Buitenlandsch Overzicht.
Taptoea
28 OCTOBER A.S.
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Morgen
heb ik
weer
koorts
fio
7666
eerste blad
ZATERDAG 26 OC uOBER 1935
63ste JAARGANG
Nieuwe sensatie door de redevoeringen van Hoare en Baldwin
De aandacht weer eens op Duitschland gevestigd -
De Duitsche
herbewapening
Vredespogingen van den Paus.
Frankrijk en de wederzijdsche
steunverleening.
n „VELO" TAFELBILJART
brengt gezelligheid in huis, is van hoogste
kwaliteit, belastingvrij en ongelooflijk goedkoopl
Nieuws uit Addi Abeba.
De vlootconferentie.
De terugtrekken van een
Italiaansche divisie uit Libye.
kunt U één der 512 prijzen van de Staatsloterij winnen
Lotisico trekt dan in één dag alles uit Deelname slechts f 2.50
De boerenopstand in
Noord-China.
De Duitsche actie tegen de
Joden.
KONIJN'S AUTOMATIC
NASSI QORENQ
De Volkenbondscommissie tegen
31 October bijeengeroepen.
Stop den uitvoer van benzine in
Erytrea, zegt kol. Wedgwood.
FEUILLETON
marineroman
WILLI aris
COURANT
Abonnement per 3 tb™, Kn,^.
Anna Paulowna, Breezand. Wieringen en Texel 1.65; binnenland 2.-,
c erl. Oost- en West-Indië per zeepost 2.10, idem per mail en overige
landen 3.20. Losse nos. 4 ct.; fr. p. p. 6 ct. Weekabonnementen 12 ct.
ondagsblad resp. 0.50, 0.70, 0.70, 1.Modeblad resp. 1.20, 1.50, 1.50, 1.70.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER
Uitgave N.V. Drukkerij v/h. C. DE BOER Jr.
BureauKoningstraat 78 Telefoon; 50 en 412
Post-Glrorekening No. 16066.
ADVERTENTIE Nj
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur) by vooruitbetaling
10 ct. per regel, minimum 40 ct.; bij niet-contante betaling 15 ct. per regel,
minimum 60 ct. (Adres Bureau van dit blad en brieven onder nummer 10 ct.
per advertentie extra). Bewijsnummers 4 ct.
Zooals wy in het vorig
overzicht reeds als onze
verwachting uitgespro
ken hadden, hebben de
drie dagen, die het En-
gelsche parlement bijeen
kwam ter bespreking van de buitenlandsche
politieke, nog wel eenige vermeldenswaar
dige feiten opleveren, Daaronder behoorden
de rede van Sir Samuel Hoare en vooral de
critieken daarop, maar ook de door den pre
mier, Baldwin, gesproken woorden. Interes
sant daarom, omdat zij de gemoederen in het
buitenland terdege hebben bezig gehouden
en nóg bezig houden.
Uit het door de genoemde heeren ten aan
zien van het conflict tusschen Abessinië en
Italië gesprokene, ia toch komen vast te
staan, dat de Engelsche politiek zich gewij
zigd heeft. Die politiek is niet meer zoo vast
beraden! Wel heeft Baldwin verklaard, dat
Engeland niet buiten den Volkenbond om,
maatregelen zal nemen, maar wat Hoare ge
zegd heeft, heeft hij toch niet goed kunnen
praten.
Wantrouwen is toch gewekt door de
woorden, dat de Volkenbond niet die
macht kan ontwikkelen als waartoe hij
bij de stichting verondersteld werd. Dit
duidt op weinig vertrouwen op den Bond
der Naties! Maar om dit wantrouwen
nog te versterken, volgden de verklarin
gen, dat Engeland er nooit aan gedacht
heeft, militaire sancties tegen Mussolini
c.s. toe te passen. En nog een ander ar
gument voor hun wantrouwen voeren de
opposanten aan, in de verklaring, dat de
Engelsche defensie noodig verstrekt moet
worden, wat er ook al weer op wijst, dat
de Engelsche regeering niet veel geloof
aan de werkelijke macht van den Bond
hecht.
