tot 1 Juni gratis.
F@T@
Opgepast voor
inbrekers!
Wie zich NU abonneert,
ontvangt de
Heldersche Courant
Stadsnieuws
Oost'lndië
tweede blad
Hemelvaartsdag.
VERLOVINGS
KAARTEN
Drukkerij De Boer éi
HELDERSCHE COURANT VAN DINSDAG ïg MEI 1336
Licht op voor alle voertuigen.
Met het oog op den Hemel
vaartsdag zal het Advertentieblad
van Woensdag niet uitkomen. De
Heldersche Courant van Donderdag
zal Woensdag verschijnen.
Neem 'n AKKERTJE
REEDS MEER DAN
20 JAAR DE BEKENDE
NAAM VOOR HET
BESTE FOTOWERK
KEIZERSTRAAT 113 TEL 450
SAKIIMIMOiUW:
Uit het politierapport
Visscherij
Tusschen paal 1 en 5.
Vrouwen betoogen voor
den vrede.
Een indrukwekkende demonstratie
van 18000 vrouwen.
De hoofdplaats van
Sumatra.
Dinsdag 19 Mei20.23 uur
Woensdag 20 20.24 uur
Bij de d.d. 15 Mei 1.1. te Amsterdam door
de Ver. v. Leeraren in Stenografie en Machine-
schrijven gehouden examens slaagden voor
't diploma kantoorstenograaf 130 lettergrepen
Nederlandsch, de heeren C. Bakker en F. de
Jong, beide leerlingen van 't Instituut „Mer-
curius", Loodsgracht 72, alhier.
MOBILISATIEKRUIS.
De aandacht van de leden van de afd. „Den
Helder" van het Mobilisatiekruis wordt ge
vestigd op de in dit nummer voorkomende
advertentie betreffende den aanvang der uit
geschreven ledenvergadering.
ORANJE HARMONIE KAPEL.
(Dir. J. J. W. Hertsworm.)
Eerste zomerconcert te geven op morgen
(Woensdag), 's avonds 8.3010 uur, in het
Julianapark.
1. Psalm 138 M. Rugers
2. Piet Hein marsch A. L. Hazebroek
3. Ouv. Orphée aux Enfers J. Offenbach
4. Dans la Forge R. Elenberg
Fant. Opera Martha Flotow
0. Les Deux Pigeons A. Missager
7. Potpourri Verdiana H. K. Liment
8. Marsch Koning Voetbal W. Schootemeyer
De nos. 1, 2 en 6 worden uitgevoerd op het
concours, dat gehouden wordt op Texel op
Hemelvaartsdag a.s.
HERINNERIN GSMED AILLE
NAT. CRISIS COMITÉ.
Donderdag 14 Mei heeft de Burgemeester
van Bovenkarspel aan Mevrouw D. J. van
BredaSpigt en aan den oud-Burgemeester
den heer W. C. van Breda, de herinnerings
medaille van het Nat. Crisis Comité uitge
reikt, onder hartelijke dankzegging voor het
vele werk dat beiden in hunne kwalitiet als
presidente van het plaatselijk crisis-comité en
als Voorziter van steun B. hebben gedaan.
BELLAMY-PROPAGANDA-AVOND.
A.s. Vrydag 22 Mei zal de Internationale
Vereeniging Bellamy, Secretariaat 131, Den
Haag, in Café Centraal een Propaganda-
avond houden. Het doel is in deze plaats
een afdeeling der I.V.B., welke over het ge
heele land sterk groeiende is, op te richten.
Zij, die meer over de Bellamy-beweging
willen weten, wenden zich tot den heer H.
Vink, Vondellaan 3a, Beverwijk.
Dr. IJssel de Schepper, die in Den Helder
vele vrienden telt, zal Vrijdag spreken over
het onderwerp: „De Bellamy-wereldhervor-
ming is op komst".
GROOT NATIONAAL MUZIEKCONCOURS
TE AMSTERDAM.
Winnubst in de Eere-afd.
De traditie getrouw neemt de muziekver-
eeniging Harmoniekapel „Winnubst", directeur
de heer H. B. Schenkels, ook dit jaar wederom
deel aan een muziekconcours en wel te Am
sterdam. De muziekvereeniging „Watergraafs
meer" schreef, ter gelegenheid van haar 10-
jarig bestaan, een groot Nationaal muziekcon
cours voor Harmonie- en Fanfarecorpsen uit,
waaraan door ruim 30 corpsen uit alle deelen
van ons land wordt deelgenomen.
