De bewoners
passen zich aan
BUITENLAND
De wankele Roe-
meensche troon
Polen tegen Dantzig
WOENSDAG 4 NOVEMBER»
Scheepvaartstaking in Amerika
breidt zich uit
Voorzorgmaatregelen voor de
verkiezingen in Amerika
Geen Russische luchtvaartbases
in Tsjecho-Slowakije
Een nieuw Iran
Teheran. In October.
Het is in hooge mate belangwekkend
een land, dat in'volle ontwikkeling verkeert,
yoor eenigen tijd te verlaten om er daarna
terug te keeren. Dan eerst krijgt men een
juisten indruk van wat er wordt tot stand
gebracht. Ik kwam thans door geen dorp,
geen stad in Iran, of er waren veranderin
gen, verbeteringen, vergeleken bij een jaar
geleden, toen ik dat land verliet. Het waren
niet slechts nieuwe werken van openbaar
nut, groote nijverheidsondernemingen, die
ik te aanschouwen kreeg, ook kleine onder
nemers en particulieren hadden zich aan
gepast aan den vooruitgang. Het hotel te
Kerinde bijvoorbeeld, waar ik twee jaar
geleden eenige dagen woonde en thans een
smakelijk kippetje genoot, had er intusschen
een nieuw eetzaaltje bij gekregen. In het
zelfde stadje zag ik nieuwe, meer moderne
winkels, nieuwe, keurige woningen. Verder
op waren er suikerfabrieken, die ik in aan
bouw had gekend en die zich thans in volle
werking bevonden, een groote petroleum-
raffinaarderij, villa's, ergens een nieuw groot
postkantoor, een nieuwe brug, in stadjes en
dorpen nieuwe plantsoenen met duizenden
kleurige bloemen. Ruim tien jaar is het ge
leden, dat de huidige sjah-in-sjah Reza Pach-
levi het volk van Iran uit een eeuvvenlangen
dommel opwekte en ik vroeg me af hoe dit
land er na nog eens tien jaar uit zal zien.
Merkwaardig is het op te merken hoe de
Iraniërs zich bij dit alles aanpassen. Ook
hier ligt weder een diep verschil tusschen
hen en de Arabieren bijvoorbeeld. Verklaar
baar is dit verschijnsel: de Iraniërs behooren
tot de oudste dragers der menschelijke be
schaving en ook nu nog kan men niet geheel
overzien hoeveel onze eigen Europeesche
beschaving aan hen te danken heeft. Bijna
vijf-en-twintig eeuwen geleden, toen ons
werelddeel nog diep in den nacht der bar-
baarschheid lag verzonken, had Iran (onder
Darius den Eersten) reeds een georganiseer
de rechtspleging, een muntwezen en een
postdienst, waarbij boden te paard de berich
ten over brachten en in posthuizen van
paarden konden verwisselen.
Herhaaldelijk onderweg werden bij politie
posthuizen onze paspoorten gevraagd. Nieu
welingen in het land zullen deze herhaalde
controle onbegrijpelijk vinden, menschen, die
het land kennen, zullen het nut van dezen
maatregel inzien. Iran heeft in verhouding
tot zijn bevolking zeer uitgestrekte grenzen,
die zeer moeilijk voldoende te bewaken zijn
en dit maakt een controle ook in het bin
nenland gewenscht.
De avond begon reeds te vallen, toen we
de stad Kermansjah binnen reden. Daar
zouden we eten, maar tevens drong zich de
vraag op, of we daar dien nacht zouden
blijven, dan wel verder rijden tot Hamadan,
het oude Ecbatan, de vroegere hoofdstad van
het rijk der Meden, nog een afstand van
bijna tweehonderd kilometer.
Ik gevoelde voor een voortzetting van
den tocht in nachtelijk duister niets, daar ik
wist hoe moeilijk de weg zou worden, vooral
in het gebergte van Assadabad, waar we
langs diepe afgronden zouden moeten klim
men tot een hoogte van meer dan 2300 meter.
