H M. kruiser
„De Ruyter".
Julianadorp.
Callantsoog
Anna Paulowna.
Wieringen
Texel
Marineberichten.
Nationale reclasseeringsdag
Visscherij
De vader van den kruiser.
Lezing oud-leerlingen
Landbouwcursus.
Gemeenteraad
Hoofd der Lagere Landbouwschool
benoemd.
Zomerdienst T.E.S.O.
Land-
T uinbouwnieuws
Groote schade door den
storm.
De kruiser „De Ruyter"
gaat proefvaren.
ONDERSTEUNINGSFONDS VAN
PERSONEEL, IN OVERHEIDSDIENST.
Maandagavond had in 't gebouw van den
R.K. Volksbond een belangrijke vergadering
plaats van het Onderateuninigsfonds van Per
soneel in Overheidsdienst.
De vergadering, die door ongeveer 200 leden
bezocht was. nam de volgende besluiten:
le. Het fonds een geschikter naam te
geven, n.m.: Fonds voor Ziekenhuis- en Spe
cialisten-behandeling „Voorzorg" te Den
Helder.
3e. De leden de gelegenheid te geven zioh
als klasse-patiënt te doen verplegen in een
ziekenhuis.
3e. Dat inwoners van Den Helder, niet in
Overheidsdienst, deelnemer van het fonds kun
nen worden voor opname in een ziekenhuis.
Hierdoor is de mogelijkheid opengesteld voor
alle inwoners onzer stad om zich voor opname
in een ziekenhuis te verzekeren; voor een lage
premie.
Men zie hiervoor de advertentie in dit blad,
of vrage inlichtingen bij den secretaris,
Begoniastraat 8.
Zooals wü reeds eerder in ons blad meldden,
hebben de Reclasseeringsinstellingen het voor
nemen een Nationale Reclasseeringsdag te
houden, teneinde de door de tijdsomstandig
heden en subsidie-vermindering bedreigde
geldmiddelen te versterken.
Ook in onze gemeente is er een Comité ge
vormd. dat zich belast heeft met de uitvoering
van de collecte.
Hierin hebben zitting: Mw. G. M. v. d.
HoevenPosthuma; Mw. A. Langhorst-Blom;
Mw. .T R. v. Leeuwen—v. Neuren; AdJ. M.
Semeyn, en de heer: Mr. J. Mulder, voorz.;
S. de Böck, secr., Egb. Bos, G. de Haan,
P. H. L. Maas, F. A Napels, C. Riekwel, P.
Tuk, J. J. Vermeulen, J. v. Zwjjndrecht.
Zij, die zich als collectant(e) willen beschik
baar stellen op den dag van 9 Mei, worden
verzocht zich persoonlijk of schriftelijk bjj een
dezr leden aan te melden, of aan het secre
tariaat, Weststraat 2.
Wij vernemen voorts, dat voor de Radio
zullen spreken:
2 Mei: 14.15—14.45, V.A.R-A., Mr. G. T. J.
de Jongh.
3 Mei: WAO—20.10, K.R.O., Pater H de
Greve.
6 Mei: 19.30—19.45. N.C.R.V., Mr. J. A. de
Wilde, Min. v. Binn. Zaken.
7 Mei: 19.20—19.30: A.VJLO., Prof. Dr. J.
Slote maker de Bruine.
8 Mei: 22.00—22.30: V.P.R.O., Ds. F1 Kletfn.
Behalve gedurende de stormachtige dagen
der vorige week, toen nagenoeg niet kon wor
den gevischt, nemen de palingvangzten in het
LJselmeer toe. Sommige plaatsen melden meer
dan een verdubbelde vangst van aal, verge
leken bij de vorige week.
De prijzen blijven bevredigend.
De garnalenvangst om de zuid geeft geen
reden tot verheuging. Ze blijven schaarsch,
zoodat er door de vaartuigen niet veel besom
ming kan worden gemaakt
Liet het zich eerst aanzien, dat de noord-
zee visscherij wat beter resultaat zou kunnen
afwerpen het onstuimige weer zette daar een
domper op, zoodat de weekbesommigen der
Urkers beneden de verwachting bleven.
Bij Terschelling scheen nog al goede vis
scherij te zijn, zoodat de visschers, die daar
hun geluk beproefden wat betere besommingen
maakten.
De snurrevaad leverde nog weinig resultaat
We schreven verleden week, dat de beug-
visscherij, vergeleken bij de laatste jaren, be
tere uitkomsten opleverde. Nu, dit jaar, kan
er een eenlgszins loonend bedrijf worden ge
maakt, zoodat de verwachting la, dat meer
Btoombeugers dit bedrijf weer zullen gaan uit
oefenen.
We wijzen hierop, omdat de beugera uit
Vlaardlngen hier hun aas plachten te halen,
waardoor er dus voor de haringviaschers nog
een kansje is, dat er voor hun vangst een wat
betere prijs kan worden gemaakt
j gelegenheid van den eersten proeftocht
van den nieuwen kruiser Hr. Ma. ,JDe Ruyter"
op 27 April e.k., zond ons de oud-luit ter zee
J. C. Mollcma, het volgende artikel, dat wij
wegens plaatsgebrek moesten bekorten.
