puitschlands moeilijkheden
Geen eenheidsfront in
Engeland
Een compliment voor
de K. L. M.
Nieuwe vliegtuigen
voor de K. L. M.
Portugal en
de Russische nota
De Belgische regeering
homogeen
Nieuw incident in
het Verre Oosten
Geen stijging prijs
bruinbrood
Saterdag 10 October 1936
Derde blad^
Hitlerrijk worstelt
JAet de wetten der
economie_
Fransch Joegoslavische
vriendschapsbetooging
Een nieuw sensationeel proces
in Moskou te wachten
De winter doet zijn intocht
Minister Gelissen waar
schuwt textielfabrikanten
Pe „Frankfurter Zeitung" wijdt
een beschouwing aan de positie van
den Duitschen export in verband
met de devaluatie en depreciatie van
buitenlandsche valuta's... Er zijn
vijf landen, die Duitschland een uit-
yoeroverschot geleverd hebben van
ruim 90 millioen mark: Nederland,
Zwitserland, Frankrijk, Engeland en
Italië. Vier van deze vijf maken
door hun monetaire maatregelen de
Puitsche uitvoer nog moeilijker.
Aangezien Duitschland niet devalu
eert en geen verhooging van ex
portbelastingen invoert, moeten an
dere middelen gevonden worden om
hierin te voorzien.
Het blad noodigt de vreemde landen dan
uit de opening te overwegen van onderhan
delingen over de regeling der Duitsche
schulden en over opheffing van handelsbe
lemmeringen, teneinde Duitschland in staat
te stellen op natuurlijke wijze zijn plaats
te hernemen in het economisch wereldli
chaam. M
M
Dat dergelijke beschouwingen in de Duit
sche pers verschijnen is begrijpelijk, want
de economische positie van het Derde Rijk
wordt met den dag moeilijker.
Duitschland heeft een direct voordeel ge
trokken uit de devaluatie der goudvaluta's.
Het heeft immers een zeer groote schul
denlast aan het buitenland;
Voor de betaling van rente en aflossing
heeft het thans dus aanmerkelijk minder
marken neer te tellen.
Rijksbankpresident Schacht heeft dan
ook, naar aanleiding van de geruchten om
trent een komende waardevermindering van
de Rijksmark zeer terecht opgemerkt: „De
valuatie zou een vermeerdering van den
last der betalingsverplichtingen aan het
buitenland beteekenen, en den aankoop van
grondstoffen bemoeilijken.
Elke medaille heeft echter twee zijden en
zoo staan ook tegenover de directe finan-
tieele voordeelen voor Duitschland toch
wel zeer groote nadeelen.
Alle Duitsche exportartikelen zijn in de
landen met gedevalueerde valuta van 20 tot
30 pet. duurder geworden, ja in het fascis
tische broederland, Italië zelfs ruim 40 pet.
gestegen.
Hoe wil de Duitsche industrie, welke toch
al een zware concurrentie op de wereld
markt had te voeren, thans de strijd volhou
den?
Zeker, de grondstoffen kunnen goedkoo-
per worden ingevoerd, maar de arbeidsloo-
nen en verdere onkosten staan op goudba
sis en moeten ten slotte een ongunstige in
vloed uitoefenen op de exportmogelijkheden.
De vraag, welke bij het beoordee-
len van de toekomstige economische
politiek van Duitschland moet wor
den beantwoord, kan dan ook wor
den samengevat in de enkele woor
den: „Kan Duitschland zijn uitvoer
naar de vroegere goudlanden mis
sen?"
Van het antwoord op deze vraag, zal het
afhangen of het Derde Rijk zijn muntpari-
teit zal kunnen handhaven.
ai
Naast deze allesbeheerschende vraag, moet
ook niet uit het oog worden verloren, dat
bij de niet-fascistiSche staten een streven
groeiend is om door het sluiten van onder
linge verdragen de handelsbelemmeringen
te sloopen.
