GEMENGD NIEUWS
BINNENLAND
HELDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG u JUNI 1936
Binnenland
De arrestatie van een aantal
inbrekers in Den Haag.
Moordaanslag na de kermis.
Witte Nelis en zijn
handlangers veroordeeld.
Ontvreemding van gouden horloges
en zegelringen.
Buitenland
De ingestorte tribunes.
Een botsing met melaatschen.
Een ernstig spoorweg
ongeluk in Italië.
Twee onderofficieren door
kleurlingen doodgeschoten.
De Queen Mary terug in
Southampton.
Ontploffing in een mijntunnel.
18 dooden, 3 gewonden.
De ramp in de Gresford-
mijn.
Een levensteeken van de
Oirl Pat?
Drie dooden bij een auto-ongeluk.
Amsterdam ontslaat gemeente-
personeel vervroegd.
De visschers in IJmuiden
blijven staan.
Het tweede raam in de
Domkerk te Utrecht.
Weer conflict in het visscherijbedrijf
te IJmuiden.
Laatste vergadering van het
N.C.C.
Voorstellen tot algeheele
reorganisatie in het
spoorwegbedrijf.
loop en bereikte een niet onbelangrijk hoogere
«nelheid.
Hoe verleidelijk moet het geweest zyn, nu
nog wat te forceeren, wat gedaan zou kunnen
rijn met nog 10.000 paarden uit het spaar
potje der ketels. Zeer terecht heeft men het
ruime surplus aan vaart niet willen opvoeren
piet nog een extra bedrag, dat geforceerd
verkregen had kunnen worden. Het is vol
doende te weten, dat men forceeren kan, en
jnen zè.1 forceeren als de dienst het eischt,
dat ia wanneer het in het zeegevecht om
buigen of breken gaat; eerst dan breekt men
het spaarvarken. Hoe menig sportsman haalt
een record en ervaartlater, dat hij toen
2yn hartkwaal opgeloopen heeft. Welnu, de
technische medici van ons schip riskeeren
geen kans op een verborgen hartgebrek, dat
tot uiting zou kunnen komen op een tijdstip,
dat het zijn hart geheel en al, tot brekens toe,
moet kunnen geven.
Na de vollekrachtproef is nog met volledig
succes, volle vaart loopend, het roer aan
boord gelegd, om te zien, of de roermachine
den ontzettenden druk, die dan op het roer
komt, goed kon weerstaan, het heeft dien
druk glansrijk doorstaan.
De „De Ruyter" heeft Woensdag 27 Mei .en
ponderdag te Greenock stilgelegen in af
wachting van de komst van „den hoogen
druk", de voltallige commissie der proef
nemingen. Er is olie en water bijgeladen, de
ketels zijn geïnspecteerd en de chef van de
machinekamer mocht, spinnend als een poes,
pielden, dat zij zich puik gehouden hadden.
In het zog van deze commissie is onderge-
teekende, de pennist van het schip, meege-
varen en na zooveel mogelijk kennis vergaard
te hebben te kooi gekropen op de plek waar
hij en de schout-bij-nacht, voorzitter der com
missie, 33 jaar geleden, in hun hangmatten
in de „nor" adelborstenverblij fpiepten
(sliepen) ,op de goede oude „Willemien".
In dien tijd bedienden wy, jonkers, het roer,
het keteltje en de machine van de stoomsloep
om beurten en koelden ons jeugdig tempera
ment op de sloep, waar wilde adelborsten toch
geen kwaad mee konden uitrichten. De schout
bij-nacht van nu stond toen met de hand aan
de pet voor een jeugdige tweede-klas die pas
sagieren ging of hij zat achter op den spiegel
in de verdrukking, wanneer de hofmeesters met
hun manden met victualie breeduit de ruimte
in de kajuit voor zich opeischten.
En nu zag ik den jonker van toen met stram
militair saluut ontvangen door den kwartier
meester der motorsloep. Achter hem aan daalde
ik de treden van de landingstrap op Greenock's
pier af, zij waren in die 33 jaren niet vernieuwd,
oud hout houdt het lang uit, zij waren mis
schien iets glibberiger dan vroeger en met nog
meer mos bedekt, terwjjl inmiddels onze
schedels hun begroeiing inboetten
Wilt U weten wat wij, twee promotiemak
kers, bij het weerzien van die oude pier heb
ben afgesproken? Dat wij, na den gepleegden
proeftocht, met ons beiden nog eens zouden
gaan passagieren en wij hebben het gedaan,
rustig in een auto en evenals vroeger cadeau
tjes gekocht, voor anderen dan toens niet
meer voor ouders en meisjes, maar nu voor
onze kinderen en vrouwen, en w(j zijn geëin
digd in een tearoom met een kopje chocolade
en wat wij hebben opgehaald uit dien schoonen
tijd der jeugd, vertel ik U niet.
Ajo, alle gekheid op een stokje! Wij zyn geen
adelborsten zonder zorgen meer; ieder op z'n
post, de vlagofficier op die hooge, verantwoor
delijke, ik in mijn hoekje met myn blocnote.
