FOTO-PAGINA HELDERSCHE COURANT
Hollandsche Mij. van
Landbouw.
Het gehakt in blik voor
werkloozen.
Minister prof. dr. ir. H. C. J. H. Gelissen bracht Woensdag een bezoek aan de Rotterdamsche Droogdok
Mij. ter bezichtiging van den bouw der .Prinsendam"
De directeur der K.LM., de heer Plesman (tweede van rechts), neemt een kijkje in de machinekamer
tijdens de proefvaart van het motor-tankschip „Macoma het honderdste schip, dat de Kon. Shell in
Nederland heeft laten bouwen
De Fransche bombardeer-vliegboot Bretagne de grootste ter wereld
M de .Lieutenant de valsseau Paris', is te St Nazaire afgeleverd. Het
gevaarte na de tewaterlating
De verkiezing van Azana tot president
van Spanje. Tijdens de mededeeling
van den uitslag in het „Palacio de
Cristal' te Madrid
De Plantenziektekundige Dienst is, in samenwerking met het Koloniaal Insti
tuut, bezig met het verdelgen van een groot aantal rupsen in het Vondelpark
te Amsterdam door middel van een Indisch product
De burgemeester van Peking heeft met andere autoriteiten en alle
straatvegers een schoonmaak-optocht door de stad gehouden om de
bewoners aan te sporen tot meer zindelijkheid op eigen terrein.
Gereed voor het vertrek
Gisteren is te Amsterdam de 141ste alge-
toeene vergadering van de Hollandsche Maat
schappij van Landbouw geopend. De Voorzit
ter, de heer P. Stapel Czn., hield daarbij een
•ede, waaraan wij ontleenen:
Met vertrouwen zjjn wij vorig jaar onzen
eersten Nederlandsche Minister van Land
bouw tegemoet getreden. Zeer waren wij in
genomen met de benoeming van een land
bouwdeskundige óp die post. Wellicht is het
door onze groote verwachtingen, welke wij
van hem hadden, dat het beleid van den Mi
nister niet in alle opzichten onze bewondering
en instemming heeft kunnen verwerven, ster
ker zelfs, dat de besluiten en beslissingen
Van Zijne Excellentie voor ons vele teleur
stellingen vormden.
De zuivel.
Wat hoopvoller stemt ons de positie van de
*uivel, al moet ik er dadelijk aan toevoegen,
dat we ook op dit gebied nog steeds een dus-
danigen totaal-prijs voor onze melk maken,
dat de productiekosten nog bij lange na niet
fiedekt zijn.
Het lichtpunt vormt voor ons evenwel het
•Telt, dat we in vergelijking met overeenkom
stige maanden van 1935, zoowel bij boter als
bij kaas, een meer of minder belangrijke
Prijsstijging kunnen constateeren, n.1. tot 9 ct.
bij de Leeuwarder Commissie-noteering
Voor de boter en tot 10 cent bij de kaas.
Dit kan ons wederom eenige moed geven,,
kunnen we ons over de bestendigheid van
dit verbeteringsproces nog geen illussie gaan
Snaken. Daarvoor blijft de dreiging eener
£roote productie met haar prijsdrukkende
^erking ons nog te veel boven het hoofd
*angen.
Beperking der productie.
Beperking der productie zal derhalve, om
l°t den eena .in het vooruitzicht gestelden
Richtprijs voor de melk te komen, wel gebo
den blijven. Dit gekoppeld aan pogingen, om
"b vleescnmarkt te beïnvloeden, zal naar
mijn meening voor de Regeering een aan
leiding kunnen zijn, om onzen vee-export
met alle ten dienste staande middelen en door
uitbuiting van alle zich voordoende gelegen
heden, zoo krachtig mogelijk te bevorderen.
Zeer noodig is het, om de vleeschprijzen, zoo
wel voor rund- als voor varkensvleesch ten
spoedigste te doen stijgen. In dat verband
schrome de Regeering ook niet, om ten aan
zien van de varkensprijzen den tegengestel
den weg te bewandelen van die, welke be
gaan werd, toen de prijzen der varkens flink
opliepen en den varkenshouder een vergoe
ding gingen belooven voor de vele geleden
verliezen.
Export stelle men in elk geval boven het
z.g. inblikken, waarmede steeds zeer veel
geld gemoeid is.
Verwaarloozen mogen we den export onzer
landbouwartikelen niet in geringste mate,
want wanneer wij onze buitenlandsche afzet
gebieden zouden verliezen en als Nederland
sche Land- en Tuinbouw uitsluitend zouden
zijn aangewezen op de voorziening der bin-
nenlandsche markt, zal het er donker uit ko-
j men te zien.
De landbouwsteun en de critiek
daarop.
