tot 1 Aug. gratis.
Marine-Manoeuvres.
Seizoen Opruiming
Wie zich NU abonneert
ontvangt de
Heldersche Courant
Stadsnieuws
Be<*in
J. Dunselman Jr„ Keizerstr. 24
ZMoyMflEywi
Jizik, ifiot
JloCti Zet.
0
VERL0VINGS-
KAARTEN
Drukkerij De Boer*
TWEEDE BLAD
HELDERSCHE COURANT VAN DINSDAG 14 ]L'I.I 1936
Onze zesde en laatste excursie
naar de Fordfabriek en Schiphol.
Kosteloos
rijwielbelastingmerk.
Met de Ned. Reis-
vereeniging op stap.
IEDEREN DAG f30.- CONTANT
Visscherij
Mooi gebruind
Licht op voor alle voertuigen.
Dinsdag 14 Juli 21.45 uur
Woensdag 15 21.44 uur
Bij het laatst gehouden examen slaagde
te 's Gravenhage voor 3en stuurman Groote
Stoomvaart de heer D. van 't Veer.
Geslaagd voor 5-jarige Hoogere Han
delsschool M. Herschel, alhier.
Bjj het te Hilversum gehouden eind
examen Gem. H.B.S. 5-jar. cursus, slaagde
onze vroegere stadgenoot, de heer J. A.
Schwantje.
MULO-EXAMENS.
Geslaagd voor het Mulo-diploma: Jan Bos,
Jo Kramer, Theo Strobel, Sip van Berkurn
Pim Bos, Willy Groen, Bets van der Ende en
Ata Vermeulen, leerlingen der Chr. MulO'
school, Kanaalweg, alhier.
STEDELIJK MUZIEKCORPS.
Directeur Joh. F. Pala.
3e ZomercoDcert op heden (Dinsdag), des
avonds van 8.30 tot 10 uur in de Muziektent
Julianapark.
Programma 1
1. KröniDgsmarsch aus der
Oper. Der Prophet G. Meyerbeer.
2. Ouv. Peter Schmoll C. M. von Weber,
3. Fantasie voor Tuba Joh. F. Pala.
Tubasolo J. Kijkers.
4. An Dich. Walzer E. Waldteufel
5. Kleine Serenade voor Cor
en Es-Clarinet Joh. F. Pala.
Cor. M. Reik Es-Clar. N. Houpermans.
6. Gedeelte uit De vertellingen
van Hoffman Jac. Offenbach,
7. Blue Devils. Marsch. Ch. Williams
„HELDERS MANNENKOOR."
Eerste prjjs, 334 punten,
Het is „H. M." Zondag j.1. weder mogen
gelukken op het concours te Beverwijk in de
le afd. een eersten prijs te bemachtigen met
334 punten. Voor niet ingewijden zij mede
gedeeld, dat voor een 3en prijs van 220—260,
voor een 2en van 261—299 en voor een len
prijs 300 en meer punten worden vereischt.
Voor het verplichte werk „Oogst" van G.
Boedijn (jurylid) werden 1721/, en voor het
vrije werk („Aeterne Rex" van A. J. Leewens),
161 Yj pnt. toegekend.
De heer Leewens en zjjn koor mogen met
dit resultaat tevreden z(jn, want de strijd was
vrjj zwaar, doch met het mooie werk „Oogst"
heeft men terecht „geoogst", terwijl de eigen
compositie, die veel moeilijker is, uitstekend
werd uitgevoerd, doch bjj de beoordeeling er
minder goed afkwam.
Wij feliciteeren „H. M." en zijn directeur
met dit succes: zjj hebben weer getoond, met
ernst den schoonen mannenzang te beoefenen
en wij raden daarom iedereen aan, die hier
voor voelt, zich als lid bij dit koor aan te
sluiten of op andere wijze te steunen, Zy ver
dienen het en hebben het noodig
Morgen kwart over acht vertrek.
De animo bjj onze Heldersche abonné's bleek
Zatermiddag zóó groot te zijn, dat de laatste
plaatsen in de groote autobus van de firma
Koningsbruggen niet alleen binnen enkele
minuten weg waren, doch dat nog zooveel
plaatsen gevraagd werden, dat we besloten,
omdat dit onherroepelijk onze laatste excursie
is, nog een tweede autobus te laten rijden,
die ook reeds geheel bezet is, dus wel een
bewijs dat onze excursies gewild zijn.
We hopen morgen denzelfden tocht te ma
ken als de vorige weken, met dien verstande,
dat ons oponthoud op Schiphol iets korter zal
Zijn, omdat we voor de boot van zeven uur
in Den Helder moeten zijn.
Het vertrek van de Heldersche deelnemers
heeft plaats morgenochtend uiterlijk kwart
over acht voor ons kantoor, Koningstraat.
Men zorge dus om 10 min. over acht present
te zijn, zoodat we op tijd naar de Texelsche
boot kunnen vertrekken, waar de Texelsche
excursisten worden opgehaald.