Uitdrukkelijk wordt echter bij alle uitin
gen, welke in dien geest zijn gedaan, gezegd,
dat landen welke hun betalingsverkeer te
sterk beperken, van deze voordeelige rege
lingen zullen zijn uitgesloten.
Blijft het niet bij sehoone woorden en
gaan de landen met gedevalueerde munt
Werkelijk over tot een stelsel van weder-
zjjdsche gunsten op economisch terrein, dan
ziet Duitschland zich niet alleen door zijn
hooge exportprijzen, maar tevens door, al
leen voor hem geldende contingenteeringen
en hooge invoerrechten, de pas naar de
goede markten in zijn nabijheid, afgesneden.
Be Rijksmarkt is wij schreven dat reeds
eerder eigenlijk weinig waard. Hij wordt
slechts op peil gehouden door een zeer
strenge deviezencontrole. Liet men het be
talingsverkeer vrij, dan zou de wereld een
tuimeling aanschouwen als waarschijnlijk
nooit te voren bij eenige munt is voorge
komen.
Vasthouden aan de zelf gestelde pari
teit moge dus moeilijk zijn, loslaten zou tot
e°n débacle leiden.
Men mag dan ook aannemen, dat Berlijn
zoolang mogelijk de huidige koers van de
Mark zal trachten te bestendigen.
Het Hitler-rijk worstelt thans met
de wetten der economie. De strijd
vraag of het mogelijk is een door
strenge discipline en ijzeren tuoht
tot eenheid gedwongen volk tot zulk
een graad van soberheid en zelfver
loochening te brengen, dat de vor
ming van het noodige dynamische
kapitaal kan plaatsvindien ten koste
van een sterke verlaging van den le
vensstandaard wordt daar thans In
de practijk uitgevochten.
Stijgende prijzen, toenemende arbeid Jn
Werkverschaffing en arbeidsmilitie,
schaarste aan grondstoffen, stilligging der
exportindustrie bedreigen het fascistisch
regiem.
De verzuchting van de „Frankfurter Zei
tung" waarbij de vreemde landen worden
uitgenoodigd te onderhandelen over de re
geling der Duitsche schulden en over op
heffing van handelsbelemmeringen, is be
grijpelijk.
Verwacht men in Duitschland echter in
ernst, dat de andere landen een streep
zullen halen door een gedeelte der schul
den en hun grenzen voor de Duitsche
waren zullen openzetten, zonder van
Duitschland te eischen, dat het zijn stre
ven naar autarkie opgeeft?
Dit ware toch al te naief!
Wij zijn dan ook van meening, dat in de
komende maanden een voorstel van Duit
sche zijde zal komen, waarin het zich be
reid verklaart, om mede te werken tot een
vrijer internationaal ruilverkeer.
Slechts deze weg ofoorlog blijft voor
Hitier over om de wassende economische
nood en de daarmede evenredig groeiende
ontevredenheid te keeren.
Standbeeld onthuld ter eere van
Koningen van Servië en van
Joego-Slavië.
Parijs. Gistermiddag is op de vroegere
„Place Muette" thans „Place Alexander 1
van Joegoslavië" een monument onthuld
ter nagedachtenis van Koning Peter 1 van
Servië en Koning Alexander van Joegosla
vië, voor welk standbeeld de gelden bij
openbare inschrijving waren bijeengebracht.
De president der Fransche republiek, Lebrun
en de vertegenwoordiger der regeering van
Joegoslavië, Maritsj, woonde de plechtig
heid bij. Het monument is gewijd aan Pe
ter de bevrijder en Alexander de unificator.
Toespraak van Maritsj.
Nadat het monument op plechtige wijze
was overgedragen aan het gemeentebestuur
van Parijs, hield de minister van oorlog en
marine van Joego-Slavië, Maritsj, een toe
spraak, waarin hij president Lebrun en de
andere autoriteiten dank zeide voor hun
aanwezigheid. Hij herinnerde aan de oude
gevoelens van vriendschap en genegenheid
van het volk van Joego Slavië jegens de
Fransche natie en de liefde van Pater 1
en Alexander voor Frankrijk. Spr. schets!
de bemoeiingen van Koning Alexander voor
de organisatie en de versterking van den
vrede in Europa.. Deze activiteit bracht hem
tot Frankrijk, waar hij om het leven is ge
komen.