Wanneer wij Nederlanders met iemand
kennis maken, toonen wij dikwijls het zwak
te informeeren wie zijn vader was en wat die
man deed.
En wij snobbetjes van de 20e eeuw zijn
gecoiffeerd als onze nieuwe vriend een def
tigheid blijkt te zijn, en gereserveerd ais de
pipa wat obscuur is.
Nu ben ik wel heelemaal niet bang, dat een
dergelijke gereserveerdheid op zal treden bij
de kennismaking met den jongen De Ruyter,
want, wat en wie zijn oude heer dan ook
oorspronkelijk geweest moge zijn, deze was
dan toch van Deenschen adel ai 275 jaar
geleden en is als Spaansch hertog gesneuveld
maar al het water van de zee, het element
van vader en zoon, w&scht toch het feit niet
weg, dat de moderne, elegante zoon van zeer
eenvoudige origine is en dus indachtig be
hoort te zijn, dat hij door daden toonen moet,
zijn eenvoudigen braven vader waardig te zijn
en niet behoort te teren op de faam van den
self made ouden heer.
Mij dunkt, dat toen Hare Majesteit dit
fraaie schip den naam de Ruyter schonk, Zü
niet alleen de traditie heeft willen handhaven,
steeds in onze Marine een schip dien eere
naam te laten dragen, maar veel meer
gedacht heeft aan het rijke symbool daarin
gelegen: „Ziet, wat het kleine vermag, als de
ziel groot is en aan het Vaderland verknocht".
Den 24en Maart 1607 beviel Aaltje Jansd.,
de huisvrouw van het eerelld van het bier-
dragersgilde te Vllsslngen, Adriaan Michielsz.
van haar vijfde kind er zouden nog zes
volgen en het wicht werd, naar zijn groot
vader, den oud-soldaat uit het Staatsche leger
Mlchlel gedoopt.
Adriaan had zich uit niets opgewerkt tot
VlUslngadli poorter en bracht zijn uitgebreid
ALG. VERGADERING VAN DE AFD.
DEN HELDER VAN DE IIOLL. MM.
VAN LANDBOUW.
Woensdagavond werd bovengenoemde ver
gadering gehouden in het café „Prins Hendrik".
Een twintigtal leden was aanwezig, benevens
het hoofdbestuurslid, de heer Wal boer. De
voorzitter, de heer I. J. Schroevers, opent met
een woord van welkom deze bijeenkomst.
De notulen worden door den secretaris, de
heer C. J. Maters, gelezen en onveranderd vast
gesteld.
Mochten er bij de leden klachten ztjn aan
gaande crisiszaken, dan zal het bestuur deze
gaarne vernemen.
Volgen ingekomen stukken en mededeeiin-
gen. Een schrijven om op te richten een ver-
eeniging tot voorlichting in de bedrijven met
daaraan verbonden een assistent-bedrijfsconsu-
lent. Na langdurige discussie hierover en na
toelichting van den heer Walboer, wordt in
principe besloten tot den Bedrtjfsconsulent, de
heer Brakman, te Alkmaar, het verzoek te
richten om hier ook met deze proef te begin
nen.
De meikcursus zal ook dit jaar weer ge
geven worden onder leiding van den heer Zee
man te Sint Martensbrug. Het aantal deel
nemers bedraagt 6.
Volgt verkiezing van een bestuurslid in de
vacature-K. Fenser. Na 3 stemmingen gekozen
de heer A. Schenk te Groote Keeten, die hier
van in kennis zal worden gesteld.
De rekening en verantwoording van den pen
ningmeester, was door de heeren H. W. JLm-
mink en D. Gutker nagezien en tn volmaakte
orde bevonden, en wordt tot goedkeuring be
sloten.
De ontvangsten bedroegen 922.03%, de uit
gaven 765.73 met een saldo van 156.30%.
Penningmeester en commissie werden dank ge
zegd.
Voor 1936 zullen de heeren P. van der Veer
en N. Hoornsman de contröle verrichten.
De algemeene vergadering te Amsterdam is
14 dagen uitgesteld tot 13 Mei a.s. De afge
vaardigde krijgt vrij mandaat. Eventueele voor
stellen kunnen nog tot 1 Mei a.s. gedaan wor
den. Over het veel te laat toezenden van de
kalverschetsen zal geschreven worden.
Tot afgevaardigden voor de alg. vergadering
worden benoemd de heeren A. Grtn en P.
Piulster.
Met dank voor de besprekingen, ook aan den
heer Waiboer, wordt de vergadering gesloten.
LOONRUSLAGREGEIJNG.
Deze gemeente is toegetreden tot de loon-
btjslagregeling voor de landbouw- en vee
teeltbedrijven en gaat ook in op de nieuwe
regeling voor de loon bijslag voor de bloem
bollen bedreven.
De regelingen treden per 1 Mei in werking.
Gegadigden dienen van htm voornemen ter
gemeente-secretarie kennis te geven.
V.V.V.-GIDS.