„Winnubst" komt voor het eerst op dit con
cours uit in de Eere-Afdeeling Harmonie. Het
verplichte concertnummer is „Ouverture de
Fête" van Beethoven, het vrjje nummer „Le
Barbier de Seville" van Rossini. Beide num
mers, waarin zeer veel van de uitvoerenden
wordt geëischt. Om voor een prijs in aanmer
king te komen, wordt voor al de rubrieken:
stemming, rythmiek, opvatting, enz. minstens
een 8 vereischt. In de Eere-Afdeeling Harmo
nie komen mede op dit concours uit het Har
moniegezelschap „Werkspoor", Directeur de
heer H. Slagboom, met het vrije nummer
„Peter Schmoll" van C. M. van Weber, het
„Stedelijk Muziekcorps" te Enkhuizen, Direc
teur de heer Frans van Diepenbeek, met het
vrije nummer „Een Nederlandsch Volksfeest"
Van M, C. van der Rovaart, e.a.
„Winnubst" neemt eveneens deel aan den
marschwedstrijd. Ook hierin heeft zij het zich
Wet gemakkelijk gemaakt door de „Kehler
Liedertafel Marsch" van A. Becker uit te
Voeren.
Het concours wordt gehouden nabij het
nieuwe Ajax-stadion waar de marschwedstrijd
om 12 uur op de Brink aanvangt en het mu
ziekconcours om 1 uur, op Donderdag 21 Mei
(Hemelvaartsdag) en vervolgens op 30 Mei en
1 Juni. „Winnubst" vertrekt per trein 7u.23 a.s.
Donderdag.
De jury bestaat uit de heeren M. C. v. d.
Rovaart, toonkunstenaar te Amsterdam, D. F.
Randel, gep. kapelmeester Kon. Mil. Kapel,
's-Gravenhage en Ch. J. Hagemetjer, musicus
te Westzaan.
Hoewel „Winnubst" eenige krachten wegens
Siekte moet missen, zoo zal zij als altijd muzi
kaal Den Helder op waardige wijze trachten te
Vertegenwoordigen. Met belangstelling worden
haar verrichtingen gevolgd en wij wenschen
onze stadgenooten veel succes.
[bij Hoofdpijn, Zenuwpijn, Vrouwenpijn
Het aantal inbraken In onze stad neemt
den laatsten tyd schrikbarende vormen
aan. Steeds komen er aangiften op het
Hoofdbureau van Politie, van Inbraken,
die hier of daar gepleegd zijn. Het op
vallende Is, dat al die Inbraken bijna op
dezelfde wijze geschied zijn en dat daar
bij het slachtoffer zelf niet vry uitgaat!
Wat toch Is het geval? De meeste huis
deuren ter plaatse zijn voorzien van z.g.
Fransche sloten, waarin Idem sleutels
passen (lange steel en breede baard).
Die Fransche sleutels z(jn van verschil
lend type, de een heeft 4 tanden, de an
dere 6, of bij deze zit de gleuf links, b(J
den ander rechts, enz. Doch het Is heel
gemakkeiyk een looper te koopen, waar
van de dikte overeenstemt met de klein
ste dikte van den Franschen sleutel. En
wanneer de bewoner den sleutel niet
tweemaal omgedraaid heeft, is het zeer
gemakkeiyk met zoo'n looper de deur te
openen.
Vele menschen hebben de gewoonte
om bij het ter ruste gaan of by het ver
laten van de woning te volstaan met de
deur dicht te trekken (duwen), zoodat
het slot inspringt. De deur is dan wel
gesloten, maar niet goed! Vergeet niet
den sleutel tweemaal om te draalen, het
Is dan onmogeiyk geworden voor den
eventueelen indringer om zich vla de deur
toegang tot het huis te verschaffen.
Laat men het na, dan moet men niet
vreemd opkyken als er op een kwaden
dag (nacht) by u ingebroken is. Immers
er loopt(en) in onze stad (een) indivi
du (en) rond, die gewapend met boven-
genoemden looper er zyn(hun) eerloos be
roep van maken om deuren, die op het z.g.
dagslot zitten, gemakkeiyk open te ma
ken om vervolgens buit te maken, wat er
buit te maken valt. Het is dus tegen dat
ergerlijke euvel, dat wij waarschuwen:
Doet Uw deur op het nachtslot en U helpt
mede om het aantal Inbraken In onze
plaats te verminderen.
EEN TUIMELAAR AANGESPOELD OP
DEN DIJK.
Zaterdagmiddag spoelde een dolfijnachtig
dier aan op den dijk tegenover het Helden der
Zeeplein. Het bleek een mannelijke tuimelaar
te zijn van 3 meter lengte.