Maar vooral de uitlating, dat Engeland
geen militaire sancties zal toepassen is een
gevaarlijke geweest. Immers deze uitlating
moet Mussolini een pak van het hart geweest
zijn. Hij heeft zich nu alleen maar bezorgd
te maken over de economische sancties en,
al zullen de zorgen hem mettertijd terdege
kwellen, toch ziet hij ze voorloopig niet als
onoverkomelijk in.
Heeft hij de zekerheid, dat de Volken
bond niet verder gaat dan die economi
sche sancties en de Bond zal zeker
niet verder gaan als Albion afzijdig
blijft! dan is de stok achter de deur
weg en is het niet te voorzien, dat de
Duce een einde aan de vijandelijkheden
zal maken.
Neen, die uitlating van Hoare was verre
van tactisch. Waarmede wij ook weer niet
willen zeggen, dat hij zich persé in dreigen
den zin had moeten uiten: integendeel, alles
wat het conflict in Europa zou kunnen bren
gen moet vermeden worden! Maar een zwij
gen, hoe moeilijk het Hoare ook gemaakt
werd, zou wellicht beter geweest zijn.
Waarom Engeland zoo omgezwaaid is? We
hebben in één der laatste overzichten de
eigenaardige houding van Laval geresumeerd,
zou zijn interpretatie van artikel 16 iets met
de .gewijzigde Engelsche politiek te maken
hebben
Opmerkenswaardig is 't wat Madame Ta-
bouis in 1'Oeuvre" over een en ander opmerkt:
„Om den tamelijk strengen toon te be
grijpen, die Samuel Hoare ten aanzien van
ons land in zijn rede heeft gebruikt, moet
men weten dat, zoo de Britsche regeering
heeft moeten afzien van elke actie in de
Middellandsche Zee en zoo zy haar houding
ten aanzien van het Italiaansch-Abessijnsche
conflict heeft moeten wijzigen, zulks ge
schied is, omdat Frankrijk geweigerd
heeft Groot-Brittannië de mogelijkheid te
openen zich te bedienen van de vloot-
steunpunten Toulon en Bizerte en het
daarbij tegelijkertijd te verstaan heeft ge
geven, dat Parijs zich in geen enkel op
zicht wilde binden het te steunen in een
blokkade tegen Italië."
Madame Tabouis schrijft zelfs de haast,
waarmee de Engelsche regeering tot de ver
kiezing overgaat, toe aan haar vrees voor den
weerslag, welke de mislukking van de actie
van Genève hebben zou op het Engelsche
kiezerskorps.
Zeker, men heeft Engeland meegedeeld,
dat men het over de interpretatie van 3
van artikel 16 volkomen eens is, maar zulks
natuurlijk binnen het kader van de toepas
sing van sancties, waartoe men gemeenschap
pelijk te Genève op grondslag van dit arti
kel 16 besloten heeft, wat wil zeggen bin
nen het kader van toepassing van oecono-
mische sancties, de eenige, waartoe op het
oogenblik te Genève gemeenschappelijk beslo
ten is met instemming van Frankrijk.
Mevrouw Tabouis komt dus in haar arti
kel tot dezelfde conclusie, welke we bij de
betspreking van Laval's antwoord gemeld
hebben n.1. dat Laval in zijn antwoord heeft
willen betoogen, dat Engeland niet het recht
heeft zijn maatregelen zelfstandig te ver
scherpen, bijvoorbeeld door een blokkade,
door sluiting van het Suez-kanaal of visitatie
van schepen, tenzij nadat de coördinatie-com
missie met instemming van Frankrijk deze
maatregelen heeft goedgekeurd. Zou Enge
land deze langzame procedure, als zij noo
dig werd, niet toepassen, dan zou volgens
Laval opnieuw de verantwoordelijkheid voor
den aanval der Italianen moeten worden
vastgesteld.
