DEN HELDER IN 1935
Radio-programma
op
Jtoch Sjtot
Jfoc/i
TWEEDE BLAD
HELDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 31 DECEMBER 1935.
Ouverture in mineur.
Het is sedert een respectabele reeks van
Jaren, dat de „Heldersche Courant", der tra
ditie getrouw, in haar laatst-uitkomend num
mer van ieder jaar een kronyk opneemt, waar
men mir. of meer chronologisch de feiten aan-
geteekend vindt, welke die periode voor Den
Helder belangrijk maakten.
En als wij dit ook thans weer doen, dan
treft ons ongetwijfeld als eerste en wellicht
als meest belangrijke factor de wetenschap,
dat wel zelden de overzichtschrijver zóóveel
bezwaarlijks in zijn pen had. Want ook Den
Helder, (of beter gezegd: juist Den Helder)
krijgt thans het volle pond van de heerschen-
de aftakeling op alle gebied, dit weliswaar later
dan verreweg de meeste andere gemeenten in
den lande, maar zeker niet minder.
Behalve tal van voordeelen, welke het schrij
ven van een dergelijke kronyk met zich mee
brengt („in a nutshell' "liegt even het geheeie
jaar voorbij) zijn er ook bezwaren aan ver
bonden: tal van onaangenaamheden moeten
volledigheidshalve weer opgerakeld worden en
het ware misschien meermalen beter geweest,
deze maar te laten in de nevelflarden van het
voorbije.
Doch er is nog een bezwaar.
Dit jaaroverzicht is locaal, plaatselijk, en
omdat men te dien einde dus plaatselijke toe
standen heeft te comprimeeren tot een geheel
om daaruit dan weer een algemeene opinie
te distilleeren... ja, dat is niet gemakkelijk,
zoo niet onmogelijk.
Dit is trouwens ook vrij logisch: als ge
meente vormt men geen afzonderlijke eenheid
in het staatsbestel, dat Nederland heet; in
tegendeel, men is slechts een uiterst miniem
onderdeeltje van de machtige machinerie der
Vaderlandsche staatshuishouding die ons allen
omvat.
Gaat het deze slecht, dan volgen wij allen;
zij het het dorpje aan den Dollard of het ge
hucht in Zeeuwsch-Vlaanderen. Volgen doen
we allen, de een wat vlugger dan de ander...
Het is een oude wet, en uitgesloten, dat we
deze bewezen logica zouden kunnen ontloopen.
Ook al zijn er nog luyden, die dit toch meenen.
En nu weten we wel, het liep in Den Hel
der, oude marineveste aan het Marsdiep, wel
los. Dat kwam allemaal best in orde, en...
het had er den schijn van (met name in de
eerste crisisjaren) dat het los zou loopen. In
verhouding met zoovele plaatsen had men lang
niet te klagen, integendeel, men merkte nau
welijks iets van de steeds ernstiger wordende
ontwrichting op ieder gebied.
Wat later, ja, toen viel er zoo sporadisch
wel eens hier en daar een slachtoffer, maar
ja, het was sporadisch. En nog bleef de opinie:
we overleden de crisis wel.
Nu is het met dat crisis-monster wonderlijk
gesteld. Zoo werd het bijv. al geruimen tijd
geleden in Amerika met pracht en praal be
graven. Evenzoo geschiedde het in andere
landen (Engeland en Denemarken), doch het
bleek evenwel alleronaangenaamste opstan
dingsallures te hebbenin ieder geval zit
het weer in volle machtsontplooiing naast
ideren koning, president, dictator of welken
machtsbeldeeder dan ook. En regeert duchtig
mee...
Zjjn er lichtpunten?
Bij dit vrij somber relaas mogen wg natuur
lijk niet verzuimen, op de gunstige symptomen
te wijzen. Hier en daar vernamen wij de laat
ste maanden een jong en frisch geluld van op
leving (bijv. bij de vaderlandsche scheeps
werven en met betrekking tot het zoo juist
overeengekomen verdrag met Amerika) en
dit is dan een verheugenis voor ons allen.
Doch het blijven slechts passeerende oplevin
gen, die niet tn staat zijn over de geheeie
linie een koerswijziging tot stand te brengen.
En daar ook de bevolking op den langen duur
vrij ongeloovig is geworden ten aanzien van
allerlei „voor-teekenen", kunnen wij niet an
ders dan constateeren, dat de stemming nog
niet direct optimistisch is. Integendeel, wan
trouwen en zorg voor de toekomst domlneeren
in de meeste levensbeschouwingen.
Den Helder kreeg dan zijn deel in 1935. Het
had diverse rake opstoppers te lncasseeren,
welke het natuurlijk niet knock out sloegen,
doch die zeer pijnlijk waren.
Dat pijnlijke werd voornamelijk veroorzaakt
door het feit, dat we nog zoo zeer gevoelig
waren voor noodlots-slagen, dat we nog niet
voldoende gehard waren... en er in feite nog
niet op voorbereid.
