De uitslag van onzeSint'Nicolaas-
prijsvraag bekend.
Stadsnieuws
ZATERDAG
VICTORIA
OPENING
GARAGE
Jtod
Mengelberg in Den Helder.
*Waatf aanute fiean?
BRAND-
BEDRIJFS-
Verzekering
St.-Nicolaasfeest
NIEUWSTRAAT
TWEEDE RLAD
HELPERSCHF. COURANT VAN DONDERDAG 5 DECEMBER .1935-
Assurantiekantoor
„Vraag en aanbod"
Hoofdgracht Tel. 300
Reparatie en Stalling van Auto's
en IVIotoren. Olie, Banden,Benzine
Na 'n vrjj langdurig gezoek en gecontroleer
zijn wjj erin geslaagd gisterenavond den vol-
ledigen uitslag te bepalen van onze Sint Nico
laas-Advertentieprjjsvraag.
Reeds bij het opnemen der op elke adver
tentie uitgebrachte stemmen, een zeer lang
durig karwei, bleek, dat, hoewel de smaken
ook hierin weer vrij veel uiteenliepen, toch
bepaalde advertenties de aandacht boven alle
getrokken hadden.
Na de stem men-telling bleek onderstaande
volgorde de juiste te zijn:
Dinsdag 26 November:
met plaatjes (A) Gero-Zilmeta.
zonder (B) Neels, Keizerstraat.
Donderdag 20 November:
met plaatjes (A) Beemsterboer.
zonder (B) Gebr. Pronk.
Zaterdag 30 November:
met plaatjes (A) Van Willigen,
zonder <B) Gebr. Pronk.
In totaal kregen de volgende adverteerders
met hun advertenties de meeste stemmen:.
Groep A: i. Fa. Beemsterboer.
2. Gerard Worm.
3. Gero-Zilmeta.
4 en 5. Hildering en Van Willigen.
Groep B: 1. Firma Neels.
2. Gebr. Pronk.
3. Van Willigen.
4. Gerard Worm.
5. Harjer.
De prijzen,voor de Winkeliers-adverteerders
zijn dus aan de twee eerstgenoemden toege
kend. No. 1 ontvangt gratis een contract van
500 regels, no. 2 een gratis-contract van 250
advertentieregels^ te verbruiken boven het
reeds afgesloten' aantal régels.
En nu laten wij den uitslag volgen, waar
voor het overgroote deel van onze lezersschaar
meer belangstelling zal hebben, wjjl zij er zelf
bij betrokken kunnen zijn.
In groep A waren twee gelukkigen, die de
drie namen juist hadden, omdat een loting niet
kan plaats vinden deelen zij den eersten en
tweeden prijs samen, dus ieder 17.50.
Dit zijn:
KI. Geus, Piet Heinstraat 46, en
C. de Keus—Rejjnhoudt, Groentje A 103,
Domburg.
Van degenen, die 2 advertenties juist had
den aangewezen, moesten er minstens nog
drie zijn, dié op den 3den, 4en en 5en prijs
beslag konden leggen. De meest eerlijke oplos
sing daarvoor was, diegenen aan te wjj zen als
prijswinnaar, die in groep B niet voor een prijs
in aanmerking kwamen, doch die van de 6
advertenties de meesten het juist hadden in
gevuld. Dit bleken 5 oplossers te zijn. Zij
hadden in totaal 4 namen goed vermeld, waar
van in groep A 2. Deze vijf inzenders verdee-
len de resteerende drie prijzen, totaal een be
drag van 8.50, dus ieder 1.70. Dit zijn:
C. Blom, De Cocksdorp, Texel.
A. Huizinga Pz„ Warmoesstr. 63, Den Burg.
Mary Muntjev Sch. Hondsbosschelaan,
Heiloo.
J. M. Harmes, Sperwerstraat 15.
A. Heijblok, Gravenstraat 65.
In groep B was de beslissing gemakkelijker.
Er waren namelijk in totaal 8 inzenders, die
de drie namen der adverteerders geheel goed
hadden ingev'd.
Zij deelen het totaal bedrag aan prijzen in
deze groep, zijnde f 43.50 gezamenlijk, zoodat
ieder f 5.44 ontvangt.
Hier volgen hun namen:
A. Rombout, Jan Blankenstraat 2.
P. Boodt, Hoofdgracht 9.
Wed. Bras, Hujjgensstraat 24.
J. C. v. d. Weerd, Begoniastraat 6.
A. A. de Leng, v. d. Duijn van Maasdam
straat 34.
V. Vervoort, Brakkeveldweg 82.
Emma Barhorst, Gerritsland, Texel, 171.
VanStrijen, De Rujjterstraat 58.
En nu rest ons tenslotte alle prijswinnaars
Van harte geluk te wenschen met hun succes.
