Stadsnieuws
Met de „Tarakan"
Noorwegen
Predikbeurten
De opleiding en de toekomst
voor onderwijzers.
GEMEENTERAAD.
Visscherij.
Nederlandsche rondvlucht
1935i
9
i
Men verzoekt ons opname van het vol
gende:
Er is waarschijnlijk geen tak van onder
wijs welke meer in de knel is geraakt door
de tijdsomstandigheden dan de opleiding voor
onderwijzers.
In de eerste plaats zijn er de verschillende
Ü^trefelen Van de reSeering, betrekking
hebbende op de opleiding. Ingaande 1 Sept.
1934 werden alle 4-jarige kweekscholen om
gezet in 3-jarige. Het spreekt vanzelf, dat
dit als een bezuinigingsmaatregel was bedoeld.
Vi^jwel tegelijkertijd echter werd bij het ont
werp „KJweekschoolwet" de 5-jarige kweek
school in uitzicht gesteld. Moeilijk is aan te
nemen, dat de omzetting van 3-jarige scholen
in 5-jarige éen bezuinging zou hebben ge
bracht. De bedoeling was dan ook' een an
dere, n.1. verbetering van de opleiding zelf.
Wanneer het ontwerp wet was geworden zou
het o.a. hebben gebracht: beperking van het
aantal kweekscholen, twee jaar geen eind
examen door de verlenging van de studie,
die van 3 tot 5 jaar en afschaffing van de
examens voor de hoofdakte. Van de behande
ling van dit wetsontwerp is echter niets ge
komen en naar alle waarschijnlijkheid zal dit
ontwerp het ook nimmer tot wet brengen en
zullen dus de 3-jarige kweekscholen wel blij
ven gehandhaafd.
Daarna kwam het „Bezuinigingsontwerp".
Ook in dit ontwerp kreeg de opleiding haar
„bescheiden" deel. Voorgesteld werd o. ni., dat
gedurende 4 jaar geen gelegenheid zou wor
den gegeven tot het afleggen van het z.g.n.
staatsexamen voor onderwijzer, terwijl aan
de kweekschooleindexamens slechts die leer
lingen zouden mogen deelnemen, die voor
1 Mei 1935 tot een erkende kweekschool wa
ren toegelaten. Dit laatste zou dus hebben
meegebracht, dat in 1935 geen nieüwe klassen
hadden mogen worden gevormd.
Door de politieke gebeurtenissen van den
laatsten tijd is ook dit ontwerp nog niet in
behandeling gekomen. Alle kweekscholen
kunnen derhalve met ingang van 1 September
1935 een nieuwe eerste klas vormen.
Geen wonder is het, dat al deze voorge
stelde en gedeeltelijk niet doorgevoerde maat
regelen een groote mate van onrust en onze
kerheid hebben gebracht in den kring dér
kweekscholen.
Er is echter nog meer. Aangezien de
kweekscholen haar leerlingen opleiden voor
onderwijzer (es) bij het lager onderwijs,
spreekt het vanzelf, dat ook de gang van
zaken bij dit onderwijs van groot belang moet
zijn voor de eerstgenoemde scholen.
Ons lager onderwijs kost veel geld, vooral
de laatste jaren. Wat hiervan de oorzaak is,
kan buiten beschouwing worden gelaten, doch
het feit als zoodanig kan niet worden ont
kend. Geen wonder, dat de regeering zocht
naar middelen om deze hooge uitgaven te
verminderen. Zoo werd o.a. de toelatingsleef
tijd verhoogd, verdeeld over twee jaren. Het
gevolg was, dat in deze jaren ongeveer 14000
leerlingen minder per jaar werden toegelaten.
Behalve een besparing op materieele kosten
was het gevolg, dat hierdoor per jaar onge
veer 370 onderwijzers minder noodig waren.
Deze maatregel doet natuurlijk ook z'n in
vloed, zij het ook in afnemende mate, gelden
over volgende jaren, doch zal toch na verloop
van enkele jaren geheel zijn uitgewerkt.
Van pieef ingrijpeliden aard was de ophef
fing vdn een'groot aantal'(vooral openbare)
scholen, die naar het oordeel van de regeering
te klein waren om ze in dezen tijd in stand
te houden. Tegelijkertijd werd het aantal leer
lingen per onderwijzer verhoogd. Een groot
aan.tal leerkrachten geraakte hierdoor op
wachtgeld. Aangezien bij een eventueele vaca
ture in, de eerste plaats wachtgelders moeten
worden benoemd, was hiermee de plaatsings
kans voor de geslaagde onderwijzers minimaal
klein geworden, zoo niet geheel uitgesloten.
Vele ouders meenen dan ook er geen heil
meer in te zien hun kinderen te laten oplei
den voor een betrekking waarvan de toekomst
zoo donker schijnt. Het aantal leerlingen, dat
zich de laatste jaren voor de kweekscholen
heeft aangemeld, is dan ook aanmerkelijk ge
daald. We zien hier een natuurlijke reactie.
