dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Portugal
erkent de
regeering - Franco
Degrelle tegen
De onbewaakte
overweg
Aardbeving op het
Jan May en-eiland
Een boodschap van
Mussolini
minister Jaspar
Buitenlandsch
Overzicht
De „N 0 r b u r g" behouden
K,LM. trotseert den storm
Een tevreden Degrelle
WOENSDAG
28 OCTOBER 1936
SPANJE
De clandestiene vervaardiging
van granaten te Lyon
MADRID
TOLE DO
De worsteling om de
macht in Spanje
Ongeluk bij het stoeien
op de fiets
Amsterdamsch notaris
gearresteerd
Het zusterschip van de
„Queen Mary"
HELD1SSCHE COURANT
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 EN 412. POSTGIROREKENING 16060 64e JAARG. No. 7837
OPSTANDELINGEN MAKEN
VORDERINGEN LANGS DEN
STRAATWEG TOLE DO—MA
DRID.
Een bericht uit Londen meldde gisteren,
dat Portugal de regeering-Franco in Spanje
beeft erkend.
Dat de zwak fascistisch getinte regeering
In Lissabon zooveel als in haar vermogen
was, de opstandelingen steunde, was bekend,
maar dit bericht, dat nog niet is bevestigd,
komt toch wel erg onverwacht, omdat de Por-
tugeesche regeering eerst enkele dagen gele
den de diplomatieke betrekkingen met Ma
drid verbrak.
Onmogelijk lijkt de houding van Portu
gal echter niet. De heeren in Lissabon zijn
doodsbang voor een communistische infec
tie vanuit Spanje en zullen zeker alles doen
om Franco te helpen, hetgeen zeker gemak
kelijker is als officieele betrekkingen met
Burgos worden onderhouden.
Ook is het mogelijk een waarschuwing
aan Moskou om niet tever te gaan bij zijn
pogingen om de officieele Spaansche regee
ring wat lucht te verschaifen.
De Sovjets kunnen nu weten, dat in geval
Rusland het non-interventie-pact verbreekt,
de grens tusschen Portugal en het bevriende
„Witte" Spanje zal opengaan.
Opmarsch der rechtschen.
Radio-Sevilla meldt:
De troepen van Madrid zijn tot een alge-
meenen aanval overgegaan op het front van
Illescas, waarbij zij gesteund werden door
een krachtige artillerie, tanks, een gepant-
serden trein en mitrailleurs. Drie kolonnes
vielen en massa aan. Hun aanval werd ech
ter door ons artillerievuur gestuit.
De totale verliezen van de regeeringstroe-
pen zijn dien dag gestegen tot 1500 dooden.
In den sector van het Escorial zetten de
rechtsche troepen hun aanvallen voort. Zij
hebben de kernen der regeeringstroepen om
singeld tijdens een bij verrassing uitgevoer-
den nachtelijken overval. Een belangrijke
afdeeling regeeringstroepen is, toen zij voor
het vuur der rechtsche artillerie vluchtte, ge
vangen genomen.
Madrid nog meer bedreigd.
Van de schaarsche berichten, die uit de
streek rondom Madrid binnenkomen, is nog
het belangrijkste, dat generaal Varela nieu
we vorderingen heeft gemaakt ten Zuiden
van de hoofdstad. Zijn troepen hebben daar
het dorp Torrejon (Torancon) bezet en be
vinden zich thans op nog slechts 25 kilo
meter van Madrid. Het eerstvolgende punt
dat zich aan den weg naar het Noorden
Voordoet is het vliegveld Getafe.
Van de rechtsche zijde wordt nog gemeld
dat de regeeringstroepen een nieuwen aan
val in den sector van het Escurial hebben
geprobeerd: bevestigd wordt dat de plaats
nagenoeg omsingeld is. Ook Aranjuez, dat
men totnogtoe heeft laten liggen, is thans
Oslo: Een hevige aardbeving heeft
zich gisternacht voorgedaan op het Jan
Mayen-eiland.
De weinige bewoners van het eiland zijn
werkzaam aan het meteorologisch station.
Zij hebben per radio medegedeeld, dat de
aardschokken merkbaar waren tijdens een
hevigen storm.
De schade aan het meteorologisch insti
tuut aangericht is aanzienlijk, doch het per
soneel is ongedeerd.
(Het Jan Mayen-eiland behoort aan Dene
marken. Het heeft een oppervlakte van 400
K.M.2. en is gelegen in de Noordelijke IJs
zee.)