Naarmate de crisis ernstiger om zich heen
heeft gegrepen, ook in de andere bedrijven,
heeft men in de groote steden de behoefte
gevoeld, om aanpassing te gaan prediken,
echter niet door de hand in eigen boezem
te steken, doch door het voor te stellen, dat
de landbouwsteun een ondragelijke last legt
op den consument. Stuk voor stuk is de
groote pers ter wille van zijn lezerskring er
toe overgegaan om op dit thema voort te
borduren, waarbij de bescherming, welke in
dustrie, nrjvreheid en scheepvaart ontvangen,
hetzij door Regeeringsmaatregelen, zooals
contingenteering, hetzij door directe cre-
dieten, zooals bij de scheepvaart, wijselijk
buiten beschouwing wordt gelaten.
Steeds dringender wordt dat beroep op de
z.g. alles neerdrukkende landbouwsteun,
steeds verder wordt de realiteit uit het oog
verloren, wanneer voor den slechten gang
van zaken in die kringen een zondebok moet
worden gevonden en men het eigen overbe-i
laste of overtollige bedrijf niet aan durft
pakken, of bang is voor de heilige huisjes (Ier
Staats- en gemeente-instellingen, om van del
politieke overwegingen hier maar niet te rep
pen. We kunnen zelfs bij de Regeering een'
zekere beduchtheid voor die pers-uitlating
waarnemen, wanneer we de verschillende
richtprijsverlagingen en toeslagverminderin
gen nagaan, welke we niet anders kunnen
bezien dan een aangeboden compromis óm
tot lagere levensmiddelenprijzen te komen.
Of de producent daarbij nog een bestaan
kan vinden is blijkbaar van minder beteeke-
nis.
Hoe staat het echter met die vermeende
niet te dragen zware Crisisbelasting ten bate
van den Landbouw en de prijsstijging der
levensmiddelen, welke er het gevolg van is?
Onlangs zijn er eenige becijferingen over
verschenen van het Nederlandsch Econo
misch Instituut in het Economisch Statistisch
Maandbericht. Langs drie verschillende
wegen werd die stijging berekend. Men vond
daarbij drie cijfers, n.1. varieërend van ruim
5 tot 8 Wanneer we voor een oogenblik
het gemiddelde der cijfers willen aanvaarden,
leeren ons de indexcijfers onzer landbouw
producten en van de kosten van levensonder
houd, dat momenteel de producent voor zijn
landbouwartikelen een prijs ontvangt, welke
is voor te stellen door het cijfer 68, terwijl
de consument voor diezelfde artikelen nog
zou hebben te betalen, als er in het geheel
geen landbouwsteun was, een prijs, welke is
weer te geven door het getal 111, wanneer
we alle prijzen vergelijken t.o.v. het voor- j
oorlogsch niveau.
Wé&r de schuld van het „dure leven" ligt I
in Nederland is na deze gecorrigeerde cijfers
wel héél duidelijk. Wanneer de Regeering
meent, verdere verlaging der levensmiddelen- j
prijzen te moeten helpen bevorderen, door
den landbouw verlaging van richtprijzen en
toeslagen op te leggen, zal zg daarbij eerst
ook de plicht op zich moeten nemen, om de
akkerbouwers en veehouders te leeren, hoe zij
op hun productiekosten kunnen besparen.
Bovenal brenge men geen ingrijpende wijzi
gingen in richtprijzen van producten, die
reeds zoover deel uitmaken van het zaaiplan,
dat het zaad al in den grond is gebracht. Dat
is absoluut fout en werkt funest op de mee
gaandheid en berusting van den boerenstand.
De grootste grief onzerzijds is wel, dat
bovendien dergelijke maatregelen soms ge
nomen worden zonder overleg met den geor-
ganiseerden landbouw op grond der meest
willekeurige overwegingen, die niet met de
praktijk in overeenstemming zijn te brengen.
De vaste lasten van het boerenbedrijf.
Mede in verband met de verlaging der
productiekosten, waarop ik hier voor doelde,
wil ik nog het een en ander opmerken over
één der factoren, welke mede den kostprijs
beïnvloeden, n.1. over het vaste lasten-vraag-
stuk voor het boerenbedrijf.
Het betreft hier de wel zeer langzame af
werking der Regeering van de Landbouw
Crisis-Hypotheekwet en het Vaste lasten-
ontwerp. Hoe zeer de georganiseerde land
bouw hierbjj zijn ziel in- lijdzaamheid bezit,
blijkt wel uit den datum van indiening van
het betreffende ontwerp van Wet bij de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, n.1. 29
Mei 1935 en den dag, waarop de schriftelijke
gedachtenwisseling tusschen Kamer en Re
geering werd beëindigd, n.1. 7 Maart 1936,
toen de Memorie van Antwoord op het ont
werp Landbouw Crisis-Hypotheekwet ver
scheen.
