De troonrede.
Demillioenen-nota
EXTRA EDITIE
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1936
64ste JAARGANG
Een tekort van 48 millioen wordt
gedekt.
Geen belastingverhooging.
Gunstige perspectieven.
COURANT
Abonnement per .8 maanden bij vooruitbet. i Heldersche Courant 1.50; Koegras,
Anna Paulowna, Breezand, Wieringen en Texel 1.65; binnenland 2.—,
Nederl. Oost- en West-Indië per zeepost 2.10, idem per mail en overige
landen 3.20. Losse nos. 4 ct.; fr. p. p. 6 ct. Weekabonnementen 12 ct.
Zondagsblad resp. 0.50, 0.70, 0.70, 1.Modeblad resp. 1.20, 1.50, 1.50, 1.70.
Verschijnt D i n s d a g-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
Redacteur: P. C. DE BOER
Uitgave N,V. Drukkerij v/h. C. DE BOER Jr.
Bureau: Koningstraat 78 Telefoon: 50 en 412
Post-Glrorekening No. 16066.
ADVERTENTIÊN:
20 ct. per regel (galjard). Ingez. meded. (kolombreedte als redaction. tekst)
dubbele prijs. Kleine advertentiën (gevraagd, te koop, te huur) bij vooruitbetaling
10 ct per regel, minimum 40 ct.; bjj niet-contante betaling 15 ct per regel,
minimum 60 ct. (Adres Bureau van dit blad en brieven onder nummer 10 ct.
per advertentie extra). Bewijsnummers 4 ct
De plechtige opening van de
Staten Generaal.
(Tot en met de Troonrede is dit verslag
reeds gisteren opgenomen in de stads-editie.)
(Door onzen specialen verslaggever.)
Maandagmiddag.
MaandagmiddagZooeven heeft de snelle
electrische ons naar Den Haag gevoerd, waar
wij, der traditie getrouw, morgen een speciaal
verslag voor de Heldersche Courant van de
plechtige opening der Kamers op het Binnen
hof zullen geven
Is er gewoonlijk op den dag voor Prinsjes
dag niets bijzonders aan Den Haag te merken,
vandaag, op den dag vóór Prinsjesdag 1936
heerscht reeds in de straten van de stad een
groote drukte.
Reeds nu zijn duizenden en nogmaals dui
zenden vreemdelingen naar de Residentie ge
komen.
Is Den Haag gewoonlijk stijf, deftig, en op
de vormen, thans schalt muziek in iedere
straat. Volendammer mannen en vrouwen en
kinderen hebben heele orkesten gevormd en
met succes! Kinderen in lappen tulen vitrage
gehuld, de sleep gedragen door vriendinnetjes,
spelen prinsesje en juichen en zingen vader-
landsche liedjes, dat het een lust is.
Op het Lange Voorhout lijkt het wel kermis.
Onder veelkleurige lampions en breed neer
hangende vlaggen, staan mannen en vrouwen,
die toeters, vlaggetjes en papieren parasols
verkoopen.
Als het weer zoo biijft kunnen we morgen
best zoo'n pajong boven ons hoofd gebruiken.
't Is hier warm in 't Haagje en dat is voor
de jjskarretjes, die den heelen zomer in
Scheveningen hebben gestaan, een ware uit
komst, want deze karretjes met de nationale
driekleur worden door dorstige en warme
feestgangers als 't ware belegerd.
Er is ontzettend veel volk op de been en
hoewel het nog lang geen avond is, houdt de
politie nu reeds scherpe contrale op het ver
keer.
Voor het paleis.
De menschen zijn niet weg te slaan van het
paleis aan het Noordeinde. Er is hier veel
politie te paard, die zachtjes tot doorloopen
aanmaant.
Vele enthousiasten zitten onder den grooten
breed gebladerden boom voor het Witte Paleis.
