Amsterdamsche Brieven.
*Y .IU1 TERTJE
"ZATERDAG 23 MEI 1936
PAG. 5
Vrouwen Vredesgang.
jyeze week zette in met den Vrouwen-
vredesgang- waarvan Den Haag destijds
je primeur had en die nu dit jaar, met
toestemming en medewerking van B. en
jn de hoofdstad gehouden werd, ten-
jjide ook daar te demonstreeren, dat in
nog steeds stijgend aantal vrouwen
van ajle standen, leeftijden en beroepen
het innerlijk verzet groeit tegen den oor-
ogs.god, die den laatsten tijd uiterlijk we
derom op alle fronten zoovele vorderingen
schijnt te maken. Het werd, deze stille
ojtigang van duizenden vrouwen, alleen
2-etooid met een witten vredes-bloem, een
sympathieke demonstratie, die indruk
maakte. al valt niet te ontkennen, dat er
onder het publiek dat een en ander gade
sloeg vele mannelijke cynici waren, die
niet nalieten met de noodige Amsterdam
sche gtjn. hun goedmoedig spottende com
mentaren ten beste te geven!
Op den avond van dezen Vredesgang-
dag had in de Vrije Gemeente nog een
drult bezochte openbare vergadering
plaats georganiseerd door den Amster-
damschen Vredesraad, waar diverse spre
kers nog eens de vrouwe- opriepen tot een
volgehouden strijdtegen de demonie van den
oorlog", waar zij om. deden uitkomen, dat
onze maatschappij grootendeels geworden
is tot een eenzijdige mannenmaatschappij,
een harde maatschappij en de vrouw thans
tot taak heeft daarin verandering te
brengen door te blijven vertrouwen, on
danks alles, dat de „zachte krachten het
eenmaal zullen winnen", gelijk Henr. Ro
land Holst dat eens zong...
Men kan voor al deze goedwillendheid
an heel dit soort vredes-propaganda alle
sympathie hebben toch aan de reëele
waarde van deze vrouwen-acties lichtelijk
twijfelen! Het is hier niet de plaats om in
den breede te gaan uiteenzetten waarom
men van dit soort acties weinig resultaat
en nut verwacht; volstaan moet worden
niet aan te stippen, dat vele psychologen
en medici, die zich met het predesprobleem
bezig houden, o.i. terecht er op wijzen, dat
resultaat en nut eerst dan te verwachten
zjjn indien de vredesvrienden en vooral
ook de vredes-vriendinnen tot dieper zelf
kennis zijn gekomen dan veelal het geval
is an o.a.-ook -in -zichzélf de-werking van
de agressieve en andere driften hebben
leeren kennen en harmoniseeren Waar
mede wjj slechts zeggen willen, dat wij
vooralsnog meer heil zien in de nóg meer
in stilte werkende actie van die doktoren,
die het probleem op dit diepere plan heb
ben aangevat, dan van „stille omgangen"
als we hier j.1. Maandag te aanschouwen
kregen.
Verduisterings-proef
Intusschen heeft god Mars, op zijn ho-
nend-sarcastische wijze reeds den volgen
den avond op dezen Vredes-Maandag ge
reageerd en hield hij kort na het sluitings
uur in de stad zijn „duisteren omgang"!
Hij bracht ons namelijk onze eerste zg.
„verduisterings-proef', die ten doel had
na te gaan of het mogelijk zal zijn t\jden3
een luchtaanval de verlichting zoodanig te
verminderen, dat vliegers, die zich op
groote hoogte bevinden zich niet meer of
slechte zeer moeilijk kunnen oriënteeren.
De G.E.W. had daartoe gedurende twin
tig minuten de normale spanning van het
lichtnet, welke 220 volt bedraagt, ver
laagd tot 90 volt, een spanning waarbij
een normale lamp niet meer licht dan een
gloeienden spijker geeft. Men had zich
niet bepaald tot een eenvoudig verzoek
aan destadgenooten om op het bepaalde
uur geen licht aan te steken of de gordij
nen hermetisch gesloten te houden; mis
schien was men wel bevreesd, dat een
aantal vurige opposanten tegen alles wat
oorlogsvoorbereiding, of althans voorbe
reiding van afweermaatregelen kan hee-
ten, nu juist eens uit protest al hun lichten
zouden aansteken en al hun ramen zouden
open zetten! De verduistering geschiedde
dus vanaf een centraal punt, nadat de
proef-sirene, die opgesteld stono. op de
brandweerkazerne aan de Achtergracht
enkele malen waarschuwend geloeid had
bÖ de nadering van het vliegtuig, waar-
wede vanaf Schiphol Brandweercomman
dant Gordijn, in zijn functie van hoofd
der Luchtbescherming en andere autori
teiten waren opgestegen.