Laat ons hopen hetzelfde zonnige weer als
de vorige keeren te hebben en als dan onze
excursisten weer met hun zonnigste humeur
komen, wel, dan is het succes al voor een
groot deel verzekerd.
Tot morgenochtend dus, dames en heeren.
MUZIEK- EN ZANGAVOND VAN HET
LEGER DES HEILS.
A.s. Woensdag is er een muziek- en zang
uitvoering in de zaal van het Leger des Heils,
onder leiding van adj. Claeijs en den heer van
Doesburg.
Reeds eerder bezochten deze zeer gewaar
deerde pianist en solist onze stad en ook dit
bezoek zal zeker belangstelling trekken. Voor
verdere bijzonderheden verwijzen we naar een
advertentie in dit nummer.
DE VIERDAAGSCHE.
Wij verwijzen naar een in dit nummer op
genomen advertentie van de wandelsportver-
eeniging „De Jutter", waarin inlichtingen
staan voor diegenen, welken de deelnemers
aan dezen „titanen"-tocht te Nijmegen op
24 Juli a.s. willen zien binnenkomen.
INSCHRIJVINGEN HANDELSREGISTER.
7—14 Juli 1936.
Nieuwe zaken:
Den Helder:
„Maison Geer", v. Hogendorpstraat 65,
dames- en beerenkapper.
„Atelier Sierkunst", v. Galenstraat 70
(kleinkunst-artikelen
Bontes en Reinders, Ooievaarstraat 127,
timmer- en metselwerk.
Wijzigingen:
Texel:
D. Dros, Steenenplaats 6, Den Burg, handel
in huishoudelijke en luxe artikelen, sigaren,
sigaretten, enz.; fil. gevestigd te Texel,
Dorpsstraat ,de Koog.
-a s»111
Weldra zal het weer noodig zijn een nieuw
rijwielbelastingmerk aan onze rijwielen te
bevestigen.
Hun, die meenen in aanmerking te komen
voor een kosteloos rijwielbelastingmerk, zij
medegedeeld, dat van belang is spoedig een
desbetreffende aanvraag in te dienen ten
kantore van den Rijksontvanger, tot wiens
ressort men behoort, en bij wien het vereischte
formulier verkregen kan worden. Men kan er
voor terecht op alle werkdagen tijdens de
gewone uren.
Degenen, die daar dan overdag bezwaarlijk
heen kunnen gaan, zullen in de eerstvolgende
weken ook terecht kunnen op enkele avonden.
Voor het kantoor aan het Koningsplein te
Den Helder zal deze gelegenheid bestaan op:
Dinsdag 21 Juli van 79 u. namiddag.
Vrijdag 24 Juli van 79 u. namiddag.
Maandag 27 Juli van 79 u. namiddag.
Het bestaan van aanspraak op een koste
loos rijwielmerk hangt af van drie voorwaar
den, welke alle 3 t e g e 1 ij k vervuld moeten
zijn.
Ie. Men mag niet aangeslagen zjjn in de
rijksinkomstenbelasting over het loopende
jaar.
2e. Men moet hoofd van een gezin of kost
winner voor een of meer personen zijn.
3e. De aanvrager(ster) moet een rijwiel
noodig hebben voor zijn (haar) werk of
verder dan een half uur gaans wonen van de
plaats, waar hjj (zij) werken moet, resp
werk zoeken moet.
Wie belang heeft bij dit bericht, doet er
goed aan, het uit te knippen en het niet te
vergeten.
NUTSSPAARBANK TE DEN HELDER.
Opgave uitsluitend betreffende de Nutsspaar-
bank te Den Helder, Polderweg 1 (tijdelijk ge
vestigd Kanaalweg, naast het Postkantoor),
over de maand 1936.
Op spaarbankboekjes werd in den loop der
maand ingelegd 214,190,66 en terugbetaald
201.933,52. Derhalve meer ingelegd dan
terugbetaald 12,257.14. Het aan inleggers
verschuldigde kapitaal bedraagt thans
2.807.143.86.
In de maand Juni werden 98 nieuwe spaar
bankboekjes uitgegeven, het aantal in omloop
zijnde boekjes steek hiermede tot 9787.
Onder de nieuw uitgereikte boekjes zijn
inbegrepen 18 boekjes voor jonggeborenen (op
deze boekjes plaatst de Spaarbank een eersten
inleg van 1.
De lediging van spaarbusjes in den loop van
Juni leverde een bedrag op van 2.866.53 aan
kleine besparingen.
Het aantal in omloop zijnde spaarbusjes
bedraagt thans bijna 2200.
ERNSTIGE AANRIJDING.
Zondagmorgen omstreeks 4 uur heeft
alhier een ernstige aanrijding plaats gevon
den. Uit de richting Spoorstraat kwam een
personenauto, bestuurd door den heer N. G.