Hoewel het bij het onderwijs in den loop der
jaren steeds zoo is geweest, dat er tijden wa
ren, waarin van een overcompleet kon wor
den gesproken, gevolgd door jaren waarin
gebrek aan leerkrachten bestond, is toch dit
overcompleet nimmer zoo groot geweest als
nu. Dat dit op den lust om voor onderwijzer te
gaan studeeren van invloed is, spreekt wel
vanzelf.
Nu is dit „te veel" echter een verschijnsel
wat niet enkel bij het onderwijs wordt aange
troffen. Hoeveel jonge menschen worden niet
opgeleid door de inrichtingen van Hooger,
Voorbereidend Hooger en Middelbaar Onder
wijs en door scholen voor U.L.O., voor wie
momenteel op de arbeidsmarkt ook weinig of
geen plaats is? Ieder weet hoe erg het ook
hiermede is gesteld.
Moet men dan de kinderen maar niet meer
laten ptudeeren? Dit zou in vrijwel de meeste
gevallen niet anders beteekenen, dan dat het
tijdstip, waarop de werkloosheid voor deze
jonge menschen zou beginnen, met enkele
jaren zou worden vervroegd. We zien dan ook
het merkwaardige verschijnsel, dat de toeloop
van leerlingen naar genoemde onderwijsin
richtingen eerder stijgt dan daalt. Alleen bij
de kweekscholen is dit niet het geval. Waar
schijnlijk omdat we hier te doen hebben met
een speciale vakopleiding en met het feit, dat
alles wat op het onderwijs betrekking heeft
nu eenmaal de eer geniet om in het middel
punt te staan van de publieke belangstelling,
waardoor dan ook het overcompleet aan af
gestudeerden hier waarschijnlijk sterker de
aandacht trekt, dan bjj welk ander beroep
ook.
Toch wijzen enkele verschijnselen in de
goede richting. De bezuinigingsmaatregelen
bij het lager onderwijs zullen niet veel verder
kunnen worden doorgevoerd. De opheffing
van scholen kan toch' niet blijven doorgaan
Mogelijk dat nog hier en tiaar een school moet
verdwijnen, doch veel zullen dit niet meer
kunnen zijn. De opvoering van het aantal
leerlingen per onderwijzer heeft zeker wel het
maximum bereikt en, zooals boven reeds ge
zegd, de gevolgen van de verhooging van den
toelatingsleeftijd is na enkele jaren geheel
uitgewerkt.
Bovendien, en dit is wel het belangrijkste,
wordt algemeen verwacht, dat het voorstel
om alle onderwijzers van 60 jaar en ouder op
pensioen te stellen, wel zal worden aangeno
men, vermoedelijk met ingang van. 1 Januari
1936. Ook de daaropvolgende jaren zal dan
uit den aard der zaak een grooter aantal
worden gepensionneerd, dan normaal het ge
val zou zijn geweest.
Bij toepassing van dezen maatregel zullen
de daarvoor nog in aanmerking komende
wachtgelders spoedig zijn herplaatst en komt
er dus weer ruimte voor de jongeren.
Zij, die nu beginnen met de studie, hebben
nog 3 a 4 jaar tijd voor ze klaar zijn. De
toestanden kunnen zich in dien tijd veel heb
ben verbeterd. Dat ze, voor wat de plaatsings
kans betreft, nog slechter zouden worden,
lijkt vrijwel uitgesloten. Het lager onderwijs
mag iets worden ingekrompen, daarbij blijft
het echter ook. Elk jaar moet gerekend wor
den op een aanvulling met ongeveer 1800 leer
krachten.
Waarschijnlijk zullen zij, die nu de studie
beginnen, wanneer ze over een jaar of wat
klaar zijn, er heel wat beter voor staan, dan
degenen, die de laatste 2 of 3 jaar hun
diploma hebben behaald.
Wel is waar is in het bezuinigingsontwerp
vooorgesteld het beginsalaris te verlagen,
doch allereerst zij opgemerkt, dat dit een
ontwerp van wet is en nog geen ingevoerde
maatregel. Tweedens is speciaal dit voorstel
met weinig instemming ontvangen en vervol
gens is het niet aan te' nemen, dat het salaris
zoo zal worden gesteld, dat er geen behoor
lijke vooruitzichten meer zijn. Bij het volks
onderwijs zijn te groote belangen betrokken
voor de gemeenschap, dan dat de wet op den
duur den onderwijzer geen redelijk bestaan
zal waarborgen.
Agenda der vergadering van den Raad
der gémeente Den Helder op Dinsdag,
27 Augustus 1934, des namiddags 2 uur, ten
Raadhuize.
Ingekomen stukkeu.
a. Mededeeling van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland, dat bij besluit van de
Staten van Noord-Holland, d.d. 25 Juli 1935,
No. VII, ten behoeve van de stichting van
een nieuw gebouw voor de school voor B.L.O.
een bijdrage uit de provinciale kas is ver
leend ad 20% van de stichtingskosten, met
inbegrip van grond en meubilair, welke bij
drage ten hoogste f 21.000.zal bedragen.
b. Goedkeuring van Gedeputeerde Staten
op het raadsbesluit van 2 Juli j.1., tot wijzi
ging van de begrooting van het Gemeentelijk
Zwembad, dienst 1934.
