de scheepsramp
Illescas gevallen
Relaas van den
kapitein
Hef nieuwe Locarno
Huwelijk der Prinses
op 12 Januari?
Ramp vo
twee minuten
PAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Nog een schip in
den storm
SPANJE
Catalonic en Bilbao zijn
later aan de beurt
Buiienlandsch
Overzicht
Het Vierjarenplan
in Duitschland
uiTGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16066
W O E N S DAG
21 OCTOBER 1936
64e JAARG. No. 7831
het relaas van den ge
zagvoerder.
Duitschland maakt zich
onafhankelijk
m LDERSCHE COURANT
34 vermisten bij
Volgens de laatste berichten zal
het vermoedelijk aantal slacht
offers van de ramp der „Van der
Wijck" 34 bedragen, waarvan 14
Europeanen en 20 inlanders.
Er zijn thans van de 39 Euro
peanen, die aan boord waren 25
en van de 187 Inlanders 167 in
veiligheid gebracht.
Van de tot nu toe niet terecht
gekomen Europeanen is het stof
felijk overschot van mevrouw
Wisse te Soerabaja aangebracht.
Gezagvoerder B. C. Akkerman
heeft zijn directie te Batavia tele
fonisch gesproken en medege
deeld, dat het hem onmogelijk is
een verklaring te geven van de
ramp, die zich in één twee mi
nuten heeft voltrokken.
j ^1 hei vertrek uit Soerabaja had de „van
Wyck" 670 last lading aan boord, welke
verdeeld was over 't geheele schip.
v e directie van de Koninklijke Paket,-
®rt Maatschappij had gisteren te 15.00 uur
dun foonKesPrek met den gezagvoerder,
verf «er -^kerman, die thans te Soerabaja
ïft-.Deze deelde hierbij nog de vol-
Het .^zonderheden mede:
uit,.®, 'P was bij het vertrek uit Soerabaja
Vepl d geladen en volstrekt niet rank.
niijware lading bevond zich in de onder
hall.?, van het schip, alle zoetwater- en
Tff-tfnks waren vol.
vat R heeft niet gewerkt, en het weer
zich 1 Te begaf de gezagvoerder
toer, ruste. Hij had nauwelijks geslapen,
gewei,* 00.45 door den stuurman werd
slj3 met de mededecling, dat het schip
vocrrti raaakte over stuurboord. De gezag-
teerdpr ,s^ond onmiddellijk op, en consta-
hieron' i slaKzi.i toenam. Hij wekte
opdraai eersten stuurman, wien hij de
Zaak v gaf te 8aan kijken wat de oor-
schin t n, zi'T1 van het scheefliggen van het
aan /pi" schen ging het schip geleidelijk
Al] er.
gin?e ®taurlieden kwamen eigener hewe-
lastr,,-,. e® brug zich melden teneinde om
Waar aan te vraten-
Haf Ha teen tijd meer te verliezen was,
t« jaa^tezagvoerder order alle booten klaar
v0or vfat'f °b 'te stoomfluit het signaal
Hachine stopt*611 Van het SChiP' waarbi' de
z T"sschen het tijdstip dat de ge-
^gvoerder constateerde dat de slag-
1 verontrustend werd en een oor-
aak van buiten moest hebben, en
e °°genblik, waarop het schip op
Bovenstaande foto van het verongelukte
s.s. „Van der Wijck" werd ons van be
vriende zijde toegezonden.
zijn zij ging liggen en zonk, zijn
volgens den gezagvoerder slechts
1 a 2 minuten verloopen.
De gezagvoerder is op de brug gebleven
toen het schip naar de diepte ging. Hij kwam
weder boven, om vervolgens nogmaals onder
te gaan en tenslotte ten tweede male boven
te komen en wel in de nabijheid van een
reddingsboei, die hij wist te grijpen.
Op het schip was men er slechts in ge
slaagd om één boot te strijken, alvorens het
schip onderging.
Een tweede boot, die men buiten boord
wist te krijgen, moest op hetzelfde moment
dat het schip zonk, doordat deze door een
schoorsteen van het schip werd getroffen,
zijn omgeslagen.
