ver in verband met zijn bekeering tot het
Katholieke geloof bekend was geworden, valt
nog eens sterk op, dat een zoo ervaren strijder
in de politieke arena als de pas afgetreden
minister van Onderwijs, K. en W. was, toch
wel een zeer onjuisten kijk heeft gehad op do
politieke gevolgen, die aan zyn overgang tot
de R. K. Kerk verbonden zouden zijn. D a t er
politieke gevolgen zouden zijn, stond echter
ook voor den heer Marchant van den aanvang
af blijkbaar vast.
Na een bespreking van de verschillende
motieven, besluit het blad met de volgende
woorden:
Alles te samen genomen, bevestigt het on
bevredigend verweer van een oud-minister van
Onderwijs, K. en W. opnieuw, dat niets zoo
moeilijk is als het verdedigen van een zwakke
zaak. Ware in Nederland de godsdienst niet
als verdeelende en scheidende factor in de
staatkunde ingeschakeld door de kerkelijke
partijen met haar anti-these politiek, dan zou
er inderdaad reden geweest zijn om te vragen:
waarom zou het overgaan tot het Katholieke
geloof van een leidend staatsman en party
aanvoerder tot zijn aftreden moeten leiden?
Maar helaas is de werkelijkheid in Nederland
anders. Van iemand als mr. Marchant mocht
men verwachten, dat hij zich daarvan onver
bloemd rekenschap zou geven.
Een vergadering van den Armen
raad te Utrecht,
De armenraad te Utrecht heeft Maandag
avond aldaar, in verband met de in het be
zuinigingsvoorstel vervatte] opheffing van de
armenraden, een vergadering voor belangstel
lenden gehouden waarin drie sprekers het
woord hebben gevoerd.
Mevr. M. G. MullerLulofs, voorzitster van
de Vereeniging tot verbetering van armenzorg
te Utrecht, wees er op, dat Nederland er
trotsch op mag zyn sinds 1912 in het bezit te
zyn van een armenzorg, die van den chaosti-
schen toestand waarin het armwezen zich
vóór 1912 bevond, is geworden tot een uit
stekend georganiseerd geheel, waarin met be
houd van ieders zelfstandigheid alle instellin
gen samenwerken in het belang van de armen.
Dr. N. R. Luiken te Utrecht, lid van den
bijzonderen raad van de Vereeniging van den
H. Vincentius van Paulo, die daarna aan het
woord kwam, zeide de opheffing van de armen
raden zeer bedenkelijk te achten. Er moet im
mers, aldus spr., een apparaat zyn, dat objec
tief en juist inlichtingen geeft aan de instel
lingen van weldadigheid. Dat apparaat be
zitten wy in den Armenraad.
Dr. J, H. Adriani, secretaris van den armen
raad te Utrecht, wenschte zich te bepalen tot
drie vragen:
1. Zyn de armenraden te beschouwen als
instellingen, die bestaansrecht hebben in nor
male tijden, maar in crisistijd voor opheffing
in aanmerking komen
2. Is de taak van de armenraden zóó op
zich zelf staande, dat zij zouden kunnen wor
den opgeheven zonder het werk van andere
instellingen ernstig te schaden en zelfs met
vernietiging te dreigen
3. Zal de opheffing van de armenraden voor
de uitgaven van den openbaren dienst een be
zuiniging brengen of veeleer het integendeel?
Nadat de drie sprekers het woord hadden
gevoerd, volgde eenige gedachtenwisseling.
Mr. D. Kaars Sypesteyn, voorzitter van den
Utrechtschen Armenraad, die de goed bezochte
vergadering met een kort woord had geopend,
antwoordde, naar aanleiding van by de ge
dachtenwisseling gestelde vragen, dat het be
stuur meent ter zake geen officieele stappen
te moeten doen aangezien dit z.i. niet op den
weg van den Armenraad ligt. doch dat, zoo
men wil protesteeren, dit overgelaten moet
worden aan de aangesloten organisaties.
DE VERKIEZING VOOR DE
EERSTE KAMER.
De partijraad van de S.D.A.P, heeft in zijn
vergadering van Zaterdag de volgende candl-
e u i I I ei on.
De wonderlijke belevenissen
van dr Kaïserlien
37)
„Ik verwacht nog twee dames." antwoordt
dr. Carsten. „Zij kunnen elk oogenblik hier
zijn'!.
Kaiserlien werpt hem een vragenden blik
toe en dr. Carsten geeft hem onmiddellijk
opheldering: „Edith Wismuth en Ina Hcldt
U bent natuurlijk benieuwd, welke rol Edith
Wismuth in deze affaire heeft gespeeld?