Een kleine bijzonderheid nog is dit, dat
percentsgewijs veel abonné's buiten Den Hel
der woonachtig met een prijs uit den strijd
te voorschijn zijn getreden. Wij zullen hun het
geld per postwissel doen toekomen.
De prijswinnaars binnen de stad gelieven
het door hen gewonnen bedrag even aan ons
kantoor te komen afhalen. Daartoe zal vanaf
hedenmiddag vier uur gelegenheid zijn. Men
denke er aan een identiteitsbewijs mede te
hemen.
Uit het bovenstaande heeft U dus kunnen
begrijpen, dat de inzenders geheel zelf den
uitslag met hun inzendingen bewerkstelligd
hebben, waardoor zonder loting, dus zonder de
geluksfactor, de prijzen zijn toegekend. Wij
danken alle inzenders voor de door hen ge
nomen moeite!
„Casino". Het valt ons eigenlijk moeilijk om
chronologisch te werk te gaan, want hier en
daar komen de Impressies bi) ons boven. Zoo
denken wij aan de juichkreten, die uit de
kinderschare opstegen, toen op de film de aap
Flip een pak Lux over den circusdirecteur uit
strooide.
Daar was het keurige zingen van het koor,
dat door het Hoofd van de school, den heer
A. Kramer, uit de 4e, 5e en 6e klasse gefor
meerd was. En het aardige speelliedjq „Toch
Zeven", uitgevoerd door de kinderen uit de
lste klasse. (Kip Kakelaar kakelde niet, om
dat de hoofdrol verhinderd was te kakelen,
althans verhinderd was op te treden). En
eigenlijk, ja, wat was erm nu aardig? We zou
den 't niet kunnen zeggen, want telkens wer
den we aangenaam verrast door het vroolijke
gedoe daar op het groote tooneel, waar een
Bouwmeester triomfen gevierd en een Men
gelberg gedirigeerd heeft, maar waar dezen
middag Heldersche kinderen van 612 jaar
hun tooneeldoop ondergingen. De tweede-
klassertjes hadden reuze succes met hun ver
tolking van de dwergjes, waarbij de „regie"
had gezorgd voor een fleurige aankleeding. De
kabouters waren in grappige pakjes gekleed,
en dan die baarden! Heeft U óók dat kleine
jongetje met dien geweldigen baard gezieneeri zware taak VQOr het ^eeiingsbe
Zooals met elk programma het geval is, moet» rweekeni* van pp.
Licht op voor alle voertuigen.
Donderdag
Vrijdag
5 Dec.
16.18 uur
16.17 uur
Bij het laatst gehouden examen slaagde te
's Gravenhage voor le stuurman groote stoom
vaart de heer K. Stoepker en voor 3e stuur
man groote stoomvaart le heer C. van Wou
denberg.
INSCHRIJVINGEN HANDELSREGISTER
26 November3 December.
Wijzigingen.
Den Helder:
P. Kuit, Loopuitpark 5—7, schilder. Over
gegaan aan H. Kuit.
J. J. H. Koopman, Weststraat 14, pelterijen,
damesstoffen en dameskleedermakerjj. Filiaal
gevestigd te Den Helder, Koningstraat 93.
Mej, L, J. Steendani, Brakkeveldweg 48,
winkel in baby-artikelen. Overgegaan aan: J.
G. A. Charmes.
Opheffingen.
Den Helder: W. F. Kriek, Lorentzstraat 109,
schilder,
NOORD-HOIAANDSCHE VEREENIGING
„HET WITTE HRUIS".
Gisterenavond vond in Hotel „Béllevue" een
algemeene ledenvergadering plaats, waar-
echter weinig leden tegenwoordig waren.
Na de opening door den Voorzitter, den heer
W. J, Bakker, kreeg .de secretaris, de heer k.
Tiemes, gelegenheid de notulen der vorige al
gemeene vergadering voor te lezen. Deze wer
den onder dank zonder wijziging of bespreking
goedgekeurd.
De drie aftredende bestuursleden, n.1. Mevr.
A. DelgorgeMejjers, de heeren P. van Dalen
en K. Tiemes, werden bjj de daarna volgende
verkiezing met algemeene stemmen herbe
noemd.
Voor de Algemeene Vergadering te Amster
dam op 10 December a.s. werden de volgende
heeren als afgevaardigden benoemd: J. Kam
man, W, J. Bakker en J. Delgorge. De be
schrijvingsbrief voor deze vergadering bleek
geen aanleiding te geven tot nadere bespre
king en er werd dan ook besloten de houding
c er afdeeling aan de bovengenoemde afgevaar-
o ~"en over te laten.
a volgende punt van de agenda kwam de
,>r°oting voor het jaar 1936 aan de orde. De
ers zj)n vrjjwel gel'jk aan vorige jaren en
ook hierover volgde dus geen belangrijke be-
sme mg. Het eindcijfer van ontvangsten en
uitgaven is 6.823.-. De begrooting voor de
wijkverpleging eindigt debet en credit op een
bedrag van ruim 6700 gulden. De verpleging
aan huis zou het bestuur gaarne kosteloos
doen geschieden, doch de financiën kunnen een
dergeljjken last niet dragen.