(Voorgesteld wordt deze stukken voor
kennisgeving aan te nemen).
Grondbedrijf.
Voorstel tot in- en afvoer van gronden van
het Grondbedrijf.
Begrooting.
Voorstel tot het vaststellen van de 11e wijzi-
gingsbegrooting der gemeente, dienst 1935,
en van de 3e wijzigingsbegrooting van het
Grondbedrijf, dienst 1935.
KONIJN's AUTOMATIC
HEDEN NASSI-GORENG
dag en nacht
Begrooting.
Voorstel lot het vaststellen van de 12e wijzi
gingsbegrooting der gemeente, "dienst 1935,
en van de 6e wijzigingsbegrooting van Ge
meentewerken, dienst 1935.
Begrooting.
Voorstel tot het vaststellen van de 13e wijzi
gingsbegrooting der gemeente, dienst 1935,
en van de 7e wijzigingsbegrooting van Ge
meentewerken, dienst 1935.
Personeele Belasting.
Adres van de afd.. Haarlem van den Neder-
landsch'en Bond van Werkgevers in Hotel-,
Restaurant-, Café- en Aanverwante bedrijven
„Horecaf", houdende verzoek om met ingang
van jhét belastingjaar1936, de perceelen en
perceelsgedeelten, dienende tot uitoefening
van eejn restaurant of koffiehuis ten aanzien
van dePersoneele Belasting met winkels
gelijk jte stellen, met voorstel van Burge-
jn cestelr en Wethouders.
f
Onderwijs.
Voorstel tot het benoemen en overplaatsen
van onderwijzend personeel.
I
Salarisverordening.
Voorstel tot het vaststellen van een nieuwe
verordening, regelende de rangen en de be-
zpldigibg van de ambtenaren in dienst der
gemeer
daarms
te Den Helder en tot vaststelling van
de samenhangende besluiten.
Ter inzage.
Ter inzage is gelegd het antwoord op de
vraag van den heer A. Speur, betreffende
den handwijzer bij de Blauwe Keet.
*4
DE .JANSENS OP HET MARSDIEP.
Neen; lezers, u hebt 't mis, als u uit dit
opschrift concludeert, dat een óf andere Hel
dersche! familie Jansen een beetje is gaan
spelevaren op 't Marsdiep. De zaak zit zoo:
Vrijdag heeft den geheelen dag een heele
groote, moderne stoomboot op de Heldersche
kust hïen en weer gevaren.
't Is een „vreempie", die is nog nooit hier
geweeszeiden de haringtrekkers, maar 't
is een bonk van een schip en ie zit fijn in
dé verf.
't Was. ook een bonk van een schip en de
belangstelling die „De Jansens"van den wal
trok, vyas dan ook wel verdiend.
't Is jeen groot nieuw schip van de Konink
lijke Pakket-Maatschappij in Indië, dat nog
geen dienst heeft gedaan, maar kersversch
van de werf uit Rotterdam kwam en nu een
speciale) proefvaart, in onze Noordelijke wate
ren bij den kop van Holland maakte.
'j^u cpns lag de boot stil,.achter Fort de
Harsens, even later zag je dit schip, dat zoo
wel voor vrachtvaart, als personenvervoer is
ingericht, ful'-speed voorbij de zwemmers
van „Erissche Morgen" en de Heldersche
Zwemvi réeniging schuiven.
?óóg steken de dekken boven den romp uit.
al an ingenieurs maken deze proefvaart
ter cóniröle mee. Prachtige hutten staan den
pa'Ssdgi
ncAien,
1 ée b
pejjsohe^i,
uicJulen
rs, die met dit schip in Indië passage
ten dienste.
;manning bestaat momenteel uit 75
waaronder vele Javaansehe be-
Rustig en Oostersch-bedaard komen zij, ter
schip pp de Heldersche reede vaart,
)fezoekers en genoodigden en serveeren
Wijï het
bij le'b:
de thee
Ongetwijfeld zal de „Jansens" blijken een
groote aanwinst te zijn voor de groote vloot
'van de K.P.M. en wenschen wij de jong
geborene veel geluk.
Het Ij
bijzönde:
op een
visscher
andelsblad vermeldde onlangs als een
•heid, dat een botter in aanbouw was
Huizerwerf voor een Durgerdammer
Inderdaad is dit ook een groote bij
zonderheid, maar er blijkt tevens uit, dat nog
niet alkn alle perspectivische vooruitzichten
in de IJ selmeervisscherij hebben verloren. De
palingvi sscherij moge dan nog niet van de
omvangrijkheid van verleden jaar zijn, toch
is ze volor sommigen nog wel van beteekenis
en geheel niet verwerpelijk.
Wat zou het een zegen voor velen zijn zoo
de aalstand in dit watergebied hooger zou
kunnen Worden opgevoerd. Eenbron van in
komsten zou daardoor ontstaan en wij konden
ons, eveinals dat vroeger het geval was, los-
makeii van buitenlandschen invoer.
