Radio-programma
GEMENGD NIEUWS
Plundering van de
Holl. Grondcredietbank.
Engeland bereid om tot
verscherping van de
sancties over te gaan.
Einde van de 91ste zitting.
Het Italiaansche offensief in het
Zuiden.
Paniekstemming te Addis Abeba
Het bombardement van het
Engelsche Roode Kruis.
De Italianen naderen
Addis Abeba.
Bezetting Dardenellen officieel
ontkend.
De verjaardag van Hitier.
Onlusten in Palestina.
Vader steekt zijn zoon en
schoondochter met een mes
Hevige familietwist te Amsterdam
Kolendampvergiftiging in de kerk
Smokkelarij van bloem
bollen.
Café te Medenblik inasch gelegd
Een bedrag ad f 1.220.0U0. aat in
kas is geweest, is weggeraakt.
laatste platonisch beroep tot Italië? Is dat de
doeltreffende byStand, waartoe alle staten,
leden van den Volkenbond, zich verbonden
hebben door de onderteekenlng van het Vol
kenbondsverdrag met artikel zestien? Zal de
Volkenbond zich buigen voor het voldongen
feit, omdat de aanvaller machtig en het slacht
offer van den aanval zwak is?
De Abessynsche regeering is van oordeel,
dat een gevaarlijk precedent voor de hand
having van den vrede en van de internationale
verplichtingen zal worden in het leven ge
roepen.
Hierop heeft voorzitter Bruce vastgesteld,
dat de resolutie is aangenomen met alleen de
stem van Italië tegen en met een voorbehoud
van den vertegenwoordiger van Ecuador.
Hierop heeft voorzitter Bruce de 91ste
zitting van den Volkenbondsraad voor ge
sloten verklaard.
L)e resolutie van den
Volkenbondsraad.
Nadat gisterenochtend de vertegenwoordi
gers van de oorlogvoerende partyen het woord
hadden gevoerd over het rapport van De
Madariaga inzake de mislukking van de ver
zoeningspogingen tusschen Italië en Abessinlë,
waren gisterenmiddag in een zitting die van
drie uur tot over half zeven des avonds voort
duurde, de andere raadsleden aan het woord.
De eerste van hem was Eden, die het be
treurde, dat het beroep van de raadscommis
sie van dertien van ruim een maand geleden
tot het stopzetten van de vijandelijkheden niet
was beantwoord in den geest waarin het was
gedaan. Bovendien hebben de leden van het
land, dat het grondgebied van een anderen Vol
kenbondsstaat ls binnengevallen, sindsdien hun
aanvallen nog vermenigvuldigd, zoodat het
geen wonder is, dat de verzoeningspoging is
mislukt.
De Volkenbondsactie en de Brltsche
regeering.
Eden achtte het noodig zekere feiten met be
trekking tot den oorlog in Abessinië in herin
nering te brengen.
De ernst en de gevolgen voor den Volken
bond van de gebeurtenissen van de laatste
zeven maanden kunnen niet overdreven wor
den. Het vertrouwen, dat de leden van den
Bond in de toekomst in deze Instelling zullen
stellen, zal voor een groot deel afhangen van
zijn succes of falen in de huidige omstandig
heden.
De oeconomische en financieele
sancties.
De regeeringen zullen dus thans bereid
moeten zijn hun verantwoordelijkheid op
zich te nemen en duidelijk uiteen te zetten
welke politiek zij wenschen te volgen. De
Britsche regeering acht het haar plicht ten
minste de bestaande oeconomische en fi
nancieele sancties te handhaven. Ten einde
echter allen twijfel voor de houding van de
i
Britsche regeering te vermijden, maakte
Eden het bovendien duidelijk, dat de Brit
sche regeering bereid blijft om naast de
reeds bestaande sancties, gezamenlijk met
de overige leden van den Volkenbond, het
afkondigen van nieuwe oeconomische en
financieele sancties, welke noodzakelijk en
doeltreffend zouden schijnen, in over-
2
weging te nemen.
De gifgassen.
Hierna sprak Eden eenige krachtige woorden
over het gebruik van gifgassen door de Itali
anen. Het is onmogelijk er aan te twijfelen,
dat gifgassen door de Italianen zijn gebruikt
in hun strijd tegen Abessinië, welk land niet
over de middelen beschikte om zich tegen deze
methode van oorlogvoering te verdedigen.
De Britsche regeering trekt zich deze
kwestie zoo sterk aan, dat zij den Volken
bond verzoekt om gedurende deze zitting
nog aan alle leden van den Volkenbond,
die het gifgas-protocol van 1925 ondertee
kend hebben, de verplichtingen in herinne
ring te brengen, die zij daarbij op zich heb
ben genomen.
De Volkenbond in de toekomst.
