Marine-brieven uit Indië
T JUTTE RT JE
ZATERDAG n OCTOBER Ï935
PAG. 5
s
zpn, hebben zich voor het compromis ver
Ook de minister vond, dat de
ders zich zeer ^nDOverdnjv,ng
^"vzom^érT wèl uit de tijd-zóne stappen,
^2t is dan ook niet consequent. Dan kan
hrj immers evengoed den M.-E. tijd aan-
- vaarden!
Door den stabielen tijd bereikt men
alom aanpassing. Voor de boeren is dat
ook van belang. En wat de kinderen be
treft: er zijn ook nu tal van kinderen, die
's winters in 't donker van huis gaan;
daar staat tegenover, dat zij 's middags
bij daglicht naar huis kunnen, op een tijd
dus, dat zij meer aan moreele gevaren
bloot staan, dan 's.morgens. Z-. Exc. zeide
voorts, dat het kantoorleven zich even
eens gemakkelijk zal kunnen aanpassen.
Ten slotte pleitte de minister krachtig
voor hét bereiken van een verzoening, op
dat „een zieke plek in ons Staatkundig
(even" kan worden uitgesneden.
Zonder replieken ging men tot stem
ming over. Men was niet te vermurwen!
Met 32—8 stemmen- leed de bewindsman
de nederlaag, eën ongedacht-groote oppo
sitie. Vóór bleken te zijn de heeren Nivard-
(R.-K.), Briët ...(A.-R.), Anema (A.-R.),
Diepenhorst (A.-R.). Van Lansehot, Jans
sen de Limpq~s, Fleskens (R.-K.) en Kolff
ÏC;-H.). De Socialisten waren dus una
niem tegen.
pe zooveelste acte van het zomertijd-
drama was "liermeé geëindigd en men
kan vermot-delijk wel een aardige poosje
wachten aer het gordijn weer opgaat!
De eerste vergadering van het college
j,l. Woensdag bewees, dat de dei
ning, veroorzaakt door de gespannen ver
houdingen in het Zuidelijk deel van
Europa, 'ook ons land bereikte. Aan de
orde kwam immers het ontwerp om moge
lijk te maken, dat verboden op uitvoer
zouden worden gelegd. Een en ander ten
bate van mogelijk door den Volkenbond
uit te vaardigen sancties tegen Italië.
Het debat deed felle woorden tegen
,.eên veroveringsoorlog", die even lafhartig
als moorddadig is" en „de meest-cynische
schending van het Volkenbondspact in
houdt'" zeggen. En geenszins werd ver
meden dën naam te noemen van den Ver-
dragschenner: Italië.
Het .spreekt vanzelf, dat deze woorden
Siiët klonken van de Regeeringsiafel". Onze
f- .datjdsovertïeid kan zich de Hixe Van dergë-
jij kg argwmen teering.. Dewelke-daarem-niet
moet zich wel bepalen bij een streng-zake-
lijke ragumenteering. Dewelke daarom niet
minder „effectvol" behoeft te wezen!
De Kamer heeft met buitengewonen
spoed het wetje afgedaan. Voor jhr. De
Graeff, die te Genève is, trad dr. Colijn
als verdediger op, hoewel hij zich kon be
palen bij enkele mededeelingen. Voorloapig
zijn de gevraagde bevoegdheden voldoende,
doch zouden meer noodig worden, dan
worden ijlings reeds klaarliggende ont-
werpen ingediend. Evenwel kan (en wil)
Nederland te Genève geen leidende rol
spelen, al zal het zijn verplichtingen trouw
nakomen-(.Geroep^—zeer -juist!-)
Zeker, erkende de premier, de sancties
kunnen voor ons land nadeel beteekenen,
doch ter wille van de collectieve veilig
heid, waarmee Nederlands onzijdigheid ten
nauwste gemoeid is, zijn offers onver
mijdelijk. Nederland, dat den naam heeft
zijn internationale verplichtingen trouw
na te komen, zal ook onder de huidige om
standigheden doen wat plicht is, al valt
niet steeds voor honderd procent te voor
zien, welke consequenties te wachten zijn.