HET GEDENKTEEKEN.
Het Joego-Slavische volk zal een nieuwe
consolidatie vinden, wanneer het zal verne
men hoezeer het edele Fransche volk
wenscht zich met hem te verbinden ter ver
eeuwiging van de roem en de herinnering
aan de beide souvereinen door te hunner
nagedachtenis een zoo prachtig monument
op te richten in het hart van Frankrijk, te
Parijs.
Toespraak van president Lebrun.
Vervolgens sprak president Lebrun, die
herinnerde aan de omstandigheden, waar
onder koning Alexander en Barthou het
leven verloren. Frankrijk, aldus Lebrun,
sluit zich aan bij de vereering van een be
vriende en verbonden natie, voor de stich
ters van haar nationale eenheid, koning
Peter I van Servië en koning Alexander I
van Joego-Slavië.
Door mijn stem spreekt Frankrijk zijn
dankbaarheid en bewondering uit voor
den prins, die vroeger met hem in ramp
spoedige dagen heeft medegestreden en
voor dengene, dien het noodlot op zijn bo
dem liet vallen.
Tenslotte gaf president Lebrun uitdruk
king aan de sympathie van het Fransche
volk jegens de koninklijke familie en het
volk van .Toego-Slavië, terwijl hij den vuri-
gen wensch van Frankrijk, dat de regeering
van koning Peter II voorspoedig moge zijn,
uitsprak.
Vervolgens defileerden de militaire af-
deelingen.
Lissabon (reuter ANP) In offici-
eele Portugeesche kringen wordt ver
klaard dat de Sovjet regeering teneinde
ernstig internationaal incident tracht
beter Madrid te kunnen helpen, een
te scheppen, om zoo de controle-com
missie te kunnen verlaten en te kunnen
torpedeeren. Vanuit diplomatieke stand
punt gezien tracht Moskou de rol van
aanklager te spelen, teneinde de rol van
beklaagde te vermijden, want Portugal
eerbiedigt nauwkeurig het verdrag, doch
is er niet zeker van, dat Sovjet-Rusland
dit ook doet.
Van politiek standpunt gezien trachten
de Sovjets, die de nederlaag van Madrid
voelen naderen, dit niet uit te leggen
door een falen van hun politiek doch
door schenden van de verdragen van
niet-inmenging.
Dezelfde kringen wijzen nadrukkelijk
op het noemen van Portugal in de Sov
jetnota en hierom wijst men nogmaals
op 't communistische gevaar in Portu
gal.
De bladen leverden gister eenig com
mentaar op de nota van de Sovjet-unie,
welke een Sovjet-manoeuvre tegen
Portugal wordt genoemd en zij beschul
digen Sovjet Rusland de regeering te
Madrid in groote mate te hebben gehol
pen door het zenden van wapenen, mu
nitie, vliegeniers en technici.
Geen interne moeilijkheden.
In den gisteren gehouden kabinetsraad
heeft de minister van buitenlandsche zaken
mededeeling gedaan van de instructies, die
gezonden zijn aan de Belgische vertegen
woordigers in het non-interventie-comité te
Londen, welke beoogen, de politiek van
niet-inmenging in de Spaansche aangelegen
heden op volledige wijze, en door allen te
doen toepassen. De regeering heeft den bin-
nenlandschen politieken toestand langdurig
bestudeerd. De in het openbaar verspreide
geruchten omtrent interne moeilijkheden
zijn, naar verzekerd wordt, verzinsels.
De regeering is vastbesloten haar taak in
eenheid voort te zetten, en zich niet door
mtriguea van de wijs te laten brengen. Zij
zal voor het parlement duidelijk en volledig
rekenschap van haar handelingen afleggen.
