De Indische
begrooting:
HELDERSCHB COURANT VAN DONDERDAG 27 FEBRUARI 1936.
BINNENLAND
Koningin en Prinses
morgen naar ons land.
Koninklijke Nederlandsche
btoombootmaatscnaj3pij.
De verlaging van de openbare
uitgaven voor het onderwijs.
Landbouw en visscherij.
De begrooting van Justitie
1 iveede Kamer.
Minister Colijn aan het woord
Eerste Kamer.
Bescherming tegen lucht
aanvallen.
LUCHTVAART
Een tragisch vliegongeluk.
De Postvluchten van en
naar Indië.
Britsch militair vliegtuig
verongelukt.
Fransch militair vliegveld aan de
Koode Zee.
Vliegtuigbotsing bij Tours.
Oosulndiê.
De overdracht van het
vlootcommando.
Visscherij.
Wat voor weer vandaag?
Stoomvaartberichten.
geleerd), hoeveel kilogram overtollig vet wy
meedragen, welke boeken wij moeten lezen,
en hoe wy onze zaken moeten aanpakken om
In het leven succes te hebben.
De alweter zelf tntusschen heeft niets en
ls niets. Vermoedelijk doordat h\j niets leeren
wil; hij denkt immers dat hy alles weet!
Wij moeten trachten, den omgang met den
alweter te mijden, want zijn gezelschap ls zoo
besmettelijk als influenza en cholera. Hij
dwingt ons tot tegenspraak en vóór we 't zelf
weten hebben we het te pakken en probeeren
niet alleen hem, maar ook anderen te over
tuigen. Hi) laat niet af en laat niet los. Hy
kruipt in ons bloed en nestelt zich in onze
hersenen. In gevallen van twyfel schryft hy
aan redacties, bibliotheken en regeerings-
departementen om u te bewijzen dat hy Gelijk
Heeft Hy heeft vooruit geweten, dat Göring
zou gaan jagen in Polen en dat het vredes
plan van Laval en Hoare zou worden ver
worpen. Dat de Italianen een militair succes
zouden behalen bij Makallé, was te voorzien...
Daar het niet geoorloofd ls, dergelijke lieden
dood te slaan, is er maar één middel, om ze
van u af te schudden. Spreek nooit tegen!
Geef hun by voorbaat ln alles gelyk; luister
zwijgend en knikkend toe by alles wat ze
zeggen. Dan zullen ze gauw alls belangstel
ling ln u verliezen. Want nog belangryicer dan
gelijk hebben is voor hen: gelijk krygen. En
u kunt dus tenminste die ééne voldoening
hebben, hun dat genoegen te onthouden!
Verbiyf te Waldenburg spoedt ten
einde.
Vry Jagnamiddag zullen H. M. de Koningin,
Prinses Juiiana en gevolg uit Waldenburg,
waar zy eenige weken vertoefden, vertrekken
om reentstreeks naar Nederland terug te
kesren.
Een weinig rooskleurig beeld.
Vanochtend werd te Ainsteruain een ver-
gaaermg gehouden van obligatiehouders der
Kon. Ned. Stoomboot My., byeengeroepen tioor
het bes-uur der Ver. v. d. Effectenhandel.
De voorzitter der vergadering, de ueer
Stroeve, deelde mede, dat deze vergadering
was by eengeroepen op grond van de mede-
deeiing van de directie der Kon. Ned. Stoom
boot Mij., dat de aflossing en de rente cp de
obligaties niet meer zou worden betaald,
voorts dat Ingeleverd waren 3.270.000 obliga
ties.
Hierna was het woord aan den directeur
dr. E. Heldring tot het geven van een uiteen
zetting, waarin hy er op wees, dat 1031 nog
een exploitatie-overschot van 203.187 liet.
maar in de volgende jaren verergerde de
toestand voortdurend.
Indien wy den Benassteun buiten beschou
wing laten, zien wy de volgende exploitatie
tekorten: ln 1932 395.197, in 1933 980.102,
ln 1934 f 617.708, ln 1935 251.558. Het
totaal der ontvangstendaalde van 1929 tot
1935 met 53 pet., besomming van bruto-
vrachten met 59 pet., de gemiddelde vracht
per ton roet 41 pet., het aantal vervoerde
tonnen met 31 pet., de besomde passages met
42 pet. De sterkste daling werd door den val
van het pond sterling ln 1631 veroorzaakt. In
1933 kwam de daling in het vervoer tot stil
etand, ln 1934 steeg het met 11 pet, ln 1935
was het vrijwel stabiel. De gemiddelde vracht
bleef ln die jaren dalen.
Het totaal der uitgaven daalde van 1929
tot 1935 met 48 pet De gages der zeelleden
werden herhaaldeiyk verlaagd, ln het geheel
met 19J/£ pet., die der officieren en machinis
ten ln ongeveer gelijke mate, waarby ln aan
merking te nemen ls, dat het sterk vermin
derde vervoer tot verkoop van schepen en
achteruitzetting ln de officiersrangen en ont
slag op groote schaal leidde. Gezagvoerders
varen als stuurlieden, eerste stuurlieden als
derde. Vermindering van inkomsten uit gage
met 50 pet. ls geen uitzondering. De looncn
van havenarbeiders werden ln de genoemde
periode met 13 pet verlaagd.