Voor het nazien der boeken over het jaar
1935 werden een drietal leden aangewezen.
Waar de rondvraag niets opleverde, sloot
de voorzC^er daarop deze korte vergadering.
Algemeen vertegenwoordiger
..De Nederlanden" van 1845
Voor de. kinderen van school 14.
Tér-wijl de bevolking van onze stad te hoop
liep in de omgeving van de Weststraat om
den feilen brand bij van Willigen in oogen-
schouw te nemen, heerschte in „Rialto" vol
komen rust. Dat wil nu weer niet zeggen, dat
het daar „stil" was, integendeel er is ge
zongen en gejuicht, dat het een aard had.
Geen wonder, want de kinderen van school
14, die het bioscoopgebouw vulden, waren er
gekomen om het St.-Nicolaasfeest te vieren.
De heer Matthysen, voorzitter van de
Oudercommissie, opende den middag met een
gezellig toespraakje, waarin hij de kinderen
vast voorbereidde op de komst van den Sint,
die met een vliegtuig op weg was van Schip
hol naar Den Helder, De directie van het
Rialto-theater ontving den hartelijken dank
voor het afstaan van de zaai: school 14 had
de primeur in Rialto, wat het geven van een
St. Nicolaasfeest betreft.
Het eerste nummer var, het programma ver
meldde de filmische grollen van Kater Felix.
Het spreekt vanzelf, dat deze teekenfilm er
als koek inging. Geen wonder, want zelfs de
ouderen lachten smakelijk om de malligheden.
Het zingen maakte een groot deel van het
programma uit. De heer T. de Hoogh had de
muzikale leiding op zich genomen en geïn
spireerd door .zijn pianospel zongen de kleinen
lustig mee.
Het groote moment was natuurljjk de
entrée van Sint Nicolaas. Even was het dood
stil, toen klonk het uit wel honderd keelen:
Sinterklaasje, kom naar binnen met je
knecht. Natuurlijk gaf de kindervriend gaarne
gehoor aan; deze uitnoodiging en gevolgd door
zijn al even populairen knecht, Zwarten Piet,
schreed hij, waardig en naar alle kanten
knikkend en wuivend, door de zaal.
Op het tooneel had de grijsaard een com
plete zanghulde, onder leiding van den heer
T. de Hoogh, te incasseeren, eerst van de
grooteren en daarna van de kleintjes!
De Sint vond het erg mooi en ofschoon hg
erg moe was van de lange reis, bleef hij de
hulde staande aanhooren. Lang werd hem
geen rust gegund, want het jeugdige volkje
rekende er natuurlijk op, dat de Sint iedereen
de hand zou komen drukken. De brave grijs
aard kon dan ook zoo moe niet zijn, of hg
moest de wandeling ondernemen. Hjj deed rijn
werk grondig en met plezier, dat is een feit!
Zwarte Piet volgde hem op den voet, een
flinken zak met lekke-nijen, waaruit hg kwis
tig deelde, meetorsend. Tot groot vermaak
zette St. Nicolaas zich tenslotte midden in
een rij tusschen de kinderen en samen met
hen ging hij genieten van de filmpjes, die er
vertoond werden. Het „Bluf- en Zwendel-
circus", door kinderen en een aap gespeeld,
vermocht vooral de kinderen te amuseeren.
Aan het slot van den middag kwam de.
grootste attractie, n.1. het uitreiken van
cadeaux, hetwelk' door St. Nicolaas in eigen
persoon geschiedde.
Opgetogen en dankbaar gingen de kinderen
naar hüis, rij hadden een fijnen middag ge
had! Behalve de kleinen, zullen, naar we vast
gelooven, ook hun ouders, voor zoover aan
wezig, genoten hebben, vooral ook, omdat
hun kroost zooveel plezier had...
St. Nicolaasfeest van de leerlingen
van School 5. Een vrooljjke middag.
Ook dec leerlingen van school 5, de Gem.
Opleidingsschool aan den Parallelweg, heeft
Sint Nicolaas de eer aangedaan om door zijn
persoonlijke aanwezigheid luister aan het feest
bjj te zetten, dat gistermiddag in „Casino"
gegeven werd. In tegenstelling met Dinsdag
middag, kwam de Sint voor deze gelegenheid
eens aan het eind van het feest, daarmede de
climax, die in het programma zat, voltooiende.
