tot 1 Nov. gratis.
DE GEBROEDERS „GOOCHEM"
Wie zich NU abonneert,
Vereeniging Pensioenbeiang
COLPORTEURS
NAT. HIST. MUSEUM DEN HELDER
S. A. KANNEWASSER Zn.
TE KOOP
Uit de natuur
ontvangt de
Heldersche Courant
Een advertentie in dit bUd
treft doel! 3®»
Diversen
Betrekkingen
JkUekhingen
barnes- en
5c Au
éf. Pietócfiel, Dioningók. Sb-90
Oïanje boven
Speciale Vlaggenaanbiedingü
INDANTHREN VLAG
VLAGGENSTOK
TE HUUR
Haven van Nieuwediep
Vogels trekken over
Stoomvaartberichten
Nat. Hist. Museum Den Helder.
WAARSCHUWING
aangeboden
IN HET RUK DER RENDIEREN"
N,V. TEXELS EIGEN
STOOMBOOT-ONDERNEMING
aa&iaaad
DIENSTREGELING
$tootóte ioïteeïing
Modeftuti
tegen de laagiie jvtifzen
3kt>te atctiei oom oeïoomen.
aangeboden
PRIMA
ZWARE GESCHILDERDE
Compleet f2.29
GROOTE SORTEERING VLAGGENDOEK
EN ORANJE-ARTIKELEN
Buurt-comité's extra prijzen
aangeboden
de luitenant ter zee der le klasse J. A.
Gauw belast met het bevel over Hr. Ms
„Nautilus".
Met 23 October 1936:
de officier van den marinestoomvaartdienst
der 2e klasse M. A. Teljer bij den radiodienst
der marine te Amsterdam;
de officier van administratie der 2e klasse
M. Kraus aan boord van Hr. Ms. „Wacht
schip" te Willemsoord.
Met 24 October 1936:
de luitenants ter zee der 2e klasse W. J.
Reijnierse bij het vliegkamp „de Kooij", R.
Ritsema van Eek aan boord van Hr. Ms.
„Nautilus", S. C. Ritsema van Eek aan boord
van Hr. Ms. „Jan van Brakel".
Met 29 October 1936:
de luitenant ter zee 2e kl. J. B. Reiche hij
de Marinekazerne te Amsterdam.
Met 2 November 1936:
de luitenants ter zee der 2e kl. G. Quint bij
den onderzeedienst te Willemsoord; P. A.
Riebel aan boord van Hr. Ms. „Schorpioen";
A. H. J. van der Schatte Olivier bij het tor
pedo-atelier te Willemsoord; H. P. Muller bij
de Marinekazerne te Amsterdam; P. G. de
Back aan boord van Hr. Ms. „De Ruyter";
Jhr. J. H. W. S. Laman Trip b(j het comman-
dement der Marine te Willemsoord; J. L. van
Meeuwen bij den radiodienst der Marine te
Amsterdam; G. D. Kwast bij den radiodienst
der Marine te Amsterdam; G. H. M. van den
Wall Bake aan boord van Hr. Ms. „Friso1
J. B. Kennema aan boord van Hr. Ms. „Schor
pioen"; en de le luitenant der mariniers Kon.
Mar. res. W. H. Tasseron bij de afdeeling
Mariniers te Rotterdam.
20 Oct. 1936.
Aangekomen van Hoorn met bestemming
Terschelling het Nederl. opleidingsschip
„Prinses Juliana".
Aangekomen van Walkom en vertrokken
naar Harlingen het Duitsche s.s. „Wil
helm Russ".
Thans ligt de eerste helft van October
achter ons en aan alles is het te merken,
dat de mooie nazomer met al haar pracht en
praal langzaam maar zeker verdwijnt. De
tijd is genaderd, dat we niet meer spreken
van „al in bloei", maar van „nog in bloei".
Om ons heen kleurt de herfst met brons en
geel de bladeren, hoog en laag. Nog grazen
de koeien en schapen in de weiden, maar
hier en daar ziet men dat de vogels reeds
in groote vluchten samenscholen tot geza
menlijke afreis naar betere gewesten. Wan
neer wij 's avonds buiten toeven hooren we
reeds allerlei geluiden van trekkende vogels.
Wel zijn het nog niet de indrukwekkende
vogellegers, welke in 't laatst van October
plegen weg te trekken, maar zoo ongemerkt
verlaten reeds verscheiden vogels ons land.