De kabinetsraad zal Woensdagmorgen om
half tien onder voorzitterschap van den Ko
ning bijeenkomen, ter bestudeering van het
wetsontwerp tot wijziging Van de wet op de
militie, de recruteering én de dienstplichtig
heid.
Terwijl de betrekkingen beter
werden.
Tokio: Terwijl de ChineeschJapan-
sche betrekkingen beter werden door de di
recte onderhandelingen tusschen Tsjang Kai
Sjek en Kawagoe te Nanking, wordt een
nieuwe spanning gebracht door het bericht,
dat te Hankow een bom is geworpen in een
Japanschen winkel, Donderdag. De bom ont
plofte gelukkig niet en de eenige schade
was een gebroken ruit, waardoor heen de
bom werd geworpen. De Japansche politie
nam het projectiel in beslag en concludeer
de, dat het een bom is, welke bij het Chinee-
sche leger in gebruik is. De Japansche con
sul-generaal, Usura, heeft onmiddellijk ge
protesteerd bij de plaatselijke autoriteiten.
De woordvoerder van de Japansche mari
ne-autoriteiten te Hankow verklaarde, dat de
mogelijkheid van nieuwe anti-Japansche ac
tie groot is, doch hij gelooft niet, dat deze
kwestie schadelijk zal zijn voor de bespre
kingen, welke thans te Nanking worden ge
voerd.
Radek nam deel aan een com
plot tegen Stalin.
Warschau, (A.N.P.): Volgens be
richten uit Moskou, heeft de procureur-gene
raal medegedeeld, dat hij bewijzen heeft, dat
Radek heeft deelgenomen aan een complot
tegen Stalin, dat was georganiseerd door
Zinofjef en Kamenef.
Het proces tegen Radek en den vroegeren
Sovjet-ambassadeur te Londen Sokolnikof zal
niet minder sensationeel zijn dan het pro
ces Zinofjef en zijn aanhangers. De acte van
beschuldiging bevestigt, dat de beklaagden
een aanslag hebben willen plegen op Sta
lin en dat Sokolnikof de dader hiervan
moest zijn.
Het blad van het roode leger, Krasnaja
Sviesda, schrijft dat de Trotskistische sa
menzweerders om het bewind van Stalin te
vernietigen, een verbond gesloten hebben mefc
Duitschland, waarbij de Oekraine werd op
geofferd. Naar verluidt heeft Boecharin huis
arrest en zou hij binnenkort worden gear
resteerd in verband met de resultaten van
het jongste politieonderzoek.
Edinburg. De Arbeidersconfe
rentie heeft met 1-805.000 stemmen
tegen 435.000 stemmen het voorstel
verworpen betreffende aaneenslui
ting van alle politieke organisaties,
die de zaak van de arbeidende klas
se verdedigen.
Verder heeft Attlee een door de executieve
opgestelde verklaring betreffende den toe
stand ten aanzien van Spanje voorgelezen.
Hierin wordt de eisch gesteld, dat het rap
port betreffende het onderzoek naar de be
weerde inbreuken op het niet-inmengings-
accoord openbaar gemaakt zal worden. In
het geval, dat ontdekt wordt, dat het ac-
coord ondoeltreffend is geweest dan wel
overtreden is behooren de regeeringen van
Frankrijk en Engeland onmiddellijk de
Spaansche regeering het recht te hergeven
de noodige wapenen te koopen tot handha
ving van het gezag der grondwettige Spaan
sche regeering. Met dat doel wordt volledige
samenwerking bepleit tusschen genoemde
mogendheden en de andere landen, die
trouw zijn geweest aan het accoord.
Het nationaal executief comité zal onmid
dellijk maatregelen nemen om een bijeen
komst van den nationalen raad van La-
bour bijeen te roepen en de politiek, ver
vat in deze verklaring, van kracht te doen
word'en.
Na de voorlezing van de vermelde ver
klaring, die bij het handopsteken werd aan
genomen, zeide Attlee: „Indien de conferen
tie de Britsche regeering vraagt het non-
interventie-accoord op te zeggen, moet de
arbeiderspartij gereed zijn om alle risico,
daaraan verbonden, onder de oogen te zien.
