Buitenlandsch Overzicht.
DE GOUDEN
BRUG
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
No. 7759
EERSTE BLAD
DINSDAG 2 JUNI 1936
64ste JAARGANG
De Duitschers versterken de grens
langs Tsjechoslowakije
Invoer van pasmunt in Duitschland
De kabinetscrisis in België.
Dr. Schuschnigg
onverwachts naar Italië.
Frankrijks nieuwe kamer
bijeen.
De Italiaansche ministerraad
bijeen.
Een van de beide Zweed-
sche ambulances ontdekt
Vliegtuigen aan boord van
oorlogsschepen.
Nieuwe onlusten in het Noorden
van Palestina.
Een Britsch-Japansch incident.
China en Japan.
Een Chineesche spoorbrug
opgeblazen.
FEUILLETON.
ROMAN VAN
B HANNO PLESSEN.
zy staat op en steekt hem de hand toe.
COURANT
Abonnement per 8 maanden by voorultbet.» Heldersche Courant 1.50; Koegras,
Anna Paulowna, Breezand, Wleringen en Texel 1.65; binnenland 2.—,
Nederl. Oost- en Weet-Indië per zeepost 2.10, Idem per mail en overige
landen 8.20. Losse nos.%4 ct,[ fr. p. p. 6 ct Weekabonnementen 12 ct.
Zondagsblad resp. 0.50, 0.70, 0.70, 1.Modeblad resp. 1.20, 1.50, 1.50, 1.70.
Verschynt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER
Uitgave N.V. Drukkerfl v/h. O. DE BOER Jr,
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Girorekening No. 16066.
ADVERTENTIE Nt
20 ct per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele prijs. Kleine advertentlën (gevraagd, te koop, te huur) bij vooruitbetaling
10 ct per regel, minimum 40 ct.; bi) niet-contante betaling 15 ct. per regel,
minimum 60 ct. (Adres Bureau van dit blad en brieven onder nummer 10 ct
per advertentie extra). Bewijsnummers 4 ct.
Argentinië verzoekt om bij bewapening van de Assemblee van
den Volkenbond en verscherpt daardoor den internationalen
toestand. - Dreigende toestand in Noord-China.
Stijgende
spanning.
Ofschoon de toestand
in Europa reeds gecom
pliceerd genoeg is, heeft
Argentinië daarbij nog
een duit in het zakje
gedaan, waardoor de complicaties nog be
langrijk zijn toegenomen. Het betreft de bij
eenroeping van de Assemblee van den Vol
kenbond, die wij in ons nummer van Zater
dag reeds meldden. In Italië heeft men geen
geringen aanstoot genomen aan dit initiatief.
Zoo schrijft de Fransche journaliste mevr.
Tabouis o.m.:
„De stap van Argentinië wordt in leiden
de kringen van Europa vrij ongunstig voor
Italië geacht, want het lijdt geen twijfel,
dat politieke combinaties, welke in de com
missie van 18 kunnen bestaan, moeilijk denk
baar zijn in de Assemblée, waarin alle kleine
staten en die zijn de fanatiekste voor
standers van de sancties vertegenwoor
digd zijn. Italië kan dus geen staat maken
op een gunstige stemming voor opheffing
der sancties, en de Italianen zijn bijgevolg
vrij boos. Gisteren tegen het einde van den
middag beproefden zij aUe mogelijke ma
noeuvres te Genève om op een of andere
wijze aan den moeilijken toestand, in welken
zij zich geplaatst zagen, te ontkomen".
En de N. R. Crt. schrijft er in een hoofd
artikel o.m. over:
Op den voorlaatsten dag voor Pinksteren
komt Argentinië met een verrassing aan, die
de spanning omtrent hetgeen er na Pinkste
ren in de wereld gaat gebeuren nog zeer
verhoogt. Zonder het verzoek van Argentinië
om bijeenroeping van de Assemblée van den
Volkenbond, was die spanning reeds groot
genoeg. Dit verzoek kan gelijk staan met
het openen van den doos van Pandora.
De spanning was reeds groot, omdat er
zooveel roering is in de Europeesche politiek.
Hitier komt maar niet voor den dag met
zijn antwoord, waarop hij in de bergen van
Beieren geruimen tijd heeft gebroed.
