De Brabantsche Brief
van Dré
Drinkwatervoorziening in
den ouden tijd
m
„Zijn beste vrienden
Vliegtuigen als koloniale
politie
Een doelmatige kuur
Ulvenhout, 9 November 1936.
Amico,
Daar wordt den
lesten tijd veul
bemurmereerd,
veel geklaagd,
veul... verweten
ook, over en aan
den jongen kun
steneer, die te wei
nig (sommigen
voortbrengt!
Van d'ouweren
wordt gezwegen.
Uit 'n soortement
van „eerbied veur
den ouwerdom." nu.»
WantWant
daar wordt, zonder veul woorden, veronder
steld, dat d'n ouwere in zijnen jongen tijd
aan zijn verplichtings van productieven
kunstarbeid voldaan heeft! Zéker gunstig
afsteekt bij de teugenwoordige generatie!
Amico, over deuze kwestie wilde-n-ik toch
ook 'ns geren 't mijne zeggen.
Wan ik heb daar veul over geprakizeerd
èn ik schaaf m'n eigen nie onder de jon
geren, daar hooren geen kaalkopen thuis! En
ik schaar me 't liefst bij de boeren, waar
1 God is, die den arbeid loont jn nie... de
onrechtvaardige mensch!
,Boer" is veur mij, m'n heele leven, 'nen
schoonen tiel geweest. Guillie in de stajJ, ge
zijt afhankelijker van den boer, dan van
den ingenieur! Want ge kunt net zoo goed
buiten electriek als oew veurouwers, maar
even slecht buiten brood, als oew veurzaten
dat konden! Ge kunt best zonder advocaten.
Want ge hebt harder 'nen boerenkool noo-
dig veur 'n paar rooie centen dan 'n acte
van huwelijksontbiding veur 'n paar rooie
ruggen!
Guilie kunt beter missen oew schrijvende
en sprekende politiekelingen, dan oewen
groentenboer, want politiekelingen zijn
schrikkelijk duur. Zie maar naar oew zicht
bare (directe) en onzichtbare (indirecte)
belastings.
Ja! „boer" was veur mij, m'n heele leve,
*nen eeretitel en de leste jaren begint den
boer ook mee te tellen. Wat jammer genoeg
is! Regeeringen en politiekelingen gaan d'r
toch geloof ik: op den duur zullen ze daar
eigen te veul mee den boer moeien, maar
geen plezier van beleven!
Want als ge den boer iets bealooft, en
„beloven" is de „roeping" van den politieke-
ling, dan wil d'n boer 't hébben ook! Want
hij- is niet politiek geschoold".
En ontrouw schiet bij hem geen kiem.
Maar genoeg!
'k Zou over de Schrijvers praten en 'k
spreek allemaal over de Boeren.
D'n jongen Schrijver dus brengt vandaag
nie voort. Zéggen ze.
Ik onthou me van zoo'n straffe uitspraak
want 't is in het leven zóó gesteld: eiken
mensch heeft later altij spijt van 'n oordeel
of uitspraak deur hum eenmaal te scherp
uitgesproken. Of... te scherp verzwegen!
D'n brutaalsten en meest deur den wol ge-
verfden criticus zelfs, krijgt tóch 'nen keer
z'n neergeschreven leugens of verzwegen
waarheid op z'n brood!
Laste/ straft z'n eigen.
Daar is geen onproductiever „werk", dan
liegen, want ge mot 't zelf altij weer teniet
doen.
Maar goed: d'n jongen Schrijver brengt
vandaag nie voort, zeggen ze. En ik neem
dan aan, dat 't waar is, veur 'n deel.
Ik mót 't wel aannemen, amico!
Want daar is genen boer ter weareld, die
vrucht kan voortbrengen op 'nen dorren ak
ker!
En den Schrijver zijnen akker, 't Mensch-
dom, is dor en hard van daag als 'n rots-
veld! Daar valt weinig van te oogsten, want
't zaad schiet er geen kiem.