In 1935 werkten per dag 1420 personen
minder ln onzen dienst dan ln 1929, door In
krimping enz.
Het getal der thans nog ln dienst zynde
werknemers bedraagt ruim 4000. Het totale
bedrag aan salarissen, Iconen en gages be
taald, verminderde van 1931 tot 1935 met
81 pet.
De data van inwerkingtreden van
de onderscheiden wetsbepalingen.
By Kon. besluit van 22 Februari zyn be
halve voor het nieuwe lid 4bis van tr. 26 der
l.o.-wet 1920 (leerlingenschaal voor uitslui
tend omvattende het zevende en/of de hoogere
leerjaren van scholen voor gewoon lager
onderwys) en het 4de lid van art- 63 der
l.o.-wet 1920 (verstrekking door 'sRyks
belastingdienst van de gemengde hoofdsom
voor schoolgeldheffing) vastgesteld de data
van Inwerkingtreden van de diverse bepalin
gen van de wet tot verlaging van de open
bare uitgaven voor het onderwys.
Voor de meeste bepalingen dier wet ls de
datum van Inwerkingtreding bepaald op 1
Maart a.s. Dit wil zeggen: voor de school
geldregeling van byzondere hoogere burger
scholen en gymnasia: het heffen van eind-
examengelden hoogere burgerscholen en gym
nasia, van extranel, leerlingenschaal. en wy-
ziging van enkele andere subsldlebepallngen
voor scholen voor uitgebreid lager onderwys;
leerlingenschaal voor scholen voor gewoon
lager onderwys; wyziging wachtgeldregeling
voor onderwyzers; afschaffing van bijzondere
bydragen aan gemeenten ln de kosten van
het onderwys; opschorting van de Invoering
van het onderwys ln de lichamelijke oefening;
nieuwe regeling inzake de vergoeding voor
terreinen en gebouwen door gemeenten aan
schoolbesturen en terugbetaling van waar
borgsommen aan byzondere lagere scholen;
bezuiniging op de onderwyzersopleldlng; re
glement op de voorloopige pensioneertng van
60-jarige onderwyzers; ontslag gehuwde on-
dcrwyzeres, niet kostwinster.
Voor enkele bepalingen der bezuiniglngs-
wet is een andere datum van Inwerkingtre
ding vastgesteld.
EEN NEDERLANDSCHE GOUVERNANTE
VOOB DE BELGISCHE PRINSJES.
Naar de correspondent van de Nw. Rotb
Crt. te Brussel ons meldt wordt thans de
benoeming aangekondigd van mej. de Jong
uit Heemstede, als gouvernante van de Bel
gische konlnkiyke prinsjes. Het bericht voegt
er aan toe, dat mej. de Jong de dochter is
van een onderwyzer en zelf een Fransch
diploma heeft.
Algemqene beschouwingen.
Aan het voorloopig verslag over het ont
werp van wet tot vaststelling van hoofdstuk
XI (Departement van landbouw en visschery)
der Ryksbegrootlng van 1936 wordt het vol
gende ontleend.
Verscheidene leoen gaven hun voldoening
te kennen over de Instelling van een afzon-
deriyk departement van landbouw en vis
schery; zy spraken daarby de hoop uit, dat
hei van duurzamen aard zou blyken te zyn
en derhalve hiermede aan het verhuizen deze
afdeeilngen van het eene departement naar
het andere voor langen tyd een einde mocht
zyn gekomen.
Landbouw.
Verscheidene leden achten de resultaten
van de ten aanzien van den landbouw getrof
fen maatregelen geenszins zoo ongunstig als
velen ln den lande schynen te meenen. Hoe
wel niet blind voor hte bezwaar, dat het ge
heel van voorschriften steeds uitgebreider en
lnewikkelder wordt en daarom overtuigd dat
vereenvoudiging, waar eenigszins mogelyk,
behoort te worden aangebracht, meenden
deze leden anderzyds toch er op te moeten
aandringen, dat er naar gestreeft worde het
goede, dat ten aanzien van de reglementee
ring van de productie en verbetering van de
kwaliteit inderdaad werd verkregen, zooveel
mogelyk te behouden. Tegen de bewering, dat
de landbouwsteun te zware offers vraagt,
voerden de hier aan het woord zynde leden
aan, dat ondanks dien steun de arbeid ln het
landbouwbedryf, zoowel die van den onderne
mer als die van den arbeider nog tot de
slechts beloonde behoort
Andere leden vroegen zich niettemin af, of
de noodzakeiykheid van verlaging van den
steun aan landbouw en veeteelt kan worden
ontkend. Het totaal-bedrag, dat aan landbouw-
crislslasten alleen reeds op het brood drukt,
kan toch gesteld worden op rond 41.000.GCD
per jaar. Deze omstandigheid ls niet bevorder
lijk om tot een lager levenspeil te komen.