In denzelfden tijd dat de stroom vogels
ons land verlaten naar zuidelijke landen, ver
schijnen de eerste trekvogels uit het hooge
Noorden. Als het hier herfst wordt stijgen
uit de verre vlakten van Rusland de bonte
kraaien reeds op, want als hier in Septem
ber alles nog rijk is aan kleuren en glans
jaagt een felle koude reeds over het Rus
sische land. Smienten, talingen, eenden,
kramsvogels en koperwieken, zij allen vlie
gen den winter vooruit.
Vogeltrek.
Groot mysterie van den herfst.
Er is welhaast geen verschijnsel in de
levende natuur denkbaar, dat meer fascineert
dan een troep trekvogels in V-formatie, ze
ker en doelbewust vliegend in een vaste rich
ting. Het doet onze gedachten wegnemen van
het alledaagsche en brengen bij het wonder.
Want de vogeltrek zit vol raadselen; een
vogel, die in den nacht de richting in het
onbegrensde vindt.
Vanwaar komen deze trekkers, waar gaan
ze heen op hun kilometers langen tocht?
Hoe weten ze hun vaste richting te be
palen
Waarom trekken vele vogels in den nacht
en niet overdag zooals spreeuwen, kraaien
en meerdere soorten?
Al deze vragen komen dan in ons op. Er
is in de natuur veel dat wij niet weten en
begrijpen.
Toch zijn wij de laatste jaren steeds dich
ter bij de beantwoording van vele vragen ge
komen, dank zij de ringp roeven en onze
vogeltrekstations op Texel en Wassenaar.
Zoo worden in voor- en najaar over geheel
Nederland door vogelliefhebbers op vast
gestelde dagen en uren met vermelding van
alelrlei bijzonderheden, den trek opgenomen
en heeft men hiermede vele resultaten be
reikt. Deze waarnemingen worden in den
herfst meestal verricht in de tweede helft
van October, daar ongeveer in deze tijd de
grootste trek plaats vindt. Toch zijn de
weersomstandigheden van grooten invloed op
den trek. Zoo moesten wjj ook nu weer con-
stateeren, dat de bonte kraaien weer over
tijd in ons land waren, want deze dienen
toch in de eerste dagen van October te ver
schijnen, terwijl wij nu pas een enkele heb
ben waargenomen en dat nog maar alleen op
het strand. Daar de weerberichten uit de
Noord-Oostelijke landen in de maand Septem
ber nog betrekkelijk zacht weer meldden,
is het dus wel mogelijk, dat de vogels daar
toe verleid werden tot wat langer vertoeven,
maar niet zoodra meldde Rusland en Oost-
Pruisen vorst of eenige dagen daarna zien
we de eerste bonte kraaien plotseling ver
schijnen.
Zoo zien we dus dat de Noord-Europee-
sche vogels naar het Zuiden trekken om de
koude en het daarmede gepaard gaande
voedselgebrek te ontloopen. Duidelijker is dit
waargenomen bij het kievit-onderzoek in
1933'34. Uit dit onderzoek bleek, dat van
af 10 November tot 1 December een normale
trek was waargenomen. Toen trad eensklaps
een vorstperiode in en de geheele kievit
bevolking verdween uit ons land.
Bij deze vogels blijkt dus dat bij een tem
peratuurdaling het trekinstinct direct in hun
wakker wordt en hen dwingt heen te gaan.
Toch is dit niet bg alle vogels het geval.
Zoo komen wij weer voor het eigenaardige
geval; waarom trekt de eene vogel van
dezelfde soort wel naar het Zuiden en de
andere niet?
Zoo zijn er vele scholeksters en wulpen
die in ons land blijven overwinteren, terwijl
er duizenden naar het Zuiden trekken. Zelfs
in den strengen winter van 1928/29 zijn er
ontzettend veel van deze vogels omgekomen
van honger en kou, terwijl ze toch in een zeer
korten tijd het Zuiden hadden kunnen be
reiken.
Ook op deze vraag tast men nog in het
duister. Het liefst trekken de vogels bij een
Zuid-Oosten wind, zoodat men dan den
grootsten trek kan waarnemen. De zang
vogels die doortrekken naar Afrika, ver
trekken reeds begin September uit ons land
en trekken meest 's nachts, daar zij anders
geen gelegenheid zouden krijgen om bjj licht
voedsel te vinden.