Een stoot om daartoe te komen zou o.i. zijn,
als mep de minimumvangstmaat zou gaan
stellen op 35 cm. In den overganstijd zou dit
waarschijnlijk wat nadeel brengen, doch in de
toekomst voordeel.
De snurrevaad blijft nog steeds, volgens
opgaaf in de bladen, met de besommingen uit
te gaan boven die van de treilbotters. Dit
resultaat, dat schijnbaar van blijvenden aard
is', doet velen de vraag stellen of het niet be
ter ware, hun treil bedrijf om te zetten in dat
van de snurrevaad.
Wanneer, na een serieus onderzoek, zou
blijken, dat inderdaad de snurrevaad een loo-
nend bedrijf zou zijn, dringt zich toch ernstig
de vraag, op, of het dan niet op den weg zou
liggen van bevoegde instanties om een omzet
ting tot dat bedrijf te steunen.
Voor gezonde, levensvatbare industrie im
mers is men bereid' van overheidswege tot
credietverstrekking te komen en als dè snur
revaad nu werkelijk zoo'n levensvatbaar be
drijf zou zijn, mag men toch verwachten, dat
dok -daarvoor gelden beschikbaar gestteld' zul
len worden.
ZELDZAME VOGEL OP HUISDUINEN.
Een witte zwaluw.
Sedert eenige dagen wordt Huisduinen be
zocht door een zeer zeldzame verschijning in
de dierenwereld, namelijk een witte zwaluw.
Eigenaardig is het feit, dat deze vogel
alleen 's avonds wordt waargenomen en wél
voornamelijk bij het rondvliegen om het
kerkje.
Het behoeft geen betoog, dat er veel be
langstelling voor het diertje bestaat: iederen
avond staan tal van jongens en meisjes, be
nevens badgasten geduldig te wachten, tot
het vriendin zwaluw behaagt haar avondlijke
rondje te vliegen.
In verband met het bovenstaande wendden
wij ons tot Dr. Verwey van het Zoölogisch
Station, die ons mededeelde, dat het hier
naar alle waarschijnlijkheid een albino der
boerenzwaluw betreft, iets, wat in deze vogel
familie inderdaad zelden voorkomt.
RIALTO-THEATER.
Crime without Passion.
Een mijlpaal.
Er waren eens twee scenario-schrijvers,
Ben Hecht en Ch. Mac Arthur, die leefden in
de „droomfabriek", welke men in de wande
ling Hollywood noemt en die met het schrij
ven van film-gegevens een behoorlijke bom
duiten verdienden.
Edochbeide vrienden waren ondanks
deze financieele welvaart niet tevreden. De
oorzaak hiervan is te zoeken in het feit, dat
zij van hun werk in de daarnaar vervaardigde
film als gewoonlijk maar een bitter spoortje
terugvondeniets, wat in deze industrie
van zwart-en-wit volkomen normaal is. Ten
slotte werd het hun te bar en ze zeidenstop
Ze pakten hun zaken bij elkaar, wenschten
vriend en maag vaarwel en trokken op een
goeden dag naar Long Island.
Geruimen tijd later eerst lekte er iets uit,
van een zeer bijzondere film, van opzienbarend
avant-garde werk, van een revolutie op rol
prent-gebied.
Beide hiervoorgenoemde jongelieden zou
den n.1. een cinematografische nieuwigheid
geschapen hebben, welke ongehoord was en
luisterde naar den te denken" gevenden naam
van Crime without Passion (Misdaad zonder
hartstocht).
Inmiddels heeft deze film een uitbundig, zij
het niet1 over de geheele linie, y;publiek succes
gehad én wordt dóórtal van vakbladen 'het
beste genoemd wat de celluloidband sedert
jaren te zien gaf.
De Directie van het Rialto-théater heeft
gemeend thans déze film te moeten draaien,
doch wijvragen ons hierbij af," of dit, uit
commercieel oogpunt gezien, wel juist i's.
Nietwaar: daar is het strand, de zee', de
vacantieen een publiek, dat' zich zeer
moeilijk vanuit zijn Augustus-stemming zal
laten wekken.
Toch zullen wij even op deze noviteit in
gaan, daarvoor is zij t e belangrijk en is zij
te veel een mijlpaal in de cinematografische
historie.
Het criterium van deze film draait om de
levensphilosophie van Lee Gentry, advocaat
in kwade zaken, en welke men de incarnatie
van het Kwade zou kunnen noemen.
Deze rol, welke door den fameuzen „on-
zichtbaren man" (Claude Rains) gespeeld
wordt, is consequent doorgevoerd. Maar dan
ook voor 100 consequent. Psychologisch is
dit geval een genialiteit. Geen moment werd
hier ook maar gedacht aan eenig effect.
Het verhaal zelf is eigenlijk doodgewoon en
alleen de uitwerking is meesterlijk. Ge moet
deze Lee Gentry zien en hooren. Hoe hij zijn
snijdende sarcasmen afbijt tegen het Recht.