Voorts is zeer merkbaar de Invloed van den
landbouwsteun op den invoer van de tarwe en
hare derivaten. In het byzonder van tarwe
bloem gevolg van het menggebod der Tar-
wewet. Tot vermindering van de steunbedra
gen zal het naar de meening dezer leden moe
ten komen.
Zoeviach.
Eenige leden stelden de vraag door welke
oorzaken de prijzen van de zeevisch hier te
lande zoo hoog zyn. Zij meenden ce weten,
dat ln het buitenland, op plaatsen, zeer ver
van de zee verwijderd, de zeevisch aanmerke-
ïyk goedkooper is. Zij zouden gaarne verne
men, of hier de distributlekorcen eene belang
rijke rol spelen.
Beleid van den minister.
In zyn memorie van antwoord weerlegt de
minister van justitie de critiek, voorzoover
deze op zijn beleid met betrekking tot de ge-
zagshandhaving, mede wat betreft de orde op
den openbaren weg, werd uitgeoefend. Van
het begin af van zyn optreden is hy erop be
dacht geweest zich tegen het misbruiken van
de politieke vryheden te keeren.
Waar intusschen eenerzyds aan extremisme
en buitensporigheid de kop moet worden in
gedrukt, dient er anderzijds voor te worden
gewaakt, dat dit geschiede volgens objectieve
normen en vry van willekeur tegenover elke
richting. Dit ln acht nemende, zal de minister
een krachtige gezagspolltlek biyven voorstaan.
Vereenvoudiging burgeriyk
procesrecht.
De minister ls dankbaar voor de waardee
ring. die de Indiening van het wetsontwerp,
houdende maatregelen tot vergemakkelyking
van inning van onbetwiste geldvorderingen,
by verscheidene leden mocht vinden. Hij
meent, dat als dit ontwerp wet wordt, een
belangryke stap zal zyn gedaan ln de richting
van snel en goedkoop recht Eenige andere
procesrechteiyke herzieningen zyn ln overwe
ging.
Strafbare feiten.
Een styging van het aantal strabare ffeiten
valt waar te nemen. Ook de Regeering ver
vult uiteraard dit verschynsel, dat in tijden
van ernstige maatschappeiyke crisis steeds
als gevolg daarvan optreedt mede door het
grooter aantal strafbepalingen, met zorg.
De strafwet ls een betrekkelijk grof middel
ter bestrijding van een verschynsel als dat
van de baldadigheid onder de jeugd. Verbete
ring moet allereerst van ouders en opvoeders
worden verwacht
Het vreemdelingen recht
Ook de redering acht politieke organisaties
van vreemdelingen, die ln ons land heimelyk
of openbaar propaganda maken voor buiten-
landsche politieke beginselen ongewcnscht
Hoewel uitwisseling van gedachten over deze
beginselen onder vreemdelingen-landgenooten
onderling binnen zekere grenzen aanvaard
kan worden, ls Intusschen ten aanzien van
sommige vereenigingen van vreemdelingen
hier te lande geleideiyk een toestand ontstaan,
welke wyziging behoeft
Partyvlaggen en -insignes.
Het zichtbaar aanbrengen van partyvlaggen
aan huizen, gebouwen, enz. aan den open
baren weg ls met voordacht buiten de wet
gelaten. Het gaat toch om een materie van
meer plaatsefl()ken aard. Tot op heden ls niet
gebleken van een behoefte ook deze materie
aan den rykswetgever te trekken.
Een algemeen verbod om ln het openbaar
party-Insignes te dragen schynt voorshands
nog onnoodlg. Nlet-opzichtig einsigens werken
nauweiyks provoceerend. Anderzyds schynt
het ook te ver te gaan iedere mogeiykheid af
te snyden ln het openbaar van een bepaalde
staatkundige overtuiging, zy het op beschei
den wyze, te doen blyken.
Optreden tegen antisemitisme.
Uit het ter zake ontvangen polltlalre rap
port ls niet kunnen blyken, dat de heer Van
Duyl bij de redevoering, welke door hem op
de bewuste vergadering ln het Concertgebouw
te Amsterdam ls gehouden, zich aan strafbare
uitingen zou hebben schuldig gemaakt. In ver
band met een desbetreffende opmerking ln
het voorloopig verslag wordt nog een nader
onderzoek Ingesteld.
11
I
Vorgadering van 25 Februari.
Voortgezet wordt de behandeling van de
Indische begrooting.
De heer Van D y k (a.r.) zegt, dat de uit
voering van het opgestelde programma
moest plaats vinden met groote offers, ge
paard met een terugval tot belangryk lager
welvaartspeil. Zonder uitvoering van dit pro
gram evenwel zou een nog veel ergere toe
stand ontstaan. De regeering heeft weerstand
geboden aan eiken drang, waardoor een korte
opleving zou plaats vinden, gevolgd door
zwaardere lasten. Spr. doelt hier op het
plan, om voor 20 millioen jaarlijks openbare
werken aan te leggen, wat intern van ka
pitaal en vooruitloopen op latere besparingen
geweest zou rijn. Van 1930 tot en met 1935
zijn de Jaariyksche uitgaven met 40 millioen
per jaar naar beneden gedrukt. Een sluiten
de begrooting is nog niet verkregen en de
schuldvermeerdering is zelfs nog niet geheel
tot staan gekomen.
