Varen is genieten
en goedkoop!
Stadsnieuws
BIJENKORF
Jfod tfwt
Per E.S.O.N.A.
Jtcd zot.
CHOONHIID
IERSCHE
A.s. Zondag Extra Reis
naar Amsterdam
Maar Schoorl
TWEEDE BLAD
HELDERSCHE COURANT, VAff DINSDAG 6 AUGUSTUS 1935.
Gemeenteraad
Visscherij.
DE GRATIS KOOPDAG
van de
Schoolmuseum
„Klein Artis".
De waker
in Uw huis!
Retour Ie kaj. f 1.40
2e kaj. ff 1.00
Retour Ie kaj. ff0.70
2e kaj. ff O 50
naar Schoorl en Alkmaar
M HIT IÜ
^MTfllK
Licht op voor alle voertuigen.
Dinsdag 6 Aug.
Woensdag 7
21.13 uur
21.11 uur
Onze vroegere stadgenoote Nora C.
Smith, slaagde op 3 Augustus voor de acte
Fransch L. O.
Op het op 7 Juli jj. te Amsterdam ge
houden examen slaagden voor het Esperanto-
diploma A Mej. S. van Es en de heer J. Heres,
heiden leerling envan den heer O. Govers,
alhier.
BOND VAN BARMHARTIGHEID.
Men schrijft ons:
ln.verband met het feit dat Zuster Proost
deze gemeente binnenkort zal verlaten, heeft
zij als comitélid van den Nationalen Bond van
Barmhartigheid moeten bedanken.
Dit is voor de afdeeling Den Helder een
niet te onderschatten verlies.
Zr. Proost was, mede door haar ondervin
ding als encequtrice der t.b.c.vereeniging, een
trouw en ijverig comitélid van b.g. bond.
Zij was vertegenwoordigster voor de Doops
gezinde Gemeente alhier.
In aansluiting hierop berichten wij tevens,
dat door genoemde gemeente in de plaats van
Zr. Proost is aangewezen mevrouw Smits,
Doopsgezinde Kerk, Kerkgraeht alhier.
C'ARJLLONBESPELINGEN MONUMENT
NEDERLANDSCHE KEI) DING WEZEN
De carillonbespelingen bijlken graag beluis
terd te worden. Vooral in de thans in vollen
gang zijnde vacanties en de daarmede ge
paard gaande bezoeken van buiten is het
monument en: het park een plek mét groote
aantrekkingskracht.
De stadsbeiaardier, de heer Tj. Dito, zal in
verband daarmede deze week eiken dag een
bespeling geven én wel op de volgende tijd-,
stippen
Dinsdag en Donderdag, 's avonds van half
negen tot half tien.
Zaterdagavond van 89 uur.
Woensdag en Vrijdag, 's middags van kwart
voor 12kwart over 12.
Dit laatste staat in verband met de be
zoekers van buiten, die meestal in de middag
uren in Den Helder zijn.
Niet alleen voor de bezoekers van onze stad
is het plein met monumenten een aantrek
kelijk stadsdeel, doch ook voor vele Helder-
schen zelf. Geen bankje blijft bijna onbezet.
De carillonconcerten verhoogen niet weinig
de gezelligheid.
INSCHRIJVINGEN HANDELSREGISTER.
30 Juli6 Augustus 1935.
Wijzigingen:
Anna Paulowna:
J. v. d. Molen, Zandvaart 28, Breezand,
brood-, koek- en beschuitbakkerij. Overge
gaan aan: Joh, van der Kruk.
Den Helder:
Stichting „De Katholieke Pers", Keizerstraat
8589. Bestuurswijziging.
N.V. Graanmalerij „De Hoop", Rijksweg 61.
Bestuurswijziging.
SPEELTUIN AFDEELING VISCHMARKT.
Ja, ja, het is geen schrijf- of drukfout: het
is werkelijk de afdeeling Vischmarkt van de
Heldersche Speeltuinvereeniging, die thans
met haar lang verbeiden tuin voor den dag
komt. En hoe! Intusschen is de naam „Visch
markt" allang veranderd; de uitbreiding van
de stad heeft zich voortgezet in de wijken ten
oosten van den Ruyghweg en hoewel de naam
officieel nog Vischmarkt gebleven is, zal men
toch o.i. op den duur moeten overwegen ter
aanduiding van dit deel een anderen naam te
kiezen.
Maar voorloopig hebben wij te maken met
de afdeeling „Vischmarkt". Men weet, reeds
van den aanvang af, dat is nu vijf jaar ge
leden, ging het verlangen uit om ook voor
deze afdeeling van de Speeltuinvereeniging
een werkelijken tuin te hebben, een ver
langen, dat voorloopig nog onvervuld bleef. De
afdeeling moest met eenig leedwezen aanzien
hoe twee andere af deelingen, Oude Helder en
Tuindorp, eerder hun wensch vervuld zagen.
