Muggenplaag
om het IJselmeer.
Familie- 0|
drukwerk* V
HELDERSCHE COURANT VAN DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1936
GEMENGD NIEUWS
Binnenland
De moord op op pastoor
Litjens.
Jongen onder lorrie geraakt
en gedood.
Door een auto overreden en gedood.
De booze schilder.
Autobotsing te Antwerpen.
De inbraak door 2 politie
agenten.
Buitenland
Het nieuwe Cunard-White
Star-schip.
McMahon in hooger beroep.
Door graangassen gestikt.
Een aanslag op Leon Degrelle.
Autobus in ravijn gestort.
De ramp aan het Loendal
Storm in den westelijken Atlantischen
Oceaan
Schoener zwerft zes maanden
hulpeloos rond.
Het Poolexpeditieschip
„Pourquoi Pas"? vergaan.
Alle opvarenden op één na
omgekomen.
Leven en laten leven.
Een éénmans-torpedoboot.
Het avontuur van de Girl Pat.
Het ongeluk met de veerpont.
Luchtvaart-
Drukkerij De Boer
De postvluchten van en
naar Indië
Over den Noordelijken
Atlantischen Oceaan.
Een Engelsch nachtvliegtuig
verongelukt.
Een nieuw wereldrecord
van Kokkinaki.
Ingezonden
Marineberichten.
Nieuwe uitgaven
Legerberichten
Marktberichten.
1 r
van veel belang. Bepaald werd dat voor dezen
avond niet-leden tegen 25 ct. toegang hebben,
terwijl men zich met de Landbouw Organi
satie in verbinding zal stellen.
Voor de derde winterlezing zal men den
heer P. Dijkema uitnoodigen, die o. a. als on
derwerp heeft „Handschriften en Kuituur", en
zich ook beschikbaar stelt voor het geven van
karakter-beschouwingen van anonieme hand
schriften.
Voor de 4de lezing werd nog geen besluit
genomen. Genoemd werden Prof. Dr. Grondys
over Spanje en E. van Milligen over Nieuw-
Guinea Daar de secretaris echter van mee
ning was, dat 1937 een jubileumsjaar was
(men zal dit nader onderzoeken) werden ook
nog eenige besprekingen gehouden over een
feestvergadering op den vierden Nutsavond.
Bij de rondvraag bracht de heer Duinker de
ontwikkelingsavonden voor de jeugd, die voor
twee jaar zulk een succes zijn geweest, nog
eens in bespreking. Hierbij bleek, dat het lees-
zaaltje, dat vorig jaar op initiatief van het
Nu t in het z.g. Glazen Paleis werd gehouden,
een mislukking is geweest. Men wil nu echter
weder zooals voor twee jaar een of tweemaal
per week een ontwikkelingsavond voor de
rijpere jeugd houden. Verschillende personen
verklaarden zich bereid daar enkele avonden
een onderwerp te behandelen; de moeilijkheid
was nog het vinden van een of meer personen,
die de vaste leiding voor deze avonden op zich
zouden nemen. Burgemeester Kamp en de
heer Jonker zegden medewerking toe voor het
verkrijgen van een lokaal van de gemeente
voor dit doel. Enkele leden zullen deze zaak
verder uitwerken.
De heer Jouwersma verzocht nog gratis
toegang voor leerlingen der U.L.O. school op
lezingen, die hij voor hun ontwikkeling nuttig
achtte; deze zal altijd, wanneer de ruimte in
de zaal het toelaat, gaarne worden gegeven,
ook eventueel voor leerlingen der Landbouw
school.
De heer Kraai deelde nog mede, dat de heer
Stiggelbout een fraai portret van den stichter
van het Nut, Jn. Nieuwenhuis, aan het Nut
wil afstaan. Dit portret zal gaarne worden
aanvaard. Het zal voorloopig een plaatsje
krijgen in de Nutsbewaarschool.
Nadat nog eenigen tijd gesproken was over
het aantal introducé's, dat leden mogen mee
nemen naar Nutsavonden (één huisgenoot!)
werd de vergadering gesloten.
In de „Groene Amsterdammer" lezen wij
de volgende beschouwing van Dr. G. Kruse-
man Jr. over de muggenplaag om en nabij
het IJselmeer;
De laatste jaren treden langs den afsluit
dijk der Zuiderzee en nu ook langs de kusten
van het IJselmeer groote zwermen muggen
op. Muggen! Ze roepen bij de meeste men-
schen herinneringen wakker aan bulten en
gestoorde nachtrust. Maar, muggen zijn niet
alleen steekmuggen, doch is een verzamel
begrip voor een groote groep van tweevleu-
gelige insecten of Diptera.
Tot de Diptera behooren de muggen en de
vliegen.
