Raadsels
m VAN KABOUTER FLIP EN ZIJN VRIENDJE WIP
K WIST NIET, DAT
U OOK KUNT
STOPPEN I
iSsrlin-
Stadt der
Nieuwe Raadsels.
Voor honderd jaar werd Daimler,
de uitvinder van de automobiel
geboren.
Hoe de eerste motorrijtuigen
ontstonden.
Voor postzegel - verzamelaars.
'T JUTTERTJE
beroep van visser. Misschien is het wel het
moeilijkste, het hardste. Het is gevaar
lijker dan zeeman te zijn 0p de grote
vaart want de visser kan het slechte weer
en het dreigen der elementen niet uit de
weg gaan, hij moet op dezelfde plaats blij
ven en alle moeilijkheden tot het bittere
einde ondergaan. ""tere
door
Hans-Jürgen Wille.
Wie tegenwoordig in zijn auto gaat zit
ten, met den voet op het gaspedaal drukt
en bijna zonder eenig geruis wegrijdt, die
heeft er geen vermoeden van, hoe moeilijk
de constructie van het eerst motorrijtuig
is geweest. De man, dit dit heeft vol
bracht, de Duitscher Gottlieb Daimler,
werd voor 100 jaar op 17 Maart 1834 te
Schorndorf bij Stuttgart in Würtemberg
geboren. Hem is het gelukt, om met be
hulp van den uitvinder der gloeibuisont-
steking de eerste motor te constru
eren, die tengevolge van zijn gering ge
wicht in een voertuig kon worden inge
bouwd. Op 16 Augustus 1883 was de eer
ste van alle automobielmotoren voltooid;
hij had een liggende cylinder met lueht-
koeling, een smeedijzeren vliegwiel en
maakte ongeveer 900 omwentelingen per
minuut. Een tweede motor volgde in No
vember en een derde, in een ronde kast,
in het jaar 1884. Deze motor werd later
in een rijwiel, in het eerste motorrijwiel
ter wereld ingebouwd. Zo leverden het
oorspronkelijke patent van 16 December
1883, het volgende van 29 Augustus 1885
en 9: October 1886, alsmede een reeks ver
dere patenten voor deze eerste motoren
het zekere en zichtbare bewijs, dat Gott
lieb Daimler onvoorwaardelijk de schepper
is van het automobilisme, hij riep de
eerste, met snellopende Daimlermotoren
uitgeruste wagen in het leven.
Het aardige huis met paneelwerk,
waarin Daimler als zoon van een hotel
lier en bakker werd geboren, bestaat nog,
evenals zijn eerste scheppingen, die in
Stuttgart-Cannstadt bewaard gebleven
zijn, als kostbare meesterwerken in de ge
schiedenis van de techniek.
Reeds heel vroeg stelde de jonge Daim
ler belang in alles op technisch gebied,
en als deftige „Kommerzienrat" heeft hij
vaak glimlachend verteld over zijn kwa
jongensstreken, die hij met zelfgemaakte
knalbommen uithaalde. Op 19-jarigen leef
tijd werd hij leerling in de werktuigma
chinefabriek te Grafenstadten in de
Elzas en toen z'n leertijd geëindigd was,
kwam hij naar Stuttgart op de polytech
nische school (thans technische Hooge-
school), waar hij in het jaar 1859 z'n in
genieurs-examen aflegde. Hij werkte daar
na lange tijd practisch in Engeland en
werd in 1872, nadat hij in Geislingen,
Beutlingen en Karlsruhe werkzaam was
geweeste na snelle promoties, directeur
van de latere gasmotorenfabriek te Beutz
bij Keulen. Daar begon eindelijk z'n loop
baan als uitvinder. In gemeenschappelijk
werk met Wilhelm Maybach, dien hij reeds
in Beutlingen had leeren kennen, ontstond
hier de eerste honderd P.K.-gasmotoren.
Dat was al een sensatie, maar voor Daim
ler betekende dit niet meer dan de eerste
schrede op de goede weg. Wanneer een
motor in werkplaatsen beweegkracht kon
produceeren, waarom zou het dan niet
mogelijk zijn, deze ook voor het bewegen
van voertuigen in toepassing te brengen?
In het jaar 1882 besloot Daimler om
naar mooi bad Cannstatt a. d. Neckar
thans een voorstad van Stuttgart te
verhuizen en daar een werkplaats in te
richten voor proefnemingen. Maybach
volgde hem al heel spoedig, en nu brak
een moeilijke tijd aan, die vooral in het
begin weinig succes opleverde. De grond
slag van de automobiel was weliswaar ge
legd, maar men was van de verwezenlij
king nog ver verwijderd.
Daimler heeft later dikwijls verteld, hoe
ontzettend moeilijk deze tijd is geweest.
Alleen zijn ongekend uithoudingsvermogen
en fanatieke standvastigheid gaven hem
de kracht, om de vele teleurstellingen en
mislukkingen van zijn proeven te over
winnen. Wat eens bittere ernst was,
schijnt den lezer thans bijna komisch.
