Radio-programma
Oost-Indië.
HELDERSCHR COURANT VAN DONDERDAG 21 NOVEMBFR 193?
Nederiandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel.
Ontduiking der
omzetbelasting?
Uitvoer van bloembollen
en bloemen.
Overdoen van examens.
GEMENGD NIEUWS
Diefstal van f 38 000.
Fabriek verbrand te Fnsehede.
Passagier over booid
ges'agen
De aanvaring van de
f „Bestevaer'
L)e ..kleinste" bi-by ter wereld.
Gevecht met een koningsarend.
Een nieuwe straf voor verkeers-
o vertri ders.
De zaak Gloria Vanderbilt.
Vier kinderen uit een gezin
verdronken.
400 automobilisten ingesneeuwd.
Vergift ging op groote
schaal, door brood.
Reeds drie dooden.
Een wonderkind.
Smokkelen van opium.
Hajgel in Indië.
De vergiftiging op de bruiloft.
J
De bovenvermelde maatregelen zouden
volgens de aanvankelijke raming der Indische
reaeering juist voldoende kunnen opleveren
om het benoodigd bedrag van f 25.5 millioen
te vinden.
Inmiddels heeft de minister aanleiding ge
vonden het wetsontwerp tot verhooging van
de pensioenkorting voorshands terug te
nemen, ter zake waarvan verwezen moge
worden naar de toelichting bij het wetsont
werp tot verlenging van de huidige korting
gedurende één jaar. Voorts is het noodig
-ebleken de raming van de financieele gevol-
en van het rubberuitvoerrecht te herzien.
Het gevolg van een en ander is, dat aan
evengenoemd bedrag van f 25.5 millioen nog
rond f 4 millioen zal ontbreken.
Perspectieven.
De minister meent, dat in het tekort voors
hands kan worden berust, gelet ook op de
omstandigheid, dat bij de heerschende onzeker
heid omtrent de ontwikkeling der internatio
nale factoren, waardoor 's lands financiën in
zoo sterke mate worden beheerscht, de be-
grootingscijfers weinig houvast bieden voor
het maken van een juiste prognose omtrent
het verloop van den dienst van het volgend
Zooveel valt intusschen uit de cijfers wel
te leeren, dat de financieele toestand van
Nederlandsch-Indië nog steeds de uiterste
zorg vereischt.
I
Door het hoofdbestuur der Nederl. Mij. van
Nijxerheid en Handel werd een adres gezon
den aan den Raad der Ministers en afschrift
ervan aan de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, waarvan wij het volgende citeeren:
Het Hoofdbestuur der Nederlahdsche 'Maat
schappij Vöör Nijverheid en Handel te Haar
lem, heeft 'niet groote teleurstelling' Üenins
genpmen van de dezer dagen bjj de Memorie
'van Antwoord op het Afdelingsverslag van
de Tweede Kamer aangebrachte wijziging in
het wetsontwerp tot verlaging van de open
bare uitgaven door vervanging van de Waren
wet 'dooór een andere wet betreffende hoe
danigheid en aanduiding van waren. Deze
wijziging toch beteekent: in feite, dat de voor
stellen tot besparing van kosten op dezen
dienst geheel worden teruggenomen'1 en de
huidige, kostbare opzet van den Warenkeu-
nngsdienst voorloopig onveranderd gehand
haafd blijft, zij het dat contróle op de eerlijk
heid in den handel in het vervolg niet
meer tot de taak der Keuringsdiensten zou
behooren. Overigens zullen slechts de recht-
streeksche uitgaven tén laste van 's Rijks
schatkist verminderd worden, doordat de helft
van deze uitgaven wordt afgewenteld op het
bedrijfsleven, wat natuurlijk voor de gemeen
schap geenerlei besparing brengt, terwijl de
eveneens zoo noodzakelijke verlaging van uit-
gavjen dooi* de gemeenten geheel achterwege
blijft: j
Jit is te meer te betreuren,-' waar de moge
lijkheid van bezuiniging juist op dit gebied
zoo vpor de hand ligt door inkrimping van
het te groote aantal keuringsdiensten en een
daarmede gepaard gaande herziening van de
Warenwet, die haar werkingsgebied tot be
scheidener proporties zou teugbrengen, zonr
der dat de belangen van de volksgezondheid
en de bestrijding van feitelijk Bedrog bij
verkoop en aflevering van waren daardoor
ernstige schade zouden ondervinden.