Wij wendden ons tot het Zoölogisch Station
om nadere inlichtingen en kregen aldaar het
volgende te hooren:
De dieren, die iedere Jutter wel eens
aan den dijk gezien heeft en voor bruin-
visschen houdt, behooren in werkelijkheid
tot twee soorten. De eene soort is de
echte bruinvisch, die hoogstens 1.80 m.
lang wordt en behalve aan zijn geringe
grootte te kennen is aan zijn ronden kop
en zijn kleine rugvin. De tweede soort
is de tuimelaar. Deze wordt ongeveer
8j4 meter lang, heeft een spitse kop
met opvallend versmalde bovenkaak en
een hooge rugvin, die zeer opvalt, wan
neer de dieren even boven water komen.
Van dichtbij gezien heeft de bruinvisch
zeer kleine, de tuimelaar groote spitse
tanden.
Wat de levenswijze aangaat laten bruin
visch en tuimelaar opvallende verschillen
zien. De bruinvisch is een liefhebber van brak
water en ondiep terrein: de kreken der Wad
den, het ondiepe water langs den zeedijk,
dicht onder den wal; de tuimelaar houdt zich
by voorkeur op in de diepere buitenhelft van
het zeegat, het Westgat en het Marsdiep, al
komt hij by hoogwater tot ver op Texel-
stroom en soms tot vlak voor de haven voor.
De bruinvisch is vooral een zomerdier; de tui
melaar is by ons juist 's winters gewoon,
vooral in den tyd van de voorjaarsharing,
Maart, April. In Mei verdwynt hij.
Hoewel de tuimelaar in den nawinter vry
gewoon is en dan zelfs veel talryker dan de
bruinvisch gedurende welke maand van het
jaar ook, worden tuimelaars zelden gevangen
en spoelen ze vry zelden dood aan.
Er is nog een opvallend verschil tusschen
de twee soorten, waaraan de tuimelaar zyn
naam dankt Deze soort springt op mooie da
gen graag recht omhoog uit het water, soms
tot een paar meter boven de wateropper
vlakte. Meestal schieten de dieren dan met
den kop vooraan weer naar beneden, maar
soms kantelen ze in de lucht om en vallen
dan plat op hun zij terug. De bruinvisch ver
staat deze kunst van springen in het geheel
niet; hoogstens komt by het ademhalen de
halve bovenhelft van het dier voor een oogen-
blik hoven water. Ieder die dus „bruinvis-
schen" heeft zien springen zag op dat mo
ment tuimelaars; maar de vele hengelaars op
den dykhoek achter het Casino zien in hun
nabyheid echte bruinvisschen als concur
renten.
Bruinvisch en tuimelaar zyn beide wal-
vischachtige en dus echte zoogdieren, die
levende jongen werpen, zy krygen maar één
jong tegeiyk en voor de bruinvisch valt deze
tyd van jongen krygen in Mei en Juni. Het
duurt nu dan ook niet lang meer, of by op
lettend ultkyken zien we aan den dyk weer
de tweetallen bruinvisschen, gevormd door
een moeder en haar pas geboren jong, dat de
moeder ln al haar bewegingen angstvallig
volgt.
WIELERWEDSTRIJD TEN BATE VAN
HET MARINE-SANATORIUM-FONDS.
Het bestuur van het M.S.F. verzoekt ons
mede te willen deelen, dat op Hemelvaartsdag
(Donderdag) a.s. door het bestuur van de
Wieringer Wielerbaan een groote wielerwed-
stryd is georganiseerd waarvan de netto op
brengst geheel te bate komt van b.g.n. fonds.
Voor deze gelegenheid is een bijzonder ge
varieerd programma samengesteld, waarvan
niet alleen de liefhebbers van wielersport maar
ook zy voor wie deze sport nog onbekend is
veel zullen genieten.
Voor nadere byzonderheden verwyzen wy
naar de advertentie in dit blad,
O
PER BOOT NAAR SCHOORL EN
ALKMAAR.
Het is een oude traditie, dat „Esona" op
Hemelvaartsdag de uitstapjes per boot in
luidt met een tocht naar Schoorl en Alkmaar.
De salonboot „Nieuwediep" heeft haar zomer
kleed aangetrokken, de natuur is op haar
mooist en een watertochtje is en blyft een
rustige, gezonde en prettige manier van uit
gaan. En, wat in dezen tyd ook iets zeggen
wil, de goedkoopste manier. Er is geen ver
voermiddel, dat u voor 0.40 naar Schoorl
of Alkmaar brengt, heen en terug.
Er wordt zoo dikwijls gezegd: het reizen, het
uitgaan is te duur, wij moeten ons aanpas
sen. Welnu, dit is een tarief, dat zich aange
past heeft. Een dag in de heeriyke natuur is
toch waarlijk niet te duur betaald.
Voor vertrektyden raadplege men de ad
vertentie.
BEZOEK VAN DE MUGGEN AAN
DEN HELDER.
Hopeniyk van korten duur!