Doch laten we dan weer ons oog vallen op
andere plaatsen in den lande (hetgeen men
voor een zuiver beeld steeds moet doen) dan
blijkt, dat we nog lang niet het hevigst ge
troffen zijn, dat we dankbaar mogen zijn, dat
het tot dusver hierbij bleef en dat er geen
reden is om een Jeremiaansch klaaggeschrei
aan te heffen.
Nog altijd zijn het de Marine-, Rijks- en
Gemeente-salarissen, welke er voor zorgen, dat
verreweg het grootste gedeelte der bevol
king hier over een weliswaar besnoeid, maar
dan toch over een steeds vast inkomen kan
beschikken. Natuurlijk: tal van lezers zullen
defaitistisch hieraan toevoegen: „en-vaste-
armoe", doch dezen mogen wg adviseeren: gaat
eens naar Rotterdam, naar IJmuiden, naar
Groningen. En oordeelt dan
Dr is echter hier ter stede een belangrgke
groep, welke niet over een vast inkomen
beschikt: de middenstand, en deze is het,
welke alle zeilen heeft bjj te zetten om koers
te kunnen houden. Hg moet het hoofd boven
water houden, dat niet alleen, hg heeft zijn
eertijds degelijk gefungeerde positie te hand
haven indien eenlgszins mogelijk.
.Iet is een plaatselijk belang van de eerste
orde, dat men juist nu beseft, dat er, indien
men solidair de handen in elkaar slaat, bij
wederzgdsche hulp veel te voorkomen is. En
dan komen wij weer terug met het even oude
als bekende lied: koop in Den Helder
Ga niet naar andere plaatsen om daar tegen
een misschien goedkooper lijkenden prijs Uw
garderobe of huisraad aan te vullen. Het is
hopeloos foutief en getuigt van een verkeerd
inzicht in den toestand. Koopen doe
het hier!
Want: een gezonde en levenskrachtige mid
denstand is een eerste vereischte voor de har
monische ontwikkeling van iedere stad, en
dus: ook voor Den Helder.
Echter, ondanks het feit, dat tal van zaken
er nu niet direct zoo bijster rooskleurig voor
staan. Is het opvallend, hoeveel firma's noch
tans overgingen tot uitbreiding, verbouwing,
ja zelfs tot nieuwbouw, waarmee duidelijk tot
uiting kwam het principe: „ende dispereert
niet!"
Ten nauwste verbonden met 't welzijn van
Den Helder is daar onze visscherij, welk
middel van bestaan wel zeer zwaar bezocht
werd. Het schijnt echter (o.a. de stemming
bij de regeering) dat hier een kentering ©p
komst is. wy zijn den eersten, die vurig ho
pen, dat het zeer vele werk, hetgeen door tal
van enthousiaste werkers gepresteerd werd,
niet voor niets geweest zal zijn. Integendeel:
dat het vrucht moge gedragen hebben. Men
leze er voorts het speciale overzicht op na.
Het oude lied
Bezuinigen blijft voorts het vlammend woord
in welhaast iedere ministerieele beschouwing,
en indien de algemeene toestand zich niet snel
en gunstig wijzigt, zal er nog wei eens een
veer gelaten moeten worden. Een van die
veeren wordt reeds in Januari geplukt (de be
ruchte „5") en dat is een allesbehalve plezant
gebeuren* want wij allen, welke positie we
ook mogen innemen, voelen dit uitrukken
De Gemeenteraad.
De spiegel, waarin de toestand op zijn dui
delijkst gereflecteerd wordt, is en blijft de
raad onzer vroede vaderen, die ook in 1935
getracht heeft naar beste weten en volgens
overtuiging 't nogal vrij labiele schuitje, dat
„gemeente-bestuur" heet met den kop in de
golven te houden.
Ook hier bleek de stemming te zijn: alle
reden tot bezorgdheid en tot klagen, ook al
mag er dan niet gesproken worden van een
totaal gemis aan lichtpunten.
Reeds de Nieuwjaars-speech van wijlen bur
gemeester Driessen voor 1935 stond voor het
grootste deel in mineur.
Nietwaar, zware financiëele lasten drukken
op de gemeente, voor een goed deel ontstaan
door de aanzienlijke bedragen aan uitkeering
van steun, voor werkloozen en behoeftigen.
Ook de instelling van het Rijkswerkloozên-
subsidiefonds en de wijziging der wet op de
financiëele verhouding tusschen Rijk en ge
meenten beteekenen voor Den Helder een be
langrijk mindere bron van inkomen. Er zal
voor de eerstvolgende jaren dan ook steeds
rekening gehouden moeten worden met min
dere uitkeering uit het Gemeentefonds.
Als tegenmaatregel staat onvermijdelijk op
het program verzwaring van de reeds bestaan
de en invoering van nieuwe belastingen, twee
bittere, zeer bittere pillen, doch die helaas
niet te ontgaan zijn.
Neen, er was niet de minste sprake van een
helder-zicht, van een wolkenlooze hemel, in
tegendeel: men zou den toestand aldus kun
nen samenvatten: „Geseind aan alle posten:
Weest op Uw hoede
Veel is in het afgeloopen jaar in den raad
behandeld en besloten. Het meest belangrgke
moge hier kortelings gememoreerd worden.