Intusschen is het nu midden-Mei geworden
en nog steeds ziet de Landbouw reikhalzend
uit naar den dag, waarop deze Wet in het
Staatsblad zal verschijnen. De nood is onder
de hypotheekboeren hoog gestegen. Meerdere
malen bereikten ons reeds aanvragen om
raad bijstand in gevallen, waarin de
hypothecaire schuldeischers de hypotheek op
zeggen en tot executie willen overgaan, om
dat de rente niet op tijd wordt betaald. Het
komt voor, dat om een bedrag van een paar
honderd gulden bij een rente-type, dat zeer
dicht bij de zes procent ligt, executie wordt
aangezegd.
Eiken dag uitstel van behandeling der beide
bovengenoemde wetten is ten opzichte van
den landbouw en speciaal van den eigenge-
erfden boerenstand niet meer te verdedigen.
Inleiding over akkerbouwvraagstukken
In de middagvergadering heeft de voorzitter
van de Nederlandsche Akkerbouw Centrale, de
heer K. L. Gaaikema Schuiringa, een inleiding
gehouden over akkerbouwvraagstukken.
De thans geldende steunmaatregelen komen
practisch neer op het verstrekken van een
zoodanigen financieelen bijstand, dat het den
ondernemer mogelijk wordt gemaakt, door
overheidsprijsregeling aan den landarbeider,
een bedrag voor levensonderhoud te betalen,
hetwelk anders in den vorm van werkloozen-
steun zou moeten worden uitgekeerd, waarbij
dan nog de noodige fondsen dienden te worden
gevoegd om de niet-geproduceerde landbouw
artikelen uit het buitenland te importeeren.
Tegen de bewering, welke nog herhaaldelijk
wordt geuit, dat in Nederland de voortbren
ging van de landbouwproducten zooveel meer
kost dan elders, kan dan ook niet genoeg
stelling worden genomen. Hebben de voort
brengers voor de crisis niet altijd met het bui
tenland kunnen concurreeren door betere en
intensieve productiemethodes
Van den beginne af heeft bij het ontwerpen
van de steunmaatregelen ten behoeve van den
landbouw de gedachte voorgezeten, dat de
regeering slechts de compensatie zou verleenen
van den prijsval en verweer tegen beschutting
elders en dat verder alle andere bedrijfsrisico's
voor den ondernemer zouden blijven. Dit
systeem waarborgt het noodzakelijke behoud
van de energie van den ondernemer en voor
komt elke verslapping, daar tenslotte de
steunnormen zoo zijn gesteld, dat het voor
niet volkomen juist geleide bedrijven al geheel
onmogelijk is, nog een behoorlijk rendement te
bereiken.
Thans schijnt een steun in voorbereiding
aan vetweiders en mesters, waarbij het crite
rium armoede wederom een rol speelt. De
elders gepropageerde gedachte om de eerste
producten van het bedrijf duurder te betalen
dan de latere beteekent wederom een aanval
op de grootere bedrijven, de eenige, die nu en
later, wanneer weer vrij geproduceerd kan
worden, oeconomisch kunnen werken en den
Nederlandschen landbouw aan de spits van
den landbouw in de wereld hebben geplaatst.
Onwillekeurig komt men tot den indruk, dat
er neiging bestaat, het systeem van bedrijfs
steun zeer geleidelijk te veranderen in een
systeem van steun naar behoefte. De bestaans
mogelijkheid wordt steeds kleiner en in gelijke
verhouding groeit de groep, die zuiver uit over
wegingen van zelfbehoud vraagt om indivi-
dueelen steun. Het is een vicieuze cirkel, die
als eenig perspectief een totale verarming van
den boerenstand in uitzicht stelt.
Dat er onder deze omstandigheden wordt
uitgezien naar een oplossing, die voor den
landbouw bevredigender zal werken, ligt voor
de hand, en als zoodanig wordt dan dikwijls
het systeem van Landbouw en Maatschappij
aangeprezen, dat door hooge heffing aan de
grens den binnenlandschen prijs op de ge-
gewenschte hoogte wil brengen. Inderdaad zou
dit voor die producten, waaraan wij een tekort
hebben, den gewenschten prijs kunnen bren
gen, ofschoon daarbij regelingen bij den aan
vang van den oogst onvermijdelijk blijven.
Het smaakt goed,
Gistermorgen heeft de minister van sociale
zaken, mr. Slingenberg, een bespreking gehad
met vertegenwoordigers van de besturen van
de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag, Utrecht, Haarlem, Eindhoven en Gro
ningen betreffende de nieuwe distributie van
gehakt in blik.
De heeren werden in de gelegenheid gesteld*
het nieuwe product te keuren. Zij waren vol
lof over den buitengewoon goeden smaak en
betwijfelden dan ook niet of het nieuwe gehakt
zal een dankbaar onthaal vinden.
Alle gemeentebesturen zegden volgaarne toe
de volle medewerking voor een slagen der
proef te zullen verleenen.
Wij kunnen hieraan nog toevoegen, dat het
de regeering is gelukt, den prijs van 35 cent
per bus te handhaven.