Ongeteld velen hebben een stukje
nachtrust er aan opgeofferd om dit
eerste hoofdstedelijke-lucht-afweer-experi-
went mee te maken, binnenshuis hun
gloeiende spijkers en door hun ramen,
buitenshuis de halfduistere straten en
auto's met blauw afgeschermde komplam-
Pen te zien. Naar den volgenden ochtend
vernomen werd is intusschen dit eerste
^periment vrijwel volledig mislukt: van
een onzichtbaar Amsterdam bleek vanuit
de lucht geen sprake! Mars had, via de
autoriteiten in het vliegtuig, blijkbaar niet
minste moeite de belangrijkste .punten
van de stad te ontdekken! En nu zullen
we het dus binnenkort nog weer eens met
een n°g zwaardere verduisteringsproef
moeten gaan probeeren!
Luchtbescherming.
Samenvallend met de eerste mislukte
proef konden wij dezer dagen verder ook
de opening meemaken van den cursus voor
luchtbescherming, die thans door de Ned.
Ver. voor Luchtbescherming in het ge
bouw van de Amsterdamsche Burger
wacht gegeven wordt. Bedoeling van de
zen Cursus is vooral te voorkomen, dat er
door oorlogsrumoer, toebereiding tot den
oorlog, enz. onder de beangste burgers
chaotische toestanden zouden ontwikkelen.
Maatregelen moeten rustig worden voor
bereid, moed om in eventueele uren des
gevaars aan te pakken moet worden aan
gekweekt, dat is het motto waaronder
deze instructie gegeven wordt. Natuurlijk
is hetgeen men daar te hooren kreeg,
en nog zal krijgen, niet bijster hart
verheffend, maar nog altijd is het be
ter een eventueele werkelijkheid rustig
onder de oogen te zien, dan die oogen, op
de wijze der struisvogels, onder het zand
te steken...
De berg en de muis.
Die verschillende voorbereidingen voor
doeltreffende „lucht-bescherming" gaan
tenslotte af op een mogelijk toekomstig
kwaad. En zijn echter nog andere kwaden,
die er reeds zijn en waartegen afweer, zoo
doeltreffend mogelijk, nu direct, geboden
is Een van de voornaamste is wel de
werkloosheid, die ook de hoofdstad zeer in
't bijzonder fel blijft teisteren. Men beden
ke alleen maar dat in 1935 het steunbe
drag dat hier moest worden uitgegeven
méér dan 25 millioen heeft bedragen! Bij
wijze van eerste afweermaatregel, die de
onlangs geïnstaleerde „Commissie van ad
vies tot bestrijding van de werkloosheid"
bedacht heeft, ging een „Manifest aan de
Burgerij van Amsterdam" in zee, dat men
thans overal in de stad vindt aangeplakt
en achter winkelrruiten vindt opgehangen.
„De Commissie", heet het daarin,
„wenscht de aandacht te vestigen op het
feit, dat vele burgers in staat zijntot
werkverruiming bij te dragen. B. en W.
meenen deze gedachte ten zeerste te
moeten ondersteunen en achten het van
het grootste belang, dat de geheele bevol
king van de beteekenis daarvan doordron
gen wordt. Ook u kunt nog vandaag me
dewerken. Ziet Uw woning, Uw werk
plaats, Uw fabriek rond en besluit nog
heden, dat noodige te doen verrichten dat
gij al lang, te lang, hebt uitgesteld!"...
Laat ons eerlijk zijn en bekennen dat
dit manifest, deze eerste den volke, door
middel van dit plechtstatig, met het stads
wapen bekroonde en met tallooze namen
van leden der Commissie, onder wie men
de kopstukken van handel en bedrijf ont
waart, onderteekende document aange
zegde „afweermaatregel" op den leek een
ietwat verbijsterende indruk maakt! Ver
bijsterend daar men van dezen „berg" van
knappe economen en practici, tenslotte
wel iets meer verwachtte, dan dit vrij on
benullige en ietwat machteloos kwispe
lende „muisje", dat gebaard werd! Maar
misschien zjjn wij, met zulk een oordeel
uit te spreken, door ongeduld onrechtvaar
dig en is dit maar een eerste aanloop...
En zullen er spoedig meer en beter uit
de kluiten gewassen muizen volgen.
Laat ons hopen...
Vervulde hoop.
Een klein tegenwicht tegen de vele
hoop, op welks vervulling we in dezen
tijd steeds maar noodgedrongen moeten
blijven wachten, hebben we zoo nu en dan
wel eens verdiend. Laat ons daarom even
melding maken van zulk een vervulde, of
althans zoo goed als vervulde hoop, in
den vorm van de betere, snellere verbin
ding met Amsterdam-aan-Zee, oftewel
Zandvoort! De electrische treinverbinding
is er al, maar bovendien zijn de Ned.