Maar men wanhoopte niet, en nu, hier aan de
Kemphaanstraat, heeft zij ten langen leste de
beschikking gekregen over dit prachtige ter
rein, dat Maandagmiddag werd geopend. Het
is de gemeente, die dit terrein afstond, en het
is een kern van de leden der afdeeling Visch
markt, die zorgde voor den opstal: schom
mels en wip, en springplank, en zandbak, en
de rest waarmede ziéh thans de kinderen zoo
vermaakten. En dit najaar, als de openlucht
spelen onmogelijk zullen worden, zullen jonge
werkloozen op het terrein een loods bouwen,
die klinken zal als een klok, en waarin dezen
winter de kleinen bezig zullen worden ge
houden.
Maandagmiddag 2 uur had de openstelling
van het terrein plaats door den algemeenen
voorzitter der Vereeniging, den heer Lücker,
die in zijn openingswoord zinspeelde op het
lange wachten, dat tenslotte, na vijf jaar, met
dit prachtige terrein beloond wordt. Daarna
had de overdracht plaats aan den voorzitter
der afdeeling, die den tuin vervolgens open
stelde voor de talrijke jongens en meisjes, die
ongeduldig stonden te wachten op dit histori
sche moment.
Van den Raad van Toezicht was aanwezig
de heer Teune, terwijl de afdeelingen Oude
Helder en Tuindorp vertegenwoordigers had
den gezonden.
JAARBOEKJES NED. REISVEREENIGING
In verband met ingekomen aanvragen
déelen wij mede, dat thans weder Jaarboekjes
N.R.V ten onzen kantore verkrijgbaar zijn.
Prijs 30 cents.
NAAR HET WESTLAND.
Naar men ons meedeelt is „Opoe Geervliet"
met 130 van haar jongens vanmorgen met
autobussen naar het Westland vertrokken, om
den groei en den smaak van het Westlandsche
product respectievelijk te aanschouwen en
proeven.
Dat ze genieten zullen, daarvoor staat de
leidster borg.
I i -
Wij geven hier nogmaals, en ietwat uit
voeriger, de in ons nummer van Zaterdag
vermelde bijlagen voor de raadsvergadering
van hedenavond weer. i.
Grondverkoop en erfpachtsuitgifte.
Voorgesteld wordt ondershands te ver-
koopen aan R. Gravemaker een stuk grond
aan de Javastraat, groot ongeveer 480 M2,
voor den bouw van een woning. De prijs be
draagt deels 8—, deels 4.— per M2.
Verder wordt voorgesteld ten behoeve van
den bouw van een woning in voortdurende
erfpacht uittegéven, aan J. J. van der Leek
alhier een terrein aan de Javastraat, groot
ongeveer 600 M2., canon 60 ct. en 25 ct. per M2.
en ten behoeve van den bouw van twee
woningen en een vergaderlokaal aan H. J. P.
Egner, terrein aan de Javastraat, groot 865
M2.. canons 60, 25 en 5 ct.
Voortzetting cursus in Oude talen
Het voorstel tot voortzetting van den cursus
in oude talen is gegrond op de overweging,
dat de cursus met 1 Sept. door minstens 14
leerlingen zal worden bezocht. De mogelijk
heid is echter niet uitgesloten, dat dit aan
tal nog toeneemt, indien op de thans te
houden staatsexamens candidaten eventueel
worden afgewezen, die den cursus nog een
jaar wenschen te volgen. Ook thans weder
zijn de heeren Loen en Steenmeijer resp. als
directeur en leeraar aangewezen.
Grondverkoop.
Het voorstel betreffende onderhandschen
grondverkoop aan gebr. Kersbergen betreft
een stuk grond, gelegen tusschen Singel,
Krugerstraat, Joubertstraat, de la Reystraat
en Soembastiaat, groot 300 M2,, f 2.50
per. M2.
Benoeming onderwijzend personeel.
Verder is verschenen een voordracht inzake
de benoeming van een onderwijzeres aan de
school voor B.L.O. Hieromtrent zeggen
B. en W.:
dat het voornemen bestond om in de aan
de school voor B. L. O. bestaande vacatures
te voorzien door het doen van een keuze
uit het reeds aan de o.l. scholen dezer ge
meente in dienst zijnde onderwijzend perso
neel. Bij dat personeel zijn naar de meening
van B. W. zeer geschikte krachten, die
naar het B.L.O. kunnen overgaan, terwijl
door een zoodanige overgang de op wacht
geld-stelling van personeel bij het gewoon
lager onderwijs zou kunnen worden voor
komen. B. W. hebben daarom aan meer
genoemd personeel een schrijven gericht met
de vraag, of het voor een benoeming bij het
B.L.O. alhier in aanmerking zou willen
komen, met het resultaat, dat zich hebben
aangemeld 9 bevoegde sollicitanten, t.w. 6
onderwijzers met hoofdakte en 3 onderwijze
ressen, van welke laatsten zich er later één
heeft teruggetrokken.