De gezagvoerder kon geen oorzaak
voor het ongeluk aangeven, doch hij
sprak als zijn vermoeden uit, dat op
de een of andere wijze water in het
schip was gekomen.
De vierde stuurman, de heer J. F. Stada,
brak een been bij het verlaten van het schip.
Ook de hofmeester gered.
Aan de lijst van de geredden kan nog
worden toegevoegd de hofmeester, de heer
J. B. Verhaar.
Nog meer geredden.
Voorts zijn nog gered de ladingklerk A.
Eman, en de provian-klerken W. Turang
en G. Kaunang.
Nagekomen berichten.
Soerabaja, 20 Oct. (Aneta): Van de
59 nog vermiste leden van de inlandsche
bemanning en inlandsche passagiers zijn er
thans nog 39 in veiligheid gebracht.
Batavia, 20 Oct. (Aneta). De directie
van de Koninklijke Paketvaart-Maatschap-
pij deelt mede, dat volgens de laatstverkre-
gen opgave momenteel 167 inlanders van het
totaal van 187 die zich aan boord bevonden,
definitief in veiligheid zijn gebracht.
Van de tot nu toe niet terecht gekomen
Europeanen is het stoffelijk overschot van
mevrouw Wisse te Soerabaja aangebracht.
Aneta verneemt nog dat tot dusver geen
verdere Europeesche vermisten meer terecht
zijn, zoodat vermoedelijk het totaal aantal
slachtoffers zal bedragen: 14 Europeanen en
20 inlanders.
ITALIAANSCH ANTWOORD OP
HET ENGELSCHE MEMORAN
DUM. ALGEHEELE WEDER-
KEERIGHEID GEWENSCHT.
Reuter meldt, dat volgens in gezaghebben
de kringen ingewonnen inlichtingen het Ita-
iiaansche antwoord slechts een voorloopig
karakter zou dragen en geen definitieve pre
ciseering van de houding van het Italiaan-
sche kabinet inhouden.
In de eerste plaats schijnt de nota, die in
„vriendschappelijke" termen vervat is, het
probleem van Locarno eerder van den tech-
nischen kant te bekijken, d.w.z. dat zij niet
rept van de kwestie van de betrekkingen
van dit probleem met dat van de overeen
komsten met Oost-Europa. Het schijnt, dat
het ontwerp voor een Westelijk pact ook niet
in verband gebracht wordt met het Volkeren
bondsverdrag, gelijk de Duitsche nota dat ge
daan heeft. De indruk was, dat het Italiaan-
sche document op al deze punten naar on
partijdigheid streeft en geen uiting geeft
van een soort van „samenspanning" van de
ItaliaanschDuitsche tactiek.
Men meent ook, dat de Italiaansche regee
ring zich niet voor de toekomst heeft willen
binden en er de voorkeur aan geeft voorloo
pig althans uitsluitend op het terrein van
de onderhandelingen van Locarno te blijven.
Behalve deze negatieve aanwijzingen, be
helst het Italiaansche document echter een
precies punt, dat er een essentieel bestand
deel van uitmaakt: de Italiaansche regee-
ring treedt tamelijk gedetailleerd in de kwes
tie van het mechanisme van het nieuwe in
strument.
Het zou te kennen geven, dat een
stelsel, waarin sommige mogendhe
den waarborgen zouden krijgen en
andere ze zouden geven en waarin de
wederkeerigheid niet uniform zou
werken, een ernstig bezwaar zou bie
den. Men zou riskeeren in den boe
zem van het nieuwe pact twee blok
ken te laten voortbestaan, bijv. een
Engelsch-Fransch en een Duitsch-
Italiaansch. Hieruit zou dan worden
afgeleid, dat slechts volledige weder
keerigheid tot een volkomen even
wicht tusschen de eventueele onder-
Inzegening zou zijn in St.-Jacobs-
kerk te Den Haag
Naar het Hsbl. van doorgaans goed
ingelichte zijde verneemt, zal het
huwelijk van H.K.H. Prinses Juliana
met Z.D.H. Prins Bernhard in de
groote of St. Jacobskerk worden in
gezegend.
Hoewel daaromtrent nog geen defi
nitieve beslissing schijnt te zijn ge
nomen, zou als datum voor het hu
welijk in aanmerking komen Dins
dag 12 Januari.