Spoorwegen, die nu toch langzamerhand
alle zeilen in den concurrentiestrijd op
vervoersgebied beginnen bij te zetten,
thans bezig met proeven te nemen met
snelle ritten van electrische treinen. J.1.
Zondag zijn reeds drie extra-treinen inge
legd, die honderden passagiers in een
record-tijd naar de badplaats hebben ge
bracht, n.L in niet meer dan 23 minuten!
Deze „strand-expres", die zelfs niet te
Haarlem stopt, is iets nieuws, iets beters,
een vervulde hoop!, die door tal
looze Amsterdammers bijster op prijs
wordt gesteld.
Fokker-jubileum.
Vele jeugdige-Nederlanders koesteren-de
hoop eenmaal de voetsporen, neen, dat
guat hier niet, laat ons zeggen: deze'ri-»»
hooge lucht te ruiken! als Smirnoff,
Viruly en andere populaire luchthelden...
Voor een aantal van hen is ongetwijfeld de
vervulling van die hoop wat nader ge
bracht door de stichting van het A. H. G.
Fokker-fonds, waarvoor onze bekende
vliegtuig-bouwer, ter gelegenheid van zijn
25-jarig jubileum als gebreveteerd vlieger,
met een gift van 100.000 de grondslag
heeft gelegd.
Het fonds zal moeten dienen ter finan
ciering van de opleiding binnen korten
tijd van een zoo groot mogelijk aantal
Nederlanders tot vliegtuigbestuurder; ver
der zal het fonds dienen om steun te ver-
leenen aan Nederlandsche luchtvaart
pioniers en aan Nederlanders, die in dienst
van de civiele en militaire luchtvaart of
gedeeltelijk invalide worden.
Deze vorstelijke gift zal, zoo mogelijk,
het enthousiasme voor de viering van het
vliegers-jubileum van Fokker op Zaterdag
6 Juni a.s. op Schiphol nog verhoogen. Er
zal daar o.a. een volkomen getrouwe
nabootsing van het eerste Fokkervliegtuig
de „Spin" aanwezig zijn, die door Fokker
zelf nog eens zal worden gevlogen! Ook
andere, volgende historische Fokker
machines zullen gedemonstreerd worden,
-machines die bestemd zjjn om mettertijd
in een luchtvaartmuseum op Schiphol te
worden ondergebracht. Zoodat 'I Juni a.s.
voor de vele luchtvaartliefhebbers in en
buiten de hoofdstad wel een datum is )m
met een rood kruisje in hun agenda aan te
strepen! Een „speciale" dag dus, die vrij
direct zal volgen op de „specSile" dagen,
die de hoofdstad nü juist, van Vrijdag j.1.
tot Woensdag a.s., ter gelegenheid van het
Koninklijk bezoek is ingegaan.
,,'t Is toch maar fijn werken met deze
zakken als je ze een tijdje draagt
schijnen ze veel lichter te worden."
's-WERELDS BEVOLKINGSAANTAL
WORDT STEEDS GROOTER.
Waar is dit het gevolg van?
Genève
Het Bureau van Statistiek van den Vol
kenbond publiceert een zeer interessant
overzicht over den groei der bevolking op
de geheele wereld. Niet alleen publiceert
men ditmaal de cijfers van het afgeloopen
jaar, doch men maakt tevens vergelijkin
gen met voorgaande jaren, waaruit blijkt,
dat de aarde steeds meer bevolkt wordt.
Zoo kan men b.v. uit deze statistiek op
maken, dat de 20e eeuw meer menschen
heeft voortgebracht dan welke eeuw ooit
tevoren. In de 16e, 17e, 18e, 19e eeuw, dus
in vier eeuwen, heeft Engelands bevolking
zich verdubbeld. In de laatste eeuw telde
men in geheel Engeland en zijn koloniën
driemaal zooveel menschen dan in de 16e
eeuw. Het aantal steeg van 16 op 42 mil
lioen.
Trouwens over geheel Europa steeg het
bevolkingscijfer. Gedurende de eeuw welke
ligt tusschen 1800 en 1900 steeg het aan
tal menschen van 185 op 400 millioen. In
Rusland, het land, waar de meeste men
schen wonen, steeg het bevolkingsaantal
ook snel. In één eeuw n.1. van 39 tot 106
millioen.