B. W. bieden thans aan de volgende
voordrachten:
a. voor de benoeming van een onderwijzeres:
1. Mej. A. J. de Snaijer, onderwijzeres aan
school no. 5;
2. Mej. A. J. F. Moorman, onderwijzeres
aan school no. 2.
b.' voor de benoeming van een onderwijzer:
1. M. Quant, onderwijzer aan school no. 14
2. W. C. J. Veth, onderwijzer aan de
school voor het centr. 7e leerjaar;
3. J. L. H. J. Westenberg, ondervi zer aan
school no. 5.
In „Onze Zoetwatervisscherij" wordt mede-
dceling gedaan, dat dé Visscherij Centrale
gemachtigd is tot een totaal bedrag1 van
10.000 bovenmaatsche aal van 25 tot 28
cm., afkomstig van de Zuidhollandsche stroo
men, aan te koopen, teneinde de markt van
dat product te steunen en den afzet daarvan
te bevorderen.
Deze aal is bestemd als pootaal, die tegen
1 ct per pond franco aan de binnenvisschers
wordt verstrekt.
De aal zelf wordt door de V. C. ingekocht
voor 10 ct per pond, zoodat dus 100.000 pond
al3 pootaal ter beschikking is.
Er is echter veel meer pootaal door de
visschers besteld, zoodat lang niet aan alle
aanvragen kan worden voldaan.
Dit feit op zichzelf is te betreuren, maar
er blijkt uit, dat de V. C. het instituut is, dat
de visscherij wil en kan steunen.
Het Instituut bestaat nog maar kort,
doch, ondanks vele moeilijkheden, is er toch
al eenig resultaat te boeken.
Alle belanghebbenden: visschers, hande
laren, venters dienen zich te organiseerep.
En als deze belangen-organisaties het' zoover
kunnen brengen, dat er, Over bepaalde pun
ten, onderling overleg kan zijn, zou dat hpt
geheele bedrijf ten goede kunnen komen.
Uit IJmuiden wordt geklaagd aan Het
Handelsblad, dat de vischhahdel zich gedu
peerd ziet, omdat allerlei kleinhandelaren
hun visch zelf komen inslaan aan den afslag
en die met éigen vrachtauto meenemen, ter
wijl zij vroeger die voorraden via den hande
laar bekwamen.
Eén der oudste firma's zou daardoor reeds
zijn genoodzaakt een drietal menschen te
ontslaan.
Dat verschijnsel zelf is wel treurig, doch
het is een gevolg van het alles anders wor
den door techniek en ander inzicht. Hieraan
valt niet te ontkomen
Verschillende trawlers zijn weer te IJmui
den klaar gemaakt en ter vischvangst ge
trokken; Er komt dus schijnbaar wel meèr
perspectief voor de visscherij. i
Wij kunnen ons daarover slechts verheugen.
Er wordt gemeld, dat ook de trawlloggers
nu en dan mooie besommingen maken.
De gratis koopdag reclame van
de Bijenkorf duurt nog vijf
dagen, U heeft dus nog alle
kans dat U op de geluksdag
koopt. 1 j
Daarom naar de BIJENKORF
voor goedkoop en gratis koopen
Ziet de etalages.
In het „Handelsblad" is de meening ge
poneerd, dat het K. B„ bepalende, dat voor
visschersvaartuigen, die na 1 Januari 1934
niet meer in de vaart zijn geweest, geen ver
gunning zal worden gegeven om voor de
visscherij uit te varen, goede resultaten daar
van zullen zijn te verwachten, omdat nu, bij
eventueele opleving in het bedrijf, niet direct
zich vele schepen op de visscherij kunnen
werpen, waardoor de markt weer overvoerd
zou raken.
Wij hebben te IJmuiden ons oor eens te
luisteren gelegd. Veel indruk heeft schijnbaar
dit besluit daar niet gemaakt. Men meent, dat
het voorloopig niets aan de zaak verandert,
want dat van die schepen, welke vóór ,1
Januari 1934 al waren opgelegd, er vermoe
delijk toch geen meer in de vaart zou komen.
Maar men waardeert het, dat directe over
vloedige visscherij althans uitgesloten is, hoe
wel men het niet denkbeeldig acht, dat, wan
neer er weer betere toestanden aanbreken, ér
nog wel dispensatie voor uitvaart zal zijn je
verkrijgen voor sommige vaartuigen.
Doch deze verbetering ziet men nog niejt,
zoodat al die vaartuigen gerust als oud roept
kunnen worden afgeschreven.
Dan is men te IJmuiden ook diep door
drongen van het feit, dat meri, ondanks den
slechten tijd, moet zorgen voor éen goede
reserve van geschoolde bemanning. Men achtte
het gewenscht, jongens aan boord mee te
nemen, die, na theoretische geoefendheid, de
parktijk dienden mee te maken.
Men meende toch, dat thans de zaak zóó
stond, dat, als onverwacht een groote op
leving in het bedrijf zou komen, men wel eens
niet debeschikking zou hebben over ervaren
personeel.