Tusschen al het krijgs
gewoel van Oost-Afrika
door en de conferenties,
sancties enz., die daar
op betrekking hebben, is
plotseling weer de aandacht op een an
dere belangrijke kwestie gevestigd, n.1. de
Duitsche herbewapening. Het was Winston
Churchill, die er zich over verbaasde, dat
van al de sprekers, die hem vooraf gegaan
waren tijdens de „drie-daagsche" van het
Lagerhuis, er niet één geweest was, die zijn
blikken over Duitschland had latengaan.
Zóó worden de gedachten door het Abes-
syjjsch-Italiaansch geschil bezig gehouden,
dat men verwaarloost te letten Op iets wat
niet onopgemerkt mag blijven. We hebben 'het
belangrijkste uit Churchill's rede elders in dit
blad opgenomen en de opmerkzame lezer zal
het met ons eens zijn, dat hij vrij stevig te
gen Duitschland van leer getrokken is. Ook
al zeide hij, dat de Duitsche herbewapening
allerminst tegen Engeland gericht is,toch zal
men in Duitschland onaangenaam getroffen
zijn door dezen onverwachten aanval. We
kunnen dan ook wel op een repliek in de
nationaal-socialistische pers rekenen en we
mogen slechts hopen, dat de waarschuwen
de woorden van Churchill geen onaangename
houding zal ontlokken tusschen zyn land en
(dat van Hitier. Er is waarlijk al genoeg
spanning en emotie in de wereld!
De pauselijke nuntius te Santiago (Chili),
heeft den president en den minister van bui
tenlandsche zaken van Chili meegedeeld, dat
de Paus den steun van Chili verzoekt voor
een mogelijk verbond van alle landen, welk
verbond aan Italië en Abessinië zou vragen,
een vredelievende schikking te treffen.
HET TERUGTREKKEN VAN EEN
IT A LI AAN SCHE DIVISIE UIT LYBIit
IN TWIJFEL GETROKKEN.
Naar Reuter uit Londen meldt, heeft Su-
vich toen hij aan Drummond de beslissing
van de Italiaansche regeering overbracht
om een divisie uit Lybië terug te trekken,
geen tegenprestatie van Engeland gevraagd.
De Italiaansche beslissing is te Londen
met voldoening ontvangen, maar men legt er
den nadruk op, dat zij niet beschouwd moet
worden als deel uit te maken van een ac-
coordje tusschen Italië eri' Groot-Brittannië.
Zonder zich definitief uit te spreken, geeft
men in officieele kringen te Londen duidelijk
te verstaan, dat men het zeer onwaarschijn
lijk acht, dat er voorloopig eenige wijziging
in de Britsche vloot in de Middellandsche Zee
zal komen.
Men legt er den nadruk op, dat Engeland
in Egypte ongeveer 25.000 soldaten heeft en
dat de Italianen, zelfs wanneer een Italiaan
sche divisie uit Lybië zou zijn teruggetrok
ken nog een groote numerieke overmacht in
Lybië zouden hebben.
De interpretatie van artikel 16-
In de bijeenkomst der Commissie van
Buitenlandsche Zaken van de Fransche Kamer
werd de aankondiging van het terugtrekken
van een der Italiaansche divisies uit Libyë
opgevat als het eerste en belangrijke reusi-
taat van de op vrede gerichte pogingen van
Laval. In overeenstemming met den minister
president gaf de commissie den wenscft te
kennen, dat deze geste in Engeland zou wor
den erkend als een aanduiding van de toekom
stige houding der Italiaansche regeering en
dat Engeland als tegenmaatregel zou over
gaan tot een vermindering van zijn vloot in de
Middellandsche Zee.
Voorts legt men vooral den nadruk op de
strekking van Italië's gebaar een van i ziin
drie divisies uit Cirenaica terug te willen trek-
ken. Voor het vervoer der betreffende man
schappen en van het materieel zouden Ver
moedelijk vijf en twintig schepen noodig zijn.