Zooals bekend, wordt momenteel het groot
ste gedeelte van onze IJselmeerdorpen ge
kweld door een ware muggenplaag, waarover
ook ln dit blad reeds het noodige geschreven
werd.
Tot voor eenige dagen scheen het evenwel,
dat Den Helder van dit weliswaar niet
stekend, doch nochthans allesbehalve aange
naam insect, verschoond zou blyven.
Edoch... het bleef een wensch en zij, die
er Zondag op uitgetrokken zyn, zij het den
kant van het Kanaal op of naar de Duinen,
hebben de ervaring kunnen opdoen dat ook
hier de mug zich opperbest schijnt te amu
seeren.
Zoo waren wy toevallig Zondagavond ln
de Duinen en tusschen paal 5 en 2 was het
een ware veldslag, die we tegen de duizenden
muggen hadden te voeren.
Weliswaar waren het nog geen wolken, die
het licht verduisterden, maar wel waren het
zwermen van vele duizenden, die luid zoemend
steeds weer het verblijf in de duinen haast
onmogelijk maakten.
Zooals men weet, steekt deze mug niet,
zoodat men voor een geprononceerde huid
geen vrees behoeft te koesteren.
Evenwel, we hoipen dat het bezoek van
deze IJselmeerbewoonsters maar spoedig tot
het verleden zal behooren, daar er op die
manier in de duinen is te beleven.
Naar we vernamen, werd Zondagavond ook
de Dijk niet gespaard van de ontelbare ii>-
secten, die het menig paartje, dat men daar
des avonds zoo wel eens pleegt aan te treffen,
wel lastig gemaakt zal hebben.
MAGAZIJN „HET MONUMENT".
Kanaalweg No. 0.
Morgenmiddag 1 uur wordt in het perceel
Kanaalweg No. 0 (schuin tegenover het
„Helden der Zeemonument") een nieuwe zaak
in rookartikelen en voorts koffie, thee, cho
colade, parfumerieën enz. geopend.
De eigenaar, de heer J. H. Keijzer, heeft
o.i. deze plaats goed uitgekozen, aangezien
het hier, mede door de vele zwemmers en
zwemsters, steeds drukker wordt.
Wat het rookmateriaal betreft, „Het Mo
nument" is uitstekend gesorteerd, zoowel in
allerlei soorten tabakken, ais sigaretten en
sigaren.
De dames-afdeeling, als men deze zoo mag
betitelen, heeft eveneens keuze te over.
Wat de uitvoering der zaak betreft, de be
timmering is aardig geslaagd, zoodat de di
verse artikelen wel tot hun recht zullen
komen.
Vermelden wy tenslotte nog, dat de heer
Keijzer de attentie had den manneiyken bè-
woners van het tehuis voor ouden van dagen
aan de Kerkgracht een pakje tabak te offree-
ren.
Vernieling van automaat.
Door een winkelier in de Spoorstraat werd
aangifte gedaan, dat een automaat ter waar
de van 050,welke in de portiek van zijn
winkel stond geheel is vernield.
Inbraak?
Door een bewoner van de Weststraat werd
aangifte gedaan, dat hij uit zyn woning een
bedrag van 35,vermist.
Dat komt er van.
Door een inwoonster dezer gemeente werd
aangifte gedaan dat zy een portemonnaie,
inhoudende 15,en eenige sleutels was
kwijtgeraakt, vermoedeiyk toen zy met een
vriendin en eenige marineschepelingen uit
was.
Kwajongensstreek.
Door een bewoner van den Ruyghweg werd
aangifte gedaan dat op het strand een jurkje
en een paar sokjes van zyn dochtertje door
jongens waren verbrand, door het werpen
van een brandenden stok op de kleeren, die
op een hoopje op het strand lagen.
Dronkenschap.
Door de politie werd een persoon, die in
kenneiyken staat van dronkenschap verkeer
de, ter ontnuchtering ln bewaring gesteld.
INSCHRIJVINGEN HANDELSREGISTER.
12—19 Mei 1930.
Nieuwe zaken:
Anna Paulowna:
N. J. Leyen, Lagedyk 2, besteldienst Bree-
zand, Schagen, Alkmaar v.v.
Den Helder:
J. N. Zyp, Ooievaarstraat 93, schilder.
Wyzigingen:
Den Helder:
N.V. My. tot Expl. v. Winkelzaken „Ideco";
filiaal gevestigd te Den Helder, Keizerstr. 117.
Schagen
J. Voerman, Landbouwstraat C 122, winke
lier in groenten, fruit en comestibles; overge
gaan aan J. D. Dubbeld.
Wieringerwaard:
KI. Zander, Tweewegen A 80, brood- en
koekbakker; overgegaan aan C. J. Zander.