Duitschland blijft een groot vraagteeken,
en is het vooral niet minder geworden na de
reis van Beek naar Belgrado. De Temps
meent reeds te kunnen constateeren, dat
Beek niet tevreden zal zijn met zijn reis. Is
hier de wensch niet de vader van de ge
dachte
De betrekkingen tusschen Londen en Rome
zijn op het oogenblik ook al een punt van
groot belang. Juist voor Pinksteren is Mus-
solini een offensief begonnen voor de toena
dering tot Engeland. Dreigement en vriende
lijkheid wisselen elkaar snel af te Rome. Dat
ls een geruststellend besef, als uit Rome
dreigende woorden klinken, maar het strekt
tot vermindering der beteekenis van ieder
verzoeningsoffensief.
Wy zullen niet gissen naar de bedoelingen
van dit voorstel. Te Londen zien de meesten
er blijkbaar een poging in, om de leden van
den Volkenbond aan hun plicht tot volhou
den der sancties te herinneren. Te Partjs
echter zien verscheidene bladen, die de Ita-
3 maal per dag Den Helder-
Wieringermeer - Medemblik - Hoorn -
Amsterdam.
Verbinding met geheel West-Friesland.
lianen bijzonder goed gezind zijn, er een be
wijs in, dat Argentinië een einde gemaakt
wil zien aan de sancties. Zoo vermoedt ieder
wat hem het liefst is.
Wat de uitwerking er van zal zijn, welke
strooming ter Assemblée de vergadering zal
meesleepen, heeft Argentinië in ieder geval
volstrekt niet in de hand. Wij betwijfelen
dan ook of men te Rome zelf zoo gelukkig
zal zijn over het initiatief als bevriende bla
den te Parijs het voorstellen. Men heeft er
nu eenmaal geen reden om van Argentinië
een voorstel tot onderwerping van den Vol
kenbond aan het voldongen feit te verwach
ten, en men weet er stellig, dat een heele
reeks van politiek belangrijke staten en
staatjes krachtige voorzetting van de actie
tegen den veroveraar van Abessinië zal
eischen. Verder zal men er niet met genoe
gen zien, dat Engeland en de nieuwe Fran
sche regeering te Genève, in het openbare
debat van de Assemblée, aan den veelvul-
digen druk van dien staat worden blootge
steld.
Het Japansche pers
agentschap Domei
meldt, dat in het mi
nisterie van buitenland-
sche zaken ernstige on
gerustheid bestaat in
verband met den aanslag op den militairen
trein, bij Tientsin gepleegd en waarover
elders in dit blad een bericht is opgenomen.
Deze gebeurtenis, aldus zegt men, heeft
bewezen, hoe noodzakelijk de troepenverster
kingen in Noord-China, waartegen Naninking
geprotesteerd heeft, zijn. De regeering te
Nanking blijft volkomen werkeloos tegenover
alle anti-Japansche propaganda. Men acht
het zeker, dat invloedrijke kringen der Kwo-
min-tang bij den aanslag en de betoogingen
betrokken zijn. De Japansche militairen ver
klaren verder, dat het ongeluk is geënsce
neerd en een aanslag beteekent op het vrije
transport van Japansche troepen. Ze eischen
dat alle treinen, die troepen vervoeren door
uitktjktreinen worden voorafgegaan. De
spoorweg-autoriteiten leiden het onderzoek,
maar men vreest, dat de Japanners het resul
taat hiervan niet zullen afwachten en zelf
de hun noodig dunkende maatregelen zullen
treffen.
De „Daily Telegraph" meldt uit Praag, dat
de Duitschers de Beiersch-Tsjechische grens
met koortsachtige haast militair versterken.
Van Landshut af worden alle autowegen,
welke naar de grens leiden, verbreed.
Veel nieuwe wegen zyn in aanleg. Wanneer
deze gereed zyn, zal het geheele Noord-Oos
telijke deel van Beieren, dat langs de Tsje
chische grens is gelegen, voorzien zijn van
een militair wegennet.
Van Landshut af wordt een aantal onder-
grondsche forten aangelegd, welke spoedig
gereed zullen zjjn.