Daarom mag de „oplossing", die in prac-
tischen zin geordend nooit is geweest, thans
wel ter hand worden genomen.
Dan blijkt men in IJmuiden slecht te spre
ken te zijn'over het groot aantal loggers, dat
gemeenlijk des Maandags aan den afslag is,
terwijl in het midden der week zich bijna geen
dier vaartuigen laat zien, waardoor er een
zeer onregelmatigen vischaanvoer is.
Men hoopt dan ook, dat er wat onderling
overleg zal plaats hebben, opdat de aankomst-
dagen volgens rooster (nagenoeg) zullen
worden geregeld.
Volgens berichten in de N.R.Ct. uit Enk
huizen, zou de aal- en palingvangst in het
IJselmeer dit jaar verre ten achter komen te
staan bij het vorige jaar.
Hoewel daavoor geen redenen worden op
gegeven, wordt er in vakkringen wel gemom
peld, dat er te intensief op aal en paling
wordt gevischt en dat ook vaak de onder-
maatsche niet zou worden gespaard.
Dit zou inderdaad zeer te betreuren zijn,
want het leek er, vooral verleden jaar, naar
te staan, dat de palingvisscherij voor het
IJselmeer een aardige bron van bestaan zou
worden.
Men wil de krachtige motorschepen uit
schakelen van deze visscherij en denkt daar
door den palingstand te kunnen bevorderen.
Misschien is dit een oplossing, maar ernstiger
feit als het gegrond is zou zijn, dat de
ondermaatsche aal werd weggevischt. En in
het eigen belang der visschers dienden dezen
daarmee op te houden.
Nu ligt het in den regel zoo, dat, als de
krachtige motorvaartuigen geen winstsaldo
zuilen kunnen verkrijgen, zij zich als vanzelf
wei weer óp de Noordzeevisscherij zullen gaan
toeleggen, zoodat reeds daardoor een even
wichtsherstel optreedt.
De bot uit het IJselmeer is aan het ver
dwijnen. Steeds minder worden de vangsten.
Zoo meldde Enkhuizen, dat daar dit jaar tot
nog toe 68.000 pond was aangevoerd, 'terwijl
in het vorige jaar 536.452 pond werd aange
bracht. Deze cijfers demonstreeren dus wel
duidelijk, dat het met de bot in het IJselmeer
op een eind uitloopt.
Van overplanting van jonge bot uit de
Waddenzee naar het IJselmeer schijnt geen
sprake te zijn en naast de andere verdwenen
vischsoorten uit dit watergebied, staat thans
de bot op het doodenlijstje.
Het is geen wonder, dat de IJselmeer-
visschers den afsluitdijk beschouwen als een
ramp voor hun bestaan en dat ze geen reden
hadden tot vlaggen, toen de laatste dichting
plaats had.
Doch dit alles is gebeurd. Maar wat is er
thans voor in de plaats?
„Koppie-krauw", zei Lorre, töen zijn baas,
de heer Deutz, hem over z'n kop streek. Maar
daar bleef het ook bij, van heel zijn uitge
breide repertoire kwam geen spaan terecht.
Je hebt dat bij mensehen ook, dat ze op een
zeker oogenblik niet in d'r hum zijn, en wat
zal men er aan doen? Afwachten tot de bui
over is. Maar het Sumatra-aapje, dat luistert
naar den naam van Bruintje, als-ie tenminste
zin heeft, was beter gemutst dezen Maandag
morgen; met zijn intelligente oogjes zat hij
ons maar aan te kijken en hij begreep niet wat
die man daar voor hem zoo al uitvoerde. ,,Hrj
ziet u voor Jo Spier aan", meende een van de
bezoekers, en toen zwol onze borst van trots.
Bruintje gaapte een paar maal allerverschrik
kelijkst en toonde daarbij een rose verhemel
tje, dat een der vrouwelijke bezoeksters in
extase bracht. Tegelijkertijd deed Bruintje iets
zeer onfatsoenlijks, hij krabde zich namelijk
energiek. Vlak naast hem zitten Keesje en
Miesje, het vermaak van de jongelui, en
Keesje en Miesje hebben weer tot buur de
astronotus ocellatus. Wat dat is moet u zelf
maar gaan zien, 't is een zeldzaam dier, waar
op Klein Artis trotsch is, zooals trouwens op
meer. exemplaren van de verzameling.