Ik benijd hem niet, want hjj draagt de ver
antwoordelijkheid voor de overname van een
staatsbezit, dat niet falen mag en m(j benjjdt
hij zeker niet, want tegen pennelikkerij ziet een
zeeman hoog op; hy bewondert althans, dat
een schrijver tevreden is met de snelheid van
slechts 23 Meter per uur.
Wij verlaten Vrijdag den 29en Mei de
reede van Greenock. Ons schip gly'dt dicht
langs den Oostoever der Clyde, langs frisch
groene heuvels en bloeiende bremboschjes
de lente is laat in Schotland langs stadjes
van somber grijzen steen, doch met wonder
lijk mooie kerktorens.
Over het heuvellandschap trekken losse
buitjes, soms striemt mij kille regen in het
gezicht, maar dan weer speelt zonlicht in de
dalen en op het groene watervlak, sterk
bewogen door een frlssche bries van wind
kracht 4.
Wij hebben een nogal lang traject af te
leggen om ketels en turbines gelegenheid te
geven zich aan te passen aan de zeer hooge
temperatuur van den overhitten stoom.
Daarom stoomen wy eerst rondom het eiland
Arran, waar de gemeten mijl op afgebakend
Is.
Wy hebben ditmaal een specialen „mijl"-
loods bij ons, wiens dagelijks werk het is, mij
len te runnen. Een collega van hem is bezig
inet een nieuwen Engelschen torpedojager,
Welken wjj in den loop van den dag dan ook
herhaaldelijk in vliegende vaart passeeren.
De wind valt niet mee; windkracht 4 is niet
heel sterk, maar wij maken zelf wind en deze
gevoegd bij Aeolus'bries bereikt stormkracht;
men moet zich op het onbeschutte dek wer
kelijk voortworstelen om den bak te bereiken.
Hij snijdt my zoo in het gezicht, dat het mij
lijkt, of mijn wangen afbladeren, zooals het
laagje grondverf van den kruiser, dat in den
loop der laatste weken er niet fraaier op ge
worden is.
(Wordt vervolgd).
KIND VERDRONKEN.
Het 4-jarig zoontje van den parlevinker G.
van W. te Huizen (Geld.), dat sinds gister
avond 7 uur werd vermist, is vanmorgen om
half 12 uit de Diepe Bloem opgehaald. Een
tragische bijzonderheid is, dat de vader zelf
met een dreg het lijkje ophaalde. Het lijkje
is naar het ziekenhuis te Huizen overgebracht.
STELENDE KINDEREN.
Drie jongens, respectievelijk 11, 10 en 9
jaar oud, die op het dak van de Campanula-
school aan den Floraweg te Amsterdam
werden aangetroffen en verdacht werden van
looddiefstal, zijn aangehouden.
Z(J hebben op z(jn minst 24 in
braken gepleegd.
Eenige dagen geleden zijn de 53-jarige van
S. en de 29-jarige B. door de politie te 's-Gra-
venhage gearresteerd als verdacht van diverse
inbraken aldaar. Beiden zijn Zaterdag j.1.,
nadat zij een volledige bekentenis hadden af
gelegd, naar het huis van bewaring gebracht.
Uit het onderzoek is gebleken, dat er ook
nog een derde persoon bij betrokken was, die
in verband hiermede gisterenochtend door de
politie is aangehouden.
Het is de 55-jarige J. L. B„ die in bewa
ring is gesteld. Aanvankelijk ontkende deze
met de inbraken iets uitstaande te hebben,
doch tenslotte heeft ook hij bekend.
Het aantal inbraken, dat door dit drietal
is gepleegd, bedraagt thans 24, waarmede een
aanvang is gemaakt in December 1925.
De gearresteerden schonken aan winkeliers
de meeste aandacht, omdat zy vermoedden,
dat deze des Zondags de ontvangsten van den
Zaterdag in huis hadden. Zij gingen de gan
gen van hun slachtoffer dan zorgvuldig na
en wanneer de betrokkene des Zondagsavonds
zijn huis verliet, sloegen de inbrekers, meestal
tusschen 8 en 12 uur, hun slag.
In de meeste gevallen pleegden zij diefstal
van geld en sieraden. Noch het geld, noch de
sieraden konden achterhaald worden.
Dinsdagavond is tijdens de kermis te Nis-
telrode (Br.) een moordaanslag gepleegd,
waarvan de 23-jarige De Laat het slachtoffer
is geworden. Ongeveer half twaalf, na het
sluiten van de café's, begaf zich een groep
menschen huiswaarts, die gezamenlijk de ker
mis hadden bezocht. Door nog niet opgehel
derde oorzaak ontstond ruzie tusschen eeni-
gen van hen. Op een gegeven moment zakte
en van hen, zekere De L„ in elkaar en
bleef hevig bloedend op den grond liggen. Het
bleek, dat hij met een mes in de borst was
gestoken, in de onmiddellijke nabijheid van
de hartstreek. Omstanders droegen het slacht
offer naar dë woning van dr. Bouwman, die
eerste hulp verleende. Daar Nistelrode niet
in het bezit is van een ziekenhuis, deed de
dokter den gekwetste naar diens woning ver
voeren. De marechaussee uit Uden, die ge
waarschuwd werd, stelde onmiddellijk een
uitgebreid onderzoek in. In den loop van den
nacht werden de gebroeders H. en zekere G.
uit Nistelrode van hun bed gelicht en naar de
marechausseekazerne te Uden overgebracht,
waar zij als verdachten van het misdrijf wer
den opgesloten. Het mes, waarmede de aan
slag is gepleegd, is op de plaats van het mis
drijf teruggevonden en door de politie in be
slag genomen. De toestand van het slacht
offer is zorgwekkend.
