Julianadorp en Koegras in 19^5.
HHLDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 31 DECEMBER 1935.
Nederland
Jaaroverzicht der visscherij over
het jaar 1935.
verrukkelijk van
smaak, pittig van
aroma, croquant
van samenstelling
uitvoer van verschillende goederen naar
Italië, een verbod van invoer van Italiaan-
sche goederen en een verbod van finantiëele
transacties met Italië. Door een verbod van
invoer van waren uit aan de sancties deelne
mende landen beantwoordde Italië de maat
regelen terw^i het door beperking in net
verbruik en een beroep op rte offervaardig
heid der bevolking, die met schitterend elan
beantwoord werd, zich tegen de sancties
trachtte te weer te stellen. Intusschen hiel
den de pogingen tot vreedzame oplossing van
het geschil niet op. Ze gingen en gaan nog
steeds in de eerste plaats van Frankrijk uit.
Maar in de laatste samenkomst van rtoare
en L&val te Parijs zijn Engeland en Frankrijk
het blijkbaar eens geworden over de Dasis,
waarop onderhandelingen met Italië over een
vrede zou kunnen gevoerd worden onder
voorbehoud natuurlijk van de goedkeuring
van Abessynië en van den Volkenbond voor
een daarop te sluiten vrede. Het zal van
Mussolini afhangen of een minnelijke rege
ling mogelijk wordt, want de voorstellen, die
hem krachtens deze overeenkomst zullen
worden voorgelegd, zijn het maximum, waar
mee Engeland accoord wil gaan en dat aan
Italië eenig Abessijnsch grondgebied in ruil
voor een doorgan^ van Abessynië door Ita-
haansch gebied naar zee zou afstaan. Men
meent, dat de bedreiging met een uitvoer
verbod vnn petroleum, waardoor de toevoer
van benzine eveneens zou worden afgesneden
en dat dus de, oorlogvoering onmogelijk moet
maken, hem wat toeschietelijker gestemd
zou hebben. Indertijd heeft hij gedreigd, dat
een dergelijk uitvoerverbod als een oorlogs
daad beschouwd zou worden, wat dus een
weinig rooskleurig verschiet opentvoor het
geval het verbod dezer dagen mocht worden
uitgevaardigd. Het Is waar, dat landen als
Duitschland, Japan, Brazilië en de Vereenig-
de Staten niet meedoen. Maar alleen het
laatste land kan petroleum leveren en is
bereid den toevoer daarvan naar Italië te
verbieden of belangrijk te beperken.
Terwijl de wereld nog in beklemming
wacht op den afloop van dit conflict, dat
wellicht een nieuwe wereldbrand kan doen
ontvlammen, doemt in
Oost-Azië
alweer een nieuwe bedreiging voor den we
reldvrede op. Japan, dat blijkbaar aan Man-
tsjcerijë nog niet genoeg heeft, maakt zich
gereed «ok Noord-China onder zijn heer
schappij te brengen door dit deel van het
reusachtige Chineesche rijk tot eeD auto
noom gebied te maken. Zoowel Amerika nis
Engeland zien hun belangen daardoor zoo
zeer bedreigd, dat ze hierover al overleg heb
ben gepleegd en gereed schijnen te staan
hun veto te laten hooren. Bij de tegenwoor
dige stemming in Japan en speciaal in het
Japansche leger is de kans groot, dat Japan
zich daarbij n'et zal neerleggen. Dit verklaart
wellicht ook de aandrang van Engeland om
het Italiaansch-Abesijnsch conflict hoe dan
ook lot een spoedige oplossing te brengen.
Ongetwijfeld raakt met het oog op onze
koloniën dit Oost-Aziatisch conflict ook
van nabij. Het deelnemen aan de sancties
tegen Itaiië heeft oris reeds In de internatio
nale politiek betrokken. En de toestand tn
Oost-Azic, waarbij we ook als deelnemer aan
het Italiaansch-Abessijnsch conflict hoe dan
trokken zijn, doet een nieuwe mogelijkheid
ontstaan.
Dit deelnemen aan de sancties heeft ook in
ons parlementair leven zich afgespiegeld door
de wet, die de regeering daartoe machJf.de.
De meeste wetten, die in dit jaar door de Sta-
ten-Generaal werden aangenomen, waren weer
als vorige jaren het gevolg van den economi-
schen noodtoestand, waarin wij verkeeren en
die bezuiniging en steun aan bedreigde bedrij
ven noodig maakte. Zoo werden vastgesteld
het hezuinigingsontwerp, dat een korte mi-
nistrieele crisis ten gevolge had, toen mr. Aal-
berse niet geneigd bleek het vertrouwen der
Katholieke Staatspartij in de regeering uit
te spreken, maar die na vergeeische pogin
gen van den katholieken leider tot vorming
van een ministerie een nieuw ministerie-Co-
lijn aan het bewind bracht, verder een wei lot
regeling van de finantieëele verhouding tus-
schen rijk en gemeenten, de cumulatie-wet,
de wet tot naasting van de locaalspoorwegen
en tramwegen, de wet tot subidiëeri ig van
de scheepvaart, de wet tot verlaging van de
loodsgelden, tot heffing van opcenten op ver
schil.ende belastingen ten behoeve van het
Werkloosheidsfonds, tot regeling van uitver-
koopen en opruimingen, tot verhooging van
den bieraccijns, tot regeling van den arbeid
ven vreemdelingen, verschillende wijzigings
wet len en wel van de Drankwet, de Boter-
wet, de rirjwielbeiasting, net Wetboek van
Burgerlijke Rechtsvordering, de Warenwet, de
invoerrechten in Indië enz., tal van contingen-
"veringswecten, uitvoerverboden en anJere
ci.sismaatregelen. Daarnaast kwam een wij
ziging van de Kieswet tot stand, een wet tot
W stichting van een omroep-maatschappij, tot
voorkoming en bestrijding van aardappelziek
ten, tot verbindend verklaring van ondeme-
mingsovereenkomsten enz.