De affaire neemt steeds groote
ren omvang aan.
De granaten-affaire te Lyon blijkt steeds
grooteren omvang te krijgen.
Men verwacht thans onthullingen, waa
door het onderzoek weer voortgezet kan
worden. Nog weer vier industrieelen blijken
bij de zaak betrokken en men meent, dat
het aantal personen, dat de hand in deze
aangelegenheid heeft gehad, niet minder da
Vijftig zal zijn.
Het aantal clandestien vervaardigde g
haten schijnt zeer belangrijk te zijn. Ee
gistermiddag verhoorde kleine Lyonneesche
industrieel is beschuldigd van het in
hezit hebben van oorlogswapentuig en m
Verzekerde bewaring gesteld.
Ovoiorromo
bcoriat
Cebreros
I. Martin
Villolbt
I Getuft
mVolnfowdo
tuolona (Hfjfoi Ton neen
finomdeTojo 7%^
matk Luenrn
norh l/alencie -4litantt
omsingeld en men verwacht een spoedige
overgave van de stad.
Madrid is wederom gebombardeerd. Van
regeeringszijde wordt nog vernomen, dat
de aanval der mijnwerkers op Oviedo, wel
ke tot staan werd gebracht door den
komst van versterkingen, opnieuw is begon
nen. De regeeringsgezinden zouden lang
zamerhand de posities heroveren, welke zij
genoodzaakt waren te verlaten.
Geheel Spaansch Guinea In han
den der opstandelingen.
Volgens berichten, welke te Londen bij
Lloyds zijn binnengekomen, zou de haven
Bata in de Rio Nuni ingenomen zijn door
matrozen van een aan de Spaansche opstan
delingen behoorend oorlogsschip, kort na
de inneming door dezen laatsten van het
eiland Fernando Po. Zoodoende zou geheel
Spaansch Guinea in handen der opstande
lingen zijn. Naar men meent te weten,
heerscht in de kolonie rust.
AAN DE ZWARTHEMDEN.
Ter gelegenheid van den veertienden ver-
j aardig der fascistische revolutie heeft Mus
solini een boodschap tot de zwarthemden
gericht, waarin hij zegt:
„Met een zeer bijzondere geestdrift maken
wij ons gereed voor de viering van den veer
tienden verjaardag van de marsch naar Ro
me. Die viering valt in de periode van de
stichting van het eerste keizerrijk, dat ver
worven werd door den moed der soldaten en
de discipline van ons volk in den strijd te
gen den vijand, die zich in het open veld
vertoonde, en den vijand, die zich verdekt
opstelde.
De overwinning is behaald, de
sancties zijn mislukt, het Volken
bondsfront is verbroken, Italië is
krachtiger dan tevoren, gesterkt door
zijn heldhaftige inspanning, die het
tegen wien ook wil herhalen ter ver
dediging van het keizerrijk.
Zwarthemden, de marsch naar Ad
dis Abeba, is een logisch gevolg
van den marsch naar Rome. Onze
trots is gerechtvaardigd en het werk.
dat wij in Afrika tot stand zullen
brengen, zal een bijdrage tot de be
schaving zijn, die den duizendjari
gen tradities van Italië waardig is.
Zwarthemden, het vaderland rekent op u
op ieder oogenblik en bij elke gebeurtenis,
Datgene, wat volbracht is, is een waarborg
voor de toekomst.
Jonge boeren moeten trouwen.
Mussolini looft premies uit.
„Landbouwers die naar de ste
den trekken zijn verraders".
Rome Mussolini heeft gister prijzen uit
gereikt aan hen, die zich hebben onder
scheiden bij de verbetering van bouwland
in Sardinië en andere provincies van Italië.
In een rede, welke hij ter gelegenheid hier
van hield, verklaarde Mussolini, dat deze
prijzen de boeren aansporen trouw te blijven
aan den grond. Spreker beschouwt boeren,
die uit de dorpen naar de stad vertrekken
met de hoop hier een beter bestaan te vin
den als verraders. Verder spoorde hij jeug
dige landbouwers aan in het huwelijk te
treden: Zij, die tusschen October en Mei
trouwen, zullen 500 lire ontvangen, indien
zij als arbeiders in Afrika hebben gewerkt
ontvangen zij 750 lire en als zij in Oost-
Afrika hebben gestreden ontvangen zij *1000
lire.