Liefdeloosheid en Eigenliefde, Menschen-
haat en Egoisme hebben den akker van 't
Menschdom versteend. D'n boer die daar van
vrucht mot halen, is wel te beklagen.
Ge kunt ze rap kennen: de hoeren uit den
klei en de die uit 't zand!
Den zwaren, blozenden goedlachschen boer.
En den schralen, geelen, verbeten boer.
Den eerste, die z'nen arbeid doen mag in
vruchtbaren eerde. Den tweede die den zwa
ren arbeid doen mot in dorren grond!
Ja, ge kunt ze goed onderscheië
Aan den eenen kant de zelfvoldaanheid.
Aan den anderen kant de verbetenheid!
Maarr.., amico, is daarmee den eerste,
die volle oogsten slept uit den goedgeef-
schen akker, is daarmee den eerste z'nen
arbeid meer te prijzen, dan dien van den
tweede, die volstaan mot mee de schriele
vrucht uit den gierigen akker...??
En den akker van 't Menschdom is geu
rig teugenwoordig!
Veul geurig!
En... den „boer" is verbeten! Den jongen
kunsteneer, die werken mot uit liefde, mét
liefde, dóór liefde, in volle, overgegeven
liefde, dieën jongen kunsteneer zit te
ploeteren omgeven van haat! Van jalouzie.
Van egoisme.
Dieën jongen kunsteneer zit te werken
In 'nen menschenakker. die alleen 't on
kruid van sportverdwazing oplevert. Dieën
jongen kunsteneer zit te werken in 'nen
menschenakker, die als schoonste vrucht
wat clownerie, de locale revue, oplevert.
Veertig jaren gelejen nog, kon den kun
steneer z'n liefde laten uitgaan naar den
misdeelde. Kon ie in edelen haat teugen
Onrecht en Onrechtvaardigheid ten velde
trekken veur den profeet.
Maar wie gelooft vandaar in ernst aan
den armen aristocraat?
Wie gelooft in ernst aan de zielen die
deur woestijnen dwalen..?
En wie... wie gelooft nog mee volle over
tuiging aan God?
Ja, arnico, da's 'n harde vraag!
Maar als er zooveul aan God geloofd
wierd als wij ons dikkels geren wijsmaken
ik verzeker oe, dan zou er al heel veul
dorheid minder zijn, in den Menschen
akker!
D'n eenen geloovige veracht den an
deren. Is dat geloof? Geloof aan God? Die
als monschzoon den marteldood stierf uit
liefde veur ons, uit Naastenliefde?
Daar tiert niks meer op den weareldak
ker dan jaulouzie, egoisme, dan haat en
ongeloof.
Daar kan d'n „boer" geen vrucht van ha
len! Maar daarom is ie nie geringer te
schatten, dan zijnen voorzaat, die nou tot
„d'ouweren" behoort!!
Als ik werken mot mee jaloersche, ego
ïstische saboteurs, dan is 't of de energie
uit m'n vingertoppen druppelt. Dan wordt
me alle kracht afgezogen. Zoo is t veural
mee den kunstenèèr, die in zóóverre van
den deursneemensch zich onderscheidt, dat
ie veur honderd percenten mensch is! Al
leen „maar" mensch. Mensch, lijk 't
kind, kind!
Als zoo'nen mensch omgeven is van ja
loezie, egoisme en sabotage, dan zijn er
op den duur maar twee mogelijkheden: hij
wordt oog schoft, óf: hij gaat kapot.
Den oerkrachtige, begenadigd mee 'n diep
geloof blijft staande. Staande tusschen alle
onkruid, dat ie aanvalt, maar... waarveur
in de plek hij weinig brengen kan, want
té veul strijd kost 'm 't ontuig, dat den
akker overwoekert.
