De reis van president Paul Krüger met
Hr. Ms „Gelderland",
Ingezonden.
HELDERSCHE COURANT VAN DON DAGDAG 24 OCTOBER 1935
20 October-22 November 1900
Doe deze week
Uw inkoopen
Doe ze in
Den Helder
Doe ze bij de deel-
nemende winkeliers
U bevoordeelt Uzelf
SUSk EoK"Jk 7-cer
11.
Aan boord van Hr. 5b „Gelderland".
De volgende interessante beschrijving is
ontleend aan het verslag omtrent de reis op
genomen in het „Marineblad" van 1900'01:
De President der Zuid-Afrikaansche
Republiek, die 't laatst bij 't commando van
generaal Botha was geweest, welk comman
do door den grooten aandrang van de vij
andelijke overmacht steeds had moeten te
rugwijken, was ten laatste, na bekomen ver
lof, in alle stilte te Lourengo Marqués aan
gekomen en had oorspronkelijk zijn intrek
genomen ten huize van den Transvaalschen
consul-generaal Pott. Natuurlijk was zulk een
gebeurtenis toch spoedig bekend geworden
en ten einde beter voor de persoonlijke vei
ligheid van den bejaarden President zorg te
kunnen dragen, werd op verzoek van 't Por-
tugeesche bestuur de woning van den con
sul verwisseld met die van den gouverneur
van Lourengo Marqués.
Hier zat de President geduldig af te wach
ten tot de „Gelderland" klaar zou zijn met
kolen laden, maar toch interesseerde hem
zulks zeer, want steeds liet hij zich op de
hoogte houden hoe veel ton nog overgenomen
moesten worden. Eindelijk na 3 V4 dag was
men gereed en kon men weer beginnen een
kleine reiniging toe te passen, wat wei hoog
noodig was. Wanneer de President aan
boord zou komen was aan niemand bekend,
totdat plotseling 's morgens den llden Octo-
ber de meesten van ons bij hun ontwaken
vernamen, dat de hooge gast dien morgen
half zes zijn intrek in de kajuit had geno
men. Zoo geheim was alles gegaan dat nie
mand zulks wist, uitgenomen de Comman
dant. Per rjjtuig aan de landingspier der
douanen aangekomen, vond de President al
daar een Portugeesche stoomsloep en een
staatsiesloep ten gebruike van den Gouver
neur gereed en zoo, vergezeld van den Gou
verneur, eenige adjudanten en secretarissen,
werd de oude, doch nog flinke President aan
boord van 't oorlogsschip gebracht, dat hem
naar Europa, naar een der havens door hem
aan te wijzen zou overbrengen. Deze beleefd
heid, dit nobel aanbod werd ten zeerste
door hem en zijn volk benevens alle Holland-
sc.he Afrikaanders geapprecieerd.
Ongeveer 't eerst wat hij deed was, 't ka
non van 15 cM. achteruit te bekijken en de
dikte van 't schild op te nemen; blijkbaar
had hij gaarne meer van die Long Tom's
bij zijn commando's gehad, want volgens
alle verhalen welke wij in grooten getale
van personen hoorden, die een groot deel van
den oorlog medegemaakt hadden, was de om
trekkende beweging der overmacht en de
groote hoeveelheid kanonnen, die uren, ja
dagen lang de posities der Boeren beschoten,
oorzaak van hun gedwongen terugtocht, zel
den waagden hun vijanden zich binnen de
2000 yards.
Met den President kwamen mede en zou
den hem op zijne reis naar Europa vergezel
len Dr. Heymans, zijn lijfarts, Belg van ge
boorte, en de, heer Bredell, gewezen hoofd
der politie in Pretoria, gedurende de laatste
maanden belast met 't toezicht op de veilig
heid van den President. Verder de heer Eloff,
kleinzoon van den President en diens parti
culiere secretaris en ten slotte een bediende,
Happé, die steeds bij den President is, zijn
gewoonten, gebruiken en smaak kent, een
Hollander van geboorte, die vroeger op mail
booten gevaren had. Dienzelfden dag werd
ter gelegenheid van de heugelijke verloving
van H.M. de Koningin gepavoiseerd, gesalu
eerd en geparadeerd, zooals voorgeschreven
was, aan welk vreugdebetoon ook de Engel-
sche en Portugeesche oorlogsschepen deel
namen, hoewel laatstgenoemde natie een
harer ontelbare herinneringsdagen vierde.
Veel, bijzonder veel beleefdheden en vriend
schap ondervonden wij van de Hollanders of
Afrikaansche Hollanders, want groot was het
getal van hen, die voor de wraak der Engel-
schen hadden moeten wijken of over de gren
zen waren gedrongen.
Een laatste handdruk aan onze nieuwe
vrienden, eenige laatste goede bemoedigende
berichten van het oorlogstooneel, en de
„Gelderland" vertrok 's middags van den
20sten October met haren hoogen gast, den
gast van het Nederlandsche volk, hetwelk
in al zijn schakeeringen, in al zijne verschil
lende opvattingen, in alle rangen en standen
toch één is in eerbied en bewondering voor
den eenvoudigen man, die geslepen staats
lieden schaakmat zette; voor den verdediger
van 't recht en de vrijheid van een klein ons
verwant volk tegen een internationale goud
dievenbende. die een der tachtigste rijken
der aarde heeft omgekocht tot een oorlog;
voor den ouden Boer die slechts zijn hand-
teekening kan zetten en op wien toch de ge-
heele wereld het oog heeft gevestigd.