De nieuwe verordening treedt
1 Juni in werking.
Men heeft dezer dagen kunnen lezen van
het door de Duitsche regeering ingestelde
verbod van den invoer van pasmunt in
Duitschland. Van de grenzen, waarbinnen in
voer krachtens de nieuwe verordening zal
zijn toegestaan, hebben wij eveneens melding
gemaakt. Een vraag, die nog open bleef, was
de datum van in werking treden. Naar wjj
thans vernemen is deze vastgesteld op 1 Juni.
Gisteren dus zijn de nieuwe bepalingen van
kracht geworden.
Nog geen oplossing.
Zaterdagmorgen heeft koning Leopold nog
drie politici ten paleize ontvangen. Het wa
ren de katholieke oud-ministers graaf de
Brocqueville, van Cauwelaert en Heyman.
Allen verklaarden na afloop nog geen an
dere oplossing te zien dan een nieuw kabinet
Van Zeeland. Tegen den middag heeft koning
Leopold zjjn audiënties gestaakt tot Dinsdag
ochtend.
VAN ZEELAND WEIGERT OPDRACHT
TOT KABINETSVORMING.
De politieke gebeurtenis van den dag was,
dat de koning gisteren den premier van het
vorige kabinet. Van Zeeland, by zich heeft
laten ontbieden en hem heeft opgedragen de
nieuwe regeering samen te stellen.
De heer Van Zeeland heeft echter voor de
opdracht bedankt en als reden opgegeven, dat
hij geen politiek persoon is.
Verwacht wordt, dat de koning thans vol
gens de zuiver-politieke traditie den socialis-
tischen leider Vandervelde zal belasten met
het samenstellen van eén regeering.
Of zulk een regeeringsvorm vlot van stapel
zal loopen, kan echter voorshands worden
betwijfeld.
De heer Vandervelde moet namelijk de mede
werking hebben van de kath. en liberalen.
Om rust te nemen?
De Oostenrjjksche bondskanselier Schusch
nigg is gisterenavond tien uur per spoor uit
Weenen naar Venetië vertrokken.
Dit onverwacht vertrek heeft veel opzien
gebaard.
Te Rome werd officieel medegedeeld, dat
Schuschnigg slechts naar Italië zou komen
om er gedurende een achttal dagen rust te
nemen. Men heeft hier zelfs aan toegevoegd,
dat de kanselier geen bezoek aan Rome zal
brengen. Wel zou hy gedurende zyn Italiaan,
sche verbiyf Suvich, den onderstaatssecretaris
voor Buitenlandsche Zaken, ontmoeten, en
acht men ook een gesprek met den Duce
mogeiyk. Waar dergeiyke ontmoetingen dan
plaats zouden hebben, wordt echter niet ver
meld.
De zestiende wetgevende periode van de
Derde Republiek is begonnen. De nieuwe Ka
mer, uitdrukking van de atembusuitslagen van
26 April en 3 Mei, heeft gisterenmiddag haar
eerste zitting gehouden.
„Wq zullen", zoo zeide Blum in zyn congres
rede, „trachten in deze maatschappy het
maximum aan verbeteringen voor de arbeiders
klasse en aan sociale rechtvaardigheid te be
reiken. Mocht echter biyken, voegde hy er aan
toe, dat het in het huidige kader der maat-
schappeiyke instellingen onmogeiyk is tot ver
beteringen te komen, dan zal ik niet aarzelen
u te zeggen: „het was een hersenschim van
de maatschapppy, zooals zy op het oogenblik
is, kan niets goeds gemaakt worden. Er valt
niets te verwachten, want de weerstand van
het persooniyk egoïsme is onoverwinneiyk".
Dan zal ik u uitleggen om welke redenen wy
niet hebben kunnen slagen en welke conse
quenties gij daaruit behoort te trekken".
„De Courant".
De organisatie van Ethiopië.