Deze sobere, doch krachtige taal geeft
precies aan, wat Europa van het kleine
Nederland mag verwachten.
Natuurlijk ging de Kamer grif accoord
met de regeling en behoefde er dus niet
gestemd te worden.
Toén kwam aan de orde: De begrooting
van het Landbouwcrisisfonds. Schrik niet,
het budget is bij de Tweede Kamer inge
diend in December 1934. En nu het jaar,
waarvoor zij dient, driekwart om is, ging
men er nog eens kalmpjes over praten. De
crisis van Juli j.1. heeft daaraan vanzelf
sprekend schuld, maar toch...
Dat praten beteekende eigenlijk een
reeks beschouwingen over -momenteel
heerschende toestanden in het land- en
tuinbouwbedrijf, want anders had -het
debat weinig zin meer. En leidde tot het
eerste contact tusschen de Volksvertegen
woordiging en den heer Deckers in zijn
nieuwe 'hoedanigheid als minister van
Landbouw.
Deze kennismaking" zal vermoedelijk
eeri z'ëer aangename' geweest zijn, want de
minister toonde zich een krachtig verde
diger van de boerenbelangen. De wijze,
waarop hij de afgevaardigden te woord
stqnd wasallercharnrantst, en hrj wist
ieder zoowat tevreden te stellenl Niet
-alleen door hoffelijkheid, doch zeker nog
meer door toezeggingen,
Om niet in onnoodige herhalingen te
kreden zal ik volstaan met het weergeven-
van de ministrieele rede, in den laten na
middag gehouden, met verwijzing naar de
leden, 'die aanleiding hebben gegeven tot
het verschafte antwoord.
Z.Exc. was dan baar voor de welwillende
woorden, welke men hem had toegevoerd
in verband met zijn optreden als land
bouwminister. .De bewindsman beaamde
het woord van den heer Gelderman (V.B.)
dat er geen tegenstelling mag bestaan
tusschen stad en platteland. Z.Exc. ging
voorts in op hetgeen de afgevaardigde
had gezegd over het „dualisme" in de hui
dige regeerinspolitiek. Dat is het gevolg
van het dualisme onzer momenteele eco
nomische samenstelling. De landbouw moet
nu eenmaal blijven bestaan, hoewel van
winst maken-geen sprake is bij de hulp
verleening. Dit was vooral gericht tegen
den heer Rugge (S.D.), die geklaagd had
over het bevoordeelen van de eigenge-
erfde boeren tén koste van den consument.
De Regeering steunt hu eenmaal be
drijven, en geen personen. Vooral de groote
bedrijven houden de werkgelegenheid in
het land. De heer Gelderman klaagde over
de gestie met de botef e"n vroeg, of een
en ander niet beter aangepakt had kun
nen worden? Best mogelijk! erkende mr.
Deckers ronduit, doch men kan van te
voren nooit precies berekenen hoe een
regeling werken zal. De minister ver
klaarde stellig niet alles voor zijn rekening
te willen nemen wat in het verleden op
landbouwgebied gebeurd is. Doch thans is
hoofdzaak, dat de land- en tuinbouwbe
drijven zich aanpassen aan de veranderde
omstandigheden- De crisispolitiek moet
dat stimuleeren en de landbouworganisa
ties kunnen in deze veel ten goede be
reiken.
De heefen Van Rappard (V.B.), Ruiter
(R.K.) en Gelderman hadden betwijfeld, of
de steunverleening wel gehandhaafd kan
blijven. De minister wist het ook niet en
verklaarde, dat ook de Regeering zich af
vraagt in hoeverre het systeem kan blij
ven, zeker, als de crisis nog jaren duurt.
De heer Ruiter wilde de controle bij de
boerenorganisaties brengen, doch mr. Dec
kers voelde daar niet veel voor. En de
bewindsman ging even in op hetgeen
ruchtbaar is geworden omtrent de vis-
schende en hengelende contröle-ambte-
naren. Z.Exc. is nog een rapport wach
tende, doch hij verzekerde, dat men het
geval niet al te tragisch moet opvatten.