Men zou niet zeggen dat daar een groot
man zat, een wereldberoemde persoonlijkheid,
zooals men daar op de kampagne op een
rieten stoel met kussen dien grooten, zwaren,
ouden heer ziet mijmeren voor het uiterlijk,
doch nadenken in werkelijkheid; dien ouden
heer met grijzen baard en knevel en wit
hoofdhaar (gevolg van den oorlog) met een
bril op en tusschenbeide zijn groote pjjp met
barnsteenen mondstuk voor den dag halende
om zijn geliefkoosde Transvaalsche tabak
(Margaliesberger) te rooken. dat die oude
heer met goedig gezicht en zware brom
mende stem, met een verbazend geheugen
begiftigd, eigenlijk een soort van profeet is
een profeet naar Oud-Testamentische op
vatting.
Hoewel de eerste dag in zee niet aange
naam was en weldra de President en zijn ge
volg zeeziek waren, zoo was verder de ge
legenheid steeds zeer goed en werd er niet
vee! meer van de lastige kwaal bemerkt;
vooral de President was dat onaangename
gevoel vlug te boven gekomen.
Nu ging de reis voorspoedig en aangezien
wij nog wat kolen bij moesten Iaden alvorens
Djibouti te bereiken, was besloten Dar-es
SalAm (Duitsch Oost-Afrika) aan te doen<).
Ons verblijf was slechts kort, doch lang
genoeg om vriendschap te sluiten met onze
Duitsche collega's en volop te genieten van
hunne groote beleefdheid.
Na den vrede van Versailles Britsch
Na een allergezelligst verblyf van bijna
drie dagen, waarbij het aan boord minder
veilig was door het kolenstof, vertrokken wij
den 9sten October met de bestemming voor
Djibouti, alwaar den 5den Nov. op de reede
geankerd werd.
In verband met den toestand van thans is
het volgende wel interessant.
Zoo vruchtbaar en begroeid als Dar-es
Sal&m was, zoo zandig en dor was het te
Djibouti, slechts twee boomen waren de trots
van de plaats en die stonden in bakken in
den tuin van den gouverneur.
Djibouti is eenigszins als het begin van
karavanenweg naar het binnenland te be
schouwen en is een der natuurlijke import
en exporthavena voor Abessynië. Nu be-
teekent die handel nog niet veel, doch men
is bezig een spoorweg aan te leggen naar dat
land en is daarmede reeds vrij ver gevorderd.
Alles draait daar om Abessinië, de spoorweg,
de handel, enz., en men komt er veel bewoners
van dat land tegen, overal vlaggen van
Koning Menelik en gezanten van dien vorst,
terwijl ook de gezant van Frankrijk aan dat
hof geaccrediteerd op het oogenblik hier ver
toefde, gereed den grooten tocht van slechts
ruim 40 dagen naar de hoofdstad te onder
nemen. Veel amusementen biedt de plaats
niet aan, wel heeft men er eenige café's,
doch hoe zouden die kunnen ontbreken op een
Fransche plaats? dus vermeiden wij ons door
eene wandeling door het inlandsche gedeelte,
hetwelk voor ons een staaltje was van ar
moede in den hoogsten graad.
Ook in de Middellandsche Zee had de pre
sident last van zeeziekte. Door tegenwind kon
eerst 22 November te Marseille gemeerd wor
den. Over de ontvangst aldaar zegt het ver
slag;
Op de kade stond het zwart van de men
sehen die daar al uren en uren ook den
vorigen dag in de koude hadden gestaan, en
verhief zich aan weerszijden een groot ge
juich, dat aanzwol tot een donderend hoera
geroep. toen de bejaarde President op de
kampagne verscheen en ondanks den kouden
wind met den hoed wuivende bedankte. Wel
dra lagen wij ten anker en achter gemeerd
en kwamen de heeren Wolmarans, Wessels en
Fischer benevens de gezant Dr. Leijds aan
boord. Er werd toen beslist op welk uur de
President van boord zou gaan, hetgeen oor
spronkelijk 12 uur zou zijn, doch dit bracht
eenige verwarring in de plannen aan den wal
en men scheen zich aldaar moeilijk te kunnen
bedwingen, zoodat zulks nu te elf uur ge
schiedde. Het schip was gepavoiseerd, de
mariniers onder de wapens, de equipage langs
de verschansing paradeerende. Zoo verliet de
President na afscheid van Commandant en
officieren genomen te hebben onder het slaan
van den parademarsch het schip en werd met
de kapiteinssloep, gestuurd door den luit t/z.
2e kl. Groeneboom naar den wal gebracht,
voorgestoomd door een bootje der haven
politie. Onnoodig haast te zeggen, dat nu .de
menigte op de kaden, op de booten en in >de.
sloepen het toppunt van enthousiasme be
reikte, en er geen eind kwam aan de kreten
van „vive le Président", „vive les Boers"
„vive la liberté" en ook „vive la Hollande".
Men den hoed wuivende bedankte de Presi
dent, die na 5 minuten aan den aanlegsteiger,
welke kwistig met vlaggen enz. versierd was,
gevolgd door het geheele Zuid-Afrikaansche
Comité en den gezant aankwam.
in
f
Eenige slotbeschouwingen,
haalt zich de geschiedenis?