Hoe hij meermalen de baarlijke duivel zelve
ishoe hij U vastgrijpt en niet meer los
laat.
De demonische suggestie van deze film is
verbijsterend. Men ziet, voelt, ruikt de mis
daad hier. En dat zonder revolvers, zonder
knoekpartijen, zonder eenige beproefde dra
matiek. Mij deed deze film herhaaldelijk den
ken aan sommige verhalen van Edgar Poe,
DERDE BLAD
Op' en ondergang van Zon en tijd
van hoog water (Texel)
Zomertyd.
Zon
Hoogwater
Aug.
op:
TndT:
sm.
nam.
Z 25
5.59
20.04
5.15
18.00
M 26
6.00
20.02
6.20
19.05
D 27
6.02
20.00
7.10
19.50
W 28
6.04
19.58
7.50
20.25
D 29
6.05
19.55
8.15
20.55
V 30
6.07
19.53
8.45
21.30
Z 31
6.09
19.51
910.
21.45
Lichten
op
voor alle voertuigen.
Zaterdag
24 Aug.
Zondag
25
20.34
Maandag
26
20.32
Onze vroegere stadgenoot, de heer M.
Noot, is met ingang van 1 Augustus 1935
benoemd als loods te Curagao.
DE TOCHT VAN HR. MS. „K XVIII".
Luit. ter zee Wytema voor de
microfoon.
Dinsdag a.s. (27 Augustus) te 9 u. 20 n.m.
zal luitenant ter zee M. S. Wytema voor de
A.V.R.O.-microfoon een causerie houden over
de reis van de „K XVIII".
Ds. B. v, d. WERFF.
Emeritaat aangevraagd.
Naar „De Standaard" meldt, heeft ds. B. v.
d. Werff, predikant der Geref. Kerk te Am
sterdam-West, om gezondheidsredenen eme
ritaat aangevaagd,
Ds. v. d. Werff, die op 7 Sept. 63 jaar
wordt, heeft 38 jaren in het ambt gestaan.
Hij diende de Geref. kerken te Kruiningen, te
Grootegast, te Harlingen, te Dokkum, te Den
Helder en te Doorn. Sinds Juli 1927 is hij
verbonden aan de kerk van Amsterdam-West
(Sloterdijk). Zijn gezondheidstoestand laat
hem niet toe een afscheidspredicatie te
houden.
CARILLONBESPELING.
Maandagavond is er, eveneens van 8 tot 9
■uur, carillonbespeling.
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandag
morgen is alleen geopend de apotheek der
firma Smeets-Snel, Weststraat.
Van Maandag 26 Aug. tot 2 Sept. wordt
avond- en Zondagdienst waargenomen door
W. H. Kingma, Kanaalweg.
Nog enkele bijzonderheden.
Aan de bijzondèrheden,- die wij Donderdag
j.1. gaven,1 kunnen wij nog de volgende toe
voegen:
Er blijken 61 deelnemende toestellen te zijn
tezamen met een bemanning van ongeveer
175 man. Behalve 37 Nederlandsche toestellen,
zullen 1 Amerikaansch, 3 Belgische, 2 Duit-
sche, 11 Engelsche, 2 Fransche, 2 Hongaar-
sche, 1 Oostenrijksch en 2 Poolsche toestellen
aan de vlucht deelnemen. Wij zullen dus een
heele buitenlandsche invasie té zien krijgen!
De Nederlandsche équipe bestaat uit:
24 sportvliegtuigen, 11 militaire (7 van de
Luchtvaartafdeéling Soesterberg en 4 van
den Marine Luchtvaart Dienst) en 2 toestel
len van de K.L.M. (het Douglas-toestel „Jan
van Gent" bestuurd door den bekenden avia-
teur-auteur A. Viruly en de F. XII, de „Duif"
met als piloot den heer Bach).
Van de buitenlandsche bestuurders noemen
wevice-luchtmaarschalk A. E. Borton
(Engeland), die als passagiere de Oosten-
rijksche prinses Mathilde Windisch-Graetz
aan boord heeft; de heer H. G. Selfridge Jr.
(Engeland) met als passagiere de burg
gravin de Sibour; graaf Christian du Jonchay
(Frankrijk) met zijn echtgenoote als passa
giere.
Van de Nederlanders noemen we: de be
kende sportvliegêr M. A. G. v. d. Leeuw,
H. M. Schmidt Crans, luitenant Asjes, jhr. O.
Wittert van Hoogland, bekend door zijn korte
lings uitgevoerde hoogtevlueht en kapitein
W. C. J. Versteeg. Als passagiers maken o.m.
de generaals C. J. Snyders en A. Duymaar
van Twist de vlucht mede.
naar
- ii-
Prachtige uitstapjes. - Op de thuisreis. -
RendeZ'Vous met de
Slamat".
Aan boord m.s. „Tarakan". Gemeen
schapszin aankweeken: dat is een der doel
stellingen, die een rol spelen bij de organisa
tie der kampeertochten met de „Tarakan".