Geen stad zoo groot, geen dorp zoo klein
of in 't Zondagmorgenbeeld wemelen de
biezen voetbalkofferkes.
De politie te peerd en per motor ordent
't verkeer langs de voetbalvelden!
Ministers en Gezanten, ze doen 't spul de
eer aan, van huilie bezoek. En nie ex-of-
ficio! Want ook oud-ministers zijn geren
van de partij!
Maar als er 'ns een minister in de
eereloge van 't Theatre zit dan is 't 'n
nieuwke veur de krant!
Van hoog tot laag: 't onkruid overwoekert
den menschenakker.
De kerken stikken in de schulden.
De theaters staan leeg.
De uitgevers verkoopen geen boek.
De groote orkesten weten geen raad.
Maar;
De K.N.V.B. is schatrijk.
De sportvelden staan zwart van volk.
Vijf-cents detective verhaaltjes worden,
nog gekocht.
De Jazz zegeviert.
En dat noemen ze teugenwoor
dig: „Cultuur". „Moderne Cultuur".
De goedkoopste plaats op de Zesdaagsche
kost fl.75. En de rangen zijn stinkend be
zet. De menschen zitten er in 't hol van
smoor en zweetdamp, op harde banken.
De fluweelen stoelen in den kunsttempel
zijn bezet mee vrijkaarten!
En bij al deuze feiten komt dan nou en
dan 'nen „grappenmaker" verwijten aan
den jongen artist die gewurgd wordt in
lianen van onkruid dat ie niks voortbrengt
in dieën verstikkenden akker...!
't Is 't is 't is van alles. Van alles
wat nie edel is!!
Daar is nóg 'nen kant aan 't geval. Van
ook groote beteekenis. Den kletskant. De
ouwen kunsteneer, d'n man uit de gouwen
eeuw, ging 's morgens naar z'n atelier,
werkte tot den zonsondergang en ging dan
'nen pint drinken. Hij werkte, lijk den seer-
jeuzen kunsteneer werken mot, hij werkte
als 'nen handarbeier.
Plichtgetrouw, regelmatig, zonder frat
sen!
Hij bedreef z'n kunst, lijk den timmerman
z'n ambacht.
Na 'nen vermoeienden werkdag is zoo'nen
mensch veur alles te spreken, behalve...
veur z'n kunst. Z'n ambacht.
De leste jaren is dat krek andersom. Men
praat, praat, praat over kunst en er blijft
geen tijd om ze te beoefenen!
Men kletst malkaar gaten in de sokken,
en op 't end is alles weergaren in den kop.
De eenvoudige zaken worden ingewikkeld
gemaakt, kunst wordt uitgeplozen tot schei
kundige analyses.
En den Jan of Piet, die toevallig volgens
de kletsmajoors' formulies nie te analysee
ren valt, dieën Jan of Piet kan „dus" gee-
nen kunsteneer zijn!
Daar wordt veul te weinig ingezien, dat
zulke dingen fout zijn, want dat ze behoo-
ren tot 't oordeel van ons nageslacht!
Geloof gerust, amico: veul mee goud ge
kroonde „kunsteneers" van vandaag, die
zulke schoone analyse-formules kunnen
vaststellen, ze tellen over 'n halve eeuw
al nie meer meel Terwijl goed werk „eeu
wig" isl
Daar wordt teveul gekletst, gecritiseer-d,
dik-gedaan. Daar wordt teveul gekonkeld,
mee jaloersche bedoelingen; geknoeid uit
egoisme; gepeuterd, uit onmacht.
't Is meer dan 'n schandaal, dat den eerste
den beste pummel 'n boek, 'n schilderij,
'n tooneel- of ander werkstuk mag afkeuren
in de krant!
Want meestal is critiek: „ongeoorloofde
concurrentie!"
En amico, ge mot 'ns probeeren in oew
krant te zetten, dat bakker Jansen z'n
koekskes ongenietbaar en schoenmaker Pie-
tersen z'n schoenen prullig zijn..!