Een van de aangehoudenen heeft
bekend.
Het voortgezette onderzoek inzake den
moordaanslag op de kermis te Nistelrode heeft
gisteren den heelen dag voortgeduurd. Een
van de aangehoudenen, de timmerman J. H.,
uit Nistelrode, heeft tenslotte een bekentenis
afgelegd en verklaard, dat hij den noodlotti-
gen steek heeft toegebracht. Volgens zijn ver
klaring betreft het een vergissing, daar hij de
Laat, die uit het naburige Vinkei afkomstig
is, in het geheel niet zou kennen. De onder
grond van het gebeurde is een liefdesgeschie
denis. H. wilde zich op een medeminnaar wre
ken en had daartoe een gunstige gelegenheid
afgewacht. Hij verkeerde in de meening dat
zyn medeminnaar zich bij het groepje kermis-
vierders bevond, waarby ook De Laat zich had
aangesloten. Toen de mannen by het sluitings
uur de herberg verlieten, sloop H. naar voren
en bracht zijn vermeenden vijand een messteek
in de borst toe. In het donker had hij evenwel
niet gezien, dat hy den verkeerde had getrof
fen, want De Laat, die gehuwd is, had met
het heele geval niets uit te staan. H. is gevan
kelijk naar Vinkei overgebracht, teneinde met
het slachtoffer te worden geconfronteerd. Het
is niet de eerste maal, dat H. in een steek
partij is betrokken. Verleden jaar was hij in
een soortgelijke affaire gewikkeld, doch hij is
toen door de rechtbank wegens gebrek aan be
wijs vrijgesproken. Hij zal ter beschikking van
den officier van justitie te 's-Hertogenbosch
worden gesteld. In den toestand van het
slachtoffer is nog geen verandering gekomen.
De rechtbank heeft gisteren vonnis gewezen
in de zaak tegen drie inbrekers, die terecht
hebben gestaan wegens inbraak in de stoom-
zuivelfabriek van de N.V. J. E. Schaap en Co.
aan den Elburgerstraatweg te Nunspeet in
den nacht van 14 op 15 Januari van dit jaar.
Zooals men weet, meent men met de arresta
tie van deze drie inbrekers de hand te hebben
gelegd op de daders van verscheidene dief
stallen, waarby de brandkasten door middel
van dynamiet zijn opengebroken.
De 33-jarige zeeman G. M., die bekend had
en tegen wien 4 jaar gevangenisstraf was ge-
eischt onder aftrek van voorloopige hechte
nis, werd veroordeeld tot 21/, jaar gevange
nisstraf onder aftrek.
De 29-jarige monteur C. J. K. en de 39-ja-
rige C. N. de V., bijgenaamd Witte Nelis, die
beiden zes jaar tegen zich hadden hooren
eischen, zyn veroordeeld tot resp. 4 jaar èn
4'/j jaar gevangenisstraf.
In de zweminrichting „De Re
gentes" in Den Haag.
Vrijdag j.1. is in Den Haag aangehouden als
verdacht van heling van 2 gouden horloges
en een gouden zegelring, de 24-jarige T. G.
van der P., wonende aldaar. Bij onderzoek
bleken de gouden horloges en de ring destijds
te zijn ontvreemd uit de zweminrichting „De
Regentes". De 24-jarige Van der P. heeft be
kend, deze voorwerpen ten verkoop te hebben
gekregen van den 30-jarigen J. B„ die in ver
band hiermede op Zaterdag j.1. in zijn woning
werd gearresteerd en naar het hoofdbureau
van politie is overgebracht.
J. B. heeft een volledige bekentenis afge
legd.
De onder-burgemeester van Boekarest
gearresteerd.
In den loop van den middag heeft men het
gisteren noodig geacht ook Basilescoe, den
vice-burgemeester van Boekarest in hechtenis
te nemen. Na urenlange besprekingen werd
het bevel van arrestatie 's avonds bevestigd.
De verdachten probeerden de schuld op den
burgemeester te schuiven, die naar hun
zeggen een te korten termijn voor het opslaan
van de tribunes had gelaten.
Het bericht overdreven.
Volgens de Boekarester bladen zouden de
eerste berichten over het aantal dooden en
gewonden by de instorting van de beide tri
bunes te Boekarest aanzienlijk overdreven
zijn geweest. Er zijn drie dooden en de toe
stand der gewonden geeft geen reden tot
ongerustheid. Vele hunner zyn reeds uit het
ziekenhuis ontslagen.