Welnu, laat ik beginnen met te zeggen, dat
die vriend Hasenstab u niets op de mouw
heeft egspeld. Edit Wiswuth is inderdaad de
echtgenoote van dien dr Körthe, dien u zoo
even gezien hebt".
Kaiserlien verbleekt zichtbaar, maar Car
sten vervolgt: „Of beter gezegd, zij is
ztin tweede vrouw. De eerste vrouw, waar
in hij gescheiden is, is Ina Heldt. Neemt
u een stoei, dan zal ik u alles vertellen.
••Dr. Körthe was, voor hij geheel aan lager
^a' geraakte, een huwelyksspeculant, als ik
et zoo noemen mag. Ina Heldt heeft het
wee Jaar by hem uitgehouden. In dien tijd
heeft h(j haar geld er door gebracht en toen
was hij blij, dat zij zich van hem liet schei
den. Daarna kwam Edith Wismuth aan de
beurt. Handig als hy was, wist hij zich bij
haar een wit voetje te veroveren. De vader
van Edith Wismuth verzette zich tegen een
huwelijk, maar zoo iets prikkelt jonge meis
jes nu eenmaal. Zij trouwde in het geheim
met hem en volgde hem naar Berlyn. Dit
huwelijk duurde echter geen week. Edith
Wismuth is tenslotte een meisje met een
helder verstand. Zij bemerkte al spoedig, dat
hij haar bedroog en dat het hem slechts om
haar geld te doen was. Daarom liet zij hem,
impulsief als zij nu eenmaal is, na een paar
dagen eenvoudig zitten. Zij was al dien tijd
nooit meer voor hem te spreken en wees al
zijn pogingen om haar te naderen, af, over
tuigd als zij was, dat hij het, nadat haar va-
dre was overleden, eerst recht op haar geld
had begrepen. En nu zal u misschien duide
lijk zyn, hoe het kwam, dat Edith Wismuth
in deze affaire werd betrokken. U hebt na
melijk van het begin'af een fout begaan,
waarde dr. Kaiserlien!"
„Hoezoo?"
Denkt u nu eens goed na!" doceert dr
Carsten Hoe zouden de oplichters te werk
ziin gegaan om zich van uw eigendommen
meester te maken? Een hunner, wiens ware
naam u niet kende, had zich by de huwelijks
voltrekking op het stadhuis voor dr. Kaiser
lien uitgegeven. Als getuigen b(j dit huwelyk
waren een zekere meneer Stolzenberg en een
zekere Ina Heldt opgetreden, die in werke
lijkheid andere namen moesten hebben. Wae
het dan logisch en waarschijnlijk, dat de
jongedame, die zich op het stadhuis als
Edith Wismuth had voorgedaan, in werke
lijkheid eveneens Edith Wismuth heette?
Neen, nietwaar? U had van het begin af aafi
van het standpunt moeten uitgaan, dat nidt
de echte Edith Wismuth uit Saarbriicken, op
het stadhuis te Charlottenburg in het huwee
lijk kon zijn getreden, maar dat een andef
zich voor haar had uitgegeven. En als u dë
zaak zóó bekeken had. dan zoudt u ziclj,
evenals 'ik dat gedaan heb, zeker hebben af
gevraagd: „Hoe komt het, dat juist van den
naam Edith Wismuth misbruik is gemaakt?"
En nu zult u zeker wel begrijpen, waarom
ik mij zoo voor - Edith Wismuth. interesseer
de. Niet. omdat ik haar verdacht debet te
zijn aan deze geraffineerde oplichterij, ben ik
haar naar Montreux gevolgd, maar omdat ik
wilde weten, waarom de oplichters juist op
haar het oog hadden laten vallen. En, waar
de dr. Kaiserlien, ik heb in Montreux toch
wel iets meer ontdekt dan u. Voor een vol
gende gelegenheid kan het u misschien van
nut zijn, wanneer ik -u aanraad ook eens op
zakdoekjes te letten en in het bijzonder op
de daarop voorkomende monogrammen.