Ook spr. acht de besnoeiing der arbeids
inspectie een belangryk nadeel. Maar zyn de
bekende mishandellngs- en moordzaken hier
van een gevolg? Is dit niet veeleer een poli-
tioneele kwestie? Voor een pessimisme, als
ln sommige redevoeringen tot uiting kwam,
is niet voldoende grond aanwezig.
Nederland en Indië zyn geen oeconomlsche
complexen, die elkaar aanvullen. Daarom
moeten, al is nauwere samenwerking tus-
schen Nederland en Indië gewenscht, geen
overdreven voorstellingen hiervan worden ge
vormd.
Wat de belangentegenstelling van Neder
land en Indië betreft, meent spr., dat zy, zoo
zy al bestaat, wordt opgeheven door het ge-I
mcenschappeiyke crediet. De voo.zitter der'
Roomsch-Katholieke party ln Indië, de heer
Kerstena. heeft gezegd, dat CoUjn wordt
achtervolgd door het spookbeeld der crediet-
waardigheld en dat het tyd wordt om zorge-
loozcr te zyn. Zulke uitingen zyn wel zeer
verkeerd.
Ten opzichte van het politieke beleid van
den gouverneur-generaal moet met natdruk
worden gewezen op den creditpost, die zeer
belangrijk ls Men kan betreuren, dat met In-
heemsche wenschen geen rekening schynt te
worden gehouden, maar de maatregelen,
welke dien indruk wekten, waren onvermy-
delyk.
Met betrekking tot de N.S.B. moet de In
dische regeering waakzaam zyn, o.a. omdat
dc N.S.B. zich richt op een verscherping van
de rassentegenstellingen.
De heer Vervourn (platteland) dringt
erop aan, dat de regeering in de quaestie riet-
of bietsuiker geen maatregelen zal ncmea
waarvan onze landbouwers schade zullen on
dervinden.
Indië heeft er belang by, onder Neder-
landsch gezag te biyven. Nederland en Indië
hebben beide belang erby, om een buitenland-
schen vijand buiten Indië te houden. Dit be
denke men by de beoordeeling van de vraag,
wie de Indische defensiekosten moet betalen.
Ons muntstelsel L een belemmering van
herstel van onze welvaart Andere landen
zijn tot een andei muntstelsel overgegaan en
tegen hun export moeten wij kunnen con-
curreeren. Er -yn vele halve centen gemaakt
voor de Indische bevolking, maar als men er
munten ging brengen van een iets grootere
waarde, zou dit beter zijn.
De heer Wynkot p (c.p.) sluit zich aan
bi den heer K ter Laan. inzake den aanslag
op de salarissen der lagere ambtenaren. Hy
bespreekt vervolgens de rijstpolitiek. Rijstln-
voerverboden, licenties e.d. hebben voor de
Inheemsche bevolking alleen maar slechte ge
volgen. De loonen zijn piramidaal gedaald,
maar de rystprijs ls door de regeeringspoli-
tlek met 200 pet. gestegen.
Er worde een einde gemaakt aan de Duit-
sche politieke actie ln Indië.
De minister van koloniën aan het
woord.
De Minister van Koloniën, de heer
C o I y n, zegt, dat de quaestie van een
gemeenschappenk front van sociaal-demo
craten en communisten met de Indische be
grooting niet te maken heeft. Zoo zijn er
meer punten ter sprake gebracht, waarover
spr. niet zal spreken.
Het financieele en het oeconomlsche heeft
ln het centrum der belangstelling gestaan,
wat geen verwondering wekt. De toestand ls
nog allerminst bevredigend. Een werkelyk
sluitend budgetls ondanks alle Inspanning
nog niet verkregen. Er ls krachtig bezuinigd
en de lasten, zyn zeer aanzienlijk verzwaard.
Door de daling van de uitvoerwaarde zyn
's landsinkomsten gedaald, tot op de helft.
Is het ln 's Lands belang, als men zoo sterk
van de uitvoerwaarde afhankeiyk is? In 1912
was de budgetaire uitgave 170 millioen gul
den, thans 329 millioen, hoewei de export
weer gelyk is. Toen was de dienst der schuld
4,2 millioen per jaar, nu 78 millioen. In 1911
'12 was de pensioenlast 15 millioen per
jaar, nu het drievoudige. Welk een wonder
verwacht men van een regeering, die voor
zulk een toestand komt te staan? Men moest
ln de eerste plaats een eind maken aan de
toeneming van de schuld. De gewone dienst
voor 1934 had een nadeeïig saldo van 83 mil
lioen, die voor 1935 van 45 mill. De toeneming
van schuld ls achterwege gebleven in 1934 en
1935 door overneming van overtoP'ge tee-
kenmunt door Nederland, maar zulk een mid
del laat zich niet repeteeren. Gezocht moet
worden naar andere middelen, indien men In
de toekomst verdere vergrootlng van schuld
wil tegengaan.
De voorstelling, dat er nog 120 millioen ge
vonden zou moeten worden, alvorens wy een
basis voor herstel zouden hebben, overtreft
ln somberheid spreker's somberste verwach
tingen.