Van de muggen is de meest bekende fami
lie, die der steekmuggen of Culicidae. Een
andere familie van muggen zijn de Chirono-
midae of Tendipedidar, zooals deze dieren te
genwoordig volgens de internationale weten
schappelijke nomenclatuurregels moeten hee-
ten. Van deze familie zwermen langs de Ne-
derlandsche wateren eenige honderden soor
ten. De grootsten zijn 12 mm, de kleinsten
slechts 1 mm. Ze leven allen als larven in
het water of op zeer vochtige plaatsen.
In den regenton met zijn helder water, ziet
men deze larven dikwijls in slangenlijnen
zwemmen; hun roode kleur en de manier van
zwemmen onderscheidt ze direct van de
grauwe, plompe steekmuggenlarven, die ook
in den regenton leven. Langs de Zuiderzee
vliegen en vlogen altijd vele soorten Chiro-
nomidae. Vroeger kwamen ze allen, en nu
nog de meeste soorten, uit het polderwater.
Slechts in de biezenvelden bij de „Ketel"
kwamen ze tot in zee. In het IJselmeer zijn
maar twee soorten zeer algemeen, dit zijn
Tendipes plumoses L. var. prasinus Meig. en
Tendipes pseudo-simplex Goetgh, en alleen de
eerste veroorzaakt de plaag.
Deze soort is ongeveer 10 mm lang, groen
van kleur en met beige sprieten, vier bruine
banden over het borststuk en op elke achter-
ljjfsring een bruine vlek. De andere soort is
ongeveer half zoo groot en geheel grasgroen.
Tendipes komt overal in Nederland veelvul
dig voor, Tendipes pseudosimplex wordt veel
minder gevangen. Ze leven als larven in den
modderbodem in zelfgesponnen kokertjes..
De larven van Tendipes prasinus eet
(,den rommel, die op den bodem ligt, de
zoogenaamde detritus eencelligen stukjes
wier en restjes van doode dieren. Ze be
hooren dus tot de reinigers van het water,
en ook verschaffen zjj aan vele dieren
voedsel; vooral de paling leeft in het
IJselmeer grootendeels van deze larven.
En omdat de visschen ze zoo graag eten
worden de larven tegenwoordig, als visch-
voer voor aquariumvisschen verkocht.
Het leven van deze muggen gaat, als alle
leven, rhythmisch: geboren worden, groeien,
eieren leggen, sterven. Hiervan speelt het
grootste deel zich onder water af. Alleen vol
wassen muggen leven in de lucht en dat
Slechts zeer kort. Het wijfje legt de eieren op
het water in de buurt van de vliegplaatsen,
ze drijven eerst rond, waardoor ze verspreid
Worden en zinken dan naar den bodem. Hier
komen de eitjes uit en de zeer kleine larfjes
Verschijnen, ze gaan eten en groeien. De roode
kleur der larven wordt veroorzaakt door in
het lichaamsvocht opgeloste haemoglobine, de
kleurstof, die ook ons bloed rood kleurt. Deze
kleurstof heeft de eigenaardigheid, dat ze ge
makkelijk de, voor het leven onmisbare,
zuurstof opneemt en in de weefsels weer af
staat.
Dit roodgekleurde lichaamsvocht stroomt
door een aantal kieuwachtige organen,
door zijn de larven in staat in de zuurstof-
armen modder te leven, zonder aan de opper
vlakte van het water te komen om adem te
halen. De steekmuglarve daarentegen heeft
een systeem luchtbuizen door het geheele
lichaam, die ze telkens aan de oppervlakte
moet vullen. Zijn de larven volwassen dan
Vormen ze, evenals de vlinders, een pop. De
Pop leeft ook in het water en kan zwemmen.
Als de pop rijp is, d.w.z. dat de volwassen
mug kant en klaar in de pophuid zit, en het
weer gunstig, windstil is, neemt de pop uit
het omringende water gassen op. Ze wordt
soortelijk lichter dan water en stijgt dus naar
de oppervlakte. Hier barst de pophuid open
en de mug komt te voorschijn. Eerst zijn de
vleugels nog korte stompjes, met enkele ka
nalen, de aderen der vleugels, die volge
pompt worden met lucht; hierdoor rekken de
vleugels, alles droogt en wordt hard. Al dien
tijd, waarschijnlijk een half uur, drijft de mug
op de leege pophuid rond; komt er plotseling
wind dan verongelukken er velen, doordat ze
schipbreuk lijden. De teeren muggen zoeken
voor hun bruidsvlucht een luwe plek uit, liefst
bij of boven het land. Hier komen ze samen en
vieren in de schemering en nacht een massa
bruiloft. Deze muggen leven kort, ze eten niet,
lekken misschien wat dauw, en kunnen niet
steken. Zij zijn dus alleen zeer lastig door hun
groot aantal. Spoedig leggen de wijfjes eieren
en de muggen sterven. De cyclus is volbracht
en begint weer opnieuw. In Augustus zijn de
muggen uitgekomen, die in Mei als ei gelegd
zijn; de eieren, die nu gelegd zijn, zullen in
Mei '37 weer nieuwe zwermen opleveren.