De N. Rott. Crt. heeft een zeer uitvoerig
stuk over de haringvisschery en de mogelyk-
heid van afzet.
Alles uit dit stuk willen we niet memo-
reeren, omdat het in hoofdzaak gaan om de
z.g. groote visscherg, die wel groote betee-
kenis heeft voor het land, maar niet zoo
speciaal voor onze streken.
Toch staat er iets in dit stuk, hetwelk ook
onze belangstelling waard is. En dit betreft
het gedeelte waar het er om gaat nieuwe
afzegebieden te exploreeren.
Men zal zich misschien herinneren, dat we
Indertijd ook daarop aandrongen en dat we
daarvoor wilden inschakelen ons consul-
apparaat in het buitenland, waaraan dan
deskundigen zouden moeten worden toege
voegd speciaal beslast om voor den visch-
afzet relaties aan te knoopen. Het gedeta
cheerd zijn by de consulaten zou dus meer
moeten dienen om het contact met handela
ren te vergemakkelijken.
Verwezen wordt in het artikel in de N. Rt.
Ct. naar Engeland met zijn trawling-agents.
Met regeeringsteun aldaar worden alle lan
den verkend, om de mogelijkheid aan te gry-
pen bestaand afzetgebied te vergrooten of te
veroveren.
Al wat daar geschiedt ten voordeele der
visscheryen, doet men bij voorkeur met be
hulp van vakmenschen.
Het komt ook ons voor, dat er op die
wyze nog wel afzetgebied voor onze versche
visch is te vinden. Immers onze kleine kust-
vloot is in staat de prachtigste visch aan te
voeren, die in uitstekenden staat over groote
afstanden kan worden vervoerd, vooral nu
met daarvoor speciaal ingerichte vracht
auto's verre landen kunnen worden bediend.
Het denkbeeld wordt dan nader uiteenge
zet, maar met de algemeene strekking te
vermelden kunnen we volstaan, omdat het
eigenlijk parallel loopt met hetgeen we in
dertijd hierover in deze rubriek schreven.
Hoofdzaak is dat er iets officieels achter
deze pogingen komt te staan, waardoor de
weg gemakkelijk gebaand is.
We hopen dat er van onverheidswege de
noodige aandacht aan zal worden geschon
ken.
Vele Schotsche visschers hebben de eigen-
ïyke visscherij gestaakt en zyn zich gaan
toeleggen op de mosselvisschery. Voor dit
product schijnt tn het Vereenigd Koninkryk
nogal vraag te bestaan, zoodat de menschen
daarmee meer kunnen verdienen dan met de
visschery naar visch.
Het gevolg is, dat de schepen stil liggen,
wat voor de mosselvisscherij maakt men
daar gebruik van vletten.
Het is bekend dat de Hollanders geen
groote consumenten van mosselen zyn, het
geen voor een groot deel wel kan worden
toegeschreven aan de onbekendheid met het
artikel, wat betreft smaak en voedzaamheid.
Maar met gestfiage voorlichting zou ook in
dit opzicht wel iets goeds zyn te bereiken.
Het is nog niet zoo heel veel jaren geleden,
dat b.v. tomaten hier te lande maar matigjes
werden gebruikt, en zou er thans wel één
huisgezin zyn, waar niet zoo nu en dan to
maten op tafel komen?
Dit is te danken aan de intensieve propa
ganda die voor de tomaat is gevoerd.
Op dezelfde wyze zou dat ook voor het
gebruik van mosselen tot stand kunnen ko
men. Mosselen zyn er in de Waddenzee in
overvloed en de cultuur is te vormen dan zij
de groote kwanta zaad die er aanwezig zyn.
Immers, vanuit Zeeland haalt men dit zaad
met honderden tonnen weg.
Deze werkmogelijkheid voor de Wadden-
zee-randbewoner moet worden aangeboord.
In de toekomst zullen kosten en moeiten die
hieraan worden besteed met rente worden
vergoed.
Zoodra er te IJmuiden wat grooter aantal
trawlers tegeiyk aan den afslag is, dalen de
prijzen dermate dat er van een loonend ma
ken van het bedryf niet veel komt. Reizen
van niet meer dan 1000 zyn niet rendabel.
In het overzicht van de N. Rt. Ct. is weer
veel waardeering voor de kustvisschery, die
prachtige visch aanbracht. Ondanks de lage
tongprijzen konden deze vaartuigen tot een
behooriyke besomming komen. Deze beliepen
van 160 tot 350. Voornamelyk waren het
vaartuigen van om den zuid.
De IJmuider visch kan echter weer geen
genade vinden en werd zelf opzetteiyk in de
laatste plaats genoemd, want, zoo zegt de
schryver, IJmuldensche visch heeft voor den
afslag weinig heteekenis meer.