Her-
Tot zoover deze historische herinneringen
van 35 jaar terug. Wij hadden reeds eenige
malen gelegenheid een parallel te trekken
tusschen dit verleden en het heden. Wij wil
len thans wijzen op een verschil, dat er
gelukkig! ook is. In Krügers dagen nog
was er geen sprake van een Volkenbond ter
beslechting van geschillen tusschen staten;
en evenals thans was er ook toen een sterke
volkssympathie voor den verdrukten, een
niet minder sterke antipathie jegens den aan
vallenden staat Nochtans dacht geen der
mogendheden eraan zich ter wille van twee
Bóeren-republieken een conflict met het
machtige Engeland op den hals te halen.
Thans is dgar de Volkenbond, de statenbond,
uit een anderen oorlog geboren, die, voor het
eerst in de geschiedenis! zich openlijk uit
spreekt over het ongeoorloofde van een oor
log,een statenbond die middelen beraamt
aan dien nieuwen, ongeoorloofden oorlog zoo
spoedig mogelijk een einde te maken. En ge
heel afgezien van eventueele resultaten van
die tusschenkomst (en wij voor ons vleien
ons niet al te zeer met positieve resultaten)
is toch het feit, dat een dergelijke uitspraak
gedaan wordt, dat hier een Europeesche
staat veroordeeld, zijn aanval als ongeoorloofd
gebrandmerkt wordt, op zichzelf al een be
moedigend teeken, en een bewijs van vooruit
gang der menschheid.
In de wereldgeschiedenis zijn vjjf-en-dertig
jaren niet meer dan een oogenblik en als wij
ons dit realiseeren en bedenken, dat feitelijk
de Volkenbond zelf nog maar ruim tien jaar
bestaat, dan is, meenen wjj, hetgeen thans
reeds geschied is van groote beteekenis, en
wel in staat om zelfs den ergsten pessimist
moed en vertrouwen te geven. En in dit licht
bezien, is Oom Pauls reis met de „Gelder
land" zeker niet een vergeefsche geweest!
EINDE.
Beleefd verzoek ik Uw Redactie het onder
staande in Uw blad op te nemen.
Naar aanleiding van het in het Adv.blad
van 16 Oct. j.1. uit „De Auto" overgenomen
artikel inzake het oversteken van snelverkeers-
wegen, zij het mij vergund het volgende op
te merken:
In dat artikel wordt met heel veel woorden1
gezegd, dat de berijder van de hoofdweg voor
rang moet hebben en dat de berijder van
andere wegen maar moet wachten totdat de
hoofdweg vrjj is. Waarom? De bepaling, dat
het verkeer van rechts voorgaat, is een pracht-
bepaling en sluit iedere twijfel uit en als
iedere automobilist daarmede terdege rekening
hield, dan gebeurden er veel minder onge
lukken. Maar juist het onbeschaafde rjjden
van sommige automobilisten is oorzaak van
vele ongelukken. Iedere autobestuurder en
iedere weggebruiker in het algemeen is, hetzjj-
de primaire dan wel de secundaire weg be
reden wordt, verplicht, b(j het naderen van
kruispunten en zijwegen, vaart in te houden
tot ongeveer 15 K.M. per uur. Vooral bij het
naderen van onoverzichtelijke zijwegen, of als
men ter plaatse niet bekend is, is vaart in
houden een morele plicht.
Het ware wenselijk dat men, evenals het
contróleren van rijbewijzen, enz. van tjjd tot
tijd ook contröle deed uitoefenen bij kruis
punten.
Het voor de hoofdwegen laten vervallen van
de bepaling „rechts gaat voor", zou zeer
ongewenste toestanden scheppen, met kans
op meer ongelukken. Ik zal trachten dit met
een voorbeeld duidelijk te maken.
Een automobilist wil van Schoorl naar Den
Helder. Bij het N.-H. kanaal gekomen, moet
hij links af. Het verkeer van links is niet te
overzien. Als hij doorrijdt loopt hij de kans
door een snelheidsmaniak te worden aange
reden. Wat moet hij doen? Aan een voorbij
ganger, als die er is, vragen even voor ver
keersagent te willen spelen, of zjjn wagen aan
de kant neerzetten, motor afzetten, uitstap
pen, naar de hoofdweg lopen om te zien of
het verkeer vrij is en eventueel net zo lang
wachten, tot er niets meer in zicht is. Dan
vlug naar zjjn wagen lopen, motor aanzetten
en vlug de hoek om, want er kan toch elk
ogenblik weer wat aankomen. Op de weg van
Bergen naar het N.-H. kanaal is het precies
hetzelfde en zo zijn er natuurlijk nog veel
kruispunten. Onder de werking van het wets
voorschrift „Rechts gaat voor", moet het van
links komend verkeer vaart inhouden, c.qi
stoppen en heeft de betrokken automobilist
niets anders te doen, dan langzaam, zonodig
op de 2e versnelling de hoek om te rijden.
Er zullen natuurlijk wel snelheidsmaniakkéh
zijn, die hopen, dat de bepaling „rechts gaat
voor" voor de hoofdwegen vervalt, maar ik
ben er van overtuigd, dat er veel meer be
zadigde rijders zijn, die hopen, dat die bepaling
niet vervalt, en bij de laatsten sluit ik mij
graag aan.