Zoo werd reeds in der eerste vergaderingen
besloten tot het aangaan van diverse geldlee-
ningen, welke, met een leening op korten
termjjn voor kasgeld, het millioen over
schreden.
Een wgziging in dé plannen voor den bouw
van een school voor Buitengewoon Lager On-
derwgs werd voorgesteld en aangenomen. De
bouw is aanbesteed en sinds eenige maanden
is men reeds begonnen met de uitvoering.
Op 20 April werd in een speciale zitting
de nieuwbenoemde gemeente-secretaris, Mr. v.
Bolhuis geïnstalleerd en de aftredende func-
tlonnaris, de heer Kamman, op de meest eer
volle wijze gehuldigd. Van alle zgden van den
raad, te beginnen met de van groote waar
deering getuigende rede van den burgemeester,
kwamen de bewijzen van hoogachting voor
dezen bekwamen en nauwgezetten hoofdamb
tenaar, verstoffelrjkt in een geschenk namens
de gemeente en één namens den raad.
In Juni beleefden wij de verkiezingen voor
een nieuwe vroedschap.
Waren er in 1931 acht partijen, welke in
aanmerking kwamen (of meenden te komen)
voor het bezetten van één of meer zetels,
thans waren het er maar12.
Er werden ruim 2000 stemmen meer uit
gebracht dein bij de vorige verkiezing. De be
rekening van het beruchte „gemiddelde" gaf
een vermindering in aantal zetels voor de
S.D.A.P. van 7 op 6 en een gelijke vermeer
dering voor den Vrijzinnig Democratischen
Bond van 3 op 4, terwijl het Verbond voor
Nationaal Herstel met 1 lid zijn entrée de
salon in den raad maakte. De heer Tiessen
verloor zijn zetel. De rechtsche partijen bleven
onveranderd vertegenwoordigd, zoodat over 't
geheel in 's raads samenstelling geen ingrij
pende wijziging kwam.
In de nog restee rende zittingsperiode be
handelde de raad o.a. nog een verzoek vaft de
„Horecaf" om in '36 de perceelen, waarin
hotel-, restaurant- of koffiehuisbedrijf wordt
uitgeoefend voor de personeele belasting ge
lijk te stellen met winkels. Het voorstel werd
na ampele bespreking afgewezen met een
meerderheid van 3 stemmen.
Bij uitvoerige, soms heftige, besprekingen
over den aankoop van een stukje grond door
de gemeente bleek weer eens, hoe de gemeen
te het mes als het ware op de keel gezet kan
worden wanneer het er om gaat iets te moeten
verwerven voor de gemeenschap en deze te
kampen krijgt met een even verbluffend als
totaal gemis aan gemeenschapszin. De heer
Biersteker sprak zelfs van een „hemeltergen
de knevelarij" wat natuurlijk koren was op de
molen van de voorstanders van „alle grond
aan de gemeenschap".
Bijna 4(!) geheeie raadszittingen werden
gespendeerd aan het inderdaad zeer belang
rijke voorstel inzake een nieuwe salarisrege
ling der gemeente-ambtenaren.
De betreffende salaris-commissie werd van
diverse zijden lof toegezwaaid voor het niet
te ontkennen groote werk, door haar gepres
teerd.
Er werd machtig veel welsprekendheid over
het voorstel geproduceerd, en het geheel werd
tot in finesses onder de loupe genomen.
Dit brengt het niet denkbeeldige bezwaar
mede, dat men by de waardeering van bepaal
de functies allicht zou vervallen tot persoon
lijke. inplaats van zakelijke beoordeeling. De
leden voelden soms zelf het onprettige van
dergelijke discussies en hadden daar liever in
Comité-Generaal over gesproken.
De verordening werd geaccepteerd met
slechts 2 tegenstemmers. Een bewijs voor den
merkbaren groei van de Zeevaartschool was
het voorstel tot 't inrichten van een tweede
hulp-internaat. Uit den raad kwamen voorts
vrome wenschen voor het stichten van een
flink, aan alle eischen voldoend Internaat, en,
hoewel de geheeie raad hier zéér sympathiek
tegenover stond, zal toch nog even gewacht
moeten worden. Op betere tijden!
De nieuwe Raad.
Het was op 3 September, dat de raad voor
het eerst in nieuwe samenstelling bijeen kwam.
Een groot deel der discussies ging over de
bekende 1% loonsverhooging van het ge-
meentepersoneel, welke verhooging gelijk ge
steld zou kunnen worden met een compensatie
van \Vt op de verplichte pensioenstorting
van 10
Tevens voelde aan het eind van deze verga
dering de representant van Nationaal Herstel
zich gedwongen tot het afleggen van een, wat
men zou kunnen noemen, politieke geloofsbe
lijdenis.
Dat de tijd van heerschende woningnood
voor de veste aan het Marsdiep thans historie
geworden is, bleek uit gedachtenwisselingen in
den raad van 5 November, welk onderwerp wij
straks meer in détail zullen behandelen. Er
werd nog een verzoek om veiligheidsmaat
regelen aan het strand gedaan, doch dit liep op
niets uit. Het strand is Rijksgrond en de ge
meente heeft er niet het minste te reglemen
teeren: een particuliere vereeniging, welke in
die richting actief zou zijn, ware eventueel te
subsidieeren.