Elke vogel heeft zijn eigen manier van
trekken. Zoo trekken b.v. wilde zwanen,
ganzen, eenden, wulpen, scholeksters,
grutto's en ook veel meeuwen in een V-for
matie, terwijl spreeuwen en kieviten in dichte
zwermen trekken. Dit vliegen in V-vorm doet
ons menschen dikwijls verwonderd staan en
doen gelooven aan een zekere discipline. Men
kan niet begrijpen dat zoo'n geheele troep,
daar hoog in de lucht in volmaakte orde
achter den voorsten vogel aanvliegt alsof
deze ééne vogel het commando over dit
groote leger voert.
Ondanks het vele duistere wat er in den
vogeltrek schuilt heeft men kunnen vast
stellen dat er eenige groote trekbanen loopen
in ons land. Zoo wees het kievitonderzoek in
het najaar van 1933 ingesteld door de Neder-
landsche Phaenologische Vereeniging uit, dat
een groote stroom vogels vanuit het Westen,
in het Noorden van ons land (Groningen)
even ten Zuiden van den Dollard, ons land
binnenkwam. Geen enkele waarneming wees
er op, dat de Noordelijke kusten van Gronin
gen of Friesland eenigen trek van uit zee
opvingen. In Friesland aangekomen ging
een deel in Noord-Westelijke richting zee
waarts, waarschijnlijk naar Noord-Engeland
of Schotland.
De groote massa in Friesland, die niet naar
Engeland ging, veranderde nog vóór Leeuwar
den van koers en richtte zich naar het Zuid-
Westen, trok het smalste gedeelte der
Zuiderzee over en ging door Noord- en Zuid-
Holland zuidwaarts over Dordrecht langs de
Zeeuwsche wateren over Terneuzen. Deze
trekbaan werd door duizenden kieviten be
vlogen. Bij dit onderzoek deed zich dus het
verschijnsel voor, dat de trek over de wad
deneilanden zeer gering is, daar het aantal
vogels dat over Texel, Den Helder passeerden
ten opzichte der grooten stroom heel weinig
was.
Dit onderzoek wijst dus uit, dat het water
in den vogeltrek een groote rol speelt, daar
een groep uit deze trekbaan vanuit Friesland
het terstond waagt de Noordzee over te
steken, terwijl de andere naar het Zuid
westen ombuigt. Latere waarnemingen heb
ben nu uitgemaakt dat van de vogels, welke
deze trekbaan volgen er steeds meer ver
dwijnen, die dan hoe zuiderlijker dat ze
komen in afzonderlijke troepjes toch den
overtocht naar Engeland wagen. Door het
veelvuldig trekonderzoek door de trekstations
is het dus gebleken dat de groote vogel-
legers in de herfst maar één trekrichting
over ons land hebben en dit is Zuidwest. Bij
de Hollandsche duinenrij' aangekomen en bij
het zien van de zee komt dan de vrees voor
het water en doet hun tocht in Zuidelijke
richting voortzetten.
Zoo kunnen wij in de tweede helft van
October vooral in de morgenuren langs onze
geheele kust trekkende vogels waarnemen
JOH
Stoomvaart Mg. Nederland.
Bengkalis, u., 17 October v. Penang.
Joh. v. Oldebarnevelt, t., 20 October 5 u. nam.
van Genua.
Moena, 20 October v. IJmuiden.
Simaloer, t., 18 October v. Padang.
Tarakan, t., 18 October v. Sabang.
Kon. Ned. Stoomboot .Maatschappij.
Achilles 19 Oct. n. Palermo.
Alkmaar, t., 18 Oct. n. Liverpool.
Ariadne 20 Oct. v. Aarhus.
Astrea 18 Oct. te New York.
Bodegraven, u., 19 Oct. te Valparaiso.
Calypso, 20 October Dungeness gep.
Ceres 18 Oct. te Kimassi.
Colombia, t., pass. 19 Oct. Azoren.
Cottica, t., 19 Oct. n. Madeira.
Ganymedes 19 Oct. n. Malta.
Hercules 20 Oct. te Amsterdam.
Hermes, 20 October v. Ouessant.
Mars 19 Oct. n. Amsterdam.
Nereus, 20 October Brunsbuttelkoog gep.
Odysseus 20 Oct. v. Cuxhaven.
Perseus 19 Oct. v. Vigo.
Rhea pass. 19 Oct. Finisterre.
Saturnus 19 Oct. v. Reshadiye.
Stuyvesant, t., wordt 21 Oct. te Amsterdam
verwacht.