Het was een alleraardigste middag daar in
er een extra verme'ding gemaakt worden en
die geldt in dit geval nummer 8 „Een radio
uitzending uit den Poppenwinkel". We hebben
plezier gehad in het toovervrouwtje, dat a's
een klein Annie van Eesje acteerde en lak
had aan alle conventie. Zij tooverde, dat het
een lust was, en wat waren die poppen aar
dig! Het zangspel was gebasseerd op het ge
geven, dat het van twaalf tot 1 uur 's nachts
speeluurtje voor de poppen is. Die kunnen dat
uur loopen, praten, spelen, enfin, ze kunnen
dan precies hetzelfde wat de levende jongens
en meisjes altijd kunnen. Dat hebben ze laten
zien en hooren. We mogen hier wel verklap
pen, dat de heer Westenberg dit aardigé
schetsje geënsceneerd heeft. Wellicht, dat zijn
„Sigarenbandje" een schlager wordtDe
aanwezigen, groot en klein, hebben hard en
hartelijk geapplaudisseerd, zelfs de voeten
kwamen er aan te pas om de gevoelens van
waardeering tot uiting te brengen.
Zooals gezegd, de man ter eere van wiens
verjaardag dit feest gegeven werd deed dienst
als apothéose. Onnoodig te vertellen van de
goedheden van den Hei'ige, die ®ok nu weer
zijn jovialiteit bot vierde. Tot groote opge
togenheid van de kinderen, die na een mid
dag, zooals zij nog niet beleefd zul'en hebben
met een cadeautje onder den arm hu'stöe
gingen.
OPENBARE VERGADERING VAN DE
AFD. DEN HELDER VAN DEN
ALGEM. VENTERSBOND.
Of het door de St. Nicolaasdrukte of door
den brand bij Van Willigen kwam, een feit is
het, dat de openbare vergadering van ge
noemden ventersborxd, die Dinsdagavond in
het Kegelhuis werd gehouden,, zich niet in die
belangstelling van het publiek mocht verheu
gen, als verwacht was.
Nadat de voorzitter van de piaatselgke af
deeling de aanwezigen hartelijk welkom had
geheeten en in 't kort den toestand van de
Heldersche venters, die nu juist niet roos
kleurig mag genoemd worden, had uiteenge
zet, werd direct het woord gegeven aan mevr.
B, Worms-Stodel.
Mevr Worms, die uit Amsterdam voor
dezen avond was overgekomen, noemde het
een aangename taak een woordje te spreken
tot de vrouwen van de Heldersche venters.
Wij als vrouwen, moeten onze mannen
steunen in deze moeilijke tijden en er b(j hen
op aandringen, dat zij zich organiseeren om
gemeenschappelijk het hoofd te bieden aan
den maatschappelijken ondergang, die ons be
dreigt. In Amsterdam richtten wij een vrou
wen-comité op, waardoor wg gezamenlijk met
onze mannen den strijd om het bestaan aan
vaardden.
Wij organiseerden o.a. een feestje voor onze
kinderen, die toch al zoo veel te kort komen.
Ook heeft dit comité ten doel bij ziekte en on
gevallen steun te verleenen, los van maat
schappelijk steun. Naar gelang het comité
zich uitbreidt zal ook de steun, die wij kun
nen uitkeeren, grooter worden. Spreekster
besluit met de woorden: Ik hoop dat 't wei
nige dat ik tot u gezegd heb, zoo tot u door
dringt, dat u zorgt, dat uw mannen zich
zullen organiseeren bij den Algemenen Ven-
tersbond.
De voorzitter bedankt de spreekster voor
haar woorden en spreekt de hoop uit, dat de
Heldersche venters de noodzakelijkheid van
een sterke piaatselgke afdeeling zullen
inzien.
Hierna krijgt de heer Presser, de voor
zitter van het hoofdbestuur het woord.
De heer Presser beschrijft in het kort den
nood van de Nederlandsche venters. Wanneer
de armoe de deur intreedt, vliegt het ver
stand er uit, is een gezegde en dat is in de
praktijk maar al te waar. Niets is echter
erger dan een wanhoop-stemming, omdat
men dan niet in staat is iets te doen om
verbetering in de bestaande toestanden te
brengen. De crisis er is natuurlyk niet
vreemd aan, dat de venters er zoo slecht
voorstaan. Juist omdat de venters financieel
niet in staat rijn hun gr zin door deze moei
lijke jaren heen te helpen. Zeker boven de
100.000 is op het oogenblik het aantal, dat
met straathandel hun brood tracht te ver
dienen en van deze geheele groep kan ge
rust gezegd worden, dat zij in armoe en
ellende verkeert. En zoolang de overheid dat
bedrijf niet gaat ordenen zal de aanwas,
juist door de werkloosheid, nog steeds
grooter worden. Het beroep ljjkt voor buiten
staanders zoo verleidelijk, zelfstandig te kun
nen handelen, maar de praktijk leert, dat in
het ventersberoep geen boterham meer te ver
dienen is. De eerste taak voor ons is, den
chaos in het bedrijf terug te brengen tot een
geordend stelsel. Hoe zwaar het offer ook
mag zijn voor de organisatie, het moet ge
bracht worden. Wanneer u nu geen offer
brengt is ïiet misschien eerstdaags onmoge
lijk. In Amsterdam mtvangt men gedurende
de wintermaanden reeds een toeslag, in tal
van plaatsen wordt daar niet in 't minst aan
gedacht.