Gistermorgen om 10 uur is de ministerraad
onder- voorzitterschap van Mussolini, bijeen
gekomen. De raad heeft een reeks maatregelen
getroffen voor de organisatie van Ethiopië. In
de eerste plaats is besloten tot een plan voor
den wederopbouw van Addis Abeba. Een reeks
decreten inzake de voorwaarden voor den
grondverkoop maakt grondspeculatie onmoge-
iyk. Men heeft verder besloten, dat de nieuwe
stad een uitgebreide tuinstad zal worden, ter-
wyi uitgestrekte wijken voor de ambtenaren
beschikbaar zullen blyven. De militaire lucht-
dienst tusschen Mogadiscio, Addis Abeba en
Eritrea functionneert thans regelmatig drie
maal per week. Tevens wordt overwogen een
belangryken Weg aan te leggen, welke Eritrea
en Somaliland moet verbinden. De regeering
heeft den uitvoer van zilveren daalders en
edele metalen verboden. Ook heeft men beslo
ten tot de vorming van een autonome afdee-
ling met een beginkapitaal van 10 millioen lire
om de openbare werken in Abessinië te finan
cieren, over te gaan. Er werd een wetsontwerp
goedgekeurd om den in Oost-Afrika gevallen
Italiaanschen studenten het doctoraat en diplo
ma toe te kennen. De ministerraad vergadert
Maandag 1 Juli a.s. wederom.
Zaterdag is in den ministerraad tevens be
kend gemaakt, dat van de 12000 vrywilligers
van de zwarthemden-divisie Tevere, samenge
steld uit Italianen uit het buitenland, 5000 heb
ben gevraagd, of zij zich in Abessinië mochten
vestigen.
Het Fransche comité tegen de sancties heeft
den volgenden oproep gepubliceerd: „De sanc
ties tegen Italië zijn gebleken gevaarlijk en
zonder uitwerking te zyn. Helpt de regeering
hiertegen steHing te nemen door een verzoek
schrift te teekenen tot onmiddellijke opheffing
van de sancties". De oproep is o.a. geteekend
door Frangois Mauriac, Maurice Broglie,
Henry Bordeaux, Luis Lumière, Millerand
Doumergue en andere vooraanstaande letter
kundigen, musici, militairen en politici.
Noordoosteiyk van Neghelli.
Dr. Junod, vertegenwoordiger van het inter
nationale Roode Kruis-comité te Abessinië
heeft medegedeeld, dat vliegtuigen een kamp
van de Zweedsche ambulance hebben ontdekt
in de buurt van Hadakoemi, in de provincie
Bale, Noord-oosteiyk van Neghelli. Uit een van
de vliegtuigen heeft men een briefje omlaag
geworpen, waarin den leider van de Zweedsche
ambulance wordt verzocht zich naar Addis
Abeba te begeven.
Van Neghelli uit zyn de Italianen, ook nu
Addis Abeba bezet is, nog niet verder opge
rukt. Dit beteekent, dat de geheele sector van
Dolo naar Addis Abeba practisch nog in han
den is van de Abessynen en dat hier ook nog
Abessynsche troepen zijn. Het is niet onzeker,
wat er met deze troepen zal gebeuren. Zij zul
len op den duur wel weer aan hun normale
werk gaan.
Verandering en uitbreiding op Engel-
sche kruisers.
In Engelsche deskundige kringen heeft men
den laatsten tyd herhaaldeiyk geklaagd, dat
de luchtstrijdkrachten by de Engelsche marine
onvoldoende waren. Het Engelsche ministerie
van luchtvaart heeft de admiraliteit voort
durend in de gelegenheid gesteld haar vlieg
tuigenmateriaal te vernieuwen en uit te brei
den. Een bezwaar trad daarby aan den dag,
n.1. het tekort aan accommodatie voor vlieg
tuigen aan boord van kruisers en slagschepen,
welke gebruik maken van een katapult-inrich
ting. Dit bezwaar heeft men trachten te
ondervangen bij wijze van proef aan boord van
den kruiser Cumberland, welke behoort tot
de z.g.n. Washlngton-klasse. Deze kruiser is
onlangs in reparatie gegaan en toen het schip
in het dok werd opgenomen had het een
katapultinrichting en een zeevliegtuig aan
boord. Tus dusverre placht men zich by deze
vliegtuiguitrusting te houden, omdat een vlieg
tuig slechts kan worden vastgesjord op de
katapult-inrichting. Derhalve kan een schip
met één katapult-inrichting slechts één vlieg
tuig vervoeren.