Precies op de plaats, waar thans te
Cannstatt in de Taubenheimstrasse het
standbeeld van Daimler staat, werd achter
angstvalig gesloten vensters en deuren de
eerst motor geconstrueerd. Aan het waak
zame oog van de wet ontging het een en
ander natuurlijk niet. Men vreesde, dat
het daar niet helemaal pluis was en ver
moedde iets misdadigs. Wie anders dan
een valse munten kon daar zijn geheim
zinnig handwerk uitoefenen, zo meende
men te kunnen concluderen en... op zeke
re dag werd in de werkplaats door de po
litie een inval gedaan. Men onderzocht
streng en nauwgezet, maar men vond
niets, wat niet In de haak was. Hoofd
schuddend verlieten de brave dienaren van
de politie de vreemde, griezelige werk
plaats.
Toendertijd begon Daimler ook met de
eerste proefnemingen om de motor voor
de voortbeweging van schepen in toepas
sing te brengen. Men had voor deze expe
rimenten de Neckar gekozen, Midden in
de nacht ging men naar buiten, naar de
stille rivier. Een voor dit doel speciaal
aangenomen werkman moest de zorgvul
dig ingepakte motor naar de rivier bren
gen, waar deze in een boot werd gemon
teerd. En toen begon de tocht. Deze duur
de, totdat in de vroege morgen de eerste
voetgangers kwamen opdagen. Men ging
gauw aan wal, nam de motor uit de boot
en sloop als samenzweerders langs omwe
gen naar huis.
Ook de eerste automobiel-proefritten
werden 's nachts ondernomen. Dat was
maar goed ook. De wagen maakte een
weinig vertrouwenwekkende, niet te zeg
gen dreigende indruk. En de eenvoudige
boeren, die met ontzetting de wagen op de
mooie stille straatweg naar Untertürk-
heim zagen voortbewegen, schenen gelijk
te hebben, dat zij het vihikel een duivels-
wagen („Teufelkarren") noemden. Eens
trachtten zij zelfs dat verschrikkelijke
„ding" stuk te slaan en spreekwoordelijk
is de uitroep geworden, die een Schwa-
biseh "boertje tegenover Daimler bezigde:
Ik heb niet geweten, dat U ook kunt stop
pen. Maar zo langzamerhand begon men
aan het „monster" te wennen. De inwo
ners en badgasten van Cannstatt, die daar
vreedzaam het geneeskundige bronwater
dronken, geraakten meer en meer met
de wagen vertrouwd, al behield deze dan
ook nog heel lang de sensationele sprook
jesachtige nimbus.
Voor ons „verlichte" menschen van de
20e eeuw schijnt dat wonderlijk en ver
makelijk. En toch wis en waarachtig
het was en is een wonder, en wanneer wij
dezen uitvinder herdenken, dan moeten wij
dit eerlijk toegeven. Dit is dan ook wel
de meest toepaseljjke en mooiste wijze,
waarop zijn 100ste verjaardag kan wor
den herdacht. Gemakkelijk heeft Daimler
het zeker niet gehad en gemakkelijk heeft
hij het zichzelf ook niet gemaakt. Veel
geld en inspanning heeft het hem gekost,
voordat zijn werk was voltooid. In het
jaar 1890 werd in Cannstatt de Daimler
Motoren Gesellschaft opgericht. De pa
tenten van den grooten uitvinder begon
nen nu hun triomtocht door de gehele
wereld. In 1893 bouwde Daimler de eerste
gesloten automobiel, de eerste „Taxa-
meter" ter wereld, die in Cannstatt reed.
Het was ook de eerste auto, die met een
draaibaar stuur bestuurd kon worden en
waarbij de inschakeling rechts van den
bestuurder was aangebracht.
In het jaar 1898 wonnen de Daimler-
wagens bij de eerste autorennen van Pa
rijs naar Rouaan en terug de eerste prijs.
Dat was een overweldigend succes. Het
was gelijktijdig de kroon op het levens
werk van Gottlieb Daimler en een gun
stige lotsbeschikking, dat hij deze dag nog
mocht beleven, want het was tragisch,
dat hij reeds twee jaar later, op 6 Maart
1900 op nog geen 66-jarige leeftijd kwam
te overlijden. Met hem verloor Duitsch-
land een van zijn groo tetstiuvshrdlusdioa
land een van zijn grootste uitvinders.
Maar zijn naam en zijn werk leven in de
hele wereld voort en zo zal het steeds
blijven, zo lang en waar ook het hart van
een motor klopt.
Berlijn als Olympiade-stad,
door
M. JANSEN—VAN DEVENTER.
Misschien herinneren jullie je nog wel,
dat in Amsterdam, in 1928, de Olympische
spelen werden gehouden. Nu, in 1936 wor
den ze wéér gehouden, en wel in Berlijn.
Om de vier jaar hebben ze piaats; de laat
ste maal in Los Angelos, in 1932. Nu komt
de B aan de beurt, en de eerste der B's is
Berlijn, dat nu al druk bezig is, om de
voorbereidende maatregelen te treffen.