Volgens de „Echo de Paris" heeft Laval
Woensdagochtend, voordat hij in de commis
sie van buitenlandsche zaken in de Kamer
verscheen, een telefoongesprek gevoerd met
Rome om van Mussolini machtiging te krij
gen het bericht van het terugtrekken van een
Italiaansche divisie uit Libye mee te deelen.
Mussolini zou Laval hebben geantwoord, dat
hij in deze mededeeling geen kwaad zag.
DE HOUDING VAN DE VER. STATEN BIJ
DE TOEPASSING DER SANCTIES.
Stimson, de oud-secretaris van staat, heeft
aangedrongen op een uitbreiding van het
Amerikaansche embargo op den uitvoer van
wapens, voor de oorlogvoerenden tot grond
stoffen. Hij laakte Roosevelt omdat hij den
Volkenbond niet steunt in zijn verzet tegen
de Italiaansche agressie.
T2TpT Verkrijgbaar In onze lOOlillalen In Nederland
gg w Contante betaling geen verelschtel
De „New-York Times" dringt er by Roose
velt op aan. dat hij krachtig de vredespogin
gen van den Volkenbond zal steunen, de kwes
tie niet zal ontwyken en zich niet zal beperken
tot een loutere nota van ontvangst van het
rapport van den Bond, daar hy in dat geval
Mussolini zou styven in zijn besluit om zijn
verplichtingen en het woord van zyn land te
verzaken.
c
Reuter meldt uit Addis Abeba:
De mobilisatie gaat nog voort en men con
centreert steeds meer troepen, doch men ves
tigt èr de aandacht op, dat Abessinië steunt
op den Volkenbond. De regeering herhaalt,
dat men de Italianen over de grens terug
zal werpen, doch men zal niet tot den aanval
overgaan. Verschillende commissies hebben de
jongensscholen bezocht en de jongens van 14
tot 16 jaar gevraagd of zij dienst wilden ne
men in het leger, en velen hebben hier met
enthousiasme gevolg aan gegeven.
Het gerucht gaat, dat talrlijke Italiaansche
vliegtuigen vergeefs hebben gezocht naar het
kamp van ras Seyoem, om het te bombar
deeren. De Ras heeft evenwel de Italianen om
den tuin geleid door in den nacht tenten te
doen maken, doch deze niet te betrekken.
Een Abessiniër verdacht van spionnage is
per vliegtuig uit Danat naar Addis Abeba
gebracht; hij was gearresteerd in het Setit-
gebied.
Een verklaring van minister Eyre
Monsell in het Lagerhuis.
In zijn toelichting tot het besluit van uit-
noodiging tot een nieuwe vlootconferentie op
2 December te Londen heeft minister Eyre
Monsell Donderdag in het Lagerhuis gezegd,
dat de vlootverdragen van Washington en
Londen in 1936 afliepen en de bepalingen van
het verdrag van Londen voorschreven dat
een nieuwe conferentie eertijds moest uitge
schreven worden. De regeering had ampel
overleg gepleegd met de regeeringen der
groote dominions en daarop de uitnoodigin-
gen verzonden.
De bedoeling van de conferentie was om
de beide bovengenoemde verdragen te ver
vangen door één nieuw verdrag, dat een
schikking zou bevatten over de bespreking
der bewapening ter zee. Naar gelang de
onderhandelingen zouden opschieten zouden
gaandeweg ook uitnoodigingen gericht wor
den tot de kleinere zeemogendheden, zoodat
men tenslotte een algemeen pact onder auspi
ciën van den Volkenbond zou kunnen sluiten.
In antwoord op een vraag in het Lager
huis heeft Baldwin Donderdag gezegd, dat
de Italiaansche regeering volkomen eigener
beweging tot de terugneming van een devisie
uit Libye had besloten en daartoe op geen
enkele wijze door de Engelsche regeering was
aangespoord of er om verzocht.