Daarin ls nu verandering gekomen. Behalve
van de katapult-inrichting en het eene vlieg
tuig Is het schip thans voorzien van een soort
loods, welke geplaatst is voor den hoofdmast
en waarin bergruimte is voor nog drie vlieg
tuigen. Deze vliegtuigen zyn amphibie-vlieg-
booten van het Walrus-type.
Verder is het luchtafweergeschut van den
kruiser uitgebreid en gemoderniseerd.
Het ligt in de bedoeling van de Engelsche
admiraliteit om alle kruisers van de Washing-
ton-klasse op dezelfde wyze te verbeteren. De
Suffolk is thans te Chatham onder handen
genomen en de Kent zal worden «veranderd
zoodra deze kruiser uit de Chineesche wateren
is teruggekeerd, waar het schip zal worden
vervangen door de Cumberland.
DE UITBREIDING DER LUCHTSTRIJD
KRACHTEN IN DE VER. STATEN.
De militaire commissie van den Senaat te
Washington heeft de aanvaarding aanbevolen
van een voorstel, waarby de luchtstrydkrach-
ten van het leger van 1800 op 3220 vliegtul
gen gebracht worden. Een door het Huis van
Afgevaardigden aangenomen voorstel had
verhooging van het aantal vliegtuigen tot
4000 aanbevolen.
DE ITALIANEN IN ABESSINIfi.
De Britsche Roode Kruls-men-
schen in vryheid gesteld.
Kolonel Llewellyn en majoor Bentinck, de
leden van het Britsche Roode Kruis in Abes
sinië, die de Italianen te Diredawa hadden
vastgehouden, zijn in vrqheid gesteld. Er be
vindt zich thans geen Engelsche Roode Kruis
man meer in Abessinië.
Italiaansche propaganda?
In het Noorden zyn opnieuw incidenten
voorgevallen. Te Tiberias en Hedera zijn
eenige duizenden boomen ontworteld en in
Balfouria by Nazareth is de oogst verbrand.
In dezelfde plaats is by een spooriyn een
bom ontploft. In de omgeving van Haiffa zyn
Zaterdagnacht op verscheidene plaatsen bran
den gesticht.
In het oude stadsdeel heeft men in het Ita-
liaansch gedrukte biljetten gevonden, op wit
papier en rood omrand, waarin gezegd wordt,
dat alle joden communisten, anti-fascisten,
anarchisten en vijanden van het christendom
en van Europa zyn. De politie stelt een on
derzoek in.
Te Peking.
De Japansche autoriteiten hebben zich ge
wend tot de Britsche ambassade te Peking
met het verzoek onverwyid een onderzoek te
laten instellen naar den moord op een Japan-
schen officier, j.1. Dinsdag gepleegd. Het heet
n.1., dat de dader een Britsch soldaat is.
De Japansche officier, zoo zeggen de Japan
ners, droeg een uniform, toen de moord ge
pleegd werd. Hij was gedetacheerd by het
Mantsjoerysche ministerie van defensie en
werd vermoord tijdens een vechtparty met
een troepje Engelsche soldaten in een cabaret
op 26 Mei.
Niettegenstaande alle maatregelen om anti»
Japansche demonstraties in China te voor
komen, is Vrydagnacht de spoorbrug tus
schen Tientsin en Tangkoe gebombardeerd.
Als gevolg hiervan wordt door de Japansche
militaire autoriteiten een streng toezicht uit
geoefend op de employé's van den spoorweg.
Volgens de Japanners had de ontploffing
plaats op het oogenblik, dat een trein met
Japansche versterkingen passeerde en werd
een waggon met levensmiddelen vernield en
werden een aantal paarden gewond. Verdere
slachtoffers zyn niet gevallen. Na eenig op
onthoud is de trein doorgereden.
De ontplofbare stoffen waren aan de rails
bevestigd, zoodat zy by het passeeren van den
trein automatisch 'ontploften.
De aanslag op den Japanscnen trein by
Tientsin heeft in China vrees gewekt, dat nü
een aantal incidenten zal volgen gelijk aan die
welke voorafgingen aan de afscheidingen van
Mantsjoerije. In Chineesche politieke kringen
twijfelt men aan den persoon van den dader
en gelooft men, dat het incident door de
Japansche militaire autoriteiten zal worden
gebruikt voor een directe actie in Noord-
China.