Reeds in Juli 1935 zon er een bepaalde re
geling voor de straatventers worden getrof
fen, tot nu toe is daar dets van terecht ge
komen. De minister, die gevraagd werd een
regeling te treffer, verwees ons naar de ge
meentebesturen en deze op hun beurt, verwij
zen ons weer naar den minister. In enkele
plaatsen is echter, omdat het aantal georga-
Aiseerden van belang was, wel wat gedaan,
hoewel de bjjslfgsteun ook daar nog steeds
te laag is.
Wjj moeten er dus voor zorgen, dat de over
heid een organisatie tegenover zich krijgt,
Aanbevelend, PIET ZWEED en v/d. SLUIS
die zoo groot is, dat zij de belangen der ven
ters kan behartigen. Ook hier in Den Helder
rijn er velen, die zich opwerpen tot straat
koopman en die het niet zijn.
Spreker drukt rijn spijt uit, dat er zoo
weinig menschen op de vergadering aanwe
zig rijn, om een doel te steunen dat in hun
eigen levensonderhoud moet voorzien. Het is
stuur om den venters de beteekenis van een
goede organisatie aan het verstand te bren
gen.
Het ligt in de bedoeling van den minister
om een voorschotbank in net leven te roe
pen, die aan de kleine middenstanders rente-
looze voorschotten versteekt. Er zijn echter
reeds verschillende beperkingen aangekon
digd, zoodat het de vraag zal zijn of de Bona
fide ventérs hier wat aan hebben Een venter
is niet te helpen me de gewone steunrege
ling. men moet hem in zijn bedrijf houden en
een toeslag geven.
Het aantal georganiseerde venters is bui
tengewoon gering en buitenstaanders zullen
dan ook veronderstellen dat het niet nood
zakelijk is om steun te verleenen.
Wilt gij iets tot stand brengen, dan zult
gij u allen moeten organiseeren.
Gaat bij u collega's aan en legt hun de
noodzakelijkheid van een sterke organisatie
uit, waardoor wij in staat zijn onze belangen
namens een groot aantal de overheid voor te
leggen. Werkt allen hieraan mee. Als dit het
resultaat van dezen avond is, dan is dit meer
dan schitterend.
De plaatselijke voorzitter bedankt spreker
voor zijn duidelijke redevoering.
Van de gelegenheid tot het stellen van vra
gen wordt door verschillende aanwezigen ge
bruik gemaakt.
De heer Presser beantwoordt nog kort,
maar op duidelijke wijze de naar voren ge
brachte bezwaren tot tevredenheid der vra
gers.
Een nagenoeg vol Casino brengt den vermaarden dirigent een
spontane hulde -• Beethoven's Eroïca een openbaring.
Dinsdagavond heeft Den Helder een pri
meur van den eersten rang beleefd: niet
minder dan Prof. Dr. Willem Mengelberg,
dirigent van wereld-formaat en in Nederland
voornamelijk bekend door de radio-concerten,
heeft in Casino een concert gegeven met het
vo tallige concertgebouw-orkest, waarvan de
prestaties ook ver over de grenzen vermaard
rijn.
Den Helder heeft van dit zoo bijzondere,
onder auspiciën der A.V.R.O. gegeven concert
kennis genomen op een wijze, welke niet den
geringsten twijfel overlaat: was men aan
vankelijk enthousiast, later op den avond, met
name na de grandioze vertolking van Beet
hoven's Eroïca, nam dit den vorm aan van
een ovatie.
De eerste kennismaking van Den Helder
met den meester had niet hartelijker, niet
spontaner kunnen zijn.
Mengelberg komt naar Den Helder. Reeds
eenige weken geleden ging deze mare door de
Stad, doch aanvankelijk werd zrj met de
noodige reserve ontvangen. Men kon zich niet
indenken, dat een dergelijk orchest, dat in de
Van Baerlestraat in Amsterdam een centrum
van muziekleven geschapen heeft, zoo maar
mir nichts dir l ichts naar het noorden zou
komen. Het was te mooi om waar te zijn.
Doch zie: het bleek, dat dit alles werkelijk
heid was en dat het de A.V.RO. inderdaad ge
lukt was voorloopig een drietal concerten af
te sluiten, waarvan het eerste in Den Helder.