Deze rij van wetten toont reeds de ontred
dering van ons oeconomisch leven, die steeds
grootere lagen van ons volk trof. De bloe
mententoonstelling te Heemstede bewees, dat
n:»temin de energie niet dood was.
Ook andere gebeurtenissen legden daarvan
gc.uigenis of. De onthullingen uit de Ossche
onderwereld openbaarden naast de verdorven
heid in dit Brabantsche dorp toch ook de
er-rgie van politie en justitie.
an internationale heteekenis was het be
zoek van onze Koningin en Prinses Juliana
aan
België,
welks Koningshuis door den noodlottlgen dood
van de zoo beminde Koningin Astrid tenge
volge van een auto-ongeluk in Zwitserland
.leuw zoo ernstig en pijnlijk getroffen werd.
D-c bezoek mocht tevens als een blijk gezien
'.vorden van nieuwe toenadering tusschen de
beide nabuurvolken, die elkaar zoo nauw ver
want zijn.
De oeconomische en finantieëele malaise
openbaarde zich in België o.a. door de deva
luatie, waartoe de regeering overging. De po
litieke toestand in het land werd weer voor
een deel beheerscht door de Vlaamsche bewe
ging. Daarbij deed zich ook het streven der
Vlamingen vooral gelden naar grootere onaf
hankelijkheid van
Frankrijk.
In dit land deed een ministriëele crisis het
ministerie-Flandin aftreden, dat na een zeer
OTbrtstondig ministerie-Bouisson werd vervan
gen door het tegenwoordige mlnlsterie-Laval,
dat nog aan het bewind is.
De Fransehe politiek werd als steeds b«-
>kdoor de vrees voor
Duitschland,
dat in het afgeloopen jaar. zich. zonder reke
ning te houden met de verbodsbepalingen in
het verdrag van Versailles, door invoering van
den algemeenen dienstplicht, Douw van oor
logsschepen en vliegtuigen, zijn bewapening
geweldig opvoerde, ondanks zijn nna^ltl"'e
en economische misère, die zich ook in de s
ging der prijzen kenbaar maakt en die aan he
eind van dit jaar voorzoover het gebrek aan
deviezen betreft wel zijn hoogtepunt schijnt
bereikt te hebben. Ter verdere uitwerking
van het nationaal socialistisch program werd
een nieuw strafwetboek ingevoerd, welks be
ginselen belangrijk afwijken van de tot nu
toe in de beschaafde landen geldende straf
rechtbeginselen, en werd de anti-semietisc e
campagne voortgezet o.a. met de Jodenwe -
ten van Neurenberg.
Bij de poging het ook op kerkgebied door te
voeren werd de strijd met de katholieke maar
vooral ook met de Evangelische Kerk, welke
strijd nu wel op zijn hoogtepunt schijnt,
steeds feller. De ontvoering van den journa
list Jacob met behulp van Duitsche politie
beambten uit Zwitserland en van Lampers
berger uit Tsjecho-Slowakije bracht Duitsch
land met deze beide landen in conflict, van
wie Zwitserland door de in vrijheidstelling
van Jacob reeds genoegdoening kreeg. De
reis van Goering naar Zuid-Slavië was blijk
baar een poging Zuid-Slavië van Frankrijk los
te maken, wat tot heden niet gelukte.
Duitschland's houding tegenover de sanc
ties gaf van een opmerkelijke tegemoetko
mendheid tegenover den Volksbond blijk,
waaraan echter het streven
Engeland
niet te ontstemmen wel niet vreemd zal zijn.
In Engeland zelf bleef men eenigszins ge
reserveerd tegenover Duitschland. En het
was zeker niet het minst Duitschland's hou
ding, die tezamen met de veranderde poli
tieke omstandigheden en de dreigende inter
nationale toestand het Engelsche volk en ook
een deel der pacifisten zoo gemakkelijk ver
zoende met het streven der regeering naar
sterker bewapening, zich o.a. uitsprekend in
een verhooging der marinebegrooting met
3% milHoen pond.
De verkiezingen voor het parlement ver
schaften deze regeering een groote meerder
heid, waarvan de conservatieven verreweg
het hoofdbestanddeel vormden.