Behalve de ontwerpers van de tribunes zijn
ook de aannemers in hechtenis genomen.
Uit het onderzoek is intusschen gebleken,
dat er veel te veel menschen op de tribunes
waren toegelaten, driemaal zooveel als ge
oorloofd was.
MEIN KA MP F IN HET CHINEESCH.
In het Chineesch bestond tot dusver slechts
een onvolledige vertaling van Hitler's Mein
Kampf uit het Engelsch. Eenigen tijd geleden
heeft het nationaal-Chineesche vertalings
instituut nu een volledige vertaling uit het
Duitsch uitgegeven.
Bij de kolonie voor melaatschen te Aboe
Zabal in de nabyheid van Caïro is gisteravond
een ernstige botsing ontstaan tusschen de poli
tie en de bewoners der kolonie, die demon
steerden tegen hun verzorging, welke, naar zij
beweren, zeer slecht is. 20 politie-agenten en
50 melaatschen werden gewond.
HET ONGELUK TE BOEKAREST.
Volgens de officieele berichten zyn bij de
instortingsramp te Boekarest drie personen
gedood, en 653 gewond, waarvan 373 in de
ziekenhuizen moesten worden opgenomen;
van 17 gewonden is de toestand ernstig.
Volgens hardnekkige geruchten zouden
echter twaalf personen zyn gedood.
In de wrakstukken van de ingestorte tri
bunes op het plateau van Cotroceni is brand
uitgebroken, die den indruk maakte moed
willig te zijn veroorzaakt. Met grooten spoed
moest de brandweer ontboden worden.
Gisterenochtend is een locaaltrein van Nola
naar Napels, dichtbij Napels bij het gehucht.
Buiola, ontspoord. De trein zat vol reizigers,
in hoofdzaak werklieden. Drie wagons vielen
om, waarby tal van reizigers gekwetst wer
den. De eerste cijfers spraken van 6 dooden en
40 gewonden, later was het aantal dooden tot
15 gestegen, dat der gewonden tot 200. De
meeste gewonden zijn in ziekenhuizen te Na
pels ondergebracht. Omtrent de oorzaak van
het ongeluk was bij het afzenden der eerste
berichten nog niets bekend.
De betrokken overheidspersonen bevinden
zich ter plaatse.
Te Reselauil, een klein inboorlingendorp in
de nabijheid van Constantine in Algerië, zijn
Dinsdagavond in het bivak van het vijftiende
regiment der Senegal-schutters, door een
plotseling krankzinnig geworden kleurling
soldaat twee Europeesche onderofficieren dood
geschoten. Vervolgens joeg de ongelukkige
zichzelf een kogel door het hoofd.
De Queen Mary is om 14.25 te Southampton
teruggekeerd en heeft daarmede haar eerste
reis over den Atlantischen Oceaan volbracht.
Vier en half uur te voren had het schip aan
gelegd te Cherbourg, waar ruim 200 passa
giers van boord waren gegaan. Voor de derde
maal op den overtocht is het schip gistermor
gen in het kanaal door mist opgehouden.
Duizenden stonden op de kade en juichten
de Queen Mary bij het binnenvaren toe.
Batavia. Volgens bij de regeering ontvangen
berichten van den assistent-resident van Kota
Nopan (Sumatra's Westkust) heeft gister-
middig een ontploffing plaats gehad in het
voorste dynamiet-magazijn van den mijntun
nel by het mijnbedrijf Pagaran Siojoe deze
ontploffing werd gevolgd door een tweede
groote en een derde, kleine ontploffing. De
oorzaak is nog onbekend. Door den ontstanen
luchtdruk zijn 18 Inlandsche werklieden on
middellijk gedood, terwijl drie Inlandsche
werklieden door dynamietdampen aan de
longen zijn aangetast. Een van deze laatsten
verkeert in levensgevaar. Ook een lid van de
reddingsbrigade raakte bedwelmd. (Aneta).
De commissie van onderzoek naar de oor
zaken van de ramp in de Gresford-myn heeft
gisteren haar verdere beraadslagingen ver
daagd tot 14 Juli na een pleidooi van Jos
Hall, den advocaat der mijnwerkersfederatie,
die betoogde, dat de geheele ramp te wijten
was aan het schandelijke optreden van de be
drijfsleiders en het gebrek aan verantwoorde
lijkheidsgevoel van de directie. Daaraan alleen
hadden de 265 mannen die in September 1934
verongelukt waren hun dood te wijten. Spr.
pleitte voor een absoluut verbod van het ge
bruik van electrische inrichtingen in kolen
mijnen en hij wenschte dat de mijninspecteurs
in 't vervolg gekozen zouden worden, wel uit
deskundigen, maar dan uit dezulken die in
geen enkel opzicht van eenige directie afhan-
sche boeren, meer nog handelaren, er hun in
trek; zij vestigden zich in wat thans de
bloeiende plaatsen Simonstown, Port Elfsa-
beth en Grahamstown, aan of onmiddellijk
nabij de kust gelegen, zyn. Dat, gezien het
Engelsch karakter der Regeering, in deze
plaatsen de Engelsche taal werd gébruikt
voor het verkeer tusschen regeering en bur
gers en voor de rechtspraak, is begrijpelijk.