Hoe groot de zwermen worden hangt af van
de oppervlakte van het water en van de hoe
veelheid larven per vierkanten meter bodem.
In het IJselmeer leven niet meer dan enkele
honderden larven per quadraat meter. Voor
enkele Duitsche meren worden tot 1500 larven
per vierkanten meter opgegeven, het kan dus
altijd nog veel erger.
Waarom is er nu een plaag van deze dieren
langs het IJselmeer en niet langs onze andere
poelen en plassen? We zullen trachten hierop
een antwoord te geven.
Het IJselmeer is een groote plas, die zeer
eenvormig is. De bodem is slechts aan de ran
den begroeid, verder strekt de naakte modder
zich over vele vierkante kilometers uit. Ze
biedt dus weinig plaats voor een rijk gevari
eerd leven. De Zuiderzee was zout, het IJsel
meer is zoet; de zeedieren zijn gestorven, van
de zoetwaterdieren zijn slechts een klein aan
tal soorten gearriveerd, de strijd om het be
staan is nog niet hevig. Onze poelen en plas
sen hebben een rijk gevarieerd leven, door
meer verscheidenheid in bodem en diepte. De
muggenlarven hebben er vele vijanden, boven
dien kunnen er veel meer soorten leven. Deze
komen niet allen tegelijk uit. De vluchten ver-
deelen zich over verschillende deelen van het
jaar.
Er zijn slechts weinig middelen tegen deze
plaag. De larven zijn in den modder onbereik
baar voor bestrijdingsmiddelen. De kort
levende muggen zijn misschien wel te dooden,
maar dit zou over zulke enorme oppervlakten
moeten geschieden en in den zwermtijd zoo
vaak herhaald moeten worden, dat dit prac-
tisch onmogelijk is. Vermoedelijk zal de natuur
zelf aan deze geweldige massaproductie wel
een einde maken. In Augustus zqn de spreeu
wen op de, overdag in het gras rustende,
muggen aangevallen en hebben er goed onder
huis gehouden. De zoetwatervisch en de andere
roofdieren zullen ook wel eens het IJselmeer
dichter gaan bevolken. Het is onwaarschijnlijk,
dat, terwijl langs onze andere plassen de toe
stand redelijk is, aan het IJselmeer een mug
genplaag zou blijven heerschen.
Vier man verdacht
Het onderzoek inzake de begin van dit jaar
in de pastorie te Geesteren gepleegde inbraak
en overval, waarbij pastoor Litjens om het
leven is gekomen, is thans zoover gevorderd,
dat als vermoedelijke daders worden be
schouwd de beide gebroeders J. en W. J., de
expediteursknecht M. H. H. uit Venlo en de
reeds eerder gearresteerde gewezen controleur
van den nachtveiligheidsdienst D., eveneens
hechtenis. De andere drie zijn voor andere in-
uit Venlo.
Alleen D. bevindt zich voor en overval in
braken gedetineerd.
Dinsdagmiddag is de 15-jarige W. Bolt, uit
Appingedam, door tot nu toe onbekende oor
zaak te Jukwerd onder een lorrie met tractor,
geladen met leem voor de steenfabriek te
Jukwerd, geraakt.
Nadat de eerste hulp was verleend, werd de
jongen met ernstige hoofdwonden en inwen
dige kneuzingen naar het academisch zieken
huis te Groningen vervoerd, waar hij later is
overleden.
Dinsdagnacht hebben Belgische douanen
onder de Belgische gemeente Lommei vlakbij
de grens een man langs den weg gevonden,
die van aohteren was aangereden, blijkbaar
door een auto. Hij had een wonde aan de
linkerslaap en vertoonde verder geen uiter
lijke verwondingen. De douane bracht hem
een nabijgelegen boerderij binnen, waar hij
kort daarna is overleden. Het was de 60-jarige
T. v. Lieshout, uit Eindhoven. De automobilist,
die hem heeft aangereden, is doorgereden.
Een controleur van Maatschappelijk Hulp
betoon te dezer stede had een schilder in de
binnenstad betrapt, op het verrichten van
werkzaamheden tegen betaling, hoewel hij de
volledige werkloozen-steun ontving. Hij maak
te hier rapport over op. Kort daarop passeerde
hij opnieuw het pand, waar de werkende
werklooze den gevel aan het schilderen was.
De schilder was zóó boos op den controleur,
dat luj ineens zijn ladder afkwam, een pot met
grijze verf pakte en deze den controleur
onderstboven op het hoofd plaatste. De man
raakte hierdoor van onder tot boven met verf
besmeurd. Hierover is aangifte gedaan bij de
politie. De schilder is aangehouden.
Vier Nederlanders zwaar gewond.
Op den weg tusschen Brasschaet en Ant
werpen zijn twee auto's tegen elkaar gebotst.