De Nederlandsche garantie beteekent voor
het Indische budget 30 millioen verlichting.
En Nederland betaalt 12 millioen voor de In
dische defensie
Als spreker straks voorstellen Indient
Inzake de maritieme defensie van Indië,
zal de last daarvan ook wel weer voor
rekening van Nederland moeten komen.
De heer Van Kempen wil echter alle In
dische defensiekosten voor Nederlands reke
ning brengen. Dit is 66 millioen. Kan Neder
land dit doen? Spreker betwyfelt het in de
allerhoogste mate.
Togen speciale lasten heeft spreker zeer
ernstige oezwaren.
D< eerste etappe is, dat de schuld niet
v/ordt vergroot Vervolgens moeten zwakke
plekken uit de begrooting worden weggeno
men. Dan komt verlichting van lasten.
Hierna dekking van schuldaflossing. Is spre-
k er later nog, als de tyd beter ls, dan zal
hij eraan meewerken, dat Nederland Indië
vai dien schuldenlast afhelpt, al heeft hij ln
het verleden tegen da: voortdurende schul
den-maken gewaarschuwd.
De heer K. ter Laan zei, dat de salarissen
even onaantas'baar zyn als obligaties, maar
obligatiehoude. s hebben door conversie een
offer gebracht en de salarissen zijn, naar ge
lang van de omstandigheden, verlaagd of ver
hoogd. Men klaagt over hooge salarissen van
hoofdambtenaren, maar dezen hebben 10 pet.
salaris minder dan 70 a 80 jaar geleden.
De oeconomische toestand.
Wat over den oeconomischen toestand ls
gezegd, heeft spr. werkelyk eenigermate
Verrast. Men neeft spr. vaak een pessimist
genoemd, maar nu hy eenige lichtpunten
meent te ontdekken, ïoort hy niets dan tonen
in mineur. (Gelach) De toestand der bevol
king ln sommige streken van Java ls zorg
wekkend, ongunstig. Een zesde deel van de
normale suikerproductie wordt nu voortge
bracht. De loonen zyn zeer laag. Op de basis
dezer loonen valt aan dividenden niet te den
ken. heeft de heer Kasteleyn gezegd. Dit
woord is spr. uit het hart gegrepen. Dit jaar
wordt echter niet 400.000 a 150.000 ton sui
ker geplant, maar 1.4 millioen ton. Dit ls het
eerste Uchtpur-. Het brengt werk en geld
onder de menschen. Daarby komt, .at de sui-
kerprys stygt. 'daat het slinken van de voor
raden door, «Jan stijgt de suikerprys nog
meer. Dan wordt ook het loon beter.
Men heeft gezegd, dat de rapporten der
ambtenaren niet te vertrouwen zyn. Waar
aan hebben de Europeesche en inheemsche
ambtenaren verdiend, dat men hun zulk een
beschuldiging naar het hoofd werpt? Spr.
noemt dit schande.
Er is 350,uOO beschikbaar gesteld voor
rystaankoop, 200,000 voor bevloeiingswer
ken, 50.000 voor kleine dessawerken. enz.
Tegen den algemeenen toestand der bevol
king kan de regeering weinig doen. maar
tegen voedselschaarschte treedt zy krachtig
op. Voor voedselverstrekking aan de bevol
king heeft de Indische regeering met spr.'s
volle instemming een blanco crediet. Maar
den algemeenen toestand der bevolking zou
de regeering zelfs ln Nederland niet kunnen
verbeteren.
Het ls spr. een genoegen, met den heer
Van Poll van gedachten te wisselen. (Ge
lach.) Spr. meent dit serieus (Groote vroo-
lijkheid.) Want de heer Van Poll spant zich
in om tegenover het door hem afgekeurde
iets anders te bedenken. Hy zoekt heil ln im
periale zelfvoorziening. Is hiertegen een prin
cipieel bezwaar aan te voeren, aangenomen,
dat het vrije ruilverkeer niet terug komt?
Er is geen principieel bezwaar, als n.1. bhjkt,
dat het practisch uitvoerbaar is. Vullen de
twee gebiedsdeelen elkaar genoegzaam aan?
Kan Indië opnemen, wat Nederland moet uit
voeren? Stellig kan Nederland niet opnemen,
wat Indië uitvoert. Nederland kan niet meer
dan 15 pet. absorbeeren. Laat het 20 pet. zijn.
Dan moet Indië voor 80 pet. elders een afzet
markt vinden. En de andere landen koopen
alleen by landen, die zelf andere dingen bij
hen koopen Hoe moet Indië die 80 pet. dan
kunnen afzetten?
De heer Van Poll wenschte een commissie.
Spr. is langzamerhand beu van commissies.