Het lijkt ons welhaast overbodig in detail
in te gaan op het artistieke kunnen van dit
even geselecteerd als kunstzinnig ensemble.
De competentie van deze musici is bekend,
tot ver en ver over de grenzen, en het is geen
overdrijving, als men zegt, dat het Mengelberg
was, die in de laatste halve eeuw het Neder-
landsch muziekleven met een nieuw leven en
een nieuwen geest verrijkte.
Het orchest perfectionneerde hg tot een
der brillantste die er thans zijn. Zijn energie,
zgn wilskracht en zjjn uitgesproken persoon
lijkheid vormden een cultuur op zich zelf, een
klasse apart.
Men moet den meester vele malen gehoord
hebben om dit te begrijpen: doch dan weet
men tevens, dat nog nimmer de routiner vat
Kreeg op den bezielenden kunstenaar.
Er is van hem gezegd, dat hij geen eind
resultaat kent; dat een openbaar concert in
wezen slechts is: „een repetitie zonder af
kloppen". Vandaar dan ook, dat iedere ver-
tiolking onder hem steeds weer nieuw is,
steeds wisselt van inzicht en muzikaal aspect.
Daarbij houdt hg steeds in 't oog, dat het
doei van zijn orchest tweeledig moet zijn: ten
eerste: volmaakt spelen, en ten tweede zóó
spelen, dat het publiek de beteekenis der
Jhuziek volkomen begrijpt.
Wg mogen de A.V.R.O., onder wier activi
teit dit alles mogelijk werd te beluisteren,
dankbaar zijn: wij kunnen ons niet herinneren
ooit zoo verheugd geweest te zijn voor een
„propaganda-avond" als thans. Gezien ais z.g.
„Beloonings-concert" heeft het doel getroffen.
Meer dan dat: het werd een feest.
Casino was des avonds practisch gesproken
vol. Letterlijk geheel muzieklievend Den Hel
der was present en ook van huiten zagen wij
tal van bekende gezichten, die dit muzikaal
evenement van den eersten rang niet wilden
missen.
Er zat reeds sfeer in de zaal: men voelde
iets van die eigenaardige, en zoo moeilijk te
definieeren spanning, welke aan belangrijke
gebeurtenissen vooraf gaat. Op tooneel zat
het een goede 70 man tellende orkest reeds
opgesteld
Kwart over acht: men weet het: Mengel
berg is behalve een minutieus musicus man
van de klok. En zie: slechts enkele minuten
later of daar zien wij de kleine, doch zoo
markante figuur tusschen de coulissen ver
schijnen. De zaal staat als één man. Het is
meer dan een applaus: het is de vertolking
van een warme dankbaarheid voor den
meester, dat hg Den Helder dit wilde schen
ken. Het houdt aanen Mengelberg staat
op het podium: even ernstig, doch dan komt
een breede glimlach over dat expressief ge
zicht En hij dankt en buigteenmaal
vijfmaalvele malen.
Hij wendt zich tot het orchest. Even nog
klinken de laatste afstemmingstoneneen
kort aftikkenen de eerste klanken van
Weber's ouverture „Oberon" vloeien uit de
violen.
Voor hen ,die onbekend zijn met het libretto,
diene het volgende. Het gegeven handelt zich
af in een specifiek Germaanschen sfeer, in de
wereld van reuzen en elfen, een stof, welke
door Weber in zijn laatste levensdagen op
geniale wijze bewerkt is.
Oberon, Koning der Elfen, leeft in twee
dracht met zgn gemalin, Titania en beiden
hebben gezworen zich niet eer te verzoenen,
voor de liefde van een ander paar in alle
omstandigheden standvastig is gebleken. Dit
andere paar zijn Hüon en Rezia, dochter van
den Kalief van Bagdad. Oberon geeft den
ridder een tooverhoorn, met behulp waarvan
Hüon zonder moeite den verloofde van Rezia
kan vers'aan. Beider liefde wordt sterk op de
proef gesteld en het geheel vormt een typisch
Germaansch heldendicht, met al de bekoring
daarvan.
Wat de ouverture betreft, hierin zijn de
motieven van het geheele werk thematisch
geweven en is in zijn geheel een frappant
voorbeeld van dramatische kunst.
De vertolking van Mengelberg was magni
fiek: daar werd met een vuur en toewijding
gemusiceerd, zooals men het hier nog welhaast
nimmer gehoord had.
Hoor die violen, die de dansen der elfjes
illustreeren, hoor hoe als een teeder genuan
ceerde zephyr een wereld van feeëriek leven
voor ons opengaat en hoe verbijsterend klaar
dit alles is.