Maar dat een aanslag werd gedaan op de
-Iollandsche taal voor Vat reeds toen Kaap
kolonie was, is een fout, dié zich, ook voor
de overheerschers zeiven, bitter heeft ge
wroken. Daarbij komt, dat economisch het
Engelsch bewind zich in nadeeligen zin voor
de boeren ontwikkelde.
Einde 1835, bgein 1836 bemerkte de van
oorsprong Holandsche bevolking van de Kaap
kolonie, dat Dr. Philip en de naar Engeland
uitgeweken kapitein Stockenstroom, door de
Engelsche regeering tot onder-Gouverneur
bevorderd, er alle gezag in handen zouden
brijgen. Dat beteekende voor hen, dat niet
alleen geen bescherming, en zeker niet in de
grensdictricten, zou worden verleend tegen
de Naturellen, die dit optreden der blanken
hiet zagen als wijs beleid, maar als zwakte,
en steeds stoutmoediger werden. Het betee
kende voor hen ook, gelijk de ervaring leerde,
dat zij werden berecht in een taal, die zij niet
konden spreken en waaraan zij niet konden
deelnemen omdat de leden der jury's En
gelsch moesten verstaan. Het beteekende,
naar zij oordeelden, een langzamer ondergang
van de bedrijven, die zij met groote moeite
badden gesticht, maar het beteekende voor
a"es, dat zij hun vrijheid zouden verliezen. En
z?o kwam in het voorjaar van 1836, toen het
kieer daarvoor gunstig was, bij dat gedeelte
der boeren, in het Noorden en Oosten van de
Kaapkolonie gevestigd, het besluit om te
trekken. Zij wisten reeds wat trekken was;
<Je voorvaderen van deze familiën, di§ uit een
mengeling van talen het Afrikaansch hebben
gemaakt, waren, zonder zich om de gevaren
te bekommeren, reeds voortgetrokken in de
streken, waar slechts Hottentotten en andere
inlandsche stammen waren gevestigd. Zij
lieten hun huizen, comfortabel en typisch
Hollandsch ingericht in de onmiddellijke om
geving van Kaapstad, uiteraard minder com
fortabel naaimate men het omliggende land
naderde, voor wat zij waren. Men laadde het
huisraad op de groote, door ossen getrokken
karren, en men ging er op uit, een onzekere
toekomst tegemoet. Een gedeelte van dezen
trek richtte zich naar de Oranjerivier, welks
naam reeds aan den Hollandschen oorsprong
van Zuid-Afrika herinnert. Tot Zoutpansberg
ging men samen, daarna splitste men zich in
twee groepen van elk ongeveer 50 personen.
Een dezer groepen werd door de Zwarten
aangevallen en op een paar kinderen na, ge
heel uitgemoord. Een andere groep bereikte
moeitevol de Delagoabaai, doch verkeerde ten
gevolge van het verlies van alle vee in zoo-
danigen to'estand, dat slechts de hulp der Por-
tugeesche autoriteiten hen van den honger
dood kon redden. Een tweede trek, die onge
veer 10.000 personen omvatte, waarbij ook de
later zoo bekende President Kruger zich be
vond, stond onder leiding van Hendrik Pot
gieter; langs de Vetrivier trok men op de
Vaal af. Men slaagde er in de Matabelen, die
hier onder leiding van den reeds genoemden
Moselekatse het grootste deel van het gebied
bezetten, te overwinnen, men vormde tegen
den stormloop der talrijke zwarte krijgers de
lagers, waarby de karren tn een groote kring
werden getrokken. Potgieter ontmoette, na
dat hij intusschen groote verliezen geleden
had, de troep onder Gerrit Maritz, en met
hem vereenigd, behaalde hij nieuwe voor-
deelen. Te Winburg op 6 Juni 1837 kwam men
samen met den trek onder leiding van Pieter
Retief, die Natal had leeren kennen. Hier
werd, althans ten deele, het besluit genomen
om Oostwaarts naar Natal te trekken, daar
leek het beloofde land aanwezig, al wist men
gevaren te loopen door de Zoeloes.. Maar de
trekkers mochten dappere lieden zijn, vrome
lieden tevens, de eenigheid onder hen liet te
wenschen over. Het eene deel wilde niet onder
Potgieter, het andere deel niet onder Maritz
dienen, en zoo was het Retief alleen, die zich
zeewaarts begaf, over het hooge Drakenge
bergte naar Natal. De Zoeloes stonden toen
onder het Koningschap van den beruchten
Dingaan, die Tshaka was opgevolgd en niet
zijn beleid en kunde, maar wel zijn bloeddor
stigheid toonde. Maar Retief meende, dat ook
met deze inboorlingen, gelijk met anderen, te
onderhandelen viel. Hij trok er, vergezeld van
een handvol volgers op uit, om, gelijk Pot
gieter met Moselekatse had willen doen, met
Dingaan te onderhandelen in zijn hoofdstad
Umkumgumblovu. Hij werd er schijnbaar
vriendelijk ontvangen; hij kwam er tot een
tractaat met Dingaan, krachtens hetwelk
deze Natal aan de boeren afstond; tractaat,
dat in het museum te Pieter Maritzburg nog
bewaard wordt. Maar toen alles geschikt
scheen, werden hij en zijn mannen tot een af
scheidsdronk met den Koning uitgenoodigd,
en hen werd. gezegd, dat me bij die gelegen
heid, zonder den Koning te beleedigen, de
wapenen niet mocht medenemen. Van hun
weerloosheid werd gebruik gemaakt om hen
koelbloedig te vermoorden, en tegelijk trok
een groote bende Zoeloes er op uit om het
achtergebleven Lager te overvallen, waarin
men helaas maar al te wel slaagde, zoodat
de plaats, waar deze verschrikkelijke slach
ting, in het bijzonder onder vrouwen en kin
deren werd aangericht nog steeds den naam
draagt van Weenen. Dank zij de moedige
voortvarendheid van de jonge boeren, die ont
snapte, werden andere Lagers gewaarschuwd.