Ten slotte sprak Eden nog eenige woorden
Over de mogeiykheden, die de toekomst biedt
Wanneer tengevolge van den einduitslag
van dit geschil het gezag van den Volken
bond geschokt zal zijn, dat zijn nut in de
toekomst, als het beste instrument voor de
handhaving van den wereldvrede zou moeten
worden in twijfel getrokken, dan zou iedere
staat moeten overwegen, welke politiek hij in
de nieuwe omstandigheden zal moeten volgen.
Dit is geen voorspelling, doch een uitdrukking
van angst.
Een teleurstellende redevoering
van Paul Boncour.
Nadat Eden door deze ferme en duidelijke
redevoering geheel en al aan de verwachtingen
had beantwoord, was de hierop volgende rede
voering van Paul Boncour een groote teleur
stelling.
Niet het minst ook voor de vele bewon
deraars, die Paul Boncour ook buiten de Fran-
sche kringen hier nog steeds bezit. Zijn rede
voering was onsamenhangend en slap en blijk
baar geheel ingegeven door den angst voor
Duitschland en het daarop berustende verlan
gen om Italië weer in het front van Stresa
••'terug te krijgen.
F.en redevoering van Potemkin,
De vertegenwoordiger van de Sowjet-regee-
ring, Potemkin, sprak ais zijn oordeel uit, dat
de schuld voor de moeilijkheden, waarin de
Volkenbond zich thans met betrekking tot den
oorlog in Afrika geplaatst ziet, vooral ligt in
den twijfel, die sommige staten gewekt hebben
of zij wel dezelfde houding zouden aannemen
tegenover iederen aanvaller, niet alleen tegen
dèn thans volvoerde, doch ook tegen een in
Voorbereiding zijnden aanval.
De andere raadsleden.
Ook alle andere leden van den Volkenbonds
raad hebben het woord gevoerd, waarbij allen
het een noodzakelijkheid noemden de verzoe
ningspogingen zoo spoedig mogelijk weer te
hei-vatten.
De corr. van de Nw. Rott. Crt. te Genève
telefoneerde gisterenavond aan zijn blad later:
De Volkenbondsraad is gisterenavond om 10
uur weer in openbare vergadering byeengeko-
men, nadat in een bespreking achter gesloten
deuren overeenstemming over den tekst van
de resolutie verkregen was. Voorzitter Bruce
las by de heropening van de openbare verga
dering het ontwerp resolutie voor. Deze heeft
den volgenden tekst:
De tekst der resolutie.
De volkenbondsraad, acte nemend van het
rapport van de raadscommissie van dertien;
keurt goed en hernieuwt het beroep, dat de
raadscommissie tot de twee partijen gericht
heeft om binnen het kader van den Volkenbond
en in den geest van het Volkenbondsverdrag te
komen tot een spoedige staking der vijandelijk
heden en tot het herstel van den vrede;
stelt vast, dat de Abessijnsche regeering op
5 Maart, in antwoord op dit beroep zich be
reid verklaarde onderhandelingen te beginnen,
daarbij acte er van nemend, dat de raadscom
missie van dertien zich op het standpunt had
gesteld, dat deze onderhandelingen geschieden
zouden in den geest van het Volkenbondsver
drag en binnen het kader van den Volkenbond;
stelt eveneens vast, dat de Italiaansche re
geering op 8 Maart, in antwoord op dit bericht,
zich in beginsel bereid verklaarde onderhande
lingen te beginnen betreffende de oplossing van
het geschil;
betreurt, dat uit de door den voorzitter van
de raadscommissie van dertien en den secre
taris-generaal van den Volkenbond ingewon
nen inlichtingen volgt, dat de verzoenings
poging van de raadscommissie van dertien,
overeenkomstig de woorden van haar beroep
tot de twee partyen, niet is gelukt;
betreurt, dat onder deze omstandigheden de
staking der vijandeiykheden niet is kunnen
worden verwezeniykt en dat de oorlog voort
duurt in omstandigheden, die verklaard zyn, in
stryd te zyn met het Volkenbondsverdrag en
die met zich brengt de uitvoering van de ver
plichtingen, die in dit geval voor alle leden van
den Volkenbond door het Volkenbondsverdrag
zyn voorzien;
richt tot Italië een laatste beroep, opdat dit
land in de tegenwoordige omstandigheden, die
de samenwerking van alle volkeren vereischen,
by zal dragen tot de oplossing van haar ge
schil met Abessinië, in den geest, dien de Vol
kenbond het recht heeft te verwachten van een
lid, dat een zyner oprichters is geweest en dat
een permanent lid van den Volkenbonds
raad is;
herinnert er aan, dat Italië en Abessinië ge
bonden zyn door het protocol van Genève van
17 Juni 1925 tot gebruik van gifgassen en door
de conventies over de wijze van oorlogvoering
en vestigt met nadruk de aandacht op het
groote belang, dat alle staten aan deze docu
menten toekennen.