De Groenloverliest een mast en
deklast.
IJmuiden 21 October In het storm
weer, dat de laatste dagen boven de
Noordzee woedde, heeft het s.s.
Groenlo van de maatschappij „Noord
zee", dat een lading hout in een ha
ven van Noord-Rusland had ingeno
men, zijn voormast en een gedeelte
van zijn deklast verloren.
Het schip is hier vanmorgen om
streeks half zes binnengekomen en
is doorgevaren naar Amsterdam om
in de Coenhaven kolen bij te laden.
teekenaars zou kunnen leiden. Het
denkbeeld van een waarborg voor
Italië wordt dus, zoo niet recht
streeks geopperd, dan toch ingege
ven.
Deze punten zouden overigens in den
vorm van vragen of opmerkingen aange
roerd zijn en niet in definitieve uitspraken.
In gezaghebbende kringen beschouwt men
het Italiaansche antwoord dan ook als een
„afwachtend document", waarin alleen het
denkbeeld van de wederkeerigheid duidelijk
naar voren treedt.
Hoewel hierover gisteravond geen openlijk
commentaar beschikbaar was, herinnert Reu
ter eraan, dat een waarborg aan Italië te
Londen herhaaldelijk officieuze bezwaren te
voorschijn geroepen heeft, waar men van
meening is, dat een dergelijke waarborg een
menigte nog moeilijk op te lossen proble
men aan de orde zou stellen, bijv. dat van
het statuut van de Middellandsche Zee.
De Engelsche opmerkingen over de ant
woorden van Frankrijk, Duitschland en Ita
lië zullen echter niet worden vastgesteld,
voordat ook het Belgische antwoord ont
vangen is.
ALLE KRACHTEN DER OP
STANDELINGEN ZIJN THANS
OP MADRID GECONCEN
TREERD.
Gisterenmiddag is de colonne onder com
mando van generaal Varela, Illescos binnen
gerukt.
Toen de opstandelingen de stad binnenruk
ten, was de telefonische verbinding niet ver
broken, en Varela maakte hiervan gebruik
om minister-president Largo Caballero op te
bellen, om hem mede te deelen, dat de op
standelingen de stad hebben bezet.
Bij de verovering van Robledo Chavale
door de opstandelingen verloren de regee-
ringstroepen 320 dooden.
Eerst Madrid aan de beurt.
De Radioclub van Teneriffe deelt mede,
dat volgens een verklaring van Generaal
Franco de rechtsche legers na de inneming
van Madrid het offensief tegen Cataloniö zul
len openen Voorloopig zal men de Catala
nen, alsook de Basken en Bilbao echter met
rust laten, om alle krachten op Madrid te
kunnen concentreeren.
Vrouwenbetooging te Madrid.
Gistermiddag zijn 1500 vrouwen in optocht
door het centrum van Madrid getrokken,
met de kreet: „De mannen naar de fronten
en de vrouwen in de achterhoede".
De optocht vond bij de tallooze toeschou
wers geestdriftige instemming.
Levensmiddelen voor Oviedo.
Zondagavond is de correspondent van Ha-
vas met het eerste convooi levensmiddelen,
bestaande uit 60 vrachtauto's Oviedo binnen
getrokken, tezamen met enkele andere Fran-
sche en Britsche journalisten. De bevolking
kwam onmiddellijk van alle zijden toege
stroomd, om. nieuws uit het overige Spanje
te vernemen.
De correspondent van Havas had de reis
gemaakt op een auto, volgeladen met zakken
rijst, aardappelen en hammen, welke gezon
den waren door de bewoners van dorpjes
in de omgeving aan de „dappere verdedigers
van Oviedo", zooals met groote letters op de
auto stond vermeld.
Het convooi reed langs denzelfden weg als
waarlangs de opstandelingen de stad binnen
rukten. De generale staf had besloten de
stad snel van levensmiddelen te voorzien.
Langs den weg was overal een nauwe door
gang voor het convooi opengelaten en op en
kele punten reed men onder het vuur van
den vijand. Met sprongen werd voortgerukt
met gedoofde lichten.