Je nu in het wetsvoorstel aangebrachte
wijziging maakt dit echter, naai' de overtui-
van het Hoofdbestuur, voor het bedrijfsleven
onaanvaardbaar.
Zou een wettelijke regeling onverhoopt in
den bestaanden vorm tot stand komen, dan
blijft vooralsnog de huidige kostbare orga
nisatie van den AA^renkeuringsdienst onge
wijzigd gehandhaafd.
Weliswaar wordt in uitzicht gesteld, dat
naar sterke beperking van het aantal keu
ringsdiensten en inkrimping van het personeel
van die diensten zal worden gestreefd, ter
wijl tevens onderzocht zal worden of de taak
van de diensten beperkt kan worden, maar
gezien de tot dusver opgedan^ervaringen
m'eent het Hoofdbestuur hier geen groote
resultaten van te mogen verwachten.
In verband met tal van overwegende be
zwaren wil het hoofdbestuur er dan ook met
klem bij de Regeering op aandringen om de
thans voorgestelde algemeene retributie ten
laste van het bedrijfsleven terug te nemen.
Naar de meening van het H. B. zal, teneinde
een meer doelmatige organisatie te verkrij
gen, daartoe in de eerste plaats het aantal
keurkringdiensten met volledig geoutilleerde
laboratoria zeer sterk ingekrompen moeten
worden, wat zonder bezwaren voor een deug
delijke en preventieve contróle zeer goed mo
gelijk is. Ook aanpassing van de salarissen
van het personeel der diensten aan wat in
overeenkomstige bedrijven en Rijksdiensten
geldt, kan ongetwijfeld besparing opleveren.
Daarnaast acht het H.B. noodig een herzie
ning van de Warenwet zelve in den geest als
aangegeven in het hierboven aangehaalde
adres der Centrale Commissie voor Bezuini
ging. De wettelijke regeling zal natuurlijk in
de eerste plaats ten doel moeten hebben be
scherming van de volksgezondheid, maar toch
ook, in tegenstelling tot wat nu wordt voor
gesteld, waarborgen dienen te geven tegen
feitelijke oneerlijkheid in den handel.
In het algemeen kan de wettelijke regeling
daarbij beperkt blijven tot het strafbaar stel
len van:
a. onhygiënische toestanden bjj bereiding,
ve pakking en verkoop van waren;
b. verkoop van voor de gezondheid en het
leven schadelijke waren in den ruimsten zin;
c. verkoop van bedorven en verontreinigde
waren;
d. verkoop van Waren onder onjuiste Opgave
van aard, samenstelling, hoedanigheid en ver
pakt gewicht;
e. verkoop van vervalschte waren alsof deze
echt en onvervalscht waren.
Natuurlijk moet en kan aan fabrikanten én
handelaren van daarvoor in aanmerking ko
mende artikelen vrijheid worden gelaten om
ten aanzien van de samenstelling hunner wa
ren, onderlinge overeenkomsten aan te gaan
met verplichting hunnerzijds om de aldus
overeengekomen samenstelling ook door het
voeren van bepaalde merken of aanduidingen
te doen blijken. Zulk een regeling kan dan
aansluiten aan het hierboven onder d. ver
melde.
Op grond van het bovenstaande heeft het
Hoofdbestuur ook aan de Tweede Kamer ver
zocht om aan het wetsontwerp in den vorm,
waarin het nu aanhangig is, hare goedkeuring
te willen onthouden.
Recht tot navordering werkt naar
het oordeel van den minister als krach
tig voorbehoedmiddel.
De minister van Financiën deelt in de Me
morie van Antwoord aan de Tweede Kamer,
betreffende de begrooting van financiën voor
1936, inzake de" Omzetbelasting het volgende
mede:
De minister deelt niet in de meening, dat
de teleurstellende opbrengst van de omzet
belasting een gevolg is van aanzienlijke ont
duiking, welke door net stelsel van de wet
in de hand zou worden gewerkt. Hij blijft
vooralsnog van oordeel, dat in het aangehaal
de onderdeel var üe Millioenennota de juiste
oorzaken van de bij de raming ten achter ge
bleven opbrengst zijn aangegeven.