In
Griekenland
had opnieuw een verandering van regeerings-
vorm plaats. Nadat Kondylis met behulp van
het leger de macht aan zich getrokken had,
werd het koningschap hersteld, zoodat George
n. die als balling in Engeland vertoefde, naar
zijn land kon terugkeeren, nadat een volks-
steming dit herstel bekrachtigd had.
In
de Vereenigdo Staten
zette president Roosevelt zijn pogingen tot
oeconomisch herstel onvermoeid voort, on
danks de beslissing van het Opperste Gerechts
hof, dat de bepalingen van de New Deal on-
g.ondwettig verklaarde. Als andere landen
voerde ook Amerika zijn bewapening op. Op de
thans te Londen bijeengekomen.
Vlootconferentle
zal over de maritieme sterkte niet enkel van
Amerika, maar van alle groote zeemogendhe
den bslist moeten worden. Amerika en Enge
land houden vast aan de eertijds vastgestelde
verhoudingen tusschen Engeland, de Ver-
eenigde Staten en Japan als 553. Maar
Japan, dat de bestaande overeenkomst op
zegde, heeft reeds verklaard daarmee niet
langer genoegen te willen nemen, zoodat men
niet veel hoop koestert omtrent een gunstig
resultaat der conferentie.
Wanneer wij over den algemeenen toestand
moeten schrijven, dan is dat eigenlijk oud
nieuws. Toen wij dezer dagen met een voor
aanstaand veehouder spraken, zeide deze on
omwonden, kijk, men doet niets anders dan
klagen over den tijd die wij thans doormaken,
maar men vergeet daarbij op te noemen het
veie goede, dat ons nog is overgebleven.
Wij zullen op deze plaats hier niet nader
op ingaan, doch gelooven overigens, dat er wel
zoo hier en daar een kleine opleving waar te
nemen is.
Landbouw.
Doordat er minder rundvee gëhouden mocht
worden, kwam er vanzelfsprekend meer
bouwland en aangemoedigd door de steun-
maatregelingen der Regeerin'g voor vele met
name genoemde veldgewassen, werd bij vele
boeren „de bouw" grooter dan in meer nor
male tijden het geval is. Alhoewel in de begin
periode voor deze gewassen het weer goed
was, kreeg men later veel koude en daarna
een droogteperiode. Het beschot van vele
perceelen had hierdoor te lijden, doch over
het algemeen was men over de opbrengsten
nogal tevreden. Van het geproduceerde wordt
een gedeelte voor eigen bedrijf aangewend,
om daardoor de rekening van den veevoeder
handelaar niet te hoog te doen worden. Zoo
landden wij dan aan bij de
Veehouderij.
Deze bedrijfstak blijft in onzen polder de
eerste plaats innemen. Wei zijn de moeilijk
heden voor eiken veehouder vele. De verschil
lende crisismaatregelen maken het voor dit
bedrijf niet gemakkelijk.
Wij zouden hier niet gaarne neerschrijven,
dat de uitkomsten van dit jaar nu goed zijn
te noemen, verre van dat. Toch is er ook
eenig optimisme te vermelden, vele landhuren
gingen omlaag, sommigen zelfs belangrijk, de
melkprijzen vertoonden eenige stijging. Maar
dat is slechts een moment geweest en zal
niet zoovee) gewicht in de schaal leggen als
waarschijnlijk verwacht mocht' worden. De
Bond van Landpachters bleef voor hare leden
ijveren om de pachten wat te reduceeren en
zij heeft daarmede wel succes gehad.
Alles bij elkaar genomen is de toestand niet
zoo donker als sommigen nog altijd verkon
digen, al is voorzichtigheid nog altijd een
gebiedende eisch. Het gevreesde mond- en
klauwzeer bij het rundvee kwam dit jaar
bijna niet voor, en zijn de daardooi geleden
verliezen nihil of slechts minimaal te noe
men. De veeprijzen stegen nog niet noemens
waardig, zoodat ook hierin geen groote win
sten gemaakt werden. Op het terrein van de
veehouderij staande willen wij hier toch mel
ding maken van de alhier bestaande Rund-
veefokvereeniging, die gedurende den tijd van
haar bestaan reeds veel heeft bijgedragen tot
verhooging van het welvaartspeil der vee
houderij in onze omgeving.
Tuinbouw.
Over het algemeen genomen waren de be
schotten van alle soorten tuinbouwgewassen
vrij goed te noemen en het is alleen maar
jammer, dat op sommige data voor diverse
groenten niets of bijna niets besomd kon
worden. Toch zal dit ten einde spoedende jaar
niet slechter zijn dan zijn voorganger. Het
telen van groenten in warenhuizen en onder
platglas ondergaat steeds uitbreiding, toch
wel een klein bewijs, dat zooiets er nog af
kan, en wij gunnen dat den nijveren tuinders
gaarne. En het gelukt htm ook nog wel eens
voor het een of andere product een goeden
Prijs te maken, dat is dan een buitenkansje.