Eenige jaren terug hebben we dit drijvend
museum al eens hier in onze stad gehad en
evenals thans trok het ook toen veel belang
stelling. En het zijn waarlijk niet alleen de
schoolkinderen, die hier komen, ook tal. van
volwassenen maken van de gelegenheid ge
bruik, Speciaal in Den Helder is de belang-
Shelltox verdelgt motten, muggen,
vliegenKortom alle ongedierte,
de larven en eitjes incluis. Een
kamerbeurt zonder Shelltox is
slechts half werk. Haal een bus
Shelltox bij Uw drogist!
stelling groot, vertelde ons de heer Deutz, en
het is dan ook waarschijnlijk, dat Klein Artis
hier nog een poosje blijft! Maandagmorgen
was het buitengewoon fraai zomerweer, en van
alle kanten kwamen de trekkers Den Helder
binnen. Velen van hen gingen een bezoek
brengen aan Keesje en Miesje, en ai de overi
ge levende have. Want u moet niet denken,
dat deze aapjes de eenige levende wezens zijn;
daar is een zeer vriendelijke en makke vos, die
gaarne kennis wil maken. Het arme dier is
in ongunstige condities; u weet, een vos ver
liest zijn haren, en dat is hier het geval. Maar
ook zijn streken heeft dezé vos verloren en
als er geen bezoek is, loopt Reintje vrij rond
en geniet hij de rechten van een huisvriend.
Hij doet niemand kwaad, is in Zaandam zelfs
de stad irtgelooperi eri heeft zich voor een spie
gelruit bewonderd. Maar toén men hem riep,
keerde hij gehoorzaam weder in fzijn balling
schap terug. Dan zijn er levende schildpad
den, levende slangen, allerlei soorten vogels,
en vooral, een fraaie collectie visschén. Een
blauwe en een gele parkiet zaten heel genoeg-'
lijk te trekkebekken, al verwondert zich de
toeschouwer, dat met zoo weinig bek nochtans
zoo getrekkebekt kan wórden. Maar op een
zame bankjes ziet men dat onder menschén
ook wel, waarbij dan het rouge niet steeds een
beletsel is. Bizonder. fraai zijn een drietal
kampvischjes uit China, zeldzame exemplaren,
die uitmunten door hun sierlijken bouw en hun
fraaie kleuren. Ook een jonge krokodil bezit
het museum, het is een gemakkelijke kostgan
ger, die het leven niet al te zwaar opvat. Er
gaan soms maanden voorbij zonder dat hij
zich de moeite troost van zelfs te eten. Neen,
dat kan Jantje van Oome Piet beter! Zeer
merkwaardig is het skelet van een Christus-
visch. Deze visch heet zoo opdat werkelijk zijn
skelet de vorm heeft van den gekruisigden
Christus. Draait men het skelet om, dan her
kent men duidelijk een priester, die den zegen
uitspreekt. Merkwaardige speling der natuur!
Want deze gelijkenissen zijn niet maar „zoo'n
beetje", maar inderdaad zeer frappant.
Ja, wat moeten wij u nog meer van dit
museum, dat in de Loodsgracht, bij .de Post-
brug ligt, vertellen? Er is zoo ontzaglijk- veel
te zien in klein bestek, dat wij een krant noo-
dig zouden hebben alles te beschrijven.
Het is ingericht door de Vereeniging „Na-
tura Artis" te Rotterdam, en de volgende ver-
eenigingen hebben er inzendingen voor afge-
6 Augustus.
Abessinië wordt onder den dwang van den
Duce genoodzaakt, zich te beschaven. Wat
niet gemakkelijk is, want tot de moderne be
schaving behooren veel zwaar geschut, veel
granaren en en portie gifgassen, en zelfs voor
veel goud kunnen ze die kostelijke dingen (bij
wijze van spreken:) maar mondjesmaat deel
achtig worden.
In de meeste andere niet- of half-Europee-
feche landen komt de drang naar beschaving
naar ioveii zonder inmenging van anderen.
Meestal is deze drang weinig anders dan een
behoefte aan verwestering en nivelleering.
Het ocgin als we ons niet vergissen, in Chi
na, waai Foen-Yat-Sen de jolige, maar ope
retteachtige staarten liet afknippen, tot wan
hoop van 's werelds caricaturisten, die zich
hierdoor de mogelijkheid zagen ontgaan, het
karakteristieke verschil tuschen een Chinees
en een Japanner uit te beelden.
Toen rokte Kemal Pasja, na zich den naam
Atatiirk te hebben aangemeten en ook iederen
anderen Turk een familienaam te hebben opge
drongen, zijn landgenooten den schilderachti-
gen fez van het hoofd, en hun vrouwen den
sluier voor de oogen weg, waarop hij tot over
maat van ramp oud en jong- naar school
stuurde om te leeren lezen en schrijven.' In
Japan werden voor de geisha's scholen opge
richt, waar ze o.a. leeren steppen en foxtrot
ten. Da Japansche kimono moest het veld rui
men voor modieuze maar minder pittoreske
trois-piècës.
En als mantilla, bloem en skyscraperachti-
ge schildpadkam de Carmens maken, dan zijn
er in Spanje alleen nog Carmens op de na
tionale feestdagen, want op alle gewone dagen
van het jaar en dat zijn de meeste rus
ten deze romantische attributen op den rom
melzolder. Zoo verovert Niéuwe zakelijkheid
de Oude Wereld.