Op het oogenblik zijn er 70.000 Italiaansche
blanken in Libye, volledig uitgerust met
kanonnen, tanks en vliegtuigen. Na het weg
werken van een devisie zouden er toeh nog
40 of 50.000 Italianen zijn, afgescheiden van
de gekleurde troepen, terwijl Groot Britannië
in Egypte niet meer heeft dan 15.000 man
Engelschen. Wel werd te Londen gezegd, dat
deze geste van Mussolini stellig Laval zal
aanmoedigen zijn vredespogingen voort te
zetten en in het feit, dat de diplomatieke
besprekingen voortduren, worden nogal opti
mistische gevolgtrekkingen gemaakt.
DE BEGRAFENIS VAN HENDERSON.
In den grootst mogelijken eenvoud is het
stoffelijk overschot van Arthur Henderson
Donderdag op het groote Londensche kerkhof
van Golders Green bijgezet. Onder de slippe-
dragers fungeerden majoar Attlee, J. H. Cly-
nes, George Lansbury, Greenwood en Morri-
son als oud-minister of leden van het hoofd
bestuur der arbeiderspartij en Avenol, de
secretaris-generaal van den Volkenbond.
I
Sigarenmagazijn H. WORWIHOUDT, SPOORSTRAAT 12
Loterijkantoor„Vraag en Aanbod", HOOFDGRACHT 3, hoek Torensteeg
DE SAMENZWERING TEGEN
KEMAL ATATÜRK.
Het onderzoek naar de samenzwering tegen
Kemal Atatürk voert thans naar Haifa en
Amman. De politie heeft te Jeruzalem b(j vijf
Tsjerkessen een aantal verdachte documenten
in beslag genomen.
DE VEREENIGDE STATEN EN DE
OLYMPISCHE SPELEN.
De president van het Amerikaansche Olym
pische Comité, Brundage, heeft officieel ver
klaard, dat de Vereenigde Staten aan de in
1936 te Berlijn te houden Olympische Spelen
zullen deelnemen.
DE VLOOTCONFERENTIE IS TEGEN
2 DECEMBER TE LONDEN BIJEEN
GEROEPEN.
De vlootconferentie zal 2 December te Lon
den bijeenkomen. Er zijn formeele uitnoodi
gingen toegezonden aan de gezanten van Ja
pan, Italië, de Ver. Staten en Frankrijk te
Londen.
FEY WEIGERT DEN POST VAN GEZANT
TE BOEKAREST.
Naar de Weensche correspondent van de
Daily Telegraph meldt, heeft Fey den post
van Oostenrijks gezant te Boekarest gewei
gerd.
Omtrent den toestand in de omgeving van
Sjianghosjen, dat op 50 km ten Oosten van
Peiping ligt, kan nader gemeld worden, dat
deze stad Donderdag door een menigte, die
uit de omgeving was samengetrokken, bezet
is. De indringers hebben terstond nieuwe auto
riteiten benoemd. Ook in andere districten van
de gedemilitariseerde zone zou het tot onlus
ten zijn gekomen. In Woetsing, in de onmid
dellijke nabijheid van de spporlyn Peiping
Tientsin,- zou eveneens een coup d'état ge
slaagd zijn. Ook hier kunnen de Chineesche
autoriteiten in verband met de ligging van de
plaats in de gedemilitariseerde zone niet vol
doende ingrijpen.
Scherp Weensch commentaar.
In een commentaar op bet bevel van Goebbels
om met ingang van 21 October de namen van
Joden niet meer te doen voorkomen op de
herdenkingsborden voor de gevallenen in den
grooten oorlog, schrijft, naar Havas uit
Weenen meldt, het Neue Wiener Tageblatt in
een artikel getiteld „de strijd tegen de dooden":
na systematisch den ondergang van 500.000
Joden, die nog in Duitschl. leven te hebben ge
organiseerd, door hen langzaam van honger te
laten sterven, valt men thans de dooden aan.
Elke critiek is hier overbodig. De feiten spre
ken voor zichzelf.
Men moet zich er evenwel voor hoeden het
Duitsche volk verantwoordelijk te stellen voor
deze beschamende actie."
TALRIJKE PERSONEN GEWOND BIJ
BRAND BIJ LOS ANGELES.