Het 190ste bericht luidt als volgt:
Op 14 April, by zonsopgang, is een Libysche
divisie onder bevel van generaal Nasi over
gegaan tof den aanval op de Abessynen die
zich by de Gianagobo geconcentreerd hadden.
De vyand, die stelling had gekozen in een
vrywel ontoegankelyk gebied, bood gedurende
15, 16 en den morgen van 17 April hardnekkig
weerstand. Twee-en-een-halven dag leverden
Libysche en Somali-troepen gezamenlyk slag,
welke gevechten in een totale nederlaag van
den vyand eindigden. De manoeuvre ter om
singeling is volkomen geslaagd. In den mid
dag van den achttienden April kon de tegen
stand als gebroken worden beschouwd.
De Italiaansche verliezen, aldus seint
Badoglio, met inbegrip van den 18den, be
dragen tien gedoode of gewonde officieren,
drie gekwetste vliegerofficieren en honderden
buiten gevecht gestelde manschappen. Twee
Italiaansche vliegtuigen stortten omlaag, doch
kwamen in de Italiaansche linies terecht. De
vyand verloor duizenden dooden, waaronder
eenige vooraanstaande aanvoerders. De Abes-
siniërs lieten duizend geweren achter en tien
tallen mitrailleurs. Het moreel der troepen is
uitstekend.
Reuter meldt uit Addis Abeba:
De Britsche legatie wordt als het ware be
legerd door menschen van allerlei ras, die
onder de Britsche vlag bescherming willen
zoeken, zy allen vragen te worden toegelaten
binnen de beschermde zöne.
De aanwezigheid van deze menigte veroor
zaakt de Britsche autoriteiten groote moei-
ïykheden.
De bevolking van Addis Abeba verkeert in
een paniekstemming, het leven in de hoofd
stad is volkomen overhoop en de menschen
vreezen het ergste.
Van de Abessijnsche legers komen kamions
in grooten getale naar Addis Abeba, de weg
van Dessié ziet zwart van de vluchtelingen.
Van het front teruggekeerden verkaren,
dat bandieten in de omringende heuvelachtige
gebieden gereed liggen om naar Addis Abeba
af te dalen, zoodra de regeering de hoofdstad
zal hebben verlaten, vóór de komst van de
Italianen. Wanhopige pogingen worden in het
werk gesteld om de wegen naar Addis Abeba
te versperren. Explosieve stoffen worden in
de richting van Dessié vervoerd, teneinde de
bruggen in den weg tusschen Dessié en Addis
Abeba te doen springen en door grondver
schuivingen de wegen te vernielen.
De keizerin verlaat Addis Abeba.
Ook ministers vertrokken.
Stefani meldt uit Dzjibouti, dat men daar
berichten uit Addis Abeba heeft ontvangen,
volgens welke de Abessynsche keizerin, ver
gezeld van prins Makonnen, de hoofdstad
heeft verlaten en zich in het hoogland aan
de Westkust van het Amhaarsche plateau
heeft teruggetrokken. Het keizerlijk paleis is
achtergebleven, bewaakt door een 300 soldaten
onder leiding van eenige officieren, waaronder
een Europeaan. Ook verscheidene ministers
zouden reeds met onbekende bestemming zyn
vertrokken.
Een rapport van dr. Melly.
Het bestuur van het Britsche Roode Kruis
heeft een rapport van dr. Melly, den leider van
de eerste Britsche ambulance in Abessinië
ontvangen, met betrekking tot het bombar
dement van deze ambulance op 4 én 6 Maart.
Het rapport beschryft de omstandigheden
waaronder de ambulance werd gebombar
deerd. Ondanks het feit, dat de Roode Kruis
teekens duideiyk waren aangebracht.
Er is geen schot op de Italiaansche vlieg
tuigen gelost, noch tydens, noch na het bom
bardement
Het rapport bevat verder de mededeeling,
dat gedurende de maand Februari vele geval
len van vergiftiging met mosterdgas in be
handeling zyn geweest in de ambulance. Tus
schen 7 en 21 Maart werden 2 k 300 gevallem
in behandeling genomen en een groot aantal
van de slachtoffers was althans tydelyk ver
blind. Het rapport besluit met mede te deelen,
dat in dezen tijd voortdurend gasbommen wer
den geworpen en dat de verwondingen van de
Abessynsche soldaten dikwyls afschuwelyk
waren.
Addis Abeba begint zich gereed te maken
om de Italianen te ontvangen. De berichten
omtrent de positie van de Italianen zyn nog
tegenstrijdig, doch het is al wel aan te nemen,
dat zy de helft van den weg van Dessié naar
Addis Abeba achter den rug hebben. De be
zetting van Ankober wordt van Eritreesche
zyde reeds medegedeeld, te Addis Abeba zegt
men echter, gistermiddag nog telefonisch
contact met deze plaats gehad te hebben, wat
een Italiaansche bezetting nog zou uitsluiten.