Door de Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer „Callantsoog" is dit jaar weer een
nieuwe gids uitgegeven. De uitgave is zoo
juist verschenen en keurig uitgevoerd. Als
formaat zijn de Internationale foldermateu
aangenomen. De V.V.V. werkt in deze dus
mede aan de zoo geweuschte uniformiteit Het
vooromslag is ontworpen door de teekenaresse
mej. T. van Doornik te Amsterdam, en geeft
in enkele lijnen het karakter van ons dorp
weer, dus aan den voet der duinen, onmiddel
lijk aan de zee en aan de landzijde de polders
met de boerderijen, enz. De typeering is een
voudig maar raak. Op de achterzijde komt
oen kaartje voor, waarop de wegen naar Cal
lantsoog zijn aangegeven. Dit ls dus weer een
verbetering.
Naast een Hollandsche tekst over de bad
plaats Callantsoog van den secretaris der
V.V.V, ls een Esperanto-tekst opgenomen.
Deze ls van de hand van den leider der
Esperèmto-vereenlging „Clam Ahtauen"" alhier'
de heer H. J. Schut. Men gaat met den tijd
mede.
Do V.V.V. weusehen we met haar nieuwe
uitgave veel succes toe en haar leden veel
gasten in het a.s. seizoen.
INENTING.
Op Woensdag 29 April as. zal er in de
Openbare Lagere School alhier gelegenheid
bestaan tot kostelooze inenting, waarvoor
men zich te twee uur aan het schoolgebouw
moet vervoegen.
en
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Willem, z. v. H. Zeinstra
A- M. Boersen; Wiebigje Johanna Maria, d.
v. C. L. de Winter en M. H. Vleut; Maartje
Cornelia, d. v. D. Vreeken en M. Cardol,
Theodores Joh&nnes, z. v. J. L. Jansen en C.
v. d. Noutand; Theodorus Weyert, z. v. J. N.
Komen en B. G. v. d. Fluit, Adriaan, z. v.
P. Langereis en J. T. Vader; Ellsabeth, d. v,
G. Bossen en M. J. van Oeveren; Geertuida
Catherina, d. v. W. Smit en P. Kooijman.
ONDERTROUWD: P. Jonker en M. J.
Zandbergen.
GETROUWD: A. M. van den Berg en A.
M. Kroon.
LOOP DER BEVOLKING.
Ingkomen: H. C. Kapitein, van Am
sterdam; mej. J. Dijkstra, van Amsterdam;
mej. A. Lube, van Kleef (Dultschl.).
Vertrokken: A. van Woesik en gezin,
naar Den Helder; W. de Graaf en gezin, naar
Alkmaar; C. H. van Koningsbruggen en gez„
naar Den Helder; mej. H. C. Raven, naar
Den Helder.
Politie.
Gevonden; Sleutel.
Verloren: Belastingplaatje
BURGEMEESTER LOVINK HEEMRAAD.
Bij Koninklijk Besluit is benoemd tot Heem
raad van den Anna Paulowna-polder Burge
meester G. J. Lovink
Voetziekte bij tarwe.
Voor de Vereeniging van Oud-leerlingen
der Landbouwwintercursus hield, nadat de
heer K. Tijsen een welkomstwoord had ge
sproken, Ir. J. E. Muntinga een lezing over:
voetziekte bij tarwe.
Voor deze interessante lezing, die toegelicht
werd met eenlge mooie lichtbeelden, tabellen
en grafieken, bestond veel belangstelling.
De heer Muntinga begon met te vertellen, dat
men het optreden en de verschijnselen van de
voetziekte al lang kent. Den laatsten tijd be
steed men er echter meer aandacht aan. Geen
wonder, ais men weet, dat de bouw van de
wintertarwe in de laatste jaren is uitgebreid
van 53.000 bunder tot 124.000 bunder en het
bebouwde oppervlak voor zomertarwe van
5000 ha tot 24.000 ha groeide.
De eigenlijke voetziekte of oogvlekken-
ziekte komt op alle grondsoorten voor. De be
smetting zit in den grond. Het eerste ver
schijnsel van de ziekte is een vlek op den
stengel, ongeveer 20 cm boven den grond. Deze
plek begint te rotten, waardoor de plant zijn
steun kwijt raakt en gaat vallen. Alleen als
de besmetting vroeg plaats heeft, heeft men
last van deze ziekte (men heeft ze in Februari
al waargenomen).
De kans op zieke tarwe blijkt grooter te
worden naarmate 'men vroeger zaait. Men
zaale in leder geval niet voor half October en
dan ln ieder geval de „voor voetziekte vat
bare" perceelen zoo laat mogelijk. (Laat ge
zaaide tarwe wintert ook minder gauw uit.)
Zomertarwe kan in het algemeen iets later
gezaaid worden dan thans gebruikelijk is.
Er valt weinig of geen verband te consta-
teeren tusschen de gebruikte hoeveelheden
zaaizaad en voètsiekte. Toch krijgt men den
indruk, dat men vooral in September en
October gemiddeld te veel zaaizaad gebruikt
en daardoor te zware tarwe krijgt. Bi) gebruik
van goed en goed ontsmet zaaizaad schijnen
de volgende hoeveelheden aanbevelenswaardig:
September en eerste helft October ongeveer
100 kg; tweede helft van October 125—130
kg; eerste helft van November 140150 kg;
tweede helft van November 160—170 kg. Som
mige landbouwers zaaien met een tweemeter
zaaimachtne met 9 pijpen; om een steviger
gewas te kragen met even goede opbrengst en
minder wiedwerk, verdient een rijenafstand
van 25 cm aanbeveling. Men zaait in 't alge
meen ongeveer 6 cm diep en het zou zeer ge-
wenscht zijn ook eens proeven te nemen met
diep en ondiep zaaien, om ook hierover
ervaringen op te doen.