Daarbij kwam, dat de chauffeur reeds meer
dan twaalf uur zwaren dienst achter zich
had, zoodat het volgens mij onmenschelijk
en roekeloos zou zijn met hem den nachte
lijken tocht door een zoo moeilijk gebied
te wagen. De Lazaristen-pater, die voor het
eerst in Iran kwam en het land en de moei
lijkheden van den weg tusschen Kermansjah
en Hamadan niet kende, wenschte den vol
genden avond zoo vroeg mogelijk te Teheran
te zijn en wilde dus doorrijden. Van dezelfde
meening waren de twee andere reizigers,
de Griek en de Italiaan. Deze hadden te
Hamadan vrienden, bij wie ze kosteloos zou
den kunnen logeeren, terwijl ze te Kerman
sjah hun hotel zouden moeten betalen. Al
mijn betoogen en uiteenzettingen hielpen
niets en met drie stemmen tegen mijn stem
werd besloten, dat we nog in den nacht
verder zouden trekken.
Het liep tegen zeven uur, toen we Kerman
sjah verlieten in volle duisternis. Ik had een
zeer zwaar hoofd in het geval, maar kon
niet anders, dan me bij de beslissing van
de meerderheid neer te leggen, ook al han
delde deze meerderheid zonder kennis van
zaken. Zooiets komt niet alleen in een auto
mobiel, maar ook wel eens in een staat voor.
Twee kilometer ongeveer buiten de stad
kwamen we bij een politieposthuis, waar
weder de paspoorten en ook de papieren van
den automobiel moesten worden gecontro
leerd. De officier in het posthuis had ver
moedelijk betreffende een nachtelijken tocht
over het gebergte van Assadabad dezelfde
meening als ik, al zeide hij dit niet. Hij
achtte het noodig, dat de chauffeur, a vo
rens den tocht voort te zetten, eerst eens n)
den daartoe aangestelden ambtenaar de rem
men liet nazien. Wij moesten daarvoor terug
Reza Pachlevi, de Sjah-in-Sjah van Iran.
naar Kermansjah. Het kantoor van den be
trokken ambtenaar bleek echter reeds ge
sloten en de chauffeur zond een knaap uit
om dien ambtenaar te zoeken. Mijn drie
mede-passagiers waren niet tevreden met
dit alles, maar ik stond tegenover het geval
anders. Ik wilde niet wachten tot de ambte
naar gevonden was en verliet den automo
biel, zeggend tot den chauffeur, dat ik me
naar het Hotel Hellal begaf. Twee uur later
verschenen daar ook de drie andere reizigers
met den chauffeur. Het onderzoek der rem
men had plaats gehad, maar het was nu
toch te laat geworden nog dien nacht den
tocht voort te zeten. De andere passagiers
waren ontstemd en min of meer boos op mij,
alsof ik in dezen schuld had. Besloten werd,
dat we den volgenden morgen drie uur, dus
lang voor het aanbreken van den dag, de
reis zouden vervolgen. Tegen dit vroege uur
had ik geen bezwaren. Bij het moeilijkste
gedeelte van den weg, het gebergte van As
sadabad, zouden we dan eerst komen als
het reeds dag zou zijn geworden. Liep alles
een weinig mede, dan zouden we den vol
genden avond de hoofdstad van Iran, Tehe
ran, kunnen bereiken.
Voor ons allen waren in Hotel Hellal ka
mers ter beschikking. Hoe het den anderen
reizigers gegaan is, weet ik niet, maar ik
heb dien nacht zeer weinig geslapen, daar
ik, niettegenstaande mijn vermoeidheid', eerst
na middernacht te bed ben gegaan. In de
groote eetzaal van het Hotel werd namelijk
een groot feest gevierd, een zeldzaamheid
in het zeer rustige Kermansjah.