R. uit Schagen; bij het passeeren van de
Westgracht kwam uit de richting van de
Molengracht een kleine vrachtauto, bestuurd
door H. V. uit Monnikendam.
De personenauto werd door den vrachtauto
in de flank aangereden en geheel in elkaar
gedrukt, na eenige meters te zjjn medege-
sleurd sloeg het overschot van den personen
auto ondersteboven en kwamen beide tot
stilstand.
De bestuurder en de passagier P. V. uit
Den Helder van den personenauto werden
nadat eerst geneeskundige hulp was ver
leend, naar het hospitaal vervoerd. Bjj on
derzoek aldaar werd geconstateerd, dat de
heer P. V. eenige ribben had gekneusd en de
bestuurder een groot aantal sneden en ont
vellingen opgeloopen had. De politie heeft
van het ongeval proces-verbaal opgemaakt
en beide auto's in beslag genomen.
ONGEVAL OP DE KERMIS.
Marinier uit schommelschuitje ge
vallen.
Zaterdagavond, omstreeks 10 uur, toen het
op de kermis zeer druk was, betrad de mari
nier J. S. op het Helden der Zeeplein een der
schuitjes van de luchtschommel. Op een ge
geven moment, toen het schuitje zjjn hoogste
stand bereikt had, heeft de man, die bezig
was met het verrichten van acrobatische toe
ren zijn evenwicht verloren en is naar beneden
gevallen. Hjj was zoo ongelukkig een der
schuitjes, welke naast hem geschommeld wer
den, tegen het achterhoofd te krijgen. Bjj het
terugschommelen botste het schuitje nog
maals tegen den man. Hevig bloedend werd
hjj opgenomen, terwijl direct geneeskundige
hulp ingeroepen werd. Na verbonden te zjjn
is de man naar het Marine Hospitaal vervoerd.
Vanzelfsprekend baarde dit ongeval op
't drukke uur heel wat opzien.
Een onder het publiek aanwezige juffrouw
werd dermate door den aanblik van het
hevig bloedende slachtoffer getroffen, dat
zij het bewustzijn verloor en weggedragen
moest worden.
Naar wjj vernemen was de toestand van
den marinier hedenmorgen vrij gunstig.
NOG EEN SLACHTOFFER DER
„SCHOMMELSCHUITJES".
Zondagavond eischten de schommelschuitjes
nog een slachtoffer, zij het dan in belangrjjk
minder ernstige mate.
Een juffrouw, popelend van ongeduld om
middels evenwichtverplaatsingen haar levens-
lusten bot te vieren, kreeg bij het betreden
van de inrichting een nog niet geheel stil
staand schuitje tegen het hoofd. Zjj is verbon
den, en zal het verdere van den avond wel
naar alle waarschijnlijkheid ver van het feest-
lawjjt doorgebracht hebben.
DE ZOMERPOSTZEGELS TOT HULP
IN NOOD.
De inzending der bestelkaarten of gewone
briefkaarten, beplakt met drie zomerpost-
zegels van 6 ct. (10 ct.), welke recht geven
op deelneming in een verloting van waarde
volle prjjzen, is nog opengesteld tot en met
15 Juli a.s.
Tot deze, onder toezicht van een notaris te
houden verloting is door den Minister van
Justitie vergunning verleend bjj beschikking
van 10 Juni 1936, No. 827, 2e afd. A, terwjjl
de prijzen zooveel mogeljjk aan de winnaars
worden toegezonden of anders gedurende een
jaar ter afhaling beschikbaar blijven.
150 leden van elders op bezoek bjj de
afdeeling Den Helder.
Honderdvjjftig dames en heeren, afkomstig
uit verschillende plaatsen in het land, waren
Zondag te gast bij de afdeeling Den Helder
van de Ned. Reisvereeniging. Honderdvijftig
stuks, waarbij oud-Nieuwediepers waren, met
van pure blijdschap glimmende gezichten, dat
ze hun oude woonplaats weer eens terug
zagen, verjongd, gemoderniseerd en van alle
gemakken voorzien.
Honderdvijftig dames en heeren uit Amers
foort, Alkmaar, Haarlem, Sneek, de Zaan
streek en Amsterdam, en die Zondagmorgen
te kwart voor elf in het Kegelhuis werden
ontvangen door het Heldersche Bestuur en
de Heldersche leden, hoewel, dat moet mpt
leedwezen worden geconstateerd, de meerder
heid daarvan thuis was gebleven en vermoe
delijk aan het uitslapen. Behalve de Amster
dammers, die per trein waren gekomen, arri
veerden ze hier in een vijftal groote touring
cars.
In het Kegelhuis.
In het Kegelhuis heerschte dientengevolge
al vroeg een gezellige drukte.
Daar wachtte het kopje koffie, waarvan het
programma sprak. „Met een sardientje", zei
het programma erbjj. Jawel, maar die moet u
met een korreltje zout gebruiken. Het wgs
namelijk een Heldersche botersardien, die de
gasten bij hun kopje koffie kregen!