Wij worden eronder begraven. Er is interde
partementaal overleg, door ambtenaren, die
de zaak beheerschen. Spr. gelooft er niets
van, dat een commissie de oplossing sneller
zal benaderen. Hy wil het bestaande overleg
wel uitbreiden met figuren uit het bedrijfs
leven, evenwel op voorwaarde, dat dan ook
Kamerleden zich bereid verklaren, eraan deel
te nemen. (Beweging). Dan kunnen zy de
praktische moeilijkheden leeren kennen. Bly
ken zekere oplossingen mogelijk, dan wil spr.
steun bieden, maar alleen de Indische regee
ring kan tenslotte een beslissing nemen. Er
zyn al textlelgoedcren, ter zake waarvan In
dië zelfsupportlng ls.
Inzake verbetering van handelsvoorllchting
ten behoeve van Indië wordt overleg gepleegd
met buitenlandsche zaken. Verdere mededee-
Ungen kan spr hierover nog niet doen.
De heer Cramer bepleitte het Plan van den
Arbeid, dat voor Indië 15 millioen per jaar
kost, maar a!s spr. 15 millioen had, zette hij
ze zoo op de begrooting. Daarvoor heeft hy
geen Plan van den Arbeid noodlg.
De minister onderbreekt hier zyn rede.
waarna de vergadering tot gistermiddag werd
verdaagd.
Minister Coiyn beëindigt zyn rede.
Vergadering van Woensdag 26 Febr.
Voortgezet wordt de behandeling van de
Indische begrooting.
De Minister van Koloniën, de neer C o 1 y n,
vervolgt zyn rede. Er is zonder twyfel een
zekere ontstemming in Indië over geringheid
der hulp, door Nederland aan Indië verleend.
In verband hiermee heeft spreker den gouver
neur-generaal gevraagd, of de directeur van
oeconomische zaken, de heer Hart, naar
Nederland kan komen om op de hoogte te
worden gesteld. De heer Hart arriveert per
vliegtuig morgen of overmorgen.
Het clearingverdrag met Dultschland.
Het clearingverdarg met Duicschland brengt
voordeelen voor Indië, dat nu tegen betaling
kan uitvoeren. Maar die uitvoer beteekent
voordeel voor Nederland, voor handel, havens,
scheepvaart en arbeiders. Want de Indische
uitvoer naar Dultschland loopt dcor ons la id.
Daarom kan men de offers en de voordcelen
van elk der beide gewesten niet precies tegen
elkaar afwegen.
De suiker, alcohol en benzine.
Een commissie onderzoekt, of men suiker
bieten kan gebruiken voor de bereiding van
alcohol. Het vraagstuk ls nog niet opgelost.
Er zitten zeer vele kanten aan.
De N.S.B.
De N.S.B. keert zich ln Indië niet tegen dc
regcerlng. maar staat ln het algemeen achter
haar. Dit in tegenstelling tot Nederland, waar
zy tegen de regeering een oppositie voert, van
bijna ordinaire soort.
De G.-G.
Men verwyt den Gouv.-Generaal, vyandig te
staan tegenover de inlandsche volksbsweg.ng,
maar spr. aarzelt een oordeel uit te spreken
over maatregelen, welke tot dit verwyt aan
leiding hebben gegeven, omdat hy zich op zoo
grooten afstand bevindt.
Spr. kan de critek, op den Gouverneur
Generaal geoefend, niet deelen. De Gouver
neur-Generaal, ln September aftredende, heeft
het gezag met vaste hand gehandhaafd, de
volksbeweging niet onnoodlg gehinderd, groote
versoberingsarbeid verricht op financieel
bied en een zoo goed mogeiyke oeconomische
politiek gevoerd, nieuwe Ujnen aangevende,
die voor de toekomst eenige bevrediging mogen
schenken. Al zullen er fouten gemaakt zyn,
men bedenke, dat deze periode de moeilijkste
was sedert honderd jaar. Neemt men dit li
aanmerking, dan kan Nederland met vol
doening terugzien op het beleid van Gouver
neur-Generaal De Jonge, wy gaan voort, li
Indië onze zedelijke roeping te vervullen, bin
nen de grenzen van het bereikbare. (Applaus
rechts.)
Replieken
Aan de replieken ontleenen we;
De heer Cramer (s.d.) repliceert. De
minister en de heer Van Dyk meenen, dat er
geen geld ls ter uitvoering van het Plan van
den Arbeid, waarvoor Nederland tot vyf jaar
lang twintig millioen aan Indië zou geven,
Maar wel ls er geld voor de versterking van
de defensie. De geschiedenis zal anders oor-
deelen over het beleid van Gouverneur-Gene
raal De Jonge, dan de minister nu heeft ge
daan. Deze heeft by spr. niet het succes be.
reikt, dat hy by den heer Feber heeft bereikt.
(Vroolijkheid!)
De heer De Geer (c.h.) uit warme ln
stemming met wat de minister heeft gezegd
over de heffing van bepaalde bedrijfstakken.
De heer Joekes (v.d.) repliceert Er zijn
streken, waar de voedselschaarste nypt. De
loonen zyn daar buitengewoon lsag. De minis
ter noemde hem uit het hart gegrepen een
woord van den heer Kasteleyn, dat het eerste
werk moet zyn, de loonen weer op peil te
brengen. Zal de regering ln Indië ten deze
iets kunnen doen?