Tarweland moet in den regel niet diep los
gemaakt worden en men zal dus aan het
ploegen tot een diepte van 1518 cm moeten
vasthouden.
Bij het gehouden onderzoek bleek, dat bü
de .lichte" gewassen het een enkel geval voor
kwam van matige tot erge aantasting en dat
de normale gewassen in veel mindere mate
ziek waren dan de zware. Men geve in door
snee geen stikstof op tarwe. Het vergif, dat
bij het gebruik van kalistokstof ontstaat,
bleek den verwekker van de voetziekte niet
te dooden. Kali werkt gunstig, omdat de
stengel er steviger door wordt. (Ook de korrel
kwaliteit verbetert er door). Men heeft b(j
het onderzoek ook het waterpeil verhoogd en
kreeg daarmee gunstige resultaten. Gebruik
van kopersulfaat en patentkali gaf geen ver
schil bij het onderzoek in Waard en Groet.
Bij proeven in Anna Paulowna genomen met
of zonder kali, had de monsterkeuring tot
resultaat, dat bij gebruik van kali in 4 ge
vallen de kwaliteit beter was, in vier andere
gevallen gelijk bleef en in twee gevallen min
der was. Spreker vertelde ook nog van de
ervaringen, die men opdeed met „blokken",
„toppen" (bevorderde het staan blijven), en
het uitdunnen met wiedmachine (opbrengst
van het uitgedunde was minder) en beant
woordde nog verschillende vragen, die door de
aanwezigen werden gesteld.
Hierna volgde met dank aan den spreker
sluiting.
De agenda van de vergadering van den raad
op Vrijdag &.a., des namiddags ten 2.30 uur,
bevat de volgende punten ter behandeling:
'i. Notulen.
2. Mededeeliogen en ingekomen stukken.
3. Voordracht tot het verleenen van finan-
cieele steun aan het op te richten Borgstel-
llngsfonds Hollands Noorderkwartier.
4. Voordracht naar aanleiding van verzoeken
om ontheffing en bezwaarschriften inzake rei
nigingsrechten.
5. Voordracht iozake het verleenen van een
voorschot op de vergoeding voor kosten van
instandhouding eener bijzondere lagere school
over 1936.
6. Voordracht tot opschorting van de her-
pachttng der wierwaarden in de Waddenzee.
7. Voordracht tot vaststelling van een nieuwe
verordening op de heffing van opcenten op de
hoofdsom der gemeentefondsbelasting.
8. Voordracht naar aanleiding van een ver
zoek om tegemoetkoming in de vervoerkosten
Van een leerling eener lagere school.
9. Voordracht tot het aangaan eener ge
meenschappelijke regeling voor de exploitatie
van de Destructor annex noodslachtplaats te
Sc hagen.
10. Voordracht tot vaststelling van de 3-
jaarlijksche afrekening wegens kosten van in
standhouding eener bijzondere lagere schooL
11. Voordracht tot aanvulling der verorde
ning op de heffing van leges (ventvergunnin
gen).
12. Vaststelling der le suppletoire begrooting
voor den dienst 1985.
18. Benoeming van een gemeente-vroed
vrouw.
POLITIE
Gevonden: een gouden broche en kin
derwantje.
Verloren: een rijwielplaatje tn etui en
een dekzeiltje van een vrachtauto.
Inlichtingen bij den gemeentebode
VOOR HET CONCOURS OP
HEMELVAARTSDAG.
Ter voorbereiding van het hier op Hemel
vaartsdag te houden Concours van Christel,
Fanfarecorpsen, worden thans in het Park te
Den Burg verschillende werkzaamheden ver
richt, o.a. is men bezig den tuin bij de Electr.
Centrale bij het Park te voegen, waardoor dit
weder aanmerkelijk vergroot wordt.
20.000 MIJLEN OVER ZEE.
In Pen's Bioscoop loopt vanaf morgen de
film van de K. XVCH, 20.000 mijl over zee.
Ongetwijfeld zal deze film groote belangstel
ling trekken.
Woensdag is benoemd tot Directeur der
Lagere Landbouwschool alhier de heer E. van
den Ban, thans Hoofd der school te Reewijk.
Voor deze betrekking hadden zich 17 sollici
tanten aangemeld. De datum voor in functie-
treding ls nog niet vastgesteld.
„VOERMAN HENSCHEL".
Ten bate van de Algemeene Tex. Wijkver
pleging zal op Woensdag 29 April a.s. in
Pen's Schouwburgzaal opnieuw worden opge
voerd door leden van „Volksonderwijs" het
tooneelspel „Voerman Henschel". Gezien bet
groot succes der eerste opvoering, zal de zaal,
temeer daar de voorstelling voor een zeer
nuttig doel gegeven wordt, stellig geheel
bezet zijn.