Ook een Urker visscher was met zyn vangst
aan dezen afslag en maakte er een behoor-
Ujke besomming, zoodat de toezegging werd
gedaan dat ook de eerstvolgende week aan
dezen afslag zou worden gekomen.
Na het bezoek van den Minister van Wa
terstaat aan Urk, waarbij Z.E. zich heeft
laten inlichten over het visschen op het IJsel-
meer en ook de kwestie van verbod van vis
schen met krachtige motoren ter sprake is
gekomen, hopen de belanghebbenden, dat het
hun weer wordt toegestaan aan de aalvis-
schery deel te nemen, men vermoedde, dat
dit reeds Maandag het geval zou zyn.
Mocht dat het geval inderdaad zyn, dan
verwachten we weer groot protest van den
kant der zeilvaartuigenvisschers en die der
hoekers. Dezen toch zyn het geweest, die
het sterkst aandrongen om het visscheh met
de krachtige motoren niet toe te staan, het
geen hun succes bezorgde. Nu dit biykbaar
weer zal worden toegestaan, kan men dus
dit zelfde strijdpunt zien oplaaien.
Het IJselmeer zal momenteel geen vol
doende bestaanskans aan alle visschers bie
den, die daar thans nog bestaan, zoodat voor
velen de spoeling wel heel dun zal blyven.
Eerst wanneer dit watergebied sterker bezet
zal zyn met allerlei zoetwatervisch en
daarvoor voldoende afzet zal zyn te vinden
zal er voor meer menschen een bestaantje
zyn te vinden.
Er is indertijd gezegd, dat de motorvaar
tuigen dan maar op de Noordzee hun geluk
moeten beproeven, maar daar zyn de om
standigheden ook niet rooskleurig.
Dit is de moeilykheid van het vraagstuk en
zal niet radicaal zijn op te lossen alvorens
de tydsomstandigheden zich ten goede heb
ben gewyzigd.
Zondagavond aan het strand.
By de nederzettingen, onder aan de ver
nieuwde boulevard, staan enkele menschen
te praten en ze kouwen op kwatta's en
frujetta.
Verderop, tusschen de strook geel-grys
zand van de eerste en tweede mijlpaal loopen
twee menschen. Het zyn een jongen en een
meisje, en daar het lente is en eenzaam,
hebben ze de armen om elkanders middel ge
slagen.
Maar na de tweede paal komt de groote
eenzaamheid.
Ver weg golft het strand, in een byna on
meetbare uitgestrektheid. Men kan niet zien
waar het eindigt, want daar is die merkwaar
dige trilling van het licht, dat èn zand èn
water èn helm wonderlijk aan het dansen zet.
Rechts ligt de zee en links ryen zich de
duinen.
Een stille zee, doch niet rimpelloos. Het
zyn kleine, driftige golfjes, die als jonge dol-
fynen over en op elkaar duikelen. Ze komen
heel, heel rustigjes aan, ze golven maar zoo
wat onschuldig naar het breede en lokkende
strand dat hen roept en dan... ineens borrelt
het witte schuim op, en met een kore brui-
sching dartelen ze met elkaar tegen de eer
ste oploopers van het strand.
Het is een vreemd spel en het verveelt
nooit er naar te kyken, vooral als men zich
kan voorstellen, dat deze korte brekertjes een
wonder lied zingen. Een lied, dat niemand
precies weet te vertalen, doch dat bijna altijd
droevig stemt.
Er zijn er, die zeggen, dat het verbeelding
is, doch anderen, die er dikwyls en in stille
maannachten naar gehoord hebben, zeggen
dat het wel degelyk een lied is.
Het is merkwaardig wat men in de een
zaamheid op een strand al niet ervaart: er zyn
vele dingen, die ongeroepen tot je komen.
Daar is die rookpluim aan den einder, een
sliert rook, die eigenlijk even goed een uitge
waaide wolk zou kunnen zijn. Het is niet meer
dan een veeg aan een lichtblauwe hemelkoepel.
Er is niet veel wind ,doch de bries die
van verre komt zingt in het helm op de dui
nen. Het is een vreemd en zoevend geluid,
en het lijkt wel iets op de muziek van den
wind in de telefoondraden. Het gaat van duin
tot duin, de heele kust langs en dan nog
verder.
Dan, byna alty'd onverwacht, gaat de zon
onder.
Hy schuift weg achter een nevelbank, en
zet deze in één gloeiing van purperrood tot
licht karmijn.
Op hetzelfde moment verandert de zee.
Van lichtblauw toovert die flonkerende
vuurbal haar tot een aangrypend mozaïek van
duizend kleuren, de kleuren en teinten van een
vreemd Oostersch palet.