Hoe zuiver blijft deze ouverture, ook daar,
waar het geheele orchest mee-gaat in de
hartstocht van een vervoering, die Mengel
berg er in legt. Zie, noe deze meester ieder
onderdeel van zjjn prachtig instrument leidt,
hoe hjj allen bezielt, nu eens in uitbundige
drift meegevoerd, deur weer in verheven rust
slechts even de sfeer aanduidend.
Men is ontroerd: wanneer hoorde men zóó
de „Oberon"...... wanneer kwam een verre
wereld van sprookjes en verheven poëzie zóó
concreet tot ons
Indien een applaus ooit eerlijk de meening
van een volle Casino-zaal heeft vertolkt, wel,
dan was het nu. En Mengelberg, lachend en
buigend, dankt Is ook getroffen door zulk
een spontane hulde voor den ouden „Oberon".
Een tweetal melodieën voor strjjkorchest
van Eduard Grieg volgden: Ais eerste was
daar „Herzwunden". Men kent Grieg. De
grootste kracht van dezen Noor lag in het
simpele volksche liedeke. In het volkswijsje
van den visscher en in dit van de vrouwen,
die wachten op hen, die daar ver wegzwerven
op wild-bewogen zeeën.
Maar welke compositie men neemt van
Grieg, het is altijd karakteristiek Noorsch.
Men proeft de specifieke geest van dit won
dere volk, welks uitgelatenheid en diepe
melancholie elkander zoo begrenzen. „Herz
wunden"men treurt mee met de violen,
die het aangrijpende motief zingen, de wee
moed wordt tastbaar......
En weer valt het op, hoe de groote dirigent
dit leidt, dit bezielt. Hoe hjj steeds weer een
gedempte sfeer weet te behouden, een sfeer
van eindelooze weemoed en droefheid.
Men voelde het: daar was contact tusschen
musici en publiek. Hier was een delicate
schotel, welke den muziek-fijnproever ge
offreerd werd. Welk een machtige ontroering
ging door de zaal, bjj het beluisteren van
deze verklanking. Daar was een overgave en
een brio, welke zich niet onder woorden laat
brengen. Laat ons volstaan te zeggen, dat de
uitvoering perfect was tot in ieder onderdeel,
ook van „Letzter Frühling" en dat men een
bewjjs van virtuoos samenspel kreeg, dat
hoven alle lof verheven was.
Evenwel daar was een climax in dit
concert: want als laatste nummer voor de
pauze ging daar de wonderschoone „Siegfried-
IdyH" van Wagner, hetwelk in waarheid een
sensatie werd voor een reeds hooggespannen
auditorium.
Dit gedeelte uit het helden-epos van
Richard Wagner behandelt de geboorte van
Siegfried. En weer werd het een vertolking,
zóó klaar, zóó door en door muzikaal, als
men zelden hoorde. Dadelijk reeds, na de
eerste klanken, was men geboeid door deze
zeldzame weergave, door de klare voordracht,
het levendige parate samenspel en de inten
siviteit van klank.
De violen waren van verbijsterende schoon
heid, doch daar was een hobo- en klarinetspel,
zoo intens doorvoeld, zoo weergaloos melo
dieus, dat men eerbied krijgt voor ensemble
en dirigent, welke dusdanig één zgn in aan
voelen en begrjjpen van deze Wagner-muziek.
Hier trad duideljjk aan het licht de sterke
vitaliteit van Mengelberg, zgn breede mtrz'ka-
Jiteit, welke beide zoo het stempel drukten
5 December. Zelfs Mussolini moet
van de Engelschen houden ais hij leest, met
welk een aandoenlijke poppenkast zij hun
Lagerhuis openen. Eerst komt er een meneer
met een zware staf, de boodschapper van het
Lagerhuis, die naar zijn staf „Black Rod"
wordt genoemd en die klopt op de deur
om toegelaten te worden. Nu gebeurt er iets
heel moois. De deur wordt voor den neus
var Black Rod dichtgesmeten, „om de on
afhankelijkheid van het Lagerhuis te too-
nen". Die heeft het Lagerhuis trouwens nog
eens getoond, toen n.1. een Schotsche Labour
afgevaardigde dezen zelfden Black Rod den
staf uit de hand nam en hem in woede op
den grond gooide... Maar toen werd het
mopje heelemaa' niet geapprecieerd. Toen
was het zoo ongeveer heiligschennis en do
overmoedige afgevaardigde moest boete doen.
Eindelijk mag de goede man dan binnenko
men.
En nu begint de tweede comedie. De ver
kiezing van den voorzitter. Alle partijen
zjjn het er over eens, dat het opnieuw kapt.
Fitz Roy zal '-orden. Kapt. Fitz Roy weet
het, wil het, en rekent er op. Maar de tra
ditie eischt, dat er een kleine guitige panto
mime aan voorafgaat. Nadat Fitz Roy geko
zen is, komen twee Lagerhuisleden hem van
zijn plaats halen en nu moet tegen stribbelen.