De zomerdienstregeling bü T.E.S.O. treedt
dit jaar 6 Juni in werking. Voor den dienst
op werkdagen is er geen wüziging. Tot 1 Juli
is de eenlge wijziging in den Zondagsdienst,
dat de eerste boot, inplaats van 7.80 om 7.50
van Texel vertrekt, en inplaats van om 9 uur
uit Den Helder vandaar om 10 uur gaat. De
grootste wüziging in den dienst op Zondag
vangt aan 1 Juli, er komt dan een morgen
dienst bü om 5.50 van Texel en om 6.50 uit
Den Helder en een avonddienst om 19.30 van
Texel en 21.15 uit Den Helder.
e
n
Nu vele gronden in de Wieringerraeer aan
de pachters zün uitgegeven, komen er plagen.
De felle Noordwester storm, die in de afge-
loopen week boven ons land heeft gewoed,
heeft groote schade toegebracht aan het te
velde staande jonge gewas. De geweldige
droogte van de laatste dagen was oorzaak,
dat de grond vooral op de lichte perceelen
zeer los was. Zandverstuivingen hebben de
jonge planten bedolven. Vooral het vlas heeft
ecg geleden. Ook is veel zand verwaaid. Het
zand is hier en daar tot hoopen van 30 A 40
cm opgewaaid. Duizenden meters slooten en
greppels zün dichtgestoven. Vooral de sloo
ten, waarde drainage op uitloopt, zullen weer
onder handen genomen moeten worden, het
geen voor de pachters dus extra arbeidsloon
op hun uitgavenbudget beteekent. Men re
kent in landbouwkringen op een aanmerke
lijke oogstvermindering als gevolg van dezen
storm. Bovendien heerecht in hevige mate de
emeltenplaag. Een intensieve bestrijding zou
groote uitgaven met zich brengen. Zouden de
vüf vette jaren van de Cultuur Mü. gevolgd
worden door vüf magere voor de pachters?
STEUN AAN NOOKDHOLLANDSCH®
TUINDERS.
De Ned. Tuinderabond, district Noord
Holland, zal trachten ln samenwerking m i
den R.K. land- en tuinbouwbond en den Chr
boeren- en tuinderabond, een büzonder r'
steun voor de Noordhollandsche tuinders t°
vcrkrügen boven den gewonen steun uit het
Landbouwcrisisfonds.
VROEGE ASPERGES.
Aan de markt De Eendracht te Beverwijk
waren Maandag reeds 20 bossen natuurasper-
ges aangevoerd. In de laatste jaren is
nooit zoo vroeg voorgekomen.
MINIMUM VERKOOPPRIJZEN VOOR
EIEREN NAAR DUITSCHLAND.
De minlmum-verkoop-prüzen voor eieren
naar Duitschland, incl. verpakking, franco
grens, zün voor de periode van 21 tot 24
April vastgesteld op C-kiasse, gewicht 52—52
kg B-klasse, gewicht 57—58 kg ü.20'
A-klasse, gewicht 62—63 kg, 3.50; S-klasse|
gewicht boven 65 kg 3.80, alles per ioo!
Monopolieheffing 35 ct. per 100 stuks.
Prijzen voor eendeneieren zün naar grootte'
2.40, 2.45, f 2.55 en 2.60 p. 100 stuks!
CONSUMPTIEMELK.
De Nederlandsche zuivetcentrale deelt mee
dat van 26 April tot en met 2 Mei voor con-
sumptiemelk volgens regeerlngscontracl, het
taxegedeelte 5% zal bedragen, eventueel
verhoogd met premie of veroilnderd niet
afdracht voor de kwaliteit. De regeeringa-
minimumprüs voor overmelk is 3,6 cent, de
afdracht bü levering in consumptie van
andere dan taxemelk 2% cent.
Tochten op de Noordzee en ten
Westen van Schotland.
Naar de TeL verneemt zal Hr. Ms. kruiser
„De Ruyter" op 27 April een aanvang maken
met de technische proeftochten, welke aan de
oplevering vooraf moeten gaan.
Deze proeftochten vinden plaats in de
Noordzee en aan de Westkust van Schotland,
ten overstaan van een marine-commissie. Deze
zullen een zestal weken in beslag nemen.
Na de proeftochten komt de kruiser nog
ongeveer vier maanden terug bü de werf Wil
tonFüenoord te Schiedam, om geheel afge
werkt te worden, waarna de indien.sta telling
volgt.
Officier-vlieger G. C. M. Scholten, wiea
vergund is uit Oost-Indië naar Nederland
terug te keeren, is op 15 April aan boord
van het m-s. Joh&n van Oldenbaroevelt van
Tandjong-Priok vertrokken.
Officier van den marinestoomvaartdienst 2e
kl. A. de Vaal, onlangs uit Oost-Indië gere
patrieerd, wordt 27 April geplaatst bü de
onderzeedienstkazerne te Willemsoord.
Luitenant ter ze 2 kl. P. G. de Back wordt
2» April overgeplaatst van Vllsslngen naar
Hr. Ms. pantseraehip Hertog Hendrik te
Nieuwediep.