Het was een feest van Armeniërs, wat de
ouderen aanging meest oud-bewoners van
Turkije. Deze menschen zijn reeds jaren ge
leden voor de vervolging uit Turkije weg
gevlucht en ze hebben in Iran een nieuwe
woonplaats en verdraagzaamheid gevonden
Onder elkander spreken deze menschen
nog hun eigen taal, het Armeensch, maar
allen kennen ook nog Turksch en Perzisch
en velen spreken bovendien nog èén of meer
Europeesche talen. In de met bloemen ver
sierde zaal waren er ongeveer honderd-vijf-
tig bijeen, mannen eri vrouwen, onder hen
vele kooplieden en handwerkers, maar ook
twee geneesheeren, die in Rusland hadden
gestudeerd, een tandarts en een advocaat.
Aan één tafeltje zat ik met drie andere niet-
Armeniërs, een Perzische Jood, een Zwitser,
landbouwkundige in dienst der Iransche
regeering, en een Arabische chauffeur uit
Syrië, die evenals de andere uitstekend
Fransch bleek te kennen. Nu en dan kwamen
Fransch of Engelsch sprekende Armeniërs 'n
beetje met ons praten. Er was een Armeensch
orkestje van zeven man, waarvan vooral de
harmonica-speler buitengewoon begaafd
bleek. Hij speelde herhaaldelijk wonderlijke
fantasieën over oude Armeenseclie liederen
en ook Armeensche dansen werden uitge
voerd. Zoowel de dansen als de muziek deden
sterk denken aan de dansen en de muziek,
die wij als „Russisch" kennen. Hierbij mag
men wel aannemen, dat niet de Russen de
Armeniërs, doch de Armeniërs de Russen
beïnvloed hebben. Het zou niet de eerste maal
zijn, dat de overwinnaars met de wapenen
de beschaving der overwonnenen overnemen,
tenminste gedeeltelijk.
Hoe belangwekkend deze feestavond en
mijn wonderlijk gemengd gezelschap ook
waren, toch besloot ik een half uur na mid
dernacht een weinig rust te nemen. Op mijn
kamer liet ik me slechts gedeeltelijk ont
kleed in mijn bed vallen, maar toen ik iets
meer dan 2 uur later opstond om de verdere
reis naar Teheran te aanvaarden, was het
feest in de eetzaal nog niet ten einde. De
talentvolle harmonica-speler had zijn laatste
Armeensche melodie nog niet gespeeld.
J. K. Brederode.
Geruchten omtrent complot tegen
Koning CaroL
In sommige kringen te Londen meent
men, dat koning Carol plotseling besloten
heeft kroonprins Michael naar Tsjecho-Slo-
wakije, vanwaar hij inmiddels reeds is te
ruggekeerd, mede te nemen, uit vrees voor
een poging den prins tot hoofdfiguur te
maken van een complot tegen den troon.
De „Daily Telegraph" deelt in dit ver
band mede, dat prinses Helena, de vroegere
gemalin van Koning Carol, onlangs heeft
medegedeeld, dat zij op het punt stond, een
bezoek aan Boekarest te brengen, teneinde
een maand bij haar zoon te vertoeven.
Toen haar huwelijk met Koning Carol
was ontbonden, is bepaald, dat zij het
recht zou hebben om elk jaar een maand
bij Prins Michael in Roemenië door te
brengen, en dezen voorts nog een maand
in het buitenland bij zich te hebben.
De aankondiging van de op handen zijn
de aankomst van Prinses Helena te Boeka
rest volgde op een aanval op den Koning
en zijn vermeende fascistische neigingen
door den leider van de nationale boeren
partij, dr. Julius Maniu. Koning Carol oor-
HILVERSUM H
Orkest Concerten
VARA Orkest
Nieuwsberichten A.N.P.
Gramofoonmuziek
Lichte Muze
Melody Circle
Melody Circle
Godsdienstige Uitz.
Morgenwijding VPRO
Dansmuziek
Flierefluiters
Dansmuziek
Lezingen
De positie van de
werkloozen voorheen
en thans
Sociale verzekering
Huwelijksverhoudingen
Orgelbespelingen
Orgelspel
Voor de jeugd
Voor de kinderen
Solisten-concert
Zang en Orgel
Sport.
Sportuitzending
Diversen
Keukenpraatje
Voor de vrou
Radio Tooneel
•o
o
4)
*->
a
o
O
8.00
10.15
12.00
10.00
11.30
tx>
cö
•O
•O
5.30
1.00
12.15
2.00
3.05
9.30
2.30
•0
HILVERSUM I
•o
V
ho
o!