Hg moet hen van zich af duwen, neen
schudden en zich tenslotte tegenspartelend
naar het eeregestoelte laten sleepen. Tradi
tie die Engeland groot heeft gemaakt en
alleen hi Engeland mogelijk is.
Ziet u Jhr. Ruys de Beerenbrouck al, die
door de heeren Albarua, Wendelaar en Ling-
bleek naar den voorzittelszetel wordt ge
sleept
De traditie is in Engeland onuitroeibaar.
Het heeft mij, toen ik er onlangs na tien
jaar afwezigheid een korte vacantie door
bracht, gefrappeerd.
De Engelsche huisvader duwt nog steeds
den kinderwagen voor zich uit, en zou zich
een bruut vinden als hij het rijn vrouw liet
doen.
Maar de Engelsche huisvader verdwijnt
ook nog steeds 's avonds naar zijn club, en
zou zijn vrouw een bruut vinden als ze daar
iets tegen had.
De Engelschman weigert nog steeds zich
op een krant le abonneeren, maar koopt
graag net zooveel asse nummers per dag als
er dien dag paardenrennen worden gehou
den, plus twee voor in den ondergrond.
Echtscheidingen zjjn voor de Engelsche
pers nog altijd belangrrKer dan echte oor
logen. Zij vullen Je voorpagina, en het pu
bliek heeft et recht de foto's van alle drie
betrokkenen in zijn avondblad te vinden. De
officieele opvatting is dat dit afschrikt; de
officieuze, dat het de losse nummer-verkoop
stimuleert, en brave menschen op zonder
linge ideeën brengt.
De busconducteurs denken nog altijd dat
u niet goed wijs bent als u hun een fooitje
wilt geven, en zijn desondanks toonbeelden
van beleefdheid.
Elke „teashop' bezit nog altjjd een cais
sière in een honje; het voordeel is, dat er
dan altijd iemand in de vaak is, al is zij
dikwijls de eenige.
De bladen staan vol over middelen tegen
de rheumatiek, maar wie thuis centrale ver
warming heeft, werdt voor 'n zonderling ge
houden.
Wat wil uAllemaal traditie...
Donderdag 5 December.
Casino, half twee: St. Nicolaasfeest Marine
personeel.
Vrijdag 6 December.
Casino, 8 uur: Soirée Handelsschool vereen,
„H.S.V.".
Zaterdag 7 December.
Casino, 8 u. 30: St. Nieolaasfeest met de
Band van 7.
Musis Sacrum, 8 uur: Soirée.
Zondag 8 December.
Casino, 8 u. 15: Cabaretavond-gezelschap
Chr. de la Mar; Bal na.
Musis Sacrum, 8 uur: Soirée.
Maandag 9 December.
Café „Centraal', 8 u. 15: Lezing met licht
beelden voor de Held. Esperantovereen,
„Nova Sento".
Donderdag 18 December.
Casino, 8 uur: Soirée M.U.L.O.-Schoolvev-
eeniging.
op het spel van ieder kunstenaar afzonderlijk.
Een dergelgke instelling op een dergelijk hoog
plan is iets, wat men zéér, zéér zelden be
leeft.
Het werd niet minder dan een ovatie, welke
men den dirigent bracht voor deze wonder
schoone vertolking. En zie, hoe Mengelberg,
zelf verrukt over de geleverde prestatie, ge
roerd de hand druKt van zjjn eersten violist
Ferdlnand Helmann, die zulk een belangrijk
aandeel in dit alles had. Hoe hjj steeds weer
buigt en dan lacht, breed, bljj en gelukkig.
Een krans wordt namens 't auditorium ge
offreerd en wederom staat men en applaudis
seert, tot eindelijk Mengelberg viug van het
podium verdwjjnt.
En eerst dan komt men tot rust.
De „Eroïca",
Was het programma voor de pauze nog van
betrekkelijk licht gehalte, erna volgde in
grootcn stijl een van Beethoven's schoonste
symphonieën, de Eroïca.
Het is interessant te weten, dat Beethoven
aanvankelijk een anderen naam op deze parti
tuur had staan en wel: „Bonaparte"
Evenwel... Napoleon riep zichzelf uit tot
Keizer en Beethoven veranderde den naarn
zjjner symphonle in „Sinfonia Eroïca".
Praohtlg was de inleiding der violoncellen,
en eveneens de daarop volgende periode van
hobo-klarinet-fluit.
Dan nemen de violen de melodie over, een
melodie, welke voorstelt gedachten en ge
waarwordingen van grootsche allure.
Het staccato der contrabassen was teeder
en lieflijk en daarboven klinkt, op verschil
lende tijden ingezet, steeds weer het hoofd
motief.