Ze lachen vroolijk en vertellen elkaar, dat ze
de Prinses en d'r „jongen" vlak b|j gezien
hebben. Niks niet „groosig" ware ze, ze doen
doodgewoon.
Typisch, dat juist het gewoon menscheljjke,
dat onze vorsten kenmerkt, hen zoo nader
brengt tot het volk.
De avond gaat vallen over de stad. De
electrische booglampen gloeien aanen de
menschenmenigte voor het Paleis groeit aan.
Vanavond is het vuurwerk op de Maliebaan
en daar gaan de Prinses en de Prins naar toe.
Het publiek laat zich geen enkele gelegen
heid ontnemen de vorstenkinderen toe te
juichen.
Het gerucht, dat de Koningin door lichte
Verkoudheid verhinderd is het vuurwerk b|j te
wonen, geeft even bezorgdheid voor den dag
van morgenmaar men verneemt alras,
dat het slechts een voorzorgsmaatregel is en
dat Hare Majesteit morgen, als gewoon, het
Parlement zal openen.
Stil staat de menigte naar de ramen voor
het Paleis op te staren. Veel is er nu niet te
zien, maar het publiek vindt alles buiten
gewoon, zelfs de twee in veldgrijs gekleede
korporaals, die stram voor de witte schild
wachthuisjes de wacht houden, staan in het
teeken der belangstelling.
Fier waait de koninklijke standaard in de
avondlucht.
Overal loopen ze schier met Oranje te
Ventenen de kreet: „Koopt de origineele
foto's van het bruidspaar" is niet van de lucht.
„La ville Lumière."
Den Haag is nu in den laten avond een
„ville lumière", een ware lichtstad geworden.
Velen huizen hebben de gordijnen niet laten
Zakken en hebben de blinden open gelaten en
in feestelijk hellichte kamers zitten de be
woners bjjeen. Dit geeft de stad op den avond
Voor Prinsjesdag een gezellig aspect.
Er zijn er, die reeds nu een goed plaatsje
Zoekenvoor morgen.
Naar het Malieveld.
Half tien 's avonds. In Den Haag is nu de
drukte overweldigend. De trams en taxi's
Zitten stampvol. Alles trekt in één richting,
naar het Malieveld. De Prinses met Prins
Bernhard zullen daar ook aanwezig zijn.
Op enkele kruispunten moet onze taxi
minutenlang wachten voor wij er door kunnen,
zoo vol zijn de straten met juichende men
schen.
Jongens en meisjes met groote oranje-
Strikken om, loopen dansend, hossend over het
asfalt allen in de richting van het Malie
veld, waar groote witte sterke zoeklichtstralen
overheen liggen.
Maandagavond 11 uur.
Hoe lang w(j er over gedaan hebben om
haar het Malieveld te komen, waar het groot-
sche vuurwerk ter eere van het Vorstelijke
verloofde paar zou ontstoken worden, ik weet
het niet.
Neen, dit is Den Haag niet meer. Alle def
tigheid is subiet weg. Op 't Lange Voorhout
glanzen nu duizenden oranje lampen, ze stralen
teer en zacht tusschen het groen der boomen
en geven het oude plein een fantastischen aan
blik. De kermis, vanmiddag aangevangen, is
nu eerst recht in vollen gang.
Vreugde en vertier is overal. De café's zitten
stampvol en de daken der tramwachthuisjes
zitten ook vol met schooljongens, die er niet
aan denken te gaan slapen.
Alles beweegt zich verder in de richting van
het Malieveld.
Maar op 't Malieveld kunnen we toch maar
niet komen. Er is geen opening te vinden
tusschen deze saamgepakte menigte. Bij de
Boorlaan weten we ons even vrij te maken en
door middel van een agent weten wjj op het
terrein te komen.
Juist op t|jd, want net komen de hof rij tui
gen van den anderen kant aan.
Een donderend gejuich stijgt op en de leuke
verschijning van Prinses Juliana, met naast
haar den jongen Prins, rijdt het Malieveld op.