De': zaak is, .dat naar het betreffende
plaatsje teveel controleurs ..gezonden zijn,
—waardooF-de -heeren-maar bitter-weinig- te
doen hebben..
De heer Ruiter had voorts gesproken
«ver een mogelijke teeltbeperking in den
tuinbouw, doch Z.Exc. durft nog niet door
tasten. Er zal nog ovèrlegd moeten wor
den. Mede de heeren Kolff (C.H.) Fles
kens en Van Rappard hadden gepleit voor
zooveel mogelijk vrijheid in het boerenbe
drijf, dat thans in een keurslijf van bepa-
zal daartegen zooveel mogelijk optreden,
zal daartegene zooveel mogelijk optreden.
En wat den nood in de veehouderij be
treft, de heer Ruiter kreeg te hooren, dat
zijn denkbeeld om de zuivelproductie in
- den winter-wat-op te voeren en die in den
zomer te beperken overwogen zal worden.
Ook had de heer Ruiter klachten over de
wijze, waarop de Regeerings-commissaris-
sen met de boerenorganisaties overleg
plegen. Z.Exc. begreep hier niet veel van,
want de vertegenwoordigers van de drie
groote organisaties hebben verklaard, dat
daaraan niets ontbrak. Ten overvloede
heeft de minister aangedrongen op het
rijkelijk schenken van adviezen.
De heer Ruiter zou gaarne zien, datde
Varkencentrale „opdoekte", behoudens dan
enkele maatregelen. Mr. Deckers bleek
voor dat denkbeeld veel te gevoelen en als
de practische mogelijkheid wordt aange
toond, dat zal het instituut geen dag meer
in leven blijven.
De vraag-Ruiter om een deskundige
commissie ter bestudeering van de plan
nen van „Maatschappij en Landbouw" en
de centrale landbouworganisaties werd
niet afgewimpeld. De minster zal de mo
gelijkheid nagaan.
De heer Rugge, die pleitte voor de land
arbeiders, kreeg te hooren, dat de boer
zijn sociale plichten tegenover zijn arbei-
drs heeft te vervullen. Een eenigszins
redelijk bestaan moet ook nu nog worden
verzekerd. In deze wordt door arbitrage
naar rechtvaardige beslissingen gestreefd.
Ir. Otten (V.D.) deed het plan aan de
hand om de margarine-productie te be
perken ten bate van de roomboter. Be
doelde industrie geeft slechts aan 1500
werk, aldus was zijn gedachtengang, maar
er zijn heel Wat meer veehouders. De mi
nister was het daarmee niet geheel eens
en wees eröp, dat de margarine-fabrieken
tot de beste-afnemers van de boter be-
hooren.
Voor de belangen der kleine boeren werd
gepleit door de heeren Van Rappard, Rui
ter. Otten en Fleskens (R.K.) De bewinds
man bleek daarvoor allerminst ongevoelig
en verklaarde te overwegen, in hoeverre
steun kan worden gegeven aan den kleinen
boer persoonlijk. „Er zal evenwel heel wat
moeten gebeuren, eer ik daartoe overga",
aldus Z.Exc. Hoewel de minister grif toe
gaf, dat het lot van den kleinen boer hard
is. Hun levensomstandigheden moeten
redelijk gemaakt worden!, zoo riep mr.
Deckers uit, evenzeer als die van de groote
boeren. Want ook in landbouwtechnisch
opzicht is de instandhouding der kleine
boeren noodig. De groote crises hebben be
wezen, dat juist de kleine boeren het best
tegen de moeilijkheden opgewassen zijn.
Daarom ook is het wijs, den kleinen boer in
stand te houden en er moeten dus midde
len gevonden worden om daartoe te
komen. De beperking van den melksteun
welke onherroepelijk op 29 Dec. a.s. in
gaat zal in verminderde mate voor de
kleine boeren gelden. Ten slotte verklaarde
de bewindsman met kracht, dat de zaak
van deze onontbeerlijke categorie onzer
medeburgers zijn volle aandacht heeft.