7003
Nu ik het toch over de Olympische spe
len heb, zal ik vc r degenen, die het niet
wisten, vertellen hue die spelen aan hun
naam gekomen zijn.
Oiympia is een heilige piaats in het
landschap Elis, (Griekenland) en die
plaats werd gewijd aan Zeus, je weet wel,
de opperste god in de Grieksche mytholo
gie (afgeleid van het woord mythe, dat een
verhaal is, hetwelk berust op een sage, of
legenden, en waarin bovenmenschelijke we
zens een rol spelen). In Oiympia nu, wer
den de Olympische spelen gehouden, om de
vier jaar. Ze duurden dan slechts vijf da
gen.
Tot 394 na Christus hield men deze tra-
ditiet vol. Pas in 1896 werden zij weer voor
het eerst gehouden, in Athene, en sedert
dien hadden ze elke vier jaar plaats, be
halve tijdens den wereldoorlog.
PAG. 7
Zoo, als je het bovenstaande nog niet
wist, dan weet je het nü! Maar wat je nog
niet weet is, wat dat plaatje beteekent,
dat je hier ziet afgebeeld.
Nu, 'ik zal het je zeggen. Het is het
stempel, dat de Rijkspost te Eerlijn ge
bruikt, vanwege de komende Olympische
Spelen, volgend jaar. Voor postzegel-ver
zamelaars is het erg leuk om zo'n stempel
te pakken te krijgen.
OESTERSCHELPEN UIT DEN
KOMEINSCHE TIJD IN LUXEMBURG.
De Romeinen waren groote liefhebbers
van oesters. Langen tijd golden die van
het meer van Liccla als de beste en na
deze werden die van Brindisi en Tarente
op hoogen prijs gesteld. Maar toen men in
Rome de oesters van den Atlantischen
Oceaan leerde kennen, gaf men weer aan
deze de voorkeur.
Groot moet de menigte oesters geweest
zijn, die aan de kusten van Gallië en
Brittannië naar Rome werden gezonden.
Luxemburg leverde daar de bewijzen voor,
want nabij alle legerplaatsen, welke de
Romeinen in het Luxemburgsche hebben
betrokken, in de nabijheid van alle gebou
wen, welke zij er hebben gesticht, vond
men massa's oesterschelpen!
Oplossing raadsels vorige week:
Romp, Lomp, Klompen, Stomp.
n.
Een appel.
III.
Omdat hij onderaan de dijk de zee niet
zien kan.
Goede oplossingen ontvangen van:
Stientje B.; Nellie N.Lena H.; Fia
van B.; Marie B.; Nellie K.; Lena M.;
Anna T.; Jaeob N.; Sientje N.Lena v. Z,;
Arie de G.; Corrie P.Nellie K.Marie
v. d. B.Coba de L.; Fransje v. E.
Met D ben ik een stad in Engeland.
Met R ben ik iemand, 'die anderen graag
van hun hebben en houwen ontdoet!
Met L ben ik groen, en voorai in de Lente
fris.
Zonder kop ben ik alleen een voorzetsel.
En vertellen jullie nu eens wat ik eigen
lijk ben!
II. De eerste letters vormen van boven
naar beneden gelezen iets, waarover de
afgelopen weken veel gesproken werd.
X
X
X
X
kleur
X
X
X
X
dier met lange ooren
X
X
X
X
ingang van een huis
X
X
X
X
betuiging v. erkentelijkheid
X
X
X
X
vloeistof
X
X
X
X
ontkenning
X
X
X
X
geul
X
X
X
X
makker
X
X
X
X
voorzetsel
X
X
X
X
nog een voorzetsel
X
X
X
X
tijdmaat (meervoud)
X
X
X
X
deel van een visch
X
X
X
X
insectenetend dier
X
X
X
X
vrucht
X
X
X
X
klank
86. Ze praatten nog een tijdje over ver
schillend" dingen, waarbij de wijze adelaar
hem nog met veel raadgevingen ten dien
ste stond. Eindelijk vond Flip het tijd om
te vertrekken naar zijn vriendje Wip.
86. Hij nam daarop hartelijk afscheid
van de adelaarsfamilie en stapte weer op
de breede nek van de vogel die hem ijlings
terugvoerde naar e piel' waar zijn vriend
je Wip op hem lag te wachten.
87. Veilig en wel kwam hij daar aan en
weed doe- Wip hartelijk begroet. B*j het
afscheid nemen trok de adelaar zich eeni-
ge veertjes uit, welke hij -» Fiip gaf met
de woorden: „Als jullie een van beiden
soms eens hulp noodig hebt, blaas dan deze
veertjes de lucht in. Het veertje zal mij
vinden en ik zal komen, waar jullie ook
mochten zijn.
88. Flip en Wip haastten zich om thuis
te komen, waarbij zij dezelfde weg namen,
die ze waren gekomen. Het afdalen der
rotsen ging gemakkelijker dan het beklim
men en Flip en Wip sprongen over grote
afstanden naar beneden.