De Pluimveeteelt
en -houderij, die hier ter plaatse door eenige
personen op groote schaal wordt uitgeoefend,
heeft zich ook dit jaar, niettemin haar ver
schillende Regeeringsvoorschriften werden op
gelegd, staande weten te houden, en zal als
de teekenen ons niet bedriegen aan de be
oefenaars daarvan nog wel een boterham ver
schaffen. De prijzen der eieren, alhoewel lan
gen tijd laag, vertoonden in den herfst een
stijging, die zich tamelijk handhaafde. De
afzet van jonge hennen werpt ook Iets af,
de verkoop van slachtdieren eveneens, en
zoodoende weet ook de kippenhouder zich
door den tijd heen te slaan. De eieren gaan
naar de diverse markten in onze omgeving,
zoodat ook de prijzen wel eens sterk uiteen
loopen.
De Bijenteelt.
De leden van deze afdeeling hebben weer
een gunstig jaar achter den rug. Er was een
honingopbrengst te boeken als nooit te voren.
Dit laat zich in de prijzen voor het product
ook wel afspiegelen. Het bultenlandsche pro
duct ls hier ook niet vreemd aan. Toch begint
het publiek meer en meer te vragen naar
honing van eigen bodem en dan speciaal met
Rijksmerk. De imkers behoeven nu meer te
zorgen, dat hun product alle eigenschappen
bezit, die aan goede honing gesteld worden
en dan volgt de rest vanzelf. De koolzaad
velden in den Wieringermeerpolder verschafte
den bijenhouders weer een vroegen en over-
vloedigen honingoogst. De imkers zijn
góed georganiseerd. Op de pluimveetentoon-
stelling te Den Helder werd een mooie stand
ingericht, een goede reclame, welke zijn doel
niet zal missen.
Bloembollenteelt.
Deze is door verschillende saneringsmaat
regelen zeer beperkt geworden. Om hier een
inzicht over te krijgen, hebben wij ons oor
zoo hier en daar te luisteren gelegd, en moch
ten, gezien de beperktheid van de bedrijven,
toch een eenigszins optimistischen toon op
nemen. Wij kunnen niet anders dan onze
vreugde hierover uiten, want ook deze onder
nemers hebben zeer slechte jaren achter den
rug, al moet men nu niet gaan denken, dat
alles rozengeur is. Het is voor alles te wen-
schen, dat een verdere opleving van dit be
drijf bestendigd mag worden. Dat is goed
voor den ondernemer, maar ook voor de werk
nemers, want in dit soort bedrijven kan een
groote groep werknemers tewerkgesteld wor
den. En vooral in den tegenwoordigen tijd is
het van het hoogste belang, dat de werkloos
heid zoo klein mogelijk of zelfs heelemaal uit
de- wereld geholpen wordt.
Wij hebben zoo in het kort verschillende
bedrijven besproken en het is goed om ook
onze aandacht te schenken aan verschillende
andere dingen. Om te beginnen is daar de
Woningbouw.
In het afgeloopen jaar zijn weer vele nieuwe
gebouwen tot stand gekomen. Wij willen ech
ter opmerken, dat ook hier verschillende per
ceelen komen leeg te staan als gevolg van
het feit, dat velen zich in Den Helder gaan
vestigen, of naar hun „heimat" terugkeerden.
Het is dus op het oogenblik zoo, dat er hier
geen gebrek aan woningen bestaat, in dien er
een groote opleving in verschillende bedrijven
plaats vindt. In verband hiermede, zal
De Bevolking
van 't dorp en omgeving thans eerder kleiner
dan grooter worden. In den loop van het Jaar
zijn vele gezinnen, gezien de slechte of geen
uitzichten, die zij meer hadden, vertrokken
en de lust om zich hier te vestigen om een
bepaalde reden, heeft ook al niet zoo veel
aftrek meer als voorheen.
Het Wegennet
in den Polder „Het Koegras" is goed in orde
en wordt met een minimum aan kosten, ook
zoo gehouden. De weg DoggersvaartTuin
dorp is dit jaar ook door den Polder in be
handeling genomen, waardoor deze reeds veel
verbeterd ia Het aansluitende gedeelte straat
weg door de Verdedigingslinie, dat zeer slecht
was, wordt thans ook hersteld. De weg langs
den Zanddijk vanaf „Duinoord" tot den Van
Foreestweg wordt door het personeel van
den Polder op een breedte van 4 meter ge
bracht. De wegen in het dorp, vooral het
nieuwe gedeelte achter de kerk, heeft dit jaar
een goede beurt gehad. Nu nog de Jac. van
der Veerstraat, die wacht nog steeds op zijn
beurt en het is daar vooral bij dezen natten
herfst op zijn zachtst gesproken een modder
poel. Dan komt daar volgens onze meening
nog wat bij, dat men op deze manier maar
slecht den naam eert van den man, waar de
straat naar genoemd is ,en die voor „Het
Koegras" in den ruimsten zin van het woord
zooveel heeft beteekend. Volgens ons inzicht
dient hieraan op de snelst mogelijk wijze een
einde gemaakt te worden. Het zal tevens het
aanzien van het dorp ten goede komen.
Jubilea.
Op 10 April was het 25 jaar geleden, dat
de P.O.C. Den Helder van de Noord-Holland-
sche Landbouw Onderlinge werd opgericht.