Want: „De zwaksten hebben allereerst
aanspraak op steun!"
Er resten nog enkele aanteekeningen
uit het debat. Zoo wat betreft de huidige
moeilijkheden inzake de varkensteelt.. De
minister zei ervan, dat zonder maatregelen
van de Regeering de prijs van de varkens
die van het vleesch zou hebben gevolgd,
en dat moest worden vermeden. Ten aan
zien van deze kwestie wacht de bewinds
man nog op adviezen. De heer Kolff had
nog geklaagd over het feit, dat de tuin
bouw geen afzonderlijke crisis-organisatie
meer heeft en is ingedeeld bij de alge-
meene werkende organisatie. Ook deze
zaak heeft 's ministers aandacht.
Ten slotte had de heer Fleskens de
tarwe-knoeierijen in Brabant ter sprake
gebracht en de minister erkende, dat er
verkeerde dingen gebeurd zijn. De oerfout
zat, volgens Z.Exc., in het door de leiding
van de coöp.-handelsvereeniging aanvaar
den van te veel verantwoordelijkheid voor
de handelingen dergenen, die bij alle af-
deelingen werkzaam zijn. Een desbetreffend
rapport is binnen en de instelling van een
commissie van onderzoek is te wachten.
Zooals men ziet, had het debat over de
Landbouw-crisisfond-begrooting een veel
zijdig karakter en eigenlijk moet worden
gezegd, dat het ter sprake-gebrachte niet
altijd thuis hoorde in een college als de
Senaat, dat in den regel meer de 'algeinéene
Soerabaja, 8 September 1935.
Beste Klaas,
Vandaag is het Zondag, we liggen op
het M.E. in de stralende morgenzon
80 a 90 graden natuurlijk. - Ih het basin
doet de vuilnisprauw met 3 koelies en 2
blanken, wanhopige pogingen om den
overkant te halen, wat voorloopig nog niet
lukt, maar de Zondagochtendstemming
verhoogt en benedenwinds zittende de
Zondagslucht iéts penetrants gééft. Je ziet
dus man, een echte stemming om aan. een
brief te beginnen. Het eskader is weer
binnen. Al oefenende vanuit Priok naar
Soerabaja in een week tijd. We krijgen nu
een stilligweek, waarin o.m. munitie ge
laden moet worden en dan gaan we weer
op den.rit voor de G.S.O. (gevechtsschiet
oefeningen. Zijn er nog lezers in Nieuwa-
diep die dat niet weten?) De mynenleg-
gers gaan morgen al reeds schieten. De
Serdang en de mijnenvegers sleepen de
twee secties van de nieuwe gevechtsschijf.
De eskadercommandarit met staf zal oók
deze G.S.O. van de mijnenleggers mee
maken. Nu ik moet zeggen, dat die
scheepjes aardig schieten en het resultaat
wordt dan ook als willig object gebruikt
om de ,,artileristen" mee op stang te
jagen. Nietwaar je kent dat? „Een jong
luitenant ter zee, niet van de „Gelderland"
geassisteerd door een bottelier en een chef
kok en toch maar raak schieten!" Als
kanonnier kan ik me er nu onder het
schrijven alweer over opsarren. Hr. Hs.
„Sumatra" is nu bijna gereed. Wij, van de
„Java", loopen er zoo nu en dan al eens
rond te neuzen, want nu is er nog ge
legenheid om van de „bazen" van het
M.E. nog eens wat gedaan te krijgen.
De winnaar van het voetbaltournooi om
den „El Commercio"-beker is al reeds
uitgemaakt, alhoewel er nog heel wat
wedstrijden té verspelen vallen. Zie maar,
het elftal van de M.L.D. staat onbedreigd
bovenaan. Nu de „Java" staat ook niet.
gek. De stand is thans:
M.L.D.
9
,8
1
17
Java
9
6
1
2
13
M.K.O.
8
6
2
12
Dienst Conservatie
8
6
2
12
M.K.G.