In het in den aanhef genoemde artikel komt
ook nog een zinsnede voor: „Hoe nu echter,
indien men rijdend op de grote verkeersbaan,
naar links wil afbuigen en een daarop uit
komende zijweg in wil gaan".
Het geval is vrij eenvoudig, doch twijfelen
is absurd. Iemand, die twijfelt is een gevaar
voor de weg, en hoort daarop niet thuis.
De bestuurder, die genoemde zijweg in wil
gaan, geeft dit door richtingaanwijzer of arm
te kennen. Het gehele verkeer, dat de zijweg
is genaderd, houdt vaart in, het achteropko
mend verkeer stopt zo nodig. Het tegenlig-
gend verkeer, dat de zijweg is genaderd laat
men passeren en het tegenliggend verkeer,
dat de zijweg nog niet genaderd is, behoort
tte wachten, tot genoemde bestuurder in de
zijweg verdwenen is.
Niet de gedragingen van de diverse weg-
i gebruikers moeten in 1 een voorschrift vast
gelegd worden, wknt daar is het eind van .-
zoek, doch de weggebruikers dienen met de
voorschriften rekening te houden en vóór alles,
beschaafd te rijden en geen alcohol voor en
tijdens het rijden.
-Ook H.H. werkgevers zou ik willen toeroe
pen: „Eis niet teveel van Uw chauffeur".
Bedenk, dat autorijden veel van het zenuw
gestel vordert en dat een chauffeur voldoende
rust moet hebben. Zet hen ook niet aan tot
roekeloos rijden, want hij moet rekening hou
den met de verhuurvoorschriften en ook met
de maximum-snelheid in de bebouwde kom.
Met dank voor de plaatsing,
P. C. VIJN.
Den Helder, 20 October '35.
onzer abonné's aanstonds de moeilijkheden
geveeld, die hieruit kunnen voortvloeien, nu
in- de scholen wel die vereenvoudigde spelling
wordt onderwezen, en die spelling dan ook
'op onze kinderpagina ingevoerd. De heer
Korfelboom kan zich daarvan wekelijks over
tuigen. W(j voor ons wenschen niets liever
,dan eenheid in de spelling en vereenvoudiging
daarvan, maar wij zijn er nog altijd niet van
overtuigd, dat de speiling-Marchant logischer
of beter is dan de spelling De Vries en Te
Winkel. En de toekomst zal leeren of de
nieuwe spelling, indien zij zich handhaaft,
inderaad de bezwaren die bestaan tegen de
oude, zal opheffen.
Mèt belangstelling hebben wij de ons ver
strekte circulaire gelezen van het Comité voor
eenheid en orde in de spelling, dat ervan
overtuigd is, dat de opmarsch (in dit geval
opmars) van de nieuwe spelling niet meer
tegen te houden is en dat, bij krachtige be
vordering, de Regeering over niet te langen
tjjd den doorslag zal kunnen geven. En zeer
zeker zal de dagbladpers zich dan bij den
algemeenen wensch der bevolking aanpassen.
Maar, om baanbrekend werk te verrichten
voor een spelling, die in feite even onlogisch
is als de bestaande, daarvoor voelt blijkbaar
de dagbladpers niet al te veel animo.
Wat nu dat stukje „Noch spot noch zot"
betreftkom, mijnheer Korrelboom, dien
mijnheer moet u nu toch niet al te serieus
nemen. Zelf zal hij de eerste zijn, die daar
tegen zou protesteeren. Inderdaad zet hij de
dingen vaak op z'n kop, daarvoor is hij mede
werker van „Noch spot noch zot", en dat hq
misschien wel eens een keer lachende de
waarheid zegtja, daarvoor is hij ook
„Noch spot noch zot".
REDACTIE.
DEN HELDER. 15 Oct. 1935.
Aan de Redactie van de Heldersche
Courant.
Geachte Redactie.
In verband met een artikeltje onder het
hoofd „Noch spot noch zot", dat enige
tijd geleden in uw blad verscheen en waarin
de schrijver een aanval deed op de lagere
school, die zijns inziens niet meer opleidt tot
praktijk v, h. leven, zend ik U bijgaande
circulaire.
Wat uw medewerker deed was niet veel
anders dan het op z'n kop zetten van alle
logica. Immers, 't is niet de school, die niet
meer aansluit aan het leven, 't is onze schrijf
taal, die niet meer aansluit bij de spreek
taal.
En waar de geschreven taal niets anders
is dan een afbeelding van de gesproken taal,
lijkt 't mij logisch, pogingen om deze afbeel
ding zo juist mogelijk te doen zijn toe te
juichen en te steunen, inplaats van ze onder
een dergelijk hoofd bespottelijk te maken.
't Zou nog logischer zjjn, dergelijke pogin
gen te steunen, door zichzelf de moeite te
getroosten, de vereenvoudigde spelling te
gaan gebruiken en zich niet langer te laten
beheersen door een uit gewoonte gegroeide
gehechtheid aan archaïsmen, zoals de spel
lingvoorschriften van De Vries en Te Winkel
zo langzamerhand geworden zjjn.