,i een van deze auto's zaten vier jongelieden
uit Tilburg. De botsing was zoo hevig, dat zij
allen zwaar werden gekwetst. Twee zijn op
genomen in een ziekenhuis te Antwerpen, de
beide anderen zijn naar Tilburg overgebracht.
Tegen de verdachten een jaar
geëischt.
De rechtbank heeft gisteren de strafzaak
behandeld tegen twee Amsterdamsche agen
ten, die ervan worden verdacht te hebben in
gebroken in een kiosk op het Mercatorplein
in den nacht van 4 Juni j.1.
's Morgens was de kiosk-juffrouw tot de
onaangename ontdekking gekomen, dat de
kiosk was doorzocht en dat het beetje gereede
geld, dat zij daar bewaarde, gestolen was.
Een bewoner van het plein kwam met de
mededeeling, dat twee agenten de inbraak
zouden hebben gepleegd. Zijn vrouw en een
buurman zouden het hebben gezien.
Tijdens het tegen hen ingestelde onderzoek
werden termen aanwezig geacht om beide
agenten in te sluiten.
De hoofdgetuige, een bewoner van het Mer
catorplein, verklaarde:
Dien nacht te kwart over twee zat getuige
wegens zijn gestel, zooals hij het uitdrukte
voor het raam. Zijn vrouw, die hem gezel
schap hield, had hem er opmerkzaam op ge
maakt, dat twee agenten hun fietsen tegen de
kiosk zetten. Er was ook nog een derde agent
bijgekomen, waar de verdachten een oogen-
blik mee hadden gepraat.
Getuige: Ik bleef zitten en om ruim vier
uur 's nachts kwamen ze terug. Eerst keek de
langste naar boven, maar ik zorgde, dat hij
me niet zag, hij zette z'n fiets tegen de kiosk
en ging naar binnen. Dat ging blijkbaar heel
gemakkelijk met een valsche sleutel. De an
dere bleef op den uitkijk staan. Getuige had
toen zijn buurman geroepen en deze was bij
hem voor het raam gaan zitten.
Even voor half vijf kwam de langste ver
dachte weer buiten, hij sloot de deur weer en
vertrok met z'n collega.
Mr. Muller Massis: Hebt u nooit een ont
moeting me t een der agenten gehad? Herin
nert u zich niet, dat u zich eéhs hebt bemoeid
met een relletje en de agent u toen een waar
schuwing heeft gegeven?
Getuige; Allemaal fantasie en leugens.
Er ontstaat dan een heftig debat tusschen
den getuige en mr. Muller Massis. De verde
diger vraagt o. a.: „was u indertijd toen u zelf
bij de politie diende, niet van plan bij den bur
gemeester van IJmuiden in te breken?"
Getuige windt zich op en loopt op den ver
dediger af: „Vuile leugens, dat is een groote
beleediging wat u daar tegen me zegt. Ik
neem dat niet".
Getuigen h décharge,
Getuige J. Dames, brigadier van politie te
IJmuiden, verklaart, dat de hoofdgetuige a
charge, de bewoner van het Mercatorplein, in
dertijd in politiedienst te IJmuiden was. Ge
tuige had hem eens dronken in de duinen aan
getroffen, hij had hem naar huis gebracht en
onderweg had de man aan getuige zijn plan
aangekondigd, om bij den burgemeester te
gaan inbreken. ott
De hoofdgetuige K. windt zich op en roept:
„wat verdien je hieraan?"
Een tweede getuige k décharge noemt den
hoofdgetuige „geheimzinnig en achterdochtig".
Het getuigenverhoor is hiermede ten einde,
en de president onderwerpt de verdachten aan
een uitvoerige ondervraging. Zij houden hun
onschuld vol. Wel zijn ze omstreeks twee uur
op het plein geweest, doch daarna niet meer.
Requisitoir,
Na de pauze is het woord aan den officier
van justitie.
Het O. M. is van meening, dat de verdach
ten zich hebben schuldig gemaakt aan diefstal
samen en in vereeniging gepleegd.
Spr. requireert tenslotte tegen beide ver
dachten een gevangenisstraf van één jaar.
Uitspraak 30 dezer.
In December begint de bouw.
In December a.s. zal een aanvang gemaakt
worden met den bouw van een nieuw schip
voor de Cunard-White Star-lijn,' een zuster
schip van de Queen Mary.
Advocaat Hutchinson is gisteren in hooger
beroep gegaan tegen het vonnis waarbij
McMahon eergisteren tot 12 maanden dwang
arbeid is veroordeeld op grond, dat de rech
ter de jury een verkeerde inlichting heeft
gegeven. Rechter Greaves heeft gezegd, dat
bekl. voor de eerste maal met z'n verhaal
van een poging tot omkooping door een agent
van een vreemde mogendheid is aangekomen
gedurende het verhoor van de rechtbank. In
werkelijkheid heeft McMahon er het departe
ment van oorlog reeds 4 maanden geleden
mee in kennis gesteld. Men verwacht echter
dat het beroep op dezen grond niet zal aan
genomen worden.