Welkomstwoord van den burgemeester.
Nadat de gasten door den heer Maas, voor
zitter der afdeeling, welkom waren geheeteh,
gaf deze het woord aan burgemeester Rit
meester, die zich, in den korten tijd van zijn
functie hier, al aardig populair heeft weten
te maken.
De Burgemeester zeide veel sympathie te
hebben voor de Ned. Reisver. omdat haar
streven er op gericht is haar leden in staat te
stellen kennis op te doen in het buitenland en
buitenlandsche cultuur, zeden en gewoonten
te leeren kennen, waardoor vanzelf weer de
volken elkander beter leeren begrijpen en
waardeeren. Maar ook het eigen land leert zij
de leden kennen. De reisbelasting is voorloopig
van de baan, gelukkig, maar toch was er
iets goeds in, zij zou n.1. den Nederlander in
staat hebben gesteld zijn eigen land te leeren
kennen. Hoeveel Nederlanders zouden er zjjn,
die het eigen land niet kennen: Friezen, die
nooit in Brabant, Limburgers, die nooit in
Noord-Holland zijn geweest. Misschien ware
voor ons eigen land zoo'n reisbelasting wel
van groote beteekenis geweest.
Den Helder is dankbaar, dat u Van cla;ig
heeft willen komen, aldus gaat de burge
meester voort, wij kunnen u minder laten zien
misschien dan vele andere plaatsen: Musea
bezitten wij niet, geen fraaie oud-Hollandsche
patriciërswoningen, geen gebouwen die impo-
neeren. Maar wij hebben wat anders: Neder
lands marinebasis zal ongetwijfeld u allen
interesseeren en strand en duinen zijn hier
eveneens zeer aantrekkelijk. Wij hopen, dat u
Den Helder zult apprecieeren en dat u straks,
bij het huiswaarts gaan, zult zeggen: tot weer
ziens.'
Wjj worden gefilmd.
Alvorens er met de bus vandoor te gaan
werd het heele gezelschap door den heer Zegel
gefilmd. Hij wenkte als we moesten blijven
staan en een gewichtig gezicht zetten, hij
schreeuwde als we moesten doorloopen. En
daar tusschendoor draaide hij als maar aan
zoo'n filmding. Je voelt je op zoo'n moment
wel eventjes Harold Loyd-achtig.
Vervolgens ging het naar de Buitenhaven.
En de Burgemeester had het wel bij het rechte
eind, toen hij zei, dat de marinebasis een
groote attractie zou zijn voor de bezoekers: Ze
waren er niet weg te krijgen. Er lagen ver
schillende onderzeeërs en een tweetal oor
logsschepen en er heerschte op dezen Zon
dagmorgen nogal wat bedrijvigheid. Met be
langstelling keken de gasten naar deze twee
groote schepen, de „Gelderland" en de „Her
tog Hendrik" en de dienstdoende Jantjes
waren merkbaar in hun schik met de aflei
ding die dit gezelschap bracht. Deze tocht
geschiedde te voet, en toen wij aan hotel
„Den Burg" waren gekomen, lag daar de
Esona-boot op ons te wachten.
Met de Esona het Marsdiep ln.
De Esona-boot was gecharterd voor het
maken van een tochtje van ca. onderhalf uur.
Eerst langs de Texelsche kust en vervolgens
weer in de haven terug. Als weer en wind mee
werken zijn zulke tochtjes voor niet-Nieuwe-
diepers heel aantrekkelijk. En gelukkig, ze
werkten mee, voor een zee-ziektetje Kregen we
de kans niet, daarvoor was het weer te mooi,
de zee te kalm.
Er heerschte, aan boord van de boot, een
vervaarljjke en overheerlijke geur van gebak
ken visch. Daarvoor had het ijverige bestuur
gezorgd, dat den gasten van het Heldersche
zeebanket wilde laten proeven. Helaas hadden
de visschen zelf deze poging niet gewaardeerd,
ze hadden zich niet laten vangen en alleen
gebakken botjes lieten zich consumeeren.
Maar die gingen er dan ook in als koek. En
wat het mooiste is van zoo'n gebakken bot?
Het is een remedie tegen zeeziekte.
En zoo voeren we, genoegeljjk en vrooljjk,
het Marsdiep op en neer, vergezeld door een
gansche kolonie meeuwen.
Spel der meeuwen.
O, ware prof. Burdet of een van de heeren
Thjjssen. Daalder enz., nu aan boord van de
Esona geweest! Prachtige filmopnamen had
den zjj kunnen maken van de tallooze meeu
wen, die met ons meevlogen. Zij weten het
wel, op de Texelsche boot deelt men lekkere
hapjes uit en de talrijke toeristen van ons
vogeleiland kennen ze dan ook goed. Maar
ook de N.R.V.-ers lieten zich niet onbetuigd
en offerden fragmenten van hun twaalf uurtje,
van de cake en van de vischjes.