Tegen ontduiking op belangrijke schaal werk.
het recht tot navordering overeenkomstig art.
28 der wet als een krachtig voorbehoedmiddel.
De achterstand bijna Ingehaald.
In de vorige maand moest melding worden
gemaakt van een vrij aanzienlijken achter
stand in onzen uitvoer van bloembollen. Wij
hebben toen gewezen op de neiging in het
bloembollenvak, vooral als een gevolg van
raadgevingen van het laboratorium voor
bloembollenonderzoek, wat later in het seizoen
te gaan verschepen, en het vermoeden uit
gesproken, dat October licht nog veel zou
goedmaken. Dit is inderdaad gebeurd. Blijkens
de statistiek van den in-, uit- en doorvoer;
bewerkt door het Centraal bureau voor de
statistiek, heeft ons land in October 6520 ton
bloembollen, knolsiergewassen en vaste plan
ten (wortelstokken, knollen en wortels) - ter
waarde van 3.294.000 uitgevoerd, tegen 2992
ton ter waarde van 1.517.000 in October van
het vorige jaar. Door dezen aanzienlijken
uitvoer in de vórige maand is de achterstand
bijna ingehaald; de cijfers voor de eerste tien
maanden van het jaar zijn: 41.256 ton ter
waarde van 20.369.000 tegen 41.953 ton ter
waarde van 21.007.000.
Voor geslaagden niet geoorloofd.
Minlsterieele beslissing.
Blijkens ministerieele beslissing in de „Me-
dedeelingen" van het departement van onder
wijs heeft de directeur van een bijzondere vijf
jarige.H.B.S. den minister van Onderwijs ver
zocht, een leerling, die dit jaar voor het
eindexamen geslaagd is, doch die, we
gens met de door hem voor eenige
vakken behaalde minder goede eindexamen-
cjjfers, niet tot de door hem beoogde verdere
opleiding was toegelaten, opnieuw in de vijfde
klasse te mogen plaatsen teneinde hem in de
gelegenheid te stellen, bij het in 1936 te hou
den eindexamen betere cijfers te behalen en
zoodoende alsnog het doel, hetwelk hij zich
gesteld heeft te bereiken.
Dit verzoek heeft er toe geleid, dat de mi
nister aan de rectoren der gemeentelijke en
bijzondere gymnasia en lycea en directeuren
van openbare en bijzondere H.B.S. enz. een
circulaire heeft gezonden van dezen inhoud:
Ik breng, voor zooveel noodig, onder uw
aandacht, dat een met goed gevolgd afgelegd
'eindexamen niet kan worden herhaald. Bezit
ters van het einddiploma behooren derhalve
liièt als leerling tot de school te worden toe
gelaten.
HET STEMMIGE „M. P." STATION TE
AMSTERDAM GAAT VERDWIJNEN.
Het „Handelsblad" schrijft:
Gisterenmorgen te 6 uur 13 stopte de eerste
personentrein uit Het Gooi aan het nieuwe
tijdelijke perron van het Muiderpoortstation
aan den kant van de Celebesstraat. Dit betee
kent voor het huidige M. P.-station het begin
van het einde nog ongeveer een jaar en het
zal zijn taak hebben volbracht...
Voorloopig bljjft nu het in gebruik genomen
hulpperron nog door een houten loopbrug ver
bonden met het middenperron van het oude
M. P. en tevens door middel van een trap met
de luchtbrug tusschen Pontanus- en Celebes
straat.
Zoodra beide hulpperrons in gebruik zijn,
wordt begonnen met den tunnelbouw tusschen
Javastraat en le Van Swindenstraat. Het oude
seinhuis, no. VI, dat, nu nog trouw op die
aloude plaats staat, Wordt'afgebroken, een
fundeeringsput gaat men juist op die plek
graven. En de seinhuis-installatie wordt onder
gebracht in het reeds verrezen nieuwe sein
huis, dat hoog en grijs boven de reeds gedeel
telijk voltooide tunnel van de Pontanusstraat
naar het voorplein van het nieuwe M.P.-station
uitsteekt en ook al het bloknümmer VI
draagt.
Keeren wij na dit futuristisch uitstapje terug
naar het oude M.P.-station, dan blijkt uit het
voorgaande, dat daar het middenperron voor
loopig nog voor het publiek toegankelijk blijft
en wel door middel van de beide „afloopjes"
naar de twee hulpperrons.