Naby Los Angeles zijn 47 dwangarbeiders,
die te werk gesteld waren bij het aanleggen
van een straatweg en een aantal cowboys,
die met hun kudden voor den boschbrand
waren gevlucht, door de vlammen ingesloten.
Reddings kolonnes trachten met gasmas
kers door de brandende prairie de ingeslote-
nen te bereiken.
De stad zelf is geteisterd door zand- en
stofwolken.
Tot nu toe zijn zoowat honderd woon-
niet uit blik.
0A6 EN NACHT.
huizen, w.o. 40 buitenplaatsen, door de vlam
men vernield.
Meer dan 240 personen zijn met brand
wonden in de ziekenhuizen opgenomen.
De schade wordt op een millioen dollar ge
schat, en nog branden vele bosschen.
De branden zijn vermoedelijk ontstaan door
de hoogspanningleiding.
HET NOODWEER IN ITALIË.
Schip vergaan, vier dooden.
De zware onweders, die de laatste dagen
boven een groot deel van Europa woedden,
hebben ook Italië ernstig geteisterd. Hevige
stormen en aanhoudende regenval hebben
thans reeds dagenlang in geheel Italië ge-
heerscht. By Kaap Miseum, bij Napels, is een
zoutschip van 100 ton vergaan. Vier leden
van de uit vyf koppen bestaande bemanning
kwamen in de golven om.
DE BEVOLKING VAN TURKIJE.
De volkstelling, welke Zondag j.t. in Turkije
is gehouden, toont, volgens de voorloopige tel
ling aan, dat Turkije thans 16.188.000 inwo
ners telt.
Naar Reuter uit Genève meldt, is de Volken
bondscommissie van 18 thans inderdaad tegen
31 Oct. bijeengeroepen.
Na de vergadering dezer commissie zal nog
denzelfden dag de commissie van vijftig ver
gaderen.
Aan het debat in het Lagerhuis heeft Don
derdag ook nog kolonel Wedgwood deelge
nomen, de onafhankelijke arbeidersafgevaar
digde, die zei, dat de eenige manier om een
einde te maken aan het Abessijnsche avon
tuur. een blokkade was van Eritrea, ten einde
den invoer van benzine aldaar te beletten.
Zonder benzine zou het onmogelijk zijn den
oorlog voort te zetten. Hij meende, dat men
zich tot de Ver. Staten kon wenden voor
medewerking, om te zorgen, dat er geen ben
zine naar Eritrea zou gaan. De menschen in
Nederland, zoo voegde Wedgwood hieraan toe,
zouden met Engeland meegaan om den invoer
van benzine te beletten.
is Uw verzuchting als Gij Uw keel voelt
dik worden en U onprettig en rillerig
begint te voelen. Stop die opkomende ver
koudheid, ga vroeg naar bed. Neem één of
twee "AKKERTJES" en morgenochtend voelt
ge U prettiger dan ooit en Uw verkoudheid
gaat niet door". AKKER-CACHETS kosten
slechts 52 ct. p. 12 stuks. Overal verkrijgbaar.
door
23)
Nadat Jo dien avond haar moeder naar bed
gebracht had ging ze naar haar kamer om te
gaan slapen, maar eerst zette zy zich voor
haar bureautje om zijn laatsten brief nog
eens door te lezen.
Voor ze het licht uitdeed las ze nog eens
weer de inscriptie in haar ring „W. w. for
ever".
Een groot geluksgevoel doorstroomde haar
en een snikje ontwrong zich aan haar keel.
Zoo legde zy zich neer, haar wimpers nat
van tranen. Maar het waren tranen van ge
luk. Daarvan getuigde de glimlach, die ook
in den slaap nog om haar lippen speelde.
HOOFDSTUK IX.
Vele nieuwsgierigen, waaronder zeer veel
collega's van hem, stonden bootsman Woud
op te wachten, toen het schip, waarmee hy
moest aankomen, meerde aan den steiger te
Tandjong-Perak, de koopvaardershaven van
Soerabaia.