De opmarsch geschied snel. Het gemotoriseer
de materiaal, dat in den opmarsch van het
Asjiangimeer naar Dessié in verband met een
ontbreken van wegen niet gebruikt kon
worden, speelt thans ongetwijfeld weer een
veel grootere rol en militair zal de tegen
stand, die de Abessynen eventueel nog zullen, J
bieden voor Addis Abeba, weinig gewicht meer
in de schaal kunnen leggen. Het weer en de
staat van de wegen kunnen nog vertraging
brengen en ten slotte kan er een politieke
vertraging by komen. ifl
De NeGerlandsche ambulance, die zich tus
schen Ankober en Addis Abeba moet bevinden,
ongeveer 140 kilometer Noordeiyk van Addis
Abeba, moet hier in moeilijkheden verkeeren,
omdat de auto's zijn weggezakt, in verband
met welk feit leden van de Britsche ambu
lance uit Addis Abeba te hulp zyn gesneld.
Hier kan uit blijken, dat de communicaties in
het gebied tusschen Ankober en Addis Abeba
nog goed zyn. Bovendien toont dit feit aan,
dat de wegen hier zeer slecht begaanbaar zyn.
t>,-
De Turksche ambassadeur te Londen heeft
Zaterdagmiddag een telegram ontvangen van
het ministerie van Buitenlandscbe Zaken van
Turkye, waarin de juistheid van de geruchten
betreffende de herbezetting van de Dardanellen
ten stelligste wordt tegengesproken.
Oproep van Baldur von Schirach.
Rijksjeugdleider Baldur von Schirach heeft
Zondag te Beriyn naar aanleiding van den
verjaardag van Hitier een rede gehouden, die
over alle Duitsche zenders is uitgezonden en.
die gericht was tot .de Duitsche ouders.' De
bedoeling der rede was ook de laatste 10 pet.
van alle kinderen tusschen tien en veertien
jaar door de ouders naar de Hitlerjugend te
doen zenden.
Eveneens voor alle Duitsche zenders heeft
rijksminister dr. Goebbels Zondagavond een
rede uitgesproken ter gelegenheid van den
48sten verjaardag van Hitier. Hy zelde o.m.:
De geheele wereld kent Hitier als staats
man en leider, weinigen echter kennen hem
als mensch. Het volk heeft er nauwelyks be
grip van, hoeveel besluitvaardigheid en gevoel
van verantwoording, hoeveel werk tot laat in
den nacht noodig is geweest voor het weer
opheffen van een terneerliggend volk. Niet
alleen verstand was daartoe noodig, ook stout
moedigheid. Ook voor de buitenlandsche poli
tiek is Hitier geworden wat hy voor de bin-
neulandsche reeds lang geweest was, de groote
vereenvoudiger, die de gecompliceerde tegen
stellingen teruggebracht heeft tot de natuur
lijkste en begrijpeiykste maat,
Bevorderingen.
Te tien uur begon de groote parade Unter
den Linden van alle groepen van de weer
macht voor hun opperbevelhebber. Minister
generaal von Blomberg is tot generaal-veld-
maarschalk benoemd en generaal von Frltsch,
de opperbevelhebber van het leger tot kolonel-
generaal. Admiraal Rader tot generaal-admi-
raal en generaal Goering ook tot generaal-
admlraal.
Hitier spreekt.
Generaal von Blomberg las de gelukwen-
schon van de gezamenlyke wearmacht voor.
Hitier antwoordde: Mijne heeren. Ik zie met
trots en vreugde terug op het werk van het
afgeloopen jaar, maar ik vertrouw ook op de
toekomst van ons volk. Zyn wonderbaarlyke
opstanding vervult men ook met dank voor al
myn medewerkers die met het Leiderschap
zoo gemakkeiyk hebben gemaakt. Ik vertrouw
op de onvergankelyke „waarden" van ons volk
en op zyn organisatorische kracht, op de nat.-
soc. party als de draagster van den nieuwen
politieken weg van het volk, en op de weer
macht als de vertolker van zyn kracht en
moed.
Beriyu versierd.
Te Beriyn werd Maandag diuk gevlagd en
vele huizen zyn met guirlandes versierd. Ook
hebben vele winkels borstbeelden en portret
ten van den Fllhrer in de étalages geplaatst.
Reeds vroeg in den ochtend verzamelden
zich duizenden op den Wilhelmplatz om zich
een goede plaats té verzekeren.
ji i"
a _b
w
De alarmtoestand In Haifa afge
kondigd.