Ik hoop, dat de lectuur van bijgaande
circulaire aanleiding zal zijn, uw houding
t.o.v. de vereenvoudigde spelling, zo spoedig
mogelijk te herzien. U zult er de overgangs
periode mee helpen bekorten, wat zeer zeker
in het belang van uw abonné's zal zijn.
Hoogachtend,
H. KORRELBOOM,
Buys Ballotstraat 23.
In antwoord op het bovenstaande kunnen
wij den inzender mededeelen, dat de Neder
landsche dagbladpers met een enkele uit
zondering, zooals de bladen der Arbeiders
pers. en wellicht nog eenige andere hetj
besluit genomen heeft om, zoolang het verzet
tegen de z.g. vereenvoudigde spelling van
minister Marchant nog zoo algemeen blijft en
zelfs de Regeering er niet aan denkt in haar
officieele stukken die spelling in te voeren,
zich te houden aan den klaarblijkeljjken
wensch van de meerderheid der bevolking en
voorloopig nog de spelling De Vries en Te
Winkel blijft volgen. Een standpunt, dat een
provinciaal blad o. i. het best doet na te vol
gen. Overigens hebben wjj voor de kinderen
.„„^KUF EN MAATSCHAPPELIJK
HULPBETOON.
Ja, het klinkt wat bitter, dat bovenschrift
en misschien ziet alleen een leek de zaak
zoo.
Het grondbedrijf der Gemeente moest op
heffen, de stijgende prijzen voor bouwgrond,
zij gaf planmatige bebouwing, diende sociale
woningverbetering, bereikte winsten in gas,
water en electriciteitsbedrijven, verlichtte de
belasting door inning van straatbelasting bjj
huiseigenaren, gaf en geeft massa's personen
gelegenheid den bevolkingsaanwas van Den
Helder voortdurend te doen klimmen en daar
door de algemeene welvaart te bevorderen.
Hoe hebben we het echter zien gebeuren.
Met het grondbedrijf der Gemeente begon
nen plots de grondprijzen te stijgen, de plan
matige bebouwing gaf ras duurdere bouw
kosten en wegenaanleg, het gasverbruik
verminderde door te hoogen kostprijs, de huur
der woningen moest worden verhoogd door
opgelegde wegenbelasting.
Een bevolkingsaanwas kwam tot stand
door timmerlieden, metselaars schilders en
verdere ambachtslieden uit andere plaatsen
en werd nog verhoogd door de ruime woon
gelegenheid, die velen naar Den Helder trok
om mede gebruik te maken van een hoogere
R.R. en milderen steun.
Was het grondbedrijf en de daarmede ge
paard gaande bebouwing over langeren ter
mijn en in de gewenschte huurklasse tot uit
voering gekomen, dan zouden thans niet zoo
vele werklooze ambachtslieden uit andere
"plaatsen en provincies in Den Helder zjjn,, het
aantal, leegstaande woningen zou niet zoo
bovenmatig zijn en bovendien we waren ont
heven van een verderen aanwas van noodlij
denden uit omliggende en andere gemeen
ten.
En wat zien we desondanks.
De Gemeente blijft maar nieuwbouwver
gunningen verleenen, stelt 3e klas grond be
schikbaar, in 't kort, is bezig, de huurmalaise
te vergrooten en de uitgaven van Maatschap
pelijk Hulpbetoon te doen stijgen.
Werkloosheid en armoede zijn in en in
droevig, maar wat heeft Den Helder er aan
andere gemeenten te ontlasten en haar
eigen lasten te verzwaren?
Alom zien we de kleinere gemeenten be
ter deze slechte tijden doorkomen dan de ste
den en goed beschouwd is het logisch te ver
klaren, omdat de steden, waaronder ook Den
Helder behoort, door hun grondpolitiek en
woningbouw een bevolkingsaanwas bevorde
ren, die niet ten voordeele van de gemeente-
financiën kan zijn. Alleen stopzetting van
onnoodigen woningbouw zal opvoerig van
RJt. en M.H. kunnen stuiten en verdere
huurmalaise stopzetten. De inheemsche be
volking van Den Helder zal er wel brj va
ren. F.
SPELDJESDAG TEN BATE VAN HET
CHRISTELIJK MILITAIR TEHUIS.
De gehouuen speldjesdag op Zaterdag 19
October j.1., waarvan de baten komen ten
goede aan bovengenoemd tehuis, heeft bruto
opgebracht de somma van 156,38.
In Aanmerking genomen de buitengewoon
slechte weersomstandigheden, kan het resul
taat nog oevredigend genoemd worden.
De dames en hee-en collectanten en de ge
vers en geefsters zeggen wij hartelijk dank.
Mochten er onder onze plaatsgenooten zijn,
die niet in d? gelegenheid waren iets voor
bovengenoemde insiellinf af te zonderen, dan
is de heer Oostende, Kanaalweg 10c, gaarne
bereid die gave nog in ontvangst te nemen.
„KERSTFEEST OP ZEE".
(Ned. Zeemansccntrale)
Mogen wjj een ieder in den lande weer her
inneren aan de verzending der Kerstkisten
naar de schepen, die hun Kerstfeest niet thuis
kunnen vieren? Tot aan Kerstmis toe is alles
welkom, zooals: leesboeken, sokken, spelen,
scheurkalenders, pijpen, tabak, tijdschriften,
sofakussens, dikke wollen dassen, zakdoeken,
sigaren, versnaperingen, muziekinstrumenten,
kooigordijntjes, wanten, chocolade, postpapier,
slipovers, enz. enz.