Zoodra hij voet aan wal zette, werd hy om
ringd door kennissen en menschen van de
krant die hem welkom heetten en vroegen
iets» te willen vertellen van zijn wedervaren.
Doch allen werden teleurgesteld, want een
matroos drong zich in de menigte naar
voren en terwijl hij het militaire saluut
bracht, verzocht hij den bootsman dadelijk
met hem mede te gaan, daar hij met den
auto van den marine-commandant was geko-
komen om hem te halen en order had gekre
gen den bootsman direct bij den hoogsten
chef te brengen.
De bootsman, die er niet veel voor voelde
om zoo het middelpunt van de algemeene
belangstelling te zijn en bly was op deze
wijze aan al die drukte te kunnen ontsnap
pen, stapte in den auto, die onmiddellijk
wegreed.
De commandant, der marine, een kapitein
ter zee, bo* roette bootsman Woud hartelyk
en geleidde hem n&ar zijn werkkamer, waar
alreeds een schrijver aanwezig was, die ste
nografisch verslag zou opnemen van, het
geen de bi Ocsman zou mededeelen.
„Laat ik je eerst gelukwenschen met je
redding," zoo begon de kolonel. „Destijds
heeft de verdwijning van de „Octopus" ons
diep geschokt en de gemoederen by de ma
rine danig in beroering gebracht, zooals je
wel kunt begrijpen. Niemand, zelfs de groot
ste optimist, twijfelde er meer aan of dit ge
heim zou een onopgelost raadsel blijven, toen
na maanden van wachten en hopen nog niet
't geringste spoor was gevonden. Maar nu er
gelukkig toch nog overlevenden zijn, zullen
we hopen eerlang dit vreeselijke geheim te
ontsluieren, althans zullen we trachten te
weten te komen, wat er eigenlijk gebeurd is.
En nu, bootsman, ga zitten en vertel me
precies wat je van dit gebeuren afweet."
„Nu dan kolonel, om te oeginnen zal ik u-
de plaats aanwijzen waar volgens mijn be
rekening de boot moet liggen.
Deze kaart heb ik gekregen van den ka
pitein van den schoener waarmee ik de reis
naar Auckland heb gemaakt. Om twaalf uur
des middags van den ongeluksdag had ik op
de kaart gekeken waar we stonden en daar
we steeds dezelfde koers gestuurd hadden,
viel het me niet moeilijk, om later zoo on
geveer de plaats te bepalen."
Hier wees hij den kolonel een plaats aan
een goede honderd mylen benoorden de
Vriendschapseilanden en vertelde toen verder
de geschiedenis van het ongeluk.
Toen hy aan 't eind van zijn verhaal was
zei hij:
„Dat is alles, wal ik ervan kan zeggen. Bei-
staan er plannen om het wrak te lichten, ko
lonel?"
„Inderdaad bootsman, die bestaan.
Een torpedobootjager gaat er heen en
neemt een vliegtuig mede om verkenningen
uit de lucht te doen. Maandagmorgen ver
trekt ook het moederschip voor onderzee
booten naar de plaats des onheils.
Stel je straks in verbinding miet den secre
taris, dan kan die er voor zorgen, dat- je mor
gen gelegenheid krijgt om de noodige klee-
ren aan te schaffen en dan ga je Maandag
morgen met den jager mede. Wellicht kun
nen je aanwijzingen van groot nut zijn bij
de pogingen om het wrak te lichten."
„Nu, wat die kleeren betreft, kolonel, veel
zal ik niet noodig hebben, want ik hoop over
vier maanden, begin Mei is mijn tyd, naar
Holland te gaan."
Met een stevigen handdruk verbet de boots
man even later zijn chef om zich naar de
kazerne voor den onderzeedienst te begeven.
Toen hy 's avonds laat naar zijn kamer
ging om zich ter ruste te begeven, was hij
blij, dat die dag om was, want zijn armge
wrichten deden hem pijn van het handen
schudden.