En intusschen zette gezellig deze of gene
het NRV-lied in, waarvan het refrein luidt:
Wij reizen en trekken per boot of per trein,
Auto of vlieg-machien;
Zoo kunnen wij gezellig tegen billijken prijs,
Iets van de wereld zien.
Heiden der Zee^monument. Don
kere Duinen. En een bal tot slof.
Maar aan alles komt een eind. Het laatste
gebakken botje was veroberd, de meeuwen
begonnen te begrijpen, dat er niet meer te
halen viel en waren, op een enkele hardnekkig-
ling na verdwenen, en de Esona meerde weer
aan den steiger. We moesten weer in de bus
sen en reden naar het Helden der Zee-plein,
waar de heer Dito ons vergastte op een caril
lonconcert, maar waar helaas de kermis nog
gesloten was. En vandaar ging het via Huis
duinen, naar de Donkere Duinen, naar het
Theehuis en naar het strand.
Ons natuurpark wordt nu elk jaar mooier,
het groen voller en weelderiger. De vijver is
een lustoord, fier loopen er de pauwen rond
en pronken met hun veeren en de konijntjes
kan men, op stille dagen, over de wegen zien
loopen. Van dit alles behoeven wij den lezer
niets te vertellen; het is zijn park, hij is er
wat trotsch op, en verzuimt dan ook geen
gelegenheid het den vreemdeling te laten zien.
En wij willen dan ook eindigen met te zeg
gen, dat de heer Maas in het kort de wording
van dit natuurpark uiteenzette (het is nog
onder het wethouderschap van den heer Ver
stegen tot stand gekomen), dat de bezoekers
verrast en opgetogen waren, en dat aan het
einde der wandeling een heerlijk kopje thee
door den heer Klop werd geserveerd, dat na
zooveel inspanning dubbel smaakte.
O ja, en ook moesten we nog zeggen, dat er
sommigen zich op glad ijs, ln dit geval een
Noordzeebad, waagden en tot de conclusie
kwamen dat dit water erg nat was...
En te circa half zes ging het weer huis toe,
dankbaar en voldaan. Deze honderdvijftig be
zoekers nemen zeer zeker aangename herin
neringen mee van Den Helder.
Deelname-formulieren bij Uw winkelier of drogisi
Ned. Opekia Mij., Singel 400,Tel. 37059, Amsterdam C
MAISON GERRITS HEROPENT DE
PARFUMERIEAFDEELING.
Zooals men in een in dit nummer opgenomen
advertentie kan lezen, heropent heden Maison
Gerrits in de Spoorstraat haar parfumerieaf-
deeling.
Niet alleen heeft de firma zich thans in het
bijzonder toegelegd op het leveren van prac-
tisch alle soorten parfumerieën en direct hier
mede in verband staande artikelen, doch het
interieur van den winkel zelf is ook belangrijk
ten goede veranderd.
Daar zijn eikenhouten en triplex kasten aan
gebracht, er is opnieuw betimmerd en beschil
derd, waardoor de verkoopafdeeling een uiter
mate prettig geheel geworden is.
De kapperszaak der firma geniet een goe
den roep in Den Helder en door deze vernieu
wing der parfumerieafdeeling zal deze repu
tatie ongetwyfeld nog toenemen.
Ontvangst der pers.
Zondagavond 9 uur waren een aantal ver
tegenwoordigers der Nederlandsche pers in
Hotel Den Burg aanwezig, teneinde door den
luit. ter zee H. C. W. Moorman over diverse
kwesties de manoeuvres betreffende ingelicht
te worden.
Vertegenwoordigd zagen wjj aldaar: Alge
meen Handelsblad, Nieuwe Rotterdamsche
Courant, A.N.P., Telegraaf, Haagsche Courant,
Standaard, Maasbode, N.V. Ver. Fotobureaux,
Polygoon Film en Polygoon Foto.
De heer Moorman, heette de pers, namens
den commandant der marine welkom en deelde
mede, dat de heeren ditmaal gedistribueerd
zouden worden over de „Gelderland" en „Her
tog Hendrik". Tevens, dat men niet dien avond
nog, doch eerst Maandagmorgen 7 uur het
ruime sop zou opzoeken.
Doel der oefeningen.
Het doel der oefeningen is:
a. om de onderzeeboot-divisie onder ver
schillende omstandigheden tot den aanval te
brengen.
b. om de verdediging der zeegaten in Zee
land tegen een aanval uit zee te beoefenen,
zulks in combinatie met de M.K.W. en voor
zoover mogelijk met het leger.
c. de beoefening van het tactisch gebruik
der moderne strijdmiddelen als nevelschermen,
e.d.
De algemeene leiding der oefeningen berust
bij den commandant der Marine, die zich aan
boord van Hr. Ms. „Gelderland" heeft inge
scheept.