Reuter meldt uit Marseille, dat aan boord
van het Spaansche vrachtschip Cabo Palos
drie bootwerkers, die het luik van het ruim
oplichtten om zakken r\jst te lossen, be
dwelmd werden door gassen, die zich daar
ontwikkeld hadden en in het ruim zijn geval
len. Drie brandweerlieden, die pogingen in
het werk stelden om hen te redden, werden
eveneens bedwelmd en moesten ter verple
ging worden opgenomen. Een duiker heeft
de lichamen van de bootwerkers, die inmid
dels gestikt waren, opgehaald.
Do leider van de rexisten.
Gisteren is te Luik in den laten namiddag
een aanslag gepleegd op den leider van de
rexisten, Leon Degrelle. Deze bevond zich met
een aantal partijgenooten in een bootje op de
Maas. Toen het scheepje den Pont d'Ougee
naderde werden van den brug af steenen en
ijzeren staven op het vaartuig geworpen, ter
wijl van den wal schoten werden gelost, Leon
Degrelle werd zelf niet getroffen, doch de
leider van de rexisten van Luik, Williams,
werd door een revolverschot in het zitvlak ge
troffen, terwijl twee andere Rexisten door
stukken ijzer werden gewond, doch niet
ernstig.
Twaalf ernstig gewonden.
Padang Sidempoean. Nabij Naboendong en
Padanglawas is een autobus omgekanteld en
in een diepe ravijn gestort. Twaalf der inzit
tenden liepen zware verwondingen op.
De begrafenis van 25 slachtoffers.
Gisteren is het stoffelijk overschot van de
25 bewoners van het Loendal, die bij de
bergingspogingen gevonden zijn, ter aarde be
steld. Kroonprins Olaf woonde den dienst in
de eenvoudige dorpskerk op eenige kilometers
van de plek des onheila bij. Van de 25 slacht
offers die vermist worden, is nog geen enkel
spoor gevonden. Vermoed wordt, dat vele
lijken in het meer onder de rotsblokken liggen
en dat anderen naar zee zijn afgedreven. De
pogingen tot opsporing worden niettemin
voortgezet.
Uit New-York wordt gemeld, dat verschei
den schepen, zich bevindende in den Atlanti
schen Oceaan tusschen de Bermuda-eilanden
en de kust van Florida, overvallen zijn door een
cycloon en noodseinen hebben uitgezonden.
EEN LIEFDADIG OUDJE OVERLEDEN.
Te New-York is, 90 jaar oud, mevrouw
Mary Gardner overleden. Zij liet 15 millioen
dollar, waarvan 13 millioen bestemd zijn voor
liefdadige doeleinden, na.
Een Noorsche schoener is gisteren in de
haven van Halifax op Nieuw Schotland aan
gekomen, na reeds maanden geleden als ver
loren zijn beschouwd. Het schip was precies
6 maanden over tijd en de bemanning was
zeer verzwakt door de geleden ontberingen,
maar toen zij eindelijk land zagen, hebben ze
hun laatste krachten ingespannen om de haven
te bereiken. Het roer van het schip was in
een Februari-storm onklaar geraakt en de
schoener heeft al dien tijd hulpeloos rond
gedreven, ongelukkigerwijze te veel noordelijk
van iedere scheepvaartroute.
Het departement voor Groenland ont
ving gisterenavond half negen een offi
cieel bericht van het radiostation Scores-
bysund (Groenland), meldende, dat het
Fransche poolexpeditieschip „Pourquoi
Pas?" gisteren,. Woensdag, tijdens een
orkaan voor de kust van IJsland is ver
gaan en dat de geheele equipage op één
man na is omgekomen.
De lijken van dertig mannen, waar
onder dat van dr. Charcot, den leider der
expeditie, zijn aan de kust van IJsland
aangespoeld.
De wisselvalligheid van den rijkdom.
Williams Durnt is de stichter van de Gene
ral Motors Corporation. Er is een tijd ge
weest, dat hij, om een Amerikaanschen term
te gebruiken, 100 millioen dollar waard was.
Maar Februari 1.1. liet Durant zich failliet
verklaren en moest toen mededeelen, dat al,
wat hij in de wereld bezat, zijn kleeren waren,
die gezamenlijk op 250 dollar werden ge
taxeerd. Thans gaat Durant, die 74 jaar oud
is, een nieuwe poging doen om millioenen te
vergaren. Hij heeft n.1. een goedkoop eethuis
geopend in een badplaatsje aan de kust van
New Jersey. Het wordt een eetgelegenheid,
waar voor alle schotels en dranken de een
voudigste eenheidsprijzen worden berekend,
n.1. vijf Amerikaansche centen, of twee-en-
een-halve Amerikaansche cent.