Gij meugt zooiets alleen zeggen van.,
oewen collega, die 'n kunstwerk schiep!!
Daar wordt te veul gekletst, gekonkeld,
geknoeid!
Ook dat is van belang te overwegen bij
de verwijten, die deuze weken om de kop
pen van de jongeren kunsteneers worden
gesmeten.
Ge kunt 'n voorwerp, laat ik zeggen 'n
koper beeldje, vastpakken, bekijken en be
handelen of 't 'n gouwen relekwie is.
Ge kunt 't óók vasthouwen, of 't stinkt.
In beië gevallen is t' toch hetzelfde beeldje!
Maar in beie gevallen van „vasthouwen" is
sjuust verschil genoeg om 'n ander te doen
gelooven dat 't goud, óf dat 't rommel is!
Dat weet den eersten den besten winkelier
al. De manier waarop ie 'n flaconneke, 'n
jurkske, 'n pak chocla of wat ok, aanpakt
en toont, die manier is veur den klant mees-
tentijen deurslaggevend!
Nieuwe kunstwerken worden, vastgepakt
als vaatdoeken...!
En dan weet ge 't wel, amico.
Kom, ik schei er maar af.
'k Zou er nóg tien brieven over kunnen
schrijven.
Maar dit weet ik wel: in deuze weareld,
in deuzen menschenakker van louter on
kruid, heeft niemand 't recht verwijten te
doen aan den jongen artist!
Da's vandaag even ongemotiveerd, maar
wreeder, als 't water verwijten dat 't nat
is!
In ieder geval: ik dank God dat er van
daag weinig romans verschijnen! Da's beter
dan in de architectuur, die ook gebukt gaat
onder de...
„Moderne Cultuur", maar ondertussen ste-
jen bederft onder bouwsels dienouja!
Vol.
Veul groeten van Trui en als altij geen
haarke minder van oewen
toet a voe
15 t
'U f'
A t Vf-
Mi'7 i 7
Pittsburg, November 1936 (V.P.B.) Elf
mannen, die achter hets tuur van hun auto
in beschonken toestand waren gearresteerd
en tot gevangenisstraffen veroordeeld, ston
den dezer dagen in het lijkenhuis van Pitts-
burgh staarden ontzet de verstilde gezichten
van elf dooden, die als slachtoffers van het
roekeloos rijden van beschonken chauffeurs
gevallen waren. Toen verbrak een plechtige
stem het zwijgen in dezen hal van den dood
de stem van den Chief Coroner, die
den automobilisten een eed afnam.
„Ik ben er mij thans duidelijk van be
wust", spraken de elf zondaars na, „dat
iedere beschonken chauffeur een potentiëel
moordenaar is. In de plechtige tegenwoor
digheid van deze dooden beloof ik, nimmer
meer alcoholische dranken aan te raken,
voor ik een autotocht ga maken."
Tot nog toe schijnt deze nieuwe opvoe
dingsmethode van de politie te Pittsburgh
uitstekende resultaten op te leveren.
Een eskader maakt een veld
tocht onnoodig.
Aden, November 1936.
Het vliegtuig speelt bij het bewaren van
rust en orde in de afgelegen deelen van
't Britsche rijk een steeds belangrijkere rol
Terwijl er vroeger bataillons, ja geheele re
gimenten groote kosten en veel moeite
moesten worden uitgezonden, om ergens
opstanden te onderdrukken, is tegenwoordig
vaak slechts een enkel vliegtuig voldoende.
Dit is speciaal in Arabië het geval.
Eenigen tijd geleden hadden de leden
van den stem Ahl Mansoer, die in Wadi
Maria, dicht bij den handelsweg tusschen
Ahwar en Yeshboem wonen, een uitdagen
de houding tegen de Britsche overheid aan
genomen. Tenslotte weigerde zelfs de sheik
Maqbil Salim en vier van zijn aqils of
hoofdlieden, om aan een regeeringsambte-
naar, die door dit gebied moest reizen, een
escorte ter beschikking te stellen. Het ne
men van strafmaatregelen scheen dan ook
noodzakelijk.