Het enthousiasme van het publiek, dat in
het duister om het Malieveld staat, kent geen
grenzen. Een orkaan van geestdrift barst los.
Joviaal, charmant, groeten de Verloofden
terug, dan verdwijnen zij in het duister van
het Malieveld, waar zij zich op de voor hen
gereserveerde plaatsen neerzetten. Even later
schieten de eerste vuurpijlen door het lucht
ruim, die een kreet van bewondering ontlokken.
Vooral de Haagsche Ooievaar, op één poot,
die maar steeds ja stond te knikken, oogstte
daverend applaus.
Het is nu middernacht, maar Den Haag
denkt niet aan slapen. Overal is het klaar dag.
De Vijverberg is hel van schijnwerpers, die
scherp de regeeringsgebouwen belichten.
Overal zie je groote groepen menschen. Het
weer is zacht en voor morgen belooft het een
prachtige dag te worden.
Dinsdagmorgen.
Inderdaad, zoo ooit, dan is deze derde
Dinsdag van de maand September in den
waren zin des woords een Prinsendag.
Mocht reeds, in de laatste Jaren, deze dag
zich in grooter belangstelling van de z|jde van
het Nederlandsche volk verheugen, nu, door
het heele land groote geestdrift laait, om den
Prins, die zoo plots aan de z|jde van onze ge
liefde Kroonprinses, temidden van ons volk
verscheen, nu wordt de traditioneele Prinsjes
dag in de residentie gevierd als nooit te voren.
Al die drommen volks, die zich nu in den
vroegen ochtend, door de nauwe straten van
Den Haag bewegen, z|jn heusch niet alleen
gekomen, om op te trekken, ter bijwoning van
de opening van het Parlement in de oude,
imposante Ridderzaal. Hun komen heeft een
diepere beteekenis. Zij willen getuigen van
hun liefde en aanhankelijkheid voor de Lands
vrouwe, Haar dochter en den nieuwen Prins.
Reeds vele malen hebben wij de opening van
het Parlement verslagen, doch nog nimmer
vonden w|j de Residentie in zulk een feestge
waad als heden. Uit alle deelen van het land,
uit de verste hoeken zijn de treinen onder de
overkappingen van de stations binnengerold,
en duizenden Prinsjesdag-gangers wringen
zich door de tourniquets van Hollandsche
Spoor.
De Helderschen ontbreken ook niet. Zingend
en juichend uitgelaten wringen ze zich door
den tunnel van het Station.
Hier hoor je een mengelmoes van dialecten.
Nou en of zeggen de Grunningers. Wie goan
niet alleen naar de Stoaten-Generoal maar
't Is ons om de Keuninginne en die Prinses te
doen en noar de nieuwe Prins willen ze ook
kieken.
Of dat vandaag b|j de Staoten-Generaol
lukken zal, of ze Prins Bernard daar zullen
kunnen kieken, ik betwijfel 't, want volgens
de allerlaatste informatie, die w|j zooeven
kregen r|jdt Prins Bernard niet in den stoet
mee. Wel zal h|j na afloop van de plechtig
heid aan den grooten rijtoer door Den Haag
deelnemen.
Overal om ons heen ruischt de feestvreugde.
Evenals ieder jaar zijn er velen, die reeds
heel vroeg in den morgen op het Binnenhof
een goed plaatsje verzekerd hebben. Meer
deren hebben klapstoeltjes bij zich. Heele huis
houdingen zitten hier b|jeen, en houden hun
ontbijt in de open lucht. Evenals vorige jaren
staat de residentie in het teeken van de
Oranjegarde. Met krachtigen pas marcheeren
deze jongens en meisjes door de Residentie.
Leuk doet hun uniform aan. De meisjes en
dames zjjn gekleed in paarlgrijze blouse en
zwarte rokken, de jongens met hun blouses
van dezelfde kleur en een zwarte broek. Op
het hoofd een zwarte baret met een breede
Oranje-veer.