In verband met den aanslag op de spoor
lijn PekingMoekden, hebben de Japanners
een protest ingediend by den politieken raad
voor Hopei en Tsjahar. Volgens Chineesche
berichten hebben de Japanners het aftreden
geëischt van den directeur der spooriyn. Ver
der zouden zy het locomotieven-depot te
Tientsin en alle stations tusschen Tsjan Hal»
kwan en Tientsin bezet hebben en den politie-
prefect te Tientsin hebben gearresteerd.
Het aftreden van Soeng Tsje-joean wordt
gezegd geen verband te houden met den aan
slag op de spooriyn PekingMoekden, doch
met den geheelen politieken toestand. Ver
dere berichten over het aftreden ontbreken
nog.
Anti-Japansche demonstraties
van studenten.
De studenten eischen energieken tegenstand
tegen Japan.
Drieduizend studenten hielden Zaterdag te
Sjanghai een optocht na een vergadering ter
herdenking van de gebeurtenissen van 80 Mei
1925, toen de Britsche politie genoodzaakt
was op Chineezen te schieten, waarby ver
scheidene hunner gedood werden. De demon
stranten van den optocht van Zondag lieten
anti-Japansche uitroepen hooren en verspreid
den onbrandbare strooibiljetten. Hoewel zy
na afloop rustig uiteen gingen, biyft de toe
stand uiterst gespannen en de politie is ge
reed om bystand te verleenen.
Studentenstaking te Peking,
De studenten van de voornaamste universi
teiten hebben besloten in staking te gaan by
wyze van protest tegen het zenden van dé
Japansche versterkingen.
|40)
„Johanna..." smeekt Sylvester Vonberg.
Snel legt Szartossy hem een yszak, welke
hy heeft meegebracht, op het hoofd. De zieke
reageert met een zucht van verlichting en
Wordt onmiddeliyk rustiger.
„Szartossy", vraagt Renate met gesmoor
de stem, „weet jy iets van die... Johanna...?"
Hy knikt: „Ja, Renate ik weet iets van
haar... zéér veel zelfs... trouwens, ik zou heel
wat kunnen ophelderen... als als Je dat zoudt
Willen..."
..Ik wil, ik moet alles hooren... Maar eerst
za' ik Je nog iets meedeelen."
En in 't kort vertelt Renate hoe het komt
dat Sylvester Vonberg als Freiherr van Berg
2oo lang haar gast is geweest.
..Dat moest in de eerste plaats worden op
gehelderd", besluit zy haar verhaal, „en nu
het Jouw beurt...!"
..Je kunt alles van me verlangen, Renate...
Dus ook dit, hoe moeiiyk het me ook zal val
len..."
..Een oogenblik!" valt ze hem in de rede.
Haar oogen schitteren onnatuuriyk in het
hleeke gelaat. „Deze inleiding zegt op zichzel
al veel... ze laat byna alles vermoeden.
Het veilt je moeiiyk alles te vertellen,
omdat je weet, dat ik hem lief heb... of
alhans heb lief gehad... ik weet dat, na het
geen er het leiatste uur gebeurd is, zelf niet
precies... Maar ik deins er op dit oogenblik
niet voor terug om eeriyk en oprecht te er
kennen, dat ik, hoe duister het verleden van
dezen man ook mag zyn, vanaf de eerste
minuut, waarin ik hem leerde kennen, onuit-
sprékeiyk gelukkig ben geweest... Dat moest
ik je zeggen, omdat ik je vriendschap niet...
op slinksche wyze wil verwerven".
„Voor my geld slechts één ding, Renate:
dat alles, wat je doet door jou wordt geadeld...
Dat is een onomstootelyk dogma voor me,
sinds ik Je voor het eerst ontmoette en dat
zal het ten eeuwige dage biyven... Zoo zal ik
ook deze pijniyke kwestie beschouwen... Ik
kan het alles niet zoo mooi uitdrukken..."
„Daarvoor laat je je daden spreken, Stefan
en daarop komt het tenslotte aan... En nu
zonder omwegen of misplaatste consideratie
ik ben bereid...!"
En Stefan Szartossy vertelt... Hy is een
objectieve berichtgever en weet door de wyze
waarop hy een en ander te harer kennis
brengt, het leed van de vrouw te verzachten...