Als was het een afgesproken teeken, zoo
schieten ineens honderden meeuwen, die in
diep gepeins aan het einde van drie zwarte
pieren zaten op. Ze maken een drukte van ge
weld, maar plotseling zwygen ze. En daar de
zon snel wegzakt ïyken ai die vogels vreemde
schaduwen, die over een betooverd vlak
scheren. Zwarte schimmen, die doodstil voort-
wieken, de zee opheel ver weg.
Dan duikt de zon weg, voorgoed, en er komt
tegeiyk de schemering.
We zyn by de vyfde myipaal en in de
verte ïyken de duinen grauwe reuzen, met
wild-helmhaar op hun koppen. De zeewind
wordt sterker en zoemt doordringender door
de planten aan de duinkammen. Dat lokt en
roept maar, zoodat we al spoedig boven op
zoo'n zandberg aangeland zyn.
Op zee blyft 't ruischen en de golfjes biyven
hun spel spelen.
De meeuwen komen terug en zetten zich
weer statig op de pieren als wachters van de
zee.
De eerste sterren beginnen, eerst nog wat
zwak, te gloeien en de koekoek vangt zyn
eentonige, doch zoo volkomen in deze stem
ming passende, roep aan.
In de duinen is het uitgestorven.
Verdroomd liggen de duinpannen ln de
diepte, met het concert van kwakende kik
kers by de half verdroogde meertjes. Het
klinkt van alle kanten en maakt in die dood
stille duinen een leven, dat zeker een half
uur in het rond hoorbaar is.
Over de al weer dicht begroeide heuvels
gaan we de duinen door. Hier en daar schiet
iets weg, maar het is al zoo donker, dat je
toch niet meer precies kunt onderscheiden
wat het is. Misschien een konyn, of een uit
z'n eerste slaap opgeschrokken vogel, of een
ander vreemd dier, wat doet het er eigeniyk
toe.
De schaduwen zyn lang. Als ontzagiyke
wezens slieren onze eigen lichamen voor ons
uit: grotesk en angstwekkend!
Een vogel, hoog ln het zwart-blauwe van
de hemelkoepel, die zich mateloos boven
ons -welft, pypt een melancholiek gefluit, nu
eens hoog, dan weer laag. Hy vliegt mee,
maar Is ineens verdwenen. Heel in de verte
hooren we hem later weer.
Het is steeds weer merkwaardig, hoe vele
geluiden die je ln de stille duinen hoort: hier
kraakt een tak... daar gaat iets (of schynt
iets te gaan) over den grond... Plotseling
achter je een ritseling...
Maar vredig en sterk en vertrouwd wieken
over deze donkere en in groote eenzaamheid
verloren duinen de stralen van den trouwen
wachter van Huisduinen. Breede lichtbundels,
die van top tot top glyden, wegscherend
vele, vele mylen langs de kust.
Langzaam verliest het brandingsgeruisch
zich. Het is nu nog maar een verstilt gefluis
ter in de verte.
We naderen den weg.
Onder aan de duinen zat een oud vrouwtje.
Dat droeg een kapje en een wit schort en
we hebben naast elkaar gezeten en weinig
gezegd.
Toen we weg gingen heeft ze gesproken,
met alle vastberadenheid en alle wysheid vat)
oude vrouwtjes: „morgen is het weer mooi",
En zie: Maandags zomerde het wéér!
Meer dan achttienduizend vrouwen uit alle
deelen van het land en van schier elke ge»
zindte en overtuiging zijn gistermiddag in een
zwygenden stoet door de straten van Amster
dam getrokken en zoodoende op indrukwek
kende wyze gedemonstreerd voor den vrede.
Meer dan tweemaal zooveel vrouwen als
het vorige jaar hebben aan dezen Vrouwen
vredesgang deelgenomen, waardoor de stoet,
waarin slechts witte doeken met het woord
Vrede werden meegedragen, een indrukwek
kende lengte kreeg.
De politie had voor een goede afzetting ge
zorgd, en doodstil stonden allen toen om half
drie precies de vredesvlaggen omhoog gingen.
Twee minuten lang heerschte er onder de dui
zenden vrouwen langs de kade diepe stilte.
Toen zette de stoet zich in beweging en trok
zwygend de stad in. Vrouwen uit alle krin
gen, van eiken leeftyd, bejaarde dames, maar
ook tal van jongemeisjes getuigden zwijgend
van hun vredeswil. De stoet maakte onge-
twyfeld indruk op de duizenden belangstellen
den langs den weg, hy trok langs N.Z. Voor
burgwal, Koningsplein, Heerengracht, Vyzel-
straat en Weteringschans naar het Frederiks-
plein. Tot aan het Spui zagen wij aan den kop
van den stoet o.a. de grijze mevr. Wibaut—
van Berlekom.