Eerst begaf een politiek ambtenaar zich
per vliegtuig naar Nisab, aan de grens van
het gebied van de Ahl Mansoer en deed
aan den werspannigen sheik en zijn aqils
het schriftelijke bevel toekomen, dat zij
over tien dagen in Yestboum moesten ver
schijnen, om zich daar over hun gedrag te
verantwoorden. Vijf dagen later vlogen, als
waarschuwing, 23 vliegtuigen over het ge
bied van den stam.
Maar op den vastgestelden dag verscheen
slechts een van de vijf boosdoeners voor den
ambtenaar. Hij verklaarde, dat hij geen in
vloed op de overige stamleiders had en dat
dezen het gevraagde escorte slechts had
den geweigerd uit vrees, dat de ambtenaar
zou worden aangevallen. Deze verklaring
werd als voldoende van de hand gewezen
en men zond den sheik en zijn aqils een
ultimatum, waarbij hun een boete werd op
gelegd, die in goud en geweren moest wor
den betaald.
Indien zij deze boete niet betaalden,
zouden hun huizen net zoolang door de
vliegtuigen geblokkeerd worden, totdat zij
zich onderwierpen.
De boete bleef uit en dus werd na een ter
mijn van 48 uur met de luchtblokkade van
de dorpen en het geheele gebied van de
Ahl Mansoer begonnen. Nadat men den hals
starrigen sheik deze medicijn zeven dagen
lang had toegediend, veranderde hij van
houding. De boete werd betaald en de vrede
weer hersteld - een vrede, die men anders
slechts door middel van een groote mili
taire macht en een langdurige campagne
had kunnen verkrijgen.
De drinkwatervoorziening, die voor de
hoofdstad des rijks altijd een hoogst belang
rijke aangelegenheid is geweest, dateert na
tuurlijk van ouden datum. Reeds Sandra had
tusschen 1600 en 1700 een heel plan gemaakt
om een kanaal van steenen vallen te voorzien,
vanwaar het Vechtwater in looden buizen zou
worden gevoerd en gedistribueerd. Maar het
plan kostte te veel en zoodoende kwam er
niets van.
Weinige jaren na Sandra, 1695, kwam de
heer Hille, commandeur van Hulst, met een
octrooi te berde om zoet water aan te voeren
en daarvoor met de brouwers te contractee
ren. Doch ook dit plan leed schipbreuk. De
brouwers bleven zich van hun waterschuiten
bedienen. Even weinig succes hadden de pro
jecten van Langeveld 1748, Guldener 1756,
Hortensius 1783, Louis Bosscher, en niet ge
lukkiger liep het af met een waterleidingplan,
waarvoor Louis Napoleon in 1811 een com
missie benoemde, die Vreeland aanwees als de
plaats, waar de prise d'au zou moeten ge
maakt worden. Toen oordeelde men blijkbaar,
dat het water lager dan Vreeland ingenomen
niet deugde of altnans na korten tijd niet
meer zou deugen.
Hetzelfde lot trof een omstreeks 1840 ge
publiceerd plan van den heer Eybergen, om
Vechtwater door middel van buizen binnen
het bereik van de Amsterdammers te bren
gen.
Verschillende verordenringen regelden het
halen, het proeven en den prijs van het Vecht
water. Bij open water betaalden de ingezete
nen aan den waterboer voor een emmer wa
ter, ongeveer 15 liter inhoudende, 2 centen.
De fabrieken op de groote gebruikers betaal
den den waterhalers minder en wel 60 cent
per 100 emmers, maar zij kregen het water
uit de eerste hand en behoefden niet de moeite
van den waterboer te betalen, die, belast met
een juk met hoog emmers betrekkelijk ge
ringe middellijn, menige gang 5 cents naar
zijn dagelijksche klanten deed.