Toen ik nu met Rudolf von Berg In
München samen was, nam nog iemand deel
aan onze vriendschappelyke by eenkomsten...
een vroegere Duitsche strijdmakker, Gabriel
Schwarzer, die thans aan het hoofd staat van
een gerenommeerd Recherche- en Informatie
bureau. Mijn belangstelling voor den persoon
van Sylvester Vonberg opgewekt door zijn
betrekkingen tot de bewuste Johanna, op wie
ik straks nog terugkom gaf my aanleiding
myn vriend Schwarzer om een nauwkeurige
informatie omtrent Vonberg's levensloop te
verzoeken. Wat ik daarin te lezen kreeg, was
niet veel goeds. Ik heb dat belangwekkende
document by me, zoodat je het kunt inzien.
Ik zou je echter willen aanraden je daarmee
in de stilte van je eigen kamer terug te trek
ken. De patiënt wordt weer onrustig... Ik
wacht hier op den dokter en de verpleegster
en zal me dan straks by je voegen..."
„Goed", zegt Renate. Zij neemt de getypte
vellen papier, welke Szartossy haar overhan
digt en verlaat met licht gebogen hoofd het
vertrek...
En zoo bewerkt de willekeur van het nood
lot, dat de zakelyke mededeelingen van het
Recherche- en Informatiebureau Schwarzer te
Miinchen, oorspronkelyk bestemd voor Jo
hanna, Barones von Geitler-Harttorf, thans
worden gelezen door Renate Lien, die lang
zaam en aandachtig van den inhoud van het
rapport kennis neemt...
En Renate vindt, wat Johanna ontzegt is
gebleven... tranen, welke alhans voor een deel
haar smart verlichten. De smart, die zoo
nieuw is en toch zoo oud als de menschheid
zelf...
Niet slechts zichzelf helpt Renate met deze
tranen, maar ook den man. Zy maken ruimte
in haar voor medelijden in de ware beteekenis
van het woord, voor een volkomen doorgron
den van dingen, die, zoolang zy slechts ulter-
lyk worden beschouwd, onbegry'pelyk biyven
Boven haar zelf en haar leed verheft zich
dit meegevoel, daarby de kiem leggend voor
haar innigste wensch: „Leven... en helpen
leven...!"
Onafgebroken stroomen de tranen haar
over de wangen en op het papier in haar
schoot... Het strenge, rechte machineschrift
wordt gedeeltelyk uitgewischt... Een symbool
van het treffende pleidooi van haar hart...
Wanhopig klemt zy zich vast aan het on
derhoud met Sylvester, waarby zy hem het
geld, dat hy noodig had byna heeft opgedron
gen, daarmee wederom onbewust en on
gewild zyn eeriyk streven verydelend om
alles te bekennen... Een speling van het nood
lot...
Noch de aankomst noch het vertrek van
den dokter uit Innsbruck dringt tot haar door
Volkomen onttrokken aan haar omgeving,
geheel in haar eigen gedachten verdiept, gaat
de tyd aan haar voorby.
Eerst Szartossy's binnentreden plaatst haar
weer midden in de gebeurtenissen van het
oogenblik. Met den hem aangeboren tact vindt
hy onmiddeliyk de juiste woorden om haar tot
de werkelykheid terug te brengen:
„Het is, zooals ik dacht., behalve malaria,
longontsteking... tengevolge van een gevatte
koude... Zyn toestand is wel ernstig, maar
toch zonder direct levensgevaar... De ver
pleegster is haar taak reeds begonnen... De
dokter komt morgen terug..."