Op 10 Juni.bestond de Vereeniging „V.Z.O.9."
25 jaar. Eerstgenoemde voert als onderdeel
van de Provinciale en Centrale Organisatie de
Ongevallen- en Ziekengeldverzekering uit, ter-
wijl de tweede vereeniging onderling geheel
vrijwillig ziekengeld verleent aan zijn leden,
die niet onder de wettelijke verzekering vallen
of voor de resteerende 20 b(j haar als aan
vulling verzekerd zijn.
In de maand Juni bestond „De Proeftuin"
25 jaar. Op 21 November herdacht de afdee
ling Den Helder van de Vereeniging tot Be
vordering der Bijenteelt in Nederland haar
10-jarig bestaan door het houden van alge-
meene ledenvergadering met hunne dameB
Wij besluiten dit lijstje hiermede. Het
V ereenigingsleven
wordt op velerlei wijze onderhouden, en het
aantal is zeer uitgebreid. Kortgeleden werd
een afdeeling van Ned. Huisvrouwen opge
richt.
De vertegenwoordiging van het landelijk
deel dezer gemeente in den
Gemeenteraad
van Den Helder bleef tot September uit de
zelfde personen bestaan. De verkiezing had
echter voor een verandering gezorgd na Sep
tember en zoo viel de heer A. Speur (S.D.
A.P.) toen uit, en kregen de Vrijz. Dem. een
zetel toegewezen. Deze werd bezet door den
heer K. Hoornsman Jz., terwijl de heer P.
van der Veer voor de A.-R. Partij zitting bleef
nemen.
De Waterleiding
functionneerde goed en gaf geen reder tot
.klagen, alleen zijn de tarieven wat hoog, zoo
wel voor de huisaansluitingen als voor de be
drijven. De verlichting van bijna alle woningen
enz. is aangesloten aan het
Electrteche net.
Dit voldoet uitstekend, doch ook hier wordt
wat de bedrijven betreft de klacht gehoord,
dat de te gebruiken krachtstroom ook te
duur is. Bij het Gemeentebestuur ls op her
ziening hiervan aangedrongen, hetwelk ech
ter nog geen resultaat heeft gehad.
De Straat- en Wegenverllchting
is hier op zeer royale wijze toegepast voor
zoover betreft het plaatsen van lantaarns,
maar aan de verlichting hapert wel eens wat.
De noodige bezuiniging bleef gehandhaafd,
maar het publiek werd er aan den anderen
kant zeer mede gebaat.
De Belastingen
laten over het afgeloopen jaar een tamelijke
verhooging zien, zoodat het ontvangen van
een of ander aanslagbiljet der belastingen nu
juist niet met vreugde wordt tegemoet ge
zien. Het is dan ook meer dan tijd, dat in
deze verhooging stilstand komt, daar het
anders voor zeer velen ondoenlijk zal worden
aan de hun opgeiegde verplichtingen te vol
doen.
De Brandweer
heeft slechts enkele malen behoeven uit te
rukken, eenmaal bij een arbeiderswoning en
een boot, en verder oij den brand waarbij de
geheele ongedorschte oogst te loor ging.
Een autobrandspuit wordt weliswaar met
hier gestationneerd, doch bij de reorganisatie
van de Brandweer is bepaald, dat de brand-
bluschmiddelen grootendeels bij de Politie
worden ondergebracht, maar dat ls dan nu
geen bezwaar meer, de afstanden zijn voor
een auto niet groot. Ook de autobrandspuit
van het Vliegkamp „De Kooij" Verleent op
verzoek steeds hulp.
Post, Telegraaf en Telefoon.
De postbestellingen bleven door geheel
Koegras, voor zoover de bestelling Juliana
dorp betreft, op twee gehandhaafd, 's Avonds
om half zeven kan door busrechthouders nog
post afgehaald worden. Verder bleef alles
hetzelfde. In de uren voor de telefoonabon-
né's kwam eenige verandering. Eenige nieu
we aansluitingen kwamen tot stand, terwijl
nu kort geleden het telefoonnet ondergronds
is gemaak.
Door den Autobusdienst
van J. van Scheijen wordt steeds de verbin
ding tusschen SchagenJulianadorp—Den
Helder onderhouden. Vele menschen, die da
gelijks naar beide plaatsen moeten en de
scholieren maken van dezen dienst gebruik,
zoodat het een groot gemis zou zijn, wanneer
dit vervoermiddel er niet meer ware. Kort
geleden is des avonds nog een dienst Den
HelderJulianadorp vice-versa door de Fa.
van Koningsbruggen ingesteld en kan men
tusschen 6 uur en 11 uur 's avonas nog 3
maal van en naar Den Helder komen.
Vrachtdiensten komen hier dagelijks legio.
Het aantal
Winkelzaken
werd met één n.1. die van den groentenhan-
derlaar G. de Croos uitgebreid, terwijl de
heer Th. N. Noot eenige verandering aan
bracht en de heer W. Slikker hetzelfde deed.
De verkiezingen,
die dit jaar gehouden zijn voor de Provin-
viale Staten en den Gemeenteraad hadden
een rustig verloop, terwijl de uitslagen daar
van en vooral voor den gemeenteraad wel
eenige verrassing teweeggebracht, hebben.