Er zullen 5 oefeningen worden gehouden, en
wel tusschen een Roode en Blauwe scheeps
macht.
Wjj laten hier het verslag volgen van onzen
specialen verslaggever, aan boord van Hr. Ms.
„Hertog Hendrik":
Slecht journalisten-weer op den
eersten dag.
De Zondagavond, toen wjj op de Buiten
haven te Den Helder aankwamen en de ver
schillende onderdeelen van onze vloot zoo
vreedzaam gemeerd zagen liggen, terwjjl de
zee zich in een eindeloos-gladde vlakte ver
loor, hield de beste beloften voor de komende
manoeuvredagen in.
Er stond nagenoeg geen zuchtje wind, de
hemel was helder, enfin, het was een avond
van romantische schoonheid. Dat de journa
listen, die de manoeuvres aan boord van de
Gelderland" of „Hertog Hendrik" zich dan
ook in gerechtvaardigd optimisme kooiwaarts
begaven, zal geen verwondering baren. Helaas
hoe groot was de teleurstelling den volgen
den morgen, toen wij na manhaftigen strijd
geleverd te hebben tegen de signalen voor
„Overal" en voor „Baksgewijs" moeten ont
waken voor het oorverscheurende lawaai, dat
met het inhalen van de trossen gepaard pleegt
te gaan
De regen kletterde tegen het patrijspoortje
en de wind floot door de opstanden en het
tuig, voor zoover aanwezig. Onder deze om
standigheden lokte het vertrek, dat om 7 uur
plaats had, dan ook niet erg aan.
In onze regenjas gedoken zagen wjj het
huiverend aan: eerst liep de „Gelderland",
waarop zich schout-bjj-nacht J. J. Dikkers
als commandant bevindt, de haven uit, direct
gevolgd door de „Hendrik", welke onder bevel
staat van kolonel A. C. Wakerlin. Het was
aan boord van zjjn schip, dat wjj het genoe
gen zouden hebben de manoeuvres bjj te wo
nen. Het vertrek had in alle stilte plaats,
monotoom sjjpelde de regen uit het grijs-
grauwe zwerk. De fluit van de Rijkswerf gaf
juist zjjn eerste solo van dien morgen, enkele
schepen langs den kant brachten het saluut,
waarbjj trompetten schalden en bootsmans
fluitjes snerpten.
Aanvankeljjk stoomde men in kielzoglinie,
d.w.z. voorop ging de „Gelderland", daarop
volgde de „Hertog Hendrik", die op zjjn beurt
gevolgd werd door resp. de Z. 6 en de G-boo-
ten 15 en 16. Intusschen hadden de journa
listen gelegenheid om te constateeren, dat het
ontbjjt in de longroom der officieren goed ver
zorgd was om vervolgens, onder leiding van
den hun toegevoegden „perschef", luit. ter zee
der eerste klasse Mr. Dr. J. H. Zeeman, het
oude schip van binnen en van buiten aan een
critischen, doch weiwillenden blik te onder
werpen. Het was voorloopig het laatste staal
tje van energie, dat de persmenschen dezen
dag zouden ontplooien, want nauweljjks was
het schip in open zee of zjj werden aangetast
door de ergste kwaal, die je op zee kan tref
fen, door de zeeziekte!
De eerste oefening.
Om 12 uur 's middags werd het oefenter
rein, een strook ter breedte van 20 mijl, be
reikt. Verondersteld werd, dat dit gebied In
gesloten werd door 2 mjjnenvelden, welke ge
legd waren door „blauw". Deze blauwe vjjand,
geleid door luit. ter zee le kl. C. W. Slot,
bestond uit de divisie onderzeebooten O 9,
0 10, O 11 en O 15. Van het oorspronkeljjke
plan om een 2-tal groepen G-vliegtuigen en
1 groep L-vliegtuigen mede te laten doen,
moest vanwege de weersomstandigheden af
gezien worden. „Onze" partjj, de roode, werd
verondersteld te zjjn op weg naar Dover. Zij
bestond uit Hr. Ms. „Gelderland", welke voor
op ging en die geflankeerd werd door de G-
booten 16 en 17 (tegen torpedo-aanvallen van
nabjj), gevolgd door Hr. Ms. „Hertog Hen
drik". De „Z 5" sloot de rjj, doch deed niet in
oefeningsverband dienst, daar zjj als torpedo-
„oppikboot" fungeerde. De commandant van
de roode scheepsmacht had de groep Z-booten
(7 en 8) 10 mjjl vooruit gestuurd om de on
derzeebooten te verkennen. De blauwe divisie
onderzeebooten bevindt zich ongeveer 15" be
noorden het lichtschip „Maas" en heeft de
opdracht om de roode scheepsmacht te ver
nietigen, voodat deze ter hoogte van het licht
schip „Maas" is aangekomen.
Kort (radiografisch) verslag van
de oefening van Maandag.