Reuter-A.N.P. meldt uit Jeruzalem:
By hevige botsingen, welke zich te Jaffa
hebben voorgedaan tusschen Joden en Ara
bieren, zyn verscheidene personen gedood. Er
zijn troepen ontboden om de orde te herstellen.
De toestand zou ernstig zyn.
Volgens te Kaïro ontvangen berichten, dra
gen de wanordelykheden in verschillende
plaatsen van Palestina een ernstig karakter.
De hevigste botsingen deden zich voor te
Haifa, waar vier Joden en twee Arabieren wer
den gedood. Een Britsche politie-offtcier werd
ernstig gewond.
De zaken zyn gesloten. De handel ligt geheel
stil. De ontevredenheid onder de bevolking zou
voortdurend toenemen. De beweging dreigt over
te slaan op Tel Aviv, waar men aanvallen
vreest van de Arabieren.
De autoriteiten hebben den alarmtoestand
afgekondigd en troepen opdracht gegeven de
prde te herstellen.
Volgens latere berichten uit Joodsche bron
werden negen Joden gedood en 39 gewond, van
wie 11 ernstig.
Omtrent de oorzaak van de onlusten wordt
nog gemeld, dat J.L Woensdag by een overval
te Nabloes een Jood gedood is en twee ernstig
zyn gewond. Vrydagmorgen werden twee Ara
bieren in een hut vermoord en algemeen ge
loofde men, dat Joden dit gedaan hadden. By
de begrafenis van de Arabieren werden te Tel
Aviv Joodsche betoogingen gehouden, die naar
Jaffa wilden. De politie, die dit wilde beletten,
werd gesteenigd. Zaterdag moeten te Tel Aviv
Arabieren door Joden gemolesteerd zyn, wat
wederom tot ingrijpen van de politie leidde.
Toen nu gistermorgen nieuwe geruchten op
doken, dat Arabieren gedood waren uit wraak
voor de Joodsche slachtoffers, ontstonden er,
ondanks de prompte tegenspraak, nieuwe bot
singen tusschen Arabieren en Joden, waarby
aan beide zyden slachtoffers vielen.
De toestand wat rustiger sedert de
afkondiging van den staat van beleg.
In verband met de onlusten te Jaffa en Tel
Aviv biyft in geheel Palestina de toestand
ernstig. De Britsche hooge commissaris heeft
volledige volmachten ontvangen. Troepen staan
gereed in te grijpen indien dit noodig mocht
zyn.
By de onlusten zyn tot nu toe 20 personen
gedood en enkele tientallen gewond. Jaffa is
practtsch geheel geïsoleerd van het overige
Palestina.
Na de afkondiging van den staat van beleg
is de toestand wat rustiger geworden.
t -
n'
i
WOENSDAG 22 APRIL.
Hilversum 1, 1875 m.
NCRV-uitzending.
8.00 Schriftlezing.
8.159.30 Gramofoonplaten.
10.30 Morgendienst.
11.0012.00 Harmonium en zang.
12.15 Saxofoon en piano.
1.00 Gramofoonplaten.
I.30 Solistenconcert.
2.30 Postzegelpraatje.
3.003.45 Solistenconcert.
2.30 Postzegelpraatje.
3.003.45 Solistenconcert,
4.00 Zang en piano.
5.00 Kinderuur.
6.00 Landbouwcauserie.
6.30 Afgestaan.
7.00 Berichten. Reportage.
7.30 Causerie.
7.45 Gramofoonplaten.
8.00 Berichten.
8.15 Concert m.m.v. solisten, koor en orkest,
(Om 9.30 Paaschoverdenking).
10.30 Berichten.
10.35111.30 Gramofoonpl.
Hilversum H. 301 m,
VARA-uitzenidng.
8.00 Gramofoonplaten.
9.30 Keukenpraatje.
10.00 Morgenwyding VPRO.
10.15 Gramofoonplaten en causerie.
II.00 RVU. Lezing.
11.30 Orgelspel.
12.00 Gramofoonplaten.
12.15—1.45 E. Walis' orkest en gramofoonpl,
2.00 Voor de vrouw.
2.15 De Notenkrakers en solist.
3.00 Voor de kinderen.
5.30 Syd Jackson's Ensemble.
5.50 Gramofoonplaten.
6.05 Vervolg van 5.30.
6.25 Gramofoonplaten.
6.30 RVU. Medische causerie.
7.00 Sportuitzending.
7.15 Kinderkoor.
7.40 Lezing.
8.00 Berichten.
8.15 VARA-orkest en soliste.
9.00 Radio-tooneel.
9.45 Orgelspel.
10.00 Berichten.
10.05 Gramofoonplaten.
10.30 Ensemble „Fantasia".
11.00 Mignon-kwintet.
11.30—12.00 Gramofoonmuriek.