De Sport,
die door de diverse vereenigingen op allerlei
gebied wordt beoefend, heeft steeds veel be
langstelling van hun talrijke aanhangers en
wij mogen zeggen dat zjj ook over het alge
meen geen slecht figuur maken naar buiten.
De Werkloosheid
ls voor vele arbeides nog steeds het zwarte
spook, en het vraagt van de Burgerlijke en
Kerkelijke instellingen nog steeds belang
rijke finantieele offers. Ook de werkloozen-
kassen van de diverse vakorganisaties ko
men hierdoor voor groote uitgaven te staan.
Sinds Februari geldt voor deze gemeente de
Rijkssteunregeling. Kort geleden 1> ook van
toepassing gebracht de Loonbyslagregellng.
Hierdoor is wel vermindering van werkloos
heid te bespeuren, maar het moest zoo wor
den, dat niemand .neer werkloos behoefde
rond te loopen. Afwachten zal de eenige
boodschap zijn.
Door diverse vereenigingen wordt
de Ziekenzorg
uitgevoerd, welk werk steeds grooter
waardeering ondervindt. De vereeniging
„V. z. o. S." schafte een goed uitgeruste
draaibare ligtent aan, terwijl de Ver, tot
Hulp bij Ziekte en Ongevallen hetzelfde deed.
Van beide te reeds veel gebruik gemaakt. De
omstandigheid dat hier sinds het vorige Jaar
1 Jan. een geneesheer zetelt zal velen tot
voldoening zijn. De middeleeuwsche toestand,
die op dit gebied heerschte, is hiermede op
geheven en wij willen hopen voor goed.
Verkeersongelukken
hadden op den drukken Rijksweg weer ln
overvloed plaats en eischten tn eenige ge
vallen ook menschenlevens. De Meldings-
posten van het Oranje Kruis bewezen in deze
gevallen steeds goede diensten en ook mag
niet vergeten worden de Geneeskundige
Dienst van Hr. Ma. Vliegkamp „De Kooij",
welke steeds bij dergelijke gevallen een zie
kenauto en personeel ter beschikking stelt
Door dezen dienst werd ook hulp verleend
bij het doodeljjk ongeluk op den spoorover
weg aan de Doggersvaart. Wij zijn zoo onge-
veer gekomen aan het einde van ons over-
«lcht, maar voor wfl besluiten, willen wij
nog een blijden klank laten hooren. En daar
betrekken wfl dan de
Harmonie „Kunstzin"
bij. Zij is het toch, die het begin en het einde
van het jaar aankondigt, het Kerstfeest op
luistert met haar klanken, voor elke ver
eeniging muziek maakt en die dus recht
heeft op waardeering van eiken Juliana-
dorper.
Het afgeloopen jaar moet met een zwarte
kool worden aangeteekend. Helaas behoeven
we daarvoor geen tegenspraak te duchten,
omdat ieder, die een klein beetje met dit be
drijf meeleeft, daarvan wel overtuigd zal zijn.
De vergadering, in November gehouden in
het Kegelhuis, waarin dit vraagstuk werd be
sproken, toonde wel zeer duidelijk aan hoe
het met dezen tak van nijverheid was gesteld.
Toch was het echter weer deze vergadering
die aanspoorde om niet bij de pakken te gaan
neerzitten, maar juist nu, in eendracht ,te
trachten het vischbedrijf er weer boven op te
helpen.
Wanneer we vesumeeren wat er aan hapert,
komen we allereerst met de haringvisscherij,
die in vroegere perioden zooveel vertier niet
alleen kon te weeg brengen in onze plaats,
maar tevens de gelegenheid schiep om eenige
weken talrijke menschen loonend bezig te
houden, waardoor men weer wat grond onder
de voeten voelde en een stevige basis had
gevonden om rustig het verdere jaar tege
moet te gaan.
Helaas was het echter zoo, dat er geen
groote vangsten waren, en als die er kwamen
duikelden de prijzen dusdanig, dat er geen
loonend bedrijf van kon worden gemaakt.
Na de afsluiting van de Zuiderzee is er iets
veranderd bij de vroegere vangstplaatsen.
Onrust en het strand te Huiduinen hebben
dusdanige wijzigingen ondergaan, dat het vis-
schen daar al meer bezwarend wordt.
Bij Huisduinen kan alleen nog in combinatie
met elkaar, en dan nog onder zeer moeilijke
omstandigheden worden gevischt, terwijl
Onrust, door het sneloptredende tij, maar ge
legenheid biedt om een paar trekken uit te
voeren, zoodat de andere gegadigden dan on-
verrichterzake weer naar honk kunnen terug
keeren.
Dit zijn, door of tengevolge der Zuiderzee-
afsluiting, de natuurlijke belemmeringen voor
de uitoefening van het zegenbedrijf, waar
tegen men niet is opgewassen en waarbij men
zich heeft neer te leggen.
Natuurlijk houden zich de gedachten bezig
met dit vraagstuk en men hoopt nog eens
een methode te vinden, die het mogelijk zal
maken, dat men de door het Marsdiep
inkomende haring zal weten op te vangen op
meer succes gevende wijze.