En nu is Perzië aan de beurt, dat onlangs
voor de leus herdoopt is in Iran. Ook Perzië
heeft eei bemoeizieke regeering, Zij wil een
eind maken aan den traditionelen hoofdtooi
en heeft een zwak voor onze westersche gleuf-
hoeden en kaasbolletjes. Hoe is het mogèlijk!
Het regeeringsdecreet, dat de Europeesche
hoofdbedekking voorschrijft, heeft al heel wat
dooden gekost. In de voornaamste moskee van
Mesjed, in het Oosten van Iran, zijn ernstige
ongeregeldheden het gevolg er van geweest.
Dé politie, die wegens overtreding van het
decreet naar de moskee was ontboden, stuitte
daar op tegenstand en moest het vuur openen.
Gevolg: dertig dooden en gewonden. Alles om
een fez of een kaasdopje.
In éen land, dat een oproer heeft gekend
als gevolg van een overheidsverbod om „pa
ling te trekken", zal men voor dit verzet allo
begrip hebben.
Dictators denken wel eens, dat zij net zoo
machtig zijn als... modedictators. Maar de
praktijk wijst dikwijls uit, dat een Poiret dui
zend dictators te erg is! Heeft Mussolini niet
eens vroeger, vóór hij zich met de beschaving
vari Ethiopië bezig hield, gefulmineerd tegen
korte rokken en lage décollecté's Wie tegen
woordig Italië bezoekt, vraagt zich af, of
Mussolini... ook nog wel in Italië woont. Een
preutsch man uit deze Lage Landen, die een
mondainen avond in Rome bijwoont, of een
wintersportplaats bezoekt, zou aan één stuk
door kunnen blozen, zoo openhartig springen
de Italiaansche vrouwtjes met haar charmes
om.
In Perzië schijnen het de mannen te zijn,
die er een eigen smaak op nahouden. Kan
men het hun kwalijk nemen? Ze zullen met
een hóed op voor den spiegel zijn gaan staan,
hun vrouwen zullen in een schaterlach zijn uit
gebarsten en toen zullen ze hebben uitgeroe
pen: „Dat nooit, dan liever in de lucht!" Wat
zouden wij zeggen, als Dr. Colijn ons met in
gang van 1 September het dragen van tulban
den of fezzen voorschreef?
Laten wij er niet aan denken. Het palingop
roer zou er kinderspel bij zijn...
staan: de Nederlandsche Natuurhistorische
Vereeniging, die thans ook, zooals men weet,
hier ter plaatse een afdeeling heeft, de Kon.
Ver. Koloniaal Instituut, „Natura Docet" te
Denekamp, het Rijksmonument-, Prae- en
Folkloristisch Museum te Asselt-Swalmen, L.,
de Landbouwhoogeschool te Wageningen, de
Nederlandsche Heidemaatschappij en de Ne
derlandsche Vereeniging van Vetplantenver-
zamelaars „Succulenta". Voor de diverse leden
dezer vereenigingen is er dus zeer veel te zien
en te leeren. Naar de heer Dentz ons mede
deelde, zal hij morgen-, Woensdagavond, een
Tusschen deze overdaad van schoons kunt
ge natuurlijk niet uw stoffelijke behoeften
verwaarloozen. Integendeel, maar de Beier-
sche keuken zal u voor tal van verrassingen
stellen
Laat ik dan allereerst opmerken, dat de
aardappels voor den verwenden Hollander
doorgaans niet te genieten zijn. Zij deden mij
meermalen denken aan geweekte stukjes
zeep en ik heb er mij, bij wijze van proef,
slechts een enkele maal aan gewaagd. Groen
ten worden slechts in zeer geringe mate ge-
serveero, Vleesch (en wat voor vleesch!)
daarentegen in rijken overvloed. Een half
pond „Schweinsrücken" op uw bord is ge-
wtonte. Het is kostelijk gebakken en heeft
e»" pikante smaak. De Beiersche pat&tes-
frites zijn kostelijk, evenals zijn rivierforel
len. Dit alles kunt ge savoureeren met een
„Dunkles" of „Helles", Paulaner, Löwenbrau
of Pschorr. Dit bier is fabelachtig. Het wordt
u geserveerd in de bekende halve-literkannen-
met-deksél, en uw matigheid wordt op ge
duchte piocf gesteld...
Zijt ge evenwel bij toeval geen biermin
naar, dan kunt ge uw tong te gast laten gaan
bij een fameus Moeselwijntje, dat in licht
groene bokalen opgediend wordt.
Het brood van dit land is zéér smakelijk,
evenals de boter, die ongetwijfeld zuiverder
van smaak is als de Hollandsche. Zijt ge aan
het einde van uw meegenomen voorraad Hol
landsche cigaretten of sigaren, dan moet ge
de Duitsche aanschaffen...
En de aan Nederlandsche tabak gewende
(en verwende!) rooker is te beklagen...
Het is avond en natuurlijk hebben wij ons
begeven naar een optredend „Boerentheater"
de „Nazi Eisele Truppe". Deze Nazi Eisele
kent zijn pappenheimers. Hij weet, dat velen
van ons moe zijn van driehoeks-tooneel... van
al dan niet superieure films...