Met dat al was het een voorrecht, dat men
een huis bewoonde met een goeden regenbak.
Op het onderhoud daarvan stelde men even
veel prijs als de stad op het onderhoud der
stadsbakken, met Vechtwater gevuld, die in
geval van schaarschte werden aangesproken
Behalve deze onderaardsche Vechtwater-re
servoirs hadden de stad, sommige groote in
stellingen en kerken regenbakken, waaruit in
geval van nood het verzamelde regenwater
verkrijgbaar werd gesteld. Geheel de water-
vooraad in de stad zou echter slechts voldoen
de zijn geweest om na het oogenblik, dat de
watertoevoer door vorst of andere oorzaken,
was afgesneden, de burgerij voor een paar
maanden van drinkwater te voorzien.
Bovendien was het water niet altijd sma
kelijk, zoodat ieder wien het er niet op aan
kwam, zijn toevlucht nam tot minerale wa
teren of zelfs tot Utrechtsch water, dat
vooral het water uit de Mariapomp in den
roep stond van bijzonder mild en gezond te
zijn, doch later bleek allerlei nadeelige be-
standdeelen te bevatten.
Ook langs anderen weg trachtte men de
mogelijkheid van een waternood te voor
komen.
Men wist, dat het water in sommige putten
in de Warmoesstraat, op den Nieuwendijk, op
de Keizersgracht tegenover het Molenpad
bruikbaar was, en men trachtte plaatsen te
vinden, waar putten te algemeenen nutte zou
den kunnen worden gegraven. In 1605 werd
daartoe een poging gedaan door Pieter Ente,
die bij het graven van een put in het Oude
Mannen- en Vrouwenhuis, op een diepte van
232 voet zuiver en drinkbaar water vond.
Men kende de kunst toen echter nog niet,
om de wanden waterdicht te maken, en dien
tengevolge was na verloop van tjjd de put
reeds veel opdieper en het water reeds zui
verder geworden. Sandra had daarom een
groote kom willen graven tot op den zandi-
gen ondergrond der stad, waar hij dan had
I willen beginnen met putten te boren.
Zoo Ente hier werkelijk gegraven had,
elders had hjj het niet zonder vrucht met bo
ren geprobeerd, en wel in 1602 op de binnen
plaats van de brouwerij „de Swaen". Nadat
hij daar eenige malen tevergeefs geboord
had, waarbij twee boren in den grond waren
blijven zitten, was hij de laatste maal op een
diepte van over de 100 voet tot water geko
men, dat met zulk een aandrang uit den
grond kwam, dat een etmaal 600 ton water
opleverde, vooral bij vriezend meer zeer ge
schikt om bier te brouwen. In 1613 werd het
er nog voor gebezigd.
In 1692 werden elders pogingen om water
aders aan te boren zonder vrucht hernieuwd.
Gilles Hobus was er echter niet door afge
schrikt en in 1740 begon hij zijn putboring
op het Amstelveld, met zekerheid van een
octrooi voor een halve eeuw. De wanden van
den put lieten echter het grondwater door.
In 1829 werd een artesische put (mis
schien wel de eerste) geslagen op het fa
brieksterrein van de firma Paul van Vlissin-
gen en Dudok van Heel. In 1830 liet de stad
op vier plaatsen het slaan van welputten
aanbesteden. Het leverde echter geen resul
taat op. Eenige jaren later (1837) begon het
Koninklijk Instituut een artesische put te
boren op de Nieuwmarkt, waarbij een zekere
heer Fires als deskundige optrad. Na jaren-
langen arbeid verkreeg men nog geen gun
stig resultaat. Een maand lang borens lever
de op een diepte van ca. 66 meter vrij goed
doch geenszins voldoend drinkwater. Van t(jd
tot tijd het werk hervattend, was in 1840,
toen men op een diepte van 151 m. gekomen
was, het water nog niet verbeterd. Later nam
men nog verdere proeven, doch ten slotte
werd ook deze putboring gestaakt in 1848.