Om 10 uur kwam kapelmeester Leistikow
met de Heldersche Stafmuzikanten zich
persend en dringend door een menschenmassa
een weg banen door de tunnels van het Hol
landsche Spoor.
Zij zagen er vergenoegd uit. De spoorwegen
weten, wat de stafmuzikanten toekomt en had
ze voor deze gelegenheid eerste klas laten
reizen! Maar de werkelijke oorzaak hiervan
was, dat in Haarlem de treinen zoo vol waren,
dat in de lagere klassen geen plaats open was.
Voor de muzikanten is het in deze compacte
massa b|jna ondoenlijk zich te verzamelen.
Daartoe begaven z|j zich naar de goederen
loods.
Het kan nog uren duren voor de Gouden
Koets komt, de sprookjeskoets, maar toch nu
reeds ter weerszijden van den weg, die het
Koninklijk gezin zal gaan, perst zich een
volksmenigte opeen.
De politie in Den Haag heeft een buitenge
woon moeilijke taak, om het voetgangersver
keer in goede banen te leiden. Ondanks het
feit, dat het publiek gewillig aan de aanwij
zingen van de politie gehoor geeft, is het
soms zoo overweldigend druk in de binnen
stad, dat men slechts met moeite vooruit
komt.
Even later op den ochtend is het r|jverkeer
zoo goed als stopgezet. Paarden, rijtuigen, ook
de tram en rijwielen z|jn uit de binnenstad
verdwenen.
Op het Binnenhof.
W|j zijn nog even gaan kijken op het Plein
voor de ridderzaal.
Vandaag z|jn de duiven, die gewoonlijk op
deze rustige binnenplaats neerstrijken, in de
verdrukking. Angstig zijn ze opgefladderd
naar het dak van de Tweede Kamer, het plein
beneden openlatend aan tallooze geuniform-
den, die zich opmaken naar de Ridderzaal.
Dit Jaar is de controle ^ontzettend streng. Nie
mand komt hier binnen zonder een toegangs
bewijs. Het is nu een en al schittering van
uniformen op het Binnenhof, en het publiek
dat tot hier is doorgedrongen, w|jst elkaar de
kopstukken der regeering aan. Hoofdofficie
ren en oud-gouverneurs van Indië, alsmede
vele gezanten in vreemde uniform trekken de
aandacht door hun zwaar met zilver en goud
bestikte gala-kleeding.
Alles schittert van goud, zilver en medail
les, en iedereen geniet van dit wonderlijk
vreemd schouwspel.
De leden van den hoogen Raad, den Raad
van State trekken nu ook voorbij. Tal van
ministers verschijnen in gala-kleeding op het
Binnenhof. Alvorens binnen te treden in de
ridderzaal, blijven velen buiten op het Binnen
hof een kwartiertje gezelligjes babbelen, met
collega's en oud-collega's.
Ook deze oud-ministers hebben volgens de
etikette recht, om op Prinsjesdag, de witte
ministerspantalon met goud bestreept te
dragen, zoodat iedereen kan zien, dat ook zij
eens de meest verantwoordelijken post in de
regeering bekleedden.
W(j maken geen haast de Ridderzaal bin
nen te gaan. De persfotografen hebben stel
ling genomen met hun fotobatterijen, om
lederen „hooge" onder schot te nemen.
Martiaal opgesteld staat voor de ridder
zaal de eerewacht.
Het z|jn de mariniers onder bevel van kolo
nel Dorren. Stram en stoer staan daar de
mannen van ons keurcorps. In hun nabijheid
staat ons Heldersch Stafmuziekcorps onder de
leiding van den heer Leistikow en houdt er de
stemming in door pittige marschen te
spelen. De heer Leistikow, de direc
teur, heeft ter eere van de vorstelijke verloving
een specialen marsch geschreven, die de „Prins
Bernard-marsch" genoemd zal worden. Deze
marsch zal den prins overhandigd worden en
ongetwijfeld zal dit door de vorstelijke perso
nen ten zeerste worden gewaardeerd. De
marsch valt zeer in den smaak en iedereen is
opgetogen over de Heldersche muziek. Na
dezen marsch volgt de B.VL.,-Marsch. Vele
Oranje liederen zooals onder anderen „De
Geus" worden geblazen. Natuurlijk ontbreekt
de bekende marine-marsch ook niet op het
repertoire.