In de laatste maand van het jaar werd be
sloten tot de verbreeding van den Huisdulner-
weg. Eindelijk zal dus worden voorzien in de
bekende „lang-gevoelde behoefte"...
Hoewel reeds het verbroederend Kerstfeest
in aantocht was, belette dit toch sommige leden
niet, min of meer stekelige opmerkingen te
maken over de benoeming van een derden in
specteur van politie, over het optreden van
zekere particuliere aannemers, enz. enz. In dit
verband zij tevens opgemerkt, dat goed toezicht
op het richtig naleven der bestek-bepalingen
by werken van eenige beteekenis ook o.i. een
eerste eisch is en ongetwijfeld de piaatselgke
werkloozen ten goede moet komen.
Het moge ons voorts allen tot voldoening
stemmen, dat bij veel pessimistische klanken,
vooral in den aanhef van dit overzicht, ook een
opgewekt geluid vernomen werd, daar een slui
tende ontwerpbegrootlng voor 1936 aange
boden kon worden.
Trots de reeds hier genoemde factoren, welke
de gemeentehuishouding ongunstig beïvloeden,
en vooral de maatregelen van het Rgk en wgzi
ging van wettelijke regelingen, kon zij sluitend
gemaakt worden, zonder dat overgegaan be
hoefde te worden tot de gevreesde verhooging
van belastingen, met uitzondering dan van een
wgziging in de leges-verordening en idem van
die op de heffing van begrafenisrechten.
Bezuiniging op verscheidene diensten heeft
zeker niet nagelaten hierop van zeer gunsti-
gen invloed te zijn.
Hoogere belastingen zijn voor ons allen ware
kwelduivels, doch bezuinigingen worden ook
niet met open armen ontvangen, waar nog bg-
komt, dat meermalen inderdaad een steekhou
dende argumentatie er tegen aangevoerd kan
worden.
Evenwel, zijn deze argumenten meestal niet
van grond ontbloot, ieende men het oor er
aan, dan kwam er van geen enkele bezuiniging
practisch een spaan terecht.
Wij zijn de eersten, die ons kunnen voor
stellen hoe onaangenaam het soms is een sub
sidie, ingetrokken of verlaagd, te zien. Doch
men verlieze daarbij niet uit het oog, dat dit
alles geschiedt onder den druk van een misera
belen tijd, iets wat ook de raadsleden nimmer
uit het oog zullen mogen verliezen!
Woningbouw.
Woningbouw... een met name voor Den
Helder zeer vitaal onderwerp.
De tgden van heerschende woningnood be-
hooren thans tot het verleden, en... geluk
kig. Zelfs zijn momenteel de bordjes verhan
gen en staat er een niet gering aantal wonin
gen leeg. Ook in den raad is hier op gewezen,
toen in November bleek, dat van de 950 door
Woningstichting gezette perceelen er 35 leeg
stonden. In December bleek dit aantal reeds
gestegen tot 55.
In de geheeie gemeente staan thans circa
een 300 huizen leeg, hetgeen de consequentie
is van diverse toestanden. O.a. het uitgaan
van schepen naar Insulinde, terwijl er geen
aflossing plaats vond.
Nu mag in iedere gemeente 2 van het
totaal aantal woningen leeg staan, hetgeen
dan een gezonde verhouding is. In dit licht
bezien, is de toestand in Den Helder dan ook
niet onrustbarend, hoewel zoo iets juist voor
onze stad een ongekend verschgnsel is...
Het zgn vooral de verouderde huisjes in de
binnenstad, welke niet bewoond zijn, daar
men voor ongeveer denzelfden huurprijs een
moderne woning kan betrekken in de nieuwe
gedeelten.
Het is in dit licht bezien dan ook geenszins
onbegrgpelgk, dat men zich voornameigk toe
legt op den bouw van woningen in een huur-
klasse van om en nabjj 5.waarvan men
het resultaat kan zien in de omgeving van
het Sportpark.
Ofschoon er met name door particulieren
veel in 1935 aangebouwd werd, is en blijft er
een niet te ontkennen tekort aan woningen
van 4.5.en voora! van nóg lager!
Vooral nu de marine weer door een ingrij
pende loonsverlaging getroffen is, blijft dit
vraagstuk accuut Men vergete niet, dat hier
door tal van gezinnen aan de bestaansgrens
gekomen zijn en slechts met veel meten en
passen dit bestaan vermogen te handhaven.
Ook mogen wij in dit verband nog wijzen
op de huurverlaging, welke voor heeren huis
eigenaren weliswaar niet prettig is, doch o. i.
niet tegen te houden. Voor deze categorie zal
het jaar '36 dan ook wel eenige onaangenaam
heden in petto houden, tenminste, als niet
alle voorteekenen ons bedriegen.
Vermelden wij nog, dat in Januari van dit
jaar een 148-tal nieuwe woningen van Wo
ningstichting behuisd waren, waarmede het
groote plan practisch teneinde gebracht was.