Verbetering. Luitenant ter zee der 2de kt
B. Poortman is niet, zooals gemeld, belast
met het bevel over een groep münvegere te
Vlisslngen, maar met liet bevel over de divisie
münvegere aldaar.
By beschikking van den minister van staat,
minister van defensie ad., is off. van den
M.S.D. der 2e kl. W. Beets den 2en Juni ge
plaatst bü het vliegkamp De Kooü.
Bü beschikking van den minister van staat,
minister van defensie ad., is de off. van den
M.S.D. der 2e kt M. A. Teljer, den 2en Juni
1936 geplaatst aan boord Hr. Ms. Gelderland,
gezin op uitstekende wijze groot. Maar zün
v(Jfde kind, Michiel, was een zorgenkind, een
nagel aan zün doodkist; met dien knaap was
niets aan te vangen. Dom was hü niet, lezen,
schrijven en rekenen leerde hü op school en
Engelsch van de soldaten der Vllssingsche
bezetting (de stad is van 1585 tot 1616 ln
pand van Engeland geweest), maar zün
gedrag op school en op straat liep de spui
gaten uit U weet dat hü op zün 10e jaar aan
den bal op den top van den toren bungelde,
maar dat was niet alles. Het was altüd
„vechten en smijten" bü den weg, en op
school was hü zoo'n onverbeterlijke woelwater,
dat meester hem eindelük wegjoeg.
„Dan maar op karwei", vond Vader, maar
als jongen aan het wiel op de lijnbaan van de
reeders Lampsen, op zes stuivers in de week,
werd hü geen haar beter; „hü dogt in sün
jonckheyt nergens toe dan ter zee te vaeren".
Och, een wonder was dat niet, men stelle
zich het Vlissingen van dien tfld slechts voor.
Het was een kapersnest, de veilige haven
voor 27 kapers, die met 3500 man, één derde
van de heele Vlissingsche bevolking, de „vrije
neringhe" uitoefenden.
Toen Michiel op zün 11e jaar het tweede
oneervol ontslag was aangezegd, gaf vader
Adriaan, die het wisselvallig lot van den zee
man aan den lüve had ondervonden, noodge
dwongen toestemming voor de zee en Mlchlel
mocht monsteren als hoog bootsmans jongen
op een schip van de Lampsens, de St. Steven.
En dan is het ook meteen uit met den ouden
Michiel, uit diens asch verrijst nog wel lang
niet de groote Michiel, maar werkt zich op
een (jverig eeejong, dat voelt meer te kunnen
worden dan een vroeg versleten en verdron
ken sapltau de scheldnaam voor den ma
troos: „syapa tahoe", vrü vertaald „wat kan
't mij bommen") en die Ijverig leert om het
tot onderofficier te brengen.
Dat ging in zün dagen zoo gauw niet.
Bovendien het Twaalfjarig Bestand ein
digde, Prins Maurits kon goed konstabels en
busschieters van de schepen gebruiken en
daar vechten in Mlchiels aard zat, was hü van
de partrj. Hij diende als busschieter in het
Kleefsche, daarna ln het door Spinola bele
gerde Bergen-op-Zoom, waar de 15-jarlge
rakkerd een paard kocht en dapper aan de
uitvallen van het garnizoen meedeed en
menigmaal met bult beladen terugkwam.
„Bergen-op-Zoom hield zich vroom, het stuitte
de Spaansche scharen" en Michiel ging weer
naar zee in 1622, nog wel op een oorlogs
scheepje, nu als hoogbootsmansmaat, als
assistent dus van den hoogsten onder
onderofficier, den chef der equipage.
Maar in de oorlogsmarine had hü geen ge
luk. In de Gdlf van Biscaje werd zün schip
veroverd, hü zelf door een plek ernstig aan
het hoofd gewond, de eenlge maal dat hem
dit overkomen is, tot de doodeltjke kogel hem
op zün 69e jaar neervelde, en hü werd als ge
vangene in Biscaje gebracht In zulk een toe
stand bleef een vindingrijke jongen van tem
perament als Michiel natuurlük niet graag
en niet lang, hü wist met eenlge maats te
ontvluchten en al bedelend zün weg te vinden
door Frankrük naar zjji vaderstad.
Wü weten niet wat hü tusschen 1624 en
1632 precies heeft uitgevoerd: de bescheiden
man heeft, toen hü als machtig admiraal de
lucht kreeg van plannen om zün biografie te
boek te stellen, veel papleren en journalen,
waarin hq de hoofdrol speelde, vernietigd.
Hü had waariyk geen hooger aspiraties en
hü had geluk; hü spaarde genoeg over om op
zqn 24e jaar met een flinke boerendochter
Marijke Valdere in het huweUjksbootje te
stappen. Niet lang daarna voegde hü den
naam De Ruiter, later De Ruyter, een naam
uit de familie van zün moeder, aan den zünen
toe (1633).
In zqn gezinsleven heeft De Ruyter veel ver
driet gekend: hü verloor twee maal zün vrouw
en verscheidene kinderen; zün trots, zijn eenig
overgebleven eigen zoon Engel, die het tot
schout-bü-nacht heeft gebracht, is ook jong,
gelukkig na den vader, en ongehuwd, gestor
ven. In rechte lün is de familie De Ruyter Wet
dien zoon uitgestorven.