Uit de afbraakpryzen .waartegen de inheem
sche bevolking grond verhuurd, blijkt hoe
groot haar nood ls. Op het punt van de grond-
verhuring kan de regeering wel degeiyk Iets
doen.
De minister zeide, dat de N.S.B. ln Indië
achter de regeering staat maar deze uitlating
is bedenkeiyk. omdat de heer Mussert ln Indië
overal gezegd heeft; Hier moeten wy achter
de regeering staan, want hier ls de regeering
fascistisch.
De heer Van Poll (r.k.) repliceert Men
wil, dat Nederland rechtstreeks financieel Indië
zal steunen, maar dit is op het oogenbl'k
absoluut ontoereikend. Spr. betoogd, dat men
tenslotte zal moeten komen tot een verlaging
van de vaste lasten. De gelden, voor de In
dische volkshuishouding opgenomen, rendeeren
niet meer. Men belast de inheemsche bevol
king tot uitmergelens toe ter wille van parti
culiere geldschieters. En het baat niet eens.
Voorkomen worde een algeheele Ineenstorting,
met het communisme als executeur-testamen
tair.
Minister C o 111 n maakt een aanvang met
zijn dupliek, waarna de vergadering wordt
verdaagd tot hedenmiddag één uur.
i
Voorloopig verslag.
Blykens het voorloopig verslag over het
ontwerp van wet tot bescherming van de
bevolking tegen luchtaanvallen, betreurden
vele leden de late Indiening ervan. Zij waren
van oordeel, dat de hoogst gewichtige aan
gelegenheid, dewelke het hier geldt, reeds
lang wettelyk had moeten zyn geregeld.
Eenige leden hadden ernstig bezwaar te
gen de voorgestelde regeling, omdat zy de
geestelyke gevolgen, welke de tenuitvoerleg
ging er van zal teweegbrengen, verderfeiyk
achtten.
De mogelykheld, aan de burgeriyke bevol
king tegen de onmetelijke gevaren van lucht
aanvallen noemenswaardige bescherming te
verschaffen, achtten zy zoo gering, dat de
onverdedigbaarheid van een land ln den mo
dernen oorlog, bovenal van een land met een
zoo gering oppervlak als het onze, bij ten
uitvoerlegging van de ontworpen bepalingen
geenszins wordt verholpen.
Vele leden betoogden, dat de techniek van
het afweergeschut zeer wel ln staat ls. in
samenwerking met vliegtuigen een vlleg-
eskader te weren, zy betoogden voorts, dat.
hoe meer bescherming tegen de hedendaag-
sche oorlogspractyk wordt uitgevonden, hoe
beter zulks moet worden geacht. Intusschen
verheelden sommige hunner de vrees niet,
dat uit de toepassing van de ontworpen
maatregelen heel wat administratieve om
slag zou voortvloeien.
Ten aanzien van de beschermde kelders,
die onder groote gebouwen zullen worden In
gericht, heeft zoo betoogden enkele leden, de
regeering verklaard, dat het niet zeker ls, of
zij voldoende beveiliging zullen bieden. Dien
twyfel achtten zy alleszins begrypeiyk, beton
nen afdekkingen aan te brengen van meters
dikte en gelet op de wellicht onoplosbare
moeilijkheden by de luchtververschlng. Is.
zoo vroegen zij, derhalve de kans niet groot
dat deze schuilplaatsen voor degenen, die ze
betrekken, ln stede van bescherming, ver
grooting van onheil zullen opleveren?
Gevraagd werd ten slotte, of krachtens de
ontworpen regeling ook ln het oog wordt
gevat de bescherming van de bevolking te
gen de bacteriologische krygvoertng, indien
deze eveneens by luchtaanvallen wordt toe
gepast; zoo neen, waaromdat dit wordt nage
laten, en zoo ja, welke maatregelen de regee
ring te dezer zake denkt te nemen.
Drie dooden.
Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat Maan
dagavond boven het eiland Secland een
Deensch militair vliegtuig ls verongelukt,
waarby drie menschen zyn gedood. Het onge
luk is te wyten aan een valsch alarm en een
ongelukkigen samenloop van omstandigheden.
Tegen 18 uur meende men boven Mldden-
Seeland motorgeronk van een vliegtuig te
hooren. De bevolking van de streek werd
daarop door de radio aangespoord op voor
landing geschikte plaatsen vuren aan te ste
ken. Bovendien werd besloten een militair
vliegtuig van het vliegveld Kastrup te doen
opstijgen, om het vliegtuig te zoeken en hulp
te verleenen.
Een tragisch toeval wilde, dat het
toestel van het militaire vliegtuig ra<U(>'
orde was. Toen daarom spoedig na d 1 1)1
ging te Kastrup het bericht blnnenkwl °P3ly"
het vermeende motorgeronk niet v dat
vliegtuig afkomstig was, doch veroo" 660
werd door het gezoam van veryzeide tel f*
rirA/ten wflü niaf
Pogingen om
draden, was het niet mogelyk zich mrT
vlieger te verstaan. Ook de pogintren
door lichtsignalen het vliegtuig terug t °m
pen mislukten. Drie kwartier later we
Kastrun het bericht nntv»n<r„„ t#
Kastrup het bericht ontvangen, dat het t0
talre vliegtuig was verongelukt.