Eveneens werd op 25 Januari aanbesteed de
bouw van een 12-tal woningen aan de Smid
straat.
Wij zeiden het reeds: door particulieren
werd zeer veel gebouwd en het resultaat kan
men zien Jh. de nieuwe wijken bij het Sport
park en naaste omgeving, de Vogelbuurt
Huisduinen en de V.V.V.
Deze kronyk ware niet volledig, indien er
niet het een en ander in gezegd werd onze
badplaats, Huisduinen, betreffende
Helaashet zijn alweer geen onverdeeld
optimistische klanken, welke wij hier mogen
doen hooren. Integendeel: ook Huisduinen
kreeg zijn deel tn de algemeene malaise.
Trouwens, het geheeie hótel-bedrijf, waar men
in den lande ook komt, is uitgesproken slecht
en ontwricht, iets, waar België en Duitsch-
land, met hun voor het tourisme zoo aantrek
kelijke valuta, niet weinig debet aan zijn.
Ondanks de misère werd erhard gewerkt
door de N.V. Zeebad Huisduinen. Zg had dan
in zooverre succes, dat in het hoogseizoen het
hótel geheel vol geboekt was, terwijl de ove
rige villa's en huisjes in die periode eveneens
zoo goed als alle verhuurd waren. Men be
denke evenwel, dat er verschil is tusschen
„vol" en „vol". Men kwam wel naar Huis
duinen, doch de besproken tijdsbestekken
waren korter ende. prijzen moesten naar
beneden.
Het strand werd een teleurstelling. Een
kind kan zien, dat dit lang niet ideaal meer
is en op deze manier zal het niet lang meer
kunnen duren, of Waterstaat moet ingrijpen.
Ook het Badpaviljoen gaf lang geen gun
stige resultaten. Zooals bekend bestaan er
plannen ter aanschaffing van een nieuw pa
viljoen. Echter: gewijzigde omstandigheden
eischen. gewijzigde plannen.
De villabouw ging regelmatig door en met
het jaar ziet men Huisduinen er beter uit
gaan zien. In dit verband is het goed eens er
op te wijzen, dat deze plaats bg de bezoekers
een zeer goeden roep geniet, een roep, waar
de z.g. „gegarneerde" zee (een zee met vlieg
tuigen, onderzeeërs, torpedobooten, enz.) niet
vreemd aan is.
De V.V.V. „Helders Belang" heeft al het
mogelijke gedaan om meer publiciteit aan dit
alles te geven en ondervond daarbij van de
onderafdeeling „Huisduiner Belang" niet al
leen een prettige samen-, doch ook mede
werking.
Van groot belang zijn de werkzaamheden
WOENSDAG 1 JANUARI.
Hilversum I, 1875 m.
VARA-uitzending,
9.00 Gramofoonpl.
10.00 VPRO-morgenwijding.
10.30 Orgelspel.
11.00 Lezing.
11.20 Carillon.
11.30 Viool en piano.
12.00 Orvitropia.
I.00 Gramofoonpl.
2.00 Dameskoor.
2.40 Voor de kinderen.
4.30 De Flierefluiters en zang.
5.15 Zangrecital.
5.40 De Zonnekloppers.
6.30 RVUNieuwjaarstoespaak.
7.00 Sportpraatje.
7.15 Gramofoonpl.
8.00 Berichten.
8.05 „Bruiloft van Kloris.en Roosje", m.m.v.
Vara-orkest, koor en solisten.
9.30 Accordeonmuziek.
9.45 Berichten.
9.50 Variatie-concert.
II.00 Orgelspel.
11.3012.00 Gramofoonpl.
Hilversum H, 301 m.
8.30 NCRV.9.30 KRO, 12.00—11.30 NCRV.
8.30 Morgenwijding.
9.30 Gramofoonpl.
10.30 Hoogmis.
12.15 Vocaal-ensemble en Bazuin-kwartet.
2.00 Gramofoonpl.
S.00 Orgelconcert.
3.45 Gramofoonpl.
4.00 Pianorecital.
4.45 Gramofoonpl.
5.15 HOV-kleinorkest.
7.30 Causerie.
7,45 Gramofoonpl.
8.00 Berichten.
8.05 „Die Haghesangers" en NCRV-orkest.
(Om 9.00 Toespraak Dr. H. Colijn). (Om
10.00 Berichten).
10.3011.30 Gramofoonpl.
DONDERDAG 2 JANUARI.
Hilversum I, 1875 m.
AVRO-uitzending.
8.00 Gramofoonpl.
9.00 Kookpraatje.
9.05 Ensemble Jonny Kroon.
10.00 Morgenwijding. Gramofoonpl.
10.30 Vervolg van 9.05.
11.00 Voordracht, pianospel.
12.00 Cantabilé-orkest en gramofoonpl.
2.15 Voor de vrouw.
2.45 Gramofoonpl.
3.00 Kniples.
3.45 Gramofoonpl.
4.00 Voor zieken en ouden-van-dagen.
4.30 Gramofoonpl.
4.45 Voor de kinderen.
5.30 Kovacs Lajos' orkest.
6.30 Sportpraatje.
7.00 Voor de kinderen.
7.05 Gra-nofoonpl.
7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten.