Telamon, 20 October bjj Orfordness geankerd.
Theseus 20 Oct. v. Hamburg.
Triton pass. 19 Oct. Ouessant
Ulysses 20 Oct. v. Istanbul.
Van Rensselaer 19 Oct. te New York.
HollandAmerika Lijn.
Beemsterdijk 19 Oct v. New York.
Lochkatrine, 19 October te San Francisco.
Lochmonar, 19 Oct. te Vancouver.
Spaarndam pass. 19 Oct Lizard.
Holland—Weat-Afrika Hjn.
Maaskerk, 20 October v. Rotterdam.
Reggestroom 20 Oct v. Hamburg.
JavaNew York Ljjn.
City of Khios 18 Oct. v. Kaapstad.
Sembilan, 19 October v. Sabang,
Rotterdamsche Llovd.
Baloeran, u., 20 October v. Port Said.
S11 ver JavaPacific L(jn.
Salawati 19 Oct. te Kaapstad.
Silvermaple 18 Oct. te Calcutta.
Silverpalm 19 Oct te Davos.
Silveray 19 Oct. v. Cebu.
Stoomvaart-M(j. Oceaan.
Achilles 20 Oct. v. Singapore.
Diomed 19 Oct. te Porland (Dors.).
Eurybates, 18 Oct. te Port Said.
Helenus 19 Oct. te Shanghai.
Melampus, 20 October te Belawan.
Emzetco H)n.
Jonge Anthony 20 Oct. v. Rotterdam.
Jonge Johanna, 20 October v. Rotterdam.
Kon. HolL Lloyd.
Amste*and J7 Oct v. B. Aires.
Eemland 20 Oct v. Hamburg.
Waterland, u., 19 Oct te B. Aires.
Volendam hedenmiddag voor gaats v. d. N.
Waterweg verwacht
Rotterdamaaid-AmerÖM Ljfn.
AWteri, t, 19 Oct v. Santos.
HoUandAustralië L#n.
Afltona 19 Oct. te Hamburg.
HoflandO.-Arië Mjn.
Grootekerk, u., 19 Oct v. Genua.
Kon. Paketv. Maatschappij.
Roggeveen 19 Oct. te Kaapstad.
Swartenhoudt 18 Oct te Batavia.
Tasman 19 Oct. n. Kaapstad.
JavaChinaJapan L$n.
Tjisalak 17 Oct. v. Honkong.
Tjibadak 19 Oct. te Sjanghai.
Tsjisondari 18 Oct. te Hongkong.
Hofland—Afrikp. L#n.
Heemskerk, u., 20 Oct. te Dakar verwaeht
Jagersfontein 20 Oct. n. Hamburg.
Randfontein, t., zou 20 Oct. vertr. n. Zar>zft,ar
Fam. VAN NIERSEN
a/b „Christiaan Huygens".
t. a.
De Heer en Mevrouw
HOOGVAN VLIET
zullen gaarne bezoeken ont
vangen Zondag, 25 October
a.s., n.m. 34.30 u.
Hebt, U al een bezoek
gebracht aan het museum
(ingang Is Vioonstraat)
Ook op Uw komst
wordt gerekend J S
te Den Halder
LEDENVERGADERING
op
Vrijdag, 23 October 1936
in het Militair Tehuis, Spoor
straat te Den Helder, aan
vang 's avonds 8u.15 min.
Trouwe opkomst wordt ver
zocht.
Namens het Bestuur
W. BRUUL,
Voorzitter
Hallo, hier de Pluimveever-
eeniging „Den Helder en Om
streken".
Bewaar deze en de nog ko
mende advertentiën.
Wat gaat gebeuren in het ge
bouw „Musis Sacrum"?
Wij vragen Uwe belangstel
ling en let vooral op de komende
advertentiën.
Verloren 20-10-'36, 's av. tus-
schen 6 en 6.15 van Loodsgr.
Koningspl. tot Parallelweg een
Envelop met inhoud. Is voor vin
der van geen waarde.
Terugbez. bij adress. Parallel
weg 74.
Aangeboden zeer net Kosthuis
9,per week of Slaapkamer
te huur tegen 2.50 per week.
Adres: Crocusstraat 51.
Wordt gevraagd
een net DAGMEISJE
van goede getuigen voorzien.
Brieven onder No. 19 aan het
Bureau van dit blad.
gevraagd door oude betrouwb.
instelling. Gemakk. werkwijze.