DONDERDAG 23 APRIL,
Hilversum I, 1875 m.
8:00—9.15 KRO, 10.00 NCRV, 11.00 KRO,
2.00 NCRV.
8.00—9.15 en 10.00 Gramofoonplaten.
10.15 Morgendienst.
10.45 Gramofoonplaten.
.11.3012.00 Godsd. halfuur.
12.15 Gramofoonplaten en KRO-orkest.
2.00 Handwerkles.
3.00 Gramofoonplaten.
3.153.45 Voor de vrouw.
4.00 Bybellezing.
5.00 Handenarbed v. d. jeugd.
5.30 Haagsche Klavierkwartet en gramofoon
platen.
6.45 Causerie.
7.00 Berichten.
7.15 Reportage.
7.30 Journ. weekoverzicht,
3.00 Berichten.
8.15 Bijeenkomst der Haagsche Waterscouts.
9.00 Gramofoonplaten.
9.30 Orgelspel (Om 10.00 Berichten).
10.35—11.30 Gramofoonplaten.
al
I' H>
Hilversum H. 301 m.
,8.00 Gramofoonplaten.
9.00 Ensemble Jetty Contor.
10.00 Morgenwyding. Gramofoonplaten.
10.30 Vervolg van 9.00.
11.00 Kniples.
11.30 Fagot en piano.
11.45 Gramofoonplaten.
12.00 Cantibile-orkest en solist.
2.00 Verslag ACRO-Modeshow.
,•3.00 Kniples.
3.45 Gramofoonplaten,
4.00 Voor zieken.
4.30 De Continental Flve,
5.15 Gramofoonplaten.
5.30 De Octophonikers,
6.30 Sportpraatje.
7.00 Voor de kinderen.
7.05 Radiotooneel met muziek.
7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten.
8.10 Omroeporkest en Boedapester Trio.
9.00 Radiotooneel
9.30 Omroeporkest.
10.00 Reportage en concert door het Omroep
orkest.
11.00 Berichten.
11.1012.00 Gramofoonplaten,
Binnenland
By een hevigen familietwist in een woning
in de Frans Halsstraat te Amsterdam, heeft
Zaterdagmiddag om kwart voor zessen, een
64-jarige man zyn 30-jarigen zoon en schoon
dochter verscheidene messteken toegebracht.
Het drama speelde zich af in de gang van
de tweede étage van perceel no. 35. Op deze
verdieping woonde de vader met zyn vrouw
en een dochter. Drie hoog woonden de zoon en
zyn vrouw. Herhaaldelijk waren er tusschen
beide gezinnen reeds ruzies geweest om fa
milie-aangelegenheden. Zoon en schoondochter
gingen dezen laten Zaterdagmiddag naar be
neden, naar de ouders, en weldra ontstond er
opnieuw twist, welke zoo hoog liep, dat vader
en zoon de huiskamer uit liepen en op de
gang elkaar byna in de haren vlogen. Ook de
schoondochter bemoeide zich toen met het
geval, waarna de vader zoozeer in woede ont
stak, dat hy met zyn zakmes, dat hy ge
opend in zijn hand had omdat hij er tevoren
zijn nagels meer gefatsoeneerd had, steekbe-
wegingen begon te maken, zoowel in de rich
ting van zyn zoon als van zyn schoondochter.
Herhaaldelyk sloeg hy met zijn mes in het
rond en de gevolgen bleven op de smalle gang
dan ook niet uit: zoowel de zoon als de
schoondochter liepen messteken op, o.a. in de
hartstreek en aan de armen, doch hoewel bei
den veel bloedverlies hadden, waren de won
den niet diep of al te gevaariyk aangekomen.
Inmiddels had de politie den vader te zijnen
huize aangehouden. De man verklaarde uit
drift te hebben gehandeld en volgens zyn zeg
gen waren vooral de ruzies over een huis-
raad-quaestie tusschen schoonmoeder en
schoondochter aanleiding tot de voortdurende
oneenigheid.
De dader is in verzekerde bewaring ge
steld.
Meer dan veertig kerkgangers
moesten tijdens den dienst de kerk
veriaten.
Zondagmorgen werden tijdens den door
ds, C. v. d. Wal geleiden dienst vrijwel alle
menschen in de Ned. Herv. Kerk te Dirksland
onwel, doordat het geheele kerkgebouw met
kolendamp bleek te zyn gevuld.
Ruim een uur na den aanvang werd de
dienst gestoord door twee kinderen, die be-
'Avusteloos 'uit hun banken vielen. Ook een
vrouw moest op dat moment door onwelheid
het gebouw verlaten. Dokter Boot, die den
dienst bijwoonde, schoot te hulp, droeg de
twee kinderen naar buiten en wist hen met
kunstmatige ademhaling weer tot het bewust
zijn te brengen. Met korte tusschenpoozen
werd de dienst regelmatig verstoord, doordat
allengs meer menschen het kerkgebouw ijlings
moesten verlaten.