Een Bulgaarsch marine-officier heeft een
torpedoboot uitgevonden, die door één man
bestuurd wordt en een snelheid aan de opper
vlakte van het water kan ontwikkelen van
80 km per uur. Hij heeft 12 jaar aan de uit
vinding gewerkt en haar nu aan het departe
ment van landsverdediging aangeboden. Dezer
dagen zullen op den Donau proefvaarten ge
houden worden.
George Osborne, kapitein van den treiler
Girl Pat en zijn broer James zijn gisteren
nogmaals door den politierechter van de Old
Bailey verhoord, waarbij ze bleven protestee
ren tegen de beschuldiging van diefstal van
het schip. Hun zaak is desondanks naar de
openbare terechtzitting verwezen. Beide be
klaagden blijven op borgstelling van 500 pond
elk, op vrije voeten.
Zware straffen voor den veerman
en eigenaar.
Uit Praag wordt gemeld:
Gisteren is het vonnis geveld in het proces
tegen de schuldigen aan het ongeluk van
Rakvik in Mei van dit jaar, waarbij 31 school
kinderen om het leven zijn gekomen door het
omslaan van een veerpont. De veerman werd
veroordeeld tot 10 maanden zware kerker
straf, de eigenaar van de pont, die zeer oud
en wrak was, tot 5 maanden kerkerstraf en
voor zoover mogelijk moet hij de schade ver
goeden. Het onderwijzend personeel, dat de
kinderen begeleidde, werd vrijgesproken.
De Kievit is op de terugreis 16 Sept. van
Batavia vertrokken en denzelfden dag te
Medan aangekomen.
Weer een Duitsche Dornier-vlleg-
boot over den Oceaan.
De Dornier-vliegboot „Aeolus", een van de
twee vliegbooten, welke door de Deutsche
Luft Hansa worden gebruikt voor het houden
van proefvluchten over den Noordelijken At
lantischen Oceaan (Zuidelijke route), is Vrij
dagavond om half tien (M.E.T.) in de haven
van Hamilton (Bermuda-eilanden) gedaald.
Door middel van de katapultinrichting van
het vliegbootdepotschip „Schwabenland", dat,
zooals gemeld, bij Horta(Azoren) ligplaats
heeft, was de vliegboot Zaterdagochtend
vroeg, om kwart over drie, „afgeschoten".
De vliegboot, welke twee ruw-oliemotoren
heeft, heeft den afstand van 3500 km in 18
uur 15 min. afgelegd met een gemiddelde uur
snelheid van bijna 195 km per uur.
De eerste vlucht van de andere Dornier-
vliegboot „Zephir" eindigde bij Long Island.
Het ligt in de bedoeling van de Luft Hansa
zich niet tot één bepaalen luchtweg te beper
ken, maar zoo veel mogelijk gegevens te ver
zamelen op verschillende trajecten.
Drie dooden, een gewonde.
Een postvliegtuig van den nachtdienst van
de British Airways, dat van het vliegveld
Gatwick met bestemming naar Hamburg was
vertrokken, is kort na het vertrek tengevolge
van den mist omlaag gestort en verbrand. De
mecanicien kwam daarbij om het leven, terwijl
de bestuurder, tweede vliegers en de marco
nist gewond werden.
De eerste vlieger en de marconist zijn
spoedig, nadat zij uit den wrakhoop bevrijd
waren, overleden. De vlieger, een man van 46
jaar, was nog maar twee maanden getrouwd.
Zijn vrouw was getuige van het ongeluk.
De Russische vlieger Kokkinaki, die sedert
eenige maanden het eene record na het andere
vestigt, is er thans weer in geslaagd het
hoogterecord met een nuttigen last van twee
ton te veroveren, door tot 11.295 meter op te
stijgen.
Het record stond op naam van de Italiaan-
sche vliegers Mauro en Olivari, die in Mei
1934 met een vliegtuig met drie motoren tot
8438 meter gekomen waren.
Kokkinaki heeft verklaard, dat h(j daarmee
zijn serie hoogvluchten met het vliegtuig
TsKB 26, waarmede hij al deze records ge
vestigd heeft, heeft beëindigd.
ENGELSCH POSTVLIEGTUIG
VERONGELUKT.
Een Engelsch postvliegtuig op weg van
Gatwich naar Hamburg heeft Dinsdagavond
even na het vertrek uit Gatwich tengevolge
van mist een noodlanding moeten uitvoeren.
Daarbij is het vliegtuig ernstig beschadigd.
De bemanning bleef ongedeerd, aldus Reuter.
De versierde Molenstraat.
Geachte redactie,
Na afloop van den Oranje-dag meenen de
bewoners van het versierd geweest zijnde ge
deelte van de Molenstraat hun dank te moe
ten brengen aan den heer Burgemeester en
het Gemeentebestuur, Directeur en personeel
van Water- en Lichtbedrijven, Hoofdinspec
teur van politie en het politiekorps voor de
medewerking, gedurende de versiering onder
vonden en aan de firma Scheltis, Keizerstraat
voor het gratis leveren van de radio-instal
latie.