Een kort commando weerklinkt, lederen
keer dat een hoogwaardigheidsbekleeder de
stoep van de Ridderzaal opgaat, waarop de
eerewacht militair saluut brengt.
Jammer, dat sinds eenigen tijd de lucht be
gint te betrekken, doch de stemming betrekt
geenszins. Er zal wel heel wat voor noodig
moeten zijn om deze laaiende feestvreugde in
het water te doen vallen.
Overal uniformen.
Maar niet alleen op het Binnenhof zie je
nationale uniformen, ook langs den heelen
weg, dien de stoet zal volgen, merk je dat
heel Nederland z|jn vertegenwoordigers in
uniform heeft afgevaardigd. Van de eenzame
eilanden Urk en Marken zjjn ze in hun typi
sche kleederdracht gekomen. De Volendam-
mers hebben de muggen en spinnen in hun
dorp vrjj spel gelaten, en op hun Zondagsch
uitgedost zijn ze deftig naar Den Haag ge
gaan. Stugge Zeeuwsche boeren met hun
ronde bolhoed op, vergezeld van hun vrouwen,
het hoofd emhuifd met de fjjne witte kanten
kappen, staan langs den weg, die de Gouden
Koets zoo straks zal volgen. Even verder
staan vrouwen uit Friesland, in grooten getale
zjjn zij met autobussen naar de Residentie ge
komen. Z|j tillen vormen een waardige ver
tegenwoordiging van Nationaal Nederland.
Vol verwachting staan zij daar te wachten op
de Koningin en Haar Dochter, de jong ver
loofde Prinses.
En steeds maar weer trekken troepen feest
gangers naar de binnenstad. Het lijkt wel of
heel Nederland zich vandaag opgemaakt heeft,
Prinsjesdag te vieren. Op sommige plaatsen in
de residentie heeft men moeite, door het men-
schenkluwen heen te dringen, om de weg, voor
pers en genoodigden vrijgehouden, te bereiken.
Oranjegardes.
De optrekkende Oranjegardes maken een
prettigen en kleurigen indruk. Velen zrjn in
autobussen gekomen, welke, door de politie,
als parkeerterrein, het Malieveld, werd aange
wezen. Van hier trekken zij op naar het Lange
Voorhout, waar allen geposteerd worden. Vele
van die Oranjegardes hebben een heel lange
reis achter den rug. Zoo is de Heldersche
Oranjegarde 70 man sterk, bestaande uit 40
heeren en 30 jongedames, dezen morgen, heel
in de vroegte om 5 uur 45 uit Den Helder ver
trokken. Ze marcheeren kranig, die Helder
schen. De groep wordt voorafgegaan door een
trommelslager. Leuk valt die Prinsenkiel hen
om de schouders. De aspirant-gardisten dragen
In tegenstelling met de oudere jongens een
korte broek. De stafleider van de Heldersche
groep is de heer De Jong, daarbij geassisteerd
door den vaandrig Wjjker en Elinga.
De stoet komt.
Plots hooren wjj het dof gedreun van een
kanonschot. Als een zee deint het plots door
de menschenmenigte, velen gaan op hun teenen
staan en rekken de halzen, de kreet: „De stoet
komt" plant zich voort door de vele rjjen.
Een commando cavallerie opent den stoet.