Een dame was er zoo ernstig aan toe, dat
zy in een ziekenhuis moest worden opgenomen.
De predikant trachtte, zy het met veel inspan
ning, de godsdienstoefening voort te zetten,
maar ook de organist had het bewustzyn reeds
verloren. Van de bediening van den heiligen
doop en van het aannemen van nieuwe lid
maten moest worden afgezien.
De oorzaak van deze kolendampvergiftiging
is gelegen in het feit, dat kort geleden een
nieuwe centrale verwarming in het kerk
gebouw is aangelegd. Men heeft daartoe een
nieuwen schoorsteen opgericht en deze op den
reeds bestaanden schoorsteen, die voor de
kolenkachel werd gebruikt, aangesloten.
Door de trek in de nieuwe buizen, die com
municatie hadden met den ouden schoorsteen,
werden de dampen beneden in het kerkgebouw
gezogen, dat daardoor geheel gevuld raakte
met kolendamp. Het mag wel een wonder
heeten, dat er geen slachtoffers zyn te betreu
ren. Meer dan veertig menschen hadden de
schadelyke gevolgen van het inademen van
kolendamp ondervonden.
In de gemeente Dirksland ontstond hevige
consternatie, daar het meerendeel van de
kerkgangers niet op eigen gelegenheid den
terugtocht naar huis kon aanvaarden en met
taxi's moest worden weggebracht.
In het Duitsche grensplaatsje Walbeek by
Arcen (L.) hebben Duitsche commiezen een
vrachtauto uit Venlo tot staan gebracht. By
onderzoek bleek de auto 3000 KG bloembollen
vermoedeiyk besemd voor Essen, te bevatten.
De auto met de lading werd in beslag ge
nomen.
De bestuurder van den auto, op wien de
ambtenaren enkele schoten hebben gelost,
wist te ontsnappen en zonder tc worden
achterhaald veilig de Limburgsche grens te
bereiken.
De smokkelauto, welke onder de Limburg
sche grensgemeente Arcen de Duitsche grens
overreed en langs een binnenweg verder het
land inreed, was uit de verte reeds opgemerkt
door Duitsche beambten, die van een woning
uit het terrein observeerden. Toen de auto
dichtby genaderd was, opende de beambten
het vuur.
De chauffeur, het gevaar inziende, stopte,
sprong uit den auto en vluchtte den weg af
en verder het bosch in. Ondanks de achtervol
ging van de ambtenaren wist hy te ontkomen.
De bloembollen, welke uit de buurt van
Haarlem afkomstig waren, zijn toen met den
auto in beslag genomen en naar de naby
zijnde douane post overgebracht. Ofschoon de
douane-autoriteiten van de aanhouding zyn
verwittigd en een uitgebreid onderzoek, dat
inge-
zich tot over de gens uitstrekt, wordt
steld, heeft men tot dusver den autobestü'
der, die door de Duitschers wordt gezocht
niet gevonden.
Voor honderden gulden netten ver-
n leid.
Een felle brand heeft Vrydagavond caf#
„Het Anker" van den heer P. Snel, gelegen
aan de Oosterhaven te Enkhuizen, geheel in
asch gelegd. De brand, die vermoedelyk in
den schoorsteen is ontstaan, greep, aangewak-
kerd door den sterken Noordwestenwind, snel
om zich heen. Een groote party vischnétten
die op den zolder waren geborgen, leverde
voedsel voor het vuur. De vlammen sloegen
huizenhoog uit Er is voor honderden guldens
aan vischnetten verbrand.
Zaterdag is in het Paleis van Justitie te
's-Gravenhage de verificatie-vergadering ge.
houden in het faillissement van de N.V. Hol.
landsche Grondcredietbank, in welke vergade.
ring de curator, mr. D. J. Veegens, verslag
heeft uitgebracht.
Hieraan wordt het volgende ontleend:
De bank werd opgericht op 21 Oct. 1904. De
drie oprichters traden slechts op als strooman-
nen voor twee Zwitsers, de heeren H. Wuest
en C. Kling. Het maatschappelyk kapitaal van
1 mill. werd tusschen 1904 en 1907 volge-
stort met 550.000 in contanten, een fictieve
boeking van 375 000 en een verrekening van
75.000 met uitgekeerd dividend.
Terstond na de oprichting werd besloten tot
uitgifte van een rentelooze premieleening, ver
deeld in 27.000 seriën, ieder van 50 nummers,
Volgens het plan van aflossing zouden van
1905 tot en met 1979 jaarlijks zes serie- en
zes nummer-trekkingen plaats vinden.