Mevr. F. J. JONGMANv. d. STROOM,
p.a. Walterschoutskantoor, Nieuwe Vaart
2, Amsterdam (C.), (voor Comité A'dam).
Jonkvr. J. W. ORTT,
p.a. Leeszaal Ned. Zeemanscentrale, Veer
haven 17 Rotterdam, (voor Comité Rot
terdam).
N.B. Pakjes voor dit doel worden welwil
lend in ontvangst genomen door:
Mevr. BRASSER—SCHOORL, Midden
straat 45, Den Helder.
Mevr. W. OORTOORT, Den Burg
(Texel).
Verschenen bij Van Holkema Waren-
dorfs Uitg. Mjj. te Amsterdam:
1 „Fulco, de Minstreel", een his-orisch
verhaal uit den tijd van Graaf Jan I doorC.
Joh. Kievit. Zesde druk Een boek bij veie
volwassenen nog wel bekend uit hun eigen
schooljaren, een boek, waarvan het aanta
herdrukken wel de beste aanbeveling <s
Zoowel voor meisjes als voor jongens goede
lectuur.
2 Met Piet Hein naar de West" door
G. C. "Hoogewerff. Ook een „historische ro
man" voor jongeren en heel interessant,
goed gedocumenteerd, boeiend en leerzaam.
Het verhaal geeft een uitstekenden kijk op
de mentaliteit van de Hollanders uit de 17e
eeuw, op hun gebruiken, kleeding, schepen
en bewapening, enz.
3 De vier Uiltjes", door J. P. Zoomers-
Vermeér, een meisjesboek over vier zusjes
Uilenburg, die het finantieel moeilijk hebben,
daar vader meer -"roomt over het doen van
uitvindingen dan tracht den kost te verdie
nen voor zijn vier dochtertjes. De oudste
vervangt de jong gestorven moeder, die an
dere drie zijn nog op school, maar de tweede,
het meest echte, levende figuurtje uit het
verhaal, zocht al gauw een baantje. De zus
sen zijn onderling erg lief en erg aan elkaar
gehecht, een nieuwe buurjongen en zijn
hond deelen in de liefde tot beide weer ver
dwijnen. Later komen ien oude vrouw, die
tijdelijk een kame. in hun huis huurt en nog
later een vriendelijke heer in hun kleine krin
getje en .e '»atste is het, die het groote geluk
in het gezinnetje brengt, door eerst het
jongste kind, eeu zangeres in den dop, te
adopteeren en or haar muzikale opleiding
te zorgen en later, als de vader plotseling
sterft, de zaken voor de oudere drie zusters
zóó we-ït te regelen, dat ze rustig in een klein
huisje buiten kunnen gaan wonen.
Een lief boek met veel goede dingen, maar
wel wat erg zoet.
4. „Wat '..Pajke bere.kte", door Nanda.
Een meisjesverhaal over zoo'n echt „hartje
van goud", jolig, slordig ding, maar eerlijk en
goed. altijd klaar, om een ander te helpen,
altijd v-d medelijden met ieders verdriet, met
haar vader, die zij., betrekking kwijt raakt,
met een jonge, schatrijke tante, die blasé is.
met een straatboefje, dat geen ouders meer
heeft en tij een paar slechte menschen in de
kost is. waar hij niets dan stelen en vloeken
leer z. Op haar msnier tracht Pauke allen
te helpen, haar vader door steeds te bidden,
dat hij weer slagen mag, haar tante door
haar aan het werk te zetten en haar straat
vriend door haar hartelijk vertrouwen. Een
goed boek voor jongere meisjes.
Alle boeken geïllustreerd door Rie Rein.ier-
hoff. Ing. 1.75. geb. 2.50.
5. „Else's Baantjes" door Heieen Bosloo-
per-Harting. Een boek voor oudere meisjes
over een meiske, dat haa eigen weg door het
leven moet zoeken. Moeder is gestorven en
Els mist 'haar ontzettend, begrijpt nu pas,
wat Moeder altijd voor haar geweest is en
Vader;die zich nooit veel van vrouw en
dochter heeft aangetrokken, gaat zijn pen
sioen vertereu in het Zuiden van Frankrijk
en zendt Else alleen een ma&ndelijksche toe
lage. Else, die voor onderwijzeres geslaagd is.
kan als zoodanig niet aan den gang komen,
heeft eerst eenige kantoorbaantjes, dan
wordt ze cassière in een grooten winkel, waar
ze het afschuwelijk vindt, maar waar ze een
oude schoolvriendin ontmoet, die haar aan
een prettig baantje helpt als gouvernante bij
een klein neefje. Hier ix Els op haar plaats,
ze maakt van het stille zoete ventje een
echten kerel, een robbedoes, die gerust naar
school kan en geen gouvernante meer noodig
heeft, waarna Els ziel. ook weer terug trekt,
voldaan over haar werk en verscheidene goede
vrienden rijker. Een heel goed boek. Nans
van Leeuwen zorgde voor enkele illustraties
tusschen den tekst.