De gelegenheid met kommen en kamers te
visschen is, door de beperktheid van plaats,
begrensd.
Deze beperkte gelegenheid om groote aan
voeren te krijgen is een der oorzaken, dat
men de laatste jaren het verschijnsel kreeg,
dat de haringmarkt zich goeddeels verplaatste
naar den Oevêr en Harlingen, omdat de door
gang van haring door het Marsdiep was ver
gemakkelijkt en het kom- en kamersysteem
hetwelk men daar vroeger niet kon toe
passen bij den afsluitdijk in ruime mate
tot stand gebracht
Ook de haringkuilers brachten toen goed
deels hun vangst naar deze plaatsen, omdat
van lieverleede de handelaren zich daarheen
begaven.
Dit verloren terrein te herwinnen zal dan
ook alleen mogelijk zijn, als men er in zal
mogen slagen een ander vischsysteem uit te
denken, dat de binenkomende haring grooten
deels weet op te zangen bjj het begin van de
doortocht naar de Waddenzee.
De botvisscherrj heeft ook niet die beteeke-
nis meer, welke ze had vóór de Zuiderzee was
afgesloten. Toch schijnt er een zekere toe
name te komen, zoodat in dit opzicht niet
alle hoop mag worden opgegeven.
Dat deze bot misschien van een ander
soortige kwaliteit is dan toen ze zich wist te
voeden met het voedsel in het Zuiderzeesche
water, kan misschien gecompenseerd worden
door het feit, dat bot b.v. in Amsterdam, nog
altijd een zeer gewilde visch is, waarvoor men
wel wat geld wil besteden.
Als we spreken over de garnalenvisscherij,
denken we aan de lijdensgeschiedenis, die
daaraan verbonden is en moeten we even
memoreeren hetgeen door Wethouder de Boer
en den Heer Stevenson is gedaan om er nog
iets van terecht te brengen. De bovenge
noemde vergadering heeft klaar aangetoond
met welke moeilijkheden men heeft te kam
pen gehad en hoeveel inspanning er noodig
geweest te om nog iets te verkrijgen. Dat er
nochtans veel te wenschen overblijft, kan aan
het pogen tot verbetering niet worden ge
weten.
Er is de geweldige tegenstand, die men te
Amsterdam ondervond; er zjjn de moeilijk
heden door contigenteering in België en
Frankrijk en de heffing in Engeland; er zijn
de bepalingen van de Visscherij-Centrale, die
niet altijd zoo waren, dat die den geregelden
garnalenvisscher ten goede kwamen.
Toch is er wel wat succes te boeken, dank
zij dan de genoemde bemiddeling. Ook was er
wat succes, toen gevischt werd vanuit IJmul-
den,vanwaar de garnalen naar Amsterdam
gingen.
Later toen de visscherij zich verplaatste
naar Texelstroom had men zeer te kampen
met klein «oort garnalen, die maar moeilijk
de gewenschte marktwaarde konden ver
krijgen.
Hoofdzaak van al het ongunstige resultaat
is echter, dat het buitenland te weinig gar
nalen neemt, en dat, wat de levende garnalen
betreft, te Amsterdam zooveel moeilijkheden
worden in den weg gelegd.
Wat de Noordzeevisscherij betreft, kan het
moeilijk slechter dan het dit jaar is geweest.
De prijzen waren herhaaldelijk slecht. Alleen
toen het weer vaak voor den kustvisscher te
slecht was om uit te varen, waren de visch-
prijzen bevredigend en soms zelf hoog. In
zeer geringe mate kon daarom door de motor-
botters daarvan worden geprofiteerd.
De motorkotters, die meer zeewaardigheid
hebben, zullen van die hoogere prijzen nog
wel baat hebben gehad en het gevoelen te al
gemeen, dat met deze vaartuigen nog iets
te bereiken is geweest.
Begrijpelijk daarom de suggestie om tot
grooter aanbouw van dergelijke vaartuigen
te geraken. Men kent het bezwaar, de geld
kwestie.
Zooals men weet heeft de Minister, naar
verluidt, in overweging om gelden te putten
uit het werkfonds, om toi nieuwbouw van
visschersschepen te geraken. Wat hiervan zij
is niet duidelijk gebleken, maar mocht er geld
UJ
1 4 ets. per ons
(2 ons voor 25 ets.)
TONNEMA&C'e.SNEEK
fabrikanten van kinc pepermunt
voor dat doel worden uitgetrokken, dan hopen
we dat aandacht zal zijn geschonken aan den
motorkotterbouw.
Ofschoon ons overzicht moeilijk een andere
toon kan aanelaan dan een wat pessimistisch
geluid, meenen we toch ook nog enkele licht
punten te zien, die nu wel niet dadelijk tot
een effectvol resultaat zullen leiden, maar
die bemoedigende hoop geven.
In de eerste plaats wel dat er een groeiende
belangstelling ls voor het vischbedrijf, zich
openbarende in artikelen in verschillende
bladen, hetgeen zeker tenslotte de belangstel
ling moet wekken van die organen en per
sonen, die geroepen zijn om ook deze belangen
te behartigen.