8.10 Parijsch revue-programma (Gram.pl.).
8.50 Radiotooneel.
9.05 „Cavaleria rusticana", opera van Mas-
sagni. M.m.mv. solisten en het Omroep
orkest.
10.50 Gramofoonpl.
11.00 Berichten.
11.10—12.00 De AVRO-Decibeia.
f
Hilversum II, 301 m.
8.00—0.15 KRO, 10.00 NCRV, 11.00 KRO,
2.00 NCRV.
8.009.15 en 10.00 Gramofoonpl.
10.15 Morgendienst.
10.45 Gramofoonpl.
11.30 Godsd. halfuur.
12.15 Gramofoonpl, en orkestconcort.
2.00 Handwerkles.
3.00 Gramofoonpl.
3.153.45 Voor de vrouw.
4.00 Bijbellezing.
4.45 Cursus handenarbeid v. d. jeugd.
5 15 Gramofoonpl.
6.00 Viool en piano.
6.45 Causerieën.
8.00 Berichten.
8.05 Gem. koorconcert.
9.00 Voordracht.
9.30 Hollandsche Kamermuziekvereen. (Om
10.00 Berichten).
10.4511.30 Gramofoonpl.
van het nu op volle kracht werkende Ver-
keershuis, hetwelk de ideale schakel is tusschen
de V.V.V. en den bezoeker van deze stranden.
Ook het instituut der V.V.V.-federatie in
Noord-Holland, hetwelk twee maal per jaar
vergaderde en de belangen van Noord-Holland
boven Amsterdam behartigt, werkt uit
stekend.
Maakt men vandaag den dag nu eens een
vergelijking met Huisduinen en onze stad van
zeg 10 jaar geleden, dan moet het verschil in
uiterlijk toch ongetwijfeld frappeeren. Waren
het vroeger een paar „gaten", waar je 't hagje
liever niet moest wagen, thans zijn het beide
plaatsen, waar men een ieder heen kan bren
gen, zonder zich te schamen
Er zijn nog steeds tal van Helderschen, die
dit alles óf niet zien, óf niet willen zien. Tot
deze categorie zouden we willen zeggen: het
is ook Uw belang, dat Den Helder aan be
kendheid en uiterlijke verfraaiing wint! De
V.V.V. heeft bij alle goede dingen er echter
zeker één noodig: leden!
l>c werkloosheid.
•Over het algemeen viel te constateeren, dat
de werkloosheid in onze gemeente, in verge
lijking met plaatsen van gelijke grootte, niet
zóó groot is.
Opgemerkt wordt allereerst, dat zij, evenals
dit het vorige jaar het geval was, vooral in
het transportbedrijf, het landbouwbedrijf en de
bloembollencultuur toenam.
Door de toeslagregeling voor den landbouw,
waarbij van overheidswege een toeslag wordt
gegeven ln het loon van nieuw aangestelde
arbeiders wanneer tenminste voor een
zeker werkobject een bepaald bedrag wordt
verloond ls de toestand onder de landarbei
ders en de arbeiders die in de bloembollenbe-
drgven werken, iets gunstiger geworden.
Bedoelde regeling liep echter 28 December
van dit jaar af en omtrent de mogelijkheid
van latere weder-invoering is nog niets be
kend.
Ook in de bouwvakken kon een belangrijke
toename van de werkloosheid worden gecon
stateerd. Vrijwel alle groote werkobjecten,
voorzoover deze den woningbouw betreffen,
zijn thans beëindigd.zoodat de toestand ln de
bouwvakken verre van rooskleurig is te achten.
Over de laatste 4 jaren geven wij hier nog
de maandcijfers van het aantal bij de Arbeids
beurs ingeschreven werkzoekenden.
1932
1933
1934
1935
Januari
624
1024
945
1104
Februari
587
988
906
1055
Maart
400
912
858
1070
April
402
750
828
1004
Mei
458
671
762
9S8
Juni
523
702
765
979
Juli
596
764
829
1031
Augustus
574
863
782
1088
September
683
748
743
1206
October
615
817
880
1238
November
730
874
939
1293
December
884
1081
1043
1410 t/m 22 Dec
In verband met de instelling van het werk-
ioosheidssubsidiefonds, werd met ingang van
28 Januari 1935 in deze gemeente ingevoerd
de z.g.n. Rijkssteunregeling. Hierdoor krijgt
de gemeente voor den, aan bona-fide valide
werklooze arbeiders verstrekten steun, een
bijdrage van het Rijk tot een zeker percentage.
Ook bij deze categorie van werkloozen is
een voortdurende toename te constateeren,
waaruit mede blijkt, dat verschillende werk
objecten beëindigd zgn, zonder dat nieuwe
werken worden ter hand genomen
Crisis-Comité.
Als gevolg van het toenemende aantal werk
loozen en de verslechtering van hun finan-
cieële omstandigheden, zag het Crisis-Comité
zich genoodzaakt om voortdurend meer hulp
te verleenen. Ook het werk van het Maat
schappelijk Hulpbetoon is aanmerkelijk geste
gen en hierbij moest het Crisis-Comité zeer
dikwijls aanvullend optreden.