Deputaties.
Op het Spui scheidden zich drie deputaties
af, een onder leiding van mej. De Kruyff naar
het Amsterdamsche raadhuis, waar zij ont
vangen werd door wethouder S. R. de Mi
randa, wien mej. De Kruyff dankte voor de
door gemeentebestuur en politie verleende
medewerking; een onder leiding van mej. E.
H. Piepers, naar de regeering in Den Haag,
waar zij ontvangen werd door den minister
van sociale zaken mr. Slingenberg en een
onder leiding van mevrouw mr. B. J. A. de
Kantervan Hettinga Tromp, naar het Per
manente Hof van Internationale Justitie te
Den Haag, waar zijn ontvangen werd door Sir
Cecil Hurst. De beide laatste delegaties over
handigden een adres, waarin o.a. herinnerd
werd aan het adres van het internatioale con
gres van psychiaters aan de staatslieden der
geheele wereld en het antwoord daarop van
Koningin Wilhelmina.
Mej. Piepers dankte minister Slingenberg
op het departement van sociale zaken voor
de ontvangst, zette de heteekenis en het doel
van den vrouwen vredesgang uiteen en ge
waagde van den ernstigen wil der vrouwen
om te geraken tot een permanenten vrede, en
te getuigen van haar vertrouwen in de kracht,
die van den Volkenbond kan uitgaan.
Mevr. mr. J. B. A. de Kantervan Hettinga
Tromp sprak haar dankbaarheid uit aan Sir
Cecil Hurst, voor de ontvangst van de depu
tatie. Wij komen tot u als president van het
wereldgerechtshof, orgaan van den Volken
bond, zeide zij, het is mede onze taak uw
werk te steunen en te bevorderen, door ver
trouwen te hebben in deze instellingen en in
de personen, die geroepen zyn tot dezen ver
antwoordelijken arbeid.
Tegen vier uur, terwyl nog slechts een deel
der aan den Vrouwenvredesgang deelnemende
vrouwen het eindpunt van den tocht bereikt
had, begon de meeting op het Paleis voor
Volksvlijtterrein.
De voorzitster, Mevrouw E. J. Mioles—
Riem Vis, heette de aanwezigen hartelijk wel
kom en herinnerde aan de pionierster, mej.
E. M. van Wijngaarden, die in 1914, gedreven
door het schuldbesef, haar vredeswerk onder
de Nederlandsche vrouwen begon. In 1915,
middenin den wereldoorlog, kwamen uit de
geheele wereld de vrouwen in Den Haag bij
een. Daar was het, dat onder leiding van dr.
Alette Jacobs de vrouwen elkander beloofden
te blyven werken voor den vrede. Thans wer
ken, mede als gevolg daarvan, millioenen
vrouwen over de geheeele wereld voor het
groote doel: rechtspraak en bemiddeling in-
plaats van geweld voor de oplossing van in
ternationale geschillen.
Nu op het oogenblik de groote stryd voor
het recht tusschen de volkeren wordt gestre
den, kunnen en mogen vooral de vrouwen niet
werkloos toezien en afwachten. Een der pogin
gen is ons samenzyn hier. Wy zullen aan onze
regeering en aan den Volkenbond een adres
aanbieden, waarin er ten sterkste op wordt
aangedrongen, dat de regeeringen terdege
rekening zullen houden met de uiteenzettin
gen, vervat in het adres, dat de psychiaters
van de geheele wereld aan de staatslieden
hebben gezonden.
Hierna spraken mevrouw van der Colk—
Schmidt en mevrouw H. van GeunsGod
fried.
De voorzitster besloot met de woorden:
Zoo hebben wy dan met elkander een uuc
vol heteekenis beleefd. Op het oogenblik,
waarop de volken als gevolg van de bewape
ningswedloop tot de tanden gewapend zyn,
nemen wt) ons voor, ons niet te zullen laten
meeslepen in de een of andere oorlogspsy
chose. Wy allen zyn noodig voor het kweeken
van een geest van verdraagzaamheid en
liefde, waarop een betere wereld zal moeten
worden gebouwd, een wereld, waarin recht
spraak en bemiddeling het geweld en den
oorlog zullen vervangen. Vrouwen, beseft uw
vredestaak.
Mcdan de gelukkige?
De gemeenteraad van Medan is Vrydag in
geheime zitting byeengekomen ter bespreking
van de kwestie van de woningvoorziening en
de verschaffing van kantoorruimte voor het
geval Medan wordt aangewezen als hoofd
plaats van Sumatra. Volgens een commu
niqué aan de pers is een beslissing genomen
in dien zin, dat de gemeente aanbiedt om
een woning voor den resident te bouwen,
waarvoor in ruil wordt gevraagd een stuk