Intusschen had de heer J. Grave in 1848
een hydro-artesiaansche maatschappij pogen
op de richten met twee ton gouds, waarin hij
echter niet schijnt te zijn geslaagd.
Maar Fires gaf den moed niet op. Hij ver
zocht en verkreeg in 1850 vergunning om op
vier plaatsen in de stad zoet-water-putten te
maken. Hij begon op de Noordermarkt, en uit
deze put leverde hij in 1851 het stedelijk
goedgekeurde drinkwater, dat evenwel troe
bel was en niet overal aanbeveling kon ver
krijgen.
Toen de bodem weigerachtig bleek om
drinkwater te leveren, beproefde men het
door zuivering van het aanwezige water
Meergenoemde heer Fries, had reeds om
streeks 1828 een inrichting voor gezuiverd
water ondernomen. Het leverde 10-kans krui
ken voor 10 cents. Hij gaf by abonnement
koperen penningen voor een dracht water af,
waarop de gewone wateremmer was afge
beeld. In de penning-cabinetten van musea
en verzamelaars worden zii als curiosa be
waard. Hij moest de onderneming echter op
geven.
Bij meer ondersteuning van de zijde der
burgerij, wellicht ook bij betere exploitatie,
zou de onderneming van een Leidenaar,
Arent de Bruyn, op den Zeedijk, kans van
slagen hebben gehad.
Hij bezorgde omstreeks 1837 aan de huizen
der inwoners per kar de vaten gezuiverd
drinkwater, die zij hem bestelden. Maar tegen
de concurrentie der waterboeren was zijn
onderneming niet opgewassen.
Even ongelukkig was in 1851 de heer Louis
Roulet, die een maatschappij wilde vormen
met drie ton kapitaal, om uit IJ-water dage
lijks 200.000 1. drinkbaar water te maken,
waartoe hij een toestel had uitgedacht, dat
proefhoudend scheen te zijn gebleken-
Zoo was de toestand, toen de plannen zich
weder hoe langer hoe meer op den voorgrond
drongen, om Amsterdam van een waterleiding
te voorzien. In 1841 kwam de heer Bake met
een Vechtwaterleidingplan. De ingenieurs
Brade en Vaillant waren in 1840 met vier
plannen voor open waterleiding uit de Lek,
den Rijn of de Vecht te berde gekomen. Zij
combineerden zich terwijl in 1845 een syndi
caat werd gevormd, om met een kapitaal vam
3.200.000 deze plannen te exploiteeren. De
zaak vond echter geen sympathie.
In 1847 kreeg Majoor Vaillant concessie
voor een duinwaterleiding, die in 1850 tot
tsand kwam met een kapitaal van 2.200.000.
Later ging de exploitatie dezer waterlei
ding aan de gemeente. Sedert vele jaren heeft
de Duinwatermaatschappij de zegeningen van
het drinkwater, en zooals booze tongen be
weerden, ook het water uit de Leidsche vaart
gebracht, tot men ten koste van 7 millioen
gulden de Vecht in staat gesteld heeft zijn
oude rechten te herwinnen, waardoor de Leid
sche vaart weldra buiten dienst kon worden
gesteld, en de palingtoevoer door tusschen-
komst van de waterleiding, waarmede de in
woners gevaar zouden hebben geloopen op
hun respectieve bovenhuizen tot puieraars te
worden gepromoveerd, kon thans van een
andere zijde binnen de Amstelstad worden
verwacht. Sedert heeft de gemeente zelf ae
exploitatie ter hand genomen. Maar die ge
schiedenis is van lateren datum en behoort
in dit artikeltje niet thuis.