De Duce zeide vervolgens, dat Ita
lië thans beschikt over groote gebie
den om te bewerken, behalve het
reeds ontgonnen land liggen in Oost-
Afrika nog duizenden hectaren te
wachten op den ploeg, geleid door
Italiaansche boeren.
Tot slot noodigde de Duce de boeren uit
een bezoek te brengen aan Rome, de groote
hoofdstad van het groote Italië. Zij moeten
zich ervan bewust zijn, dat te Rome een re
geering zetelt, welke zich vooral het lot van
den Italiaanschen landbouwer aantrekt.
De plechtigheid werd bijgewoond door de
hoogste autoriteiten en de rede van den duce
werd door boeren luide toegejuicht.
DE TUCHTRAAD DER ORDE
VAN ADVOCATEN BETREURT
HET AANVAARDEN VAN
HOOG GESALARIEERDE FUNC
TIES DOOR MR. JASPAR.
De Brusselsche correspondent van de N.
Rr. Ct. meldt:
De liberale minister van transportwezen,
mr. Marcel Henri Jaspar, aan wiens adres
door Degrelle, den leider van Rex zware be
schuldigingen waren geuit, heeft Dinsdag
middag de pers ontvangen en mededeeling
gedaan van de uitspraak van den tuchtraad
der orde van advocaten bij het Hof van Ap
pèl te Brussel inzake zijn professioneele
waardigheid, die door de beschuldigingen
van Degrelle in het gedrang zijn gebracht.
Volgens dezen uitvoerig gemotiveer
de uitspraak moet het betreurd word-
den, dat mr. Jaspar door het aan
vaarden van de functie van admini
strateur bij zekere financieele onder
nemingen en de daaraan in niet te
verdedigen vorm verbonden bezoldi
ging, zijn beroepseerlijkheid als ad
vocaat aan een betwisting heeft
blootgesteld.
Tevens wordt echter uitdrukkelijk gecon
stateerd, dat hem voor wat de maatschappij
ZAL MORGEN DE BESLISSENDE STRIJD
PLAATS HEBBEN? ENGELAND OVER
HET RESULTAAT VAN DE
ITALIAANSCH-DUITSCHE
BESPREKINGEN.
Al is er op het oogenblik weinig verande
ring van het gevechtsterrein in Spanje te
vermelden, we staan wel voor een beslisseu-
den strijd. Waarschijnlijk zijn de rechtschen
morgen vlak voor Madrid en zal het bevel
tot den definitieven aanval, op de Spaan
sche hoofdstad, gegeven worden. Voordat tot
den aanval wordt overgegaan, zal generaal
Franco, de opstandelingenleider, aan de re
geering te Madrid een ultimatum overhandi
gen, waarin van de stad wordt geëischt,
zich onmiddellijk over te geven. Wellicht zal
men dit ultimatum voor kennisgeving aan
nemen, temeer omdat Madrid al verschei
dene bombardementen heeft ondergaan en
de stemming tot overgave niet groot zal zijn.
Volgens de Fransche journaliste, mevr.
Tabouis, schijnt de aanval op Catalonië, in
de gelederen van Franco, met groote haast
voorbereid te worden, gesteund door Itali
aansche en zelfs Duitsche strijdkrachten.
Duitschland en Italië achten het immers
van het grootste belang dat de opstandelin
gen den strijd winnen en of zij, door hun
hulp aan de rechtschen, de overeenkomst
van non-interventie schenden, nu ja, wie tilt
daar nog aan in den tegenwoordigen tijd?
Het doel heiligt de middelen, 't Is treurig,
maar waar...
Het bezoek van Ciano aan Hitier heeft
natuurlijk in Engeland groote belangstelling
gewerkt. De Times heeft in 't bijzonder aan
dacht gewijd aan een bepaalde uitdrukking
in het communiqué, dat naar aanleiding
van dit bezoek is uitgegeven, een uitdruk
king, die op dit oogenblik van groote betee-
kenis kan blijken. Als beide partijen hun
sympathie voor de zaak van generaal
Franco hebben uitgedrukt, zeggen zij, dat zij
Spanje weldra weer de plaats, die het toe
komt, in de gemeenschap der volken, hopen
te zien innemen, „met nationale en koloniale
Comibel betreft, geenerlei oneerlijkheid of na
latigheid ten laste kan worden gelegd.