Men kon zich vereenigen en voorloopig de aan
vallen van de Zoeloes afslaan. Men riep de
de broeders aan de andere zijde van het
Drakengebergte te hulp, en al mocht onder
linge verdeeldheid hen hebben gescheiden, ze
gaven aan die roepstem gehoor. Voorloopig
echter viel er niet aan te denken om Dingaan
en zijn goed gedrilde krijgers te overwinnen;
op 17 April 1838 werd een bloedige neder
laag geleden, en kon de dood van Gerrit Uys
en zyn zoon niet worden gewroken. Maar het
was, dank zij het beleid dat Pretorius toonde,
mogelijk om enkele honderden vastberaden
boeren tot den krijgsmacht te vereenigen. Zij
op 16 December 1838 werd de Zoeloekoning,
trokken op Dingaan en zijn hoofdstad af, en
ondanks zijn groote overmacht, geslagen en
vernietigd. Hij zelf werd vervolgd in de wil
dernis en gedood en zijn broer Panda werd in
zijn plaats gesteld, en hem werd het Noor
delijk gedeelte als vestigingsgebied voor hem
en zijn krijgers toegewezen. Aan Retief had
Dingaan inmiddels Natal afgestaan, en dit
gedeelte der Boeren meende zich daar in
vrede te kunnen vestigen en er hun gezag
erkend te zien, ook door de Engelschen, die
immers gezegd hadden de hand niet over
Natal te willen uitstrekken!
kelijk waren of eenig belang bij de exploitatie
hadden. By het eerste spoor van myngas had
de ventilatie verbeterd moeten worden, maar
er was niets geschied en spr. had in zijn lang
jarige ondervinding nog nooit een geval byge-
woond van onverantwoordelyker leiding, die
met menschenlevens gespeeld had.
ELLEN GARRET ANDERSON.
De eerste vrouwelijke dokter In
Engeland 100 jaar. Nu zijn er 6000.
In het naar haar genoemde ziekenhuis is
gisteren de 100ste geboortedag van Ellen
Garret Anderson, in leven de eerste vrouwe
lijke dokter in Engeland herdacht. De direc
teur van het ziekenhuis zeide in een feestelijke
herdenkingsrede, dat er thans ruim 6000 vrou
welijke dokters in Engeland werkzaam waren,
die voor een goed deel haar bestaansrecht aan
het pionierswerk van mevrouw Anderson te
danken hebben gehad.
De kapitein van een Amerikaansch stoom
schip heeft aan den gouverneur van Britsch-
Guyana te Georgetown meegedeeld dat hij
eergisteren op ongeveer 47 mijl ten N.-O. van
Cayenne aangeroepen was door den kapitein
van een treiler die verklaarde geen brandstof
en geen voedsel meer aan boord te hebben
voor hem en de 4 leden van zijn bemanning.
Alle namen op het schip waren zorgvuldig
weg gewischt en toen de Amerikaan naar de
scheepspapieren had gevraagd had de kapitein
geantwoord dat deze in orde waren en zijn
schip de Margaret Harold heette. Toen de
Amerikaan nader vroeg hoe deze Britsche
treiler aan de N.-O. kust van Zuid-Amerika
terecht was gekomen had de Engelschman
zijn zeilen geheschen en was zonder hulp af
te wachten in N.-W. richting vertrokken.
Aangezien een schip Margaret Hold niet pp
Lloyds register voorkomt vermoedde de Ame
rikaan dat hij in contact was geweest met de
Girl Pat uit Grimsby die op zoek zou zijn naar
een schat. De eigenaars van dé Girl Pat zijn
door de Engelsche regeering op de hoogte ge
steld en men wacht nu welke haven de treiler
ten slotte zal moeten aandoen.