Wij hebben steeds gehandeld in nauwe sa
menwerking met het I.V.V. en de socialis
tische arbeidersinternationale en wij moe
ten op dien weg voortgaan.
De rest der agendapunten werd naar de
executieve verwezen, waarna de conferen
tie werd gesloten.
ZWALUWEN TREKKEN PER
VLIEGTUIG
Venetie Gistermiddag zijn op het
vliegveld Dan Nioolo Lido twee vliegtui
gen uit Weenen en Muenchen aangeko
men met ongeveer 100 zwaluwen aan
boord die door vereenigingen van dieren
vrienden naar het Zuiden zijn gezonden,
om de dieren niet te doen sterven in
den koudegolf, welke op het oogenblik
in Beieren en Oostenrijk heerscht.
De dieren werden in de mildere tem
peratuur van Italië onmiddellijk vrijge
laten.
BRAND IN STADHUIS TE PRAAG
In het Praagsche raadhuis is een fel
le brand uitgebroken. Slachtoffers zijn
niet te betreuren. De schade is groot.
DE PHILIPPIJNEN DOOR EEN
CYCLOON GETEISTERD
Manilla De Philippijnen zijn door
een cycloon geteisterd, welke de verbin
dingen tusschen de 10 provincies heeft
verbroken.
MEER DAN 100 PERSONEN IN
BRAZILIë VERDRONKEN
Porto Alegre (Brazilië) Bij de over
stroom in gen tengevolge van het wassen
van de rivier de Quaiba zijn meer dan
100 personen verdronken.
NAAR HET EINDE VAN DE STAKING
IN PALESTINA.
Voorstel van de Arabische vorsten
aangenomen.
Jerusalem: In de eerste conferen
tie van het hooge Arabische comité en een
aantal plaatselijke Arabische comité's, is het
~ntwerp-voorstel van de Arabische vorsten
t beëindiging van de staking der Arabieren
aangenomen.
Heden zullen conferenties worden gehou
den met de overige plaatselijke Arabische
comité's.
ZWEEDSCH SCHIP VERMIST.
Het Zweedsche schip „Anna Grete", dat
Maandag te Riga aan moest komen, is tot
nu toe de haven nog niet binnengeloopen.
Men vreest, dat het schip dat een beman
ning van 10 personen aan boord heeft, in
de laatste noordwesterstorm op de Oostzee
is vergaan.
DEVALUATIE IN TSJECHO-SLOWAKIJE
VASTGESTELD OP 16 PROCENT.
Praag: Bij regeeringsdecreet is het
devaluatiepercentage in Tsjecho-Slowakijë
vastgesteld op 16 procent. De gouden kroon
zal 31.21 milligram goud bevatten.
JAPANSCH JACHTVLIEGTUIG IN ZEE
GESTORT.
Tokio. In de haven van Saheki in
Kioesjoe is een jachtvliegtuig in zee ge
stort. De twee inzittenden kwamen om het
leven»
Koude en sneeuw in Frankrij
Reeds 9 slachtoffers.
Parijs. In de Vogezen en eenige
streken in het Zuiden heerscht een
koudegolf en is sneeuw gevallen. In
totaal zijn tengevolge daarvan negen
personen om het leven gekomen,
waarvan vier te Lyon.
UIT ONZE OOST.
EKINS OPGETOGEN OVER DE
HOLLANDSCHE LUCHTVAART.
Aneta seinde gister uit Batavia:
Het K.L.M.-vliegtuig de „Kwak", onder ge
zagvoerder Hondong, arriveerde te 10.25 uur
op het vliegveld Tjililitan, waar het onder-,
meer den Amerikaanschen journalist Ekins
aanbracht, die zooals 'bekend aan den
wereld-wedstrijd met twee andere journa
listen deelneemt.