Het is de Blauwe onderzeeboot O 9, die te
15.56 uur een mislukten aanval doet op het
Roode verband. Te 16.02 uur doet de blauwe
onderzeeboot O 10 een geslaagden aanval en
wel op Hr. Ms. „Hertog Hendrik", waardoor
vaart moet worden verminderd tot een snel
heid van 5 mijl.
Om 16.28 uur komt de O 15 aan de kim
boven water, zonder evenwel tot den aanval
te zijn gekomen.
Een gelukte aanval geschiedt te 16.15 uur
door de blauwe onderzeeboot O 11 op het
Roode verband, waarbjj Hr. Ms. „Gelderland"
wordt vernietigd.
Programma van de oefening van
heden.
Leider der Rooden schout bjj nacht J. J.
Dikkers, der Blauwen, luit. ter zee le kl. C.
W. Slot.
Indeeling: Rood: Hr. Ms. „Gelderland",
„Hertog Hendrik", Z 7, Z 8, G 15, G 16 Groep
G. Vliegtuigen Z 5 (oppikboot).
Indeeling blauw: Hr. Ms. Divisie onderzee
booten (O 9, 10, 11 en 15), Groep G vlieg
tuigen en groep L vliegtuigen.
Het doel van deze oefening is het ten aan
val brengen der divisie onerzeebooten op een
verband van schepen, dat beschermd wordt
door torpedovaartuigen en vliegtuigen.
Verondersteld wordt, dat bjj den aanvang
der oefening de oorlogstoestand is ingetreden.
De Roode zeemacht is gemeld 14 Juli te 6 uur
v.m. ongeveer 25' bewesten IJmuiden met
waarschijnlijke koers op lichtschip Noord-
Hinder bewesten Walcheren).
De Blauwe divisie onderzeebooten bevindt
zich in zee ongeveer 50' bewesten den Nieu
wen Waterweg en heeft bevel de Roode hoofd
macht aan te vallen en te vernietigen. De
vliegtuigen liggen startgereed op „De Mok".
Volgens een correspondentie uit Berljjn aan
het Handelsblad, doet men in Duitschland
veel moeite om het gebruik van visch te
doen toenemen, waarin men ook wel schjjnt
te slagen.
Bovendien spant men zich er voor in om
het land voor de behoefte aan visch geheel
onafhankeljjk te maken van het buitenland.
Is men reeds jaren bezig met uitbreiding van
de vischersvloot, men schjjnt dit op nog
grootere schaal te willen voortzetten.
Wordt niet getracht onze vischexport weer
op te voeren, dan voorzien we nog grooter
achteruitgang van het vischbedrjjf, omdat die
Janden, waarheen we onzen grootsten export
hadden, zich steeds meer gaan toeleggen zelf
een flinke visschersvloot te creëeren.
De aalvangsten in het IJselmeer nemen
weer toe. Gemiddelde vangsten van 200 pond
per reis worden weer gemeld. Sommige vaar
tuigen zullen dus overvloedige vangsten heb
ben gemaakt, andere daarentegen weer min
der. Maar deze wisselvalligheid zal bij de
visscherjj wel altijd bljjven.
De prjjzen, hoewel laag, bljjven tameljjk
stabiel.
Zooals in alle bladen is gemeld, is de sta
king te IJmuiden opgeheven en hebben ver
schillende trawlers weer zee gekozen. Met
eenige dagen kunnen dus deze vangsten
weer aan den afslag worden verwacht, zoodat
13 Juli.
„De Britsche regeering in het ge
in eenebest van Australië heeft de
Bemer Conventie voor de bescher
ming van letterkunde en kunst, o.a.
toepasseljjk verklaart op Papoea."
Staatscourant.
Dat zal een opluchting geven in de artistie
ke en journalistieke wereld van Papoea!
Wanneer een land toetreedt tot de Berner
Conventie, maakt het voortaan deel uit van
een gemeenschap, die zich verbindt, het
auteursrecht van elkanders scheppingen we
derzijds te eerbiedigen.
En nu is het algemeen bekend, dat Papoea
een van 's werelds vruchtbaarste centra was
op het gebied van literatuur en andere kun
sten. En de Papoea's die een duizelingwek
kende beschaving hebben bereikt, (zjj vormen
b.v. een cuisine, waar Brillat Savarin een
puntje aan kon zuigen, en eten o.a. den
mensch in zeventig verschillende vormen, au
bain Marie, milanaise, la jardinière en la
grande duchesse niet uitgezonderd) zagen
met leede oogen, hoe de hun vjjandige bescha
ving, hun kunstwerken plunderde en ze voor
origineel uitgaf.
Hun vereenigingen van kunstenaars, de
„Kling", de „Assagaai", en de „Boemerang",
hebben er zonder ophouden tegen gepro
testeerd. Speciaal in de „Kling (niet te ver
warren met den „Kring" ln Amsterdam, waar
Papoea's onder de leden natuurljjk uitzonde
ringen zjjn) is het menigmaal wild toegegaan.