Martiaal zitten de militairen in het zadel. Klet
terend slaan de hoeven van de paarden op het
asfalt. Nu volgt hierachter een rjjknecht-
majoor met twee rijknechts te paard, die veel
bekijkt hebben door hun kleurige kleeding. Als
derde volgt de eerste kamerheer-ceremonie
meester, in een rjjtuig, dat met twee paarden
bespannen is, terwijl een lakei naast elk por
tier loopt, gevolgd door acht kamerheeren, die
in twee rjjtuigen, elk met twee paarden be
spannen zitten.
Ook naast deze rijtuigen gaat een lakei naast
elk portier.
Dan volgen de groot-officieren, welke vol
gens hun rang in twee rijtuigen ingedeeld zijn.
Elk rjjtuig worden getrokken door twee paar
den, terwijl twee hoflakeien naast elk portier
gaan.
De gouden Koets is nu nabjj en een donde
rend hoera-geroep stijgt op ter eere van de
Landsvrouw en Haar gezin. Zoo mogeljjk nog
enthousiaster dan vorig jaar juicht het publiek.
Er is iets ontroerends in dat wuiven en dat
juichen en vriendelijk nijgend groeten de
Koninklijke vrouwen terug, een storm van
enthousiasme ontketend. Voor de Gouden
sprookjeskoets bevindt zich een rjjtuig, waarin
de Grootmeesteres en de dienstdoende dame du
Palais is gezeten. Twee lakeien gaan naast elk
portier.
Een donderend hoera stijgt nu op. Het pu
bliek schjjnt zjjn bezinning haast verloren te
hebben. Leve de Koningin! Leve de Prinses!
De volksmenigte beweegt als een zee. Het
enthousiasme is geweldig. Met zakdoeken,
hoeden en armen wordt gezwaaid. Met donde
rend geweld plant de kreet van nationaal Hol
land zich voort.
Hare Majesteit de Koningin, vergezeld van
H. K. H. Prinses Juliana der Nederlanden trekt
voorbjj haar volk In de Gouden koets. Als een
sprookje doorleven wjj het. Indrukwekkend is
die tocht voorwaar met die schitterende statie
koets, met acht paarden bespannen. Naast elk
paard loopt een koetsier, en vier lakeien loopen
aan elke zjjde van de Koets.
Het publiek is haast niet te houden, en de
politie heeft handen vol werk de afzetting te
handhaven.
Achter het rijtuig van de Koningin rjjdt de
chef van het Militaire Huis en de Gouverneur
van de Koninkljjke Residentie. Zjj rijden te
paard. Ter rechter- en ter linkerzijde van de
statiekoets, vlak achter het portier. Dan
volgen de officieren van de landmacht van het
Militaire Huis. Eveneens te paard zittend,
rjjden zij naast en achter de statiekoets. Een
commando cavallerie sluit dezen stoet.
En overal in de Heulstraat, het Lange Voor
hout en over den korten Vijverberg, den gan-
schen weg naar het Binnenhof is vreugde,
enthousiasme en blij medeleven met het
Vorstelijk Gezin. Men wordt niet moe zijn
hulde te betuigen en steeds vriendelijk
lachend njjgt Hare Majesteit. Over heel haar
gelaat ligt een vriendelijk blijde lachMen
kan zien, dat Hare Majesteit in deze dagen
in haar kinderen, Juliana en Benno, Haar ge
luk weer hervonden heeft.
De sombere dagen van vorig jaar liggen nu
achter Haar.
Een nieuw, jong leven gaat in het Paleis
opbloeien.
Op het Binnenhof.
Bjj den ingang van de Ridderzaal schittert
het van goud en zilver der uniformen van de
officieren der zeemacht en van het militaire
Huis. Nog slechts korte tijd en dan dondert
ook hier op het anders zoo stille plein het
vreugdegeroep van de Nederlanders die hun
Koningin begroeten.
Als Koningin en Prinses op het Binnenhof
aankomen, daalt het Vaandel en de eerewacht
brengt de militaire honneurs.