Mettertijd moet het oude M.P.-perron met
kap en al verdwijnen. Men noteere daarvoor
eind 1936. Dan komt de 5 m-hooge spoorbaan
met haar taluds de plaats van het oude M.P.
innemen. Zandtreintjes zullen af en aan rijden
om het benoodigde materiaal voor de nieuwe
baan op de plaats van bestemming te brengen
en van dat moment af zullen de beide hulpper
rons alleen en elk afzonderlijk toegankelijk zijn
via de trappen van de luchtbrug, trappen,
die direct naar die hulpperrons leiden.
Binnenland.
Slordige controle door bewaker.
Dinsdagmiddag hebben de twee jeugdige
inbrekers, die in den nacht van 21 op 22 Fe
bruari j.L in de in aanbouw zijnde kantoren
van de N.V. Scheepswerf Wilton-Feyenoord te
Schiedam uit een kluis door middel van een
valschen sleutel 38.000 hebben ontvreemd,
voor de rechtbank te Rotterdam terecht ge
staan.
Het waren een 19-jarige slagersknecht en
eer 18-jarige plaatwerkersmaat, welke laag
ste ln de plaatwerKerjj van de werf de sleutel
van de kluis had nageteekend. Zij bekenden
beiden. Ook '.e vader van één hunner, een 58-
jarige bankwerker die een deel van het geld
had geheeld, bekende. De politie neeft Sj.yOO
van den buit in beslag genomen.
Uit het verhoor bleek, dat de controle pij
de werf bijzonder .lordig v as. De inbrekers
zijn zes uren ^ezig geweest. In dien tijd hepft
de nachtwaker vijf keeren de ronde gedaan.
De officier van justitie, eischte tegen de
twee hoofdpersonen d:.e jaar gevanver.'sstrar
en tegen den heler twee jaar.
Uitspraak 3 December.
Duizenden guldens schade.
Dinsdagmorgen vroeg werd brand ontdekt
in een aan den Losserscheweg te Enschede
gelegen fabriekje van de firma Robers en
Hulshof, voor het vervaardigen en met cel
luloid overtrekken van rijwielsturen. De brand
werd ontdekt door een stoker van de .vlakbij
zijnde steenfabriek van de firma Hulshof.
Toen de brandweer, die de slangen over groo-
ten afstand moest uitleggen, ter plaatse
kwam, viel er aan blu3schen niet meer.te
denken. Het gebouw, een vroegere steenoven,
is totaal vernield. Van den inventaris, waar
onder eenige machines, kon niets worden ge-
red. De schade, die in de duizenden loopt, wofüt i
door verzekering op beurs polis gedekt.
u-
Op de .„Prinses Jui.aiia".
Op 20 October j is van het s.s. „Prinses
Juliana" cp de reis van Vlissingen naar Har-
wich een pasagier overboord geslagen, een
46-jarig Deensch advccaat.
Bij het onderzoen r.aar die zaak door den
Raad voor de Sche<p.aart is de eerste stuur
man als getuige gëhi-ctd. Leze hëeft het on
geval niét zien 'ébeuren, waarvan de bedien
de hem later de toedracht heeft verteld. Da
delijk na het ongeluk is eèh redding! oei over
boord geworpen, extra uitkijken werden
opgesteld en het sehip keerde, maar de dren
keling moet direcf gezonken zijn want nie-
mand heeft uein meer gezien. De verschan
sing van het promenadedek is 1.08 m. hoog,
het dcK was vochtig, .naar er was zand ge-j
strooid en het schip slingerde niet bijzonder.:/
De advocaat was lachende naar de reeling toe-:
geloopen. Get. iad hem nooit gesproken. Menj
heeft van 3.20 tot 5 uur gezocht, daarna isj
de reis vervolgd.De scheepsbediende,} -
de eenige, die net ongeluk gezien heeft, was
op drie m. afstano van den advocaat, toen
deze het evenwicht verloor en over boord viel,!
terwijl het schip juist een slingering maakte.!
Get. heeft dadelijk een boei overboord gewor-;
pen en een anderen bediende naar de brug1 r
gezonden om het ongeval te rapporteereh.j r
De drenkeling was direct uit het gezicht ver-
dwenen.