Wanneer zooals in het voornemen ligt
het Nationaal Crisis-Comité en ook de plaat
selijke afdeelingen in den loop van 1936 zul
len worden opgeheven, zal dit niet kunnen ge
schieden, zonder dat ten dezen op andere wijze
voorzieningen getroffen worden. In ieder ge
val willen wij adviseeren: blijft geven: de gel
den zijn voor het meest sympathieke doel en
men laboreert steeds aan een tekort
Het is jammer, dat men in deze materie
geen voorbeelden mag geven, daar de gehol-
penen niet genoemd worden.
Men kan er evenwel van verzekerd zijn, dat
de gelden zeer zorgvuldig, niet alleen beheerd,
doch ook uitgegeven worden.
Want tenslotte is er in Den Helder altijd
nog meer „stille" armoede dan men zou op
het eerste gezicht zou vermoeden.
My. van Handel en Nyverheld.
Wat de Nederl. Mij. van Nijverheid en Han
del, dep. Den Helder en Omstreken betreft,
deze heeft belangrgk werk verricht. Het Vis-
scherg-vraagstuk had al van ouds de belang
stelling van het Departement en mede naar
aanleiding van dit jaar gehouden besprekin
gen, verleende men medewerking aan de opge
richte Visscherg-Commissie.
Als lid trad toe de Gemeente Callantsoog.
Door deze toetreding is de belangensfeer van
het Departement niet onbelangrijk uitgebreid,
waardoor nog meer dan tot dusverre een
economische band bestaat tusschen de Ge
meenten in den kop van Noord-,Holland.
Aan het einde van 1935 zijn besprekingen
gehouden teneinde iets tot stand te kunnen
brengen voor jeugdige-voornameiyk-afgestu-
deerde-werkcloozen.
Ernstig wordt er naar gestreefd, om voor
dit zeer belangrijke vraagstuk, een, zij het
tijdelijke oplossing te kunnen vinden.
Wat deed de Economische Commissie?
De arbeid van deze Commissie stond in
het afgeloopen Jaar in het teeken der
„Remavi".
De leden maakten individueel deel uit van
het bestuur en de sub-commissies, terwijl het
algemeen secretariaat werd waargenomen
door den secretaris der E.C., den heer W.
Velthuys. Niet minder dan 50 vergaderingen
werden in het Verkeershuis gehouden.
Verschillende onderwerpen kwamen in de
vergaderingen op 't tapijt, o.a het Vraagstuk
van de uitbreiding der gemeente met een
gedeelte van Callantsoog, dat tot den polder
Koegras behoort. Hieraan werden een twee
tal vergaderingen gewijd en een uitgebreid
verslag werd door den secretaris aan B. en
W. uitgebracht.
Het werk der E.C. ten behoeve van de
visschcrg, dat eenigen tijd meer speciaal door
den Wethouder voor de Visscherij en door
den voorzitter van de visschersvereeniging
„Samenwerking" werd behandeld, is weder
om commissoriaal gemaakt.
In het bestuur van de uit deze Commissie
ontstane vereeniging „Visschcrjj-belangen
31 Decraber. In deze week putten wy
ons uit in goede wenschen jegens onzen me-
demensch, en nadcmaal in deze wonderlijke
wereld de beste wenschen geuit worden met
zwijgende mond, is deze week de Week van
den Kus.
Het is dan ook een beetje onkiesch van den
Amerikaanschen acteur Paul Muni (dien u
zich natuurlijk wel herirjiertik ook niet)
juist op dit oogenblik een onthulling te doen,
die menige illusie op wreede wjjze moet ver
storen: Paul Muni zoent niet echt.
Paul Muni kwam dezer dagen uit Holly
wood in New York aan. En ziedaar het be
langrijkste wat de Don Juan van de film den
interviewers had mee te deelen! Hij staat
op het standpunt, dat men niet Iedere film-
partnerin, alleen omdat de schrijver van het
manuscript het toevallig zoo in z'n hoofd
heeft gehaald, direct maar een echten kus
kan geven! Het gaat hier bij Muni om een
principe. Hij is bereid, den kus bedriegelgk
na te bootsen, maar verder wenscht hij niet
te gaan.
Men zou kunnen aanvoeren, dat Paul
Muni blijk geeft, van een ethische structuur
te zijn, die hem het gevoel moet geven, ln
Hollywood lichtelijk misplaatst te zijn. Maar
de bevolking van New York voerde niets
aan. Zjj was met stomheid geslagen, zy was
compleet ontgoocheld. Pas toen zij over haar
onthutstheid heen was want zjj voelde zich
bekocht; zjj was jarenlang om den tuin ge
leid! vond zjj haar „Spucke" terug, gelijk
men dat in Duitschiand zoo drastisch uit
drukt. En in de New Yorksche pers ontstond,
zooals dat by ernstige vraagstukken in
Amerika gebruikelgk is. een grondige dis
cussies over het onderwerp. Van alle kanten
stroomden de ingezonden stukken binnen, en
de redacties deden haar uiterste best, het
probleem van alle kanten te belichten. Tot
dat een roofmoord de bladen van de kussen
van Paul Mun' verloste...