■O
■o
c
O
2
n
O
O
O
Nieuwsberichten A.N.P.
8.00
10.00
8.03
Gramofoonmuziek
8.15
12.15
9.45
1000
2.00
10.20
7.15
Godsdienstige Uitz.
8.15
Schriftlezing NCRV
8.00
11.30
Morgendienst NCRV
10.30
Dankdienst voor het
10.30
gewas NCRV
815
Lezingen
Landbouwhalfuur
i
NCRV
-
6.00
Onderwijsfonds voor de
Scheepvaart NCRV
6.30
Natuur Hlst. Causerie
9.30
NCRV
7.15
Orgelbespelingen
Orgelspel NCRV
4.00
Voor de jeugd
7.40
Kinderuur NCRV
5.00
11.00
Solisten-concerten
Zang en piano NCRV
12.00
3.00
Viool en Piano NCRV
Sport
10.05
Schaakcursus NCRV
Diversen
10.05
Hollands Harpkwartet
NCRV
12.30
7.00
8.45
1
KONING CAROL.
deelde het daarop beter, Prins Michael met
zich mede te nemen naar Joego-Slavië, of
schoon de prins hier niet veel zin in gehad
zou hebben. Koning Carol zou een aanzien
lijk bedrag aan geld aan prinses Helena
hebben aangeboden, indien zij slechts wil
afzien van haar recht, Roemenië te bezoe
ken.
Naar de Atlantische havens
overgeslagen.
De scheepvaartstaking is uitgebreid tot de
Atlantische havens.
San Francisco blijft het brandpunt der
moeilijkheden en naar de Daily Telegraph
meldt, heerscht daar een soort noodtoe
stand. De scheepvaartmaatschappijen heb
ben geweigerd, de onderhandelingen te her
vatten, zoolang de arbeiders blijven staken.
De toestand is nog verergerd door de
sluiting van levensmiddelenzakcn tenge
volge van het feit, dat een duizendtal be
dienden van levensmiddelenmagazijnen in
staking zijn gegaan.
Er worden steeds meer schepen vastge
houden en men vreest, dat aan vele hiervan
ernstige schade zal worden berokkend, aan
gezien de bond van scheepsmachinisten
zijn leden order heeft gegeven de machine
kamers te verlaten.
Transpireerende beambten van de Pana-
ma-Pacific Steamship Line zagen zich ge
noodzaakt, hun jas uit te trekken om te
helpen bij het meren van een groote lijn-
boot te San Pedro, de haven van Los An-
geles. Postende stakers zagen hierbij met
een minachtenden glimlach toe.
In regeeringskringen heeft men den vrees
te kennen gegeven, dat in Alaska en op
Hawaii de levensmiddeh nvoorziening wel
eens gevaar zou kunnen loopen, indien de
verschepingen niet over eenige weken zijn
hervat.
Te Portland, San Pedro, Seattle, San Die-
go en in vele andere Zuidzeehavens ligt de
scheepvaart volkomen stil.
De misdadigers worden tijdelijk
ingerekend.
De chef van de politie van New York
heeft gelast, dat alle personen, die reeds
enkele malen wegens misdaden zijn gestraft,
vóór hedenochtend gearresteerd moeten zijn
en moeten worden vastgehouden tot morgen.
De politie is derhalve gisterochtend begon
nen met een uitgebreide razzia in alle be
kende schuilplaatsen van misdadigers.
Naar aanleiding van het bericht van
Duitsche zijde, dat in Tsjecho-Slowakije
steunpunten voor de roode luchtstrijdkrach
ten geschapen zijn, publiceert de „Prawda"
een tegenspraak, waaraan 't volgende ont
leend is.
Het Sowjet-Russische blad „Na Strasse"
heeft in zijn nummer van 8 Februari een
kaart gepubliceerd met het onderschrift
„nieuwe vliegtuigbases in Tsjecho-Slowa
kije".