De stuurman sprak nog het vermoeden uit,! s
dat de drenkeling een klap van de schroef;
heeft gekregen.
De inspecteur-generaal van de Scheepvaart
meende, dat opzet van het slachtoffer hier
uitgesloten moet worden geacht.
Uitspraak volgt later.
In de Wielingen.
Het Nederiandsche opleidingszëilschip „Bes
tevaer" is bp 8 Augustus j.1. in de Wielingen
aangevaren dooi het Engelsche s.s. „Corun-
dum". De „Bestevaer" behoort toe aan de
Ver. tot opleiding;voor de handelsvaart, Rot
terdam; het ongeval is geschied even na mid
dernacht.
Bij het onderzoek door den Raad voor de
Scheepvaart heeft de kapitein van ie „Beste
vaer" o.m. verklaard, d«t aan b.b. een stoom
schip in zicht was gekomen, hetwelk
vlak vóór de „Bestevaer" overliep en hem zoo
dicht nabrj kwam, dat het langs den kluiver
boom van de „Bestevaer" schuurde, waardoor
deze en de beide steunders afbraken. Het s.s.
werd gepraaid en bleek te zijn de„Corunham"
van William Robertson te Glasgo.w komen
de van Antwerpen op weg naar Duinkerken.
Get. meent, dat de Engelschman van plan was
achter de „Bestevaer" 0m te gaan.
De stuurman van de „Bestevaer", die de
wacht had, f >er het ongeluk gebeurde, heeft
den Belgischen loods van het Engelsche schip
gesproken, die de „Bestevaer" had aangezien
voor een motor-visscheisvaartuig en gepro
beerd haa, er achter cm te komen, meenende,
dat de andei veel vaart nad, doch de „Beste
vaer" lag zoowat stil. Toei hjj merkte, dat
het een zeilschip was, had de loods van de
„Corundus" gestopt en b.b.-roer gegeven.
Volgens den lnspec.-gen. v. d. Scheepvaart
ligt de schuld van de aanvaring geheel bij de
„Corundum".
De Raad zal later uitspraak doen.
VALSCHE OORMERKEN AANGEBRACHT.
Het gerechtshof te Amsteraam veroordeel
de een landbouwer uit Ouder-Amstel wegens
het- doen aanbrengen van valsche oormerken
op varkens «t een gevangenisstraf van drie
maanden met tftr '-. van voorarrest (drie
maanden j.
De rechtbank had den man tot vier maan
den veroordeeld; de procureur-generaal had
zeven rfiaanden met aftrek van voorarrest ge-
requireerti.
Euiten'and.
Maar 404 gram.
Erg gesteld zal geen kinderarts zijn op re
cordhouders in dit opzicht: toch is het wel
een teeken van den geweldigen vooruitgang
van kinderverzorging en kindergeneeskunde,
dat mén er tegenwoordig in slaagt ook „mi-
nimum-lijdertjes'-' :n leven te houden en wat
meer zegt, op' te voeden tot flinke jongens
en meisjes. Daarom is een dergelijk record
'als thans weer in het kinderziekenhuis- te
Westminster verpltegd wordt wel vermeldens
waard. Ditmaal een zesmaandertje van 404
gram, een klein jongetje, dat het nu in 11
weken al tot 1125 gram bracht.
i(1 v..
In Warmland werd een man, die 's avonds
van een boschweg afdaalde en met een lantaarn
zijn pad verlichtte, plotseling door een vleugel
slag van een grooten vogel tegen den grond
geslingerd. Het bleek een areDd te zjjn, die
zich omkeerde om deD man opnieuw aan te
vallen. De man had inmiddels echter een tak
gegrepen en verdedigde zich daarmee, tot hij
er: na eenige malen in slaagde met een hevigen
slag den arend te dooden. Het bleek een
koningsarend met een vleugelbreedte van 2.10
M. te zijn, die naar het museum te Upsala
werd gezonden. Sedert 50 jaar is in Warmland
geen konlngsarend neergeschoten. Vermoede
lijk is de vogel afkomstig uit het gebied in
'liet Noorden van Zweden, dat als natuur-
'ïèservaat is beschermd.
Een half uur ln de morgue.