Edith Wismuth, of, zooals zij zich in Mon
treux noemde, Edith Gotron, had namelijk
zakdoeken met het monogram E. K. Ik heb
my daarom afgevraagd, hoe Edith Wismuth
aan dat monogram kwam. Ik moet daar nog
aan toevoegen, dat haar moeder een gebo
ren Gotron was en die naam eigende zy zich
toe om zich onbemerkt in het buitenland te
kunnen ophouden. Het was toen niet zoo heel
moeilijk meer verschillende informaties
bij de autoriteiten bevestigden trouwens al
spoedig myn vermoeden om vast te stel
len, dat Edith Wismuth getrouwd was met
een man, wiens familienaam met een K be
gon en dat zij zich aan een eventueele ver
volging van dezen K. wilde onttrekken. En
zoo kwam ik dan voor het eerst tot den
naam dr. Körthe".
,,Het ei van Columbus!" moet Kaiserlien
toegeven.
„Ik interesseerde mij natuurlijk bijzonder
voor dien Körthe en zoo kwam ik er al spoe
dig achter, dat hij een zeer bedenkelijke re
putatie genoot Voorts vernam ik nog, dat hij
met Ina Heldt getrouwd was geweest en zoo
sloot de eene schakel in den anderen, want
dat verklaarde ook, waarom het zoo eenvou
dig was de trouwpapierèn van Edith Wis
muth over te leggen en waarom hij de ge
tuige Schaf er, alias Spiona, by dat huwelijk,
een document in de hand kon duwen, dat
het mogelijk maakte zich als Ina Heldt te
legitimeeren. Hij had de papieren van zyn
eerste huwelijk blijkbaar nog in zyn bezit".
„En hoe ontmaskerde u de overige leden
van öe bende?"
„Dat was al heel eenvoudig," antwoordde
dr. Carsten. „Zooais ik u reed zei, ver
wachtte de advocaat Arnheimer op den och
tend, waarop wy nog juist uw effecten kon
den redden, bezoek van de pseudo mevrouw
'Kaiserlien. Hét was dus voor ons een klein
kunstje om op het spoor te komen van deze
jongedame. Wy redeneerden zoo: óf zy opent
het pakket onmiddellijk, dan ontdekt zij de
bedriegerij en zal zij ten spoedigste haar
handlangers waarschuwen, zoodat wy dan op
hot spoor van dezen komen, óf zjj levert de
effecten op een plaats af, waar de draden
van dit complot tezamen komen. Met dat
laatste vermoeden waren wy niet zoo heel
ver mis, want zy bleek in gezelschap te zijn
van den Baron, die buiten op haar wachtte
en samen brachten zy daarop het paket
naar een bankinstelling.
De rest was slechts een kwestie van ge
duld. Nadat wy de gangen van George Kör-
ber en van Anja Lösch, en later ook die van
dr. Körthe, eenigen tijd waren nagegaan,
bleek ons al spoedig hoe de vork in den steel
zat en wie van het complot deel uitmaak
ten".
„Nog één vraag", verzoekt KaiserUen
dringend: „Weet u ook, waarom Edith Wis
muth destijds zoo onverwacht en in het ge
heim Montreux heeft verlaten?"
Carsten glimlacht veeibeteekenend. „Dat
heeft met de crimineele zyde van deze zaak
niets te maken. Vraagt u het haar zelf maar.
Onder ons gezegd: ik geloof, dat het een ge
volg was van gebrek aan moed. Zy durfde
u waarschijnlijk niet te bekennen, dat zij
met dien schurk getrouwd was."
„Daarom?" zegt Kaiserlien, verbaasd.
„Maar daar kon zij tenslotte toch niets aan
doen!"
Liefde vergeeft nu eenmaal ales
Als Edith Wismuth kort daarop Kaiser
lien ontwaart, verliest zy een oogenblik haar
zelfbeheersching. Zij voelt zich schuldig; zij
weet, dat zij hem veel leed heeft berokkend.
Maar de warme blik, waarmee hij haar be
groet, schenkt haar de overtuiging, dat hy
op dit oogenblik reeds alles vergeten is.
Allereerst wendt Kaiserlien zich tot Ina
Heldt.
„Ik heb veel aan u te danken, mevrouw
Heldt," zegt hij, terwijl hij haar hartelijk de
hand drukt. „Wie weet, wat my nog was
overgebleven, als u niet zoo zelfstandig en
vastberaden was opgetreden."
Ina Heldt glimlacht. Een smartelijk glim
lachje ten afweer, bemerkt dr. Carsten. En
hy gist: terwijl Kaiserlien zijn uitverkorene
de hand reikt, draagt Ina Heldt een stille,
innige wensch ten grave.
Maar de beide anderen bemerkten dat
niet. Zij zien, terwijl zy elkaar diep in de
oogen kijken, met het recht der jeugd slechts
het ge'uk. dat in de toekomst wenk'..
EINDE.