Ten hoogste kan men hem verwijten, dat
bij de functie, die hem werd aangeboden
bij een onderneming, waarbij hij geen per
soonlijk belang had, met lichtzinnigheid
heeft aanvaard. Wat de maatschappij
Constructa betreft, is de raad van orde van
de advocaten tot de conclusie gekomen, dat
mr. Marcel Henri Jaspar weliswaar erkend
heeft bij deze thans geliquideerde, maat
schappij een honorarium als actief admi
nistrateur te hebben ontvangen, maar hij
heeft lter een bedrag van 100.000 frans aan
de maatschappij Constructa overgemaakt.
Minister aspar lichtte voor de journalis
ten deze conclusie van den raad van orde
van advocten toe, en zeide darbij onder
meer, dat door een vonnis bepaald is door
het meest vrije ens trenge gezag dat het af
doend bewijs is geleverd dat de heer De
grelle een zuivere lasteraar is.
integriteit. De N. R. Crt. schrijft, met die
integriteit zou een Italiaansche vloqtbasis
op de Balearen, of een Duische vestiging in
het Afrikaansche gebied van Spanje, niet
vereenigbaar zijn. Men heeft er steeds aan
moeten twijfelen, of een man als Franco,
leider van een nationalistische beweging,
die zelfs van een nieuw Spaansch imperium
spreekt, zou willen en kunnen beginnen met
Spaansch gebied aan den vreemdeling af te
staan.
Op Majorca hebben de aanhangers van
Franco wel gezegd, dat zij liever hun eiland
aan de Italianen zouden uitleveren, dan dat
zij het onder het bewind moesten zien
komen van een roode regeering te Madrid.
Maar de kansen op een rood bewind te
Madrid zijn nu vrijwel verkeken. En de
inwoners van Majorca zullen er zeker niet
op gesteld zijn, van een Spanje naar hun
geest, gescheiden te worden.
De Times blijkt dan ook door de woorden
van het communiqué zeer geruatgeste'd.
CIANO BIJ HITLER.
Vader van elf kinderen door losse
locomotief gedood.
Zwolle Gistermiddag is op den on-
bewaakten overweg te Zalne, gemeente
Zwollerkerspel, wederom een doodelijk on
geval gebeurd, het zevende in betrekkelijk
korten tijd. Op den Almeloschen straatweg
die aldaar den spoorweg kruist, reed een
chevrolet-auto, bestuurd door den 42-jari-
gen heer J. G. Heuthorst, houthandelaar te
Doetichem, in de richting Zwolle. De be
stuurder wilde den overweg nog passeeren.
toen uit de richting Steen wijk een losse
locomotief naderde, die een proefrit maak-
te.
De heer H. werd nog op het ge
vaar, dat hem bedreigde, attent ge
maakt door den bestuurder van een
vrachtauto, die zijn wagen aan de
Zwolsche zijde van den overweg
had gestopt.
De heer H. schijnt dit evenwel
niet bemerkt te hebben. Hij reed
althans door met het gevolg, dat de
auto door de locomotief werd ge
grepen en ongeveer 200 meter mee
gesleurd.
Geheel vernield bleef de wagen
langs de spoorbaan liggen. De be
stuurder werd uit de auto geslin
gerd en kwam aan den voet van
den spoordijk te recht.
Het slachtoffer, dat een schedel
breuk had opgeloopen, was op slag
dood.
Dr. N. A. Scheers uit Zwolle, die spoe
dig ter plaatse was, constateerde den dood.
Daar even later de trein Leeuwarden-Zwol
le moest vorbijkomen, heeft men in aller
ijl de lijn vrij gemaakt, zoodat het spoor
wegverkeer geen vertraging ondervond.
Het slachtoffer was gehuwd en vader
van elf kinderen.
De heer H. stond als een bezadigd rijder
bekend,
Scholier uit Soest door auto over
reden en gedood.
Gistermiddag omstreeks half vijf even na
het uitgaan van de Chr. U.L.O.-school te
Soest heeft een ernstig ongeluk plaats
gehad, waarbij een 14-jarige leerling dezer
school het leven liet.
Op de Middelwijkstraat waren drie jon
gens der Christelijke U.L.O.-school op de
fiets aan het stoeien, juist op het oogen
blik, dat achter hen een personenauto,
bestuurd door den heer M. S. S. uit Zut-
phen naderde.
Een van het drietal, de 14-jarige P. van
G uit Amersfoort, geraakt op het linkerge
deelte van den weg en kwam vlak voor de
auto tercht. De bestuurder trachtte nog te
remmen, doch tevergeefs. De auto ging den
jongen over 't hoofd. Kort na het ongeluk
is van G. overleden. Den autobestuurder
treft geen schuld.