Behoorlijk bestaan voor goede
werkers. Na gebleken geschikt
heid vaste vergoeding.
Brieven onder no. 17 aan het
Bureau van dit blad.
Zaterdag 24 Oct. a.s. nam. 2'/2 uur
komt in Tivoli de film
s>
met toelichting door den heer N. H. WOLF, Directeur van
de Ginemat. Volksuniversiteit te Amsterdam.
Entrée f 0.25.
Kaarten verkrijgbaar aan het Museum dagel. van 4—10,
bij Boekhandel Schreuder, Mej. Held, Singel 53, J. Nijkamp,
Javastraat 134 en L. J. Daalder, Kanaalweg 116.
Plaatsbespreken op 21 Oct., voor donateurs op 22 en
23 Oct., voor de overigen telkens 's avonds vanS-ö'hu.,
in Tivoli f 0.10 per plaats.
iiMiiiiiffliimiiiiii
•tW w rWW»f
DEN BURG - TEXEL
Telef. Int. 22
ingaande 8 November 1936
Op Werkdagen:
Vertrek TEXEL: 5,50 7,50 11,20 14,35
Vertrek DEN HELDER: 5,50 tfl,12,20 16,20
17,35 ingaande
18,55 1 Febr. '37
Op Zon- en Feestdagen:
Vertrek TEXEL: 7,30 11,20 17,20
Vertrek DEN HELDER; 9,— 12,20 18,30
DE DIRECTEUR.
Vooruitbetaald: 10 ct. p. regel t minimum
Niet vooruitbet: 15 ct. p. regel 40 en 60 c.
Net MEISJE van buiten de
stad P.G., b.z.a. v. d. e. n. in Chr.
gezin, met alle werkzaamh. bek.
Brieven onder no. 16 aan het
Bureau van dit blad.
Biedt zich aan NET MEISJE
van buiten. V.g.g.v. Netjes kun
nende werken, eenigsziru: koken.
Zeer goed voor kinderen. Intern.
Brieven onder No. 12, aan het
Bureau van dit blad.
Net Meisje zoekt betrekking
voor den dag v. g. g. v.
Brieven onder No. 14, aan het
Bureau van dit blad.
iMlIliiilllllllllllllllim
Vooruitbetaald: 10 ct. p. regel
Niet vooruitbet: 15 ct. p. regel
miaija
40 eb?
Te Huur:
HET WINKELPAND,
staande Sluisdijkstraat 101.
Te bevr.: Gravenstraat 108.
120 X 200 cm.
met vergulde knop en zware ijzeren houder
Te huur een Woning, De Ruy-
terstraat 55, voor klein gezin.
Water vrij, electr. en gas aanw.
Te bevragen: Hoogstraat 19.
aangeboden
GELDBELEGGING.
Op solied pand te Texel onge
veer 3000 als 1ste hypotheek
gevraagd. 50 overwaarde.
Brieven met conditie onder
No. II aan het Bur. v. d. blad.
Te koop
puike Eigenheimer Aardappelen,
per zak thuis bezorgd en beste
Geldekoe.
Adres: A. Groet, Doggers
vaart 22.
WEGENS VERTREK.
Zeer mooie belegging, die
bestaan geeft.
Jflet 13000 en resteerende
Hypotheek aanwezig h 5
over te nemen een Branche in
Huurwoningen met lage huren,
geen erfpacht. Modern in hoofd
straat. Geheel vrij op naam.
Brieven onder No. 14, aan het
Bureau van dit blad.
Te koop een goed bruikbaar
Woonhuis met 3 vertr. (2 ka
mertjes en waschgelegenh.)
Adres: Bureau van dit blad.
Te koop een HUIS, Breestraat
2628, met i'uin en Broeikassen.
Totaal groot 400 M2. Koopprijs
1300,—.
Adres: P. Bregman, Loods-
gracht 46.
278. De kapitein herkende natuurlijk direct het
dat van hem gestolen was en razend van woede h
er naar terwijl op zrjn gezicht duidelijk te lezen viel
hij zou doen met degenen die hem zijn schat harlrt
stolen. De jongens, die hierop verdacht waren zetten Tet
jjiings op een lopen. net
lopen zoals ^wilden"^^^6!?" konden ze echter niet
vlak achter zich. Deze hief ^00rden ziJ hun achtervolger
verdovende slae t t ree zÜn vuist op om hen een
meter en hjj was er brengen' No& ongeveer een halve