Voor zoover zij dat nog niet gewend zijn,
moeten de jongens leeren, de waschgelegen-
heden met elkaar te deelen, rustig en ordelijk
te zijn in de eet- en slaapruimen, elkaar geen
overlast aandoen en in ieder opzicht disci
pline te toonen.
In een korte toespraak tot de jongens
wordt daarop nog eens de nadruk gelegd: een
beroep wordt gedaan op het eergevoel der
jeugdige reizigers, dat zij den goeden naam
en de eer van de Nederlandsche koopvaardij
en marine in den vreemde hooghouden.
Het overgroote deel is gelukkig van goeden
wille: moeilijkheden zijn dan ook sporadisch.
He scheepsofficieren winnen de harten der
jongens door hun gemoedeiykheid en toch be
slisten toon, en de beide jeugdleiders zijn
zeer populair. Onder hun toezicht wordt des
'110>'gens gymnastiekles gehouden. Op een der
eiken stellen zich de gegadigden, waaronder
leiders zijn, op en er wordt hard ge-
et'<t san het lichameiyk welzyn, Dat er
sterke knapen hij de lading der „Tarakan"
zijn, blijkt bij de wandeltochten, die gemaakt
worden van uit de drie plaatsen, waar het
schip in Noorwegen meert.
De eerste tocht begint reeds eenige uren
na de aankomst te Fjoerland. De sloepen
worden gestreken: in elke sloep nemen be
halve eenige leden der bemanning, een vijftig
jongens plaats en dan worden drie booten
tegelijkertijd naar den wal gedirigeerd. De
jongens moeten zelf pagaaien en trachten
hun sloep het eerst over te brengen. Dat
heeft twee bedoelingen: zij moeten zooveel
mogelijk van het leven op een vrachtschip
leeren en bovendien zijn de sloepen op deze
wijze het vlugst aan den wal!
Deze eerste wandeltocht leidt door het
Mundal naar den Boja Brae-gletscher. Het is
een mooie, eerste kennismaking met het
karakter van het Noorsche landschap. De
weg loopt grootendeels langs een bruisende
beek, die het breede dal in tweeën deelt. De
groepen zetten zich in beweging, in een ste
vig marschtempo of met een kalmer gang.
Met de mogelijkheid van uitvallers is reke
ning gehouden: de dokter en de verpleegster
houden nauwkeurig toezicht en een groote
auto is beschikbaar voor het opnemen van
gestrande wandelaars.
De gletscher is bereikt: hij daalt met zijn
uitloopers tot beneden in het dal af. IJs in
Augustus! De Hollandsche jongens moeten
dat natuurlijk van zoo nabij mogelijk beleven,
het ijs met de hand aanraken, voelen hoe
koud het smeltwater is. Er valt een regen
buitje, dat, in samenwerking met de nabijheid
van het enorme ijsvlak, menigeen huiveren
doet. Maar de jongens vermaken zich best:
liefhebbers van steenen kunnen hier hun hart
ophalen; prachtige brokjes graniet en kwarts
liggen hier voor het grijpen.
De terugtocht voert over een door den
regen doorweekten weg, maar dat kan de
stemming niet verminderen. De verpleegster
geeft een uitstekend voorbeeld door in strak
tempo.op te marcheeren, hoewel zij ernstige
averij heeft opgeloopen door het verlies van
haar hak.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
licht het schip het anker en omstreeks acht
uur in den morgen wordt, na een tocht door
de Fjaerland- en de Sognefjord het plaatsje
Gudvangen bereikt, 's Middags wordt van
hier uit de tweede wandeltocht ondernomen
door het schilderachtige Narödal. Het is jam
mer, dat juist bij het vertrek de regen weer
neer komt gutsen: een kille, koude regen.
Maar deze jongens uit Holland, die immers
bij elke voorkomende gelegenheid getuigen,
dat zij „niet bang" zijn, laten zich door zoo'n
buitje natuurlijk niet uit het veld slaan. Er
is zooveel moois te zien langs dezen weg
door het Narödal waar de natuur woester is
dan in de omgeving van Fjaerland. Na een
marsch door een vrij vlak gedeelte wacht den
wandelaars een moeilijker stuk: een sterk
stijgende weg naar het Stalhein-hotel, dat op
honderden meters hoogte is gelegen. De be
looning voor deze klimpartij is een prachtig
uitzicht over de omgeving een verfrissching
in het hotel waar de jongens het echt Noor
sche interieur kunnen bewonderen. In een der
vertrekken brandt in een open haard een
heerlijk houtvuur, dat bij dit klimaat waarlijk
geen weelde is. Een charmant Noorsch meisje
uit Bergen vormt al spoedig het middelpunt
van een kring bewonderende jongens, die haai
de beginselen van het Nederland'sch trachten
bij te brengen en...haar handteekening te vra
gen voor het Tarakanvlaggetje, dat tot hun
reisherinneringen zal gaan behooren. Het is
dan ook de moeite waard...