De Ruyter voer in den reget gelukkig op
de kleine visscherij. Op de Groene Leeuw bü-
voorbeeld in 1633, bracht hü van Jan Mayen-
eiland, 25 walvisschen thuis, in 1635 deed hü
een dergelüke reis en zün spaarduiten veroor
loofden hem een Jaartje thuis te liggen. In
1637 vertrouwden de door kapers veelgeplaag
de reeders Lampsen hem een kaper toe om
tegen de Duinkerkera te ageeren. Dezen waren
hem echter te glad af, meer dan één prüsje
bracht zijn tocht hem niet op en met moeite
is hij een overmacht van 13 Duinkerkers „ont-
donkerd"; redeneerend: „Veel (h)onden is den
(h)aze sün doot".
Deze mededeeling in zün journaal schetst den
man kort en precies. Altüd bedachtzaam,
nuchter, met een scherp oog voor het moge
lijke en bewust van het onmogelijke, heeft hü
ook ons vaderland gediend en het taai en on-
overwlnnelük gemaakt in de moeilijkste dagen
van ons bestaan.
In 1640, nog steeds in dienst der Lampsens
en nu eindelük als schipper, maakte hij twee
voordeelige reizen op Brazilië en joeg op on
verschrokken wijze een grooten Duinkerker een
prijs af.
Toen dan ook de Zweedsohe admiraliteit in
1641 een vloot van gehuurde koopvaarders bü
elkaar schommelde om samen met een Fran-
sche en Portugeesche scheepsmacht den koning
van het zich vrü vechtende Portugal tegen
Spanje te steunen, verhuurde Lampsen „de
Haze" met zün kapitein De Ruyter, en locaal
was deze reeds zoo bekend, dat hü tot den
derden ln rang, tot schout-bij-nacht, werd ver
kozen op 150.— 'smaands.
De admiraal Arnold Gijscis beleefde van zqn
bondgenooten al heel wienig genoegen, des te
meer echter van zün schout-bü-nacht. De Ruy
ter ondernam onverschrokken een verkenning
van de baai van Cadiz, en toen onze scheeps
macht, welker vereeniging met de Franschen
en Portugeezen mislukte, een overmachtige
Spaansche vloot te bekampen kreeg, was het
De Ruyter, die met zün „Tsae maets", cou
rage", zqn mannen een hart onder den riem
stak en ondanks het plichtverzuim van ver
scheidene kapiteins, met zün admiraal de
Spanjaarden met groote verliezen afsloeg, al
ontkwamen zü naar Cadiz.
De Ruyter wist zün door nagels schip in de
Taag te salveeren.
Véél roem had hü geoogst, maar de toestan
den op-de oorlogsvloot stonden hem zoo slecht
aan, dat hü verder de brui gaf aan het dienen
bü de Marine, en weer als schipper-koopman
varen ging, nog aitüd bü de Lampsens (1643).
Toen de spaarzame schipper voor eigen reke
ning reizen ging op zqn trouwe Salamander
(1644). Acht jaren lang voerde hü zün schip,
handeldrijvend op Barbarfje en West-Indië.
Zoo werd het 1652. De fortuin had De Ruy
ter toegelachen, wei niet in zün gezin, dat in
1650 de moeder verloren had, maar de 45-jarige
had zün schaapjes op het droge en hü hoopte
met de weduwe van een Vlissingschen zeeman,
die hem een kranig en voorzoon, Jan van Gel
der, mee ten huweiqk bracht, als „vergheten
burgher" zün verdere levensdagen in zün
vaderstad te slüten.
Edoch, zijn Vaderland, de Republiek der Ver-
eenigde Nederlanden, was uitgegroeid tot een
groote mogendheid, die den handeisnaüver van
het Engelsche Gemeenebest had opgewekt.
Zün protector Oiiver Cromwell deed ons ten
oorlog gaan.
Wü zullen de geschiedenis van den eersten
Engelschen oorlog (16521654), den tweeden
(1665—1667), den derden (1672—1674) en den
daarmee samenhangenden oorlog met Frank
rijk (16721678) niet op den voet volgen en
slechts aanstippen waar De Ruyter zich gel
den liet.
Dat is toch ai ontzettend veel, zoodat wq
moeten volstaan met in het kader der belang
rijkste gebeurtenissen de persoon van den
grooten zeeheld te belichten.
In ons land waren mannen als Maarten
Harpertsz. Tromp, Jan Ever teen en Witte de
With al beroemd, maar niemand bulten Zee
land" kende ln 1652 De Ruyter. Doch aldaar
wist men wat men aan hem had en deed alle
moeite den rust-wenschenden zeeman over te
halen ln 'sLands zeedienst te treden. Voor
vlagofficier had hü geen reputatie genoeg, men
bood hem dan ook een eigenaard!gen titel aan,
om toch vooral niemand te kwetsen namelijk
die van vice-commandeur. De Ruyter is door
de liefde voor zqn land gezwicht, hij liet zich
overreden voor één tocht op de Neptunua, een
klein schip van 28 stukken met 134 man be
mand. Het zün er echter meerdere en vele ge
worden in dezen voor ons land vrfj ongelukkig
verioopen oorlog, in welken De Ruyter slechte
eer, roem en groote waardeering oogstte. Zoo
als hü het zelf uitdrukte: in dien oorlog sprak
hü Zeeuwsche taal in den hiteigen strijd bü
Plymouth, en hq bracht de aan zün hoede toe
vertrouwde koopvaarders veilig thuis. In de
door den doldriftigen Witte de With roekeloos
aangebonden en verloren strfjd tegen een En
gelsche overmacht, door den bezadigden De
Ruyter ontraden, muntte De Ruyter uit in het
defensief, maar toen had hü ook schoon genoeg
van het dienen bü een zeemacht, door twee
dracht der bevelhebbers verscheurd en erbar
melijk slecht door de admiraliteit verzorgd.