Moeten wg ons echter met een roofmoord
laten afschepen? Ten slotte gaat het hier
inderdaad om een principe, niet alleen voor
den heer Muni, maar voor ons allen. Het
gaat hier om het bestaan van de illusie! De
heer Muni en zijn kornuiten worden ten
slotte betaald, en fatsoeniyk betaald...
waarvoor? Voor het uitbeelden van rollen.
Voor het scheppen van een illusie. En dus
voor het Instandhouden van een bedryf, dat
op de behoefte van deze Illusie berust. Waar
zou het heen moeten, als iedereen maar het
recht kreeg, zich met een Jantje-van-Leioea
van z'n taak ai te draaien? Als meneer Muni
véél slechter betaald werd, zou men hem van
sabotage betichten!! Het is sabotage. Als
we ons by het bedrog van den heer Muni
neerleggen, zullen we ons voortaan by
iedere film afvragen, of er niet 'n loopje met
ons genomen wordt En hy zal het met zyn
collega's nog zóóver brengen, dat de films
net zoo vervelend worden als het werkeiyke
leven, dat ze voorwenden te weerspiegelen.
Nee meneer de Muni. dat nemen wy niet
Wij hebben voorloopig nog een Warenwet!
Echte kussen alstublief of geld terug.
Nieuwediep en Omstreken", genaamd „Vi-
beno", namen een 5-tal leden der Commis
sie zitting. Ook in deze vereeniging vervult
de heer Velthuys de functie van secretaris.
Ondanks het feit. dat in verband met de
crisis in Den Helder de contanten belangrgk
schaarscher gingen vloeien, bleef men niet bjj
de pakken neerzitten, en liet Gods water over
Gods akker stroomen. Integendeel: wg bezit
ten nog steeds een aantal gemeenteleden met
een bewonderenswaardig initiatief, die ook
thans weer getracht hebben een goede geest
te stimuieeren en Den Helder meer bekend
heid te verschaffen in den lande.
En zie:
1935 beleefde zyn „Remavi.".
tentoonstelling op 't gebied van reddingwezen,
marine en visscherg, en die zonder meer een
succes genoemd mag worden.
Dat dit alles mogelgk bleek, was voorna
melijk te danken aan het lofwaardig samen
gaan van de Marine met diverse plaatselijke
instanties, een samengaan, dat al een bijster
gunstig resultaat tengevolge had. De tentoon
stelling werd officieel geopend door den mi
nister van Defensie, toen nog Dr. Deckers, die
bg deze plechtigheid een voor Den Helder
zeer sympathieke rede uitsprak.
Doch niet alleen sympathiek was deze: de
spreker wist op buitengewoon juiste wyze het
verband te leggen tusschen het drietal een
heden, hetwelk van zulk een wezenlgk be
lang voor de ontwikkeling dezer stad is.
Vermelden wij voorts, dat de tentoonstelling
welke gehouden werd van 1 tot 10 Juni
bezocht werd door niet minder dan 22.000 ba-
zoekers, waarbij er zeer velen waren van bul
ten de gemeente.
Het waren drukke dagen voor Den Helder:
dezelfde week werd op het tot Helden der
Zee omgedoopte Westplein door de Koningin
plechtig onthuld het Reddingmonument en
tevens geschiedde op den dag de inwyding
van het borstbeeld van wijlen Prins Hendrik.
Ongetwgfeld heeft deze tentoonstelling
vruchten gedragen, en Den Helder een belang
rgke stoot inzake publiciteit gegeven. Het
geen dan de bedoeling was.
Den 4en Juni werd Wetnouder de Boer, als
voorzitter van het Comité, benoemd tot Ridder
ln de Orde van Oranje Nassau, er eveneens
de heer L. Bandsma, de yverige secretaris van
't Monumenten-Comité. Coen Bot kreeg van
de Koningin de kleine gouden medaille der
Redding My.
De Nederlandsche rondvlucht.
In Augustus kreeg Den Helder zyn aan
deel in de Nederlandsche Rondvlucht. Vlieg
kamp „de Kooy" ontving niet minder dan 54
toestellen, welke te Eelde gestart waren. Dit
Internationale gezelschap gebruikte op Zeebad
Huisduinen zyn lunch en het waren tal van
hartelgke woorden, welke er tgdens deze
restauratie ten aanzien van den „gastheer"
gesproken werden.
Tentoonstellingen.
In Maart organiseerde de slagersvereeniging
een vaktentoonstelling, welke ongetwyfeld als
een succes gesignaleerd mag worden, terwyi
23 en 24 Mei een bezoek gebracht werd door
de Reizende Tentoonstelling van het „Neder
landse!) Fabrikaat".
Den Helder zou Den Helder niet zgn als er
niet tal van bazars georganiseerd waren,
vooral van de zijde van lcerkelgke instanties.
Dit blijkt nog steeds het beproefde middel
te zgn, slinkende financiën te steunen.