Dan is er dit beteekenisvolle, dat in onze
plaats een speciale commissie zich bezig houdt
met het visscherij-vraagstuk. Daaruit kan ge
boren worden, dat iets voor het bedrijf zal
worden gedaan en dat er eendrachtelijk kan
worden opgetreden, omdat zoowel handel als
visscher en officieel lichaam daarin is ver
tegenwoordigd.
Daardoor kan het bedrijf zich in al zijn scha
keeringen, gedragen weten, zoodat het zich
niet alleen voelt staan in de moeilijkheid.
Vanneer we bovendien wijzen op hetgeen
&r over het vischoedrijf is gezegd in de Tweede
Kamer en dat de Minister zich getoond heeft
toegankelijk te zijn voor hetgeen er leeft in
dit bedrijf, dan mogen we daar uiteindelijk
succes verwachten.
Dat de Minister ook verklaard heeft de
vischconserveerings-industrie in studie te zui
len nemen, mag, reden tot verheuging zijn.
Deze industrie toch kan in hooge mate mee
werken, dat het bedrijf meer rendabel wordt
en dat er een grootere stabiliteit in de visch-
prijzen kan optreden.
De aandrang om te komen tot deze industrie
is van vele zijden zoo groot, dat men haast
mag aannemen, dat er mogelijkheid is dat er
iets tot stand zal komen.
We meenen te weten ,dat er reeds van niet-
officieele zijde pogingen in het werk zijn ge
steld om op de hoogte te komen, hoe men dat
in Noorwegen heeft ingesteld. Dat zijn, dunkt
ons, de eerste stappen en nu is er veel af
hankelijk van hetgeen in deze de Minister zal
doen.
Hoop en vertrouwen lijken ons dus gewet
tigd.
Als men algemeen meer doordrongen was
van het feit hoeveel nevenbedrijven hun be
staan te danken hebben aan een rendeerend
vischbedrijf, zou er een meer laaiende belang
stelling voor dit bedrijf aan den dag treden.
De ansjovis-visscherij is van geen beteekenis
geweest dit Jaar. Het er naar visschen liep
al spoedig dood op de lage prijzen die werden
besteed.
Deze lage prijsstelling was verklaarbaar,
omdat er door Duitschland zoo weinig wordt
afgenomen, zoodat er nog groote voorraden
zijn bij zouters en in de veemen.
Het ziet er in het geheel nog niet naar uit,
dat het het komende jaar beter zal zijn. Im
mers het blijft een lux-vischje. En omdat
Duitschland nu eenmaal onze groote afnemer
te geweest en de toestanden daar niet van
dien aard zijn, dat deze luxe zal worden ge
permitteerd, vreezen we dat er uit de komende
ansjovteteelt niet veel voordeel zal zijn te
halen.
Met de alikruiken, die hier in behoorlijke
hoeveelheden vroeger werden aangevoerd, is
het ook niet bijster best gesteld, hetgeen voor
namelijk kan worden toegeschreven aan het
verdwijnen van de wierwaarden, waar de ali
kruik voor hem gunstig ontwikkelingsterrein
vond.
De Waddenzeemossel krijgt misschien een
kans weer grooter afzet te vinden door de
regeling, dat de acht noordelijk gelegen pro
vincies boven den Moerdijk niet meer be
werkt mogen worden met de Zeeuwsche
mossel, maar met die van uit de waddenzee.
Mits goed opgezet, kan dit van belang wor
den voor de waddenzee-randbewoners.
Zoo kan dat ook het geval misschien zijn
met de oesters uit dit zeegebied, mits men door
za&ling van Fransehe oesters zorgt, dat de
oesterstand weer op beter plan wordt gebracht.
De palingvisscherjj ls ook niet van die be
teekenis geweest, die ze vroeger wel was,
ofschoon daarover de juiste cijfers zullen ont
breken, omdat deze handel gewoonlijk niet
over den afslag gast.
Ook in deze heeft de afsluiting der
Zuiderzee vermoedelijk gevolgen gehad,
die nog niet zijn te overzien. Misschien
is er nog na te gaan langs welke banen de
uittrek van de paling naar diepzee plaats
heeft, opdat bij het visschen er naar daarmede
rekening kan worden gehouden. Het ont
breken van Wierwaarden heeft ook daarop
invloed gehad, evenals op de geepvisscherij,
welke visch zich graag ophield tusschen het
wier.
Ofschoon de verwachting omtrent herstel
der wierwaarden pessimistisch is, willen we
het denkbeeld toch niet loslaten, dat er nog
ontstaan van zeegrasgroel mogelijk zal zijn.
Dit alles resumeerde, is de hoofdtoon van
dito verzicht wel pessimistisch, maar toch niet
zoodanig, dat we niet mochten wijzen op een
glorend lichtpunt.
We hopen dat het zal blijken, dat we goed
hebben gezien, opdat het volgend jaarover
zicht een vroolijker geluid zal mogen laten
hooren.
Onze beste wenschen voor het vischbedrijf>
dat we altijd zien als een volksbelang van
groote beteekenis. 1