De New Yorksche politierechtbank heeft
een automobilist, die ervan beschuldigd was
beschonken achter het stuur van zijn auto te
hebben gezeten, veroordeeld een half uur door
fte brengen in de morgue, waar de lijken van
^slachtoffers van het verkeer waren neerge
legd. De straf heeft een zeer diepen indruk
gemaakt op dezen automobilist, die aanvan
kelijk verklaarde, dat hij de straf niet zoo
zwaai' vond.
Het lange proces om de voogdij van de
kleine Gloria Vanderbilt is thans aanhangig
gemaakt voor hét Hof van Appel van den
staat New-York De raadsman van de moeder,
mevr. Vanderbilt, is in appèl gegaan tegen
een vonnis van een lager college, dat de
voogdij over de tienjarige erfgename had op
gedragen aan de schoonzuster van mevr.
Vanderbilt, mevr. Payoce Whitney.
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1935.
Hilversum I, 1875 m.
Algemeen programma, verzorgd door de
N.C.R.V.
8.00 Schriftlezing.
8.159.30 Gramofoonplaten.
10.30 Morgenwijding.
11.0012.00 Orgelconcert.
12.15 Gramofoonplaten.
12.30 Ensemble v. d. Horst
2.00 Gramofoonplaten.
2.303.00 Chr. lectuur.
3.15 Cello en piano.
4.00 Zang en piano.
5.00 Gramofoonmuziek en declamatie.
6.30 Tuinbouwpraatje.
7.00 Berichten.
7.15 P.T.T.-kwartlertje.
7.30 Causerie.
8.00 Berichten.
8.05 N.C.R.V.-orkest m.m.v. hobo.
9.00 Causerie.
9.30 Vervolg concert. Om 10.00 Berichten.
10.3011.30 Gramofoonmuziek.
Hilversum n, 301 m,
8.00 V.A.R.A. 12.00 A.V.R.O. 4.00 V.A.R.A.
8.00 V.P.R.O. 11.00 V.A.R.A.
8.00 De Bohemlans en gramofoonplaten.
9.00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding.
10.15 Declamatie en „Fantasie".
12.00 Gramofoonplaten.
12.30 Kovacs Lajos, causerie en gramofoon
muziek.
2.30 Kamermuziek.
3.10 De A.V.R.O.-Decibels.
4.00 Orvitropia.
5.00 Kinderuurtje.
5.30 De Zonnekloppers.
6.20 De flierefluiters, m.m.v. zang.
7.00 Lezing. Declamatie.
7.50 Berichten.
8.05 Lezing.
8.30 Pianorecital. -i
9.00 Lézifig.
9.30 Gramofoonplaten.
10.00 Lezing.
10.45 Berichten.
11.00 Declamatie.
11.1212.00 Gramofoonplaten.
ZATERDAG 23 NOVEMBER 1935.
Hilversum I, 1875 m.
K.R.O.-Ultzending.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonplaten.
11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 Gramofoonplaten en orkestconcert.
2.00 Voor de jeugd.
2.30 Sport.
'3.00 Kinderuur.
4.00 Gramofoonplaten.
4.15 Kinderoperette.
5.15 Gramofoonplaten.
5,30 Schlagermuziek.
6;20 Lezingen en gramofoonplaten.
7.35 Muzik. lezing.
7.45 „Ariane et Barbe-bleue", opera van
Dukas. In de pauzes: Berichten, lezing,
gramofoonplaten.
11.0012.00 Gramofoonplaten.
Hilversum U, 301 m.
V.A.K.A*.-uitzending.
8/00 Gramofoonplaten.
10.00 Morgenwijding V.P.R.O.
,J0.15 De Zonnekloppers, Orvitropia, VARA-
,Tooneel en gramofoonplaten.
12.00 De Notenkrakers.
iJ2.45 Gram. platen.
I.001.45 E. Walis en zijn orkest.
2.00 Gram.platen.
2,15 Filmpraatje.
2.30 Gramofoonplaten.
;3.j5 Toespraak.
3.30 Rotterdamsch Philh. Orkest, m.m.v.
piano-solisten.
4.27 Declamatie.
4.60 Vervolg concert.
5.40 Literaire causerie.
6.00 „De Wielewaal".
6.30 Esperanto-uitzending.
6.50 Cello en piano.
i7»10 Westfriesche uitzending.
8.00 Berichten.
8.15Gramofoonplaten.
8.30 Onbekend.
10.06 Verzoekprogramma.
II.3012.00 Gramofoonplaten.