Alsde terugtocht volbracht is heeft de
Geneeskundige Dienst op het schip heel wat
blaren (e verbinden; de jongens hebben een
stevigënj marsch achter den rug.
De Wpensdag is min of meer als rustdag
gereserveerd, hetgeen na de uitstapjes der
beide vjoorgaande dagen een verstandige
maatregel genoemd mag worden. De „Tara
kan" licjht het anker en blijft den geheelen
dag varqn. Een extra-tochtje wordt allereerst
gemaakt naar de liefehjke Sogndalsfjord,
waarvan de wanden veel minder steil af-
loopen, zoodat hier uitgesterkt met yrucht-
boomen ;beplante terrassen zijn. „Dit is wat
je in Holland de Betuwe noemt", vertelt lei
der Schaafsma den jongens op zijn kern
achtige wijze.
En terwijl de „Tarakan" door de mooie
Sognefjord blijft varen, worden voor de jon
gens wedstrijden georganiseerd. Schaak-,
dam- en bridgetournooien genieten de noodige
belangstelling en intusschen worden in groe
pen die deelen van het schip bezichtigd, die
anders voor de jongens „taboe" zijn. Op de
brug ontvangt kapitein Molenaar met gulle
hartelijkheid zijn lading, waarover hij zeer
tevreden is. als „verschuift" zij wel eens wat
veel! Ook de kaartenkamer en de machine
kamer worden met aandacht bekeken.
Na het avondeten zorgt kapitein Molenaar
voor een bijzondere verrassing door een om
weg langs Bergen te maken. Het weer is dan
prachtig en terwijl het schip langzaam rond
vaart, hebben de opvarende het speciale
voorrech|t, de mooie ligging van de stad bij
zon te mogen aanschouwen.
Gedurende den nacht vaart de „Tarakan"
de Hardangerfjord binnen en als de reizigers
in alle vroegte worden gewekt voor de laatste
excursie aan land, ligt het schip reeds ge
meerd te Eidfjord. Door het wonderschoone
Maabödal leidt deze tocht langs een later
sterk stijgenden weg naar den Vöringfors,
den 163 meter hoogen waterval. De afstand
heen en terug bedraagt niet minder dan 36
km.niettemin ondernemen meer dan 100 jon
gens de heenreis te voet, terwijl enkelen zelfs
kans zien, ook terug te wandelen. Het meeren-
deel geeft ditmaal echter de voorkeur aan
een rijtoer. Hoe dichter men den waterval
nadert, des te woester wordt het landschap.
Hooge, steile rotswanden rijzen vlak naast
den weg op en hangen hier en daar zelfs
over en dan de Vöringsfors zelf! Daar kunnen
de jongens genieten van een schitterend ge
zicht op het met donderd lawaai neerstortende
water Waarin de zon, die dezen dag haar
volle medewerking verleent, een regenboog
toovert. Ook de teruggang naar de boot ver
loopt weer uitstekend, dank zq de goede
zorgen van inspecteur de Vries.
Te drie uur des middags wordt dan de
thuisreis aanvaard. In een heerhjk weer wor
den Haugesund en Köpervilc gepasseerd en
als het schip buitengaats komt, blijkt het,
dat de zee rustiger is dan op den deinenden
Zondag, zoodat kapitein Molenaar alle hoop
heeft, dat hij zijn lading geheel en al fit zal
afleveren. Die hoop is niet beschaamd: de
„Tarakan" begaat geen buitensporigheden en
de magen blijven dan ook in orde.
Vrijdagmorgen om kwart over 11 komt de
kapitein mededeelen, dat het schip tot 12 uur
in de nabijheid van de „Slamat" zal komen,
het passagierschip van de Rotterdamsche
Lloyd, waarmede honderden meisjes een der
Zondag 25 Augustus
Ned. Herv. Gem. (Nw. Kerk, Weststraat)
's Morgens 10.30 u„ Ds. H. A. Enklaar.
Ned. Herv. Gem. (Westerkera, Westplein)
Geen dienst.
Geref. Kerk (Julianapark).
Hedenavond 8.15 uur, Straatprediking in
het Julianapark, sprekersL. Brasser en
J. de Jonge.
's Morgens 10 uur, Ds. A. de Ruiter,
van Oude en Nieuwe Bildtzql.
's Avonds 5.3Ó üiir,' Ds. Jóh. Meynen
Geref. Kerk (Rehoboth-Kerk).
's Morgens 10 uur, Ds. Meijnen.
's Avonds 5.30 uur, Ds.' A. de Ruiter
Oud Geref. Kerk (Hoogstraat).
's Morgens 10 u. en 's avonds 5.30 u.
Ds. N. v.d. Kraats
Chr. Geref. Kerk (Steengracht).
's Morgens 10 uur 's middags 5 uur
de heer J. Rebel.
Herst. Evang. Luth Gem. (Weezenstr.).
's Morgens 10.30 uur, J. Luther Ramp
Doopsgez. Gem.
's Morgens 10 uur, Ds. P. J. Smidts
Evangelisatie (Palmstraat).