Men verlangt hier iets anders. En hij
geeft iets anders. U krijgt hier een pro
gram, zooals het honderd jaar geleden opge
voerd werd. Op de kleine Bühne van Werden-
feiser Michl staat hij: dik, klein, vet: stra
lend van gijn en volksche humor. Om hem
heen zit het ensemble, 7 meisjes en vier jon
gens. Hierbij zijn 5 kinderen van hem. Het
programma's bonter dan bont. Men zingt,
soli en koor, er wordt gemuciseerd, gejodeld,
moppen vliegen over en weer. Nazi Eisele
daalt af van 't trapje en gaat tusschen het
publiek. En ze brullen, de Amerikanen, de
Hollanders, de Duitschers... De rook in het
kleine zaaltje is om te snijden. Bier wordt
met liters gedronken. Dit is stemming. Hier
krijg- ge eenig idee van Beiersche jolijt. D 11
is Beieren. Maar hoor. Het wordt stiller. Een
jodlerin wordt aangekondigd. En wat ge
daar te hooren krijgt is niet te beschrijven.
Wonderlijk is dit jodelen. Zij zingt van haar
land, haar Tirol; hoor haar het „Waldvöge-
lein" zingen... het is een wonder, dit alles.
De Amerikanen klappen als gekken. Willen
meer. Z(j stampen en schreeuwen. Maar reeds
is de leider van de troep op het podium ge
sprongen en brult: smijt ze eruit, wij zijn hiér
voor het publiek, niet ddt voor ons.En m4n
lacht... Schuhplattler komen.
Over de oorspronkelijke beteekenis van het
Schuhplattler loopen de meeningen daar In
Beieren-nogal uiteen. Ik heb m'n licht er op
gestoken bij diverse instanties, die het wetén
konden, doch kreeg steeds een afwijkend ant
woord. De kern evenwel is de liefde van dén
jongen voor zijn meisje, symbolisch voorge
steld door een oude volksche dans. Meestal
dansen twee Beieren om één meisje hëeh,
hetgeen zeer gracieus geschiedt. Als het meis
je haar keus niet kan doen vangt het Schuh
plattler van de anderen aan. In een cirkël
dansen ze om de begeerde heen, daarbij mét
beide handen op de gemsleeren broeken slaaó-
de, op de schoenzolen, en op de kuiten. Daar
bij jodelen zij. Men moet dit gezien hebben ofn
de suggestie er van te begrijpen. Het is iets
zoo bijzonders, iets zoo „noch-nie-dagewese-
nes" voor den buitenlander, dat men er uren
en uren naar kijken kan.
En dat alles geschiedt met begeleiding vdn
harmonica, viool en cither, juist zooals hét
vele, vele jaren her geweest moét zijn...
Om half twaalf vangt de „allgemeinér
Tanz" aan en dan begin het feest eerst recht.
Alles krioelt in het rookerige zaaltje dooreen
en het is één warreling van bonte kleuren,
korte broeken, beveerde, hoeden en vrooijjke
menschen...
Zoo leert ge Beieren kennen
Als dan het einde daar is en ge de kellnerin
roept, wordt ge met ontzetting gewaar hoeveel
bier ge dien avond verzwolgen hebt. Het Is
goedkoop, het is lekker... en het is vrij ge
vaarloos... i
En in den Beierschen nacht zoek ik mijjn
Gasthof op,... over de toppen dér Alpen glijdt
weer die sprookjesachtige maan.!, de Loisadh
rent driftig door zijn bedding... éen troepje
Beieren komt zingend aan.,, het is goed dasjr
te zijn in dat land.
Dwars door het dorp Garmisch stroomt de
Loisach, een snelvlietende beek, die meer naar
boven Partnach heet en met groot verval van
af de Alpen komt. Een tocht naar de Part-
nachklamm, daar, waar deze diepe en razende
bergstroom zich door een uiterst nauw ravijn
wringt is een van de hoogtepunten der excur
sies, die men daar maakt.
Ge doet dat niet per auto, niet te voet,...
maar in de Oudbeiersche Droschke, het wan
kele wagentje met overdekte kap, er voor eéi
paard en erop een uiterst gemoedelijken Beier
Haast kent men er niet. "Stapvoets gaat
het naar boven. Langs de Partnach. Hoe méér
ge naar boven komt, des te groener wordt het
water. En WAT voor groen. Het heeft de
teint van jong lentegras en oud smaragd. Nog
nooit zag u zulk water. Het schuimt en
bruischt.
Maar ge stijgt nog steeds. Wilder en wildér
wordt de Partnach, totdat ineens de voerman
van zijn fantastisch hoogen bok glijdt en u
maant tot uitstappen: het is zoover: voor :u
ligt de Klamm.
Ik ga er binnen en reeds na enkele honder
den meters zie ik het wonder, dat zelfs de.
kinderen van dit land nog in extase brengt.