I
Verdacht van zeer ernstige verduis
tering in het Huis van bewaring
opgesloten.
Een bekend notaris te Amsterdam die -
naar wij destijds meldden - het vorig jaar
in financieele moeilijkheden is geraakt,
welke tot gevolg hebben gehad, dat hij in
Juni 1.1. nadat aanvankelijk door de recht
bank een voorloopige surceance van beta
ling was verleend, failliet werd verklaard,
is thans, op grond van een onderzoek door
de centrale recherche, hetwelk zeer ernsti
ge verdenking van verduistering, ten na-
deele van clienten heeft opgeleverd, op last
van de justitie gearresteerd, en in het huis
van bewaring opgesloten.
Hedenmorgen half zes is het s.s.
„Norburg" door de sleepboot „Hol
land" de Eems opgesleept.
De reddingsboot „Insulinde" die in
de nabijheid was, is naar zijn stand
plaats teruggekeerd.
De „Insulinde" heeft tijdens de
storm z'n zoeklicht en uitlaat ver
speeld.
Slechts op enkele diensten ge
ringe vertraging.
Toen de Zuid-Wester storm zich boven
ons land deed gelden, waren de meeste
vliegtuigen van de K.L.M. al thuisgekeerd
of in veiligen haven buitenslands gekomen.
Het laatste toestel, dat naar Londen moest
vertrekken, is echter op Schiphol gebleven,
doch de nachtelijke postdienst naar Keulen
werd zooals eiken avond uitgevoerd.
Op enkele lijnen ondervond de K.L.M. ver
traging, zooals in den dienst van Scandina
vië, waarbij de Douglas-vliegtuigen tegen
den onstuimigen Zuid-Wester in met een
vertraging van bijkans een uur te Amster
dam landden. De dienst van Parijs kwam
binnen den normalen tijd op Schiphol.
Voor de naar Londen en Parijs vertrekkende
vliegtuigen was veel belangstelling.
Ook het nachtpostvliegtuig zal van Am
sterdams luchthaven koers naar Keulen zet
ten.
Hij heeft niet geaarzeld om de openbare
opinie door de meest schaamtelooze en im-
moreele schelmerijen te vergiftigen. Het ge
rechtshof zal zijn gang gaan. De heer De
grelle zal voor de correctioneele rechtbank
ontmaskerd worden zooals hij het thans
is geweest voor den raad der orde van ad
vocaten. Hij wilde mij uitdagen om op zijn
schaamtelooze campagne te antwoorden door
middel van een debat. Het is echter verlo
ren moeite en een vruchtelooze manoeuvre.
De zaak is aanhangig gemaakt bij het ge
recht. Het gerechtshof alleen heeft opdracht
om over deze kwestie te beslissen.
Na voltooiing zal het schip een
waarde van 4% millioen pond
sterling hebben.
Londen 27 October (A.N.P.) Voor het
te bouwen zusterschip der „Queen Mary"
de „552", is reeds een verzékering gesloten
ten bedrage van 3,200,000 pond sterling,
welwe 't risico dekt gedurende periode van
de aanbouw aan de Clyde 't Verzekerings
bedrag beteekent een record, De verzeke
ring gaat in bij het begin van het volgende
jaar en zal gelden gedurende drie jaar.
De „Queen Mary" was gedurende den
bouw verzekerd voor een bedrag van
2.700.000 pond sterling.
Het zusterschip der „Queen Mary" de
„552", zal wanneer het voltooid is een
waarde vertegenwoordigen van 4.500.000
pond sterling.
Het verschil tusschen het verzekeringsbe
drag waarop op de open markt is ingeschre
ven en de totale waarde zal worden gedra
gen door het ministerie van handel over
eenkomstig de bepalingen van het wetsont
werp, dat werd aangenomen toen de „Queen
Mary" werd gebouwd.
Hij schat aantal betoogers van Zon
dag op 50.000.
Maandagavond heeft Degrelle in het
Rexgebouw voor 600 personen het woord
gevoerd over de betoogingen van Zondag,
die, naar hij verklaarde, een schitterend
succes was geweest. Hij schatte het aantal
betoogers op 50.000, en niet 5.000, zooals
algemeen wordt gezegd.
Degrelle verklaarde voorts: Ik vraag de
regeering om verlof, nog een meeting te
mogen organiseeren. Wij zullen dan 400.000
personen uit alle deelen van het land op
de been brengen.
Na afloop van de bijeenkomst der Rexis-
ten deden zich geen incidenten voor.