Aan den ingang van de Ridderzaal worden
de Hooge Vrouwen ontvangen door een com
missie uit de Vergadering, die wordt vooraf
gegaan door den eersten Kamerheer-cere
moniemeester en acht kamerheeren, alsmede
de Groot-officieren en den Opper-ceremonie-
meester, die Hare Majesteit naar den Konink
lijken zetel geleiden.
De Grootmeesteres en de dienstdoende Dame
du Palais, de chef van het Militaire Huis, de
Gouverneur der Koninkljjke Residentie, de
eerste stalmeester en de officieren van het
Militaire Huis volgen onmiddellijk.
Als H.M. op den troon is gezeten, neemt
Prinses Juliana links plaats van H.M.
De Grootmeesteres en de dienstdoende Dame
du Palais plaatsen zich achter de Lands
vrouwe.
De Groot-officieren en de Gouverneur van
de Koninklijke residentie stellen zich nu achter
den Koninklijken zetel, terwijl de eerste
kamerheer-ceremoniemeester en de eerste stal
meester rechts van den Troon staan, stellen
de officieren van het Militaire Huis zich op
links van den Troon.
Met duidelijke stem, waarin echter eenigs-
zins de invloed van haar verkoudheid merk
baar was, sprak H. M. de Koningin de troon
rede uit:
LEDEN DER STATEN-GENERAAL
De verloving van de Prinses.
Mij wederom in Uw midden bevindend
gevoel Ik allereerst behoefte uiting te
geven aan Mijn innige vreugde over het
voorgenomen huwelijk Mijner Dochter.
De in verband daarmee noodzakelijke
ontwerpen van wet zullen U binnenkort
worden voorgelegd.
De overstelpende bewijzen van belang
stelling bij deze verloving door het gan-
sche volk aan den dag gelegd hebben
Mij met warme erkentelijkheid vervuld.
Nog altijd levend in een zorgelijken tijd
erken Ik met dankbaarheid, dat Mijn Volk
gedurende het afgeloopen jaar zijn geest
kracht heeft weten te behouden en is
blijven worstelen om de moeilijkheden,
waaronder wij gebukt gaan, te over
winnen.
De inspanning niet zonder
vrucht.
Gelukkig kan worden getuigd, dat de
betoonde inspanning niet zonder vrucht
is gebleven.
In sommige takken van nijverheid
heeft het streven naar aanpassing
bij de sterk gewijzigde omstandig
heden tot resultaten geleid, die de
hoop wettigen, dat, bij verdere door
werking, de ondervonden druk
allengs zal afnemen.
Zoolang de economische omstandig
heden, ook in het buitenland, daartoe
noodzaken, zal intusschen de bemoeienis
der Overheid met het economisch leven
in haar tegenwoordigen vorm en het
verleenen van steun op menig gebied nog
niet kunnen worden gemist. Wel zal
worden zorg gedragen, dat in het bedrijfs
leven onnoodig knellende banden zullen
worden verwijderd.
De toestand van de geldmid
delen nog zorgelijk.
De toestand der openbare geldmidde
len is nog altijd zorgelijk. Zoowel voor
het Rijk als voor de gemeenten moet
daarom de grootste voorzichtigheid het
financieele beleid blijven beheerschen.
Aan de verdere doorwerking van de aan
passing en een daaruit voortvloeiende
opleving van het bedrijfsleven mag de
hoop verbonden worden, dat zij ook een
gunstigen invloed op den stand der open
bare geldmiddelen zal gaan oefenen,
zoodat de financieele vooruitzichten lang
zamerhand minder donker zullen worden.
De bestrijding van de werk
loosheid.
Ook in het komende zittingjaar zal de
bestrijding van de werkloosheid en van
haar gevolgen de volle aandacht vragen.
Op een zoo rechtvaardig en doelmatig
O
J
De rijksbegrooting voor 1937 vertoont een
aanvankelijk tekort van 473U millioen. De
regeering stelt zich voor dit tekort te dekken
zonder invoering van nieuwe belastingen of
belastingverhoogingen, echter met behoud van
een aantal tijdelijke opcentenheffingen, die
oorpsronkelijk alleen voor 1936 zouden gelden.