6 „Ank en Hans in de Rimboe", door H.
de Leeuw. Het is schrijver blijkbaar te doen
om het publiceeren van tal van Indische
rimboe-verhalen, waarin tijgers, olifanten,
krokodillen, apen en vooral het dwerghert,
slim als Reintje de Vos, een rol spelen. De
verhalen zijn ook heel aardig, maar voor
Ank en Ham bljjft niet veel ruimte over. Af
en toe komen ze weer eens opduiken en lezen
we, dat ze mee gaan naar de rubberplantage
of naar de kampong, maar het komt altijd
weer neer op het misteren naar de amusante
verhalen Verscheidene illustraties tusschen
den tekst verluchten het boek
7 „Wat Smikkeltje beleefde." Een geestig
muizen verhaal v^or de kleintjes, een verhaal
van muizen, die in een stadshuis wonen, in
de Spekstraat, tusschen keuken en provisie
kast, maar door de tallooze gevaren en ach
tervolgingen tenslotte gaan verhuizen naar
buiten, waar alles eerst vreemd is, maar
waar het leven tenslotte toch veel prettiger
blqkt. Veel geestige illustraties verlevendigen
het leuke verhaal.
Prijs der beide boeken ing. 1.75. geb. 2.50,
8. „De Bergmannetjes", door G. van Nes-
Uilkens. Vijfde d-uk. Met vreugde zien we dat
dit door en door sympathieke boek weer een
nieuwen druk beleeft. De fijne geest in het
groote domineesgezin, de verschillende karak
ters der tien kinderen, de nauwe,7]ks voel
bare leiding der moeder, de vele vreugden om
kleinigheden, het leed, wat natuurlijk ook niet
steeds passeert, maar bovenal de gezonde
humor, de echte levenskunst maken het boek
to„ een, dat waard is meer dan eens gelezen
te worden. b
Prijs ing. 1.25, geb. 1 90.
9. „Rembrandt". een historische roman
door H. S. Ashton, vertaald door C. J. Kelk.
Ruim 300 pagina's over het leven van den
grootmeester der Nederlandsche schilders
een levensbeschrijving van de geboorte tot
den dood. Schrijver deelt zijn werk in vier
boeken in: Ontluiken, bloei, nazomer en de
bloemen vallen uit. naar de vier perioden in
mp^?ï, S even' 7Jjn jeugd' z9n huwelijk
met Saskia, zijn leven met Hendrikje Stoffels
en dan de periode van steeds grooter armoede
.eerd geeft schrijver een beeld van Rem-
rbdSk?rr en ZUn Schrij-
ReJSi enner en bewonderaar van
Rembrandta werken te zyn, een bewonderaar
eeen bias er zelf- al neemt hjj ook
voor dett m°nd als hij over Rem
uw, ais de tijd, waarin het speelt n»» k„_
lang wekkend boekl 'en be"
Verschenen bij Andries Blitz te Amgte s
Wmgs Across Continent» (The K.Lu 4illl
sterdam—Batavia Line) by E. Rusman A'r'l-
Dit boekje is bedoeld als wegwjjZer
Engelsche passagiers op de Amsterd»*00*
Batavia lijn of omgekeerd, We vinden i
verschillende hoofdstukken voorafgegaan
een „snelle vlucht door Nederlands gesh°°r
nis", een beschrijving van Holland in v'ede"
vlucht, Amsterdam, de route door Cent
Europa, de winterroute door Zuid-Euro
enz. tot Bandoeng toe. In een aanhang
nog eenige aanwijzingen omtrent luchtn»
gatie en vliegtuig-instrumenten. Vl-
Het heele werkje is rijk geïllustreerd m
tal van gewone en luchtfoto's, eenige teek!
ningen en eenige kaartjes, terwij l de Sheü
reclame-bijvoegsel een kaart van de gehee
route geeft. Een interessant werkje voor En
gelsche en Engelsch-kennende passagiers on
de Indië-route.
Verschenen by Uitgeverij: „Het Boeken
gilde" te Hilversum: „Jongens van alle stran"
den", door Klaas Smelik.
De titel komt niet zoo zeer tot zijn recht
daar het boekje bijna geheel bestaat uit ver!
halen van „heer Dirk", een Nieuwedieper van'
afkomst. Pas in het laatste hoofdstuk wor.p
een Chinees ook een „sobat" van heer Dirk
en dan blijkt ook schrijvers bedoeling, (t'
socialistische gelijkheidsopvatting, de r00<i6
vlag de wereld over. Verder is het een tanie-
lijk amusant, tamelijk ruw verhaal, over het
zeemansleven bij de marine en de koopvaardij
met hier en daar een rood draadje. De gees
tigheden van de jongens onderling zijn vaak
kostelijk. De houtsneden der illustraties zijn
heel goed. evenals de kop op den omslag.
A. A. Milne, Kamperfoelie.
Vertaald door Ed. de Nève.
Boucher, Den Haag.