Het convooi reed langs de eerste huizen
der stad, welke vernield zijn door granaten,
bommen en dynamiet. De loopgraven, welke
op elke 100 meter van den weg zijn gegra
ven, zijn voorloopig dichtgegooid met zand
zakken, waarop nog de bloedvlekken zicht
baar zijn. Deze loopgraven geven de grens
van de stellingen van de regeeringstroepen
op 4, 5 en 6 October aan, toen zij nog opruk
ten tegen de opstandelingen welke de stad
bezet hielden. Eindelijk kwam het convooi
bij het Noorder-station, waar een luitenant
en 30 vrijwilligers van de opstandelingen
gedurende 15 dagen de oprukkende regee
ringstroepen tegenhielden.
Heeft Caballero minister Prieto
gedood?
De speciale correspondent van de „Secu
lo" meldt uit Talavcra dat het volgens over-
loopers gisterenavond te Madrid in het mi
nisterie van Oorlog tijdens een ministerieele
bespreking tot een ernstige woordenwisse
ling is gekomen tusschen minister Prieto en
minister-president Largo Caballero. Tijdens
deze woordenwisseling zou Caballero zijn me
de-minister Prieto door een revolverschot
hebben gedood. Het blad publiceert dit be
richt met alle voorbehoud.
Antora gevallen?
Volgens nog niet bevestigde geruchten
hebben de opstandelingen de stad Antora
aan den grooten autoweg Jerez de Ia Fron
tera—Malaga ingenomen. Hierdoor zouden
de opstandelingen tot 40 k.m. ten westen
van Malaga zijn opgerukt.
De vijfde divisie van de opstandelingen
welke nabij Huesca strijdt, deelt mede, dat
zij een strategisch punt aan den straatweg
AlmudevarTardiente heeft ingenomen.
Een aanzienlijke hoeveelheid oorlogsmate
riaal werd buitgemaakt.
Engeland stelt evacuatie der
vrouwen en uitwisseling van
gijzelaars voor.
De Britsche minister van Buitenlandsche
Zaken heeft een telegram gezonden aan
den Britschen zaakgelastigde te Madrid,
Ogilvie Forbes, waarin hij zijn waardeering
uitspreekt voor hetgeen deze heeft gedaan
met toestemming van de Britsche regeering,
tot vermindering van het gevaar voor de
non-combaftanten. In het telegram wordt
verder gesproken over het groote getal per
sonen, dat gedurende de troebelen in Spanje
als gijzelaars gevangen wordt gehouden. Er
bestaat een ernstige reden te vreezen voor
het lot van dezen. De regeering van Zijne
Majesteit voelt zich gedwongen op zuiver
menschelijke gronden een beroep te doen op
beide partijen om te komen tot een over
eenkomst tot uitwisseling van deze gijze
laars en vooral om de vrouwen vrij te la
ten end ezen naar een veilige plaats over
te brengen.
Tot dit doe] is de Britsche regeering
bereid mede te werken met beide
partijen en indien transport over zee
gewenscht wordt, is zij bereid de
Britsche vloot hiervoor beschikbaar
te stellen.
Den gezant wordt opgedragen onmiddel
lijk in dezen zin voorstellen te doen bij de
regeering van Spanje. Bovendien wordt
hem opgedragen in nauw contact te blij
ven met de Britsche vlootautoriteiten en
hen op de hoogte te houden met de ont
wikkeling en met hem de eventueele evacu
atie in bijzonderheden te regelen.
Een soortgelijk telegram is gezonden
naar den Britschen ambassadeur te Hen-
daye wien wordt gelast met de leiding der
opstandelingen in verbinding te treden.
DE BENOEMING VAN GOERING
TOT DICTATOR VAN HET VIER-
JAREN-PLAN. DE MAN DIE
HET VERTROUWEN VAN DEN
LEIDER EN VAN HET VOLK
HEEFT.
Duitschland streeft er de laatste jaren
naar gedwongen ook door de omstandig
heden, om zich van het buitenland onaf
hankelijk te maken. Het wil zichzelf kun
nen bedruipen en als het eenmaal tot een
gewapende botsing komt, niet de ervaring
xan 1914 herhaald zien. Een nieuw plan
tot „economische bevrijding" is opgesteld
en tot uitvoerder daarvan is door Hitier,
Herman Goering benoemd.