Op papier behaalde de bank aanvankelijk
groote winsten door het verschil tusschen het
by plaatsing van een premie-aandeel ontvan
gen bedrag (ongeveer f 11.50 netto) en zyn
wiskundig berekende zoogenaamde „Contante
Waarde" als bate te merken.
Tegenover het extra-risico, voortvloeiende
uit de gedeeltelyke plaatsing der leening en de
verplichting tot terugkoop by aanbieding der
premie-aandeelen tegen 11, werden geen
voorzieningen getroffen.
Roekelooze dividend-politiek.
Zoodoende ging het de bank zoo voor den
wind (op papier), dat zij in 1911 een kantoor
gebouw aan de Heerengracht te Amsterdam,
aangekocht voor 90.000, kon betrekken.
Voorts keerde zy de volgende dividenten uit:
over 1905-1908 achtereenvolgens 7, 8, 8 en
10%, over 1911 en 1912 3 en 6% en over 1916
en 1917 3 en 2%%, waardoor de genoemde
verrekening met door de aandeelhouders te
storten kapitaal mogelyk werd en bovendien
nog f 326.000 contanten aan het bedrijf wer
den onttrokken. Deze dividendpolitiek kan
slechts als roekeloos worden gequalificeerd.
De conclusie van het rapport was, dat tegen
over eeh totaal actief van 2.035.000 (waar
onder ongeveer 700.000 ongedekte vorde
ringen) stond een totaal passief van 1.825.000
Dit vernietigende rapport heeft merkwaar
dig genoeg onderhandelingen tot overneming
van de aandeelen der Grondcredietbank, welke
sinds einde 1922 gaande waren, niet nadeelig
beïnvloed. Een Amsterdamsche bankier schynt
daarby als tusschenpersoon te zyn opgetreden.
Op 16 Juli 1923 werd opgericht een stich
ting „Katholieke Steunverleening", welke haar
werkzaamheden aanving met op den dag van
haar oprichting aan een trustee een opdracht
tot koop van 940 aandeelen Grondcredietbank
te verstrekken voor den prijs van 1.222.000.
Op 21 Juli 1923 gaf de Effectenbank Bern
namens de aandeelhouders aan dén trustee een
opdracht tot verkoop van 940 aandeelen voor
1 millioen. Het verschil van 222.000 (plus
18.000) tusschen aan- en verkoopprys ver-
tegenwoordigde de provisie van één der com
missarissen, die zich voor de totstandkoming
van deze transactie byzondere moeite had ge
geven. Voorts keerden de verkoopers uit de
koopsom 250.000 uit aan de leden van het
oude bestuur als schadevergoeding voor het
prysgeven van hun functies. Den len Augustus
1923 werd de transactie ten uitvoer gebracht.
Het oude bestuur trad af en werd vervangen
door een nieuwen directeur en nieuwe com
missarissen.
Achter de nieuwe combinatie stak even
min eenig kapitaal, en uit een nauwkeurig
boekenonderzoek is onomstooteiyk komen
vast te staan, dat al hetgeen door ds j
stichting voor en in verband met de over-
name van de aandeelen is betaald, ven
den eersten tot den laatsten cent aan de j
Hollandsche Grondcredietbank zelf is ont
trokken.
Nog op den dag van overneming, werden
voor 305.000 eerste hyp. vorderingen en
voor 57.000 effecten verkocht, voor 200.000,
deposito's bij banken opgevraagd en vorde
ringen verrekend van 627.000 op de aandeel
houders en de Effectenbank Bern en van
400.000 op andere debiteuren, met vrijgave
van de daarvoor gestelde onderpanden. Voor
al deze bedragen debiteerde de Grondcrediet
bank in haar boeken eenvoudig een „Rekenini?
X", welke al spoedig een saldo van 1 2 mil
lioen vertoonde.
Alvorens een oordeel te vellen over het ge-
voerde (wan)beleid, zullen crediteuren go«
doen te bedenken, dat de personen, die vooral
in de termen vallen om aansprakeiyk te wor
den gesteld de directeuren en commissa
rissen, die 1 Augustus 1923 zijn af- resp. °P*
getreden niet allen in dezelfde mate schul
dragen.
Crediteuren kunnen er van verzekerd
zijn, dat de curator het als zijn voornaam
ste taak beschouwt om al degenen, die
middellijk of onmiddeliyk by de plunde- J
ring der H, G. B. betrokken zyn geweest
of haar door onvoldoende toezicht hebben
mogelyk gemaakt, zonder aanziens de«
persoons tot schadevergoeding aan den
boedel te noodzaken.
Tot zijn leedwezen moet de curator h'eia^J
toevoegen, dat de leden van het oude bes
en hun erfgenamen de genoten gelden n
hebben willen terugstorten. Naar zyn meen
is het zelfs indien men by het oude bes u