's Morgens 10 uur, Ds. J. H. W. Warners
van Alkmaar.
Oud-Katholieke Kerk (Langestraat 78)
's Morgens 10 uur, kerkdienst.
Evangelisatiegebouw, Vijzelstraat:
Zondagmiddag 4 uur, straatprediking
Molenplein Verschillende sprekers.
Bq eenkomst 's avonds 8 uur.
Verschillende sprekers.
Leger des Heils.
10 uur v.m. Helligings-Samenkomst
3.30 Openluchtsamenkomst.
8 uur n.m. Verlossings-Samenkomst.
Hersteld Apostolische Zending Gemeente
Sluisdijkstraat hoek Schagenstraat.
Geen dienst.
Kerk van Jezus Christus, Janzendw.str. 8
's Morgens 9.30 en 's avends 5 uur
Samenkomsten.
HUISDUINEN
Ned. Herv. Gemeente.
's Morgens 9.30 uur, Ds. M. van Wichen
die ook „de misdaad", het lugubere, distil
leerde uit stemming alleen.
Ieder beeld uit dit werk komt linea recta
voort uit de mentaliteit van den hoofdpersoon
en ook de óntknooping is het besluit van een
verbluffend lo ;che ontwikkeling der feiten.
Onder de Avant-garde zouden wij deze film
toch niet willen signaleerem Daarvoor is zij
te realistisch, te ,-,gewoon". Het is echter
zuivere film, zoo zuiver, als wij die sinds zeer
langen tijd niet zagen:
Tenslotte willen wij de aandacht nog ves
tigen 'pp de waarlijk ongelooflijk knappe
furiën-symboliek, waarmede dit werk aan
vangt én op de danseres Carmen Brown, een
Mexicaénsche, wier eerste prestaties op het
witte doek minstens merkwaardig genoemd
mogen worden.
DE WERELDREIS VAN IL M. K. XVIII.-
Een onderzeeboot, die zonder convooi een
reis langs vijf werelddeelen maakt, en in acht
maanden 22.700 mijlen aflegt, dwars over
twee oceanen... dat is toch een stout
stukje, dat nog geen enkele soortgelijke boot,
van welke marine dan ook, gepresteerd heeft.
De K XVIII, met de Nederlandsche drie
kleur in top, heeft 't 'm dan toch maar ge
leverd
Op 14 November 1934 is het kleine bootje,
met 35 koppen bemand, van Nieuwediep ver
trokken, stoomde langs de Europeesehe kust
naar de Kaap Verdische eilanden en wachtte
daar allereerst op de „Snip" van de K.L.M.,
die op 15 December van Schiphol vertrokken
was voor de Kerstvlucht naar West-Indië.
Midden op den Atlantischen Oceaan hebben
de beide vertegenwoordigers van Nederland-
schen durf 's nachts voeling met elkaar ge
kregen.;maar elkaar niét gezien. Toen
ging de groote vogel door naar Amerika en
keerde de kleine boot terug naar Afrika, om
kort daarop denzèlfden Oceaan te doorklieven
naar Zuid-Amerika.
Het vlagvertoon in de schitterende havens
van Brazilië, Uruguay en Argentinië, het
treffende bezoek aan Tristan del Cunha, het
verlaten eiland midden in den Oceaan, de
grootsche huldiging door onze stamverwan-
gelijke reis naar Noorwegen hebben gemaakt,
als de jongens op de „Tarakan" hebben onder
nomen.
De „Slamat" is speciaal voor deze ontmoe
ting in volle zee gaan stilliggen, een aardige
attentie. Het enthousiasme onder de jongens
is zeer groot, wat te begrijpen is: zij hebben
toch ook een heele week lang geen Holland
sche meisjes gezien!
Prachtig manoeuvreerend maakt de „Tara
kan" een geheelen cirkel om de „Slamat", ter
wijl een eere-saluut wordt gebracht dat door
het Rotterdamsche schip wordt beantwoord.
Het blijkt, dat onder de meisjes de geest
drift al even groot is en luide yells klinken
over het water tot groote verbazing van de
bemanning van eenige Engelsche en Dultsche
trawlers, die in de nabijheid liggen.
De Vrijdagavond brengt ons een cabaret
avond, waarop de jongens en enkele leiders
de toeschouwers vergasten op soms heel aar
dig werk. Afscheidsspeeches worden gehouden
en het „Wilhelmus" gezongen.
Zaterdagmorgen is het vroeg dag. Het schip
vaart de pieren van IJmuiden binnen en
ordelqk en vlug verloopt na het ontbijt de
ontscheping.
Een heerlijke jongensreis is achter den rog.
Honderden scholieren hebben zeven dagen
lang veel moois gezien, veel geleerd, veel ge
noten.
Wij willen hier nogmaals zeggen, dat de
„Nederland" met deze kampeerreizen een ge
lukkige greep heeft gedaan en eindigen met
de yell, die op het schip zoo vaak Uit talrijke
jonge monden heeft geschald: „Goed zoo!"
„Goed-zoo, goed-zoo, goed-zoo-zoo,"