Luit. ter zee le kl. J. S. Bax, thans ter be
schikking, wordt met ingang van 21 Septem
ber 1936 geplaatst bij het Departement van
Defensie en werkzaam gesteld bij de We
afd. A.
Luit. ter zee le kl. A. A. Fresco, zoomede
luits. ter zee 2e kl. J. F. Drijfhout van Hooff
en H. M. van den Wall Bake, aan wie ver
gund is uit Oost-Indië te repatrieeren, worden
17 September met het m.s. Marnix van St.
Aldegonde te Amsterdam verwacht.
De onlangs nieuwbenoemde officieren van
den M.S.D. 3e kl. J. Ehrenburg, K. Mets, W.
Morée en E. Eilers, zullen 22 September wor
den geplaatst aan boord van Hr. Ms. kruiser
De Ruijter te Schiedam.
De nieuwbenoemde off, van den M.S.D. 3e
kl. J. de Wit en G. A. Lens worden 23 Sep
tember geplaatst aan boord van Hr. Ms. po-
litievaartuig Nautilus te Nieuwediep.
Hr. Ms. JAN VAN BRAKEL.
Hr. Ms. Jan van Brakel is gistermorgen om
9 uur te Bremen aangekomen.
Hr. Ms GELDERLAND.
De Gelderland is gisteren aan den steiger
van de Holland-Amerika-lijn te Amsterdam
aangekomen.
Verschenen bij Van Loghum Slaterus' Uitg.
Mij. te Arnhem; „Stiefmoeder Aarde" door
Theun de Vries.
Schrijver heeft deze lijvige roman in 7
boeken ingedeeld, elk een episode behande
lend uit he leven van een of meer der
Wiarda's, zoons uit een oud rijk boerenge
slacht in Friesland. We lezen van de jeugd
der twee broers, zoo verschillend van karak
ter, de een weer aardend naar de zachte,
goede moeder, de ander naar den harden,
driftigen trotschen vader, donkere vreemde
zigeunernatuur. Tjalling, harde werker maar
zonder initiatief. Jarig met een eigen wil,
sterk als die van den vader. Na diens dood
neemt de jongste Jarig het heft in handen.
Hij gaat liefhebberen in renpaarden, die liefde
daarvoor zit hem in het bloed en blijft daar,
zelfs als twee maal de paarden tot zijn onge
luk leiden, eerst als hij zijn broer najaagt en
de dood van het meisje veroorzaakt, dat beide
mannen blijken lief te hebben en later als
hij nadat hij voor die misdaad met vijftien
jaar gevangenisstraf geboet heeft, nog eens.
Zijn erfdeel jaagt hij er door met vrouwen
en paarden, om dan trekkend arbeider te
worden, reizend en werkend met een arbeider,
volbloed socialist. We lezen van het lang
zaam maar zeker doordringen van het socia
lisme onder de veen-arbeiders, later onder de
boeren-arbeiders, we lezen van verarmende
boeren, van emigranten naar Amerika, van
coöperatieve zuivelfabrieken, van staking
onder de veen-arbeiders, van strijd onder de
boeren en onder de eenvoudigste arbeiders en
van het openen van nieuwe perspectieven,
ook voor de Wiarda's en hun zoons.
Een belangwekkend werk, soms wat lang-
dradiger en wat in herhaling vervallend,;
maar voor het grootste deel vol spaninng.
Goed als roman, goed als tijdbeeld. Achterin
geeft schrijven nog een „oriënteering" en
een „woordverklaring".
Prijs geb. 4.90.
VOETBAL-V ARIA.
Evenals zij uat de 2 laatste jaren heeft ge
daan, geeft de N. V. Louis Dobbelmann,
Hoogstraat 106, Rotterdam, ook voor het sei
zoen 1936'37 het bekende boekje „Voetbal-
Varia" uit. Dit jaar zijn e. afzonderlijke uit
gaven voor: den Koninklijken Ned. Voetbal
Bond, den R.K. Voetbal Competitie Bond en
voor den Chr. Ned. Voetbal Bond. Behalve de
competitieschema's van deze bonden bevat
„Voetbal Varia" aardige artikelen van de
sportjournalisten Cocheret, Meerum Terwogt,
de Groot en Hoekstra. Iedereen die daartoe
den wensch aan de N.V. Dobbelman te ken
nen geeft, met vermelding of hij het boekje
met schema van den K.N.V.B. of van den
R.K. Voetbal Bond of va, den Chr. Ned. Voet
bal Bondbal Bond wenscht, zal het boekje
gratis en franco ontvangen.
Wij gelooven stellig, dat velen van dit
royale aanbod gebruik zullen maken en de
competities administratief zullen gaan bijhou
den.