9
6
3
12
Groep Jagers
9
3
6
6
Ö.Z.D.
8
2-
5.
5
Flores
9
2
7.'
4
Gouden Leeuw
T
1
6
1
Soemba -
6
-i-
6
lijnen van zeker beleid onder de loupe
pleegt te nemen. Maar de gelegenheid om
met den nieuwen bewindsman even van
gedachten 'te wisselen was inderdaad te
schoon. Ennogmaals gezegd zeker de
Kamer zal van dat contact geen spijt ge
voelen, want een gewilliger, toeschiete
lijker bewindsman zal zij zelden in haar
midden hebben gehad!
Ook de begrooting kwam er zonder
stemming.
Parlementariër.
„Ik hoor, dat je getrouwd bent."
„Ja, met een weduwe."
„Ben je gelukkig met haar?"
„Gaat wel, zelfs de kleeren van d*ï
eerste man passen me."
SPLINTERTJES.
Het zwijgen is het wapen van den wijze.
Die een weldaad bewijst,, zwijge ervan.
Seneca.
Al voeren aan .den voet des bergs ver
schillende wegen omhoog, als de top be
reikt is, zien allen dezelfde maan.
Japansch spreekwoord.
Roover (op het tooneèl): „Psstt! Zijn
we alleen?"
Stem uit het publiek: „Nou, zoo onge
veer!"
Op het oogenblik vertoeft hier in de
Indische wateren een kleine Italiaansche
kruiser, de „Quarto". Het schip komt van
Shanghai af, vanwaar het terug geroepen
is vroeg nu aan het Indische gouvernement
om te Priok of Makassar te mogen bun
keren. "Vandaag is het schip .te Makassar.
Trouwens wij gaan met het eskader ook
gauw weer naar Celebes.Ik meen als
ik het oefenprogramma tenminste goed in
mijn hoofd heb over 14 dagen. Verder
komen we in het najaar voorzoóver je
hier in Indië dan over najaar kunt spre
ken nog op Bali en Lombok. Daar kun
nen we dan nog wat „Japanneesche bul
len" koopen alvorens thuis te varen.
Naar ik hoorde zal het landmacht
garnizoen hier in den loop van het jaar
ook weer belangrijk uitgebreid worden,
onwel dé'lüchtdoelartillerie-als de kust-
artillerie zullen er 2 compagnieën bij krij
gen. Het wordt een echte garnizoensplaats
straks dat Soerabaja, alhoewel de „han
del" toch wel steeds haar stempel op het
leven hier in de Krokodillenstad zal blijven
drukken. Tegenover de Simpangsocieteit,
naast de oüwe „cercle artistique" dus, is
een stuk grond vrijgemaakt en daar staat
nu een nieuwe benzinepomp. Het uitzicht
van het „platje" is daardoor veel vooruit
gegaan. Trouwens ik moet zeggen als ik
zoo Vrijdag- en Zaterdagavond daar over
Simpang loop dan kun je toch wel merken,
dat er weer meer naar" de „soos" gegaan
wordt. Het zit er dan aardig vol, alhoewel
het toch lang niet is wat je er een tien
jaar geleden zag. Veel menschen gaan na
tuurlijk ook bij „Hellendoorn" zitten, waar
het in den vooravond beneden altijd stamp
vol is. Terugkomende uit Priok vond ik
hier Tutty Frutty gesloten. Maar ik weet
niet of het zoo blijft. Een feit is het dat
Hellendoorn een gróót déél van het uit
gaand publiek tot zich trekt.
Het tjjdstip van mailsluiten is ook ver
anderd. Nu we- de nieuwe regeling hebben
van de Knilm, dagelijks vice versa naar
Priok, .kunnen we Woensdag- en Zaterdag
morgen de brieven hier nog op het vlieg
tuig brengen en dan gaan ze denzelfden
dag nog met het Holland-vliegtuig van Ba
tavia vandaan, De heer Beelaerds is hier
weer als havenmeester op Darmo terug.
Saluut knaap, voor deze week is het
weer genoeg.
HENK.
-V