Met daverend geweld komt de bergstroom
hier aan. Het kolkt en sist en wervelt als een
hel. Als gefascineerd ga ik verder. Boven mij
rijzen de machtige kloofwanden, bruin
grijs. Het zonlicht dringt door een nauwe
spleet nog in deze kloof. Men kan zich hiér
ternauwernood verstaanbaar maken. Af en
toe moet ik door spelonken, waar een Egyp
tische duisternis heerscht. Overal komen van
boven watervallen neer; de Partnach heeft
hier éen enorm verval. Ik zie om mij heen:
onheilspellend torenen de wanden bijna lood
recht op. Het pad waarover 'ik loop is slechts
enkele decimeters breed... zonlicht is schaarsch
Het dreunt, het dondert, het davert, het
brult... dit water... Nu eerst begrijp ik hoe de
oude meesters zich de onderwereld konden
voorstellen. Zooiets dërgelijks moet Dante
hebben aanschouwd, alvorens hij zijn Comoe-
dia Divina schreef. Zooiets Offenbach voor
zijn Orpheus...
Ik ga verder en plotseling zie ik het: aan
de overzijde, waar geen menschenkind kan
komen, bloeit het: in deze hel van leven en
voortgezweept water: edelweiss: teer en ver
borgen tegen de rots.
Het is een simpel bloemeke, deze edelweiss.
Ik ga steeds verder. Dit alles houdt mij
gevangen; en hier is het, dat men een idéé
krijgt van den macht der wateren, die voort-
donderen, onhoudbaar...
In vele nissen staan hier Madonna's: zij
staan hier reeds vele, vele.jaren en aanschouw
den dit alles in hun devote rust. Ze zijn bier
zeer schoon, deze madonna's.
Uren kunt ge dit schouwspel aanzien.
Den anderen dag gaat ge de bergen in, die
u lokken, al den tijd, zoolang ge in dat rus
tieke dorp aan den voet van de Zugspitze
verblijft. Met een zweefbaan komt ge in won
dere gebieden, waar ge mijlen en mijlen vér
de.toppen ziet rijen. Blauwe nevels cirkelen er
boven, het suist in uw oor.
Als het geluk met u is ziet ge door uw
kijker heel, heel in de verte gemsen grazen
en als u heel gelukkig zijt, vindt ge edelweiss.
En wellicht dat ge beproeft te voet een top
te bestijgen. Dan schaft men zich hier berg
schoenen aan, een leeren uitrusting, een berg
stok, neemt z'n proviand mee, en gaat er van
door. Maar al te spoedig ziet ge hoe. de af
standen hier bedriegen. Ik zelf dacht hier
eens een afstan van een half uur te loopen;
het was 3 uur.
Hoog daar in die bergen ziet men .be
neden de dorpjes liggen, neergeworpen .als
door een achtelooze hand: klein, nietig en als
speelgoed lijkt u dit alles. Overal springen de
watervalletjes op en bijna overal hoort ge
het geruisch van bergbeeken. Het is een won
derlijk sprookjesland.
Zooals bekend worden in Garmisch-Par-
tenkirchen in 1936 van 6 tot 16 Februari Je
vierde Olympische Winterspelen gehouden en
dat dit van.enorm belang voor zoowel de plaats
als de omstreken is, zult ge begrijpen. Beide
corpen tellen .circa 15000 Inwoners en met
bovengenoemd sportevenement verwacht men
een bezoek van minstens 100,000 gasten, Waar
deze allen moeten ondergebracht worden, is een
probleem op zich zelf. Voor reclame wordt hier
ongelooflijk veel gedaan. Hebt ge eventueel het
plan deze winterspelen bij te wonen (de Beier
sche Alpen in den winter zijn zoo mogelijk nog
sprookjesaehtiger dan nu!) dan kunt ge re
kenen op 50 reductie der Duitsche Spoor
wegen-. De Lufthansa geeft 20%. Voorts zijn
de prijzen van alle verdere vervoermiddelen
belangrijk gereduceerd,
.Wij hebben ons in verbinding gesteld met
den vertegenwoordiger voor pers en propa
ganda, Dr. Harster, een buitengewoon wel
willend en aangenaam mensch, die ons
diverse bijzonderheden van' deze komende
spelen vertelde en daarbij de verschillende
stadions heeft laten bezichtigen.
Het is indrukwekkend wat deze Duitschers
thans daar in Garmisch vervaardigen. Ieder
onderdeel doet even degelijk en massief aan.
Hier gelden slechts de allerhoogste eischen,
want men weet het: het internationale oog
ziet scherp. En daarom is het beste hiér nog
niet goed genoeg. De beide ski-schansen, (de
groote en kleine ölympiabaan) zijn Meester
lijk geconstrueerd en met voldoenittg noemde
Dr. Garster ons tal van technische details,
welke de superioriteit van dézen '&ffc>4jd aan
toonden.
(jsUpl.VOlgt).
•j
rth 4;l-
,nooio;
«fiui