Op de rivier de Vendée, zoo melddde Reu
ter Maandag uit Fontenay le Comte, sloeg
een bootje om, waarmee een landbouwers-,
familie een bezoek ging afleggen bjj hun
buren. De vader slaagde erin, zichzelf en zijn
vrouw zwemmend te redden, doch de vier
kinderen, die hen vergezelden, verdronken.
Door een hevige sneeuwjacht zijn in de
heuvels nabij Wilkesbarre in den staat Penn-
sylvanië 400 automobilisten ingesneeuwd.
De wegen werden onbegaanbaar, zoodat er
een expeditie moest worden uitgezonden om
de lngesneeuwden bij te staan. Uit vliegtui
gen werden pakjes met levensmiddelen ge
worpen voor de gedwongen kampeerders.
Te Murcia is een meelfabrikant gearres
teerd en ter beschikking van de autoriteiten
gesteld, daar hjj door zijn meel groote hoe
veelheden zout en lood had gemengd.
Door het brood, dat in de dorpen in de
omgeving van Murcia van dit meel was ge
bakken, zjjn meer dan 4000 personen ver
giftigd.
Reuter meldt nader:
De meelhandelaar te Murcia had drie wa
gons met 30.000 kilo bariet-aarde ontvangen
en dit door het meel vermengd. Meer dan
4000 personen werden ziek. Twee hunner
zijn reeds gestorven en een arbeider verloor
tengevolge van de pijnen, door de vergifti
ging veroorzaakt, het verstand en pleegde
zelfmoord.
De vergiftigings-verschijnselen komen over
een met die van mijnwerkers. De armere be
volkingsgroepen, waar het broodverbruik
zeer groot is, worden het zwaarst getroffen.
In sommige dorpen zjjn ongeveer 100 gezin
nen ziek geworden.
De minister van arbeid, die na het bekend
worden der vergiftigingsverschijnselen een
bezoek bracht aan dé provincie Murcia, be
val dat onmiddellijk doktoren, verpleegsters
en medicijnen moesten worden gezonden.
Daar ook bij een groot gedeelte van het
vee zich vergiftigingsverschijnselen voorde
den, werd een voorloopig slachtverbod uitge
vaardigd.
De justitie heeft reeds een uitgebreid onder
zoek ingesteld, dat tot de arrestatie van den
meelhandelaar leidde.
Gedachtenoverbrenging; een tien
jarig achterljjk meisje leest vloeiend
- Latijn.
Dr. Ferdinand von Neureiter, directeur van
het medisch-criminologisch instituut van de
hoogeschool te Riga, schrijft:
In een der verste uithoeken van Letland,
in Trapene, van elke spoorwegverbinding ver
stoken, zelfs nog vijf en twintig kilometer ver
wijderd van het laatste station der postauto's,
leeft de boerenfamilie K. Er is niets onge
woons aan deze familie: geslachten lang
waren allen gezond geen epilepticus, geen
geval van gekrenkte geestvermogens of andere
afwijkingen kwam er onder hen voor. En toch
beleeft mep nu, plotseling met een der doch
ters, de thans tienjarige liga, de wonderlijkste
dingen.
liga is opgegroeid als haar andere broertjes
en zusjes, slechts met dit verschil, dat zij veel
later leerde spreken. Toen zij zeven jaar oud
was, had zjj nog slechts de geestelijke ontwik
keling van een driejarig kind. In haar mond,
en eveneens in haar hersenen, vormen de let
ters zich ternauwernood tot volledige woor
den laat staan dus tot zingen. Ontegen
zeggelijk is zij de domste van alle kinderen
van de familie K.
Het eerst trok liga's zeldzame eigenschap
de aandacht van haar onderwijzer op school.
Het half zwakzinnige kind kón maar geen
lezen leeren.Wanneer echter de onderwijzer
naast haar stond en geconcentreerd met haar
mee ih het boek keek, waaruit het kind hard
op moest voorlezen, dan ging het opeens nor
maal en kon ze zooals ieder ander vlot lezen.
Doch niet zoodra keek de onderwijzer van
het boek op en concentreerde hij zich niet lan
ger op den tekst, of Uga bleef steken en kon
geen wooéd nieër rezen.