Op een vergadering, verleden jaar gehouden,
stelde een der leden, een zeer radicaal es
sayist en journalist voor, bjj wijze van re-
pesaille de werken van Bernard Shaw, Tho
mas Mann en Du Perron ln het Papoeasch uit
te geven als eigen werk. De voorzitter van
de „Kling", de grijze poëet Nahurraddi, ried
dit af. „Onze strjjd moet waardig bljjven",
zeide hjj, „wjj hebben van overneming der
Westersche gewoonten geen heil te verwach
ten". Doch het radicale lid hield voet bij stuk,
en de debatten namen zulk een onvriende
lijke wending, dat de eene helft van de ver»
eeniging de andere helft consumeerde. Het
radicale lid behaalde met zijn aanhang de
overwinning, en het gevolg was, dat de
„Kling" zich niet alleen het auteursrecht van
de di^ genoemde schrjjvers toeëigende, maar
het geesteljjk bezit van alles wat in de wereld
naam heeft. Zoodat een missionaris, die on«
langs heelhuids ontsnapte, ons mededeelde,
dat tot zjjn verbazing heel Papoea op het
oogenblik smult van den best-seller van defl
dag, „Schaduwen van Morgen", in het Pa
poeasch Biru V' Tzaddo geheeten, dat e»
doorgaat voor het oorspronkelijk werk van
bovengenoemden radicalen journalist!
Voor ons, Nederlandsche colega's, is het
minder prettig. Het heeft geen nut, te ver
helen, dat wij, gebruikmakend van het feit
dat Papoea nog „vogelvrjj" was, vele van de
fjjnzinnigste stukjes, die in deze rubriek ver
schenen, brutaalweg aan een van de vele
voortreffelijk geschreven Papoea-boulevard
bladen hebben ontleend. Wjj hebben menig
maal bjjzonder onvriendeljjke brieven daar»
over gekregen, van Papoea's natuurljjk, met
bedreigingen die aan duideljjkheid niets te
wenschen overlieten, maar wat deerde het
ons? We waren in goed gezelschap: de
meeste boeken die hier te lande den laatsten
tjjd een succes zjjn geweest... maar nee, laten
wjj het niet ven-aden, want nu Papoea bjj de
Berner conventie is aangesloten, is het toch
uit. Nu wordt plagiaat strafbaar.
Op Shaw zjjn ze ginds wel speciaal gebe
ten. Dat komt zoo: Een Papoeasch professor,
die een groot bewonderara van Shaw is, had
zjjn „Back to Methuselah" in het Papoeasch
vertaald en stuurde vol trots den Ierschen
dramaturg de vertaling ter inzage. Shaw
antwoordde: „U heb mjj een zeer interessant
boek gestuurd. Ik heb het met spanning ge
lezen. Mag ik het in het Engelsch verta
len?"...
(Deze mop in nog aan de Papoeasche „Fi
garo" ontleend, maar voortaan zal ook op
deze plaats de Berner Conventie worden ge
ëerbiedigd).
worden gelaat, hals en armen door
AMILDA-zonnebruincrême. Voorkomt tevenS
vervellen en de zoo pjjnljjke zonnebrand.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
de grootere aanvoeren waarschjjnlijk de prjj
zen zullen beïnvloeden.
Het behoeft geen nader betoog, dat de han
del bjj de ongeregelde aanvoeren, die een ge
volg van de staking worden, zeer veel last
er van hebben ondervonden. Niets immers
werkt fnuikender om tot geregelden afzet te
komen, dan een herhaaldeljjk onderbroken
aanvoer. De klanten kunnen niet meer rq»
kenen op het bekomen van visch, zoodat het
zich verschaffen van visch in den slof ge
raakt.
Laten we hopen, dat er in dit opzicht geen
stoornissen zich meer zullen voordoen opdat
er weer een ononderbroken contact zal wor
den gelegd tusschen handel en consument.
Vooral de export kan dergeljjke strubbe
lingen niet verdragen, omdat de buitenland
sche vischafnemer anders gauw geneigd is,
zich elders van visch te voorzien.
De botprjjs van de in de Waddenzee gevan
gen bot ondergaat nogal wat schommeling,,
maar is over het geheel zeer bevredigend. ZoO
kwam verleden week zelfs een prjjs voor van
40 cent per pond, hetgeen wel als buitenge
woon hoog mag worden aangemerkt.
Het bewjjst echter, dat deze vischsoort we)
zeer gewild is en het ware te wenschen, dat
de botstand zou kunnen worden opgevoerd.
Vergeten dient niet te worden, dat de voor»
malige Zuiderzee nu haast geen bot meer in
zich bergt, terwjjl er vóór de afsluiting groote
kwanta werden gevangen, die, zooals al eer
der geschreven, meest afzet vonden te An>
sterdam.