Tijdens de bootreis had hy weer een lange
brief aan Jo geschreven,die ze over een
maand kon hebben, zoo bedacht hy.
„Enfin", mompelde hy zich uitstrekkend
achter de klamboe, „nog vier maanden,
vrouwtje! Tot zoolang moet je nog geduld
oefenen hoor. Maar dan, als de tyd daar is,
dan is er geen macht ter wereld, zelfs geen
boosaardige oude vader, die nog kans zal
zien om zich ook maar één oogenblik tus
schen ons in te dringen of onze plannen in
den weg te staan."
Half dommelend al zei hij, knikkend tegen
haar portre: „Wel te rusten, Jo!"
Toen sliep hy.
Eenigen tyd later kon men in de nieuws
bladen het volgende verslag lezen:
„Zooals men weet, is ongeveer drie weken
geleden een torpedobootjager vertrokken naar
de plaats waar de „Octopus" vergaan ia.
De jager had een vliegtuig aan boord om
vanuit de lucht verkenningen te doen, daar
men bij het opsporen van riffen reeds meer
malen met succes deze methode toepaste.
Zoodra de jager in de buurt kwam van
de onheilsplek werd het vliegtuig te water
gelaten om te kunnen starten.
Binnen het uur was het rif gevonden en
werd door den jager een sloep gestreken,
waarvan de bemanning een teeken plaatste
op het rif. Daarna werd gelood om een over
zicht te krygen over de uitgestrektheid van
het rif. Men kwam tot de ontdekking, dat
men te doen had met een soort plateau,
waarvan de lengte ongeveer 200 meter en de
breedte 80 meter bedroeg. De diepte van het
water varieert tusschen 18 en 25 meter.
Het plateau, waarvan de wanden tameyk
steil uit de diepte oprijzen, zooals de loodin-
den uitwezen, strekt zich uit in de richting
Noord-Zuid.
Daar het weer zeer gunstig was, werd, toen
men voldoende op de hoogte van de situatie
meende te zyn, dadelijk een duiker naar be
neden gezonden. Na 40 minuten onder water
geweest te zijn, kwam deze boven en ver
klaarde, het heele plateau te hebben afge
zocht doch het wrak niet te kunnen vinden.
Wel was hy op de plaats geweest, waar het
wrak had gezeten, want hij bracht stukken
mede van cellen van de electrische battery.
Daaruit maakt men op, dat of een ont
ploffing in de batterij heeft plaats gehad en
wel zoo hevig, dat in de huid van de boot een
gat is geslagen, óf dat de boot met niet ge
ringe vaart op een der scherpe punten, die,
zooals de duiker verklaarde, op het plateau
voorkomen, is geloopen, waardoor dan een gat
is ontstaan, door hetwelk de stukken der ver
nielde cellen op het rif terecht kwamen.
Een tweede duiker is naar beneden gegaan,
met hetzelfde resultaat. Ook hij is op de
plaats geweest, want hy bracht een loodje
mee, dat bij een dragervest behoort en dat
daar dus is neergegooid door een der twee
geredden, die, zooals de lezer zich nog wel
zal herinneren, met een dergelijk apparaat de
boot hebben verlaten.
Men neemt aan, dat de boot niet ver op het
rif is geloopen en later door onbekende
oorzaak daar vanaf is gegleden in de diepte.
Om het plateau varieert de diepte 'van het
water van 180 tot 400 meter, zoodat men dus
van verdere pogingen om het wrak te lichten,
zal moeten afzien, daar het tot op heden niet
mogelijk is op zoo'r. groote diepte te werken.
Een eenvoudige plechtigheid had plaats na
de beëindiging van het onderzoek. Er werd
namelijk een lykdienst gehouden, die bijge
woond werd door de bemanningen van de
beide schepen, terwijl de lijkrede werd uitge
sproken door den commandant van het
moederschip voor onderzeebootcn.
Na de plechtigheid keerden de schepen weer
terug naar hun basis, waar zij inmiddels zyn
aangekomen.
(Wordt vervolgd.)