In de buurt van het plaatsje Broege is een
auto met vier personen tegen een boom te
pletter gereden. Drie der inzittenden kwamen
om het leven. De vierde bleef ongedeerd.
DE LEIDING VAN DE
GENERAL THESAURIE.
Naar men de „N. R. CrL" meldt, heeft de
heer B. J. de Leeuw, oud-directeur van finan
ciën in Nederlandsch-Indië, zich, op verzoek
van den minister van financiën, bereid ver
klaard, de leiding van de generale thesaurie
van diens departement tijdelijk op zich te
nemen.
DE ZOMERPOSTZEGELS
IN HET GEDRANG.
Het comité voor de zomerpostzegels deelt
mede, dat er bij het publiek verwarring dreigt
te ontstaan, nu de P.T.T. tegelijkertijd twee
extra-postzegels uitgeeft, n.1. den zomerpost-
zegel en den jubileumpostzegel, gewijd aan het
300-jarig bestaan van de Utrechtsche univer
siteit. Deze laatste postzegel wordt zonder
bijslag verkrijgbaar gesteld, terwijl de post
ambtenaren opdracht hebben hem te pousseeren.
Er wordt daarom nog eens met nadruk op
gewezen, dat- wie zomerpostzegels bedoelt,
ook zomerpostzegels moet vragen. De zomer-
zegels zijn duurder, omdat de bijslag bestemd
is voor noodlijdende kunstenaars en hulpbe
hoevende t.b.c.-lyders.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
gisteravond de voordracht tot het geven van
ontslag aan 57-jarige werklieden en aan 60-
jarige ambtenaren aangenomen met slechts
de stemmen der communisten tegen. Ook het
voorstel tot verlaging van de wachtgelden
werd aangenomee, echter niet dan nadat
tevoren een voorstel-De Jong was goedgekeurd,
strekkende om aan dezen laatsten maatregel
geen terugwerkende kracht te geven.
In een gisteravond te IJmuiden gehouden
vergadering van zeelieden, welke was belegd
buiten de besturen van de organisaties om,
hebben de ruim 400 aanwezigen besloten op
de nieuwe voorwaarden niet naar zee te gaan.
Er is felle critiek uitgeoefend op de besturen
van de verschillende organisaties, omdat deze
zich tegen den zin van de zeelieden, met een
loonsverlaging hadden accoord verklaard.
Een comité van actie is gevormd, dat op
dracht kreeg de besturen van de verschillende
organisaties te machtigen een contract met
de reeders af te sluiten voor den duur van
een jaar op de oude voorwaarden.
De voorzitter deelde mee, dat de R.K. Fa-
brieksarbeidersbond te Tilburg f 5000 voor de
stakers heeft uitgetrokken.
Overdracht aan kerkvoogden.
Gisterenochtend heeft in de Domkerk te
Utrecht een samenkomst plaats gehad voor
de plechtige overdracht aan kerkvoogden der
Ned. Herv. gemeente te Utrecht van het in
die kerk aangebrachte Noorder Transseptraam
en drie vensters in de lantaarn van het koor,
alle naar het ontwerp van prof. R. N. Roland
Holst.
Tydens het orgelspel in het begin van de
samenkomst zakte het doek weg, dat het
raam bedekte en werd dit schoone kunstwerk
voor de bezoekers zichtbaar.
Gisteren geen schepen uitgevaren.
Gisterenmorgen hadden van de IJmuider
visschersvloot vyf stoomtrawlers naar zee
moeten vertrekken. Er is echter geen enkel
schip uitgevaren, omdat de leden van den
centralen bond van transportarbeiders weiger
den op de nieuwe voorwaarden naar zee te
gaan. De leden van den christelijken en den
oud-katholieken bond wilden wel varen, doch
er waren onder de opvarenden van de vijf boo
ten slechts drie leden van deze organisatie.
Jhr. Van Uittors reikt den ge
denkpenning uit aan H. K. H.
Prinses Juliana.
Dinsdag is te 's-Gravenhage de slotverga
dering gehouden van het Nationaal Crisis
Comité.
Nadat de vergadering de rekening en ver
antwoording had goedgekeurd en daarmede
het dagelijksch bestuur had gedechargeerd,
sprak de voorzitter, jhr. Van Citters, een slui
tingsrede uit, waarin hij o. a. zeide:
„Koninklyke Hoogheid, het is U bekend,
dat het Comité een eenvoudige gedenkpen
ning liet slaan ter uitreiking aan diegenen,
die zich in den arbeid voor het Nationaal
Crisis-Comité bijzonder verdienstelijk hebben
gemaakt. Wilt mij veroorloven, namens het
bestuur U hierbij een afslag van dien penning
aan te bieden. Daar staat heel eenvoudig op:
„In dankbare herinnering aan uwe mede
werking".
„Koninklijke Hoogheid, wie zou meer aan
spraak hebben op onze dankbaarheid, wiens
medewerking zal blijvender dan de Uwe in
onze herinnering voortleven?"
De Prinses spreekt.