Niettemin was hü toch weer op zün post
en hielp Tromp, die eerst in 1652 met De
Ruyter had kennis gemaakt en hem onmid-
dellük hoog schatte, de groote overwinning
bü Dungeness (9 December 1652) behalen,
welke Blake naar Duins dwong en onze kust
van vijanden schoonveegde (De bezem in den
mast).
Vier maanden later de al even ongelukkige
slag bü Nieuwpoort (12 Juni 1653)! Voor de
zen tocht had men De Ruyter niet behoeven
over te halen; vol eerbied voor Tromp was
hü meegetogen. Het werden twee dagen van
zwaren strijd, vernietigd werden de onzen ze
ker niet, maar w(j verloren toch 20 schepen,
absoluut tengevolge van munitiegebrek en
slechte uitrusting der schepen, waaruit, ais
uit zooveel andere zeeslagen, wel blijkt, dat
het een oude Hollandsche gewoonte is om de
weermacht van den Lande stiefmoederlijk te
benadeelen.
Ach, hoe heeft De Ruyter daar steeds te
gen gefulmineerd en juist daar, waar men
hem hooren moest, onder zqn eeriyken vollen
naam. Hü schreef den Statcn-Generaal o.a.:
„dat hq niet van meening was weer in zee
te gaan, tenzü de vloot met meer en betere
schepen werd voorzien".
Welnu, de vloot werd versterkt, want Hol
land was ln last!
Zü voer in het begin van Augustus uit,
ontmoette den vüand den 8sten voor Katwük;
den Oden werd de strüd gedurende korten rijd
hervat, eindelük den lOden ontwikkelde zich
de bloedige slag bü Terheide, waarin Maarte»
Harpertazn. Tromp sneuvelde. De Ruyter
trok er op los met zün eigen bodem; van zün.
150 man verloor hü 43 dooden en 35 gekwets
ten, zün schip raakte zoo ontramponeerd, dat
hü het te Den Briel moest salveeren, maar
ondanks ons verlies van 12 schepen bereikten
wü een strategisch doel: de blokkade onzer
kusten was verbroken.
Door Tromp's dood, Witte de With's ont
zettende impopulariteit b(j het scheepsvolk en
de eeuwige onderlinge ruzies der admiralitei
ten en bevelvoerders, werd ditmaal geen ze®"
man, maar een cavalerist, Jacob van Wasse-
naer van Obdam, tot opperbevelhebber 8®"
noemd
Lowestoft heeft geleerd, dat een cavalerist
ook op zee dapper vechten en eerlük sneuve
len kan, maar niet, dat men vloot aan een
landofficier moet toevertrouwen; trouwens
onze vüanden van dien tijd hebben in dat op
zicht ook veel leergeld betaald.
De Staten-Generaal bestemden De Ruyter
tot „assistent", nu zouden wü zeggen
tot
chef van den staf van den graaf, maar zulk
een duivelstoejagersbaantje weigerde hü perti
nent. Toen heeft men hem vice-admiraal van
Amsterdam gemaakt (1654) en hoewel d®
Zeeuw zoo iets als verraad aan zijn provincie
aanvoelde, liet hü zich bepraten door dctt
raadpensionaris Johan de Wit, dien hü zeef
hoog achtte.
In het jaar 1654 behoefde hü niet meer te
strüden; Cromwell, even moe als wü en In
zün hart niet genegen een Republiek zooais
de züne te verzwakken, sloot den vrede.
Zoo is De Ruyter in 1655 met het gansch»
„huyshouwen" naar Amsterdam verhuisd.
Misschien wel het verdrietelükste werk vft»
zün geheele carrière heeft De Ruyter tus
schen 1659 en 1660 moeten opknappen aJa
drager van „De houten sleutels van de Sont
Wij moesten zorgen, dat dit belangrijk vaar
water niet in handen kwam van den Zweed-
schen Koning, die Kopenhagen belegerde
druk bezig was Denemarken geheel te ver
overen. Obdam forceerde den Sont, waarin)
Witte de With sneuvelde. Onze concurrenten,
de Engelschen evenwel, zagen met leeds
oogen onze Inmenging in de zaken van de
Sont en zoo lagen beide vloten op elkaar té
passen en voornamelqk op De Ruyter kwatfi
het neer de duizend-en-één optredende
lijkheden met Engelschen, Zweden en Denen
met tact, geduld en vastberadenheid uit de®
weg te ruimen. (Slot volgt)'