Dit boekje behoort tot de Karavaan-serie
dezelfde, waarvan wij o.a. het aardige en
interressante werk van Alb. Gervais over
China hebben gesproken. Helaas kunnen w«'
dit boekje niet zoo sterk aanbevelen. Het is
een gewoon, doorsnee-Engelsch romannetje
géschreven door een redacteur van het En
gelsche weekblad „Punch", en de vele geestig,
heden, die erin worden gelanceerd, zijn voor
een groot deel, vreezen wij, niet appreciabel
voor een Hollandsche lezerspubliek. De per
soonsbeschrijvingen zyn niet bizonder belang
rijk, ook de intrige is tenslotte heel gewoon,
en alles blijft nogal aan de oppervlakte. Be
paald ongunstige dingen kunnen wij over het
boekje niet zeggen; het is de geschiedenis van
een gelukkig jong huwelijk en er worden wel
aardige dingen in gezegd. Maar als geheel is
het te Engelsch; zij, die een verhaaltje als
dit apprecieeren, kunnen het beter in het ori
gineel lezen. Zoodat. naar ons oordeel de ver
taling overbodig was. Met name Al Die
Hoofdletters, waarmee de Engelsche zoozeer
werken, irriteeren nogal. Dat Had De Ver
taler Nu Toch Wel Kunnen Voorkomen.
Kurt Lubinski, Abessinië, land ea
volk. Met 53 foto-illustraties en een
kaart... Prijs 1.50. 2.25 geb.
Abessinië is op het oogenblik actueel en
van alle kanten zien wjj dan ook artikelen,
boeken, kaarten enz., over aii merkwaar
dige land verschjj ten. Het boek van den
journalist Lubinski, die met zijn jonge vrouw
het land bereisd heeft en zijn indrukken
weergeeft, is zeer intéressant eu gaarne wil
len wij het hier aanbevelen. Te meer omdat
het goedkoop is en tal van fraaie Toto's als
illustratiemateriaal geeft, alsmede een dui
delijke kaart. We «.rijgen uit Lubinski's boek
een duideljjk beeld van het interessante land,
dat in vele dingen gelijkwaardig is aan een
westersch land, maar dat tegelijkertijd nog
allerlei typische middeleeuwsche toestanden
kent. Vermakelijk is bijvoorbeeld het verhaal
van de intercommunale telefoonverbinding
die de schr. aanvroeg. Hij kreeg die ook,
maar niet dan nadat alle dienstdoende
ambtenaren op de verschillende tusschen-
Ijjnen zich uitvoerig omtrent elkanders wel
varen en den gezondheidstoestand van hun
diverse familieleden op de hoogte hadden
gesteld. En er was voor Lubinski niets anders
te doen dan maar te wacnten tot deze infor
maties op bevredigende wjjze waren afge-
Ioopen. Toen kwam de verbinding.
Wie een kijk op land „-n volk wil hebben,
schaffe z'ch dit vlot geschreven werkje aan.
Uitgever Andries Blitz. Amsterdam.
Egbert Eewjjck, Kunstzjj. Ro
man. Arnhem, van Loghum Slaterus,
In dezen roman wordt uitvoerig en minu
tieus het leven beschreven van arbeidsgezin-
nen in een groot industriedorp met een kunst
zijdefabriek (Ede?) De schrjjver heeft warme
genegenheid en liefde voor zijn personen, -en
tracht in zjjn roman nauwkeurig alle ups
en downs uit hun leven weer te geven.
Daarin slaagt hjj wonderwel, ook zjjn natuur
beschrijvingen en de scènes op de fabriek en
in de gezinnen zelf zijn over 't algemeen goed
weergegeven. Opzet en uitwerking vallen
eveneens zeer te prijzen, hoewel het boek ken
nelijk een eersteling is, is het breed van opzet.
Maar het heeft één kardinale fout: het is
te lang en te uitvoerig. De schr. heeft nog
niet geleerd zich voldoende te beheerschen en
weet niet het kaf te scheiden van het koren;
hjj heeft alles wat hem bezighield weerge
geven als een photograaf, maar toen het op
retoucheeren aankwam, liet zjjn inzicht hem
in den steek. Dat is erg jammer. We weten
nu eenmaal, dat de gesprekken des dagelijk"
schen levens voor negentiende totaal onbe
langrijk zjjn. Welnu, de taak van den roman
schrijver Is uit dit overstelpende materiaa
datgene te publiceeren wat van genoegzaam
belang ia. Zjjn taak is niet om nu maar alles
onverkort weer te geven. We krijgen hierdoor
een te veel, en dit werkt vermoeiend en doe
het boek schjjnbaar onbelangrijk lijken. Terwij
het dat toch niet is. Als de 467 compact ge
drukte bladzjjden (soms zjjn de dialogen, om
plaatsruimte te sparen, niet eens op ideuw
alinea's gezet), gereduceerd waren eew0"*®
tot, laten we zeggen, de helft, zou het
aan belangrijkheid hebben gewonnen.
Dit alles behoeft den adspirant-lezer nic
te schrikken, want desondanks kunnen wq)
zen roman aanbevelen, om zijn opi*ecl1
waarmede deze arbeiderslevens ge8C~*liej(|,
zgn. om de liefde en de warme genege'
die er in doorstralen, om het juiste payc^ ,a
gische inzicht, dat de schr. toont te keb n ef
deze levens. Mooie en fijne dingen kom.anjcj
in voor en de schr. idealiseert des°"^
toch geenszins zjjn menschen, maar g
weer zooais ze zjjn. vaii
Een tweetal goede omslagtcekeningc^^
M. de Lange versieren vóór- en ac
Alles en alles dus: als debuut wa ro*
kens alle symptomen ls geslaag' e0,
man, ondanks het te veel, aan te be
Prjjs f 3.geb. 3.90,