Het ongeluk geschiedde vlak by het
eeniginsgebouw te Vctterslao, niet ver
Ringsted, waar juist een feest werd
den. senou.
Toen het vliegtuig onder hevig gekrast
tegen den grond viel, snelden alle feestvl
renden naar buiten. Het gelukte hun spoedit
het geheel vernielde toestel en in de nabil
held hiervan de drie vliegers te vinden di'
reeds dood waren.
Men neemt aan, dat het militaire vlieg
tuig door het slechte weer te laag heeft g
vlogen en in het donker tegen den grond h
geslagen.
De „Koetilang" is te Rome aangekomen
De „Oeverzwaluw", die gisteren uit Ban-
doeng is vertrokken, heeft aan boord £09 kir
post, 8 kg pakketpost en 84 kg goederen!
Voor tusschentrajecten werden 18 passaglei»
geboekt, een passagier moest worden gewei-
gerd.
De „Sperwer" (thuisreis) ls te Kaïro g®.
arrlvecrd.
Twee dooden,
Het Britsche ministerie van luchtvaart deelt
mede, dat er by Khormasjar, by Aden, eea
Britsch militair toestel omlaag is gevallen,
waarby de officier-vlieger en een mecanicien
om het leven zyn gekomen.
D.N.B. meldt uit Jeruzalem dat er, volgens
berichten in de bladen, te Akaba, aan de
Roode Zee, tot steun van de Fransche troepen
een militair vliegveld zal worden gemaakt.
Hiermede zouden de zoo dikwyis tegenge
sproken berichten over de militaire beteekenls
van Akaba, met het oog op zyn ligging ten
Oosten van het Suez-kanaai, bevestigd wor
den.
Eén bestuurder redt zich met
valscherm.
Boven het bosch van Amboise (by Tours)
zyn twee toestellen van het tweede eskader
jachtvliegtuigen bij een oefenvlucht tegen
elkander gebotst. Belde vliegtuigen zyn ver
ongelukt en geheel verpletterd. De bestuur
der van een der beide toestellen kon zich
door gebruik te maken van zyn parachute,
redden.
Uitzending per radio.
Batavia. Op 3 Maart a.s. zal van 19 uur 4J
tot 20 uur 45 de plechtigheid van de over
dracht van het commando over de NederL-
Indlsche vloot te Tandjong Priok worden uit
gezonden over de gouvernementszenders
P.M.N., P.L.P. en P.M.A.. resp. met een leng
te van 29,24, 27.27 en 15.5 meter. Voor deze
uitzending ls ontheffing van het bekende pu
blicatie-verbod verleend. (Aneta.)
26 Februari.
Aangevoerd door korders:
Tongen
Kleine schol I
Kleine schol H
Schar
wytlng
Door harlngvlsschers:
Versche haring p. tal
Door garnalenvisschera:
Gekookte garnalen p. kg 0.16
25 Februari.
Aangebracht door garnalenvlsschers:
Gekookte garnalen p. kg 0.10
Door harlngvlsschers:
Versche haring p. tal 5.104.7#
per kg 1.281-4J
p. kist 6.505.40
5.20—2.50
4.50—2.00
„2.75-2.60
5.40—4.80
Naar waarneming verricht ln den
morgen van 27 Febr.
Medegedeeld door net KoninKiyh
Meteorologisch Instituut.
Hoogste barometerstand 784.0 te Muggbukta-
Laagste barometerstand 737.5 te Stornowajf-
Barometerstand te Den Helder 751.7.
Verwachting:
Matige tot krachtige Z.O. tot Z.W. wuw>
zwaar bewolkt tot betrokken, waarschynjj)
eenlg regen of sneeuw. Weinig vcranderln»
ln temperatuur.
Stoomv. Maatsch. Neder-and.
Chr. Huygens, u„ 26 Febr. v. Suez.
Enggano, u., pass. 23 Febr. Glbratlar.
Djambi. 25 Febr. te R'dam.
Poelau Laut, t.. 26 Febr. v. Londen.
Kotterdumsr.hr Lloyd.
Baloeran, u., 25 Febr. te Singapore,
Garoet, t., 20 Febr. te Havre.
Indrapoera, t„ 26 Febr. v. Colombo.
Kota Pinang, 26 Febr. v. Batavia.
Kota Radja, t., pass. 25 Febr. Malta.
Kota Inten, u., 25 Febr. v. Makalla. ..ml,
Modjokerto, t., pass. 26 Febr. Kaap del A
Sibajak, u„ pass. 24 Febr. Sagrea.
Soekaboemi, 24 Febr. te R'dam.
Sibajak, u., 25 Febr. Gibraltar.
Kon. Holl. Lloyd.
Montferland, 26 Febr. v. A'dam.
Zaanland, u„ 24 Febr. te Montevideo.
Kon Pakrtv IM»»t»f.nappO-
Barentsz. 22 Febr. v. Batavia.
Houtman, 22 Febr. v. Port NataL
Lo Maire, 23 Febr. v. Sandakan.
Roggeveen, 23 Febr. v. Sabang.