Daarna sprak Hare Koninklijke Hoogheid
Prinses Juliana ongeveer het volgende:
„Volgaarne sluit ik mij aan in de eerste
plaats by den dank, welke de Voorzitter ge
bracht heeft aan de leden van het Algemeen
Comité om door hunne toetreding, nu vier en
een half jaar geleden, de oprichting van een
Nationaal Comité mogelijk te maken.
„Ik denk ook met dankbaarheid aan de
plaatselijke comité's en de velen, die zich
daarbij aansloten om dikwijls in stilte en voor
de buitenwereld haast onopgemerkt het om
vangrijk werk tot uitvoering te brengen, niet
minder aan allen, personen, vereenigingen of
groepen, die geregeld hunne bijdrage offerden
tèn bate van steunbehóevendën.
„In het bijzonder dank ik den voorzitter,
de leden en secretarissen van het dagelijksch
bestuur en ik eindig met te wijzen op de vol
doening, welke ik gevonden heb in de wijze,
waarop heel het Nederlandsche volk het
saamhoorigheidsgevoel heeft doen spreken om
den nood van de zwaarst getroffen crisis
slachtoffers zooveel mogelijk te lenigen."
De staat zal de Staatsspoorwegen,
ter waarde van 100 millioen, in de
nieuwe n.v. inbrengen tegen 10
millioen aan aandeelen.
Ingediend is een ontwerp tot reorganisatie
van het spoorwegbedrijf.
In de memorie van toelichting zeggen de
ministers van waterstaat en van financiën
o.m.:
In de eerste plaats heeft de crisis het ver
voer, zoowel van personen als van goederen,
in sterke mate doen afnemen.
Daarbij komen andere moeilijkheden, welkb
zich in de jaren 19211923 in veel minder
sterke mate deden gevoelen. Terwijl eenerzijds
én door de internationale handelsbelemmerin
gen én door de algemeene daling van het wel
vaartspeil het aanbod van vervoer en goede
ren sterk is geslonken, heeft zich anderzijds
zoowel in den personen- als in den vracht
auto een machtige concurrent ontwikkeld, die
het railverkeer uit de deels monopolistische
positie van vroeger heeft verdrongen. De
samenwerking van beide oorzaken heeft op
de financieele uitkomsten van het spoorweg
bedrijf een zeer nadeeligen invloed, welk na
deel nog is vergroot door de uitbreiding,
welke in de laatste jaren door het graven
van kanalen aan het vervoer te water is ge
geven.
Nog een vierde omstandigheid moet als een
van de belangrijke oorzaken van de finan
cieele moeilijkheden, waarin het spoorweg
bedrijf thans verkeert, vermeld worden. De
verscherpte concurrentie met de weinig kapi
taalintensieve autodiensten heeft voor de
spoorwegen
het vraagstuk van de overkapitalisatie
steeds meer accuut doen worden. In het rap
port van de mrs. Van Doorninck, Van Manen
en Van der Meulen is de overkapitalisatie
van S.S. en H.S. op grond van te geringe
afschrijvingen in vorige jaren, becijferd op
229 millioen.
Het inhalen van den achterstand is tot
slechts enkele millioenen guldens beperkt ge
bleven en nu de productieve waarde der
spoorwegen blijft dalen, is allengs een toe
stand ontstaan, welke grondige herziening
onvermijdelijk maakt.
Hoe de regeering zich de ver
betering denkt.
Vooreerst is het noodig, de taak, die de
spoorwegen te midden van andere verkeers
middelen hebben te vervullen, opnieuw en zoo
goed mogelijk te bepalen. Een objectief on
derzoek daaromtrent kan slechts tot de con
clusie leiden, dat, terwijl eenerzyds de spoor
wegen als middel van vervoer zoowel van
personen als van goederen niet kunnen worden
gemist, anderzijds speciaal wat het locale en
regionale vervoer betreft, passender verkeers
middelen zijn ontstaan, waartegen de spoor
wegen niet meer kunnen concurreeren.
Moet deze conclusie er onvermijdelijk
toe leiden, met de inkrimping van het
bedrijf nog verder te gaan en de organi
satie op eenvoudigen grondslag in te rich
ten, anderzijds zal ook het gedeelte, dat
daarna overblijft, in menig opzicht verder
gemoderniseerd worden en, waar moge
lijk, beter moeten worden toegerust met
snellere en economischer vervoermiddelen
dan de meer en meer verouderende stoom
treinen.
Voorts zal verbetering moeten worden ge
zocht in eenvoudiger en overzichtelijker con
structie van het bedrijf, in bevrijding van nog
overgebleven onereuze exploitatiecontracten
en niet het minst ook leniger en minder ge
bonden bedrijfsvoering, die een goede aan
passing waarborgt aan de diensten van
andere vervoersondernemingen. En eindelijk
zal ook herziening in financieel opzicht niet
zijn te ontgaan.
Deze overwegingen hebben de regeering
geleid tot de overtuiging, dat het wenschelijk
is, S.S. en H.S. samen te voegen in een nieuwe
N.V. De Nederlandsche Spoorwegen, terwijl