Nog duidelijker is deze bevolkingaanwas
in de Aziatische landen merkbaar. De be
volking van Japan bleef vanaf de Middel
eeuwen tot het midden van de vorige eeuw
bijna voortdurend constant. Toen begon
echter een reusachtige snelle ontwikkeling
en in minder dan 100 jaren heeft het be
volkingsaantal van Japan zich verdriedub
beld.
Hoe zulks te verklaren? Vraagt de
Commissie zich af. Het vraagstuk van de
bevolkingsaanwas is niet gemakkelijk op
te lossen. Wel heeft de volkshygiene in de
laatste tientallen van jaren groote voor
sprong gemaakt, doch uitsluitend hieraan
kan den bevolkingsgroeinietzijn toe te
schrijven. En evenmin aan de verminder-
ring der kindersterfte over de geheele
wereld. Omgekeerd kan men» echter ook
de gevolgen van deze ontwikkeling be
merken: de deskundigen van den Volken
bondscommissie zijn van meening, dat in
dit feit den grond voor de stormachtige
sociaal-politiek ontwikkeling van de laat
ste anderhalve eeuw te zoeken is.
„Ik dacht dat je zei, dat het een ge
mengd koor was, en het zijn allemaal
mannen."
„Sommigen kunnen zingen en de anderen
niet!"
GOUDKOORTS IN BULGARIJE!
Men vindt kunstschatten in den
grond.
Sofia:
In de omgeving van de Boelgaarsche
stad Russe (Roetschoek- hebben de boeren
in de laatste maanden veel geluk gehad.
Een boer ontdekte bij het beploegen van
zijn akker drie staafjes goud, welke, vol
gens deskundig onderzoek, afstammen uit
liet Romeinsch tijdperk. De buurman van
den gelukkigen vinder vond enkele dagen
later een antiek-gouden kelk. En nu begon
de goudkoorts in Boelgarije! Iedereen ging
graven en niet tevergeefs. Er zijn nog
meerdere kostbare voorwerpen aan het
licht gekomen, zooals gouden en zilveren
gebruiksvoorwerpen en oude munten. Op
een wijnberg heeft men zelfs een klein
met dik metaal beslagen kistje gevonden,
waarin talrijke Romeinsche munten lagen.
Deze munten hebben eeft zuivere metaal?
waarde van 750.000 Lawa. Het is begrij
pelijk, dat de eenvoudige Boelgaarsche
boeren reeds vele binnen- en buitenland-
sche kunst- en muntenverzamelaars op
bezoek kregen!
De regeering heeft echter gelast, dat
men tlians niet meer mag graven op lan
derijen, waar nog onrijpe oogst staat.
Zeer veel graan en vruchten zijn hierdoor
verloren gegaan. Een boer, die thans nog
zijn akker wil omspitten, om naar kunst
voorwerpen te zoeken, mag dit eerst doen,
als de oogst is binnengehaald.
EEN GEDKNKTTEEKEN VOOR
FRANKRIJKS JONGSTEN SOLDAAT.
Toulon herdenkt een 12-jarigen
held.
Parijs:
Te Toulon zal binnenkort op feestelijke
wijze een gedenkteeken worden onthuld
voor een 12-jarigen held, den jongsten
soldaat, die in den Wereldoorlog zijn leven
liet voor het vaderland.
Deze held was Désiré Bianco, te Toulon
geboortig. Toen de oorlog uitbrak^ meldde
hij zich als vrijwilliger, doch de heeren
van het aanmeldingsbureau schudden
medelijdend het hoofd en zonden het
knaapje heen. De jonge Bianco liet zich
echter niet van zijn stuk brengen en wist
een huzarencostuum te bemachtigen. En
kele weken later werd hij ontdekt tusschen
de mannen van zesde regiment huza
ren, hetwelk in het gebied aan de Mosel
lag. De soldaten hielden zeer veel van den
knaap, doch mochten zijn aanwezigheid bij
de officieren niet verzwijgen. Alzoo werd
Désiré teruggezonden naar zijn ouders, bij
wie hij echter niet lang zou blijven. Op
nieuw liep hij van hen weg en sloop op 2
Mei 1915 op een transportschip, met la
ding voor Gallipoli. Ondanks de strenge
bewaking wist Désiré op de boot, die van
Toulon voer, te komen. Eerst toen het
schip in volle zee was, kwam hij te voor
schijn.
Op 8 Mei van datzelfde jaar werden de
goederen van het schip te Sedoel-Bahr af
geladen en kwam toen in een verwoestend
vuurgevecht terecht. De jonge Bianco
stortte zich vol doodsverachting in de
voorste linie van de derde compagnie van
zijn regiment en werd gedood door een
machinegeweer.
Het lijk van den jongen,'evenals die van
zoovele zijner makkers, werd in zee ge
worpen, i -t»