In een bericht van Duitsche zijde om
trent de publicatie van deze kaart was het
woord „nieuwe" vervangen door „onze"
In het Duitsche bericht is volgens de
„Prawda" welbewust verwezen naar een
Sowjet-Russisch blad, dat in het buitenland
een geringe verspreiding heeft, daar het
zoodoende moeilijk zou zijn, de juistheid
van het misleidende bericht te controleeren.
Het bericht is, aldus de „Prawda", ge
richt tegen 't Russisch-Tsjechoslowaaksc.h
verdrag van wederzijdschen bijstand. Het
is, zoo besluit het blad, geen toeval, dat
deze nieuwe lasterende uitval van Berlijn
tegen het Russisch-Tsjechoslowaaksch ver
drag juist samenvalt met een verscherpten
aanval der Duitsche fascisten op Tsjecho-
Slowakije.
Scherpe woorden van de Fransche
pers.
Met betrekking tot den aanval, die een
dezer dagen door militante nationaal-socia-
listen is gepleegd op Poolsche onderdanen,
wijst de Gazeta Polska erop, dat er twee
Danziger vraagstukken bestaan.
Het eerste is het geschil tusschen de Vrije
Stad en den Volkenbond, waarin Polen een
bemiddelende rol speelt en de zaak langs
normalen weg door besprekingen tusschen
den minister van buitenlandsche zaken en
den Danziger senaat tracht te regelen. Het
tweede vraagstuk wordt gevormd door de
rechten van Polen te Dantzig en de rechten
der Poolsche staatsburgers, die in de Vrije
Stad wonen. Tegen de aanvallen op Poolsche
staatsburgers zal het geheele Poolsche volk
zich krachtig verzetten.
De Poolsche regeering zal het statuut van
Polen te Danzig verdedigen, en de aanhan»
gers van een politiek avontuur te Danzig
kunnen niet op de lijdzaamheid van Polen
rekenen.
EEN MERKWAARDIGE OOSTENRIJKSCHE
STATISTIEK.
Uit officieele cijfers, welke zoojuist gepu
bliceerd zijn, blijkt dat van de soldaten, die
in den wereldoorlog gewond zijn, er meer
na den oorlog aan hun verwondingen be
zweken zijn dan tijdens de gevechten.
In den strijd zijn namelijk gesneuveld
8.538.000 soldaten, terwijl 15.000.000 pas na
den oorlog aan de tijdens den strijd opge-
loopen verwondingen zijn overleden. Van
de soldaten, die in den wereldoorlog gewond
zijn, zijn er 4.247.000 nog in leven.
AMERIKAANSCH SCHIP OP DE
ENGELSCHE KUST VERGAAN.
De reddingboot van Saint Ives in Cornwall
heeft 'in den afgeloopen nacht 33 leden van
de bemanning van het Amerikaansche schip
„Bessemer City" gered.
De „Bessemer City" was op de rotsen bij
Saint Rennenis geslagen.
WERKEN VAN EDGAR WALLACE IN
DUITSCHLAND VERBODEN.
De schrijver zou een jood zijn
geweest.
De Duitsche autoriteiten hebben thans ook
de werken van Edgar Wallace in den ban
gedaan, en wel naar aanleiding van ge
ruchten, dat de bekende schrijver een jood
was. Een zoon van den schrijver heeft gis
teren de juistheid van dit gerucht tegenge
sproken, en verklaard, dat zijn vader de
zoon was van een Schotsche moeder en een
Officier van het Britsche leger, afstammen
de van een zuiver Engelsche familie.
Hij zeide ervan overtuigd te zijn. dat de
zaak wel weer in orde zou komen.
BINNENKORT ERKENNING VAN
ABESSINIë DOOR OOSTENRIJK?
Naar de Daily Telegraph meldt, verwacht
men in welingelichte kringen, dat de Oosten
rijksche regeering binnPn enkele dagen me-
dedeeling zal doen van de officieele erken
ning van de Italiannsche souvereiniteit over
Abessinië. Hongarije en Albanië zullen dit
voorbeeld waarschijnlijk volgen.