Om dezen bevrijdingsoorlog te voeren
zal in het maatschappelijk leven, en in het
leven der individuen, worden ingegrepen
en daartoe is dus allereerst noodig dat de
man, die dat moet doen, de sympathie en
het vertrouwen van het volk heeft, omdat
het volk menige bittere pil zal moeten slik
ken.
Het Duitsche volk kent Herman
Goering, zegt de Voelkische Beo-
bachter. Het vertrouwt hem, zooals
de leider hem vertrouwt. Goering
heeft het bevel gekregen: in vier ja
ren moet Duitschland van het buiten
land onafhankelijk zijn wat betreft
alle grondstoffen, die op eenigerlei
wijze door Duitschland, door de che
mie, door de industrie, door den mijn
bouw kunnen worden verschaft. Nu
dit bevel Goering is gegeven, weten
wij: binnen vier jaar zal Duitsch
land economisch onafhankelijk zijn.
Zoo spreekt de Duitsche pers en met
Duitsche energie zullen de zaken worden
aangepakt, daar kan men zeker van zijn.
De benoeming van een alleen aan den
Fuhrer verantwoordelijk gevolmachtigde
ter uitvoering van een bijzondere taak, ligt
geheel in de lijn van het nationaal-socia-
iisme, schrijft de Berlijnsche corr. van de
Nw. Rott. Crt. aan zijn blad. En het is
geen toeval, dat de gevolmachtigde in dit
geval een militair is. Het grontlstoffen-pro
gramma staat principieel in nauw verband
met de weerbaarheid. In den grooten oor
log heeft Duitschland bitter ondervonden
dat het wel met de mogelijkheid van een
oorlog op twee fronten rekening had ge
houden, maar niet met die van een langdu
rige blokkade. In den oorlog moest Duitsch
land autark zijn, zonder dat het daarop
voorbereid was. Of het dit had kunnen bol
werken, indien er wel voorbereiding was
geweest, is de vraag; stellig zou dit echter
de weerstandskans aanzienlijk hebben ver
sterkt.
Blijft Duitschland, in den toestand zoo
als het nu is, afwachten, dan dreigt er ge
vaar dat de resultaten, die in de vorige
vier jaren zijn bereikt, gedeeltelijk weer
teniet zullen gaan: gevaar voor nieuwe
werkloosheid, gevaar ook voor de weer
baarheid. Want Duitschlanad is op het
oogenblik in vollen vrede wel niet geblok
keerd maar toch in een toestand ven eco
nomische geïsoleerdheid, welke in zijn ge
volgen daarmede gelijkenis vertoont.
He rijk is dus wel gedwongen om de
mogelijkheid van een eigen grondstoffen-
productie ter hand te nemen, ook uit een
oogpunt van behoud der weerbaarheid.
De richtlijnen voor de ten uit.
voorlegging.
Zal Goering inplaats van Goeb-
bels invloed op de pers krijgen?
B e r 1 ij n. De richtlijnen inzake de ten
uitvoerlegging van het gisteren door Hitier
aangekondigde Vierjarenplan zullen over
enkele dagen worden bekend gemaakt.
Tezelfder tijd zullen eenige door Goering,
den nieuwen dictator voor dit plan getee-
kende verordeningen worden gepubliceerd.
Zijn benoeming wordt in geheel Duitsch
land breedvoerig gecommentarieerd.
De pers spreekt van niets minder dan
een algemeene mobilisatie van alle krach
ten des lands.
„De Goering toevertrouwde missie ls to
talitair" schrijft het Berliner Tageblatt.
Zekere bladen wijzen op de Goering ver
leende volmachten, welke zich ook uitstrek
ken op het gebied der pers.
Het is moeilijk te weten te komen, of deze
opmerking niet tot op zekere hoogte de
voldoening dezer organen vertolkt, dat zij
nu ontkomen aan het toezicht van Goeb-
bels, die tot nu toe persdictator is geweest.
Zeker is, dat Goering door het jongste
decreet van Hitier het wint van zijn collega
Goebbels.
De pers spreekt de hoop uit, dat Goering
krachtig de nieuwe prijzen zal handhaven
en dat zijn spreekwoordelijke energie van
invloed zal zijn op den handel.