„Dank je," zegt Renate en me een smarte-
iyk glimlachje laat zy er op volgen: „Ik wist
wel, wat ik deed, toen ik Juist jouw hulp in
riepNu is alles in goede handenEn
nu nog het laatste, Stefan. De informatie van
Schwarzer heb ik gelezen; ik zou haar voor-
loopig graag willen behouden. Wat heb je
me verder nog te vertellen
Szartossy neemt uit zyn zak het doosje met
Johanna's ring, welke hy Renate overhan
digt. En daarby vertelt hy haar in eenvou
dige bewoordingen van de fijne draden, welke
de liefde tusschen Sylvester Vonberg en Jo
hanna Geitier heeft gesponnenTerwijl
hy spreekt, blyft zyn blik onafgebroken ge
vestigd op den ring, welke tusschen Renate
en hem op het glimmende mahoniehouten
blad van de tafel ligtAlleen als hy ge
waagt van de mogelykheid van een aanstaan
de verloving van Johanna met Fritz Mollan-
der, richten zyn oogen zich even op de stille
vrouw tegenover hem... Hy ziet een gelaat,
waarin de smart scherpe lynen heeft getrok
ken en gryze oogen, verduisterd door name
loos leed.
Om haar tijd te geven zich te herstellen,
spreekt hy door... aan zyn, in groote trek
ken geschetst verhaal nog een en ander toe
voegend en enkele details wat uitvoeriger
belichtendAls dan eindehjk zyn blik weer
de hare ontmoet, ziet hy, hoe haar gelaat
langzamerhand weer zyn oude, rustige uit
drukking heeft teruggekregen
„Nogmaals dank, Stefan SzartossyIk
hoop, dat je me toestaat voorloopig ook den
ring te behoudennee, vraag niet waar
omik zou het Je op het oogenblik zelf
niet kunnen zeggen, want nog is alles zoo
verwardMaar één ding kan ik je ver
zekeren: het komt alles in orde en het zal
worden, zooals het worden moestAch,
weet je. ik geloof nu eenmaal aan de verant
woordelijkheid van den mensch als van een
wezen, dat gebonden is aan het verleden, het
heden en de toekomst. En ik geloof, dat
voor elk mensch eens het uur van het ont
waken komt, waarin hy zich, al naar zyn
krachten, bevrijden moet. Moet, om lang
zaam uit het gebonden zyn los te komen..."
Daarmee gaan Renate Lien en Stefan
Szartossy voor dezen, zoo belangrijken dag
in hun leven uiteen
In den hierop volgenden nacht is Therese
de eenige in de Lantaarn, die de slaap vindt.
Want wat Sylvester Vonberg omvangen
houdt, is verdooving en tijdelyke bewusteloos
heid. Aandachtig slaat de verpleegster aan
zyn bed elk zyner bewegingen gade
In het aangrenzende vertrek heeft Stefan
Szartossy zich weliswaar op Renate's ver
zoek te bed bewegen, maar hoe zou hy kun
nen slapen, terwyl zyn gedachten geheel by
de vrouw zyn, die in de stilte van haar ka
mer en in de beschermende duisternis van
den nacht den zwaarsten stryd van haar
leven uitvechtden stryd met zichzelf...?,
Den stryd tegen die menschelyke zwakheid,
van wie niemand geheel vrij is, die ook de
sterkste van geest en ethisch hoogstaande,
ongeacht zyn innerlijke beschaving in zioh
draagt en welker taal, als zy eenmaal aan
het woord komtwanhoop is.
Den stryd tegen wenschen, die onvervul
baar, tegen toezeggingen, welke bedriegeiyk
blken te zyn. Den stryd tegen gekrenkte
trots en geschokt vertrouwen
Maar de vrouw, die hier met zichzelf af
rekent zonder over anderen te oordeelen, is
vervuld van zulk een absolute goedheid, welke
niets gemeen heeft met de weldadige neigin
gen van bewust barmhartigen, dat er geen
plaats is voor afgunst, wrok en jalouzie.
En zoo gelukt het haar tenslotte meester
te worden over zichzelf
De toestand van volkomen beheersching,
waarin Stefan Szartossy haar den volgenden
dag aantreft, is dan ook niet geforceerd,
maar uitsluitend het resultaat van deze zelf
overwinning.
In geestelyk opzicht zyn de beide men-
schen elkaar zoo na gekomen, dat Szartossy,
dit onmiddeliyk voelt. Én zonder dat hy daar
over ook maar een woord rept, toont zyn ge
heele houding, dat hy haar volkomen doorziet.
Dan komt de dokter. Hy constateert het
normale verloop van de ziekte, daarby de
hoop uitsprekend, dat ondanks haar ernstig
en gecompliceerd karakter, de krachtige con
stitutie van den patiënt het zal winnen.
(Wordt vervolgd.)