De onderwijzer sprak ei' met een dokter
over, dr. Kleinberg. Deze verzamelde zorgvul
dig aanteekehingeri en drukte den onderwjjzer
en den oudere op het hart, Ilgva bjj het lezen,
schrijven en rekenen, nauwletterd gade te
slaan en alle afwijkende verschijnselen op te
teekenen. En steeds vaker drong hij ér op
school of op de boerderij bij de familie K. op
aan, dat zij zich met liga zouden bezig hou
den.
Hij was de eerste, die inzag, dat men bier
met een geval van gedachtenoverbrenging te
doen had of juister uitgedrukt, dat hier
de kennis van het eene brein op het andere,
zonder dat er een woord werd gesproken, werd
overgebracht. Hij stelde een nauwkeurig rap
port samen, dat hij mij, zjjn ouden leeraar te
Riga, zond.
Ik onderzocht het rapport, pleegde overleg
met dr. Kleinberg en vroeg nog meer mate-
riaaal aan. Het geval interesseerde mij zoo,
dat ik er ten slotte toe overging geld te stu
ren, om voor II ga en haai- moeder de reis van
Trapene naar Riga mogelijk te maken. In
Riga werd intusschen èen comité gevormd,
bestaande uit doktoren, rechtsgeleerden en
eenige Ontwikkèlde leëken, die als bijzonder
sceptisch bekend stonden.
Vóór alles kwam het er op aan, elke moge
lijkheid van autosuggestie bjj een der deel
nemers aan het onderzoek uit te schakelen.
Allereerst werden de proefnemingen in Riga
uitgevoerd, vervolgens werden ze i» Trapene
herhaald, om den invloed van het milieu na te
gaan. De opgaven werden steeds zwaarder
gemaakt, nadat wij bjj de z.g. intelligentie
test hadden vastgesteld, dat het kind ver be
neden het geestelijk peil van den gemiddel
den normalen mensch van gelijken leeftijd
stond.
Las iemand echter in zichzelf (dus zonder
geluid) in de kamer, waar liga zich bevond,
in onverschillig welke taal een gedicht, of
een stuk uit een boek zelfs een deel uit een
klassiek Latijnsch literratuurwerk dan
herhaalde liga K. vlug en feilloos alles, wat
die persoon stil las. Deze lezende persoon
was dan voor liga als het ware een „zender"
geworden, terwijl zij zelf niets anders dan
een geheel automatisch werkende „ont
vanger" was.
Recepten en moeilijke berekeningen, reis
plannen en aanteekeningen, die nog nooit wa
ren gepubilceerd, waren voor liga, als ze op
een afstand van drie tot vier meter door
iemand onhoorbaar werden voorgelezen, als
een open boek.
Na deze proefnemingen wordt Uga K. onop
houdelijk geobserveerd, want door haar bemid
deling is het ons vergund, onder streng we
tenschappelijke contróle een blik te werpen in
dè zieleraadseleii van de!n primitieven mensch.
Op grond van de voorloopige waarnemingen
zou men geneigd zijn te veronderstellen, dat
men een wilszwak mensch door uiterst
sterke concentratie althans voor enkele
oogenbllkken een dosis kennis kan bijbren
gen, die voor dezen mensch overigens onbe
reikbaar is.
Het wonder Uga K. zal indien niet allo
voorteekenen bedriegen ons mettertijd een
stap op den weg van het psychisch onderzoek
voorwaarts kunnen brengen.
Zware straf geëischt tegen Japanner.
Het politiegerecht te Batavia heeft de zaak
behandeld van den Japanner S. I., te wiens
huize een hoeveelheid verdoovende middelen
tot een gewicht van ruim een kilo was ge
vonden.
Deoffioier van justitie mr. Jongmans
eischte 1 jaar gevangenisstraf en 10°0
boete subs. 6 maanden en 20 dagen hechtenis,
wegens het opzettelijk in bezit hebben van
verdoovende middelen en poging tot het ora-
koopen van een ambtenaar.
Mr. Toxopeus, de politie-rechter, zou de
volgende week uitspraak in deze zaak doen.
Salatiga. Tijdens een regenval in Salatig»
zijn ook hagelsteenen gevallen. (Aneta).
Paddng. In verband met de vergiftiging'®"'
zaak te Fort de Koek wordt nog gemeld, cat
thans in het Fort-de-Kock-sche is aangehouce
een vroegere verloofde van de