Echter verwacht de regeering eenige meer
dere belastingopbrengst van de reeds bij de
Staten-Generaal aanhangige wijzigingen van
de Inkomstenbelasting en de Successiebelas
ting, en van een in voorbereiding zijnde tech
nische wijziging van de Omzetbelasting.
In overweging is nog indiening van een ge
wijzigd wetsontwerp tot heffing van een be
lasting op naamlooze vennootschappen.
Van invoering eener reisbelasting is voors
hands afgezien.
Het tekort van 47.734.995 zal op de vol
gende w|jze worden gedekt:
1. Perspectiefbesparingen uit het dekkings-
plan-1936:
a. Besparing op onderwijsuit
gaven 7.600.000
b. Besparing wegens afloopen
van wachtgelden3.200.000
c. Besparing door het capitu-
lantenstelsel5.000.000
d. Vermindering van het spoor
wegtekort 12.000.000
27.800.000
2. Herberekening van pensioe
nen (aanhangig)3.300.000
8. Bestendiging van tijdelijke
opcenten, t.w.:
a. 20 opcenten dividend- en tan
tièmebelasting 1.800.000
b. 20 opcenten zegel
rechten 1.400.000
c. 20 opcenten regis
tratierechten 1.800.000
d. 20 opcenten suc
cessierechten 6.800.000
11.800.000
4. Tijdelijke verhooging van in
voerrechten op textielproduc
ten wegens steun aan invoer
in Ned.-Indië (aanhangig) 1.250.000
Totaal 44.150.000
De dekking van het restant van het tekort
ad 3y2 millioen verwacht de regeering uit
de hierboven genoemde meerdere belasting
opbrengst.
De totaal-cijfers van den gewonen dienst
der begrooting-1937 beloopen:
Uitgaven 657.794.017
Inkomsten o 610.059.022
Nadeelig saldo 47.734.995
mogelijke aanwending van de daarvoor
bestemde geldmiddelen zal het streven
der Regeering gericht blijven. De be-
strijding van de werkloosheid onder de
jeugd zal met onverminderde kracht wor
den voortgezet.
De buitenlandsche betrekkin
gen goed.
De betrekkingen met andere Mogend
heden zijn vriendschappelijk.Waar nu hier
dan daar de internationale verhoudingen
onder zoo zwaren druk zijn gesteld, stemt
zulks tot bijzondere voldoening. Aan de
gedragslijn, die de Regeering bij hef
bestuur der buitenlandsche betrekkingen
pleegt te volgen, zal onveranderd worden
vastgehouden.
Eenige wetsherzieningen.
Naast de behandeling van de reeds
aanhangige ontwerpen van wet zal Uwe
medewerking worden gevraagd voor de
totstandkoming van wetten strekkende
tot het openen van de mogelijkheid tot
het verbindend en onverbindend ver
klaren van bepalingen uit collectieve
arbeidsovereenkomsten, tot herziening
van het burgerlijk kinderrecht en tot het
geven van eenige voorschriften omtrent
stichtingen. Voorts zullen U worden
voorgelegd ontwerpen tot wijziging van
eenige bepalingen van de Lager Onder
wijswet 1920 en van de Dienstplichtwet;
tot bestrijding van de lintbebouwing; tot
verbetering der tertiaire wegen; tot over
neming van een bedrag van 25 millioen
aan Nederlandsch-Indische schuld, zoo
mede een ontwerp inzake de electriciteits-
voorziening.
De zorg voor de Overzeesche
gewesten.
Met uitzondering van Curagao, waaf
de toestand bevredigend is te achten,
vordert de economische en financieele
toestand in de overzeesche gewesten nog
de voortdurende zorg der Regeering. Bij
sommige Europeesche bedrijven in Neder-