Ekins was buitengewoon opgetogen over
zijn reis met de „Kwak" en over den dienst
van de K.L.M. „They are marvellous. Hon
dong and his gang", zoo verklaarde hij.
Hij gaf toe en dat zonder eenige vleie
rij dat er in de Vereenigde Staten geen
enkele luchtvaartmaatschappij is, welke met
de K.L.M. in efficiency en service kan
wedijveren.
De heer Ekins vertrok te 11.15 uur met
het extra K.N.I.L.M.vliegtuig, een Dou-
glas, naar Soerabaja. Er was vrij groote
belangstelling. Behalve de journalist bega
ven ook de vertegenwoordiger van de K.N.
I.L.M., de heer Nieuwenhuis, de chef van
den teohnischen dienst, een assistenixme-
canicien en een vertegenwoordiger van de
Java-bode zich aan boord.
De bruto-post tot Manilla bedroeg 1.6 kilo
gram. Voor de overige werelddeelen 3 kilo
gram. Door vele verzamelaars werd van de
ze unieke gelegenheid gebruik gemaakt om
brieven rond de wereld mee te geven.
De heer Ekins zal 16 October van Ma
nilla met de China-clipper doorgaan en op
20 November te San-Francisco arriveeren.
Zijn mede-dingers, miss Kilgallen en Kie-
ran namen zooals bekend te Athene
het toestel van de Imperial Airways, dat
inmiddels wegens slecht weer een dag op
onthoud had en Zondag te Bangkok arri
veert. Vandaar zal miss Kilgallen de Si-
am-lijn naar Hongkong nemen, terwijl Kie-
ran via Penang naar Hongkong gaat. Ver
moedelijk zullen beiden de reis vervolgen
met het stoomschip „President Pearce".
De eerste Douglas DC 3.
De Ibis, de eerste Douglas DC 3 voor de
K.L.M., is gisteren naar het vliegveld Waal
haven vervoerd, alwaar de technische staf
van de K.L.M. het toestel thans monteert.
Zondag a.s. zal het reeds voor het publiek
te bezichtigen zijn, in een van de loodsen op
Waalhaven.
De DC 3's ten doop gehouden.
De zeven Douglas DC 3 toestellen, welke
in 1937 zullen worden afgeleverd, dragen de
volgende namen: Hop, Nandoe, Oehoe, Plu
vier, Reiger, Specht en Torenvalk.
De Nandoe is eên Australische struisvo
gel, de Hop een kleurige, gekuifde vogel, die
vrij zeldzaam in Brabant en den achterhoek
voorkomt. Van de Pluvierenfamilie is de
strandpiuvier de bekendste in ons land voor
komende waadvogel.
De Specht, de Reiger, en de Oehoe hebben
al eerder in de K.L.M. volière vertoefd. Dc
eerste twee hadden hun naam verleend aan
Fokker F 76 toestellen. De Oehoe, een Fok
ker F 18, werd in „Oriol" herdoopt bij zijn
indienststelling op de West-Indische lijn var
de K.L.M.
's-Gravenhage. Het ligt in de bedoeling
van de regeering maatregelen te treffen,
dat ook een prijsverhooging van bruin brood
zal kunnen worden voorkomen. Er is daar
om een regeling in voorbereiding, waar
door de bereiders van tarwemeel in de
gelegenheid zullen worden gesteld om de
T.C.-tarwe tegen een gereduceerden prijs
te ontvangen.
Op een bespreking, welke hedenmorgen
met de Molenaarsbonden zal worden gehou
den, zullen de definitieve voorstellen worden
vastgesteld, waarna verwacht mag worden,
dat deze nieuwe regeling a.s. Maandag in
werking zal kunnen treden.
Wegens prijsopdrijving.
's-Gravenhage. Naar wij vernemen,
heeft de Minister van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart, op grond van het resultaat
van een ingesteld accountantsonderzoek
naar de hoogte van prijzen, aan een Ne-
derlandsche textielfabrikant een telegrafi
sche waarschuwing doen toekomen en on
middellijke herziening der prijzen ge-
eischt»