Tabellarisch Overzicht van de Vier
Litteraturen,
door A. J. Schneiders en P. H. Greiner, lee
raren te Haarlem, Uitg. G. Naeff, Den Haag,
Prijs 0.40.
„Ons Nederland" 8ste Jrg., No. 10, Sep-
tember-nummer. Uitg. A. J. G. Strengholt's
Uitg. Mij., Amsterdam. (Off. orgaan der
A.N.V.V.)
Het is steeds weer een onverdeeld genoe
gen „Ons Nederland" ter hand te nemen; de
oorzaak hiervan is tweeledig: ten eerste staat
de fotografische verzorging op hoog peil en
tweedens is het redactioneel gedeelte bijna
altijd streng geselecteerd.
Van den inhoud van dit nummer noemen
wjj de artikelen „Vreemdelingenbelang is
Landsbelang", „Lof en blaam voor Neder
land" (een vacantiebalans!) iets over de
grasbaan in Alkmaar en tot slot „De ontluis
tering van het Nederlandsche landschap."
Speciaal vermeldenswaard zijn een tweetal
foto's, overgenomen uit een der laatste uit
gaven van de firma Strengholt „Met Zon en
Kunstlicht" en die zich onderscheiden door
een buitengewone realiteit.
De eerste ploeg der lichting 1937, niet be
stemd voor de officiersopleiding bij het regi
ment kust-artillerie, wordt 2 November a.s.
ingelijfd-
De Amsterdamsche veemarkt,
AMSTERDAM, 16 Sept. 1936. Op de heden
gehouden veemarkt waren aanvoer en prijzen
als volgt: 258 Vette kalveren, le kw. 4656
cent, 2e kw. 40—45 cent en 3e kw. 3639 ct.
per kg levendgewioht; 52 Nuchtere kalveren
711.50; 238 Varkens, vleeschvarkens,
wegende van 90110 kg 4748 cent, zware
varkens 4647 cent en vette varkens 4445
cent per kg slaohtgewicht.
De Amsterdamsche aardappelprijzen.
AMSTERDAM, 16 Sept. 1936. Op de heden
gehouden aardappelenmarkt waren de prijzen
onveranderd. Aanvoer 317000 kg.
BROEK OP LANGENDIJK, 16 Sept. 1936,
Aanvoer en prijzen waren heden als volgt:
18000 kg Aardappelen: Sch. muizen 1.70,
Bonken 2.202.40, Drielingen 1.401.50,
BI. eigenheimers 1.802, Eigenheimers
1.902, Bevelanders 1.50; 22000 kg Roode
kool 1—180; 23000 kg Gele kool 1—1.201
100000 kg vroege witte kool 0.80; 3900 kg
Slaboonen 37.90; 4700 kg Bieten 0.90—
1.40; 5200 kg Peen 0.50—3; 1400 kg Ram
menas 2.10—3.60; 25000 kg Uien; gele nep
44.80, gele drielingen 11.40, gele uien
1.401.60, grove 2, alles per 100 kg; 360
stuks Groene kool 22.20, 3600 stuks
Bloemkool le s. 4.409.60 en 2e s. 2.40
—3.70.
NOORDSCHARWOUDE, 16 Sept. 1936.
(Noordermarktbond). 22100 kg Aardappelen!
Schotsche muizen 1.501.60, Groote 2.20
2.60, Drielingen f 1.90 en Blauwe Eigenhei
mers 1.701.80; 11800 kg Uien: gele nep
4.20—4.70, drielingen 1.101.30, uien 1.40
—1.50; 2000 kg. Peen 0.80—1.20; 8200 kg
Spercieboonen 37.40; 4200 kg Roode kool
1.10—1.50; 700 kg Gele kool 1.20 en 43000
kg Witte kool 0.80—0.91.
PURMEREND, 15 Sept.
Gem. kaasbeurs. Verhandeld 17 partijen,
wegende 47,000 kg. Hoogste prijs 18. Han
del goed.
Kaas: 11 stapels kleine boeren 19, handel
kalm en 3 stapels volvette 22, per 50 kg met
rijksmerk; 1255 kg boter 1.381.45 en wei-
boter 1.211.36 per kg.
SOHAGEN, 17 Sept.
8 paarden 150325; 14 geldekoeien (ma
gere) 120150; 95 geldekoeien (vette)|
160—240; 10 kalfkoeien 150—210; 11 gras
kalveren 2535; 52 nuchtere kalveren 8—
15; 80 schapen (magere) 1622; 273 scha
pen (vette) 1825; 286 lammeren 9—
14.50; 14 varkens (magere) 1619; 21
varkens (vette) per kg 3841 cent; 78 big
gen 812; konijnen 0.251.25 36 kippen
020—1.00; 36 eenden 0.20—1.00; 36 dui
ven 0.20—1.00.
